________________
૧૫૭ નાનપણથી જ તેના સ્વભાવમાં વિનય વણાયેલો. કુળવાન માણસ સ્વભાવિક જ વિનયી હોય છે. કયાંય પણ નમવાની વાત આવે ત્યાં અગ્રેસર હોય જ. જ્યારે અકુલીન માણસ અહંકારી હોય છે. તે હું શું કામ નમું? એમ વિચારતો હોય છે. બાહુબલીએ નમવાની હરીફાઈ કરી તો કેવળજ્ઞાન મેળવી લીધું. બાર-બાર મહિનાની ઘોર તપશ્ચર્યાને અંતે જે ન મળ્યું તે પગ ઉપાડતાં જ મળી ગયું. કેવી અજબની તાકાત છે નમવામાં ! પુષ્પશાલે ઘરમાં રોજના વ્યવહારથી જાણ્યું કે ઘરમાં પિતા મોટા છે. કેમ કે મા પણ પિતાને માન આપે છે અને બીજા માણસો પણ પિતાને પગે લાગે છે. એટલે મારે પણ પિતાની સેવા કરવી જોઈએ. રોજ પિતાનો બને તેટલો વિનય કરે છે. એક દિવસ ડાયરો ભરાયો છે. તેમાં ગામના ઠાકોર મુખ્ય સ્થાને છે. પિતા પુષ્પશાલને સાથે લઈને ડાયરામાં આવે છે. અને આવીને ઠાકોરને પગે લાગે છે. પુષ્પશાલને બીજી તો કોઈ ગતાગમ નથી પણ એટલી સમજણ છેકે પિતા જેને નમે છે તે તેમના કરતાં પણ મોટા છે માટે મારે તેમની સેવા કરવી જોઈએ. હવે ઠાકોરની સેવા કરે છે. એકવાર શ્રેણિક મહારાજાની સભામાં ઠાકોર વગેરે જાય છે. ત્યાં ઠાકોર શ્રેણિક રાજાનો વિનય કરે છે. પુષ્પશાલ આ જુએ છે તે તેમનો પણ વિનય કરે છે. પછી શ્રેણિક મહારાજ વગેરે બધા ત્યાં ભગવાનની દેશનામાં જાય છે. પુષ્પશાલ પણ સાથે છે. શ્રેણિકરાજા ભગવાનના ચરણમાં પડે છે. પુષ્પશાલ આ જોઈને વિચારે છે કે આ તો સર્વથી મહાન લાગે છે માટે મારે તેમની સેવા કરવી જોઈએ. બીજી કોઈ સમજણ નથી. બસ વડીલો જેને નમે, જેની સેવા કરે તે મારે કરવું જોઈએ આટલી સમજણ છે. ભગવાન પાસે જાય છે અને ભગવાનને કહે છે કે ભગવાન મારે તમારી સેવા કરવી છે. ભગવાને જોયું કે છોકરો વિનયી છે સરળ છે, દીક્ષા આપે છે. પુષ્પશાલ દીક્ષા લઈને પોતાનું આત્મકલ્યાણ સાધી લે છે. વિનયી માણસ બધે જ માનને પામે છે. ગુણોને ઝીલવાનું પાત્ર
વળગો સામને મૂઠ | વિનય એ શાસનનું મૂળ છે. જેના જીવનમાં વિનય નથી તેને ધર્મ કેવો અને તપ કેવો? વિનય વગરના તપને શાસ્ત્રકારો ભૂખમરો કહે છે. માતા-પિતાનો, વડીલોનો, ગુરુનો અને પરમાત્માનો બધાનો વિનય કરવાનું શાસ્ત્રકારો કહે છે. વિનયને તો સર્વ ગુણોનું ભાજન ગણવામાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
