________________
સ્કાયલેબને અવકાશમાં મોકલતાં પહેલાં શું ‘નાસા’ના વિજ્ઞાનીઓએ તેના ગાયરોસ્કોપનું બરાબર પરીક્ષણ નહોતું કર્યું કે તે બગડી જાય અને કન્ટ્રોલ રૂમમાં બેસેલા વિજ્ઞાનીઓને થર્મોમીટર વડે ઊંચાઈ માપવાનો ચમત્કાર કરવો પડે ?
સ્કાયલેબની અંદર વધી રહેલા ઉષ્ણતામાનને કાબૂમાં લેવા માટે ૨૭ મેના દિવસે તેની ઉપર એક છત્રી જેવું સાધન બેસાડવામાં આવ્યું અને ઉષ્ણતામાન ઘટીને ૪૬ અંશ સેન્ટિગ્રેડ થઈ ગયું એમ ‘નાસા’ કહે છે. ત્યાર પછી એવું વર્ણન આવે છે કે ૪૬ અંશ સેન્ટિગ્રેડ ઉષ્ણતામાનમાં અવકાશયાત્રીઓ આરામથી ઊંઘી ગયા. શું ૪૬ ડિગ્રી ઉષ્ણતામાનમાં કોઈ આરામથી ઊંઘી શકે ખરું? ‘નાસા’ના અવકાશયાત્રીઓ પોલાદના બનેલા હોવાથી આ પરાક્રમ કરી શક્યા હતા. અહીં રાલ્ફ રેને એવો સવાલ કરે છે કે સ્કાયલેબ અને એપોલો યાન એક જ પ્રકારની ધાતુમાંથી બનેલાં હતાં. તો પછી સ્કાયલેબ એકદમ ગરમ થઈ જાય અને એપોલો યાન અંદરથી ઠંડુ રહે એવું કેવી રીતે બની શકે? શું આપણે ચંદ્રની નજીક જઈએ ત્યારે સૂર્યની પણ વધુ નજીક નથી જતા? તો ચંદ્રની સપાટી ઉપર સૂર્યની ગરમી વધે કે ઘટે? આ સવાલનો જવાબ ‘નાસા’ પાસે નથી.
વજન
એપોલો-૧૧
અવકાશયાનનું વજન ઓછું કરવા ‘નાસા’એ તેના ઇન્સ્યુલેશનના પદાર્થમાં ઘટાડો કર્યો હતો એમ ‘નાસા’ કહે છે. તેમ છતાં ચંદ્રયાને જ્યારે ‘ચંદ્ર’ ઉપર ઉતરાણ કર્યું ત્યારે તેમાં માત્ર ૩૦ સેકન્ડ ચાલે એટલું જ ઈંધણ બચ્યું હતું, એમ એક પુસ્તકમાં લખવામાં આવ્યું છે. હવે જો આપણે એપોલો-૧૧ અને એપોલો-૧૬ દ્વારા લઈ જવામાં આવેલાં વજનની સરખામણી કરીએ તો ખ્યાલ આવશે કે એપોલો-૧૬ માં ૧૦૧૬ પાઉન્ડ જેટલું વજન વધારે હતું. એપોલો-૧૬માં પ્રયોગ માટે વધુ ઉપકરણો લઈ જવામાં આવ્યાં હતાં, જેને કારણે તેનું વજન વધી ગયું હતું એમ ‘નાસા’ કહે છે. એપોલો-૧૬માં જે રોવર ગાડી લઈ જવામાં આવી હતી તે પણ વધારાનું ઉપકરણ હતું. રોવર ગાડીનું વજન ૪૬૦ પાઉન્ડ હતું. આ રીતે એપોલો-૧૬ના વજનમાં કુલ ૧૪૭૬ પાઉન્ડની વૃદ્ધિ થઈ હતી. આ ઉપરાંત લાઇફ સપોર્ટ સિસ્ટમનું વજન ગણતાં એપોલો-૧૬માં ૨૧૧૬ પાઉન્ડ વધુ વજન હતું.
