________________
भगवती
४८०
किं ज्ञानिनेा भवन्ति, अज्ञानिना वा ? भगवानाह - 'जहा सइंदिया ' हे गौतम ! यथा सेन्द्रियाः पूर्व भजनया चतुर्ज्ञानिनरूयज्ञानिनश्च प्रोक्तास्तथा कृष्णलेश्यावन्तो जीवा अपि वक्तव्याः, 'एवं जाव पम्हलेस्सा, मुक्कलेस्सा जहा सलेस्सा, अलेस्सा जहा सिद्धा' एवं कृष्णलेइयावदेव यावत- नीललेश्याः, कापोतलेश्याः, पद्मलेश्याः जीवा यथा सेन्द्रियाः भजनया चतुर्ज्ञानिन स्त्र्यज्ञानिनश्वोक्तास्तथैव भजनया चतुर्ज्ञानिनस्त्र्यज्ञानिनश्च, शुक्रलेश्यावन्तस्तु यथा सलेयाः भजनया पञ्चज्ञानिनः यज्ञानिनश्चोपदर्शितास्तथैव भजनया पञ्च ज्ञानिनस्त्र्यज्ञानिनश्च वोध्याः, केवलिक्या ज्ञानी होते हैं या अज्ञानी होते हैं ? उत्तरमे प्रभु कहते हैं 'जहा सइंदिया' हे गौतम! जिस प्रकार से सेन्द्रिय जीव पहिले भजनासे चार ज्ञानवाले और तीन अज्ञानवाले कहे गये है उसी प्रकार से कृष्णलेश्यावाले जीव भी भजनासे चार ज्ञानवाले और तीर अज्ञानवाले कहे गये है । ' एवं जाब पहलेस्सा, सुक्कलेस्ला जहा सलेस्सा, अलेस्ला जहा सिद्धा' कृष्णलेश्याकी तरह ही नीललेश्यावाले जीव. कापोत
श्यावाले जीव, तेजोलेश्यावाले जीव और पद्मलेश्यावाले जीव जानना चाहिये- अर्थात् जिस प्रकार से कृष्णलेयावाले जीव भजनासे चार ज्ञानवाले और तीन अज्ञानवाले कहे गये है उसी प्रकार से ये पूर्वोक्त लेइयावाले जीव भी भजनासे चार ज्ञानवाले और तीन अज्ञान चाले कहे गये हैं । तथा जिस प्रकार से सलेश्य जीव भजनासे पांच ज्ञानवाले और तीन अज्ञानवाले कहे गये हैं, उसी प्रकार से शुक्ल लेश्यावाले जीव भी भजनासे पांच ज्ञानवाले और तीन अज्ञानवाले कहे गये हैं । यहां पर पांच ज्ञानोंकी भजना इसलिये कही गई है કૃષ્ણલેશ્યાવાળા જીવ શુ જ્ઞાની હાય છે કે અજ્ઞાની 2 ઉ :- 'जहा सइ दिया' सां સેન્દ્રિય જીવાને જે રીતે ભજનાથી ચાર જ્ઞાનવાળા અને ત્રણ અજ્ઞાનવાળા કહ્યા છે. એજ રીતે કૃષ્ણુલેસ્યાવાળા જીવા પણ ભજનાથી ચાર જ્ઞાન અને ત્રણ અજ્ઞાનવાળા કહ્યા છે. " एवं जात्र पम्हलेस्सा, सुक्कलेस्सा जहा सलेस्सा अलेस्सा जहा सिद्धा કૃષ્ણુલેક્ષ્ચાવાળાઓની માફક નીલલેશ્યાવાળા, કાપેતલેશ્યાવાળા તેજોલેશ્યાવાળા અને પદ્મલેશ્યાવાળા જીવાને સમજવા. અર્થાત્ જે રીતે કૃલેશ્યાવાળા જીવ ભજનાથી ચાર જ્ઞાન અને ત્રણ અજ્ઞાનવાળા કહ્યા છે. તેજ રીતે પૂર્વકિત લેશ્યાવાળા જીવા પશુ ભજનાથી ચાર જ્ઞાન અને ત્રણ અજ્ઞાનવાળા હાય છે. તથા જે રીતે સલેક્ષ્ય જીવ ભજનાથી પાચ જ્ઞાન અને ત્રણ અજ્ઞાનવાળા કહ્યા છે તેજ રીતે શુકલ લેસ્યાવાળા વેાને પણ પાંચ જ્ઞાન અને ગણુ જ્ઞાનવાળા કથા છે અહી પાંચ જ્ઞાનીએની ભજના એટલા માટે કહી છે
,
