Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

Author(s): Bhadrabahuswami, Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad

Page 23

णिज्जुत्ति-चुण्णिसमलंकियं [१ समयज्झयणे पढमो उहेसओ अन्झवसाणेण कतं ति पसत्थेहिं अज्झवसाणेहिं कतं, ण पूया-सकार-वित्तिहेतुं वा । उक्तं हि-"पंचहिं ठाणेहिं सुत्तं अधिजेज, तं जहा-णाणट्ठताए०" [ स्थानाङ्गसूत्र सू० ४६८ पत्र ३५०-२]॥ १५॥
वइजोगेण पभासितमणेगजोगकरणाण साधूणं ।
__तो वइजोगेण कतं जीवस्स सभावियगुंणेहिं ॥ १६ ॥ 5 वईजोगेण पभासित० गाधा । यद् भगवान भाषते स वाग्योग एव, [न] श्रुतम् , श्रुतस्य क्षायोपशमिकत्वादिस्युक्तम् , वाग्योगस्तु नामप्रत्ययत्वादौदयिकः, विज्ञानमप्यस्य क्षायिकत्वात् केवलम् , शब्दस्तु पुद्गलात्मकत्वाद् द्रव्यश्रुतमात्रम् , अतो न भावश्रुतमिति, अतो वइजोगेण अरहता अत्थो पगारेहिं भासितो पभासिओ। केसिं ? अणेगजोगकरणाण साधूणं । ते य के ?, गणधरा । कधं पुणेते अणेगजोगकरणा ?, उच्यते-जतो अणेगविधलद्धिसंपण्णा, तं जधा-कोहबुद्धी बीयबुद्धी पयाणुसारी खीर-सप्पि-मधुआसवा । तो वइजोगेण कतं ति, तित्थगरेहिं वइजोगपभासितेहि गणधरेहिं वइजोगेण चेव 10 सुस्तीकतं । तं पुण जीवस्स सभावियगुणेहिं ति पागतभासा, एस स्वभावगुणः, वैकृतस्तु संस्कृतभाषा, आगन्तुक इत्यर्थः ॥ १६ ॥ तं च पुण एवं गहितं
अक्खरगुण-मेतिसंघातणाए कम्मपरिसाडणाए य ।
तदुभयजोगेण कयं सुत्तमिणं तेण सुत्तकडं ॥ १७ ॥ अखरगुणमतिसंघातणाए० गाथा । अक्खरगुणो णाम एकैकमनन्तपर्यायमक्षरम् , अक्षराभिलापो वा अक्षरगुणः, 15 असौ ह्यभिलाप्योऽर्थो न शक्यते अक्षरमन्तरेण प्रकाशयितुम् , प्रदीवमन्तरेणेव तमसि घट इत्यतोऽभिलाप्य एवाक्षरगुणः । मति त्ति मतिणाणविसुद्धताए सव्वे वि समा, अक्षरसंघातणाए लद्धितो वि सव्वे समा, सुत्तकरणं कम्मणिज्जरं च पडुच्च सव्वे समा । अधवा जधा जधा अक्षराणि मतिविसुद्धताए संघाएंति तधा तधा णिजरा भवति । तदभययोगेणं ति मतिणाणेणं वाइएण य जोगेणं ति कृतं सूत्रकृतं सूत्रकडं ॥ १७ ॥ सूचनाद्वा सूत्रम्
सुत्तेण सूईत त्ति य अत्था तह सूइता य जुत्ता य ।
तो बहुविधप्पजुत्ता ससमयजुत्ता अणादीया ॥ १८॥ सूयगडं ति गयं । सुत्तेण सूइत त्ति य० गाधा । 'सूइता' प्रोता इत्यर्थः । उपलब्धव्या वा ते सुत्तपदेण अत्थपदा सूइता सूत्राणुसारेण ज्ञायन्त इति, नासूत्रोऽर्थो वै विद्यते, तेन पुनर्युज्यमाना योजिताः नायुज्यमानाः, यो हि येनार्थेन सह घटते स तथैव पूर्वापर्यसम्बन्धेन योजितः, अयुज्यमानास्तु अपार्थक-निरर्थकादयो न योजिताः । तो बहुविधप्पगारा जुत्त त्ति गद्यं पद्यं कथ्यं गेयं चउबिहेण जातिबंधेण पयुत्ता, अथवा प्रतिज्ञादिपञ्चावयवविशेषेण प्रयुक्ताः । ते पुण ससमयजुत्ता अणादीया, सम्प्रतिकालं तावत् प्रतीत्य सङ्ख्येयानि पदानि । कधं पुण ते अणंता गमा अणंता पज्जवा ?. अतीता-ऽणागतं गमा अणंता पजवा, पण्णवर्ग वा पडुच्च अणंता गमा अणंता पजवा, जेण चोद्दसपुत्वी चोदसपुव्विस्स छहाणपडिओ । गम्यते अनेनार्थ इति गमकः । गणधरा पुणो सव्वे अक्खरलद्धितो मतिलद्धिओ य तुल्ला, यथा तुल्यवर्ति-स्नेहाः प्रदीपाः प्रकाशेन तुल्या आदित्या वा तथाऽक्षर-मतिलाभाभ्यां तुल्याः। अथवा यथा आदित्यः स्वभावतः प्रकाशयति एवं गणधरा अपि गणनिर्वर्तकस्य कर्मण उदयाद् गणधारित्वं कुर्वन्ति ॥ १८ ॥
१“णाणट्ठयाते १ दसणट्ठयाते २ चरित्तठ्ठयाते ३ विग्गहविमोतणट्ठयाते ४ अहत्थे वा भावे जाणिस्सामीति कटु ५।" इति पूर्णः पाठः॥ २°जोगंधराण साखं १ ख २ पु २ वृ०॥३ गुणेणं खं १ ख २ पु २ वृ०॥४वइजोगो पभातिसति० चूसप्र०॥ ५°मइसंघाडणाए खं २ । मइसंजोगणाय खं १॥ ६ पडिसा खं १॥ ७ अक्षरमतिगुणसं' चूसप्र०॥ ८°योगेणं ति वाइएण माणसेण य जोगेणं ति कृतं सूत्रकृतं सूत्रकृतं सूत्रं सूत्रकृतं सूचनाद्वा मु०॥ ९सुत्तिय च्चिय खं २ पु २ वृ०॥ १०°विहं पउत्ता खं १ वृ०॥ ११त्ता पया पसिद्धा अणा खं १ खं २ पु २ वृ०॥ १२ विपद्यते पु० सं०॥ १३ माना उपलब्धव्या, यो हि वा. मो०॥
Jain Education Intemational