________________
૧૭૯
અહીં જ સ્વર્ગ છે.
શિષ્યને ભણાવવાના ટાઈમે ગુરુ વાતો કરવા બેસી જાય, તે ન ચાલે. અગત્યનું કારણ હોય તો જુદી વાત છે. બાકી રોજ રોજ તેને સ્વાધ્યાયનો ખોરાક આપવો જોઈએ. પંડિતો પાસે ભણવા મૂકી દીધા એટલે આપણી જવાબદારી પૂરી એમ સમજીને બેસી ન રહેવાય. એ શું કરે છે? એ શું ભણે છે? એની રોજે-રોજ ખબર રાખવી પડે. તેનો ઉત્સાહ ટકી રહે માટે તેને પ્રોત્સાહન પણ આપવું પડે. જો આમાં ગુરુ ગફલત કરે તો તે પટકાય છે. ગુરુએ કૃતજ્ઞભાવે શિષ્ય તરફ અને શિષ્ય વિનય દ્વારા ગુરુ તરફ ભાવભક્તિથી પોતાની ફરજ નીભાવવાની છે. જેમ શિષ્યને ગુરુના આશીર્વાદની જરૂર છે તેમ ગુરુને પણ શિષ્યોની શુભેચ્છાની જરૂર છે. તપેલી ધરતી પર માણસ આસન બિછાવી શાંતિથી બેસી શકે ખરો ! ના, તરત જ ઉંચો નીચો થવા માંડે. ઠંડક હોય ત્યાં કેવો શાંતિથી બેસે. તેમ શિષ્યો જો અંદરથી સંતપ્ત હોય.. ઉદ્વિગ્ન હોય તો ગુરુને પ્રસન્નતા રહે ખરી...! ન જ રહે. આમ, જો પરસ્પરની ફરજ નીભાવે તો અહીંયા જ સ્વર્ગ છે. પેલું સ્વર્ગ તો ઘણું દૂર છે પણ કોઈ પૂછે કે પૃથ્વી પર સ્વર્ગ ક્યાં છે? તે કહેવું પડે કે જાઓ સાધુ-સાધ્વીજીના ઉપાશ્રયમાં, ત્યાં સ્વર્ગ જેવી શાંતિ છે- ઠંડક છે. કેવું શાંત વાતાવરણ હોય કે માણસ સંસારના તાપથી તપીને આવેલો હોય પણ ઉપાશ્રયમાં આવતાં જ તેને ઠંડક થાય. જેમ કોઈ ધોમધખતા તડકામાંથી એ.સી.માં આવે ને કેવી ઠંડક અનુભવે ! તમારે સંસારમાં પણ વડીલોએ કૃતજ્ઞભાવે નાનાઓને સંભાળવા જોઈએ અને નાનાઓએ વિનયથી વડિલોને માન આપવું જોઈએ. ભર્તાનો ઉપકાર
આપણે મા-બાપનો ઉપકાર અને તેનો બદલો કેવી રીતે વળે તે જોઈ ગયા. હવે ભર્તાનો ઉપકાર અને તેનો બદલો કેવી રીતે વાળવો તે જોઈએ. ભર્તા એટલે પતિ એટલો જ અર્થ કરવાનો નથી, પણ ભર્તા એટલે ભરણ-પોષણ કરનાર. આપણે કોઈ સંકટમાં આવી ગયા, ત્યારે આપણને કોઈ મદદ કરે તે ભર્તા. અણીના સમયે આપણને કોઈએ પૈસા આપ્યા કે અપાવ્યા. અથવા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
