________________
૧. આજ્ઞા ૩. ઉપદેશ ૫. બીજ ૭. વિસ્તાર ૯. અવગાઢ ૨. માર્ગ ૪. સૂત્ર ૬. સંક્ષેપ ૮. અર્થ ૧૦. પરમ અવગાઢ * આશા શાસ્ત્રભ્યાસ વિના માત્ર વીતરાગ દેવની આજ્ઞા તથા તેમનાં
વચને સાંભળ્યા પછી થયેલી જે તત્ત્વશ્રદ્ધાનરૂપ અથવાતે આપ્તપુરુષની આશાના અવધારણરૂપ જીવની દશા વિશેષતારૂપ પરિમતિ તે આજ્ઞા સમ્યકત્ત્વ છે. માર્ગ વીતરાગ સર્વજ્ઞ દેવ પ્રણીત ગ્રંથો વિસ્તારપૂર્વક સાંભળ્યા વિના માત્ર બાહ્યાભ્યતર પરિગ્રહ રહિત એવો વિશુદ્ધ મોક્ષમાર્ગ તેનું અનાદિ દુઃખરૂપ એવા પ્રબળ મોહની ઉપશાંતિ અર્થે શ્રદ્ધાન થવું તે માર્ગ સમ્યકત્ત્વ છે અથવા પ્રત્યક્ષ બોધ સ્વરૂપે પુરુષ પ્રત્યે ભક્તિયુક્ત આસ્તિષ્પ પરિણતી થવી એ પણ માર્ગ સમ્યકત્ત્વ છે. ઉઠેશાશ્રી તીર્થંકરાદિ ઉત્કૃષ્ટ પુરુષોના ઉપદેશથી દષ્ટિની વિશુદ્ધતા થવી એ ઉપદેશ સમ્યકત્ત્વ છે અથવા તે આપ્ત ભગવાન પ્રણીત યુત પ્રત્યે અત્યંતભક્તિયુક્ત આસ્થારૂપજીવની દશાને પણઉપદેશસમ્યકત્ત્વ છે. સૂત્ર મુનિઓના આચારાદિ વિધાનોને વિદિત કરનારાં એવા આચારાદિ સૂત્રો સાંભળી જેવીતરાગભગવાન પ્રણીતનિગ્રંથમાર્ગ પ્રત્યે મહત્ત્વપૂર્ણ
દષ્ટિ પૂર્વક જે આસ્તિક્ય પરિણતી થાય તે સૂત્ર સમ્યકત્વ છે. * બીજ જ્ઞાનના કારણરૂપ બીજગણીતના અભ્યાસથી થયેલો જે મોહનો
અનુપમ ઉપશમ અને તેથી અતિ કઠણ છે. જેને જાણવાની ગતિ એવું
જ તત્ત્વ શ્રદ્ધાન તે બીજ સમ્યકત્ત્વ છે. * સંક્ષેપ સંક્ષેપતાપૂર્વક થયેલી જે તત્ત્વશ્રદ્ધાનરૂપજીવની દશા વિશેષતા
તે સંક્ષેપ સમ્યકત્ત્વ છે. વિસ્તાર દ્વાદશાંગ વાણી સાંભળીને ઉત્પન્ન થયેલી એવી નિર્મળ તત્ત્વ
શ્રદ્ધાનરૂપ દશા તે વિસ્તાર સમ્યકત્ત્વ છે. + અર્થ નિગ્રંથ વીતરાગ પ્રવચન સાંભળવાથી તેમાનાં કોઈ ગહન અર્થના
નિમિત્તથી ઉત્પન્ન થયેલી જે તત્ત્વાર્થ દષ્ટિરૂપદશા તે અર્થ સમ્યકત્ત્વ છે. * અવગાઢ અંગ અને અંગબાહ્ય જે વીતરાગપ્રણીતશાસ્ત્રો તેને અવગાહન
કરવાથી ઉત્પન્ન થયેલી જે તત્ત્વ શ્રદ્ધા તે અવગાઢ સમ્યકત્ત્વ છે. પષ્મ અવગાઢ કેવળજ્ઞાનોપયોગ વડે અવલોકિત જે તત્ત્વશ્રદ્ધાતે પરમ અવગાઢ સમ્યકત્ત્વ છે.
એમ એક સમ્યગ્દર્શન પરિણતીને ઉત્પન્ન થવાના ઉપરોકત દશ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
