________________
બંધસ્વામિત્વનામા તૃતીય કર્મગ્રંથ
આ ૧૬ પ્રકૃતિનો બંધ મિથ્યાત્વના ઉદયથી થાય છે. મિથ્યાત્વનો ઉદય ૧લા ગુણઠાણે છે. રજા આદિ ગુણઠાણે ઉદય ન હોવાથી આ ૧૬ પ્રકૃતિઓ બંધાતી નથી.
રજા ગુણઠાણાને અંતે અનંતાનુબંધી આદિ ૩૧નો બંધવિચ્છેદ થવાથી મિશ્ર ગુણઠાણે ૬૯ પ્રકૃતિ બાંધે છે. અનંતાનુબંધી આદિ ૨૫ પ્રકૃતિનો બંધ અનંતાનુબંધીના ઉદયથી થાય છે અને અનંતાનો ઉદય રજા ગુણઠાણા સુધી છે. ૩જા આદિ ગુણઠાણે ઉદય ન હોવાથી આ ૨૫ પ્રકૃતિનો બંધ થતો નથી.
મનુષ્ય-તિર્યંચો મિશ્રાદિ ગુણઠાણે વિશુદ્ધ પરિણામવાળા હોવાથી દેવગતિ પ્રાયોગ્ય જ બંધ કરે છે. તેથી મનુષ્યગતિ પ્રાયોગ્ય મનુષ્યત્રિક,
ઔદારિકદ્ધિક, વજઋષભનારા સંઘયણ– આ ૬ પ્રકૃતિનો બંધ મિશ્રાદિ ગુણઠાણે કરતા નથી. તેથી છ પ્રકૃતિઓનો બંધ પણ ન હોય.
મિશ્ર ગુણસ્થાનકે જીવ તથાસ્વભાવે આયુષ્ય બાંધતો નથી. મિશ્ર ગુણઠાણે જીવ મૃત્યુ પામે નહીં માટે આયુષ્યસહિત ૩ર પ્રકૃતિ સાસ્વાદનના ૧૦૧ના બંધમાંથી ઓછી કરવાથી મિશ્રગુણ૦માં ૬૯ પ્રકૃતિ બંધાય.
અવિરત સમ્યકત્વ ગુણઠાણે ઘોલમાન પરિણામનો સદ્ભાવ હોવાથી આયુષ્યનો બંધ ઘટી શકે છે. તેથી સમ્યગૃષ્ટિ તિર્યંચો દેવાયુનો બંધ કરે. તેથી આ ગુણઠાણે ૭૦ પ્રકૃતિઓનો બંધ સંભવે છે.
ચોથા ગુણઠાણાને અંતે બીજા કષાયનો બંધવિચ્છેદ થવાથી દેશવિરતિ ગુણઠાણે ૬૬ પ્રકૃતિઓનો બંધ છે.
અપ્રત્યાખ્યાન કષાયનો બંધ અપ્રત્યાખ્યાન કષાયના ઉદયથી થાય છે. અપ્રત્યાખ્યાન કષાયનો ઉદય ન હોય તો જ દેશવિરતિ ગુણઠાણું આવી શકે છે માટે દેશવિરતિ ગુણઠાણે ઉદય ન હોય તેથી બંધ પણ ન હોય એટલે ૬૬ પ્રકૃતિઓ પર્યાપ્તા તિર્યંચો બાંધે છે.
