________________
૪૮
કર્મસ્તવનામા દ્વિતીય કર્મગ્રંથ
૧૪ રાજ ઉંચો સ્વદેહ પ્રમાણ જાડો-પહોળો દંડ કરે. બીજે સમયે પૂર્વાપર અથવા દક્ષિણોત્તર લોકાન્ત સુધી કપાટ કરે. ત્રીજા સમયે, શેષ દક્ષિણોત્તર અથવા પૂર્વ-પશ્ચિમ લોકાંત સુધી આત્મપ્રદેશો વિસ્તારીને મંથાનદંડરૂપે કરે. ચોથા સમયે આંતરા પૂરીને સમગ્ર લોકવ્યાપી થાય. પાંચમા સમયે આંતરા સંહરે. છઠ્ઠા સમયે મંથાન સંહરે. સાતમા સમયે કપાટ સંહરે અને આઠમે સમયે દંડ પણ સંહરીને શરીરસ્થ થાય. તેમાં પહેલા-આઠમા સમયે ઔદારિક કાયયોગવાળો હોય છે. બીજે-છ-સાતમે સમયે ઔ. મિશ્રયોગવાળો હોય છે અને ત્રીજે-ચોથે-પાંચમે સમયે કાર્પણ કાયયોગના વ્યાપારવાળો હોય છે અને આ ત્રણ સમયે અણાહારીપણું હોય છે.
કેવલી સમુઘાત કર્યા પછી સયોગી કેવલી ભગવાન ભવોપગ્રાહી (સંસારના કારણરૂપ) કર્મક્ષય કરવાને માટે લેશ્યાતીત (પરમનિર્જરાના કારણભૂત) ધ્યાન સ્વીકારવા ઇચ્છતા યોગનિરોધ કરે તે આ પ્રમાણે.
પ્રથમ બાદર કાયયોગ વડે અંતર્મુહૂર્તમાં બાદર મનોયોગને રૂંધે. તે પછી અંતર્મુહૂર્ત રહીને બાદ કાયયોગ વડે બાદર વચનયોગને રૂંધે. ત્યારબાદ અંતર્મુત્ર રહીને ત્યાર પછી તે પ્રમાણે સૂક્ષ્મ કાયયોગ વડે બાદ કાયયોગને રૂંધે. ત્યાર પછી સૂક્ષ્મ કાયયોગ વડે જ સૂક્ષ્મ મનયોગને રૂંધે, પછી સૂક્ષ્મ કાયયોગ વડે જ સૂક્ષ્મ વચનયોગને રૂંધ. સૌથી છેલ્લે જેમ કાપેટિક (લાકડું વેરનાર) લાકડા પર બેસીને તે જ લાકડાને વેરે તેમ સૂક્ષ્મ કાયયોગના આલંબન વડે સૂક્ષ્મ કાયયોગને રૂંધે. સૂક્ષ્મ કાયયોગ વડે જ સૂક્ષ્મ કાયયોગને પણ રૂંધતો સૂક્ષ્મ ક્રિયા અપ્રતિપતિ નામનું ત્રીજું શુક્લધ્યાન ધ્યાવે. આ ધ્યાનના સામર્થ્યથી મુખ-નાસિકા-ઉદર વિગેરે શરીરના સર્વપોલાણ ભાગોને પૂરીને દેહનો ત્રીજો ભાગ સંકોચીને સ્વશરીરના ૨/૩ ભાગ પ્રમાણ આત્મા બને. આ ધ્યાનમાં વર્તતો થકો સ્થિતિવાતાદિક વડે આયુઃ વિનાનાં ત્રણ કર્મને સયોગી કેવલીના ચરમ સમય લગે અપવર્તાવે. ચરમસમયે સર્વ અપવર્તના વડે અપવર્તાવીને સર્વકર્મ અયોગી અવસ્થા સમાન સ્થિતિવાળાં કરે. એમાં પણ જે કર્મનો અયોગી અવસ્થાએ ઉદય નથી તેની સ્થિતિ એક
