Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. AtyaMtara pariNAma avalokana-hAthanoMdha 1 960 AtyaMtara pariNAma avalokana hAthanoMdha varSa 22 thI 34 paryata vayakramamAM zrImadUnA keTalAka aMgata abhiprAyo AvI jAya che. te uparAMta temanuM AtyaMtara pariNAma avalokana (Introspection) lakhela traNa hAthanoMdha (Memo-Books) prApta thayela te atre mUkIe chIe. hAthanoMdhamAM svAlocanAthI udbhavelA pRtha-pRthaka ugAro svaupayogAthe kramarahita lakhelA che. A hAthanoMdhamAM be vilAyatanA bAMdhAnI che, ane eka ahIMnA bAMdhAnI che. prathamanI bemAMthI ekanA pUThA upara aMgrejI varSa 1890 nuM, ane bIjAmAM 1896 nuM 'kaeNlenDara' che. ahIMvALImAM nathI. vilAyatavALI bannenAM kada iMca 744.5 che; ane ahIMvALInuM kada iMca 6.75 44 che. 1890 vALImAM 100, 1896 vALImAM 116, ane trIjI ahIMvALImAM 60 pAnAM (Leaves) che. A traNemAM ghaNuM karI eke lekha kramavAra nathI. draSTAMta tarIke, 1890 vALI hAthanoMdhamAM lakhavAno prAraMbha bIjA pAnA(trIjA pRSTha)thI 'sahaja' e mathALA nIceno lekha jotAM thayo jaNAya che. A prAraMbhalekhanI zailI jotAM te aMgrejI varSa 1890 athavA vikrama saMvata 1946 mAM lakhAyo hoya ema saMbhave che. A prAraMbhalekha bIjA pAnA-trIjA pRSTha-mAM che, jyAre prAraMbhalekha lakhatI veLA paheluM pRSTha mUkI dIdheluM te pAchaLathI lakhyuM che. A ja rIte 21 mA pRSThamAM saMvata 1951 nA poSa mAsanI mitino lekha che. tyAra pachI 62 mA pRSThamAM saMvata 1953 nA phAgaNa vada 12 no lekha che ane 97 mAM pRSThamAM saMvata 1951 nA mAha suda 7 no lekha che; jyAre 130 mA pRSThamAM je lekha che te saMvata 1947 no saMbhave che kemake te lekhano viSaya darzana-AlocanArUpa che. je darzana-AlocanA saMvata 1947 mAM samyagdarzana (juo hAthanoMdha pahelIno AMka 31 ogaNIsaseM ne suDatALIse, samakita zuddha prakArayuM re-) thavA pUrve hovA yogya che. vaLI 1896 eTale saMvata 1952 vALI hAthanoMdha lakhavI zarU karyA pachI temAM ja lakhyuM ema paNa nathI kemake saMvat 195ra vALI navI hAthanoMdha chatAM 1890 (1946) vALI hAthanoMdhamAM saMvata 1953 nA lekho che. saMvata 1952 (1896) vALI hAthanoMdha pUrI thaI rahyA pachI trIjI ahIMnA bAMdhAvALI vAparI che ema paNa nathI, kemake 1896 vALImAM 27 pAnAM vAparyA che, ane tyAra pachI tamAma korAM paDyAM che. ane trIjI ahIMnA bAMdhAvALImAM keTalAka lekho che. jema saMvata 1896 vALI memobukamAM saMvata 1954 nA ja lekha che, tema ahIMnA bAMdhAvALImAM paNa che. tevI ja rIte 1890 vALImAM saMvata 1953 nA ja lekha haze ane tyAra
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. pachInA nahIM hoya ema paNa kahI zakavuM zakya nathI. tema traNe memobukamAM vacamAM vacamAM ghaNAM pAnAMo kevaLa korAM paDatara che; arthAta ema anumAna thAya che ke, jyAre je memobuka hAtha AvI, ane ughADatAM je pAnuM nIkaLyuM temAM kvacita-kvacita svAlocanA potAne ja jANavAne arthe lakhI vALela che. je aMgata lekho vayakramamAM che te, ane A traNe memobuka-lekho svAlocanA arthe che; teTalA mATe ame A hAthanoMdhone 'AbhyantarapariNAmaavalokana' evA mathALA nIce atre dAkhala karI che. A AlocanAmAM temanI dazA, AtmajAgRti ane AtmamaMdatA, anubhava, svavicAra arthe lakhelAM praznottara, anya jIvonA nirNaya karavAnA uddezathI lakhelA praznottara, darzanoddhAra yojanAo Adi saMbaMdhe aneka ugAro che, jemAM keTalIka bAMdhI lIdhelI bhASA(saMjJA)mAM che. hAthanoMdha-1 [hAthanoMdha 1, pRSTha 1 ]. pratyeke pratyeka padArthano atyaMta viveka karI A jIvane tenAthI vyAvRtta karavo ema nigraMtha kahe che. 1 saMvata 1977 mAM amadAvAdathI prasiddha thayela "zrImad rAjacaMdra praNIta tattvajJAna' ' , sAtamI AvRttimAMthI prApta thayela A nIce ApIe chIe, paNa mULa hastAkSaranI hAthanoMdhamAM na hovAthI phUTanoTamAM ApyuM che. 1. pratyeke pratyeka padArthano atyaMta viveka karI A jIvane temAMthI vyAvRtta karavo. 2. jagatanA jeTalA padArtho che, temAMthI cakSuriMdriya vaDe je drazyamAna thAya che teno vicAra karatAM A jIvathI te para che athavA to A jIvanA te nathI eTaluM ja nahIM paNa tenA tarapha rAgAdi bhAva thAya to tethI te ja duHkharUpa nIvaDe che, mATe tenAthI vyAvRtta karavA nigraMtha kahe che. 3. je padArtho cakSuriMdriyathI drazyamAna nathI athavA cakSuriMdriyathI bodha thaI zakatA nathI paNa ghANaMdriyathI jANI zakAya che te paNa A jIvanA nathI, ityAdi. 4. te be iMdriyothI nahIM paNa jeno bodha raseMdriyathI thaI zake che te padArtho paNa A jIvanA nathI, ityAdi. 5. e traNa iMdriyothI nahIM paNa jenuM jJAna sparzendriyathI thaI zake che te paNa A jIvanA nathI, ityAdi. 6. e cAra iMdriyathI nahIM paNa jenuM jJAna karNadriyathI thaI zake che te paNa A jIvanA nathI, ityAdi. 7. te pAMce iMdriya sahita manathI athavA te pAMcamAMnI ekAda iMdriya sahita manathI vA te iMdriyo vinA ekalA manathI jeno bodha thaI zake evA rUpI padArtha paNa A jIvanA nathI, paNa tenAthI para che, ityAdi.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 8. te rUpI uparAMta arUpI padArtha AkAzAdi che je mana vaDe mAnyA jAya che. te paNa AtmAnA nathI, paNa tethI para che, ityAdi. 9. A jagatanA padArtha mATe vicAra karatAM te tamAma nahIM paNa temAMthI A jIve potAnA mAnyA che te paNa A jIvanA nathI; athavA tenAthI para che, ityAdi. jevAM ke : 1) kuTuMba ane sagAMsaMbaMdhI, mitra, zatru Adi manuSya varga. 2) nokara, cAkara, gulAma Adi manuSyavarga. 3) pazu pakSI Adi tiryaMca. 4) nArakI devatA Adi. 5) pAMce jAtanA ekeMdriya. 6) ghara, jamIna, kSetrAdi, gAmagarAsAdi, tathA parvatAdi. 7) nadI, taLAva, kUvA, vAva, samudrAdi. 8) hareka prakAranAM kArakhAnAdi. 10. have kuTuMba ane sagA sivAya strI putrAdi je ati najadIkanAM athavA je potAnAthI utpanna thayelA che te paNa. 11. ema badhAMne bAda karatAM chevaTa potAnuM zarIra je kahevAmAM Ave che tene mATe vicAra karavAmAM Ave che. 1) kAyA, vacana, ane mana e traNe yoga ne tenI kriyA. 2) pAMce iMdriyo vagere. 3) mAthAnA vALathI paganA nakha sudhInA dareka avayava jemake :4) badhAM sthAnanA vALa, carma (cAmaDI), khoparI, magaja, mAMsa, lohI, nADI, hADa, mAthuM, kapALa, kAna, AMkha, nAka, mukha, jihavA, dAMta, gaLuM, hoTha, haDapacI, garadana, chAtI, vAMso, peTa, karoDa, baraDo, gudA, kulA, liMga, sAthaLa, goThaNa, hAtha, bAvaDAM, poMcA, koNI, ghUMTI, DhAMkaNI, pAnI, nakha ityAdi aneka avayavo yAne vibhAgo. upara batAvelA madhyenuM eka paNa A jIvanuM nathI, chatAM potAnuM mAnI beTho che, te sudharavAne mATe athavA tenAthI jIvane vyAvRtta karavA mATe mAtra mAnyatAnI bhUla che, te sudhAravAthI banI zakavA yogya che. te bhUla zAthI thaI che ? te vicAratAM, rAga dveSa ne ajJAnathI. tyAre te rAgAdine kADhavA. te zAthI nIkaLe ? jJAnathI. te jJAna zI rIte prApta thAya ? pratyakSa evA sarUnI ananya bhakti upAsavAthI tathA traNa yoga ane AtmA arpaNa karavAthI. te jo pratyakSa sadgurUnI hAjarI hoya to zuM karavuM ? tyAM temanI AjJAnusAra vartana karavuM. parama karuNAzIla, jenA dareka paramANamAM dayAno jharo vaheto rahe che evA niSkAraNa dayALune atyaMta bhakti sahita namaskAra karIne AtmA sAthe saMyogamAM pAmelA padArthano vicAra karatAM chatAM anAdikALathI dehAtmabuddhinA abhyAsathI jema joIe tema samajAtuM nathI, tathApi koI paNa aMze dehathI AtmA bhinna che evA anirdhArita nirNaya upara AvI zakAya che. ane te mATe vAraMvAra gaveSaNA karavAmAM Ave to atyAra sudhImAM je pratIti thAya che tethI vizeSapaNe thaI zake tema saMbhave che, kAraNa ke jema jema vicAranI zreNinI draDhatA thAya che tema tema vizeSa khAtarI thatI jAya che.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. zuddha evA sphaTikane viSe anya raMganuM pratibhAsavuM thavAthI tenuM jema mULa svarUpa lakSagata thatuM nathI, tema zuddha nirmaLa evuM A cetana anya saMyoganA tAdAmyavata adhyAse potAnA svarUpano lakSa pAmatuM nathI. yatkiMcita paryAyAMtarathI e ja prakAre jaina, vedAMta, sAMkhya, yogAdi kahe che. jIvanA astitvapaNAno to koI kALe paNa saMzaya prApta nahIM thAya. jIvanA nityapaNAno, trikALa hovApaNAno koI kALe paNa saMzaya prApta nahIM thAya. jIvanA caitanyapaNAno, trikALa hovApaNAno koI kALe paNa saMzaya prApta nahIM thAya. tene koI paNa prakAre baMdhadazA varte che e vAtano koI kALe paNa saMzaya prApta nahIM thAya. te baMdhanI nivRtti koI paNa prakAre niHsaMzaya ghaTe che, e vAtano koI kALe paNa saMzaya prApta nahIM thAya. mokSapada che e vAtano koI paNa kALe saMzaya nahIM thAya. jIvanuM vyApakapaNuM, pariNAmIpaNuM, karmasaMbaMdha, mokSakSetra zA zA prakAre ghaTavA yogya che te vicAryA vinA tathAprakAre samAdhi na thAya. guNa ane guNIno bheda samajAvA yogya zA prakAre che ? jIvanuM vyApakapaNuM, sAmAnyavizeSAtmaktA, pariNAmIpaNuM, lokAlokajJAyakapaNuM, karmasaMbaMdhatA, mokSakSetra e pUrvApara avirodhathI zI rIte siddha che ? eka ja jIva nAmano padArtha judAM judAM darzano, saMpradAyo ane mato jude jude svarUpe kahe che, teno karmasaMbaMdha ane mokSa paNa jude jude svarUpe kahe che, ethI nirNaya karavo durghaTa kema nathI ? badhA saMjogo ane saMbaMdho yathAzakti vicAratAM ema to pratIti thAya che ke dehathI bhinna evo koI padArtha che. AvA vicAra karavAmAM ekatAdi je sAdhano joIe te nahIM meLavavAthI vicAranI zreNine vAraMvAra koI nahIM to koI prakAre vyAghAta thAya che ne tethI vicAranI zreNi cAlu thaI hoya te guTI jAya che. AvA bhAMgyA guTya vicAranI zreNi chatAM kSayopazama pramANe vicAratAM jaDa padArtha (zarIrAdi, sivAya tenA saMbaMdhamAM koI paNa vastu che, cokkasa che evI khAtarI thAya che. AvaraNanuM jora athavA to anAdikALanA dehAtmabuddhinA adhyAsathI e nirNaya bhUlI javAya che, ne bhUlavALA rastA upara doravAI javAya che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. sahaja (hAthanoMdha 1, pRSTha 3) je puruSa A graMthamAM sahaja noMdha kare che, te puruSa mATe prathama sahaja te ja puruSa lakhe che. tenI hamaNAM evI dazA aMtaraMgamAM rahI che ke kaMIka vinA sarva saMsArI icchAnI paNa teNe vismRti karI nAkhI te kaMIka pAmyo paNa che, ane pUrNano parama mumukSu che, chellA mArgano niHzaMka jijJAsu che. hamaNAM je AvaraNo tene udaya AvyAM che, te AvaraNothI ene kheda nathI, paraMtu vastubhAvamAM thatI maMdatAno kheda che. te dharmanI vidhi, arthanI vidhi, kAmanI vidhi ane tene AdhAre mokSanI vidhine prakAzI zake tevo che. ghaNA ja thoDA puruSone prApta thayo haze evo e kALano kSayopazamI puruSa che. tene potAnI smRti mATe garva nathI, tarka mATe garva nathI, tema te mATe teno pakSapAta paNa nathI, tema chatAM kaMIka bahAra rAkhavuM paDe che, tene mATe kheda che. tenuM atyAre eka viSaya vinA bIjA viSayaprati ThekANuM nathI. te puruSa joke tIkSNa upayogavALo vALo che; tathApi te tIkSNa upayoga bIjA koI paNa viSayamAM vAparavA te prIti dharAvato nathI. eka vAra te svabhuvanamAM beTho hato. jagatamAM koNa sukhI che, te jouM to kharo, pachI ApaNe ApaNe mATe vicAra. enI e jijJAsA pUrNa karavA athavA pote te saMgrahasthAna jovA ghaNA puruSo (AtmAo), ghaNA padArtho tenI samIpe AvyA. 'emAM koI jaDa padArtha hato nahIM.' 'koI ekalo AtmA jovAmAM Avyo nahIM.' mAtra keTalAka dehadhArIo hatA, jeo mArI nivRttine mATe AvyA hoya ema te puruSane zaMkA thaI. vAyu, agni ke pANI, bhUmi e koI kema AvyuM nathI ? (nepacya) teo sukhano vicAra paNa karI zakatAM nathI. duHkhathI bicArAM parAdhIna che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. beiMdriya jIvo kema AvyA nathI ? (nepacya) ene mATe paNa e ja kAraNa che. A cakSuthI juo. teo bicArAMne keTaluM badhuM duHkha che ? teno kaMpa, teno tharatharATa, parAdhInapaNuM ityAdika joI zakAya tevuM nahotuM, te bahu duHkhI hatAM. (nepathya, e ja cakSuthI have tame AkhuM jagata joI lo. pachI bIjI vAta karo. ThIka tyAre. darzana thayuM, AnaMda pAmyo; paNa pAcho kheda jamyo. (nepathya) have kheda kAM karo cho ? mane darzana thayuM te zuM samyaka hatuM ? hA." samyapha hoya to pachI cakravaryAdika te duHkhI kema dekhAya ? 'du:khI hoya te du:khI, ane sukhI hoya te sukhI dekhAya." cakravartI to duHkhI nahIM hoya ? 'jema darzana thayuM tema zraddho. vizeSa jovuM hoya to cAlo mArI sAthe.' cakravartInA aMtaHkaraNamAM praveza karyo. aMtaHkaraNa joIne peluM darzana samyaka hatuM ema meM mAnyuM. tenuM aMtaHkaraNa bahu duHkhI hatuM. anaMta bhayanA paryAyathI te tharatharatuM hatuM. kALa AyuSyanI dorIne gaLI jato hato. hADamAMsamAM tenI vRtti hatI. kAMkarAmAM tenI prIti hatI. krodha, mAnano te upAsaka hato. bahu duHkha vAru, A devonuM darzana paNa samyaka samajavuM ? 'nizcaya karavA mATe indranA aMtaHkaraNamAM praveza karIe.' cAlo tyAre te idranI bhavyatAthI bhUla khAdhI.) te paNa parama duHkhI hato. bicAro cavIne koI bIbhatsa sthaLamAM janmavAno hato mATe kheda karato hato. tenAmAM samyaphadraSTi nAmanI devI vasI hatI. te tene khedamAM vizrAMti hatI. e mahAduHkha sivAya tenAM bIjAM ghaNAMya avyakta duHkha hatAM. AtyaMtara pariNAma avalokana paNa, nepacya)- A jaDa ekalAM ke AtmA ekalA jagatamAM nathI zuM che ? teoe mArA AmaMtraNane sanmAna ApyuM nathI. 'jaDane jJAna nahIM hovAthI tamAruM AmaMtraNa te bicArAM kyAMthI svIkAre ? siddha (ekAtmabhAvI) tamAruM AmaMtraNa svIkArI zakatA nathI. tenI temane kaMI darakAra nathI."
