________________
૨૫૮
પરિગ્રહ છૂટી જાય છે. આત્મા અપરિગ્રહી અર્થાત્ આંચિ ધર્મનો સ્વામી
બને છે. • મિથ્યાત્વનામનો પ્રથમ અંતરંગ પરિગ્રહ છે. જ્યાં સુધી આન છૂટે ત્યાં સુધી
અન્ય પરિગ્રહોના છૂટવાની વાત જ નથી. હકીકતે પાપ પુણ્યના ઉદયરૂપે પદાર્થોના સંયોગ વિયોગ થયા કરે છે. છતાં અજ્ઞાની સંયોગવિયોગમાં અહબુદ્ધિ, મમત્ત્વબુદ્ધિ, કર્તુત્વબુદ્ધિ, ભોકતૃત્વ બુદ્ધિર્યા જ કરે છે. આ જ મિથ્યાત્વનામનો સૌથી ભયંકર પરિગ્રહ છે. તો સૌથી પહેલાં આ મિથ્યા માન્યતારૂપ મિથ્યાત્વકેમ છૂટે એનો પુરુષાર્થ કરવો પડે. જગતના પદાર્થો તો જગતમાં રહેલા છે ને રહેશે પણ ખરાં. એમને શું છોડીએ અને કેવી રીતે છોડીએ? એમને ગ્રહણ જ ક્યારે કર્યા છે? એમને પોતાના માની મમત્ત્વ ક્યું, રાગ ર્યો એ જ છોડવાનો છે.
કિચન્ય ધર્મના ધારકે સમસ્ત પર પદાર્થોથી ભિન્ન એવા નિજ શુદ્ધાત્માનો અનુભવ કરવો પડશે ત્યાર પછી અંતરંગ અને બાહ્ય પરિગ્રહનો ત્યાગ સહજ થઈ જશે.
સર્વે જીવ આવા આકિંચન્ય ધર્મ પોતાના જીવનમાં પ્રગટાવે એ જ ભાવના! ઉત્તમ બ્રહાચર્ય વ્યાખ્યા બ્રહ્મ અર્થાત્ નિજ શુદ્ધાત્મામાં ચરવું, રમવું એ જ બ્રહ્મચર્ય છે. પર દ્રવ્યોથી ભિન્ન જે શુદ્ધ બુદ્ધ નિજ આત્મા તેમાં ચર્યા અર્થાત્ લીનતા થવી એને જ બ્રહ્મચર્ય કહે છે. બ્રહ્મ શબ્દનો અર્થ નિર્મળ જ્ઞાન સ્વરૂપ આત્મા છે. તે આત્મામાં લીન થવાનું નામ બ્રહ્મચર્ય છે.
સ્વરૂપ સમ્યગ્દર્શન-સમ્યજ્ઞાન સહિત આત્મલીનતા જ ઉત્તમ બ્રહ્મચર્ય છે. નિશ્ચયથી જ્ઞાનાનંદ સ્વભાવી નિજ આત્માને પોતાનો માનવો, જાણવો અને એમાં જ જામી જવું, રમવું, લીન થઈ જવું એ જ વાસ્તવિક બ્રહ્મચર્ય છે. આજે બ્રહ્મચર્યનો જે અર્થ સમજવામાં આવે છે તે અત્યંત સ્થળ છે. આજે તો માત્ર સ્પર્શેન્દ્રિયના વિષય સેવનના ત્યાગરૂપ વ્યવહાર બ્રહ્મચર્યને જ બ્રહ્મચર્ય માનવામાં આવે છે. તેમાં પણ ખાસ મથુનના ત્યાગને. બ્રહ્મચર્ય ત્યાગને જ બ્રહ્મચર્ય કહેવામાં આવે છે. સ્પર્શેન્દ્રિયના વિષયો આઠ છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
