Karmstavnama Bandhswamitvanama 2 3 Karmgranth

Author(s): Rasiklal Shantilal Mehta
Publisher: Agamoddharak Pratishthan

Page 240

માર્ગણાને વિશે ઉદયસ્વામિત્વ
(૧૮) દેવોને સુસ્વર નામનો ઉદય હોય, નારકીને દુઃસ્વર નામનો જ ઉદય હોય. શેષ વિક્લેન્દ્રિયાદિ તિર્યંચ-મનુષ્યને બન્ને સ્વરનો ઉદય હોય. (એક સાથે એક સ્વર હોય)
(૧૯) એકે૦ અને વિક્લેન્દ્રિયને દુર્ભગ, અનાદેય જ હોય, પરંતુ યશ-અપયશ હોઈ શકે.
૬૫
(૨૦) દેવ-નારકીને પરાઘાત અને ઉચ્છ્વાસનો ઉદય પર્યાપ્ત થયે અવશ્ય આવે.
(૨૧) લબ્ધિ અપ૦ મનુષ્ય તિર્યંચને પરાઘાત, ઉચ્છ્વાસનો ઉદય નઆવે. (૨૨) અહીં ઉદયસ્વામિત્વમાં ગુણસ્થાનકમાં કુલ ઉદય હોય તેમ જાણવું પરંતુ એક સાથે હોય તેમ ન સમજવું.
નોંધઃ– ઉદય સ્વામિત્વ વિચારવામાં દરેક માર્ગણામાં વારંવાર ન કહેવા પડે માટે અહીં ઉપયોગી કેટલાક નિયમો લખ્યા છે. તેનો અભ્યાસ પહેલો કરવાથી ઉદયસ્વામિત્વ સમજવામાં સરળતા રહેશે.
માર્ગણાને વિશે ઉદયસ્વામિત્વ
(૧) ગતિમાર્ગણા– (૧) નરકગતિ- ૧ થી ૪ ગુણ૦ હોય૦. નરકને જ્ઞાના૦પ દર્શના-૬ હોય. થિણદ્વિત્રિક ન હોય (જુઓ ઉદીરણાકરણ ગા. ૧૯) વેદનીય બે, મોહનીયની સ્ત્રીવેદ, પુરુષવેદ વિના ૨૬, આયુષ્ય૧ (નરકાયુ:) ગોત્ર એક (નીચગોત્ર) કારણકે તિર્યંચ અને નરકને નીચગોત્ર જ ઉદયમાં હોય, અંતરાય-૫ તથા નામકર્મની ૩૦ નરકદ્ધિક, પંચે જાતિ, વૈક્રિયદ્વિક, તૈજસશ, કાર્યણશ૦, હુંડકસંસ્થાન, વર્ણાદિ-૪, અશુભવિહા૦, કુલ-૧૩, ત્રસાદિ-૬, સ્થાવરની અસ્થિરષટ્ક (આતપ-ઉદ્યોપ અને જિનનામ વિના) પ્રત્યેકની ૫ કુલ ૭૬ હોય.
''
મિથ્યાત્વે સમ્ય૦મોહ૦, મિશ્રમોહવિના ૭૪, સાસ્વાદને મિથ્યાત્વમોહ૦, અને નરકાનુપૂર્વીવિના ૭૨ હોય. (સાસ્વાદ ગુણ૦ લઈને નરકમાં જવાય નહી માટે સાસ્વાદને નરકાનુપૂર્વી ન હોય.)