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. eTalI badhI bedarakArI ? AmaMtraNane to mAnya karavuM joIe; tame zuM kaho cho ? "ene AmaMtraNaanAmaMtraNathI kaMI saMbaMdha nathI. teo paripUrNa svarUpasukhamAM virAjamAna che.' e mane batAvo. ekadama-bahu tvarAthI. 'tenuM darzana bahu durlabha che. lo, A aMjana AMjI darzana praveza bheLAM karI juo.' aho ! A bahu sukhI che. ene bhaya paNa nathI. zoka paNa nathI. hAsya paNa nathI. vRddhatA nathI. roga nathI. Adhiye nathI, vyAdhiye nathI, upAdhiye nathI. e badhuMya nathI. paNa.........anaMta anaMta saccidAnaMda siddhithI teo pUrNa che. ApaNane evA thavuM che. 'krame karIne thaI zakazo." te krama bama ahIM cAlaze nahIM. ahIM to turata te ja pada joIe. 'jarA zAMta thAo. samatA rAkho; ane kramane aMgIkAra karo. nahIM to te padayukta thavuM nahIM saMbhave." "thavuM nahIM saMbhave" e tamArAM vacana tame pAchAM lo. krama tvarAthI batAvo, ane te padamAM turata mokalo. ghaNA mANaso AvyA che. temane ahIM bolAvo. temAMthI tamane krama maLI zakaze." ichyuM ke teo AvyA; tame mAruM AmaMtraNa svIkArI AvyA te mATe tamAro upakAra mAnuM chuM. tame sukhI cho, e vAta kharI che zuM ? tamAruM pada zuM sukhavALuM gaNAya che ema ? 'tamAruM AmaMtraNa svIkAravuM, na svIkAravuM evuM amane kaMI baMdhana nathI. ame sukhI chIe ke duHkhI tevuM batAvavAne paNa amAruM ahIM Agamana nathI. amArA padanI vyAkhyA karavA mATe paNa Agamana nathI. tamArA kalyANane arthe amAruM Agamana che." eka vRddha puruSe kahyuM. kRpA karIne tvarAthI kaho, Apa mAruM zuM kalyANa karazo te. ane AvelA puruSonuM oLakhANa pADo. temaNe prathama oLakhANa pADI. A vargamAM 4-5-6-7-8-9-10-12 e aMkavALA mukhya manuSyo che. te saghaLA tame je padane priya gayuM tenA ja ArAdhaka yogIo che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 4 thI te pada ja sukharUpa che, ane bAkInI jagata vyavasthA ame jema mAnIe chIe tema mAne che. te padanI aMtaraMganI tenI abhilASA che paNa teo prayatna karI zakatA nathI, kAraNa thoDo vakhata sudhI temane aMtarAya aMtarAya zo ? karavA mATe tatpara thAya eTale thayuM. vRddha :- tame tvarA na karo. tenuM samAdhAna hamaNAM ja tamane maLI zakaze, maLI jaze. ThIka, ApanI te vAtane samata thauM chuM. vRddha :- A 'pa'nA aMkavALo e kaMIka prayatna paNa kare che. bAkI '4'nA pramANe che. 'du' sarva prakAre prayatna kare che. paNa pramattadazAthI prayatnamAM maMdatA AvI jAya che. '0' sarva prakAre apramattaprayatnI che. '8-9-10' tenA karatAM krame ujvaLa, paNa te ja jAtinA che. '11'nA aMkavALA patita thaI jAya che mATe ahIM tenuM Agamana nathI. darzana thavA mATe bArame ja huM-hamaNAM huM te padane saMpUrNa jovAno chuM, paripUrNatA pAmavAno chuM. AyuSyasthiti pUrI thaye tame joyeluM pada, temAM eka mane paNa jozo. pitAjI, tame mahAbhAgya cho. AvA aMka keTalA che ? vRddha :- traNa aMka prathamanA tamane anukULa na Ave. agiyAramAnuM paNa tema ja. '13-14' tamArI pAse Ave evuM temane nimitta rahyuM nathI. '13' yatkiMcita Ave, paNa 'pU0ka0 hoya to teonuM Agamana thAya, nahIM to nahIM. caudamAnuM AgamanakAraNa mAgazo nahIM, kAraNa nathI. (nepacya) "tame e saghaLAnAM aMtaramAM praveza karo. huM sahAyaka thauM chuM." cAlo. 4 thI 11- 12 sudhI krame krame sukhanI uttarottara caDhatI laharIo chUTatI hatI. vadhu zuM kahIe ? mane te bahu priya lAgyuM, ane e ja mAruM potAnuM lAgyuM. vRddha mArA manogata bhAva jANIne kahyuM- e ja tamAro kalyANamArga. jAo to bhale; ane Avo to A samudAya rahyo. UThIne bhaLI gayo. (svavicArabhuvana, dvAra prathama) 1 pUrvakarma.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. kAyAnuM niyamitapaNuM. vacananuM syAdvAdapaNuM. mananuM audAsInyapaNuM AtmAnuM muktapaNuM. (A chellI samajaNa.) (hAthanoMdha 1, pRSTha 18) AtmasAdhana dravya- huM eka chuM, asaMga chuM, sarva parabhAvathI mukta chuM. kSetra- asaMkhyAta nijaavagAhanA pramANa chuM. kALa- ajara, amara, zAzvata chuM. svaparyAyapariNAmI samayAtmaka chuM. bhAva- zuddha caitanyamAtra nirvikalpa draSTA chuM. [hAthanoMdha 1, pRSTha 19 ]. vacanasaMyama vicanasaMyama manosaMyama manosaMyama manosaMyama. kAyasaMyama kAyasaMyama kAyasaMyama.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. kAyasaMyama. indriyasaMkSepatA, AsanasthiratA. indriyasthiratA, saupayoga yathAsUtra pravRtti. vacanasaMyama. maunatA, saupayoga yathAsUtra pravRtti. | vacanasaMkSepa, vacanaguNAtizayatA. manosaMyama. manaHsaMkSepatA, manaHsthiratA. AtmaciMtanatA. dravya, kSetra, kALa ane bhAva. saMyama kAraNa nimittarUpa dravya, kSetra, kALa, ane bhAva. dravya- saMyamita deha. kSetra- nivRttivALAM kSetre sthiti-vihAra. kALa- yathAsUtra kALa. bhAva- yathAsUtra nivRttisAdhanavicAra. (hAthanoMdha 1, pRSTha 21) sukhane icchato na hoya te nAstika, kAM siddha, kAM jaDa.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 10 (hAthanoMdha 1,pRSTha 25) e ja sthiti e ja bhAva ane e ja svarUpa. game to kalpanA karI bIjI vATa lo. yathArtha joIto hoya to A........lo. vibhaMga jJAna-darzana anya darzanamAM mAnavAmAM AvyuM che. emAM mukhya pravartakoe je dharmamArga bodhyo che, te samyapha thavA cAtuM mudrA joIe. cAtuM mudrA te svarUpasthita AtmA che. zrutajJAnanI apekSAe svarUpasthita AtmAe kahelI zikSA che. nAnA prakAranA naya, nAnA prakAranAM pramANa, nAnA prakAranI bhaMgajAla, nAnA prakAranA anuyoga e saghaLAM lakSaNArUpa che. lakSa eka saccidAnaMda che. draSTiviSa gayA pachI game te zAstra, game te akSara, game te kathana, game te vacana, game te sthaLa prAye ahitanuM kAraNa thatuM nathI. punarjanma che - jarUra che - e mATe huM anubhavathI hA kahevAmAM acaLa chuM. A kALamAM mAruM janmavuM mAnuM to du:khadAyaka che, ane mAnuM to sukhadAyaka paNa che. (hAthanoMdha 1, pRSTha 26) evuM have koI vAMcana rahyuM nathI ke je vAMcI joIe. chIe te pAmIe e jenA saMgamAM rahyuM che te saMganI A kALamAM nyUnatA thaI paDI che. vikarALa kALa !... vikarALa karma !... vikarALa AtmA ! jema ... paNa ema .. have dhyAna rAkho. e ja kalyANa. (hAtha noMdha 1, pRSTha 27)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. eTaluM ja zodhAya to badhuM pAmazo; khacIta emAM ja che. mane cokkasa anubhava che. satya kahuM chuM. yathArtha kahuM chuM. niHzaMka mAno. e svarUpa mATe sahaja sahaja koI sthaLe lakhI vALyuM che. 12 mAraga sAcA mila gayA, chUTa gaye saMdeha; hotA so to jala gayA, 'bhinna kiyA nija deha. samaja, pimeM saba sarala hai, binU samaja muzakIla; ye muzakIlI kyA kahuM ?........... khoja piMDa brahmAMDakA, pattA to laga jAya; yehi brahmAMDa vAsanA, jaba jAve teba........ Apa ApakuM bhUla gayA, inaseM kyA aMdhera ? samara samara aba hasata hai, 1 nahi bhUleMge phera. jahAM kalapanA-jalapanA, tahAM mAnuM du:kha chAMI; miTe kalapanA-jalapanA, taba vastu tina pAI. rahe jIva ! kyA icchata have ? hai icchA duHkha mUla; jaba icchAkA nAza taba, miTe anAdi bhUla. aisI kahaoNse mati bhaI, Apa Apa hai nAhiM, ApanakuM jaba bhUla gaye, avara kahAMse lAI. Apa Apa e zodhase, Apa Apa mila jAya; [ hAthanoMdha 1, pRSTha 30 ] Apa milana naya bApako, *............. 1 mULa hAthanoMdhamAM A caraNo nathI paNa zrImade pote ja pachI pUrti karela che. 2 pAThAMtara :- kyA icchata ? khovata sakhe !
