________________
ગુણસ્થાનકને વિશે ઉદય અધિકાર
૧૪ પ્રકૃતિના ઉદય વિચ્છેદનું કારણ
જ્ઞાના૦૫, દર્શના-૪, અંતરાય૦૫
આ ૧૪ કર્મપ્રકૃતિ ઘાતી છે. મોહનીયનો ક્ષય થવાથી આ ૧૪ ઘાતીકર્મનો પણ ૧૨મા ગુણને અંતે ક્ષય થાય છે. તેથી ૪૧ પ્રકૃતિનો ઉદય શેષ રહ્યો, તેમાં તીર્થંકર નામકર્મ ઉમેરવાથી અહીં સયોગી કેવલીગુણમાં ૪૨ પ્રકૃતિઓનો ઉદય હોય છે.
પરિત્ત-તિન - પ્રત્યેકત્રિક छ संठाणा = છ સંસ્થાન
તિત્કૃત્યા કરના-થિ-૩-rs-૫ત્તિ-તિય છ-સંવાળા | અનુ હુ-વન-વ-નિમિળ-તેઅ-જમ્મા-SF-સંચયમાંં ર્॥ વર્ણચતુષ્ક निमिण નિર્માણ નામ આડું-સંષવળ = પહેલું સંઘયણ
वन्न- चउ
અનુતદુ = અગુરુલઘુ
ગાથાર્થ તીર્થંકર નામકર્મનો ઉદય થવાથી, ઔદારિકદ્ધિક, અસ્થિરદ્ધિક અને વિહાયોગતિદ્વિક, પ્રત્યેકત્રિક, છ સંસ્થાનો, અગુરુલઘુઃ અને વર્ણ ચતુષ્ક, નિર્માણ, તૈજસ, કાર્મણ, પહેલું સંઘયણ, ॥૨૧॥
=
૯૫
=
વિવેચન– તેરમે ગુણઠાણે ૪૨ પ્રકૃતિનો ઉદય છે.
જિનનામકર્મનો ઉદય—
કેવળજ્ઞાન થયા બાદ તીર્થંકર નામકર્મનો ઉદય જિનેશ્વર એવા કેવળી ભગવંતોને થાય છે. તેથી તીર્થંકર નામકર્મનો ઉદય ૧૩મા આદિ ગુણઠાણાથી હોય છે.
બૃહત્ કલ્પભાષ્યમાં કહ્યું છે કે
उदए जस्स सुरासुरनरवइनिवहे हि पूइओ होइ ।
तं तित्थयरन्नामं तस्स विवागो हु के वलिणो ॥ (९) જેના ઉદયથી દેવ-દાનવ અને મનુષ્યના રાજાઓથી પૂજાય છે. તે તીર્થંકર નામકર્મનો વિપાકોદય કેવલીને હોય છે.
