________________ ઇતિહાસનું ભેદી પાનું 71 છે કે આ કરતાં વધારે સારી શાસનપ્રણાલિ આપણે શોધી નથી એટલે અનિવાર્ય રૂપે લોકશાહી શાસનપ્રણાલિ સ્વીકારી છે. એમાં સુધારા થાય છે તેને વધારે માનવીય સ્વરૂપની બનાવવા માટે, એવું આશ્વાસન લઈ શકાય એમ નથી અને ચૂંટણી; જે હું સાચે, તું ખાટ; અમે આદર્શ, તમે કનિષ્ઠ-જેવી ધૃષ્ટતા દ્વારા વેરઝેર, અહંકાર, પક્ષાંધતા. કેવળ પક્ષહિત, પક્ષ-વિચાર પ્રવર્તાવે છે અને લેકેના શાણપણને હચમચાવીને ભ્રમિત કરી મૂકે છે, તેને ભારતીય દર્શન ભાગ્યે જ સ્વીકારી શકે.