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 13 [hAthanoMdha 1, pRSTha 33 ] eka vAra te svabhuvanamAM beTho hato .prakAza hato; - jhaMkhAza hatI. maMtrIe AvIne tene kahyuM, Apa zuM vicAraNAmAM parizrama lo cho ? te yogya hoya to A dInane darzAvI upakRta karazo. [hAthanoMdha 1, pRSTha 35 ] hota AsavA parisavA, nahi inameM saMdeha; mAtra draSTikI bhUla hai, bhUla gaye gata ehi. racanA jina upadezakI, paramottama tina kAla; inameM saba mata rahata hai, karate nija saMbhAla. jina so hI hai AtamAM, anya hoI so karma; karma kare so jina vacana, tattvajJAnIko marma. jaba jAnyo nijarUpako, taba jAnyo saba loka; 1 nahi jAnyo nijarUpako, saba jAnyo so phoka. ehi dizAkI mUDhatA, hai nahi jinape bhAva; jinameM bhAva binu kabU, nahi chUTata duHkhadAva. vyavahAraseM deva jina, nihaceleM hai Apa; ehi bacanameM samaja le, jinapravacanakI chApa. 1 pAThAntara :- hota nyUnase nyUnatA.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. ehi nahIM hai kalpanA, ehI nahIM vilaMga; jaba jAgeMge AtamAM, taba lAgeMge raMga. 15 [hAthanoMdha 1, pRSTha 37 ] anubhava. 16 [hAthanoMdha 1, pRSTha 39 ] e tyAgI paNa nathI, atyAgI paNa nathI. e rAgI paNa nathI, vItarAgI paNa nathI. potAno krama nizcaLa karo. tenI cobAju nivRtta bhUmikA rAkho. A darzana thAya che te kAM vRthA jAya che ? eno vicAra punaH punaH vicAratAM mUrchA Ave che. saMtajanoe potAno krama mUkyo nathI. mUkyo che te parama asamAdhine pAmyA che. saMtapaNuM ati ati durlabha che. AvyA pachI saMta maLavA durlabha che. saMtapaNAnI jijJAsAvALA aneka che. paraMtu saMtapaNe durlabha te durlabha ja che [hAthanoMdha 1, pRSTha 43 ] prakAzabhuvana khacIta te satya che. ema ja sthiti che. tame A bhaNI vaLo - teoe rUpakathI kahyuM che. bhinna bhinna prakAre tethI bodha thayo che, ane thAya che, paraMtu te vilaMgarUpa che. A bodha samyapha che. tathApi ghaNo ja sUkSma ane moha TaLe grAhya thAya tevo che. samyaka bodha paNa pUrNa sthitimAM rahyo nathI. topaNa je che te yogya che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. e samajIne have ghaTato mArga lo. kAraNa zodho mA, nA kaho mAM, kalpanA karo mA. ema ja che. e paraSa yathArthavaktA hato. ayathArtha kahevAnuM temane koI nimitta nahotuM. [hAthanoMdha 1, pRSTha 46 ] moTuM Azcarya che ke nirvikAra mananA mumukSao jenAM caraNanI bhakti, sevA icche che tevA puruSane eka jhAMjhavAnA pANI jevI,.... 19 [hAthanoMdha 1, pRSTha 47 ] te dazA zAthI avarAI ? ane te dazA vardhamAna kema na thaI ? lokanA prasaMgathI, mAnecchAthI, ajAgRtapaNAthI, strI Adi pariSahano jaya na karavAthI. je kriyAne viSe jIvane raMga lAge che, tene tyAM ja sthiti hoya che, evo je jinano abhiprAya te satya che. trIsa mahA mohanIyanAM sthAnaka zrI tIrthakare kahyAM che te sAcAM che. anaMtA jJAnI puruSoe jenuM prAyazcitta kahyuM nathI, jenA tyAgano ekAMta abhiprAya Apyo che evo je kAma tethI je mUMjhAyA nathI, te ja paramAtmA che. 20 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 49 ] koI brahmarasanA bhogI, koI brahmarasanA bhogI. jANe koI viralA yogI.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. koI brahmarasanA bhogI. 21 [hAthanoMdha 1, pRSTha 51 ] 2-2-3mAM-1951 dravya, eka lakSa. kSetra, mohamayI. kALa, mAM.va. bhAva, udayabhAva. dravya - eka lakSa udAsIna kSetra - mohamayI kALa 8-1 icchA. bhAva - udayabhAva | prArabdha. [hAthanoMdha 1, pRSTha para ] sAmAnya cetana sAmAnya caitanya 1 saM. 1951 poSa vada 2.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 17 Error! Reference source not found. vizeSa caitanya vizeSa cetana nivizeSa cetana (caitanya) svAbhAvika aneka AtmA (jIva) nigraMtha. sopAdhika aneka AtmA (jIva) vedAMta. [hAthanoMdha 1, pRSTha 53 ] cakSu aprApyakArI. mana aprApyakArI. cetananuM bAhya agamana (gamana nahIM te). 24 [hAthanoMdha 1, pRSTha papa ] jJAnI puruSone samaye samaye anaMtA saMyamapariNAma vardhamAna thAya che, ema sarvatte kahyuM che te satya che. te saMyama, vicAranI tIkSNa pariNatithI tathA brahmarasa pratye sthirapaNAthI utpanna thAya che. zrI tIrthakara AtmAne saMkocavikAsanuM bhAjana yogadazAmAM mAne che, te siddhAMta vizeSe karI vicAravA yogya che. 25 [hAthanoMdha 1, pRSTha 56] dhyAna. dhyAna-dhyAna. dhyAna-dhyAna-dhyAna.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. dhyAna-dhyAna- dhyAna-dhyAna. dhyAna-dhyAna- dhyAna-dhyAna-dhyAna. dhyAna-dhyAna- dhyAna-dhyAna-dhyAna-dhyAna. dhyAna-dhyAna- dhyAna-dhyAna-dhyAna-dhyAna-dhyAna. [hAthanoMdha 1, pRSTha 57]. ciddhAtumaya, paramazAMta, aDaga ekAgra, eka svabhAvamaya asaMkhyAta pradezAtmaka puruSAkAra cidAnaMda - ghana tenuM dhyAna karo. jJA, vI da0 10 mo aMo
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 19 Error! Reference source not found. -no AtyaMtika abhAva. pradeza saMbaMdha pAmelAM pUrvaniSpanna, sattAprApta, udayaprApta, udIraNAprApta cAra evAM nA0 goLa A0 vedanIya vedavAthI abhAva jene che evuM zuddha svarUpa jina cimUrti, sarva lokAlokabhAsaka camatkAranuM dhAma. [hAthanoMdha 1, pRSTha 58] vizva anAdi che. jIva anAdi che. paramANu yugalo anAdi che. jIva ane karmano saMbaMdha anAdi che. saMyogI bhAvamAM tAdAmya adhyAsa hovAthI jIva janmamaraNAdi du:khone anubhave che. 28 [hAthanoMdha 1, pRSTha 59 ]. pAMca astikAyarUpa loka eTale vizva che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. caitanya lakSaNa jIva che. varNa, gaMdha, rasa sparzamAna paramANuo che. te saMbaMdha svarUpathI nathI. vibhAvarUpa che. [hAthanoMdha 1, pRSTha 60] zarIrane viSe AtmabhAvanA prathama thatI hoya to thavA devI, krame karI prANamAM AtmabhAvanA karavI, pachI iMdriyomAM AtmabhAvanA karavI, pachI saMkalpavikalparUpa pariNAmamAM AtmabhAvanA karavI, pachI sthira jJAnamAM AtmabhAvanA karavI. tyAM sarva prakAranI anyAlaMbanarahita sthiti karavI. 30 [hAthanoMdha 1, pRSTha 61]. prANa, sohaM vANI, anahada tenuM dhyAna karavuM. rasa. 31 [hAthanoMdha 1, pRSTha 62] saMvata 1953 nA phA. vadi 12, bhomavAra jina | mukhya AcArya. siddhAMta paddhati dharma. zAMta rasa ahiMsA mukhya.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. liMgAdi vyavahAra jinamudrA sUcaka. matAMtara samAveza zAMta rasa | pravahana. jina anyane dharma prApti. AtyaMtara pariNAma avalokana-hAthanoMdha 1 801 lokAdi svarUpa- saMzayanI | nivRtti samAdhAna jina pratimA kAraNa kAMIka gRhavyavahAra zAMta karI, parigrahAdi kAryathI nivRtta thavuM, apramatta guNasthAna paryata pahoMcavuM. kevaLa bhUmikAnuM sahajapariNAmI dhyAna - 32 [hAthanoMdha 1, pRSTha 63 ] dhanya re divasa A aho, jAgI re zAMti apUrva re, daza varSe re dhArA UlasI, maTyo udayakarmano garva re. dhanya ogaNIsameM ne ekatrIse, Avyo apUrva anusAra re; ogaNIsaseM ne betALIsa, adbhuta vairAgya dhAra re. dhanya ogaNIsaseM ne suDatALIse, samakita zuddha prakA kyuM re, zruta anubhava vadhatI dazA, nija svarUpa avabhAcuM re. dhanya tyAM Avyo re udaya kAramo, parigraha kArya prapaMca re; jema jema te haDaselIe, tema vadhe na ghaTe eka raMca re. dhanya [hAthanoMdha 1, pRSTha 64] vadhatuM ema ja cAliyuM, have dIse kSINa kAMI re;
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. krame karIne je te jaze, ema bhAse manamAMhI re. dhanya yathA hetu je cittano, satya dharmano uddhAra re, thaze avazya A dehathI, ema thayo niradhAra re, dhanya0 AvI apUrva vRtti aho, thaze apramatta yoga re; kevaLa lagabhaga bhUmikA, sparzIne deha viyoga re. dhanya avazya karmano bhoga che, bhogavavo avazeSa re, tethI deha eka ja dhArIne, jAzuM svarUpa svadeza re. dhanya0 33 [hAthanoMdha 1, pRSTha 67] kammadavvehi samma, saMjogo hoI jo u jIvassa, so baMdho nAyavvo, tassa viogo bhave mukkho. 34 [hAthanoMdha 1, pRSTha 73 ] samyakdarzana svarUpa evAM nIce lakhyAM zrI jinanAM upadezelAM cha pada AtmArthI jIve atizaya karI vicAravAM ghaTe che. AtmA che e mastiSa. kemake pramANe karIne tenuM prasiddhapaNuM che. AtmA nitya che e nityapa. AtmAnuM ja svarUpa che te koI paNa prakAre utpanna thavuM saMbhavatuM nathI, tema teno vinAza saMbhavato nathI. AtmA karmano kartA che; e stUpa. AtmA karmano bhoktA che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. [hAthanoMdha 1, pRSTha 74 ] te AtmAnI mukti thaI zake che. mokSa thaI zake evA prakAra prasiddha che. 35 [hAthanoMdha 1, pRSTha 80]. | AtmA- | vedAMta jaina | sAMkhya yoga | taiyAyika bauddha | nitya anitya pariNAmI apariNAmI + | sAkSI + | sAkSI-kartA + 36 [hAthanoMdha 1, pRSTha 81]. sAMkhya kahe che ke buddhi jaDa che. pataMjali, vedAMta ema ja kahe che. jina kahe che ke buddhi cetana che. vedAMta kahe che ke AtmA eka ja che. jina kahe che ke AtmA anaMta che. jAti eka che. sAMkhya paNa tema ja kahe che. pataMjali paNa tema ja kahe che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 24 Error! Reference source not found. vedAMta kahe che ke A samasta vizva vaMdhyAputravat che. jina kahe che ke A samasta vizva zAzvata che. pataMjali kahe che ke nityamukta evo eka Izvara hovo joIe. sAMkhya nA kahe che. jina nA kahe che. 37 [hAthanoMdha 1, pRSTha 87] zrImAna mahAvIrasvAmI jevAe aprasiddha pada rAkhI gRhavAsa vedyo - gRhavAsathI nivRtta thaye paNa sADAbAra varSa jevA dIrgha kALa sudhI mauna AcaryuM. nidrA tajI viSama pariSaha sahyA eno hetu zo ? ane A jIva Ama varte che, tathA Ama kahe che teno hetu zo ? je puruSa sadagurUnI upAsanA vinA nija kalpanAe AtmasvarUpano nirdhAra kare te mAtra potAnA svacchedanA udayane vede che, ema vicAravuM ghaTe che. je jIva satparuSanA guNano vicAra na kare, ane potAnI kalpanAnA Azraye varte te jIva sahajamAtramAM bhavavRddhi utpanna kare che, kemake amara thavAne mATe jhera pIe che. 38 [hAthanoMdha 1, pRSTha 89 ] sarvasaMga mahAsavarUpa zrI tIrthakare kahyo che, te satya che. AvI mizraguNasthAnaka jevI sthiti kyAM sudhI rAkhavI ? je vAta cittamAM nahIM, te karavI, ane je cittamAM che temAM udAsa rahevuM evo vyavahAra zI rIte thaI zake ? vaizyaveSe ane nirgathabhAve vasatAM koTI koTI vicAra thayA kare che. veSa ane te veSa saMbaMdhI vyavahAra joI lokadraSTi tevuM mAne e kharuM che, ane nirgathabhAve vartatuM citta te vyavahAramAM yathArtha na pravartI zake e paNa satya che, je mATe evA be prakAranI eka sthiti karI vartI zakAtuM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. nathI, kemake prathama prakAre vartatAM nirgathabhAvathI udAsa rahevuM paDe to ja yathArtha vyavahAra sAcavI zakAya ema che, ane nirgathabhAve vasIe to pachI te vyavahAra game tevo thAya tenI upekSA karavI ghaTe, jo upekSA na karavAmAM Ave to nigraMthabhAva hAni pAmyA vinA rahe nahIM. [hAthanoMdha 1, pRSTha 90 ] te vyavahAra tyAgyA vinA athavA atyaMta alpa karyA vinA nirgathatA yathArtha rahe nahIM, ane udayarUpa hovAthI vyavahAra tyAgyo jato nathI. A sarva vibhAvayoga maTyA vinA amAruM citta bIjA koI upAye saMtoSa pAme ema lAgatuM nathI. te vibhAvayoga be prakAre che : eka pUrve niSpanna karelo evo udayasvarUpa, ane bIjo Atmabuddhie karI raMjanapaNe karavAmAM Avato bhAvasvarUpa. AtmabhAve vibhAva saMbaMdhI yoga tenI upekSA ja zreyabhUta lAge che. nitya te vicAravAmAM Ave che, te vibhAvapaNe vartato AtmabhAva ghaNo parikSaNa karyo che, ane hajI paNa te ja pariNati varte che. te saMpUrNa vibhAvayoga nivRtta karyA vinA citta vizrAMti pAme ema jaNAtuM nathI, ane hAla to te kAraNe karI vizeSa kleza vedana karavo paDe che, kemake udaya vibhAvakriyAno che ane icchA AtmabhAvamAM sthiti karavAnI [ hAthanoMdha 1, pRSTha 91 ] tathApi ema rahe che ke, udayanuM vizeSa kALa sudhI vartavuM rahe to AtmabhAva vizeSa caMcaLa pariNAmane pAmaze; kemake AtmabhAva vizeSa saMdhAna karavAno avakAza udayanI pravRttine lIdhe prApta na thaI zake, ane tethI te AtmabhAva kaMI paNa ajAgRtapaNAne pAme. je AtmabhAva utpanna thayo che, te AtmabhAva para jo vizeSa lakSa karavAmAM Ave to alpa kALamAM tenuM vizeSa vardhamAnapaNuM thAya, ane vizeSa jAgRtAvasthA utpanna thAya, ane thoDA kALamAM hitakArI evI ugra AtmadazA pragaTe, ane jo udayanI sthiti pramANe udayano kALa rahevA devAno vicAra karavAmAM Ave to have AtmazithilatA thavAno prasaMga Avaze, ema lAge che, kemake dIrdhakALano AtmabhAva hovAthI atyAra sudhI udayabaLa game tevuM chatAM te AtmabhAva haNAyo nathI, tathApi kaMIka kaMIka tenI ajAgRtAvasthA thavA devAno vakhata Avyo che, ema chatAM paNa have kevaLa udaya para dhyAna ApavAmAM Avaze to zithilabhAva utpanna thaze.