________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કરે
ધાર્મિક ગધસંગ્રહ,
તેઓને પણ કવ્ય, ક્ષેત્ર, કાલ, ભાવની અપેક્ષાએ તરતમ યોગે પશુણ હાનિવૃદ્ધિમાં અન્તર્ભાવ થઈ શકે છે.
જડ ચેતનના વિવેકવડે પવિત્ર જ્ઞાન થાય છે. દેહ, મન, વાણી અને બાહ્ય દોમાં હું નથી એવું સમ્યમ્ જ્ઞાન થતાં પર વસ્તુમાં અહં ત્વ બુદ્ધિ નષ્ટ થાય છે. પરદશ્ય વસ્તુઓમાં ઇષ્ટવ બુદ્ધિ ન થાય અને પ્રારબ્ધવશાત દશ્ય ભગ્ય આહારાદિ વસ્તુઓનો ભોગ ઉપગ અધિકાર પ્રમાણે થાય એ મેક્ષની સ્થિર ભૂમિકા અવબોધવી. પ્રથમ જે આત્મજ્ઞાન થાય છે ત્યાર બાદ સર્વ જીવોને સ્વસ્વકર્માવરણ પશમાદિની તરતમતાએ તરતમભવ કાલ વેગે આવી આત્મદશા થાય છે. આમાના અસંખ્ય પ્રદેશો પૈકી એકેક પ્રદેશે અનન્ય જ્ઞાન, અનન્ત દર્શન, અને અનન્ત ચારિ. ત્રાદિ ગુણો રહ્યા છે. આત્માના એક પ્રદેશની એક સમયમાં એટલી બધી શક્તિ રહી છે કે તે એક પ્રદેશમાં એક સમયે રહેનારા જ્ઞાન વડે પિતાના અતિ નાસ્તિ અનન્ત પર્યાય ગુણો અને આખી દુનિયાના દ્રવ્ય ગુણો અને પર્યાને જાણી શકે છે. એક પ્રદેશમાં રહેલ જ્ઞાન ગુણમાં એક સમયમાં સર્વ દુનિયાના પદાર્થોનું માપ કરવાની શકિત રહી છે. આત્માના જ્ઞાનાદિ ગુણો પિત પિતાનું સમયે સમયે કાર્ય બજાવ્યા કરે છે. એવા એવા વાસ્તવિક ઉપયોગમાં રમણ કરનાર જ્ઞાની બાહ્ય શરીરાદિની ક્રિયાએને કરે છે છતાં તેમાં તે તટસ્થ સાક્ષી રૂપે દષ્ટ બને છે પણ તે તેમાં પરિણામ પામતો નથી જ્ઞાની દન વડે સામાન્યપણે સ્વપરને દેખે છે અને ચારિત્રવડે આત્માના પ્રદેશ પ્રદેશે રહેલા અનન્ત જ્ઞાનાદિ ગુણોની વાસ્તવિક શુદ્ધતા સ્થિરતામાં રમે છે અને તેમાં અનન્ત આનન્દનો ભોગ માને છે જ્ઞાની આત્મા બાહ્ય વ્યવહાર ધર્મ પ્રવૃત્તિ કરે છે. ધર્મ પ્રવૃત્તિની ક્રિયા એના અનન્ત ભેદો અને તેઓને અવલંબવાનાં કારણોને દ્રવ્ય ક્ષેત્ર-કાલ ભાવથી સ્વ અને પરાપેક્ષાએ સમ્યગ અવધતો હોવાથી સાધ્યદષ્ટિએ ઉપયોગ ભાવે કદાગ્રહ રહિતપણે આત્માના ઉપયોગમાં રહે છે. તે જે કંઈ કરે છે તે સર્વ તેની શુદ્ધતા ઉચ્ચતા અને નિર્જાથે થાય છે. આત્મ જ્ઞાનીને બાહ્યની સર્વ વસ્તુઓ સાધનાથે અને સ્વપરના ઉપકારાર્થે થાય છે પણ બંધનાથે થતી નથી. સાધ્ય દૃષ્ટિ, વ્યવહાર દૃષ્ટિ, નિશ્ચય દષ્ટિ, પરમાર્થ દષ્ટિ, આલંબન દષ્ટિ, સમાજ દષ્ટિ, લૈકિક દષ્ટિ, લોકોત્તર દષ્ટિ, સ્વદષ્ટિ અને પરદષ્ટિ આદિ અનેક દૃષ્ટિનું સમ્યગ જ્ઞાનીને સમ્યગ જ્ઞાન થવાથી તે આત્માના શુદ્ધ ધર્મમાં રમણતા થાય એવી સર્વ પ્રવૃત્તિ કરે છે.
For Private And Personal Use Only
