Book Title: Panch Sanyat Prakaranam
Author(s): Kunvarji Anandji
Publisher: Kunvarji Anandji
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022245/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIsUtrapaMcaviMzatitamazatakAduddharitaM zrI paMcasaMyataprakaraNam mUlapAThasahitam = -95nuM gujarAtI bhASAmAM praznottararUpe lekhakaH-- alpajJa kuvarajI ANaMdajI prakAzaka:~ zrI jaina dharmAM prasAraka sabhA bhAvanagara Bac Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ opose weets zrI bhagavatI sUtranA pacavIzamA zatakanA sAtamA uddezAmAMthI ureluM zrI paMcasaMyata prakaraNa : gujarAtI bhASAmAM praznottararUpe lakhanAra - one w 10000 alpamati kuMvarajI ANaMdajI bhAvanagara 1 . 20000 prakAzaka:zrI jaina dharma prasAraka sa bhAvanagara * vikrama saMvata 1993 :: vIra saMvata 2463 * ooooo 1 A prakaraNenA abhyAsI sAdhu sAdhvI vigerene mATe bheTa kharIdanAra mATe kiMmata cAra , aws > * - IT - Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudraka : zAha gulAbacaMda lallubhAI, zrI mahodaya prInTIMga presa, dANApITha, bhAvanagara Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --pastAvanA A TUMkI prastAvanAmAM mAtra prArthanA ja karavAnI che, kAraNa ke A prakaraNa racavAno prastAva to prAsaMgika nivedanamAM lakhelo che. zrI paMcanigraMtha prakaraNamAM pAMca prakAranA nircatha upara 36 dvAra utArelA che, te ja pramANe A prakaraNamAM pAMca prakAranA saMyata ( cAritra ) upara 36 dvAra utArelA. che. tenA nAma prakaraNanA prAraMbhamAM ApelA che ane te dareka dvAranuM vivaraNa kamasara ApavAmAM AvyuM che. A prakaraNanI racanA eka bALaceSTArUpa kahI zakAya tema che, chatAM tene mahApuruSane sparza thayela hovAthI kAMIka kiMmata aMkAze ema dhAruM chuM. vidvAna munimahArAjA vigerene mArI namra prArthanA che ke A prakaraNamAM mArI je kAMI smalanA thayela hoya te kRpA karIne jarUra mane jaNAvavA kRpA karavI, jethI huM te pramANe sudhAravA prayAsa karIza. mULa ne bhASAMtara chapAvavAmAM zuddhine mATe banatI sahAya levAmAM AvI che chatAM daSTideSathI yA presaSathI kAMI azuddhi rahelI jaNAya to tene mATe paNa lakhI mekalavA tasdI levI. AvA sAhasane mATe huM vidvAna AcAryAdikanI kSamA mAgI viramuM chuM. bhAdaravA vadi 8 saM. 1993 ! kuMvarajI ANaMdajI bhAvanagara Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsaMgika nivedana 1000.00 saM. 12 nuM comAsuM AcArya zrI vijayanItisUrinA pravINa ziSya paMnyAsa zrI udayavijayajIe bhAvanagaramAM karyuM. temanI sAthe zrI bhagavatIsUtranA 25 mA zatakano chaThTho, sAtamo udeze vAMcatAM temAM paMcanirgatha ane paMcasaMyata adhikAra AvyA. temAMthI paMcanigraMtha saMbaMdhI te te ja sUtranA TIkAkAra zrI abhayadevasUri mahArAje pote ja te nAmanuM prakaraNa saTIka banAvyuM che. te TIkA sAthe temaja gujarAtI artha vive. cana sAthe chapAyela che. paMcasaMyata saMbaMdhI tajavIja karatA tene aMge kaI prakaraNa baneluM jaNAyuM nahIM tethI mane utsAha thatAM meM mArI alpamati pramANe gujarAtI bhASAmAM praznottararUpe te prakaraNa lakhyuM ane temAM jyAM jyAM paMcanigraMthanI bhalAmaNa karI hatI tyAM tyAM bhalAmaNa na karatA tyAMthI uddharIne te hakIkta ja A bhASAMtaramAM lakhI che ke jethI A prakaraNa vAMcanArane paMcanitha prakaraNa vAMcavAnI jarUra na paDe. sadarahu prakaraNa meM zrI pATaNa vayovRddha pravartaka munirAja zrI kAMtivijayajI mahArAjane mokalyuM ane vAMcIne sudhArI ApavA vinaMti karI. te prakaraNa temaNe mArA paranI kRpAdaSTithI pitAnA praziSya munirAja zrI puNyavijayajI pAse sudharAvIne karyuM. te saMbaMdhamAM temane mArA para atyaMta upakAra thayela che te bhUlI zakAya tema nathI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAMthI AvyA bAda te prakaraNa chapAvavAnA nirNaya karI chApavA ApyuM. te sAthe zrI bhagavatIsUtramAMthI teTaleA vibhAga mULa TIkA sAthe enI pAchaLa ja dAkhala karavA ucita dhArI tenA amala karyo che. A sAtamA uddezAmAM amuka dvArAne aMtare aMtare TIkA ApavAmAM AvI che. tenA bhAva paNa te te dvAranI sAthe ja bhASAMtaramAM levAmAM Avye che jethI samajavA mATe saralatA thAya, emAMthI keTalAka TIkA vibhAga lakhavA rahI gayela te lakhIne A sAthe sAmela rAkhela che. temAM jaNAvela bhAva te te dvArA sAthe meLavI levA vAMcakavargane vinati che. TIkAne AdhAre keTalIka vizeSa spaSTatA pRSTha 10 upara 7 su jJAnadvAra ne 7 su zrutadvAra lakhyuM che temAM zrutadvAra jJAnadvAranA peTAmAM samajavuM. pRSTha 18 upara AvelA saMyamasthAna dvAranA samadhamAM TIkAkAre keTalIka vizeSatA khatAvI che te nIce pramANe sUkSmasa parAya sayatanA asa Mkhya sthAneA kahyA che te tenA kALa aMtarmuhUttanA hAvAthI ane temAM pratisamaya caraNuvizuddhi vizeSa hAvAthI samajavA. yathAkhyAta sacatanuM eka ja sthAna kahyuM che te tenA kALamAM caraNuvizuddhinuM nirvizeSapaNuM hAvAthI samajavuM che. sacamasthAnanA alpamarhutvanI ciMtAmAM (vicAramAM) karyuM che ke asadbhAva sthApanAvaDe sakaLa saMcamasthAnane Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 nI saMkhyAvALA ka5vA. temAM sonI uparanuM eka sthAna yathAkhyAtanuM, tenI nIcenA cAra sthAna sUmasaM5rAyanA