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. [hAthanoMdha 1, pRSTha 92] jJAnI puruSo udayavaza dehAdi dharma nivarte che. e rIte pravRtti karI hoya to AtmabhAva haNAvo na joIe; e mATe te vAta lakSa rAkhI udaya vedavo ghaTe che, ema vicAra paNa hamaNAM ghaTato nathI, kemake jJAnanA tAratamya karatAM udayabaLa vadhatuM jovAmAM Ave to jarUra tyAM jJAnIe paNa jAgRta dazA karavI ghaTe, ema zrI sarva? kahyuM che. atyaMta duSamakALa che tene lIdhe ane hatapuNya lokoe bharatakSetra gheryuM che tene lIdhe paramasatsaMga, satsaMga ke saraLapariNAmI jIvono samAgama paNa durlabha che, ema jANI jema alpakALamAM sAvadhAna thavAya tema karavuM ghaTe che. 39 [hAthanoMdha 1, pRSTha 93 ] maunadazA dhAraNa karavI ? vyavahArano udaya evo che ke te dhAraNa karelI dazA lokone kaSAyanuM nimitta thAya, tema vyavahAranI pravRtti bane nahIM. tyAre te vyavahAra nivRtta karavo ? te paNa vicAratAM banavuM kaThaNa lAge che, kemake tevI kaMIka sthiti vedavAnuM citta rahyA kare che. pachI te zithilatAthI, udayathI ke parecchAthI ke sarvajJa draSTathI, ema chatAM paNa alpakALamAM A vyavahArane saMkSepa karavA citta che. te vyavahAra kevA prakAre saMkSepa thaI zakaze ? kemake teno vistAra vizeSapaNe jovAmAM Ave che. vyApArasvarUpe, kuTuMbapratibaMdhe, yuvAvasthApratibaMdhe, dayAsvarUpe, vikArasvarUpe, udayasvarUpe - e Adi kAraNe te vyavahAra vistArarUpa jaNAya che. [hAthanoMdha 1, pRSTha 94 ]
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. huM ema jANuM chuM ke anaMtakALathI aprAptavata evuM AtmasvarUpa kevaLajJAna-kevaLadarzana svarUpe aMtarmuhartamAM utpanna karyuM che, to pachI varSa cha mAsa kALamAM ATalo A vyavahAra kema nivRtta nahIM thaI zake ? mAtra jAgRtinA upayogamAMtarathI tenI sthiti che, ane te upayogamAM baLane nitya vicAryethI alpa kALamAM te vyavahAra nivRtta thaI zakavA yogya che. topaNa tenI kevA prakAre nivRtti karavI, e hajI vizeSapaNe mAre vicAravuM ghaTe che ema mAnuM chuM, kemake vIryane viSe kaMI paNa maMda dazA varte che. te maMda dazAno hetu zo ? udayabaLe prApta thayo evo paricaya mAtra paricaya, ema kahevAmAM kaMI bAdha che ? te paricayane viSe vizeSa aruci rahe che, te chatAM te paricaya karavo rahyo che. te paricayano doSa kahI zakAya nahIM, paNa nijadoSa kahI zakAya. aruci hovAthI icchArUpa doSa nahIM kahetAM udayarUpa doSa kahyo che. 40 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 96 ] ghaNo vicAra karI nIcenuM samAdhAna thAya che. ekAMta dravya, ekAMta kSetra, ekAMta kALa ane ekAMta bhAvarUpa saMyama ArAdhyA vinA cittanI zAMti nahIM thAya ema lAge che. evo nizcaya rahe che. te yoga hajI kaMI dUra saMbhave che, kemake udayanuM baLa jotAM te nivRtta thatAM kaMIka vizeSa kALa jaze. 41 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 97 ] mAha suda 7 zanivAra - vikrama saMvata 1951 tyAra pachI doDha varSathI vadhAre sthiti nahIM. ane teTalA kALamAM tyAra pachI jIvanakALa zI rIte vedavo te vicAravAnuM banaze. 42 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 98 ] avi appaNo vi dehami, nAyaraMti mamAiyaM /
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 43 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 100 ] kAma, mAna ane utAvaLa e traNano vizeSa saMyama karavo ghaTe che. 44 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 101 ] he jIva! asArabhUta lAgatA evA A vyavasAyathI have nivRtta thA, nivRtta ! te vyavasAya karavAne viSe game teTalo baLavAna prArabdhodaya dekhAto hoya topaNa tethI nivRtta thA, nivRtta ! joke zrI sarvaze ema kahyuM che ke caudame guNaThANe vartato evo jIva paNa prArabdha vedyA vinA mukta thaI zake nahIM, topaNa tuM te udayano AzrayarUpa hovAthI nija doSa jANI tene atyaMta tIvrapaNe vicArI tethI nivRtta thA, nivRtta ! kevaLa mAtra prArabdha hoya, ane anya karmadazA vartatI na hoya to te prArabdha saheje nivRtta thavA devAnuM bane che, ema parama puruSe svIkAryuM che, paNa te kevaLa prArabdha tyAre kahI zakAya ke jyAre prANAMtaparyaMta niSThAbhedadraSTi na thAya, ane tene sarva prasaMgamAM ema bane che, evuM jyAM sudhI kevaLa nizcaya na thAya tyAM sudhI zreya e che ke, tene viSe tyAgabuddhi bhajavI, A vAta vicArI he jIva ! have tuM alpa kALamAM nivRtta thA, nivRtta ! 45 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 102 ]. he jIva! have tuM saMganivRttirUpa kALanI pratijJA kara, pratijJA kara ! kevaLa saMganivRttirUpa pratijJAno vizeSa avakAza jovAmAM na Ave to aMza saMganivRttirUpa evo A vyavasAya tene tyAga !
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. je jJAnadazAmAM tyAgAtyAga kaMI saMbhave nahIM te jJAnadazAnI siddhi che jene viSe evo tuM sarvasaMgatyAgadazA alpakALa vedIza to saMpUrNa jagata prasaMgamAM varte topaNa tane bAdharUpa na thAya. e prakAra va chate paNa nivRtti ja prazasta sarvatte kahI che, kemake RSabhAdi sarva parama puruSe chevaTe ema ja karyuM che. 46 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 103 ]. saM0 1951 nA vaizAkha suda 5 some sAyaMkALathI pratyAkhyAna, saM. 1951 nA vaizAkha suda 14 bhome. 47 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 105 ] layopazamI jJAna vikaLa thatAM zI vAra ? 48 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 106 ] jema nirmaLatA re ratna sphaTika taNI, tema ja jIva svabhAva re; te jina vIre re dharma prakAziyo, prabaLa kaSAya abhAva re." 49 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 108 ] vItarAgadarzana uddezaprakaraNa. sarvajJamImAMsA,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. Sadarzana avalokana. vItarAgaabhiprAyavicAra. vyavahAraprakaraNa. munidharma. AgAradharma. matamatAMtaranirAkaraNa. upasaMhAra. pa0 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 110 ] navatattvavivecana. guNasthAnakavivecana. karmaprakRtivivecana. vicArapaddhati. zravaNAdivivecana. bodhabIjasaMpatti. jIvAjIvavibhakti. zuddhAtmapadabhAvanA. [ hAthanoMdha 1, pRSTha 111 ] aMga. upAMga.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. mULa. cheda. AzayaprakAzitA TIkA. vyavahAra hetu. paramArtha hetu. paramArtha gauNatAnI prasiddhi. vyavahAravistAranuM paryavasAna. anekAMtadraSTi hetu. svagatamatAMtaranivRttiprayatna. upakrama upasaMhAra avisaMdhi. lokavarNana sthULatva hetu. vartamAnakALe AtmasAdhanabhUmikA. vItarAgadarzanavyAkhyAno anukrama. 52 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 113 ] mULa lokasaMsthAna ? dharmaadharmaastikAyarUpa dravya ? svAbhAvika abhavyatva ? anAdi anaMta siddhi ? anAdi anaMtanuM jJAna zI rIte ? AtmA saMkoce vikAse ?
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. siddha Urdhvagamana-cetana, khaMDavata zA mATe nahIM ? kevaLajJAnamAM lokAlokanuM jJAtRtva zI rIte ? lokasthitimaryAdA hetu ? zAzvatavastulakSaNa ? uttara te te sthAnavartI sUrya caMdrAdi vastu, athavA niyamita gati hetu ? duSamasuSamAdi kALa ? manuSyaUMcatvAdipramANa ? agnikAyAdinuM nimittayoge ekadama utpanna thavuM ? eka siddha tyAM anaMta siddha avagAhanA ? pa3 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 114 ] hetu avyaktavya ? ekamAM paryavasAna zI rIte thaI zake che ? athavA thatuM nathI ? vyavahAra racanA karI che ema koI hetuthI siddha thAya che? 54 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 115 ] svasthiti-AtmadazA saMbaMdhe vicAra.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. tathA tenuM paryavasAna ? tyAra pachI lokopakArapravRtti ? lokopakArapravRttinuM dhoraNa. vartamAnamAM (hAlamAM) kema vartavuM ucita che ? papa [ hAthanoMdha 1, pRSTha 117 ] AtmapariNAmanI vizeSa sthiratA thavA vANI ane kAyAno saMyama saupayogapaNe karavo ghaTe che. - 56 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 118 ] traNe kALamAM je vastu jAtyaMtara thAya nahIM tene zrI jina dravya kahe che. koI paNa dravya parapariNAme pariName nahIM. svapaNAno tyAga karI zake nahIM. pratyeka dravya (dravya-kSetra-kALa-bhAvathI) svapariNAmI che. niyata anAdi maryAdApaNe varte che. je cetana che, te koI divasa acetana thAya nahIM, je acetana che, te koI divasa cetana thAya nahIM. 57 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 120 ]. he yoga,
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 34 Error! Reference source not found. 58 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 121 ] eka caitanyamAM A sarva zI rIte ghaTe che ? 59 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 122 ] jo A jIve te vibhAvapariNAma kSINa na karyo to A ja bhavane viSe te pratyakSa duHkha vedaze. 60 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 124 ] je je prakAre AtmAne ciMtana karyo hoya te te prakAre te pratibhAse che. viSayArtapaNAthI mUDhatAne pAmelI vicArazaktivALA jIvane AtmAnuM nityapaNuM bhAsatuM nathI, ema ghaNuM karIne dekhAya che, tema thAya che, te yathArtha che, kemake anitya evA viSayane viSe Atmabuddhi hovAthI potAnuM paNa anityapaNuM bhAse che. vicAravAnane AtmA vicAravAna lAge che. zUnyapaNe ciMtana karanArane AtmA zUnya lAge che, anityapaNe ciMtana karanArane anitya lAge che. nityapaNe ciMtana karanArane nitya lAge che. cetananI utpattinA kaMI paNa saMyogo dekhAtA nathI, tethI cetana anutpanna che. te cetana vinAza pAmavAno kaMI anubhava thato nathI mATe avinAzI che - nitya anubhavasvarUpa hovAthI nitya che. samaye samaye pariNAmAMtara prApta thavAthI anitya che. svasvarUpano tyAga karavAne ayogya hovAthI mULa dravya che. 61 [ hAthanoMdha 1, pRSTha 126 ]
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 35 Error! Reference source not found. sarva karatAM vItarAganAM vacanane saMpUrNa pratItinuM sthAna kahevuM ghaTe che, kemake jyAM rAgAdi doSano saMpUrNa kSaya hoya tyAM saMpUrNa jJAnasvabhAva pragaTavAyogya niyama ghaTe che. zrI jinane sarva karatAM utkRSTa vItarAgatA saMbhave che. pratyakSa temanA vacananuM pramANa che mATe. je koI puruSane jeTale aMze vItarAgatA saMbhave che, teTale aMze te puruSanuM vAkya mAnyatAyogya che. sAMkhyAdi darzane baMdha mokSanI je je vyAkhyA upadezI che, tethI baLavAna pramANasiddha vyAkhyA zrI jina vItarAge kahI che, ema jANuM chuM. zao je jine daitanuM nirUpaNa karyuM che, AtmAne khaMDa dravyavahu kahyo che, kartA bhoktA kahyo che, ane nirvikalpa samAdhine aMtarAyamAM mukhya kAraNa thAya evI padArthavyAkhyA kahI che, te jinanI zikSA baLavAna pramANasiddha che ema kema kahI zakAya ? kevaLa advaita - ane [ hAthanoMdha 1, pRSTha 127 ] sahaje nirvikalpa samAdhinuM kAraNa evo je vedAMtAdi mArga tenuM te karatAM avazya vizeSa pramANasiddhapaNuM saMbhave che. yadyapi eka vAra tame kaho cho tema gaNIe, paNa sarva darzananI zikSA karatAM jinanI kahelI baMdha mokSanA svarUpanI zikSA jeTalI avikaLa pratibhAse che, teTalI bIjAM darzananI pratibhAsatI nathI. ane je avikaLa zikSA te ja pramANasiddha che. zao ema jo tame dhAro cho to koI rIte nirNayano samaya nahIM Ave, kemake sarva darzanamAM je je darzanane viSe jenI sthiti che te, te te darzana mATe avikaLatA mAne che. 30 yadyapi ema hoya to tethI avikaLatA na Thare, jenuM pramANe karI avikaLapaNuM hoya te ja avikaLa Thare. zao je pramANe karI tame jinanI zikSAne avikaLa jANo cho te prakArane tame kaho; ane je prakAre vedAMtAdinuM vikaLapaNuM tamane saMbhave che, te paNa kaho. 62 [hAthanoMdha 1, pRSTha 130] pratyakSa aneka prakAranAM du:khane tathA du:khI prANIone joIne, tema ja jagatanI vicitra racanA jANIne tema thavAno hetu zo che? tathA te duHkhanuM mULa svarUpa zuM che ? ane tenI nivRtti kayA prakAre thaI zakavA yogya che ? tema ja jagatanI vicitra racanAnuM aMtasvarUpa zuM che, e Adi prakArane viSe vicAradazA utpanna thaI che
