________________
કર્મસ્તવનામા દ્વિતીય કર્મગ્રંથ
સૂક્ષ્મ કિટ્ટીઓને ભોગવતો અને શેષ સં. લોભને ઉપશમાવતો અથવા ક્ષય કરતો સૂક્ષ્મ સંપરાય ગુણના ચરમ સમય સુધી જાય છે.
૪૨
અનંતર સમયે સૂ. લોભનો ઉદય-ઉદીરણા વિચ્છેદ થવાથી ઉપશાન્ત મોહ૦ ગુણને પ્રાપ્ત કરે છે. અને ક્ષપક શ્રેણિવાળો જીવ સૂક્ષ્મ લોભનો ક્ષય કરી ક્ષીણમોહગુણને પામે છે.
અહીં પણ અનિવૃત્તિ ગુણની જેમ દરેક સમયે એક-એક જ અધ્યવસાય સ્થાન છે. તેથી ષડ્થાન હોય નહીં.
કાળ– જઘન્ય - એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ - અંતર્મુહૂર્ત
ઉપશમશ્રેણિમાં અનંબંધીની ઉપશમના માને તે મતે પ્રથમ દર્શન સપ્તકનો ઉપશમ ૪ થી ૭ ગુણમાં કરે તેને મોહ૦ની ૨૮ની સત્તા હોય. કેટલાકના મતે અનંતની વિસંયોજના કરીને જ ઉપશમશ્રેણી ચડે તેને મોહ૦ની ૨૪ની સત્તા હોય. અને ક્ષાયિક સમ્યકત્વ પામી ચડે તેને ૨૧ની સત્તા હોય. અહીં ઉપશમાવવાનો ક્રમ આ પ્રમાણે—
નવમા ગુણના સંખ્યાતા ભાગ કાળ જાય અને એક સંખ્યાતમો ભાગ કાળ બાકી રહે ત્યારે ચારિત્ર મોહનીયની ૨૧ પ્રકૃતિઓનું અંતરક૨ણ કરે છે. ત્યારપછી અંતર્મુહૂર્તે-અંતર્મુહૂર્તે અનુક્રમે આ પ્રમાણે પ્રકૃતિઓ
ઉપશમાવે છે.
અનુક્રમે ૧. નપુસંકવેદ પછી ૨. સ્ત્રીવેદ ૩. હાસ્યષટ્ક ૪. પુરુષવેદ ૫. અપ્ર૦-પ્રત્યા૦ બે ક્રોધ ૬. સં. ક્રોધ ૭. અપ્ર-પ્રત્યા.માન ૮. સં. માન
૯. અપ્ર. પ્રત્યા.માયા ૧૦, સં. માયા ૧૧. અપ્ર-પ્રત્યા. લોભ.
આ રીતે ૨૦ પ્રકૃતિઓ નવમે ઉપશમ થાય છે.
૧૨. સં. લોભ દશમે ઉપશમાવે છે.
ક્ષપકશ્રેણીમાં - દર્શન સપ્તકનો ક્ષય કરીને જ ક્ષપકશ્રેણી ચડે તેને મોહનીયની ૨૧ની સત્તા હોય. પછી