te tenAthI asaMkhyAtaguNa samajavA. tyArapachI cAra sthAna mUkIne ATha sthAna parihAravizuddhikanA jANavA. tene paNa pUrva karatAM asaMkhyAtaguNa samajavA. tyArapachI mUkI dIdhelA cAra, parihAravizuddhivALA ATha ne bAkInA cAra kula 16 sthAna sAmAyika ne chedapasthApanIya saMyatanA jANavA. te paNa pUrvanA saMyamasthAna karatAM asaMkhyAtaguNa samajavA. pariNAma dvAramAM sUphamaparAya saMyatanI sthiti jaghanyathI vardhamAna pariNAmavALA mATe eka samayanI kahela che te sUmasaM5rAya saMyatanI pratipatti thayA pachI bIje ja samaye maraNa pAme tenI apekSAo jANavI. utkRSTa sthiti aMtarmuhUrtanI kahela che te te guNasthAnane eTalo ja kALa havAthI samajavI. e ja pramANe tenA hIyamAna pariNAma saMbaMdhI paNa jaghanya utkRSTa kALa jANa. yathAkhyAta saMyata mATe vardhamAna pariNAmane kALa jaghanya ne utkRSTa aMtarmuhUrta kahela che te je yathAkhyAta saMyatI kevaLajJAna utpanna kare, tyArapachI zailezI pratipanna kare tyAre vardhamAna pariNAma eTalA kALa sudhI samajavA. pachI te tene vyavachaMda thAya che. avasthita pariNAma te jaghanya eka samaya kahela che te upazamanA kALamAM eka samaya pratipatti pachI anaMtara samaye maraNa pAme tenI apekSAe jANave. utkRSTa avasthita kALa desUNA pUrva koDa kahela che te pUrva pramANe kevaLapaNe vicare tene mATe samaja. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 mA baMdha dvAramAM sUmasaM5rAya saMyata karmonI cha mULa prakRti bAMdhe ema kahyuM che tenuM kAraNa e che ke AyuSya te te bAMdhatA nathI ane bAdara kaSAyanA udayane abhAva hovAthI mohanIya karma paNa bAMdhatA nathI, tethI te be vajIne bAkInI cha prakRti bAMdhe che ema samajavuM. 22 mA vedana dvAramAM yathAkhyAta saMyata sAta prakRti athavA cAra prakRtine vede ema kahela che temAM yathAkhyAta saMyata nirgatha avasthAmAM mohanIya upazAMta karela athavA kSINa karela hovAthI mohanIya vajIne sAta prakRtine 11 me bArame guNaThANe vede ema samajavuM. snAtaka ava sthAmAM te (13 me 14 me) ghAtikarmanI cAra prakRti kSaya karela hevAthI bAkInI cAra prakRtine vede ema samajavuM. 24 mA upasaMhAna kAramAM sAmAyika saMyata sAmAyika saMyatapaNuM tajIne chedepasthApanIyapaNuM pAme ema kahyuM che te zrI pArzvanAthanA saMtAnIyA sAdhu cAra mahAvratarUpa dharmathI pAMca mahAvratarUpa dharma svIkAre tene mATe samajavuM. athavA navA ziSyane pAMca mahAvratanuM AropaNa kare tene mATe samajavuM. sAmAyika saMyata zreNuM mAMDe te sUmasaM5rAyapaNuM pAme ane zreNathI paDato saMyamabhAvathI pratipAta thayela hovAthI asaMyamAdi bhAvane paNa pAme. che pasthApanIya saMyatanA saMbaMdhamAM te parihAravidika saMyatapaNuM svIkAre ema kahevAnI matalaba e che ke che pasthApanIya saMyatI ja parihAravizuddhipaNuM grahaNa karI zake che. e be saMyata pahelA chellA tIrthakaranA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArAmAM ja hoya che. parihAravizuddhika parihAravizuddhikapaNuM tane chedepasthApanIya saMyama svIkAre ema kahyuM che te pAchA gacchAdino Azraya karanAra mATe samajavuM ane asaMyamapaNe pAmavAnuM maraNa pAmIne devagatimAM jAya tene AzrayIne samajavuM. yathAkhyAta saMyatI yathAkhyAta saMtapaNuM tajI daIne zreNathI paDate sUphamaparAyapaNuM pAme athavA devagatimAM jAya te asaMtapaNuM pAme. upazAMtamohapaNAmAM maraNa pAme te devagatimAM ja upaje che mATe. 28 mAM AkarSa dvAramAM nAnA bhAva grahaNa AkarSanA adhikAramAM chedapasthApanIya mATe navasothI adhika ane hajAranI aMdara AkarSa kahyA che te A pramANe-eka bhavamAM cha vIza eTale 120 AkarSa thAya che, te pramANe ATha bhavamAM thatA hovAthI 120 ne ADe guNatAM 960 thAya che. A saMbhava mAtrane AzrayIne saMkhyAvizeSa samajavI. anyathA bIjI rIte paNa thAya che, paraMtu navasothI adhika AkarSa thAya ema samajavuM. (pRSTha 3ra nI noTamAM Ane hetu samajAvela nathI ema lakhyuM che, paNa TIkAmAM upara pramANe khulAse maLI zakyo che. pRSTha 33 mAM karelI neTane khulAso paNa A rIte thaI jAya che.) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM zrIparamAtmane namaH / / ET ................. zrI paMcasaMyata prakaraNa zrIbhagavatI sUtranA paMcavIzamA zatakanA chaThThA uddezAmAM paMcanigraMtha sabaMdhI 36 dvAra sAthe vistArathI: hakIkata Apela che. tyArapachI sAtamA uddezAmAM pAMca sacata(cAritra) nA adhikAra che. te pAMca saMyata upara paNa 36 dvAra utArelA che paraMtu paMcanigraMtha karatAM vivecana saMkSipta che ane ghaNI AmatamAM paMcanitra thanI bhalAmaNa karela che. coop: 5]*000 ka pU. 10. .............. n=n=n[ ]p===u==D ]===za Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3=D=0== zrIbhagavatIsutrAddhati ahIM huM prAye saMkSepathI ja paMcasayatanuM svarUpa kahevA icchuM chuM. te pAMcasathatanA nAma A pramANe - 1 sAmAyika saMgata, 2 depasthApanIya saMyata, 3 parihAravizuddhika sayata, 4 sUkSmasa'parAya sayata ane 5 cathAkhyAta sayata. chatrIza dvAra A pramANe cheH--1 prajJApana, 2 veda, 3 rAga, 4 kalpa, 5 cAritra, 6 pratisevanA (virAdhanA), 7 jJAna, 8 tI, 9 liMga, 10 zarIra, 11 kSetra, 12 kALa, 13 gati, 14 sacama, 15 nikAsa-sanika, 16 yoga, 17upayAga, 18 kaSAya, 