________________ 28 ઇતિહાસનું ભેદી પાનું ધનાઢય વેપારીઓને મેટા માનચાંદ અપાયા છે. “જગતશેઠ' સુધીનાં બિરૂદ આપીને એમને ય “મોટા-ભા' બનાવાયા છે. આજે પણ લાઈસન્સ” વગેરે એવા “મોટા-ભાને આપીને નાના વેપારીના બીજા કટકાને ધંધાથી બરબાદ કરી દેવામાં આવ્યો છે. હવે તો નાના વેપારીઓને હાથકડીઓ પહેરાવવાની, ભરબજારે હંટરથી મારવાની જનાઓ પણ અમલમાં મુકાતી હોવાનું સાંભળવા મળે છે. આમ અમુક પુણ્યવાન વેપારીઓને વિકાસની જાળમાં લઈને ઈજારાશાહી, ફુડ કોર્પોરેશન વગેરેનાં આયેાજન દ્વારા એમને એવી રીતે માતબર કરીને, જગતના મહાન માણસ તરીકે જાહેર કરીને, રાષ્ટ્રના પરમ રખેવાળ તરીકે બિરદાવીને “મેટા-ભા' કરાયા છે અને પછી તે જ વેપારી સંસ્થાના બીજા કટકાને કે જેમાં લાખો નાના ધંધાના વેપારીઓ છે તેને નાશ કરવાનું કામ અત્યાર સુધી એકધારી રીતે ચાલી રહ્યું છે. [3] ખેતી : અહીં પણ વિકાસની મહાજાળ બિછાવાઈ છે. વેપારીઓ સામે લડવા ખેડૂતોને ખડા કરી દેવા માટેની બધી જ યુક્તિઓ અને ભેદી યોજનાઓ કામે લગાડાઈ છે. ઋણરાહતધારે, ગણોતધારો વગેરે દ્વારા, કરમાફી દ્વારા; ઉદાર ધિરાણ દ્વારા ખેડૂતને ખૂબ સુખી કરી નાંખ્યાને દેખાવ ઊભો થયો છે. પરંતુ અંતે તો સહકારી ધોરણની ખેતીના ખંજરથી આ જ ખેડૂતોને ખતમ કરાશે. રાક્ષસી યાંત્રિક ટ્રેકટરની મદદથી ખેતી કરવા માટે અંગ્રેજો (રશિયો) ખેતીને સઘળે વ્યવસાય પિતાને કબજે કરી લેશે. રાસાયણિક ખાતર, જંતુઘ દવાઓ, હાઈબ્રીડ બીજના પ્રયોગો દ્વારા ખેતીમાં ઉત્પાદન ખૂબ વધારી મૂકવામાં આવ્યું છે, તેની પાછળ માનવમનની ધનલાલસાની નબળી કડી ખૂબ જ ઉપયોગી બની છે, પરંતુ આવા જંગી ઉત્પાદનના વિકાસથી—ખૂબ હંટરો મારીને દોડાવી મૂકેલા ઘોડાની શક્તિને નાશ કરી નાંખવાની જેમ કે અમુક ખોરાક આપીને
