________________
पमेयचन्द्रिका टी. श.८ उ.५ सू.२ स्थूलपाणातिपातमत्याख्याननिरूपणम् ६२५ न विदधाति, न वा कारयति कुर्वन्तं वा नानुजानाति, नानुमोदयति वचसा कायेन ४, 'तिविह, एगविहेणं पडिक्कममाणे न करेइ न कारवेइ, करेतं णाणुजाणइ मणसा ५, त्रिविध माणातिपातम् एकविधेन मन:प्रभृतीनामन्यतमेन करणेन प्रतिक्रामन निन्दया ततो विरमन् न करोति, न कोई बात नहीं मैने यदि उसे स्वयं नहीं मारा तो मै दूसरेसे उसे मरवा देता. बडा आनंद आता उस मारनेवालेकी मै प्रशंसा करता' इसी तरहसे वह भूतकाल के प्राणातिपात में कायसे न कुछ करता है,
और न दूसरेसे उसे करवानेके लिये संकेत आदि करता है, और न उसे करनेवाले अपने आपकी या दूसरे की वह प्रशंसा करता है। 'अहवा न करेइ, न कारवेइ, करेतं णाणुजाणइ वयसा कायसा' अथवा जब वह श्रावक त्रिविध भाणातिपात का दो तरहसे प्रतिक्रमण करता है तो वह वचनसे और कायसे भूतकालिक प्राणातिपात को न स्वयं करता है, न दूसरेसे कराता है और न करनेवालेकी अनुमोदना करता है. इस तरह द्वितीय विकल्प में यह तृतीय अग है। 'तिविहं एगविहेणं पडिक्कममाणे न करेइ, न कारवेइ, करेंतं नाणुजाणइ मणसा ५' इसी तरह जब वह श्रावक विविध प्राणातिपातका एकविधसे प्रतिक्रमण करता है-तब इस स्थिति में वह मनसे प्राणातिपात को न स्वयं करता है, न मनसे कराता है और न करने તેને માર્યો નહીં પણ બીજા પાસે તેને મરાવ્યું હતું તે ઘણે આનંદ થાત અને તેને મારનારની હ પ્રશંસા કરત’ આ રીતે તે ભૂતકાળના પ્રાણાતિપાત સંબ ધમાં કાયાથી કંઈ કરતું નથી, બીજા પાસે પ્રાણાતિપાત કરાવવા કાયાથી સકેત વગેરે કરતે નથી અથવા તે પ્રાણાતિપાત કરનાર પોતાની કે અન્યની તે પ્રશા સા પણ કરતો નથી. अहवा न करेइ, न कारवेइ, करेत नाणुजाणड वयसा कायसा' मा पारे તે શ્રાવક ત્રણ પ્રકારના પ્રાણાતિપાતનું બે પ્રકારે પ્રતિક્રમણ કરે છે, ત્યારે તે ભૂતકાળ સંબંધી પ્રાણાતિપાત વચનથી અને કાયાથી કરતો નથી, બીજી પાસે કરાવતા નથી અને કરનારની અનુમોદન કરતું નથી. આ રીતે બીજા વિકલ્પને આ ત્રીજે ભ ગ સમજ. 'तिविहं , एगविहेणं पडिक्कममाणे न करेइ, न कारवेइ, करेत नाणुजाणइ मणसा ५' पारे ते श्राप त्र प्रारना प्राणातियातन मे प्रारे प्रतिभाशुनु કરે છે. ત્યારે તે પિતે મનથી પ્રાણાતિપાત કરતો નથી, મનથી પ્રાણાતિપાત - કરાવતું નથી, અને પ્રાણાતિપાત કરનારની મનથી અનુમોદન કરતું નથી. આ પહેલે ભંગ
