________________
७४७
प्रमेयचन्द्रिका टीका श. ७ उ.९ सू. ५ यरुणनागनप्तृकवर्णनम् अणिक्खित्तेणं तवोकम्मेणं अप्पाणं भावेमाणे विहरइ' आढयः वैभवशाली यावत्-दीप्तः विस्तीर्ण-विपुल-भवनशयनासनयानवाहनाकीणः, बहुधनबहुजातरूपरजतः, आयोग-प्रयोगसंप्रयुक्तः, विच्छतिविपुलभक्तपान:, वहुदासीदासगोमहिषगवेलकप्रभृतः अपरिभूतः अपरिभवनीयः श्रमणोपासकः अभिगतजीवाजीवः जीवाजीवादिस्वरूपज्ञाता यावत्-उपलब्धपुण्यपापः आस्रवसंवरनिर्जराक्रियाधिकरणबन्धमोक्षकुशलः असहाय्यः देवासुरवाहन इन सबसे हराभरा था इसके पास गाय भैंस आदि धन बहुत था, सोना चांदी भी बहुत था, आयोग प्रयोग से यह संप्रयुक्त था, भक्तपान इसके घरमें बहुत अधिक मात्रामें बचा हुवा गरीबोंको दिया जाता था, दाली, दास, गाय, भस, मेष घेटा आदि बहुत ज्यादा थे । कोई भी व्यक्ति इसका तिरस्कार नहीं कर सकता था। श्रमणजनोंका यह उपासक था जीव अजीव आदि पदार्थोंके स्वरूपका यह ज्ञाता था, यावत् पुण्य और पापके अर्थ को यह जाननेवाला था, आस्रव, संवर, निर्जरा क्रियाधिकरण, बंध एवं मोक्ष इनके विषयमें कुशल था, अर्थात् इनमें कौनसा तत्त्व हेय है और कौन सा तत्त्व उपादेय है इस प्रकारके हेय और उपादेय के ज्ञान से उसका भाव परिपक था जिस प्रकार नौकामें छिद्रों द्वारा जल आता रहता है उसी प्रकारसे इस आत्मारूप सरोवरमें कर्मरूप जलका आना इसका नाम आस्रव है । मिथ्यात्व, अविरति आदिसे यह आस्रव अनेक प्रकारका वर्णित हुआ है। छिद्रोंके बंद करदेने से जिस
ભેસ આદિ રૂપ ધન ઘણુ હતુ, સેનું અને ચાદી પણ ઘણું હતી, આગ પ્રયોગથી તે યુત હતો, તેના ઘરમાં અનાજના ભડાર ભરેલા હતા, દરરોજ તેને ત્યાં ગરીને मन्नहान आपामा मातु, तेने त्या वास, हासी, आय, मेस, बेटी, माहिनी त । સુમાર જ ન હતા કેઈ પણ વ્યકિત તેને તિરરકાર કરી શકતી નહીં, તે શ્રમજનને ઉપાસક હતા, જીવ-અવના સ્વરૂપને તે જ્ઞાતા હતા, પુન્ય અને પાપને તે જાણનાર હત, આસવ, સંવર, નિજેરા, ક્રિયાધિકરણ, બધ અને મોક્ષના વિષયમાં તે કુશળ હતો એટલે કે હેય અને ઉપાદેયનું તેને સમ્યક્ જ્ઞાન હતુ જેવી રીતે નૌકામાં છિદ્રો દ્વારા જળને પ્રવેશ થાય છે, એ જ પ્રમાણે આ આત્મારૂપ સરોવરમાં કર્મરૂપ જળને પ્રવેશ કે તેનું નામ આસવ છે મિથ્યાત્વ, અવિરતિ આદિ રૂપ તે આસવ અનેક પ્રકારના કહ્યા છે જેવી રીતે છિદ્રોને પૂરી દેવાથી નાવમાં પાણી ભરાતું બંધ થઈ જાય