19 lezyA, 20 pariNAma, 21 baMdha, 22 veda-karmanu vedavu', 23 udIraNA, 24 upasa'pada-hAna (svIkAra ane tyAga ), 25 saMjJA, 26 AhAra, 27 bhava, 28 AkarSa, 29 kALamAna, 30 aMta, 31 samuddhAta, 32 kSetra, 33 spanA, 34 bhAva, 35 parimANa ane 36 alpamahu 1 prathama prajJApana dvAra kahe cheH-- sAmAyika sacatanA keTalA prakAra kahyA che ? uttara--be prakAra kahyA che. 1 varika, ra yAvata 3=D=D=D==[ 2 ]===D= =[0==] Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa=D=T=D=D===0==Inakathika je cAritra grahaNa karyA pachI bhaviSyamAM chepasthApanIya saMyatApaNAno vyapadeza-vyavahAra thAya te irika-alpakAlika sAmAyika saMyata kahevAya che ane je sAmAyika cAritra lIdhA pachI bIje vyapadeza na thAya te yAvatUkathika sAmAyikasaMyata kahevAya che. chedepasthApanIya saMyatanA keTalA prakAra kahyA che? uttara-be prakAra kahyA che. 1 sAticAra ne 2 niraticAra. aticArayukta sAdhune dIkSA paryAya chedI pharIne mahAvrata apAya te sAticAra chedepasthApanIya kahevAya ane navadIkSita sAdhune tathA zrI pArzvanAthanA tIrthamAMthI zrI mahAvIrasvAmInA tIrthamAM praveza karanAra sAdhune pharI mahAvrata ApavA te niraticAra chepasthApanIya kahevAya che. chedapasthApanIya cAritravALA sAdhu pahelA ne chellA tIrthakaranA tIrthamAM ja hoya che. parihAravizuddhika saMyatanA keTalA prakAra kahyA che? uttara-be prakAra kahyA che. 1 nirvizamAnaka 1. A vyapadeza bharata eravata kSetramAM pahelA-chellA tIrthakaranA tIrthamAM vartAtA sAdhuone mahAvatanI ArapaNu karatI vakhata thAya che temaja trevIsamA tIrthaMkaranA sAdhuo evIzamA tIrthakaranA tIrthamAM dAkhala thAya temane paNa thAya che. =d=D=D== 3 ]]=D=d=D=T=D-- Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D=d====d=d=0= zrIbhagavatIsUddharita (tapa karanAra) ne ranirviSTakAyika (parihAravizuddhika cAritra sevI lIdhuM hoya te-anucara.) sUmasaMparAyasaMyatanA keTalA prakAra kahyA che? uttara--be prakAra kahyA che. 1 saMkilazyamAnaka ( upazamazreNIthI paData), 2 vizuddhamAnaka (upazamaNi ke kSapakazreNi para caDate). yathAkhyAta saMyatanA keTalA prakAra kahyA che? uttara-be prakAra kahyA che. 1 chadmastha (11 me, 12 meguNasthAne) 2 kevaLI (13 me, 14me guNasthAne sAmAyika cAritra svIkAryA pachI cAra mahAvratarUpa pradhAna dharmane mana, vacana, kAyAthI-triviMdhe je pALe te sAmAyika saMyata kahevAya. pUrvanA payayane cheda karI je potAnA AtmAne pAMca mahAvratarUpa dharmamAM sthApe te chedepasthApanIyasaMyata kahevAya. je pAMca mahAvratarUpa ane uttamottama dharmane 1. A saMyata pahelA ne chellA tIrthakaranA tIrthamAM ja hoya che. T=D=d=0= =d 4 ]]=d==g=q=D Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasayata prakaraNa==D===]=p===]=D mana, vacana, kAyAthI trivirya pALatA amuka prakAranu tapa kare te parihAravazuddhikasayata kahevAya. je sajvalana lAbhanA aNuone vedatA cAritramAhane upazamAve ke kSaya kare te sUkSmasaparAyasaMgata kahevAya, te yathAkhyAtasayatathI kAMIka nyUna heAya che. mAhanIya kama upazAMta ke kSINa thayA pachI je chadmastha hAya ke jina hAya te yathAkhyAtasa yata kahevAya che. bIjI veda dvAra-- sAmAyikasa cata vedavALA hAya ke aneka hAya ? uttara--vedaka hAya ane avaidaka paNa hAya. navamA guNuThANA sudhI sAmAyikasa cata kahevAya che. navame guNaThANe vedanA upazama ke kSaya thAya che tethI tyAM sAmAyikasayata aveThaka heAya che. tenA pUrvavartI guNasthAnamAM saMvedaka heAya che. te traNe veDhavALA hAya che. depasthApanIya mATe paNa sAmAyikasa cata 1. prathamanA be saMyata 6-7-89 mA guThANA sudhI hoya che, trIjuM chaThThuM sAtame ja hAya che, ceAthuM dazame guThANe hAya che te pAMcamu 11-12-13-14 e cAra guNaThANe hAya che. *n=n=0===n[ h]n===n=0= Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ag==D====0=D=zrIbhagavatIsUddharita pramANe jANavuM. parihAravizuddhikasaMyata puruSavedI ke kRtanapuMsakavedI hoya che. sUmasaM5rAya ane yathAkhyAta saMyata adaka hAya che. 3 trIjuM rAga dvAra- sAmAyikasaMyata sarAgI (rAgavALa) hoya ke vItarAga hoya? uttara-sAmAyikasaMyata, chedepasthApanI saMyata, parihAravizuddhika saMyata ne sUkSmasaMparAya saMyata e cAre saMyata rAgavALA hoya. yathAkhyAtasayata (1112-13-14 guNasthAnavALA) vItarAga hoya. tenA be prakAra (chadmastha ne kevaLI) upara kahyA pramANe jANavA. 4 ceAthe kalpa dvAra- sAmAyikasaMyata sthitakalpamAM hoya ke asthitakalpamAM hoya? uttara-sthitakalpamAM hoya ne atikalpamAM paNa hAya. chedapasthApanIyasaMyata sthitakalpamAM hoya ke asthitakalpamAM hoya? D= =d=D=d=g[ 6 ] =D=d===-- Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa===D=d=D==L= = che. uttara sthitakApaNAmAM hAca, atikalpapaNAmAMna hoya. asthitakalpa mazcanA 22 tIrthaMkaranA tIrthamAM ne mahAvidehamAM hoya che. tyAM chepasthApanIyasayata ja nathI. parihAravizuddhikasaMyata mATe paNa te ja pramANe samajavuM. sUphamaparAyasaMyata ne yathAkhyAta saMyata mATe sAmAyika saMvata pramANe samajavuM kalpane bIjo prakAra- - sAmAyikasaMyata jinakalpamAM hoya? sthavirakalpamAM hoya ke kalpAtIta hoya? uttara-te jinakalpamAM hoya, sthavirakalpamAM hoya ne kalpAtItapaNe paNa hoya. chedepasthApanIyasayatane parihAravizuddhikasaMvata jinakalpamAM hoya? sthavirakalpamAM hoya ke kalpAtIta hoya? uttara-jinakalpamAM heya, sthavirakalpamAM hAya, kalpAnIta na hoya. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *l=0===0=====u=zrIbhagavatIsUtreArita sUkSmasa parAyasa cata ne yathAkhyAtasacata jinakalpamAM hAya, sthavirakalpamAM hAya ke kapAtIta hoya ? uttara--jinakalpa ne sthavirakalpamAM na hoya, kalpAtIta hAya. 5 suM cAritra dvAra ahIM pulAkAdi pAMca nittharUpa cAritra samajavu te kahe che sAmAyikasayata pulAka hAya ? akuza heAya ? kuzAla heAya ? nigraMtha hAya ke snAtaka hoya ? uttara--pulAka hAya, akuza heAya, kaSAya kuzIla hAya paNa nigraMtha ke snAtaka na heAya. depasthApanIya mATe paNa e ja pramANe samajavuM, parihAravizuddhika mATe zI rIte samajavuM ? uttara--te pulAka na heAya, akuza na hAya, pratisevanA kuzIla na hAya, nigraMtha na hoya, snAtaka na hoya; mAtra kaSAyakuzIla hAya. sUkSmasa parAya mATe e ja pramANe samajavuM, 3=1=D==[[ 2 ]=n=n===D==DN Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasa yaMta prakaraNu== yathAkhyAtasayata nigraMtha hAya athavA snAtaka hAya, bIjA na hAya. ==]=n==]=]= 6 huM pratisevanA dvAra-- sAmAyikasa cata pratisevaka-( cAritravirAdhaka ) hAya ke apratisevaka-(cAritranA avirAdhaka) hAya ? u-pratisevaka hAya ane apratisevaka paNa hAya. jo pratisevaka hAya tA ahiMsAdi mULaguNane pratisevaka hAya ke pratyAkhyAnAdi uttaraguNanA pratisevaka haiAya ? uttara--mULaguNanA pratisevaka ( virAdhaka) hAya ane uttaraguNanA paNa pratisevaka hoya. mULaguNanI virAdhanA karatA pAMcaAzravamAMthI kAi eka Azravane seve tathA uttaraguNanI virAdhanA karatA daza prakAranA pratyAkhyAnamAMthI kAi eka pratyAkhyAnane virAdhe, chedeApasthApanIyasa cata mATe e ja pramANe jANavu. parihAravizuddhika sacata pratisevaka (virAdhaka ) hAya ke apratisevaka ( avirAdhaka ) hoya ? uttara--apratisevaka hAya, pratisevaka na hAya. *]=0====p[ 9 ]p=n=0=0=D=0; Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ =d=d=g=d=d=0==zrIbhagavatIsUddharita A sUkSmaparAya ne yathAkhyAtasaMcana mATe paNa e pramANe ja jANavuM. 7 muM jJAna dvAra- sAmAyikasaMyatane keTalAM jJAna hoya? uttara-be, traNa ke cAra jJAna hoya. e pramANe sUkSmasaMpAya sudhI jANavuM. (e cAra jJAna bhajanAe heya.) yathAkhyAta saMyatane 11 me, 12 me guNaThANe cAra jJAna bhajanAe hoya ane 13 me, 14me guNaThANe kevaLajJAna nirNata hoya. cha muM zruta kAra sAmAyikasaMyata keTaluM kRta bhaNe? uttara jaghanya ATha pravacanamAtArU5 zrutanuM adhyayana kare, utkRSTa cAda pUrva sudhI adhyayana kare chedevasthApanIyasaMyata mATe e ja pramANe samajavuM. parihAravizuddhikasaMyata keTaluM zruta bhaNe? =g=g=d=d=g 10 ]n==g=d=d== Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasAta prakaraNa-g=d=c==g==d=g-=mA uttara-dhanya mA pUrvanI trIjI AyA vastu sudhI bhaNe, utkRSTa apUrNa daza pUrva bhANe. sUkSmasaM5rAyasaMyata mATe sAmAyikasaMyata pramANe samajavuM. yathAkhyAta saMyata keTaluM zruta bhaNe? uttara-jaghanya aSTapravacanamAtArUpa zruta bhaNe ane utkRSTa cauda pUrva bhaNe athavA zrutirahita (kevaLajJAnI) heya. 8 muM tIrtha dvAra- sAmAyikasaMyata tIrthamAM ja hoya ke tIrthanA abhAvamAM paNa hoya? uttara-tIrthamAM hoya ane atIrthamAM paNa hoya. je atIrthamAM paNa hoya te tIrthakara hoya ke pratyekabuddha hoya? uttara-tIrthakara hoya ane pratyekabuddha paNa hoya. chedapasthApanIya ne parihAraviNaddhikasaMvata tIrthamAM ja hAyatIrthamAM ja hoya. sUkSmaparAya Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7===zrIbhagavatIsUtrAddharita ne yathAkhyAtasayata mATe sAmAyikasayata pramANe jANavuM. 9 muM liMga dvAra-- 2==]=[] sAmAyikasayata svaliMga ( sAdhunA veza ) mAM hAya, anyaliMga ( tApasAdinA veza ) mAM hAya ke gRhasthali'gamAM hAya ? uttara--dravyaliMgane AzracI svaliMgamAM hAya, anyaliMgamAM hAya ane gRhasthaliMgamAM paNa hAya. bhAvaliMgane AzrayI svaliMgamAM ja hAya. parihAravizuddhika svaliMgamAM hAya, anyaliMgamAM hAya ke gRhasthaliMgamAM DrAya ? uttara--te dravyaliMga, bhAvaliMgane AzrayI svaliMgamAM ja hoya, anyaliMgamAM ke gRhastha liMgamAM na heAya. chedApasthApanIya, sUkSmasaparAya ne cathAkhyAta mATe sAmAyikasa cata pramANe jANavu' eTale ke te traNe liMgamAM Aya. 10 muM zarIra dvAra-- sAmAyika sacatane keTalAM zarIra hAya ? 