________________ ' ઇતિહાસનું ભેદી પાનું સૌ પ્રથમ તે ગરા મુત્સદીઓએ હિન્દુ પ્રજાના જ બે ધર્મો -વૈદિક અને જેન-હતા, છતાં તેમને છૂટા પાડયા. કોઈ પણ જૈન ધરે જન છે, પણ પ્રજાથી હિન્દુ જ છે. આમ છતાં હિન્દુઓને પ્રજાવાચક શબ્દ ન રાખીને ધર્મવાચક શબ્દનું ભયંકર કૌભાંડ ગોરાઓએ ખેલી નાખ્યું. શબ્દના જ શસ્ત્રથી એ લેકેએ હિંદુ નામની પ્રજાને નાશ કર્યો અને હિન્દુ નામને ધર્મ બનાવી દીધું. આમ થતાં જૈન ધર્મ પાળતા જેને હિન્દુ ધર્મ નથી જ પાળતા માટે હિન્દુ મટી ગયા. વળી જેમ હિન્દુ નામની પ્રજા મટાડી દેવાઈ તેમ જૈન નામને ધર્મ પણ મટાડી દેવાય અને જેન નામને “સમાજ' કહેવાય. આમ ભારતની ખમીરવંતી એક પ્રજા અને ભારતને ત્યાગપ્રધાન એક ધમ...બે ને દૂર કરી દેવામાં આવ્યા. જન અને હિન્દુઓ જુદા પાડતાં જ ભારતીય પ્રજાને ઘણે મટે ફટકે પડે. આ બે ય ભેગા મળીને જ એક પ્રચંડ બળનું નિર્માણ થતું હતું. સંખ્યાબળ હિન્દુઓનું હતું, અને બુદ્ધિબળ જેનોનું હતું. સંખ્યા અને બુદ્ધિ બે યની આપણને જરૂર હતી પણ બેયને જુદા પાડતાં એકલું સંખ્યાબળ અને એકલું બુદ્ધિબળ નિર્બળ બની ગયાં. છૂટા પડેલા બે એકડાની કિંમત એક-એક જ થાય. પણ તે બે ય ભેગા થઈ જાય તે દરેક એકડાની કિંમત 11 થઈ જાય-૧૧ ગુણ બની જાય. હવે આ વિનાશને વાયર જૈન ધર્મ ઉપર કે આગળ વધે છે તે જોઈએ. જૈન ધર્મની રક્ષા અને પ્રભાવનાનું કાર્ય એના પ્રકાશક તીર્થંકરદેવોએ સંસારત્યાગી, સર્વવિરતિધર શ્રમણ-શ્રમણીઓને અને ગૌણરૂપે શ્રમણોપાસકે તથા શ્રમણોપાસિકાઓને સોંપેલું છે. આ ચારેયને સંધ તે ચતુર્વિધ સંઘ કહેવાય છે. એમાં પ્રાધાન્ય શ્રમણાનું જ સર્વદા નિશ્ચિત હેવાથી જૈન ધર્મને સંચાલક ચતુર્વિધ