આ વધારાનું વજન ઉપાડવા માટે ચંદ્રયાન પાસે એક ટન વધારાનું બળતણ જોઈએ. આ માટે બળતણની ટાંકી પણ મોટી
Jain Education International
બનાવવી પડે. નવાઈની વાત એ હતી કે એક ટન બળતણ વધુ સમાવવા માટે એપોલો-૧૬ની ટાંકી જરાય મોટી બનાવવામાં નહોતી આવી. બીજા શબ્દોમાં એપોલો-૧૧ જેટલું બળતણ લઈને ગયું હતું એટલું જ બળતણ એપોલો-૧૬માં હતું. તેમ છતાં જ્યારે એપોલો-૧૧નું બળતણ લગભગ ખૂટી ગયું હતું ત્યારે એપોલો૧૬ એટલા જ બળતણમાં ૨૧૧૬ પાઉન્ડ વધુ વજન લઈને ‘ચંદ્ર’ સુધી પહોંચી ગયું હતું. કોઈ પણ વ્યક્તિ કે સંસ્થા ખોટા દાવાઓ કરે ત્યારે તેણે એ યાદ રાખવું જોઈએ કે તેણે અગાઉ જે દાવાઓ કર્યા હતા તેની સાથે કોઈ વિરોધાભાસ નથી ને? જૂઠું બોલનારાઓની યાદશક્તિ સતેજ હોવી જોઈએ. ‘નાસા’ જૂઠાણાંઓ ફેલાવે છે, પણ તેની યાદશક્તિ ઓછી હોવાથી બુદ્ધિશાળી લોકો તેનાં જૂઠાણાંઓ પકડી શકે છે.
સૂર્યનો કિરણોત્સર્ગ
એપોલો-૧૧નો અવકાશયાત્રી માઇકલ કોલિન્સ પોતાના પુસ્તકમાં લખે છે કે ‘‘પૃથ્વીની આજુબાજુના વાતાવરણમાં વાન એલન રેડિયેશન બેલ્ટ નામનો કિરણોત્સર્ગીપ્રદેશ આવેલો છે. વળી સૂર્યમાંથી સમયાંતરે અગનજ્વાળાઓ પણ બહાર પડતી હોય છે. આ બે સંકટોથી અવકાશયાત્રીઓને બચાવવા માટે તેની સમજણ હોવી જોઈએ અને આયોજન પણ કરવું જોઈએ.'' જો ‘નાસા’ને સૂર્યની અગનજ્વાળાઓ વિશે સાચી સમજણ હોય તો ખગોળશાસ્ત્રીઓના જણાવ્યા મુજબ જ્યારે સૂર્યની જ્વાળાઓની પ્રવૃત્તિ તેની ટોચ ઉપર હતી ત્યારે જ શા માટે એપોલો ૮-૧૦૧૧ અને ૧૨ ને ‘ચંદ્ર' ઉપર મોકલવામાં આવ્યાં હતાં ? જો અવકાશયાત્રીઓના સ્પેસ સૂટ સૂર્યના આ કિરણોત્સર્ગ સામે ટક્કર લઈ શકે તેવા હોય તો શ્રી માઇલ આઇલેન્ડ ખાતે અણુમથકમાં થયેલી દુર્ઘટના પછી ત્યાં રહેલો કિરણોત્સર્ગીઅણુકચરો પણ આ સ્પેસ સૂટ પહેરીને કાઢી શકાયો હોત.
અમેરિકાના મોટા ભાગના અવકાશયાત્રીઓ કુલ આશરે ૯૦ દિવસ સુધી બાહ્ય અવકાશમાં રહ્યા હતા. સૂર્યની સપાટી ઉપરથી બહાર પડતો કિરણોત્સર્ગ ૧૫ મિનિટમાં પૃથ્વીની અથવા ચંદ્રની સપાટી ઉપર પહોંચી જાય છે. અવકાશયાત્રીઓ જો સીસાના કોફિનમાં સૂઈ રહે તો જ તેઓ આ કિરણોત્સર્ગથી બચી શકે તેમ હતા. જો એપોલો યાનમાં આ ભારેખમ કોફિન ઉપાડવાની ક્ષમતા હોય તો તેમણે ઇન્સ્યુલેશન માટેનો પદાર્થ અવકાશયાનમાંથી કાઢી નાખવાની જરૂર જ નહોતી. અમેરિકાના અવકાશયાત્રીઓ જો ખરેખર ચંદ્ર ઉપર અથવા પૃથ્વીના વાતાવરણમાંથી બહાર પણ ગયા
જૈન ભૂગોળનું તર્કશુદ્ધ વિજ્ઞાન • ૯૩
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org