3=D=D=D==[ 12 ]=======n=0=b Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasayata prakaraNa= uttara--traNa, cAra ke pAMca zarIra hAya. traNa zarIra hAya tyAre dArika, tejasa ne kANu zarIra hAya, cAra zarIra Aya tyAre aikrArika, taijasa, kAmaNa ne vaikriya zarIra hAya. pAMca zarIra haiAya tyAre AdArika, tejasa, kArmANa, vaikriya ne AhAraka zarIra hAya. chedeApasthApanIya mATe paNa e ja pramANe samajavuM, parihAravizuddhika, sUkSmasa dharAya ne yathAkhyAtasayatane audArika, taijasa ne kANu traNa zarIra ja hAya. 11 muM kSetra dvAra---- sAmAyikasayata kama bhUmimAM hAya ke akamabhUmimAM heAya ? uttara--janmane ane sadbhAvane AzracIne kama bhUmimAM hoya, akama bhUmimAM na heAya. saharaNane AzrayIne aka bhUmimAM paNa hAya. chedApasthApanIyasa yata mATe e ja pramANe samajavu. **]=d=1=n==n[ 17 ]p=n=n= []=] = Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D=d==D=D=d=0=D=zrIbhagavatIsUtroddharita parihAravizuddhikasaMyata rmabhUmimAM ja hoya, akarmabhUmimAM na hoya (enuM saMharaNa thatuM nathI.) - sUkSmasaM5rAya ne yathAkhyAta saMyata mATe sAmAvikasaMyata pramANe jANavuM 12 muM kALa dvAra- sAmAyikasaMyata utsarpiNI kALe hAya, avasarpiNI kALe hoya ke neutsarpiNIno avasarpiNI kALe haiya?. uttara-utsarpiNI kALe hoya, avasarpiNI kALe hAya ane utsarpiNIneavasarpiNI kALe paNa hoya. je utsarpiNI kALe hoya te kyA ArAmAM hoya? uttara-janmane AzrayIne duSamA, duSamasuSamAM ne suSamaduSamA (bIjo, trIje ne cotho) e traNe Are hAya, saddabhAvane AzrayI trIjA cothAmAM ja hoya. saMharaNane AzrayIne koI paNa kALe hAya. je avasarpiNI kALe hoya to janmane sadUbhAvane AzrayIne suSamaduSamA, duSamasuSamA ne duSamA (trIje, cotha ne pAMcame Are) e traNe Are D===D==[ 14 ]==D=D=t1=0 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa=0= =0==D= = == hoya, bAkInA traNa Are na hoya, saMhaNane AzrIne adhe Are hoya. . : utsarpiNIne avasarpiNa kALe hoya te mahAvidehamAM duSamasuSamA samAna Are hoya eTale cethA ArA jevA bhAva varte tyAM hoya. sAmAyikasaMyata pramANe ja che pasthApanIya saMyata mATe samajavuM, paraMtu eTaluM vizeSa ke janma ane saddabhAvanI apekSAe cAre paribhAgamAM suSamasuSamA, suSamA, suSamaduSamA ne duSamasuSamA samAna kALe na hoya eTale jyAM A cAramAMthI eka kALa kAyama mATe vate che tyAM na lAbhe. saMharaNanI apekSAe cAramAMthI koI paNa eka paribhAgamAM hAya. parihAravizuddhikasaMyata kaye kALe hoya? uttara-utsarpiNI kALe hAya,avasarpiNI kALe hAya, utsapiNIneavasarpiNI kALe na hoya, utsarpiNI avasarpiNamAM hoya te trIjA, cothA ne pAMcamA ArAsamAna kALe hoya, bIjA traNa ArAsamAna kALe na hoya. parihAravizuddhika utsirpiNI kALe janmane Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -==d=d=d==D=d=zrIbhagavatIsUddharita AthI bIja, trIjA, cothA ArAmAM hoya ane sadabhAvane AzrI trIjA, cothA ArAmAM ja hoya. avasarpiNI kALe janmane AzrI trIjA, cothAmAM hoya ane saddabhAvane AzrI trIjA, cothA, pAMcamA ArAmAM paNa hoya. sUkSmasaM5rAyasayata janma ane saddabhAvane AzrayIne upara jaNAvelA traNa kALamAM hAya. ArAne AzrayIne sAmAyika saMyata pramANe hAya. yathAkhyAtane AzrayIne te ja pramANe jANavuM. saMharaNane AzrayI ne chae ArA samAna kALe jANavuM. 13 muM gati dvAra sAmAyika saMyata maraNa pAmIne kaIgatimAM jAya? uttara-devagatimAM jAya. prazna-devagatimAM jAya te bhavanavAsImAM jAya? vANuvyaMtarAmAM jAya? jotiSImAM jAya ke vaimAnikamAM jAya? 1. sUkSmasaM5rAya ke yathAkhyAta cAritrInuM saMharaNa thatuM nathI paraMtu tyAM gayA pachI te cAritra pAme tenI apekSAe chae ArAmAM labhya thAya ema kahyuM che. q=g=D=d=g=[ 16 ]=====DF Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa==d=0=d=0===d=D - uttara-bhavanavAsI, vANuvyaMtara ne jyotiSImAM na jAya vaimAnikamAM jAya. vaimAnikamAM jaghanya prathama devaleke ne utkRSTa anuttara vimAne jAya. temAM paNa avirAdhaka hoya to iMdrapaNeupaje, yAvat ahamiMdrapaNe upaje. ane virAdhaka hoya te bhavanapatyAdikaI paNa devamAM upaje, chedepasthApanIya mATe e pramANe samajavuM. parihAravizuddhika saMyata vimAnikamAM ja upaje. te jaghanya siMdharma kalpamAM ne utkRSTa AThamA sahastrAra kalpamAM upaje. sUkSmasaM5rAya saMyata ajaghAtkRSTa anuttara vimAnamAM upaje. yathAkhyAta saMya devagatimAM upaje te ajadhanyatkaTa anuttara vimAnamAM ja upaje athavA siddhigatine pAme. (sthiti) devalokamAM upajatA sAmAyika saMyatanI sthiti jaghanya be papamanI ne utkRSTa tetrIza sAgaropamanI samajavI. - chedo pasthApanIya saMyatanI paNa e pramANe ja samajavI. T=T=D===g[ 17 ]]=D=d=0==Zlma Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **]==]=0===0====== --zrIbhagavatIsUtrAddharita parihAravizuddhikanI jadhanya e palyApamanI ne utkRSTa aDhAra sAgaropamanI jANavI. sUkSmasa parAya ne yathA khyAtanI vaimAnikamAM jAya tA tetrIza sAgarApamanI sthiti samajavI. 14 su` sacamasthAna dvAra-- sAmAyika saMcatanA sacamasthAna keTalA kahyA che? uttara-asaMkhyAta kahyA che. e ja pramANe chedezapasthApanIya saMta ne parihAravizuddhikasayata mATe samajavuM. sUkSmasa'parAyanA asaMkhya sthAnA kahyA che ane tenI sthiti aMtarmuhUtta'nI kahI che. yathAkhyAta sayatanuM saMyamasthAna eka ja kahyuM che. (apamahatva) yathAkhyAta saMgatanuM saMyamasthAna eka ja hAvAthI te savathI alpa che, tethI sUkSmasaparAyanA sthAna aMtarmuhUtta sudhI rahenArA asakhyaguNA che, tethI parihAravizuddhikanA asaMkhyAtaguNA che, tethI sAmAyika saMyata ne chedApasthApanIya sayatanA asaMkhyAtaguNA che ane paraspara sarakhA che. *0=7=D=1====p[ 2 ]p===d=1=1=DG Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa====d==q=d=D=0% 15muM sanika (paryAya) dvAra- sAmAyika saMyatanA cAritranA paryAye keTalA hoya? uttara-anaMtA hoya. e pramANe yathAkhyAta saMyata sudhI jANavuM. pra-eka sAmAyika