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. jene evA mumukSu puruSa temaNe, pUrva puruSoe upara kahyA te vicAro viSe je kaMI samAdhAna ApyuM hatuM. athavA mAnyuM hatuM, te vicAranA samAdhAna pratye paNa yathAzakti AlocanA karI. te AlocanA karatAM vividha prakAranA matamatAMtara tathA abhiprAya saMbaMdhI yathAzakti vizeSa vicAra karyo. tema ja nAnA prakAranA rAmAnujAdi saMpradAyano vicAra karyo. tathA vedAMtAdi darzanono vicAra karyo. te AlocanA viSe aneka prakAre te darzananA svarUpanuM mathana karyuM. ane prasaMge prasaMge mathananI yogyatAne prApta thayeluM evuM jainadarzana te saMbaMdhI ghaNA prakAre je mathana thayuM, te mathanathI te darzanane siddha thavA arthe, pUrvApara virodha jevAM lAge che evAM nIce lakhyAM che te kAraNo dekhAyAM. 63 [hAthanoMdha 1, pRSTha 132 ] dharmAstikAya ane adharmAstikAya tathA AkAzAstikAya arUpI chatAM rUpIne sAmarthya Ape che, ane e traNa dravya svabhAvapariNAmI kahyAM che, tyAre e arUpI chatAM rUpIne sahAyaka kema thaI zake? dharmAstikAya ane adharmAstikAya ekakSetrAvagAhI che, ane paraspara viruddhatAvALA tenA svabhAva che, chatAM temAM virodha, gati pAmelI vastu pratye sthitisahAyakatArUpe ane sthiti pAmelI vastu pratye gati sahAyakatArUpe thaI zA mATe Ave nahIM ? dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AtmA eka e traNa samAna asaMkhyAtapradezI che, teno kaMI bIjo rahasyArtha che ? dharmAstikAya adharmAstikAyanI avagAhanA amuka amurtAkAre che, tema hovAmAM kaMI rahasyArtha che ? lokasaMsthAna sadaiva eka svarUpe rahevAmAM kaMI rahasyArtha che ? eka tAro paNa ghaTavadha thato nathI, evI anAdi sthiti zA hetuthI mAnavI ? zAzvatapaNAnI vyAkhyA zuM ? AtmA, ke paramANu kadApi zAzvata mAnavAmAM mULa dravyatva kAraNa che; paNa tArA, caMdra, vimAnAdimAM tenuM zuM kAraNa che ? 64 [hAthanoMdha 1, pRSTha 133 ]
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. siddha AtmA lokAlokaprakAzaka che, paNa lokAlokavyApaka nathI, vyApaka to svaavagAhanApramANa che. je manuSyadehe siddhi pAmyA tenA trIjA bhAga UNe te pradeza ghana che, eTale Atmadravya lokAlokavyApaka nathI paNa lokAlokaprakAzaka eTale lokAlokajJAyaka che, lokAloka pratye AtmA jato nathI, ane lokAloka kaMI AtmAmAM AvatAM nathI, sarve potapotAnI avagAhanAmAM svasattAmAM rahyAM che, tema chatAM AtmAne tenuM jJAnadarzana zI rIte thAya che? atre jo evuM draSTAMta kahevAmAM Ave ke jema ArIsAmAM vastu pratibiMbita thAya che, tema AtmAmAM paNa lokAloka prakAzita thAya che, pratibiMbita thAya che, to e samAdhAna paNa avirodha dekhAtuM nathI, kemake ArIsAmAM to visasApariNAmI pudagalaramithI pratibiMbita thAya che. AtmAno agurulaghu dharma che, te dharmane dekhatAM AtmA sarva padArthane jANe che, kemake sarva dravyamAM agurulaghu guNa samAna che. ema kahevAmAM Ave che, tyAM agurulaghu dharmano artha zuM samajavo ? 65 [hAthanoMdha 1, pRSTha 136 ] AhArano jaya, Asanano jaya, nidrAno jaya, vAsaMyama, jinopadiSTa AtmadhyAna. " AtmadhyAna zI rIte ? jJAna pramANa dhyAna thaI zake, mATe jJAnatAratamyatA joIe. zuM vicAratAM, zuM mAnatAM, zI dazA thatAM cothuM guNasthAnaka kahevAya ? zAthI cothe guNasthAnakethI terame guNasthAnake Ave ? [hAthanoMdha 1, pRSTha 148 ] vartamAnakALanI peThe A jagata sarvakALa che. pUrvakALe te na hoya to vartamAnakALe tenuM hovuM paNa hoya nahIM.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. vartamAnakALe che to bhaviSyakALamAM te atyaMta vinAza pAme nahIM. padArthamAtra pariNAmI hovAthI A jagata paryAyAMtara dekhAya che, paNa mULapaNe tenuM sadA vartamAnapaNuM che. [hAthanoMdha 1, pRSTha 150 ] je vastu samayamAtra che, te sarvakALa che. je bhAva che te che, je nathI te nathI. be prakArano padArthasvabhAva vibhAgapUrvaka spaSTa dekhAya che. jaDa svabhAva, cetana svabhAva. 68 [hAthanoMdha 1, pRSTha 152 ] guNAtizayatA zuM ? te kema ArAdhAya ? kevaLajJAnamAM atizayatA zuM ? tIrthakaramAM atizayatA zuM ? vizeSa hetu zo ? jo jinasamata kevaLajJAna lokAlokajJAyaka mAnIe to te kevaLajJAnamAM AhAra, nihAra, vihArAdi kriyA zI rIte saMbhave ? vartamAnamAM tenI A kSetre aprAptino hetu zo ? 69 [hAthanoMdha 1, pRSTha 154 ]. mati, zrata,
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. avadhi, mana:paryava, paramAvadhi, kevala, 70 [hAthanoMdha 1, pRSTha 155 ]. paramAvadhijJAna utpanna thayA pachI kevaLajJAna utpanna thAya che, e rahasya anuprekSA karavA yogya che. anAdi anaMtakALanuM, anaMta evA alokanuM ? gaNitathI atIta athavA asaMkhyAtathI para evo jIvasamUha, paramANusamUha anaMta chatAM anaMtapaNAno sAkSAtkAra thAya te gaNitAtItapaNuM chatAM zI rIte sAkSAt anaMtapaNuM jaNAya ? e virodhanI zAMti upara kahyAM te rahasyathI thavA yogya samajAya che. vaLI kevaLajJAna nirvikalpa che, upayogano prayoga karavo paDato nathI. sahaja upayoga te jJAna che; te paNa rahasya anuprekSA karavA yogya che. kemake prathama siddha koNa? prathama jIvaparyAya kayo ? prathama paramANuparyAya kayo ? e kevaLajJAnagocara paNa anAdi ja jaNAya che; arthAta kevaLajJAna tenI Adi pAmatuM nathI, ane kevaLajJAnathI kaMI chAnuM nathI e be vAta paraspara virodhI che, tenuM samAdhAna paramAvadhinI anuprekSAthI tathA sahaja upayoganI anuprekSAthI samajAvA yogya rasto dekhAya che. 11 [hAthanoMdha 1, pRSTha 156 ] kaMI paNa che ? zuM che ? zA prakAre che ? jANavA yogya che ?
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 40 Error! Reference source not found. jANavAnuM phaLa zuM che ? [hAthanoMdha 1, pRSTha 157 ] baMdhano hetu zo che ? pugalanimitta baMdha ke jIvanA doSathI baMdha ? je prakAre mAno te prakAre baMdha na TALI zakAya evo siddha thAya che; mATe mokSapadanI hAni thAya che. tenuM nAstitva Thare che. amUrtatA te kaMI vastutA ke avastutA ? amUrtatA jo vastutA to kaMI mahatvAna ke tema nahIM ? [hAthanoMdha 1, pRSTha 158 ]. mUrta evAM pudagalano ane amUrta evA jIvano saMyoga kema ghaTe ? dharma, adharma ane jIva dravyanuM kSetravyApIpaNuM je prakAre jina kahe che te pramANe mAnatAM te dravya utpannasvabhAvavat siddha thavA jAya che, kemake madhyamapariNAmIpaNuM che. dharma, adharma ane AkAza e vastu dravyapaNe eka jAti ane guNapaNe bhinna jAti ema mAnavA yogya che, ke dravyatA paNa bhinna bhinna mAnavA yogya che? [hAthanoMdha 1, pRSTha 159 ] dravya eTale zuM ? guNa paryAya vinA tenuM bIju zuM svarUpa che ? kevaLajJAna sarva dravya, kSetra, kALa, bhAvanuM jJAyaka Thare to sarva vastu niyata maryAdAmAM AvI jAya, anaMtapaNuM na Thare, kemake anaMtapaNuM anAdipaNuM samajyuM jatuM nathI, arthAt kevaLajJAnamAM tenuM kaI rIte pratibhAsavuM thAya ? teno vicAra barAbara baMdha besato nathI.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 72 [hAthanoMdha 1, pRSTha 162 ] jene jaina sarvaprakAzatA kahe che, tene vedAMta sarvavyApakatA kahe che. draSTa vastu parathI adraSTano vicAra anusaMdhAna karavo ghaTe. jinane abhiprAye AtmA mAnatAM atra lakhyA che te prasaMgo pratye vadhAre vicAra karavo - 1 asaMkhyAta pradezanuM mULa parimANa. 2 saMkoca, vikAsa thaI zake evo AtmA mAnyo che te saMkoca, vikAsa arUpIne viSe hovA yogya che ? tathA kevA prakAre hovA yogya che ? 3 nigoda avasthA viSe vizeSa kAraNa kaMI che ? 4 sarva dravya kSetrAdinI prakAzakatA te rUpa kevaLajJAnasvabhAvI AtmA che, ke svasvarUpAvasAna nijajJAnamaya kevaLajJAna che ? 5 AtmAmAM yoge vipariNAma che ? svabhAve vipariNAma che ? vipariNAma AtmAnI mULa sattA che ? saMyogI sattA che? te sattAnuM kayuM dravya mULa kAraNa che ? [hAthanoMdha 1, pRSTha 163 ] 6 hInAdhika avasthA cetana pAme tene viSe kaMI vizeSa kAraNa che ? svasvabhAvanuM ? pudgalasaMyoganuM ke tethI vyatirikta ? 7 je pramANe mokSapade AtmatA pragaTe te pramANe mULa dravya mAnIe to lokavyApakapramANa AtmA na thavAnuM kAraNa zuM ? 8 jJAna guNa ane AtmA gaNI e ghaTanA ghaTAvavA jatAM AtmA kathaMcita jJAnavyatirikta mAnavo te kevI apekSAe ? jaDatvabhAve ke anyaguNa apekSAe ? 9 madhyama pariNAmavALI vastunuM nityapaNuM zI rIte saMbhave che ? 10 zuddha cetanamAM anekanI saMkhyAno bheda zA kAraNe ghaTe che ? 11
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 42 Error! Reference source not found. [hAthanoMdha 1, pRSTha 165 ]. jenAthI mArga pravaryA che, evA moTA puruSanA vicAra, baLa, nirbhayatAdi guNo paNa moTA hatA. eka rAjya prApta karavAmAM je parAkrama ghaTe che, te karatAM apUrva abhiprAya sahita dharmasaMtati pravartavAmAM vizeSa parAkrama ghaTe che. tathArUpa zakti thoDA vakhata pUrve atra jaNAtI hatI, hAla temAM vikaLatA jovAmAM Ave che teno hetu zo hovo joIe te vicAravA yogya che. darzananI rIte A kALamAM dharma pravarte ethI jIvonuM kalyANa che ke saMpradAyanI rIte pravarte to jIvonuM kalyANa che te vAta vicAravA yogya che. saMpradAyanI rIte ghaNA jIvone te mArga grahaNa thavA yogya thAya, darzananI rIte virala jIvone grahaNa thAya. jo jinane abhimate mArga nirUpaNa karavA yogya gaNavAmAM Ave, to te saMpradAyanA prakAre nirUpaNa thavo vizeSa asaMbhavita che, kemake tenI racanAnuM sAMpradAyika svarUpa thavuM kaThaNa che. darzananI apekSAe koIka jIvane upakArI thAya eTalo virodha Ave che. 74 [hAthanoMdha 1, pRSTha 166 ]. je koI moTA puruSa thayA che teo prathamathI svasvarUpa (nijazakti) samajI zakatA hatA, ane bhAvi mahatakAryanAM bIjane prathamathI avyaktapaNe vAvyA rahetA hatA athavA svAcaraNa avirodha jevuM rAkhatA hatA. atre te prakAra vizeSa virodhamAM paDyo hoya ema dekhAya che. te virodhanAM kAraNo paNa atre lakhyAM che. 1 anirNayathI 2 vizeSa saMsArInI rIti jevo vyavahAra vartato hovAthI. 3 brahmacaryanuM dhAraNa.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 43 Error! Reference source not found. 75 [hAthanoMdha 1, pRSTha 167 ] sohaM (mahApuruSoe AzcaryakAraka gaveSaNA karI che.) kalpita pariNatithI jIvane viramavuM ATaluM badhuM kaThaNa thaI paDyuM che teno hetu zo hovo joIe ? AtmAnA dhyAnano mukhya prakAra kayo kahI zakAya ? te dhyAnanuM svarUpa zA prakAre ? AtmAnuM svarUpa zA prakAre ? kevaLajJAna jinAgamamAM prarUpyuM che te yathAyogya che, ke vedAMte prarUpyuM che te yathAyogya che ? 76 [hAthanoMdha 1, pRSTha 168 ] preraNApUrvaka spaSTa gamanAgamanakriyA AtmAnA asaMkhyAta pradezapramANapaNA mATe vizeSa vicArayogya che. pra0- paramANu ekapradezAtmaka, AkAza anaMtapradezAtmaka mAnavAmAM je hetu che, te hetu AtmAnA asaMkhyAtapradezapaNA mATe yathAtathya siddha thato nathI, madhyama pariNAmI vastu anutpanna jovAmAM AvatI nathI mATe. u0 [hAthanoMdha 1, pRSTha 169 ] amUrtapaNAnI vyAkhyA zuM ? anaMtapaNAnI vyAkhyA zuM ? AkAzanuM avagAhakadharmapaNuM zA prakAre ?
