Jain Paribhashik Shabdakosha

Author(s): Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat

Page 10

જૈન ધાર્મિક પારિભાષિક શબ્દકોશ
અ–આ
-
-
-
-
-
અંગપૂજા : જે પૂજા કરતી વખતે |
પ્રભુજીની પ્રતિમાજીના અંગનો | અંતરંગ શત્રુ : આત્માના અંદરના સ્પર્શ થાય છે. જેમકે જલપૂજા, | શત્રુ, રાગ, દ્વેષ, મોહ, અજ્ઞાન
ચંદનપૂજા, અને પુષ્પપૂજા. વગેરે. અંગપ્રવિષ્ટ : દ્વાદશાંગીમાં આવેલું, | અંતરકરણ : આંતરું કરવું, વચ્ચેની બાર અંગોમાં રચાયેલું.
જગ્યા ખાલી કરવી, મિથ્યાત્વઅંગબાહ્ય દ્વાદશાંગીમાં ન આવેલું, મોહનીય કર્મની સ્થિતિના બે બાર અંગોમાં ન રચાયેલું.
ભાગ કરી વચ્ચેનો ભાગ ખાલી અંઘોળેઃ અર્ધસ્નાન, હાથ-પગ-મુખ કરવો, દલીકોનો ઉપર-નીચે ઘોવા તે.
પ્રક્ષેપ કરવો. અંજનઃ આંખમાં આંજવાનું કાજળ. અંતરકાલઃ વિરહક્કાળ, પ્રાપ્ત થયેલી અંજનગિરિ ? તે નામના શ્યામ વસ્તુ ગયા પછી ફરી ક્યારે રંગવાળા નંદીશ્વર દ્વિીપમાં
મળે. આવેલા પર્વત.
અંતરદૃષ્ટિ : આત્માની અંદરની અંજનચૂર્ણ : કાજળનો ભુક્કો, ભાવદૃષ્ટિ, આત્માભિમુખતા. કાજળનું ચૂર્ણ.
અંતરાયકર્મ : દાનાદિમાં વિઘ્ન અંજનશલાકા પ્રભુજીની પ્રતિમામાં કરનારું આઠમું કર્મ.
આંખની અંદર ઉત્તમ સળી વડે અંતર્લીપ : પાણીની વચ્ચે આવેલા અંજન આંજવું તે, પ્રભુત્વનો બેટ, હિમવંત અને શિખરી આરોપ કરવો તે.
પર્વતના છેડે બે બે દાઢા અંજના : તે નામની સતી સ્ત્રી, | ઉપરના સાત સાત દ્વીપો.
પવનકુમારની પત્ની, અંતર્મુહૂર્તઃ અડતાલીસ મિનિટમાં હનુમાનજીની માતા.
કંઈક ઓછું. બે-ત્રણ સમયથી અંડજઃ ઈડા રૂપે થતો જન્મ, ગર્ભજ પ્રારંભીને ૪૮ મિનિટમાં એક જન્મનો એક પ્રકાર.
બે સમય ઓછા. અંતરંગ પરિણતિઃ આત્માના અંદર- | અંત્યજ ચંડાલ, ઢેઢ, ભંગી ઈત્યાદિ
ના હૈયાના ભાવ, હૈયાના ! માનવજાતમાં અત્તે ગણાતા