________________
ગાથા : ૧૮
૪૧
વિવેચન– સંજ્વલન ક્રોધનો ઉદય ૯મા ગુણ૦ના રજા ભાગ સુધી, સંજ્વલન માનનો ઉદય ભા ગુણ૦ના ૩જા ભાગ સુધી, સંજ્વલન માયાનો ઉદય ૯મા ગુણ૦ના ૪થા ભાગ સુધી, બાસંજ્વલન લોભનો ઉદય ૯મા ગુણવના પમા ભાગ સુધી હોય છે. સૂક્ષ્મસંવલોભનો ઉદય દશમા ગુણ૦ સુધી હોય તેથી સંદ્રલોભમાં ૧ થી ૧૦ ગુણ છે. ત્યાં કર્મસ્તવની જેમ ઓઘબંધ જાણવો. એટલે ઓધે-૧૨૦, મિથ્યાત્વે-૧૧૭, સાસ્વાદને-૧૦૧, મિશ્ન-૭૪, અવિરતે-૭૭, દેશવિરતે-૬૭, પ્રમત્તે-૬૩, અપ્રમત્તે પ૯પ૮, અપૂર્વકરણ-૫૮-૫૬-૨૬, અનિવૃત્તિકરણના ૧લા ભાગે ૨૨, રજા ભાગે ૨૧, ૩જા ભાગે ૨૦, ૪થા ભાગે ૧૯, પમા ભાગે ૧૮ પ્રકૃતિનો બંધ થાય છે. અર્થાત્
સંક્રોધ માર્ગણામાં ૧ થી ૯/ર ભાગ સુધી ઓઘબંધ સંવમાન માર્ગણામાં ૧ થી ૯/૩ ભાગ સુધી ઓઘબંધ સં૦માયા માર્ગણામાં ૧ થી ૯/૪ ભાગ સુધી ઓઘબંધ
સં-લોભ માર્ગણામાં ૧ થી ૧૦ ગુણ૦ સુધી ઓઘબંધ અર્થાત્ બીજા કર્મસ્તવમાં કહ્યા પ્રમાણે બંધ જાણવો. સંયમ માર્ગણામાં બંધસ્વામિત્વ
(૧) સામાયિક ચારિત્ર (૨) છેદોપસ્થાપનીય ચારિત્ર, (૩) પરિહારવિશુદ્ધિચારિત્ર (૪) સૂક્ષ્મસંપરાય ચારિત્ર, (૫) યથાખ્યાત ચારિત્ર (૬) દેશવિરતિ (૭) અવિરતિ આ સાત પ્રકારે સંયમ માર્ગણા છે.
અવિરતિ-તે સંયમ નથી. છતાં સંયમ માર્ગણામાં જણાવવાનું કારણએક મૂળમાર્ગણામાં સર્વ સંસારી જીવોનો સમાવેશ કરવા માટે એટલે જે જીવો માર્ગણાના પોતાના ભેદમાં ન આવી શકે તે જીવોને તેનાથી વિરુદ્ધ ભેદનું ગ્રહણ કરવાથી તેમાં સમાવેશ કરી શકાય માટે, જેમ ભવ્ય માર્ગણામાં અભવ્ય, જ્ઞાન માર્ગણામાં ત્રણ અજ્ઞાન, આહારી માર્ગણામાં અણાહારી, સંજ્ઞી માર્ગણામાં અસંશી, સમ્યકત્વ માર્ગણામાં મિથ્યાત્વનું ગ્રહણ કરેલ છે. તેમ સંયમમાર્ગણામાં દેશવિરતિ અને અવિરતિ ગ્રહણ કરેલ છે. ૧૪
