Arthashastra aparnama Rajsiddhanta

Author(s): Kautilya Acharya,
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 64

सटिप्पनकं कौटलीयमर्थशास्त्रम् • वाणिजको वृत्तिक्षीणः [१६ प्र.] प्रज्ञाशौचयुक्तो 'वैदेहेकव्यञ्जनः । स वणिकर्मप्रदिष्टायां भूमाविति समानं पूर्वेण ।
मुण्डों जटिलो वा वृत्तिकामस्तापसव्यञ्जनः । स नगराभ्यासे(शे) प्रभूतजटिलान्तेवासी शाकं यवमुष्टिं वा मासद्विमासान्तरं प्रकाशमश्नीयात् गूढमिष्टमाहारम्। 'वैदेहि(ह)कान्तेवासिनश्चन समिद्धयोगैरर्चयेयुः। शिष्याश्चा- 5 स्याँवेदयेयुरसौ सिद्धस्सामेधिक इति । सम[१६ दि.]धाशास्तिभिश्चाभिगतानामगविद्यया शिष्यसंज्ञाभिश्च कर्माण्यभिजनेसितानि प्रत्यादिशेत्" अल्पलाभमग्निदाहं 'चौरभयं दूप्यवधं तुष्टिदानं विदेशप्रवृत्तिज्ञानं 'इदमद्य श्वो वा भविष्यति इदं वा राजा करिष्यति" । तदस्य गूढाः सत्रिणः संपादयेयुः।
.१ वणिगेव वाणिजकः। २ विदेहराजशास्त्रानुष्ठानाद्वैदेहकव्यंजनः । ३ शेषं गृहपतिसमानम् । ४ शाक्याजीवादिः। ५ पाशुपतादिः। ६ जटिलग्रहणं मुंडादीनामप्युपलक्षणार्थम् । यदि शाक्यः क्षपणको वा तापसव्यंजनस्तदा
तच्छिण्या मुंडा भपि भवति । ७ सिद्धतापसव्यंजनस्य । ८ समेधायै वृद्धये प्रभवति । ९ समेधनं समेधः। १० भर्थिनाम् । प्रसिद्धिवशात् । ११ यया प्रष्टुः प्रश्नसमये अंगस्पर्श दृष्ट्वा आदेशः क्रियते। १२ संकेतितस्वांगनिकारैः। १३ जातेरनुरूपाणि । १४ प्रतिपुरुषम् । १५ मंत्री ते वस्त्रयुगं दास्यतीति । १६ चौरभयं अग्निदाहं च दूष्यगृहेष्वेव । १७ राज्ञः सकाशादस्य मृत्युरिति । १८ उदन्तः । शिक्षितपारापतगलबद्धपत्रकाद्विदित्वा । १९ आदिशेदिति संबंधः ।
1 svl वैदेहिक । 2 SJC मुण्डजटिल; sv] मुण्डनको। 3 sJ यवससुष्टिं; G यवसमुष्टिं । 4 SIG वैदेहका। 5 J शस्तिभिः। 6 SIG जनेऽवसितान्यादिशेद। 7 SIG चोर । 8 sJavl तुष्टदानं । 9 SJG °करिष्यतीति। 10 SIG सत्रिणश्च। 11 SG संवाद ।