Arthashastra aparnama Rajsiddhanta

Author(s): Kautilya Acharya,
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 83

३८
सटिप्पनकं कौटलीयमर्थशास्त्रम् 'प्रेषणं सन्धिपालत्वं प्रतापो मित्रसङ्ग्रहः। उपजापः सुहृद्भेदो गूढदण्डातिसारणम् ॥ बन्धुरत्नापहरणं चारज्ञानपराक्रमः । सैमाधिमोक्षो दूतस्य कर्मयोगस्य चाश्रयः ॥ स्वदूतैः कारयेदेतत्परदूतांश्च [२८ प्र.] रक्षयेत् । प्रतिदूतावसर्पाभ्यां दृश्यादृश्यैश्च रक्षिभिः ॥ • इति विनयाधिकारिके षोडशोऽध्यायः ॥
[राजपुत्ररक्षणम् ।] रक्षितो राजा राज्यं रक्षत्यासन्नेभ्यः 'परेभ्यश्च । पूर्व दारेभ्यः पुत्रेभ्यश्च ।
१ दूतकर्मोक्तानुक्तं वार्तिकश्लोकैराह ।
rma
७ गूढानां पुरुषाणां दंडस्य चतुरंगबलस्य गूढं अतिसारणम् । भन्यापदेशैश्चित्रकूटे कोस.
गोण्यंतर्गतदंडस्येव । ८ शत्रुबंधः।
११ परमंडलवृत्तांतः। १२ परेषां सारबलादिवधादाक्रमणम् । १३ * १४ तदेतत् ।
*
*
*
१८ दूते अन्वागते यः संप्रेष्यते स प्रतिदूतः । अवसो गूढ......... १९ दृश्या रक्षिणो विजिगीषुनियुक्ताश्चोरादिरक्षणार्थम् । अदृश्याः कुड्यांतर्हिता गृढपुरुषा......। २० राज्ञो राज्यं स्यात् परिरक्षितम् । तदभावे हि संकीर्ण जगत् स्यादधरोत्तरम् । २१ आसन्नशब्दस्तरतमपर्यंतो ग्राह्यः । तेनासन्ना मंत्र्यादयः । आसन्नतराः पुत्रप्रासादयः । ___आसन्नतमाः दाराः । तेभ्यो रक्षितः। २२ परेभ्यश्चेति । सामंताटविकादिद्विपदचतुष्पदस्थावरजंगमेभ्यश्च । २३ अरिभयादासन्नेभ्यो रक्षा प्रागभिधेयेत्याह पूर्व दा० । २४ आसन्नतमेभ्यः ।
1 G दण्डगूढ। 2 SJI दूतापसर्पा । 3s दूतप्रणिधिः षोडशो', J प्रथमेऽधिकरणे दूत षोडशो; G प्रथमाधिकरणे षोडशो दूत। 4 svl Gvl छात्रेभ्यश्च ।