________________ અહિસા લેતી પાક જરૂર લાગે તે તેમ કરવાની આપણે તેમને રજા આપીએ. દરેક દેશની અનુકુળતા મુજબ જુદી જુદી જેને ધર્મની અનેક આવૃત્તિઓ થાય તેમાં શું ખોટું છે? પાંચમા ફીરકામાં ઘૂસેલા આ એકતાવાદીઓ ધર્મમાં ચીરે મૂકીને ક્રિયાકાંડ વિભાગ સ્વરૂપે વ્યવહાર-ધર્મને અચેતન બનાવવા રઝળતે મૂકે છે; તત્ત્વજ્ઞાન વિભાગ [એકલો વ્યવહાર નિરપેક્ષ નિશ્ચય એ જૈનધર્મ જ નથી; તેનું કઈ અંગ પણ નથી]ને વિકાસની પ્રક્રિયામાં લઈ જાય છે. અન્ય દેશો દ્વારા તેમાં ભેળસેળ કરવાની, રજા અપાવે છે. આને અર્થ તો એ જ થયોને કે ક્રિયાકાંડસ્વરૂપ વ્યવહાર-ધર્મ કે જે વસ્તુતઃ જૈન ધર્મની અવિચ્છિન્ન પરંપરાનું અસાધારણ બળ છે તેને આપમેળે મરવા દે; અને તત્ત્વજ્ઞાન અંશને વિકાસના ફગાવાથી અને ભેળસેળના રાજકારણથી મારી નાંખવો. વાહ, એકતાવાદીઓ ! ધન્ય છે તમારી ચાતુરીને ! આવી જ વાત બીજા એક બુદ્ધિજીવીએ કરી છે. તેણે બે મહાવીર’ બતાવ્યા છે. પૌરાણિક અને ઐતિહાસિક. વીતરાગ, સર્વજ્ઞ, યથાર્થવાદી, ત્રિલેકગુરુ, તીર્થકર, શાસનપતિ પરમાત્મા મહાવીર એ પૌરાણિક મહાવીરદેવ છે. જ્યારે જ્ઞાતિજાતિના નાશક, સ્ત્રી-સ્વાતંત્ર્યના હિમાયતી, યજ્ઞયાગની હિંસાના નાશ માટે લીધેલા અવતારવાળા, સામ્યવાદના આદ્ય પિતા, ટોચમર્યાદાના હિમાયતી, બાળદીક્ષાના વિરોધી, કામ પુરુપાર્થની પણ હિમાયત કરનારા મહામાનવ મહાવીર એ ઐતિહાસિક મહાવીર, એ બંધુએ કહ્યું કે “ચાલે, આપણે પૌરાણિક નહિ; પણ ઐતિહાસિક મહાવીરની શતાબ્દીની ઉજવણી કરીએ.”