saMyata bIjA sAmAyika saMyatathI cAritraparyAyanI apekSAe hIna hoya, adhika hoya ke samAna hoya? uttara-cAritraparyAye paraspara hIna hoya, tulya hAya ane adhika paNa hoya. ahIM hInAdhikapaNumAM cha sthAnapatita hoya. prazna-eka sAmAyika saMyata chedepasthApanIya saMyatanA vijAtIya cAritraparyAvanA saMbaMdhanI apekSAe zuM hIna hoya, adhika hoya ke tulya hAya ? uttara-hIna hoya, adhika hoya ne tulya paNa hoya. hInAdhikamAM cha sthAnapatita hoya. 1. cAritranI-zuddhi azuddhinA ochAvattApaNAne lIdhe thayelA bhede te saMyamasthAna. te dareka saMcamasthAnamAM savakAza pradezaguNita savakAzapradezapramANa paya heya che. T=D=d==D=g[ 17 ] ==D=== + Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D=D=d======zrIbhagavatIsUddharita e pramANe parihAravizuddhika saMyatanA saMbaMdhamAM paNa jANavuM. sAmAyika saMyata sUmasaM5rAya saMyatanA vijAtIya cAritraparyAyanA saMbaMdhanI apekSAe hIna hAya, adhika hoya ke tulya hAya! uttara-hIna hoya, tulya na hoya, adhika paNa na hoya. hIna paNa anaMtaguNahIna samajavA e pramANe yathAkhyAta saMyata mATe paNa jANavuM chedapasthApanIya paNa nIcenA traNe cAritranI apekSAe chasthAnapatita che ane uparanA be cAritranI apekSAe anaMtaguNahIna che. jema chedepasthApanIya saMbaMdhe temaja parihAravizuddhika saMbaMdhe samajavuM. prazna-sUkSmasaM5rAya saMyata sAmAyika saMyatanA vijAtIya paryAyanI apekSAe zuM hIna che, adhika che ke tulya che? uttara-te hIna nathI, tulya nathI, paNa adhika che ane te anaMtaguNa adhika che. --TET=D=T=T=[ 20 ] ===D== Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacasayata prakaraNa===]=[]=[ e pramANe chedepasthApanIya ne parihAraviSNuddhikanI sAthe jANavuM, potAnA sajAtIya paryAyanI apekSAe kadAca hIna hAya, kadAca adhika hAya ne kadAca tulya hAya. hIna heAya te anaMtaguNu hIna hAya ne adhika hAya teA anaMtaguNa adhika hAya. 3=== prazna--sukSmasa parAya saMyata cathAkhyAta sayatanA vijAtIya cAritrapavAnI apekSAe hIna che, adhika che ke tulya che ? uttara--hIna che, tulya nathI ane adhika paNa nathI. hIna paNa anaMtaguNu hIna che. yathAkhyAta sayata nIcenA cAre sayatanI apekSAe hIna nathI, tulya nathI paNa adhika che. ane te anaMtaguNAdhika che, svasthAnamAM hIna nathI, adhika nathI paNa tulya che. ( alpamahatva )pAMce prakAranA sayatamAM emanA jadhanya ane utkRSTa pa vAmAM kANu kAnAthI ochA che, vadhatA che, yAvat vizeSAdhika che ? uttara--sAmAyika sacata ane chedApasthApanIya sacata e anenA jadhanya cAritrapa vAparaspara 1=0==]=n=n=n[ ke ]p===n=n==04 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pJgalphaC/D]] =n=00==u=n=n=1 sarakhA ane sAthI thADA che. tethI pirahArivazudvikanA jadhanya pavA anaMtaguNA che ane tethI tenA ja utkRSTa cAritrapa vA anaMtaguNA che. ane tethI sAmAyika sacata ane chedepasthApanIya sacatanA utkRSTa cAritravA anaMtaguNA che ne paraspara sarakhA che. tethI sUkSmasa parAyanA jadhanya pavA anaMtaguNA che ane tenA ja utkRSTa cAritrapavA ana taguNA che. tethI yathAkhyAtasayatanA ajadhanya ne anutkRSTa cAritrapa vA anaMtaguNA che. 16 su' yeAga dvAra sAmAyika saMyata sayeAgI hAya ke ayAgI hAya ? uttara--sayAgI hAya, ayAgI na heAya. sayeAgI hAya te manayAgI-vacanayAgI--kAyayeAgI hAya. e pramANe sUkSmasa parAya sudhI jANavu . yathAkhyAta saMyaMta sayAgI hAya ke ayAgI hAya? uttara--sayeAgI hAya ane ayAgI paNa hAya. sayeAgI hAya tA traNe yAgavALA ( 11-12-13 me ) hAya ane ayAgI caudame guNaThANe vatA hAya. D=0=[]=D==]=D[ 22 ]p==n=0=]=r& Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasayata prakaraNa== 17 suM upayoga dvAra-- sAmAyika sacata sAkAra ( jJAna) upayAgI hAya ke anAkAra ( darzana) upayAgI heAya ? :]== ==] === uttara--sAkAra upayAgavALA hAya ane anAkAra upayogavALA paNa hAya. e pramANe cathAkhyAta sudhI samajavu, eTaluM vizeSa ke sUkSmasa parAya sacata sAkArApayeAge ja hAya. anAkArApayeAge na hAya. 18 su kaSAya dvAra-- sAmAyika sacata kaSAyavALA hAya ke kaSAya rahita hAya ? uttara--kaSAyavALA hAya, kaSAya rahita na heAya. kaSAyavALA te kreAdha, mAna, mAyA, lAbha cAre kaSAyavALA hAya. e pramANe chedepasthApanIya mATe samajavuM paraMtu te zreNigata hoya tA cAra, traNa, be ne eka kaSAyavALA hAya, cAra hAya tA medhAdi cAra, traNa hAyatA mAnAdi traNa, be hoya te mAyA ne lAbha, eka hAya tA mAtra sa Mjvalana lAbha jANavA, dezapasthApanIya mATe te ja pramANe jANavuM, parihAravizuddhika saMyata mATe sakaSAcI hAya *]=3=1=0==[ &d ]p=n=n=n=n=n Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E=D=D====D==zrIbhagavatIsUddharita ane cAre kaSAya hoya ema samajavuM; kAraNa ke te saMta zreNigata hotA nathI. sUkSmasaM5rAya saMta eka saMvalana lebha kaSAyavALA hoya. yathAkhyAta saMyata sakaSAyI hoya ke akaSAyI hoya? uttara-akaSAyI hAya. akaSAyI hoya te upazAMta kaSAyI hoya ke kSINakaSAyI hoya? uttara-upazAMta kaSAyI hoya ane kSINakaSAyI paNa hAya. 19 muM lezyA dvAra- sAmAyika saMyata lezyAvALA hoya ke lezyA rahita hoya? uttara-lezyAvALA hAya, lezyA rahita na hoya. lezyAvALA hoya te keTalI lezyA hoya? uttara-chae vezyAo hoya. chedepasthApanIya mATe paNa e pramANe samajavuM. 