Jain Yug 1985 1986

Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference

Page 8

જેનયુગ
ભાદ્રપદથી-કાર્તિક ૧૯૫-૬ અસત્ય ન હોય -કઠોરતા ન હોય-હિંસા ન હોય, પણ તેના લખનાર ગમે તેવા મહાન હોય, છતાં તેની ધર્મનું માપ પ્રેમથી દયાથી સત્યથી થાય છે, તે સાથે મતભેદ ન જ હોય-આપણે ન રાખી શકીએ એવું તેના ત્યાગથી મળેલું સ્વર્ગ પણ નિઘ છે–સત્યને કંઈ નથી. તેમાં તેમણે જે વિધવાળું જનધર્મ ત્યાગ કરવાથી હિંદુસ્તાનને સ્વરાજ્ય મળતું હોય તે અહિંસા સંબંધી દર્શાવ્યું છે તેને ઉલ્લેખ કરી ગાંતે નકામું છે -વગેરે સૂક્ષ્મદષ્ટિના અહિંસામય વિચાર ધીજી તેને પ્રત્યુત્તર આપે છે તે પણ આપણે જોઈએ:ધરાવનાર ગાંધીજીના વિચારો શર્ટ પ્રતિ શાયના લાલાજી જણાવે છે કે – સૂત્રપર ચાલનાર “પોલીટીકલ’ મનુષ્યો યા દેશપ્રેમ અહિંસાના વિપરીત આચરણના દુરૂપયોગને ખાતર સર્વસ્વ-સદગુણાદિ ખપાવી નાંખવું જોઈએ લીધે અથવા સર્વ ઉચ્ચ તને ભેગે તેને અમએવી માન્યતા ધરાવનાર અને દુષ્ટને સખ્ત નસીયતે ર્યાદિત મહત્વ આપવાથીજ હિંદુઓને સામાજિક, પૂરી સજા કરી પહોંચાડવા જોઈએ એવા દેશભક્ત રાજકીય તેમજ નૈતિક અધઃપાત થશે. નેતાઓને પ્રથમ દૃષ્ટિએ ન ગમે એ સ્વાભાવિક છે. જનધર્મના સંસ્થાપકે આત્મસંયમન અને દેહઆના ઉદાહરણ તરીકે લાલા લજપતરાયને લઈએ. - લાલા લજપતરાય અને ગાંધીજી અને તેમના અનુયાયી જનસાધુઓ વિકારોને નાશ કર૧૯૧૬ માં-પંજાબના પુરૂષસિંહ-નરકેસરી દેશભક્ત વામાં મહાન સંભવિત વિજય પ્રાપ્ત કરનારા મહા લાલા લજપતરાય મૂળ જન્મથી જન હતા અને પુરૂષોની કટિમાં આવે છે. ટોલ્સ્ટોયને અહિંસા સિપછીથી આર્ય સમાજ થયા–તેમને જૈનધર્મ પ્રત્યે હાંત થેડાંક વર્ષ પહેલાં જ જન્મ પામ્યો છે. જેના પૂર્ણ માન નથી એમ તેમનાં અત્યાર સુધીનાં લ- અહિંસાને ભારતવર્ષ ત્રણ હજાર વર્ષથી જાણ ખાણ અને ઉગાર પરથી જણાય છે. ગાંધીજી રહ્યા આવ્યો છે. પૃથ્વીતળ ઉપર એક એવો દેશ નથી કે સંપૂર્ણ અહિંસાવાદી. માંસ મિશ્રિત સેર આપ્યા જેને ભારત વર્ષની માફક સૈકાઓ થયાં આવા વગર પિતાની ધર્મપત્નિનો દેહ પડે એ કબૂલ કર- અનેક અહિંસાવાદીઓ શોભાવી રહ્યા છે, પણ નાર અને આત્મા કરતા દેહ વહાલો ન ગણનાર, ને પૃથ્વીતળ ઉપર એયે એક દેશ નથી કે જે હાલના દેહથી આત્મા જૂદો જાણ દેહની હિંસક રક્ષા કદિ અથવા છેલ્લા પંદર શતકના ભારતવર્ષ માફક તદન પણ ન સ્વીકારનાર મહાત્માજીને અહિંસાવાદ પરના કચડાઈ ગયેલા અને પુરૂષત્વના એકે એક અંશ તેમનાં ભાષણે થયાં અને તેના જે છાપામાં રીપોર્ટ ગુમાવી બેઠેલો હોય. કેટલાક લોકો કહેશે કે ભારત આવ્યા તેથી લજપતરાયને ઘણું લાગી આવ્યું. તેને વર્ષની આ સ્થિતિ અહિંસાવાદનું પરિણામ નથી, લાગ્યું કે અહિંસા પરમો ધર્મ એ ઘેલછા છે, તેને પણ બીજા સદગુણને તિલાંજલી આપવાનું પરિણામ સ્વીકારનાર જન કેમ નિસત્ત્વ અને બાયેલી બની છે. પણ તો આગ્રહપૂર્વક માનું છું કે ગૌરવ, છે, તેને આદર કરવાથી હિન્દનું અધઃપતન થયું છે, મનુષત્વ, અને સદગુણના માર્ગને વિસારે પાડી અને અને તેથી ગાંધીજી હાલમાં અહિંસાવાદ જે રીતે ધ:પતન આણનાર જે જે કારણે છે, તેમાંથી એક લાવે છે તેથી હિન્દન વિશેષ અધઃપાત થશે માટે અહિંસાવાદના ઉચ સત્યની વિકૃતિ છે. તેને ચેતવણી આપવાની પોતાની ફરજ છે–આમ
“અહિંસાના અમર્યાદિત વ્યવહારે જેનોને અન્ય માની એક લેખ “અહિંસા પરમો ધર્મ-સત્ય છે કે ઘેલછા” એ નામને લખી નાંખ્યો અને તે મેંડર્ન
કેમ કરતાં વધારે ઉચ્ચનીતિના પંથે ચડાવ્યા નથી. રિવ્યુ જુલાઈ ૧૯૧૬ ના અંકમાં પ્રસિદ્ધ થયો.
વસ્તુતઃ જોર જુલમ અને લુટફાટને લીધે જે કોઈ
કામને વધારે ખમવું પડતું હોય તો તે જૈન કેમજ આ લેખ ઘણો વિચારપૂર્ણ અને દેશભક્તિની છે. કારણકે વારસામાં મળેલી ભીરતા અને બળના પૂરી લાગણીથી લખાય છે એ નિર્વિવાદ વાત છે, ઉપગ તરફ તિરસ્કારને લીધે બીજા કરતા લખ્યા