________________ હo. ઇતિહાસનું ભેદી પાનું પરંતુ જેને સર્વનાશ જ કરે છે એ લોકે આ વાત સાંભળે જ નહિ, અને એમના કબજે ગયેલા શિક્ષિત પણ આ વાત સમજવા ય તૈયાર થાય નહિ એ તદન સમજાય તેવી વાત છે. [4] નારી-સંસ્થા : વિકાસની મહાજાળમાં “નારીને તો આ લેકેએ આબાદ સપડાવી છે. “ન સ્ત્રી સ્વાતંત્ર્યમહૂતિ' એ આર્ષવાક્યની આ લોકોએ પેટ ભરીને ઠેકડીઓ તે ઉડાવી જ છે; પણ ગેબેલ્સ નીતિ અપનાવીને હિંદુસ્તાનની અત્યંત બુદ્ધિમાન પ્રજાના પુરુષવર્ગને ય મંતરી નાખે ! અરે ! સ્ત્રીને પણ આપઘાતની આ તરકીબમાં પિતાનું કલ્યાણ સમજાવી દીધું ! વિકાસને નામે નારીને શિક્ષણ, સહશિક્ષણ, પુરુષ સાથે મુક્ત સહચાર, છૂટાછેડાની સગવડ, ગર્ભપાતની અનુકૂળતા, આંતરજ્ઞાતીય, આંતરખંડીય લગ્નોની સ્વતંત્રતા, ઘોડિયાઘરમાં આયાએથી બાળકને વિકાસ, પતિથી સંપૂર્ણ રીતે મુક્ત જીવન; નેકરી કરીને પગભર થવાની ઝુંબેશ, આજીવન કૌમાર્યની ભલામણ, પુરુષ સમોવડીપણું વગેરે અનેક આર્કષણો આપી દીધાં. આ બધાથી નારીના જીવનને વિકાસ થયો. પરંતુ હકીકતમાં તા; નારી એક પુરુષની પત્ની હતી, જે હવે અનેક પુરુષની ગુલામ બની; બેસીઝમ'ના સ્ટીમ રોલરની નીચે કચડાઈ કરી. નારી તે મુખ્યત્વે રહ્યા હતી ભેગ્યા તે ગૌણરૂપે ગણતી. એનું જીવન મહાસતી સાધ્વીનું કે સતી એવી સ્ત્રી તરીકે જ રહેતું. સ્વછંદી જીવન જીવવાનું એને સ્વાતંત્ર્ય બેશક ન જ હતું; પરંતુ ઘરની તે એ રાણી હતી; ઘરની, પતિની સંપત્તિને વહીવટ એ કરતી; બાળઉછેરથી એ મસ્ત રહેતી. એને માથે જગતની કોઈ જ જવાબદારી ન હતી. અફસેસ! એના જીવનના વિકાસના નામે એના મસ્ત પવિત્ર જીવનને વિનાશ કરાવાય.