________________
૧૬૦
શાસ્ત્રકારો અમને પણ ટકોર કરે છે કે વિનય હોય તો જ સાચું સાધુપણું આવે વિનય વિના તો ખાલી કપડા જ બદલવા જેવું છે. વિળયા વિપ્પમવસ્ત્ર ો ધમ્મો ઓ તવો । વિનય વિનાનાને ધર્મ કેવો ને તપ કેવો ? વિનય એ એકડો છે તેની પછી તમે જેમ-જેમ મીંડા વધારતાં જાઓ તેમ તેની કિંમત વધતી જાય.. પણ જો એકડો કાઢી નાંખવામાં આવે તો શું રહે ? શૂન્યો... એ ઘણા શૂન્યોનું કોઈ મૂલ્ય ખરું ? સાધુ જીવનમાં એક બીજાને બાંધનારી કોઈ ચીજ હોય તો તે વિનય છે.
વિનયી કોણ ! સાધુ કે રાજપુત્ર
કોઈ નગરમાં કોઈ આચાર્ય ભગવંત શિષ્યવૃંદની સાથે વિચરી રહ્યા છે. એક વખત તે નગરીનો રાજા આચાર્ય મહારાજને વંદન કરવા માટે આવે છે. થોડીવાર બેસે છે. સૂરિજીના વિનયીશિષ્યોને જોઈને તેને આશ્ચર્ય થાય છે. તે સૂરિજીને પૂછે છે કે ભગવન્ ! આપના આ શિષ્યો આપનો આટલો બધો વિનય કેમ કરે છે ? અમારા સંતાનો તો અમારો વિનય કરે તે સમજી શકાય કારણ કે તેને બાપાનું રાજ મળવાનું છે, પણ આ શિષ્યો કેમ આટલો વિનય કરે છે. એમને આપની પાસેથી શું મેળવવાનું છે ? વિનીત હોય તો અમારા રાજપુત્રો હોય.. પણ આપના શિષ્યમાં વિનય હોવો એ આશ્ચર્ય છે. રાજાને વધારે પ્રતીતિ કરાવવા માટે સૂરિજી રાજાના દેખતાં જ એક શિષ્યને બોલાવે છે. બોલાવતાંની સાથે જ શિષ્ય હાજી કહીને હાજર થાય છે. હાથ જોડીને નમ્રતાથી પૂછે છે કે ભગવન્! શી આજ્ઞા છે ? સૂરિજી કહે છે કે જાઓ તો જરા જોઈ આવો કે ગંગા કઈ દિશામાં વહે છે. તત્તિ કહીને શિષ્ય આજ્ઞાનો સ્વીકાર કરીને બહાર નીકળે છે. ગામને પાદર આવે છે. ત્યાં ગંગા નદી પૂર્વ દિશામાં વહે છે તે જૂએ છે. વધારે ખાતરી કરવા આજુબાજુના લોકોને પૂછે છે. તથા નદીમાં એક તણખલું વહે છે. તેના પરથી બરાબર પાકું કરીને આવે છે કે ગંગા નદી પૂર્વમાં જ વહે છે. આવીને સૂરિજીને નમસ્કાર કરીને કહે છે કે ભગવન્ ! ગંગા પૂર્વમાં વહે છે. રાજાના ગુપ્તચરો સાધુ મ.ની પાછળ ગોઠવાયેલા હોય છે. તે પણ રાજાને કહે છે રાજન્ ! સાધુ મહારાજ ત્યાં જઈને બરાબર નક્કી કરીને આવ્યા છે. હવે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org