Karmstavnama Bandhswamitvanama 2 3 Karmgranth

Author(s): Rasiklal Shantilal Mehta
Publisher: Agamoddharak Pratishthan

Page 228

ગાથા : ૨૨
અહીં બધા ગુણસ્થાનકોમાં ઓઘબંધ એટલે ઓથે-૧૨૦ મિથ્યાત્વે ૧૧૭ વિગેરે કર્મસ્તવની જેમ પ્રકૃતિબંધ જાણવો.
ओहे अट्ठारसयं, आहारदुगूणमाइलेसतिगे । तं तित्थोणं मिच्छे, साणाइसु सव्वहिं ओहो ॥२२॥
अट्ठारसयं એકસો અઢાર
साणाइसु
आहारदुगुणं
|
सव्वहिं = સાસ્વાદન વિગેરેમાં
=
૫૩
=
=
આહારકદ્ધિક વિના
સર્વસ્થાનોમાં
ગાથાર્થ– પ્રથમની ત્રણ લેશ્યામાં આહારકદ્ધિક વિના ૧૧૮ પ્રકૃતિ ઓથે બાંધે છે. જિનનામ વિના ૧૧૭ પ્રકૃતિ મિથ્યાત્વ ગુણઠાણે બાંધે છે. સાસ્વાદનાદિ ગુણઠાણાઓમાં ઓઘબંધ જાણવો.
વિવેચન– હવે લેશ્યા માર્ગણામાં બંધસ્વામિત્વ કહેવાય છે.
કૃષ્ણાદિ ત્રણ લેશ્યા માર્ગણામાં ૧ થી ૪ ગુણસ્થાનક કહ્યાં છે. અને ઓઘ બંધ કહ્યો છે એટલે કૃષ્ણ, નીલ, કાપોત લેશ્યામાં ઓથે આહારકક્રિક વિના ૧૧૮ પ્રકૃતિનો બંધ છે. તત્પ્રાયોગ્ય સંયમનો અભાવ હોવાથી આહારકદ્વિકનો બંધ હોય નહીં. માટે ઓઘે આહારકદ્ધિક વિના ૧૧૮ પ્રકૃતિનો બંધ જાણવો.
મિથ્યાત્વ ગુણસ્થાનકે જિનનામ વિના ૧૧૭ પ્રકૃતિનો બંધ છે. જિનનામનો બંધ તત્પ્રાયોગ્ય સમ્યક્ત્વથી થાય છે. મિથ્યાત્વે તત્કાયોગ્ય સમ્યક્ત્વ ન હોવાથી જિનનામનો બંધ કરતા નથી.
સાસ્વાદનાદિ ગુણસ્થાનકોમાં કર્મસ્તવમાં જણાવ્યા મુજબ ઓઘબંધ જાણવો એટલે સાસ્વાદને ૧૦૧, મિશ્ર-૭૪, અવિ૦ સમ્યક્ત્વ-૭૭.
અસંગત-કૃષ્ણાદિ લેશ્યાએ ચોથે ગુણસ્થાનકે કર્મસ્તવની જેમ બંધ કહ્યો છે. પરંતુ દેવાયુષ્યનો બંધ ઘટી શકતો નથી. કારણકે ચોથા ગુણસ્થાનકમાં કૃષ્ણાદિ લેશ્યામાં વર્તતા મનુષ્યો વૈમાનિકનું જ આયુષ્ય બાંધે. કહ્યું છે કે