________________ ઇતિહાસનું ભેદી પાનું સમારોહમાં પોર્ટુગલના વડાપ્રધાન છે. કાટાનાએ ૧૮મી ડીસેમ્બરે કહ્યું “આ-દીવ-દમણ પોર્ટુગલને જ એક ભાગ છે. અને સદાકાળ રહેશે. આજે ભારતની એડી નીચે ત્યાંની પ્રજા કચડાઈ રહી છે, પરંતુ એને આત્મા તે અજેય છે આજે પણ આ ત્રણેય પ્રદેશ ઈસાઈ છે, અને પોર્ટુગલના છે.” આ શબ્દો ઉચ્ચારતાં વડાપ્રધાને પિતાના ઉદબોધનમાં ભારત-પાક યુદ્ધના પણ ઉલ્લેખ કર્યા અને કહ્યું, “જગતને સૌથી નિકષ્ટ આકમણ અને યુદ્ધપ્રિય દેશ ભારત છે.' બંગલાદેશ મુક્ત થયું એ પછી પણ જગતના અનેક દેશે વાસ્તવિકતાને જે રીતે નકારી રહ્યા છે, તે જોતાં પોર્ટુગલનું આ વલણ ડું સમજી શકાય છે. આજે પણ પોર્ટુગલની નેશનલ એસેમ્બલીમાં ભૂતપૂર્વ “પાર્ટુગીઝ ભારત'ના બે પ્રતિનિધિએ બેસે છે. “હાઈ કમિશનર ફોર ધી સ્ટેટ ઓફ ઇન્ડિયાનું પદ એક પોર્ટુગીઝ અધિકારી સંભાળી રહ્યા છે. હજી આ વાત થોડી વધુ પાકી કરી લે. “ગુજરાત સમાચાર તા. ૧૮-૯-૬૬ના અંકમાં અમેરિકાની શોધ કર્યા પછી કોલંબસે શું જોયું છે તેને અહેવાલ કોલંબસના જ શબ્દોમાં આપ્યું છે; જેને સારભાગ અહીં રજૂ કરું છું. હું કાદિઝથી રવાના થયો. ત્યાર પછી ૩૩મા દિવસે હું હિંદી મહાસાગરમાં પ્રવેશ્યો અને ઘણું ટાપુઓ મારી નજરે ચડ્યા. આ ટાપુઓ પર અસંખ્ય માણસે વસવાટ કરે છે. આપણું મહાન નસીબવંતા રાજા વતી મેં એ તમામ ટાપુઓ કબજે કરી લીધા છે. મેં આપણા વિજયને વજ ફરકાવ્યો અને
