________________
આસો વદ-૩
વિનય છએ ખંડમાં જાગતું શાસન
જગતનું સ્વરૂપ વિષમ છે. પત્તાના મહેલને નાના બાળક કેવા આનંદથી બનાવતો હોય છે. અને બનાવ્યા પછી તેને જોઈને કેવો હરખાતો હોય છે. મોટા માણસને એ મહેલ જોઈને આનંદ આવે ખરો ! ના, કારણ કે તે સમજે છે કે હમણાં પવનનો એકાદ ઝપાટો લાગશે અને ખરી પડવાનો છે. તેમ તમારા આ બંગલા-ગાડી-વાડીમાં મહાપુરુષોને જરાય આનંદ આવતો નથી. તેઓ સમજે છે કે કાળરૂપી પવનનો સપાટો લાગતાં આ મહેલ કડડભૂસ થઈ જવાનો છે. અને મૃત્યરૂપી પવનનો સપાટો આવતાં જ આ મહેલને બાંધનારો ચાલ્યો જવાનો છે. એમાં આનંદ માણવા જેવું છે શું? આજ સુધી અસંખ્ય માણસો જ નહીં, પણ અસંખ્ય સામ્રાજ્યો ખલાસ થઈ ગયાં. બ્રિટીશ સલ્તનત માટે કહેવાતું કે તેના રાજ્યમાં સૂર્ય આથમતો જ નહીં અર્થાત્ ભારતમાં સૂર્ય આથમ્યો હોય તો અમેરીકામાં તો ઉગતો હોય.. એટલું બધું વિશાળ સામ્રાજ્ય હતું કે સૂર્ય એક દેશમાં આથમતો અને બીજા દેશમાં ઉગતો. આવા સામ્રાજ્યનો પણ વિનાશ થઈ ગયો. જ્યારે ભગવાન મહાવીરનું શાસન છએ ખંડમાં એવું જ જાગતું છે. એનો ક્યારેય નાશ થવાનો નથી. શ્રેય અને પ્રેય
કંચન કામિની, પુત્ર, પૌત્ર, આ બધા પ્રેય પદાર્થો છે હમેશાં પરાધીન છે જ્યારે સામે પક્ષે ક્ષમા, સરળતા, કોમળતા-
નિર્ભતા વગેરે શ્રેય પદાર્થો છે. જે હમેશાં સ્વાધીન છે. શ્રેય પદાર્થોમાં લાભ ઘણો અને ફૂલેશ થોડો જ્યારે પ્રેય પદાર્થોમાં લાભ અલ્પ અને ફ્લેશ વધારે – પણ માણસ આજે શ્રેયને છોડીને પ્રેયમાં જ ડૂબેલો છે. માણસને ગર્વ છે કે હું બધું મારી બુદ્ધિથી જ મેળવું છું અથવા તો ચાલાકીથી મેળવું છું પણ એ ગર્વ જ તેને પાડે છે. કૌભાંડો કરનારા ઘણા ચાલાક હોય છે પણ બુદ્ધિ જ તેમને જેલ ભેગા કરે છે ને ! બુદ્ધિ પણ જો દૈવી હોય તો માણસને તારી દે છે. અને આસુરી હોય તો પછાટુ ખવડાવે છે.
સાચી સમજણ ધર્મ દ્વારા જ મળે છે. પણ ધર્મ ક્યારે મળે? ગુણ હોય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