1. traNa zubha hezyA teje, pada ne zukula samajavI. bIjI traNa azubha lezyA succha, nIlane kApAta samajavI. ema kula cha samajavI. D=d=d=== 24 ] =D= ==T=0nA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa=d=D==D=d=q=g=d=0 parihAravizuddhika saMyata traNa zubha lezyAvALA hAya, alezI na hoya. sUkSmasaM5rAya saMyata mAtra zukla lezyAvALA hoya. yathAkhyAta saMyata lezyAvALA hoya ane leNyA rahita paNa hoya. lezyAvALA hoya te parama zukla lezyAvALA hoya. caMdame guNaThANe yathAkhyAta saMyamI lezyAvinAnA heya. 20 vazamuM pariNAma dvAra- sAmAyika saMyata caDatA pariNAmavALA hoya, paDatA pariNAmavALA hoya ke sthira pariNAmavALA hoya? uttara-caDatA pariNAmavALA hoya, paDatA pariNAmavALA hoya ane sthira pariNAmavALA paNa heya. A pramANe chedapasthApanIya ne parihAravizuddhika saMyata mATe jANavuM. sUkSmaparAya saMta zreNIe caDatAM caDatA pariNAmavALA hoya ane zreNIthI paDatAM paDatA pari. NAmavALA hoya. sthira pariNamavALA na hoya. - 1=0=D=D==q=g[ 25]D=d=D=d=td=0 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D=d=D==]=T=T=D=zrIbhagavatIsUtroddhati yathAkhyAta saMyata vadhatA pariNAmavALA hoya ane sthira pariNAmavALA hoya paNa paDatA pariNAmavALA na hoya. (pariNAmano kALa) sAmAyika saMyata keTalA kALa sudhI vadhatA pariNAmavALA hoya? uttara-jaghanya eka samaya, utkRSTa aMtarmuhUra sudhI hAya. e pramANe chedo pasthApanIyane parihAravizuddhika mATe paNa jANavuM sUkSmasaM5rAya saMyata jaghanya eka samayane utkRSTa aMtamuhUrta sudhI caDatA pariNAmavALA hoya athavA paDatA pariNAmavALA hoya, sthirapariNAmI na heya. yathAkhyAta saMyata caDatA pariNAme jaghanya ne utkRSTa aMtarmuhUrta hAya. sthirapariNAmI jaghanya eka samaya ane utkRSTa kiMcit nyUna pUrva keDa. sudhI (terame guNaThANe vartatA) hoya. 21 muM baMdha dvAra- sAmAyika saMyata keTalI karmaprakRtio bAMdhe? -~===d=d=g[ 26 ] =T=T=D==Dee Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa=D=D=D=D=D=D=D==d uttara-ATha karmaprakRtio bAMdhe athavA sAta bAMdhe. jyAre AvuM karma bAMdhe tyAre ATha bAMdhe te sivAyanA kALe sAta bAMdhe. e pramANe chedepasthApanIya ne parihAravizuddhika mATe paNa samajavuM. sUphamaparAya saMyata mehanIya ne Ayu vinA cha prakRtio bAMdhe. yathAkhyAta saMyata bAMdhe te (11-12-13 me) eka vedanIyakarma ja bAMdhe athavA caMdame guNaThANe abaMdhaka hAya. 22 muM vadana dvAra- sAmAyika saMta keTalI karmaprakRtione vede (anubhave)? uttara-te avazya ATha karmaprakRtione vede. e pramANe sUkSmasaM5rAya sudhI jANavuM. yathAkhyAta saMyata keTalI karmaprakRtione de? uttara-sAta karma prakRtine vede athavA cAra karmaprakRtione veda, sAtane vede tyAre mehanIya karma vinAnI sAta (11 me, 12 me) samajavI. cArane ==D=d=0=d 27 ] =D===g== Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D=Q=D=D=d=D=D=D=zrIbhagavatIsUtrerita vede tyAre Ayu, nAma, gotra ne vedanIya e cAra prakRtio (13 me 14 me guNaThANe vartatAM) samajavI. 23 muM udIraNA dvAra- sAmAyika saMyata keTalI karmaprakRtione udIre? uttara-sAta karmaprakRtine udIre, ATha karmaprakRtione udare athavA cha karmaprakRtione udIre. sAtane udIre tyAre Ayu vinA sAta samajavI. AThane udIre tyAre badhI karmaprakatione udIre ema samajavuM ane chane udIre te Ayu ne vedanIya vinA chane udIre ema samajavuM. e ja pramANe chedepasthApanIya ne parihAravizuddhika mATe samajavuM. sUmasaM5rAya saMyata chane udIre athavA pAMcane udIre. chane udIre te Ayu ne vedanIya vinA cha karmaprakRti samajavI. pAMcane udIre tyAre Ayu, vedanIya ne mehanIya vinA pAMca samajavI. yathAkhyAta saMyata pAMcane udIre, bene udIre athavA anudIraka hoya. pAMcane udIre tyAre Ayu, vedanIya ne mehanIya vinA pAMca prakRti (11 me guNaD==d=D==g[ 28 ] =D===g Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasayata prakaraNa=0=Q== ThANe vatA) samajavI. ene udIre tyAre nAma te gAtra e e kama prakRtie (13 me guNaThANe vatA) samajavI. athavA anudIraka ( 14 me guNaThANe vartatA ) samajavA. 1=== 24 su` upara pada-hAna kAr-- sAmAyika sacata sAmAyikasayatapaNAnA tyAga karatA zu chAMDa ane zuM prApta kare ? uttara--sAmAyikasa catapaNAnA tyAga kare ane chedeApasthApanIyapaNuM, sUkSma sa parAyapaNuM, asaMyama ke sacamAsayama ( zrAvakapaNuM ) prApta kare. chedApasthApanIya saMyata zuM cheDe ne zuM prApta kare ? uttara--chedepasthApanIyapaNAnA tyAga kare ane sAmAyikasa yatapaNuM, parihAravizuddhikapaNuM, sUkSmasaparAyapaNuM, asaMyama ke dezasaMcama prApta kare. ( prathama tI karanA sAdhu bIjA tIrthaMkaranA zAsanamAM praveza kare tyAre chedeApasthAnIyapaNu cheDIne sAmAyikasa catapaNuM svIkAre. ) parihAravizuddhika sacata parihAravizuddhikapaNu *]=D==]==n[ 29 ]n===n=l=0= Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T=D=9=D==D=T=D==zrIbhagavatIsUddharita choDI gacchamAM praveza kare tyAre chedepasthApanIyapaNuM prApta kare ane devagatimAM jAya to asaMyatapaNuM pAme. sUmasaM5rAyasaMyata sUkSmasaMparAyapaNuM choDI sAmAyikasaMyatapaNuM, chedepasthApanIyapaNuM, yathAkhyAta saMtapaNuM ke