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 44 Error! Reference source not found. mUrtamUrtano baMdha Aja thato nathI to anAdithI kema thaI zake? vastusvabhAva ema anyathA kema mAnI zakAya ? krodhAdibhAva jIvamAM pariNAmIpaNe che, vivartapaNe che ? pariNAmIpaNe jo kahIe to svAbhAvika dharma thAya, ane svAbhAvika dharmanuM TaLavApaNuM kyAMya anubhUta thatuM nathI. vivartapaNe jo gaNIe to sAkSAta baMdha je prakAre jina kahe che, te pramANe mAnatAM virodha Avavo saMbhave che. 78 [hAthanoMdha 1, pRSTha 170 ] jinane abhimata kevaLadarzana ane vedAMtane abhimata brahma emAM bheda zo che ? 79 [hAthanoMdha 1, pRSTha 171 ] jinane abhimate. AtmA asaMkhyAtapradezI, (?) saMkocavikAsanuM bhAjana, arUpI, lokapramANa pradezAtmaka. [hAthanoMdha 1, pRSTha 172 ] jina. madhyama parimANanuM nityapaNuM, krodhAdinuM pAriNAmikapaNuM (2) AtmAmAM kema ghaTe ? karmabaMdhano hetu AtmA ke pugala, ke ubhaya ke kaMI ethI paNa anya prakAra ? muktimAM Atmaghana ? dravyanuM guNathI atiriktapaNuM zuM ? badhA guNa maLI eka dravya ke te vinA bIjuM dravyanuM kaMI vizeSa svarUpa che ? sarva dravyanuM vastutva, guNa bAda karI vicArIe to eka che ke kema ? AtmA gaNI jJAna gaNa ema kahevAthI kathaMcita AtmAnuM jJAnarahitapaNuM kharuM ke nahIM ? jo jJAnarahita-AtmapaNuM svIkArIe to jaDa bane ? cAritra, vIryAdi guNa kahIe to jJAnathI
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 45 Error! Reference source not found. tenuM judApaNuM hovAthI te jaDa Thare tenuM samAdhAna zA prakAre ghaTe che ? abhavyatva pAriNAmikabhAve zA mATe ghaTe ? dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAza ane jIva dravyadraSTie joIe to eka vastu kharI ke nahIM ? dravyapaNuM zuM ? dharmAstikAya, adharmAstikAya, ane AkAzanuM svarUpa vizeSa zI rIte pratipAdana thaI zake che? loka asaMkhyapradeza ane dvIpa samudra asaMkhyAtA te Adi virodhanuM samAdhAna zA prakAre che ? AtmAmAM pAriNAmikatA? muktimAM paNa sarva padArthanuM pratibhAsavuM ? anAdi anaMtanuM jJAna kayA prakAre thavA yogya che ? [hAthanoMdha 1, pRSTha 173 ] vedAMta. AtmA eka, anAdi mAyA, baMdhamokSanuM pratipAdana e tame kaho cho ema ghaTI zakatAM nathI ? AnaMda ane caitanyamAM zrI kapiladevajIe virodha kahyo che tenuM zuM samAdhAna che ? yathAyogya samAdhAna vedAMtamAM jovAmAM AvatuM nathI. AtmAnA nA vinA baMdha, mokSa hovA yogya ja nathI. te to che, ema chatAM kalpita kahevAthI paNa upadezAdi kArya karavA yogya TharatAM nathI. [hAthanoMdha 1, pRSTha 174 ] jainamArga 1 lokasaMsthAna. 2 dharma, adharma, AkAza dravya. 3 arUpIpaNuM. 4 suSama duSamAdi kALa. 5 te te kALe bhAratAdinI sthiti, manuSya UMcatvAdipramANa.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 46 Error! Reference source not found. 6 nigoda sUkSma. 7 bhavya, abhavya nAme be prakAre jIva. 8 vibhAvadazA, pAriNAmika bhAve. 9 pradeza ane samaya tenuM vyAvahArika pAramArthika kaMI svarUpa. 10 guNasamudAyathI juduM kaMI dravyatva. 11 pradezasamudAyanuM vastutva. 12 rUpa, rasa, gaMdha, sparzathI juduM evuM kaMI paNa paramANapaNuM. 13 pradezanuM saMkocAvuM, vikAsAvuM. 14 tethI ghanapaNuM ke pAtaLApaNuM. 15 asparzagati. 16 eka samaya atra ane siddhakSetra hovApaNuM - athavA te ja samaye lokAMtaragamana. 17 siddhasaMbaMdhI avagAha. 18 avadhi, manaHparyava ane kevaLanI vyAvahArika pAramArthika kaMI vyAkhyA; - jIvanI apekSA tathA drazya padArthanI apekSAe. [hAthanoMdha 1, pRSTha 175 ] 'matizratanI vyAkhyA - te prakAre.' 19 kevaLajJAnanI bIjI kaMI vyAkhyA. 20 kSetrapramANanI bIjI kaMI vyAkhyA. 21 samasta vizvano eka advaita tatva para vicAra. 22 kevaLajJAna vinA jIvasvarUpanuM bIjA koI jJAne grahaNa pratyakSapaNe. 23 vibhAvanuM upAdAnakAraNa.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 47 Error! Reference source not found. 24 tema tathAprakArano samAdhAnayogya koI prakAra. 25 A kALane viSe daza bolanuM vyavacchedapaNuM, teno anya kaMI paNa paramArtha. 26 bIjabhUta ane saMpUrNa ema kevaLajJAna be prakAre. 27 vIryAdi AtmaguNa gaNyA che temAM cetanapaNuM. 28 jJAnathI juduM evuM Atmatva. 29 jIvano spaSTa anubhava thavAnA dhyAnanA mukhya prakAra, vartamAnakALane viSe. 30 temAM paNa sarvotkRSTa mukhya prakAra. 31 atizayanuM svarUpa. 32 labdhi (keTalIka) advaitatatva mAnatAM siddha thAya evI mAnya che. [ hAthanoMdha 1, pRSTha 176 ]. 33 lokadarzanano sugama mArga- vartamAnakALe kaMI paNa. 34 dehAMtadarzanano sugama mArga- vartamAnakALe. 35 siddhatvaparyAya sAdi anaMta, ane mokSa anAdi anaMta) 36 pariNAmI padArtha, niraMtara svAkArapariNAmI hoya topaNa avyavasthita pariNAmIpaNuM anAdithI hoya te kevaLajJAnane viSe bhAsyamAna padArthane viSe zI rIte ghaTamAna ? 83 [hAthanoMdha 1, pRSTha 180 ] 1 karmavyavasthA. 2 sarvajJatA. 3 pAriNAmikatA. 4 nAnA prakAranA vicAra ane samAdhAna. 5 anyathI nyUna parAbhavatA.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 48 Error! Reference source not found. 6 jyAM jyAM anya vikaLa che tyAM tyAM avikaLa A, vikaLa dekhAya tyAM anyanuM kvacita avikaLapaNuM - nahIM to nahIM. [hAthanoMdha 1, pRSTha 181 ] mohamayI kSetra saMbaMdhI upAdhi parityAgavAne ATha mahinA ane daza divasa bAkI che, ane te parityAga thaI zakavA yogya che. bIje kSetre upAdhi (vyApAra) karavAnA abhiprAyathI mohamayI kSetranI upAdhino tyAga karavAno vicAra rahe che, ema nathI. paNa jyAM sudhI sarvasaMgaparityAgarUpa yoga nirAvaraNa thAya nahIM tyAM sudhI je gRhAzrama varte te gRhAzramamAM kALa vyatIta karavA viSeno vicAra kartavya che. kSetrano vicAra kartavya che. je vyavahAramAM vartavuM te vyavahArano vicAra kartavya che, kemake pUrvApara avirodhapaNuM nahIM to rahevuM kaThaNa che. [hAthanoMdha 1, pRSTha 182 ] bhU brahma. sthApanA: dhyAna. mukhaH yogabaLa. brahmagrahaNa. nigraMthAdi saMpradAya. dhyAna. nirUpaNa. yogabaLa. bhU, sthApanA, mukha. sarvadarzana avirodha.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 49 Error! Reference source not found. svAyu-sthiti. AtmabaLa. [hAthanoMdha 1, pRSTha 183 ] so dhammo jaththa dayA dasaTTha dosA na jassa so devo; so ha guru jo nANI AraMbhapariggahA virao. [hAthanoMdha 1, pRSTha 187 ] akiMcanapaNAthI vicaratAM ekAMta maunathI jinasadraza dhyAnathI tanmayAtmasvarUpa evo kyAre thaIza ? 88 [hAthanoMdha 1, pRSTha 195 ] eka vAra vikSepa zamyA vinA baha samIpa AvI zakavA yogya apUrva saMyama pragaTaze nahIM. kema, kyAM sthiti karIe ? hAthanoMdha-2 [hAthanoMdha 2, pRSTha 3 ] rAga, dveSa ane ajJAnano AtyaMtika abhAva karI je sahaja zuddha AtmasvarUpamAM sthita thayA te svarUpa amAruM smaraNa, dhyAna ane pAmavA yogya sthAna che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. [hAthanoMdha 2, pRSTha 5 ] sarvajJapadanuM dhyAna karo. [hAthanoMdha 2, pRSTha 7] zuddha caitanya anaMta Atmadravya kevalajJAnasvarUpa zaktirUpe jene saMpUrNa vyakta thayuM che, tathA vyakta thavAno je puruSo mArga pAmyA che te puruSone atyaMta bhaktithI namaskAra. [hAthanoMdha 2, pRSTha 9 ] namo jiNANe jidabhavANuM jinatattvasaMkSepa. anaMta avakAza che. temAM jaDa cetanAtmaka vizva rahyuM che. vizvamaryAdA be amUrta dravyathI che,
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. jene dharmAstikAya, adharmAstikAya evI saMjJA che. jIva ane paramANupudagala e be dravya sakriya che. sarva dravya dravyatve zAzvata che. anaMta jIva che. anaMta anaMta paramANupugala che. dharmAstikAya eka che. adharmAstikAya eka che. AkAzAstikAya eka che. kALa dravya che. vizvapramANa kSetrAvagAha karI zake evo ekeka jIva che. [hAthanoMdha 2, pRSTha 13 ]. namo jiNANe jidabhavANa jenI pratyakSa dazA ja bodharUpa che, te mahapuruSane dhanya che. je matabhede A jIva grahAyo che, te ja matabheda ja tenA svarUpane mukhya AvaraNa che. vItarAgapuruSanA samAgama vinA, upAsanA vinA, A jIvane mumukSatA kema utpanna thAya ? samyakajJAna kyAMthI thAya ? samyakdarzana kyAMthI thAya ? samyaphacAritra kyAMthI thAya ? kemake e traNe vastu anya sthAnake hotI nathI. vItarAgapuruSanA abhAva jevo vartamAna kALa varte che. he mumukSu ! vItarAgapara vAraMvAra vicAra karavA yogya che, upAsanA karavA yogya che, dhyAna karavA yogya che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. [ hAthanoMdha 2, pRSTha 15 ]. jIvane baMdhananA mukhya hetu be : rAga ane dveSa. rAgane abhAve dveSano abhAva thAya. rAganuM mukhyapaNuM che. rAgane lIdhe ja saMyogamAM AtmA tanmayavRttimAna che. te ja karma mukhyapaNe che. jema jema rAgadveSa maMda, tema tema karmabaMdha maMda ane jema jema rAgadveSa tIvra, tema tema karmabaMdha tIvra. rAgadveSano abhAva tyAM karmabaMdhano sAMparAyika abhAva. rAgadveSa thavAnuM mukhya kAraNa - mithyAtva eTale asamyaphadarzana che. samyaphajJAnathI samyakdarzana thAya che. tethI asamyaphadarzana nivRtti pAme che. te jIvane samyakucAritra pragaTe che, je vItarAgadazA che. saMpUrNa vItarAgadazA jene varte che te caramazarIrI jANIe chIe. [hAthanoMdha 2, pRSTha 17 ] he jIva! sthira draSTithI karIne tuM aMtaraMgamAM jo, to sarva paradravyathI mukta evuM tAruM svarUpa tane parama prasiddha anubhavAze.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 53 Error! Reference source not found. he jIva ! asamyakdarzanane lIdhe te svarUpa tane bhAsatuM nathI. te svarUpamAM tane zaMkA che, vyAmoha ane bhaya che. samyaphadarzanano yoga prApta karavAthI te abhAsanAdinI nivRtti thaze. he samyakadarzanI ! samyaphacAritra ja samyakadarzananuM phaLa ghaTe che, mATe temAM apramatta thA. je pramattabhAva utpanna kare che te karmabaMdhanI tane supratItino hetu che. he samyaphacAritrI ! have zithilapaNuM ghaTatuM nathI. ghaNo aMtarAya hato te nivRtta thayo, to have niraMtarAya padamAM zithilatA zA mATe kare che ? [hAthanoMdha 2, pRSTha 21 ] duHkhano abhAva karavAne sarva jIva icche che. duHkhano AtyaMtika abhAva kema thAya ? te nahIM jaNAvAthI duHkha utpanna thAya te mArgane du:khathI mukAvAno upAya jIva samaje che. janma, jarA, maraNa mukhyapaNe duHkha che. tenuM bIja karma che. karmanuM bIja rAgadveSa che, athavA A pramANe pAMca kAraNa che. mithyAtva avirati pramAda kaSAya yoga pahelA kAraNano abhAva thaye bIjAno abhAva, pachI trIjAno, pachI cothAno, ane chevaTe pAMcamA kAraNano ema abhAva thavAno krama che. mithyAtva mukhya moha che. avirati gauNa moha che.