________________
આવે છે તે મુખ્ય જમીનની સપાટીથી ૧૦૦૦ યોજન જેટલી નીચે ઉતરી ગયેલી છે. આ કારણે લવણ સમુદ્રને અડીને આવેલી મહાવિદેહની ૨૪મી અને ૨૫મી વિજયોમાં જે શહેરો અને ગામડાઓ આવેલાં છે તે ૧૦૦૦ યોજન અંદર છે. આ કારણે આ વિસ્તારને અધોગ્રામ કરે છે. આ વિજોની પશ્ચિમે જે વનમુખો આવેલાં છે તે તો ૧૦૦૦ યોજન કરતાં પણ વધુ ઊંડાઈએ આવેલાં છે. આ રીતે પિશ્ચમ મહાવિદેહ અનુક્રમે ઢળતો પ્રદેશ છે.
ગજદંત પર્વતો અને કંચનગિરિઓ
પશ્ચિમ
૨૫. વજ્ર
૨૬. સુવપ્ર
૨૭. મહાવા
૨૮. વાવતી
ઉત્તર કુરુ ક્ષેત્ર અને દેવ કુરુ ક્ષેત્રમાં ચાર ગજદંત આવેલા છે. આ પૈકી બે ગજદત પર્વતો નિષધ પર્વતને અડીને અને બે ગજદન પર્વતો નીલવંત પર્વતને સ્પર્શીને આવેલા છે. આ ગજદંત પર્વતોની પહોળાઈ નિષધ-નીલવંત પર્વત પાસે ૫૦૦ યોજન જેટલી છે અને મેરુ પર્વતના છેડે ઘટીને વાળ કરતાં પણ ઓછી થઈ જાય છે. નીલગંન-નિષધ પર્વત પાસે તેમની ઊંચાઈ ૪૦૦ યોજન છે, જે મેરુ પર્વતના છેડે વધીને ૫૦૦ યોજન જેટલી થઈ જાય છે. આ ચાર મહાવિદેહ ક્ષેત્રની ૩૨ વિષયોના નામ :
૨૪. નલિનાવતી
૨૩. નલિન
Jain Education International
૨૯. વ
Reset ot
#3]]c * b &
૩૨. ગંધિલાવતી
ગંધમાદન
૨૧. શંખ
૨૦. પદ્માવતી
| ૧૯. માપમ
| ૧૮. સુમ
૧૭. પદ્મ
સીતોદા મહાનદી.
વિદ્યુત્પ્રભ
ઉત્તર
ઉત્તર નીલવંત પર્વત
મેરૂ
દેવ કુરૂ ક્ષેત્ર
ઉત્તર કુરે
દેવ કુરૂ
નિષધ પર્વત દક્ષિણ
કુરે ક્ષેત્ર
નીલવંત પર્વત
નિષધ પર્વત
ભદ્રશાલ વન
For Private & Personal Use Only
પ્રતાત કુંડ
જૈન ભૂગોળનું તર્કશુદ્ધ વિજ્ઞાન - ૧૬૪
ગજત પર્વતોની પ્રત્યેકની લંબાઈ ૩૦૨૦૯ પૂર્ણાંક ૬/૧૯ યોજનની છે. આ પર્વતો સીતા અને સીતોદા પ્રપાત કુંડોથી પૂર્વ અથવા પશ્ચિમ દિશામાં ૨૬,૪૭૫ યોજન દૂર આવેલા છે. ઉત્તર કુ ક્ષેત્રમાં પૂર્વમાં માથવંત અને પશ્ચિમમાં ગંધમાદન પર્વત છે તો દેવ પૂરું ક્ષેત્રમાં પૂર્વમાં સૌમનસ અને પશ્ચિમમાં વિપ્રભ પર્વત છે.
પ્રપાત કુંડ
ઉત્તર કુરુ ક્ષેત્ર અને દેવ કુરુ ક્ષેત્રમાંથી અનુક્રમે નીલવંત પર્વત અને નિષધ પર્વતમાંથી અનુક્રમે સીતા અને સીતોદા મહાનદીઓ નીકળે છે. નીલવંત કે નિષધ પર્વતથી ૮૩૪ પુણાંક ૪/૭ યોજનના અંતરે ચમક અને સમક નામના પર્વતો મહાનદીની
ક્ષેત્ર
ક્ષેત્ર
૧૬. મંગલાવતી |
૧. કચ્છ
૨. સુકચ્છ
૩. મહાકચ્છ
91572 *h b
માલ્યવંત
[PPI6ef 'K
Pble 'h
સીતા મહાનદી
૬. મંગલાવત
સૌમનસ
૭. પુષ્કલાવત
૮. પુષ્કલાવતી
૧૪. રમ્યક્
૧૩. રમ્ય
૧૨. વત્સાવતા
૧૧. મહાવત્સ
૧૦. સુવત્સ ૬. વત્સ
પર્વ
www.jainelibrary.org
