________________
૩૩ વાર-તહેવારે મળતો મિત્ર યાદ આવ્યો. તેના ઘેર ગયા. જઈને બધી વાત કરી. પેલાએ પણ જિગરીમિત્રની જેમ ચાલતી પકડાવી દીધી. શેઠને તો પગ નીચેથી જાણે ધરતી સરકી રહી છે. આંખ સામે મૃત્યુ તરવરી રહ્યું છે. ત્યાંથી પાછો ફરી રહ્યો છે ત્યાં ત્રીજો મિત્ર યાદ આવ્યો. કહેવાય છે ને કે ડૂબતો માણસ તણખલું પકડે. લાકડું પકડે તો સમજી શકાય પણ તણખલું પકડે તેને આપણે શું કહીએ? મૂર્ખાજ ને ! મનમાં તો સમજે છે કે જિગરી દોસ્ત મને જાકારો આપ્યો છે, વાર તહેવારે મળતા મિત્રે પણ મને કાઢી મૂકયો છે તો આ તો ક્વચિત જ મળતો, આંખની ઓળખાણનો મિત્ર છે તે તો મને કયાંથી મદદ કરવાનો ! છતાં પણ લાખો નિરાશામાં એક અમર આશા છુપાયેલી છે. તે આશાના તાંતણે તેના ઘેર જાય છે. શેઠને આંગણામાં આવેલા જોઈને આ રસ્તાનો મિત્ર સામે આવ્યો. ખૂબ મીઠો અને પ્રેમથી આવકાર આપ્યો. આગમનનું કારણ પૂછ્યું. શેઠે બધી હકીકત કહી સંભળાવી. આ મિત્ર બોલી ઉઠયો કે અરે શેઠ ! આમાં મુંઝાઓ છો શું કામ ? મિત્ર તરીકે મારી ફરજ છે. સંકટમાં સહાય કરે તે જ સાચો મિત્ર. તમને મદદ ન કરું તો હું મિત્ર શા કામનો ? ચાલો તૈયાર થાઓ. આગણામાં બાંધેલો ઘોડો તૈયાર કર્યો. ભેટમાં તલવાર ખોસી. સાથે થોડું ભાથું આપ્યું. અને પોતે સાથે ઘોડા પર બેસીને તેને દેશની સરહદ સુધી લઈ ગયો. સરહદે પહોંચીને કહ્યું કે લો આ ઘોડો, તેના પરબેસીને આ સરહદને ઓળંગી જાઓ. બીજા રાજ્યમાં જતા રહો. બસ પછી આ રાજાની ચાલ કાંઈ કામ નહીં લાગે. મારી ચિંતા નહીં કરતા. હું રાજા સાથે ફોડી લઈશ. વળી લો આ થોડા પૈસા પણ સાથે લેતા જાઓ. પરદેશમાં જઈને અજાણી દુનિયામાં તમારું કોણ ? શેઠ તો ખુશખુશ થઈ ગયા. મનમાં વિચરવા લાગ્યા કે વાહ રે વાહ ! ક્વચિત ઓળખાણના મિત્રે મને ખરેખર ઉગારી લીધો. પેલા જિગરજાન દોસ્ત અને વાર-તહેવારના મિત્રે મને બરાબરનો દગો દીધો. જેની પાછળ મેં જિંદગીના મહામૂલો વર્ષો વેડફી નાંખ્યાં અને આણે મને કેવો બચાવી લીધો ? મેં પહેલેથી આની જ સોબત કરી હોત તો... .... આ એક નાનકડું રૂપક છે, વાર્તા નથી. પણ આપણા જીવનને ચેતવનારું રૂપક છે. જીવનનો સાર છે, તે કેવી રીતે ? તે આપણે અવસરે જોઈશું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org