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 54 Error! Reference source not found. pramAda ane kaSAya aviratimAM aMtarbhAvI zake che. yoga sahacArIpaNe utpanna thAya che. cAre vyatIta thayA pachI paNa pUrvahetuthI yoga hoI zake. [hAthanoMdha 2, pRSTha 25 ]. he munio ! jyAM sudhI kevaLa samavasthAnarUpa sahaja sthiti svAbhAvika na thAya tyAM sudhI tame dhyAna ane svAdhyAyamAM lIna raho. jIva kevaLa svAbhAvika sthitimAM sthita thAya tyAM kaMI karavuM rahyuM nathI. jyAM jIvanAM pariNAma vardhamAna, hIyamAna thayA kare che tyAM dhyAna kartavya che. arthAt dhyAnalInapaNe sarva bAhyadravyanA paricayathI virAma pAmI nijasvarUpanA lakSamAM rahevuM ucita che. udayanA dhakkAthI te dhyAna jyAre jyAre chUTI jAya tyAre tyAre tenuM anusaMdhAna ghaNI tvarAthI karavuM. vaccenA avakAzamAM svAdhyAyamAM lInatA karavI. sarva paradravyamAM eka samaya paNa upayoga saMga na pAme evI dazAne jIva bhaje tyAre kevaLajJAna utpanna thAya. [hAthanoMdha 2, pRSTha 27]. ekAMta AtmavRtti. ekAMta AtmA. kevaLa eka AtmA. kevaLa eka AtmA ja. kevaLa mAtra AtmA. kevaLa mAtra AtmA ja. AtmA ja. zuddhAtmAM ja.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. sahajAnmAM ja. nirvikalpa, zabdAtIta sahaja svarUpa AtmA ja. [hAthanoMdha 2, pRSTha 29 ]. 7-12-541 31-11-22 Ama kALa vyatIta thavA devo yogya nathI. samaye samaya Atmopayoge upakArI karIne nivRtta thavA devA yogya che. aho ! A dehanI racanA ! aho cetana ! aho tenuM sAmarthya ! aho jJAnI ! aho tenI gaveSaNA ! aho temanuM dhyAna ! aho temanI samAdhi ! aho temano saMyama ! aho temano apramatta svabhAva ! aho temanI parama jAgRti ! aho temano vItarAga svabhAva ! aho temanuM nirAvaraNa jJAna ! aho temanA yoganI zAMti ! aho temanA vacanAdi yogano udaya ! he AtmA ! A badhuM tane supratIta thayuM chatAM pramattabhAva kema ? maMda prayatna kema ? jaghanyamaMda jAgRti kema ? zithilatA kema ? mUMjhavaNa kema ? aMtarAyano hetu zo ? apramatta thA, apramatta thA. parama jAgRta svabhAva bhaja, parama jAgRta svabhAva bhaja. 12 [hAthanoMdha 2, pRSTha 30 ] 1 54 = saMvata 1954, 12 = Aso suda 7; 31 muM varSa, 11 mo mahino, bAvIsamo divasa. (janmatithi saM. 1924 kArtika suda 15 hovAthI saM. 1954 Aso suda 7 me 31 muM varSa, 11 mAsa ane 22 mo divasa Ave che.)
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 56 Error! Reference source not found. tIvra vairAgya, parama Arjava, bAhyAbhyatara tyAga. AhArano jaya. Asanano jaya. nidrAno jaya. yogano jaya. AraMbhaparigrahavirati, brahmacarya pratye pratinivAsa. ekAMtavAsa. aSTAMgayoga. sarvajJadhyAna. Atma IhA. Atmopayoga. mULa Atmopayoga. apramatta upayoga. kevaLa upayoga. kevaLa AtmA. aciMtya siddhasvarUpa. [hAthanoMdha 2, pRSTha 31 ] jinacaitanyapratimA. sarvAMgasaMyama. ekAMta sthira saMyama.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 57 Error! Reference source not found. ekAMta zuddha saMyama. kevaLa bAhyabhAva nirapekSatA. AtmatattvavicAra. jagatatattvavicAra. jinadarzanatattvavicAra. samAdhAna. bIjAMdarzanatatvavicAra, | dharmasugamatA. paddhati. lokAnugraha. yathAsthita zuddha sanAtana sarvotkRSTa jayavaMta vRtti. dharmano udaya. [hAthanoMdha 2, pRSTha 32 ] svapara paramopakAraka paramArthamaya satyadharma jayavaMta varto. AzcaryakAraka bheda paDI gayA che. khaMDita che. saMpUrNa karavAnuM sAdhana durgamya dekhAya che. te prabhAvane viSe mahata aMtarAya che. dezakALAdi ghaNA pratikULa che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. vItarAgono mata lokapratikULa thaI paDyo che. rUDhithI je loko tene mAne che tenA lakSamAM paNa te supratIta jaNAto nathI, athavA anyamata te vItarAgono mata samajI pravarce jAya che. yathArtha vItarAgono mata samajavAnI temanAmAM yogyatAnI ghaNI khAmI che. draSTirAganuM prabaLa rAjya varte che. veSAdi vyavahAramAM moTI viTaMbaNA karI mokSamArgano aMtarAya karI beThA che. tuccha pAmara puruSo virAdhaka vRttinA dhaNI agrabhAge varte che. kiMcita satya bahAra AvatAM paNa temane prANaghAtatulya duHkha lAgatuM hoya ema dekhAya che. 15 [hAthanoMdha 2, pRSTha 34] tyAre tame zA mATe te dharmano uddhAra iccho cho ? parama kAruNyasvabhAvathI. te saddharma pratyenI parama bhaktithI. 16 [hAthanoMdha 2, pRSTha 35 ] evaMbhUta draSTithI jusUtra sthiti kara. RjusUtra draSTithI evaMbhUta sthiti kara, naigama draSTithI evaMbhUta prApti kara. evaMbhUta draSTithI naigama vizuddha kara. saMgraha draSTithI evaMbhUta thA. evaMbhUta draSTithI saMgraha vizuddha kara.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. vyavahAra draSTithI evaMbhUta pratye jA. evaMbhUta draSTithI vyavahAra vinivRtta kara. zabda draSTithI evaMbhUta pratye jA. evaMbhUta draSTithI zabda nirvikalpa kara. samabhirUDha draSTithI evaMbhUta avaloka, evaMbhUta draSTithI samabhirUDha sthiti kara. evaMbhUta draSTithI evaMbhUta thA. evaMbhUta sthitithI evaMbhUta draSTi zamAva. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH. [hAthanoMdha 2, pRSTha 37 ]. huM asaMga zuddhacetana chuM. vacanAtIta nirvikalpa ekAMta zuddha anubhavarUpa chuM. huM parama zuddha, akhaMDa cidhAtu chuM. acidhAtunA saMyogAsano A AbhAsa to juo ! Azcaryavata, AzcaryarUpa, ghaTanA che. kaMI paNa anya vikalpano avakAza nathI. sthiti paNa ema ja che.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 60 Error! Reference source not found. [hAthanoMdha 2, pRSTha 39 ]. parAnugraha parama kAruNyavRtti karatAM paNa prathama caitanya jinapratimA thA. caitanya jinapratimA thA. tevo kALa che ? te viSe nirvikalpa thA. tevo kSetrayoga che ? gaveSa. tevuM parAkrama che? apramatta zUravIra thA. teTaluM AyuSabaLa che ? zuM lakhavuM ? zuM kahevuM ? aMtarmukha upayoga karIne jo. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH [hAthanoMdha 2, pRSTha 41 ] he kAma ! he mAna ! he saMgaudaya ! he vacanavargaNA ! he moha ! he mohadayA ! he zithilatA ! tame zA mATe aMtarAya karo cho ? parama anugraha karIne have anukULa thAo ! anukULa thAo.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 20 [hAthanoMdha 2, pRSTha 45 ]. he sarvotkRSTa sukhanA hetubhUta samyakdarzana ! tane atyaMta bhaktithI namaskAra ho. A anAdi anaMta saMsAramAM anaMta anaMta jIvo tArA Azraya vinA anaMta anaMta du:khane anubhave che. tArA paramAnugrahathI svasvarUpamAM ruci thaI. parama vItarAga svabhAva pratye parama nizcaya Avyo. kRtakRtya thavAno mArga grahaNa thayo. he jina vItarAga ! tamane atyaMta bhaktithI namaskAra karuM chuM. tame A pAmara pratye anaMta anaMta upakAra karyo che. he kuMdakuMdAdi AcAryo ! tamArAM vacano paNa svarUpAnusaMdhAnane viSe A pAmarane parama upakArabhUta thayAM che. te mATe huM tamane atizaya bhaktithI namaskAra karuM chuM. he zrI sobhAga ! tArA satsamAgamanA anugrahathI AtmadazAnuM smaraNa thayuM te arthe tane namaskAra ho. - 21 [hAthanoMdha 2, pRSTha 47] jema bhagavAna jine nirUpaNa karyuM che tema ja sarva padArthanuM svarUpa che. bhagavAna jine upadezelo AtmAno samAdhimArga zrIgurUnA anugrahathI jANI, parama prayatnathI upAsanA karo. 22 [ hAthanoMdha 2, pRSTha 49 ]. baMdhavihANavimukkaM, vaMdia sirivaddhamANajiNacaMdaM. sirivIra jiNaM vaMdia, kammavivAgaM samAsao vacchaM, kIraI jieNa heUhiM, jeNaM to bhaNNae kamma.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 62 Error! Reference source not found. kammadavvehiM samma, saMjogo hoI jo u jIvassa, so baMdho nAyavvo, tassa viogo bhave mukkho. [ hAthanoMdha 2, pRSTha 51 ]. kevaLa samavasthita zuddha cetana mokSa. te svabhAvanuM anusaMdhAna te mokSamArga. pratItirUpe te mArga jyAM zarU thAya che tyAM samyakdarzana deza AcaraNarUpe te ta | paMcama guNasthAnaka. | chaThTha guNasthAnaka. sarva AcaraNarUpe apramattapaNe te AcaraNamAM sthiti | saptama " `rb apUrva AtmajAgRti aSTama " sattAgata sthULa kaSAya baLapUrvaka | svarUpasthiti te | navama guNasthAnaka sUkSma " dazama upazAMta " ekAdazama " kSINa" dvAdazamI
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 63 Error! Reference source not found. hAthanoMdha-3 [hAthanoMdha 3, pRSTha 3 ] OM namaH sarvajJa. jina. vItarAga. sarvajJa che. rAgadveSano AtyaMtika kSaya thaI zake che. jJAnane pratibaMdhaka rAgadveSa che. jJAna, jIvano svatvabhUta dharma che. jIva, eka akhaMDa saMpUrNa dravya hovAthI tenuM jJAnasAmarthya saMpUrNa che. [hAthanoMdha 3, pRSTha 7 ] sarvajJapada vAraMvAra zravaNa karavA yogya, vAMcavA yogya, vicAra karavA yogya, lakSa karavA yogya ane svAnubhave siddha karavA yogya che. [hAthanoMdha 3, pRSTha 9 ] sarvajJa deva. sarvajJa deva. nirgatha gurU nigraMtha gurU. upazamamULa dharma. dayAmULa dharma.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 64 Error! Reference source not found. sarvajJa deva. nirgatha gurU. siddhAMtamULa dharma. sarvajJa deva. nirgatha gurU. jinAjJAmULa dharma. sarvajJanuM svarUpa. nigraMthanuM svarUpa. dharmanuM svarUpa. samyaka kriyAvAda. [hAthanoMdha 3, pRSTha 11 ] OM namaH pradeza samaya paramANu dravya guNa paryAya
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 65 Error! Reference source not found. jaDa Then serp Reference source not fou cetana [hAthanoMdha 3, pRSTha 13 ]. OM nama: mULa dravya zAzvata. mULa dravyaH- jIva, ajIva. paryAyaH- azAzvata. anAdi nitya paryAyaH- meru Adi. [hAthanoMdha 3, pRSTha 15 ] OM namaH sarva jIva sukhane icche che. duHkha sarvane apriya che. duHkhathI mukta thavA sarva jIva icche che. vAstavika tenuM svarUpa na samajAvAthI te du:kha maTatuM nathI. te du:khanA AtyaMtika abhAvanuM nAma mokSa kahIe chIe. atyaMta vItarAga thayA vinA AtyaMtika mokSa hoya nahIM. samyajJAna vinA vItarAga thaI zakAya nahIM.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 66 Error! Reference source not found. samyagdarzana vinA jJAna asamyaka kahevAya che. vastunI je svabhAve sthiti che, te svabhAve te vastunI sthiti samajAvI tene samyajJAna kahIe chIe. [hAthanoMdha 3, pRSTha 16 ] samyajJAnadarzanathI pratIta thayelA AtmabhAve vartavuM te cAritra che. te traNenI ekatAthI mokSa thAya. jIva svAbhAvika che. paramANu svAbhAvika che. jIva anaMta che. paramANu anaMta che. jIva ane pugalano saMyoga anAdi che. jyAM sudhI jIvane pudagalasaMbaMdha che, tyAM sudhI sakarma jIva kahevAya. bhAvakarmano kartA jIva che. bhAvakarmanuM bIju nAma vibhAva kahevAya che. bhAvakarmanA hetuthI jIva pudagala grahe che. tethI taijasAdi zarIra ane audArikAdi zarIrano yoga thAya che. [hAthanoMdha 3, pRSTha 17 ]. bhAvakarmathI vimukha thAya to nijabhAvapariNAmI thAya. samyagdarzana vinA vAstavikapaNe jIva bhAvakarmathI vimukha na thaI zake. samyagdarzana thavAno mukhya hetu jinavacanathI tatvArthapratIti thavI te che. [hAthanoMdha 3, pRSTha 19 ]
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 67 Error! Reference source not found. huM kevaLa zuddha caitanyasvarUpa sahaja nija anubhavasvarUpa chuM. vyavahAradraSTithI mAtra A vacanano vaktA chuM. paramArthathI to mAtra te vacanathI vyaMjita mULa artharUpa chuM. tamArAthI jagata bhinna che, abhinna che, bhinnAbhinna che ? bhinna, abhinna, bhinnabhinna, evo avakAza svarUpamAM nathI. vyavahAradraSTithI tenuM nirUpaNa karIe chIe. - jagata mArA viSe bhAsyamAna hovAthI abhinna che, paNa jagata jagatasvarUpe che, huM svasvarUpe che, tethI jagata mArAthI kevaLa bhinna che. te banne draSTithI jagata mArAthI bhinnAbhinna che. OM zuddha nirvikalpa caitanya. [hAthanoMdha 3, pRSTha 23 ] OM nama: kevaLajJAna. eka jJAna. sarva anya bhAvanA saMsargarahita ekAMta zuddha jJAna. sarva dravya, kSetra, kALa, bhAvanuM sarva prakArathI eka samaye jJAna. te kevaLajJAnanuM ame dhyAna karIe chIe. nijasvabhAvarUpa che. svatantabhUta che. nirAvaraNa che. abheda che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 68 Error! Reference source not found. nirvikalpa che. sarva bhAvanuM utkRSTa prakAzaka che. [hAthanoMdha 3, pRSTha 24 ]. huM kevaLa jJAnasvarUpa chuM, ema samyapha pratIta thAya che. tema thavAnA hetuo supratIta che. sarva indriyono saMyama karI, sarva paradravyathI nijasvarUpa vyAvRtta karI, yogane acala karI, upayogathI upayoganI ektA karavAthI kevaLajJAna thAya. [ hAthanoMdha 3, pRSTha 27]. AkAzavANI tapa karo; tapa karo; zuddha caitanyanuM dhyAna karo; zuddha caitanyanuM dhyAna karo. 11 [hAthanoMdha 3, pRSTha 29 ]. huM eka chuM, asaMga chuM, sarva parabhAvathI mukta chuM. asaMkhyAta pradezAtmaka nijaavagAhanApramANa chuM. ajanma, ajara, amara, zAzvata chuM. svaparyAyapariNAmI samayAtmaka chuM. zuddha caitanyasvarUpa mAtra nirvikalpa draSTA chuM.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 69 Error! Reference source not found. 4 vAge 6 - rahita chuM. zaddha caitanya 3 & svarUpathI bhAvathI 2 zuddha cetavya vibhAva che. totie e - pariNAme trita laka save paraMbhA, [hAthanoMdha 3, pRSTha 31 ] zuddha caitanya. zuddha caitanya. zuddha caitanya. sadabhAvanI pratIti-samyagdarzana. zuddhAtmapada. jJAnanI sImA kaI? nirAvaraNa jJAnanI sthiti zuM ? advaita ekAMte ghaTe che? AtyaMtara pariNAma avalokana-hAthanoMdha 2 dhyAna ane adhyayana. u0 apa0
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 13 [hAthanoMdha 3, pRSTha 35 ]. 'ThANAMgasUtra'mAM nIce darzAveluM sUtra zuM upakAra thavA nAkhyuM che te vicAro. ege samaNe bhagavaM mahAvIre imIseNaM UsappiNIe cauvIsaM tiththayarANaM carime tiththayare siddha buddhe mutte parinivvur3e savvaduHkhappahINe / [hAthanoMdha 3, pRSTha 37] AtyaMtara bhAna avadhUta, videhIvata, jinakalpAvata, sarva parabhAva ane vibhAvathI vyAvRtta, nija svabhAvanA bhAnasahita, avadhUtavatu videhIvat jinakalpIvatu vicaratA puruSa bhagavAnanA svarUpanuM dhyAna karIe chIe. - 15 [hAthanoMdha 3, pRSTha 39 ]. pravRttinAM kAryo pratye virati. saMga ane snehapAzanuM troDavuM. (atizaya vasamuM chatAM paNa karavuM, kemake bIjo koI upAya nathI.) AzaMkA - je sneha rAkhe che, tenA pratye AvI krUra draSTithI vartavuM te kRtaghnatA athavA nirdayatA nathI ? samAdhAna -
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 16 [hAthanoMdha 3, pRSTha 40 ] svarUpabodha. yoganirodha. sarvadharma svAdhInatA. dharmamUrtitA. sarvapradeza saMpUrNa guNAtmaktA sarvAMgasaMyama. loka pratye niSkAraNa anugraha. 17 [hAthanoMdha 3, pRSTha 43 ]. OM namaH sarvajJa-vItarAga deva (sarva dravya, kSetra, kALa, bhAvano sarva prakAre jANanAra, rAgadveSAdi sarva vibhAva jeNe kSINa karyA che te Izvara.) te pada manuSyadehane viSe saMprApta thavA yogya che. saMpUrNa vItarAga thAya, te saMpUrNa sarvajJa thAya. saMpUrNa vItarAga thaI zakAya evA hetuo supratIta thAya che. 18 [ hAthanoMdha 3, pRSTha 45 ]. pratyakSa nija anubhavasvarUpa chuM, temAM saMzaya zo ? te anubhavamAM je vizeSa viSe jUnAdhikapaNuM thAya che, te jo maTe to kevaLa akhaMDAkAra svAnubhavasthiti varte.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. apramatta upayoge tema thaI zake. apramatta upayoga thavAnA hetuo supratIta che. tema varte javAya che te pratyakSa supratIta che. avicchinna tevI dhArA varte to adabhuta anaMta jJAnasvarUpa anubhava suspaSTa samavasthita varte 19 [hAthanoMdha 3, pRSTha 47 ] sarva cAritra vazIbhUta karavAne mATe, sarva pramAda TALavAne mATe, AtmAmAM akhaMDa vRtti rahevAne mATe, mokSasaMbaMdhI sarva prakAranA sAdhananA jayane arthe 'brahmacarya' adabhuta anupama sahAyakArI che, athavA mULabhUta [hAthanoMdha 3, pRSTha 49 ]. OM namaH saMyama [hAthanoMdha 3, pRSTha 50 ]. jAgRta sattA. jJAyaka sattA. AtmasvarUpa.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. 73 Error! Reference source not found. 22 [ hAthanoMdha 3, pRSTha 51 ] sarvajJopadiSTa AtmA sagurUkRpAe jANIne niraMtara tenA dhyAnane arthe vicaravuM, saMyama ane tApUrvaka - 23 [ hAthanoMdha 3, pRSTha para ] aho ! sarvotkRSTa zAMta rasamaya sanmArga - aho ! te sarvotkRSTa zAMta rasapradhAna mArganA mULa sarvajJadeva : aho ! te sarvotkRSTa zAMta rasa supratIta karAvyo evA paramakRpALu sadagurUdeva A vizvamAM sarvakALa tame jayavaMta varto, jayavaMta varto. 24. [hAthanoMdha 3, pRSTha 54 ] OM namaH vizva anAdi che. AkAza sarva vyApaka che. temAM loka rahyo che. jaDa cetanAtmaka saMpUrNa bharapUra loka che. dharma, adharma, AkAza, kALa ane pudagala e jaDa dravya che. jIva dravya cetana che. dharma, adharma, AkAza, kALa e cAra amUrta dravya che.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. vastutAe kALa aupacArika dravya che. dharma, adharma, AkAza ekeka dravya che. kALa, pudagala ane jIva anaMta dravya che. [hAthanoMdha 3, pRSTha papa ] dravya guNaparyAyAtmaka che. 25 parama guNamaya cAritra (baLavAna asaMgAdi svabhAva) joIe. parama nirdoSa zruta. parama pratIti. parama parAkrama. parama indriyajaya. 1 mULanuM vizeSapaNuM. 2 mArganI zarUAtathI aMtaparvatanI adbhuta saMkaLanA. 3 nirvivAda - 4 munidharmaprakAza. 5 gRhasthadharmaprakAza. 6 nirgatha paribhASAnidhi - 7 zrutasamudra pravezamArga.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. 26 [ hAthanoMdha 3, pRSTha 58 ]. svapara upakAranuM mahatakArya have karI le ! tvarAthI karI le ! apramatta thA - apramatta thA. zuM kALano kSaNavArano paNa bhasso Arya puruSoe karyo che ? he pramAda ! have tuM jA, jA. he brahmacarya ! have tuM prasanna thA, prasanna thA. he vyavahArodaya ! have prabaLathI udaya AvIne paNa tuM zAMta thA, zAMta. he dIrghasUtratA ! suvicAranuM, dhIrajanuM, gaMbhIrapaNAnuM pariNAma tuM zA mATe thavA icche che? he bodhabIja! tuM atyaMta hastAmalakavatuM varta, varta. he jJAna ! tuM durgamane paNa have sugama svabhAvamAM lAvI mUka. [hAthanoMdha 3, pRSTha 59 ], he cAritra ! parama anugraha kara, parama anugraha kara. he yoga ! tame sthira thAo; sthira thAo. he dhyAna ! tuM nijasvabhAvAkAra thA, nijasvabhAvAkAra thA. he vyagratA ! tuM jatI rahe, jatI rahe. he alpa ke madhya alpa kaSAya ! have tame upazama thAo, kSINa thAo. amAre kaMI tamArA pratye ruci rahI nathI. he sarvajJapada ! yathArtha supratItapaNe tuM hRdayAveza kara, hRdayAveza kara. he asaMga nirgathapada ! tuM svAbhAvika vyavahArarUpa thA ! he parama karuNAmaya sarva paramahitanA mULa vItarAga dharma ! prasanna thA, prasanna. he AtmA ! tuM nijasvabhAvAkAra vRttimAM ja abhimukha thA ! abhimukha thA. OM
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. [hAthanoMdha 3, pRSTha 61 ] he vacanasamiti ! he kAya acapaLatA ! he ekAMtavAsa ane asaMgatA ! tame paNa prasanna thAo, prasanna thAo ! khaLabhaLI rahelI evI je AtyaMtara vargaNA te kAM to AtyaMtara ja vedI levI, kAM to tene svacchapuTa daI upazama karI devI. jema nispRhatA baLavAna tema dhyAna baLavAna thaI zake, kArya baLavAna thaI zake. [hAthanoMdha 3, pRSTha 63 ]. iNameva niggaMththaM pAvayaNaM saccaM aNattaraM kevaliyaM paDipaNasaMsaddhaM NeyAuyaM sallakattaNaM siddhimaggaM muttimaggaM vijjANamaggaM nivvANamaggaM avitahamasaMdiLaM savvadukhkhapahINamaggaM / eththaM ThiyA jIvA sijhjhaMti bujhjhaMti muccaMti pariNivvAyaMti savva dukhkhANamaMtaM karaMti taMmANAe tahA gacchAmo tahA ciTThAmo / tahA NisiyAmo tahA suyaTThAmo tahA bhuMjAmo tahA bhAsAmo tahA abbhuTThAmo tahA uTThAe uDhemotti pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM saMjameNaM saMjamAmotti / 28 zarIra saMbaMdhamAM bIjI vAra Aje aprAkRta krama zarU thayo. jJAnIono sanAtana sanmArga jayavaMta varto ! phAgaNa vada 13, soma, saM. 1957 dvive A zu0 1, 1954 OM namaH sarva vikalpano, tarkano tyAga karIne
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. manano vacanano kAyAno jaya karIne indriyano AhArano nidrAno nirvikalpapaNe aMtarmukhavRtti karI AtmadhyAna karavuM. mAtra anAbAdha anubhavasvarUpamAM lInatA thavA devI, bIjI ciMtavanA na karavI, je je tarnAdi UThe, te nahIM laMbAvatAM upazamAvI devAM. 30 vItarAgadarzana saMkSepa maMgalAcaraNa :- zuddha padane namaskAra. bhUmikA :- mokSa prayojana. te du:kha maTavA mATe judA judA mato pRthakkaraNa karI jotAM temAM vItarAga darzana pUrNa ane aviruddha che evuM sAmAnya kathana. te darzananuM vizeSa svarUpa. tenI jIvane aprApti ane prAptie anAsthA thavAnAM kAraNo. mokSAbhilASI jIve te darzananI kema upAsanA karavI. AsthA- te AsthAnA prakAra ane hetu. vicAra- te vicAranA prakAra ane hetu. vizuddhi- te vizuddhinA prakAra ane hetu.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Errorl Reference source not found. Error! Reference source not found. madhyastha rahevAnAM sthAnaka tenAM kAraNo. dhIrajanAM sthAnaka tenAM kAraNo. zaMkAnA sthAnaka- tenAM kAraNo. patita thavAnAM sthAnaka- tenAM kAraNo. upasaMhAra. AsthA : padArthanuM aciMtyapaNuM, buddhimAM vyAmoha, kALadoSa. zrImad rAjacaMdra graMtha samApta.