asaMyama prApta kare yathAkhyAta saMyata yathAkhyAta saMtapaNuM choDI sUkSmasaMparAyapaNuM prApta kare, asaMyamI thAya athavA siddhigatine prApta kare. 25 muM saMjJA dvAra- sAmAyika saMyata saMoNpayukta eTale AhArAdimAM Asakta hoya ke saMjJapayukta eTale AhArAdimAM Asaktirahita hoya ? uttara-saMjJopayukta hoya ane asaMpayukta paNa hoya. e pramANe chedepasthApanIya ane parihAravizuddhika saMyata mATe jANavuM. sUmasaM5rAya ne yathAkhyAta saMjJopayukta ja 1. sAmAyika saMyatathI caDaze hoya te. 2. chedo pasthApanIyathI caDa heya te. = =d=D=D=[ 30 ] =D= =D=d=0 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa=D==d=D===== hAya athar AhArAdi karatA chatAM temAM Asakti rahita hoya, saMzopayukta na hoya. 26 muM AhAraka dvAra- sAmAyika saMyata AhAraka hoya ke anAhAraka hoya? uttara-AhAraka hoya, anAhAraka na hoya. e pramANe sUmasaM5rAya sudhI jANavuM. yathAkhyAta saMyata (11-12-13 me) AhAraka hoya ane (kevalisamuddhAtanA trIjA, cothAne pAMcamA samaye ane 14 me) anAhAraka paNa hoya. 27 muM bhava dvAra- sAmAyika saMyata keTalA bhava grahaNa kare? uttara-jadhanya eka bhava kare ane utkRSTa ATha bhava kare. e pramANe chedepasthApanIya mATe samajavuM. parihAravizuddhika keTalA bhava kare? uttara-jaghanya eka bhava kare. utkRSTa traNa bhava kare. e pramANe yathAkhyAtasayata sudhI samajavuM, 28 muM AkarSa dvAra- sAmAyikasaMyata eka bhavamAM grahaNa karI zakAya D=d===D=[ 31 ] =D==n=g= Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1=D=1=zrIbhagavatIsUtrAddharita evA keTalA AkaSa kare arthAt eka bhavamAM keTalI vAra sAmAyikasa cata prApta kare ? =[]=]=0=]=33 uttara-jadhanya eka ane utkRSTa zatapRthahtva AkaSa kare. chedeApasthApanIyasayata jadhanya eka ne utkRSTa vIza pRthaktva AkaSa kare. parihAravizuddhika jaghanya eka ne utkRSTa traNa AkaSa kare, kAraNa ke eka bhavamAM traNa vAra parihAravizuddhikapaNuM grahaNa karI zakAya che. sUkSmasa parAya sayata jadhanya eka ne utkRSTa cAra AkarSI kare. upazamazreNI eka bhavamAM be vAra thatI hAvAthI ane te darekamAM sakvizyamAna ne vizudhdhamAna be prakAranA sUkSmasaparAya hAvAthI cAra vAra tenI prApti kahI che. yathAkhyAta sayata janya eka ane utkRSTa e AkaSa kare. upazamazreNI eka bhavamAM be vAra thatI hAvAthI. 11 me guNaThANe A AkaSa samajavA, 1. Ane hetu samajAvelA nathI. *]=D==0==[ e& ]p==n=n=n=n Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa=D=D= = =]==D= =-- have aneka bhava AzrayI kahe che - sAmAyika saMyata aneka bhavamAM jaghanya be ane utkRSTa sahapRthakatva (be hajArathI nava hajAra ) AkarSa kare. che pasthApanIya saMyata aneka bhavamAM jaghanya be ane utkRSTa nava se upara ne hajAranI aMdara AkarSa kare. parihAravizuddhika saMyatane jaghanya be ne utkRSTa sAta, sUkSmasaM5rAya saMyatane jaghanya be ne utkRSTa nava ane yathAkhyAta saMcatane jaghanya be ne utkRSTa pAMca ArSa kahyA che te A pramANe- parihAravizuddhika saMyata eka bhavamAM utkRSTa traNa vAra prApta kare che ane te traNa bhavamAM thaI zake che, temAM pahelA bhavamAM traNa, bIjA bhavamAM be ane trIjA bhavamAM be thatA hovAthI kula sAta AkarSa thAya che. sUkSmasaMpAyanA eka bhavamAM cAra ArSa thAya che ne sUkSmasaMpAya traNa bhavamAM prApta thAya che. 1. Ane paNa hetu samajAvela nathI. = =J = === Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ =D==g==D===zrIbhagavatIsUtraddhArita temAM pahelA bhavamAM cAra, bIjA bhavamAM cAra ne trIjA bhavamAM eka ema kula nava AkarSa thAya che. yathAkhyAta cAritra traNa bhavamAM prApta thAya che. temAM pahelA bhavamAM be, bIjA bhavamAM be ke trIjA bhavamAM eka-ema kula pAMca AkarSa thAya che. 29 muM saMtapaNAnI sthiti (kALa) nuM dvAra eka jIva AzrI sAmAyika saMyata kALathI kayAMsudhI hoya? uttara-jaghanya eka samaya ane utkRSTa kAMIka UNuM nava varase nyUna jheDa pUrva sudhI hoya. e pramANe che pasthApanIya mATe paNa samajavuM. parihAravizuddhika jadhanya eka samaya ane utkRSTa 29 varSa UNa koDa pUrva sudhI hoya. sUkSmasaM5rAya saMcita jadhanya eka samaya ne utkRSTa aMtamuhUrta hAya. yathAkhyAta saMyata mATe sAmAyika saMyata pramANe samajavuM aneka jIva AcI sAmAyika saMta keTalA kALa sudhI zAsanamAM pAmIe? eTale ke sAmAyika saMya kALathI kyAM sudhI hoya? D==d=D==[ 34 ] =0==d=0=/ Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa==D===AFQ=2==We 3 uttara-sarvakALa hoya. chedepasthApanIya saMta kALathI kayAM sudhI hoya? uttara-jaghanya aDhIso varSa sudhI hoya ne utkRSTa pacAsa lAkha kroDa sAgaropama sudhI hoya, (utsarpiNImAM prathama tIrthaMkaranuM zAsana aDhIse varSa sudhI ja hoya temAM chedepasthApanIya saMyata hoya ane avasarpiNImAM prathama tIrthaMkaranuM zAsana pacAsa lAkha koDa sAgaropama sudhI hoya temAM chedepasthApanIya saMyata hoya.) sAmAyika saMyata mahAvidehanI apekSAe sarva kALa hAya. parihAravizuddhika saMya kALathI keTalA kALa sudhI hoya? uttara-jaghanya kAMIka UNA baso varSa sudhI hoya ne utkRSTa kAMIka nyUna be pUrva keTI varSa sudhI heya. ahIM kAMika nyunate pa8 varSa jUnA ane varSa samajavA. te A pramANe-utsarpiNImAM prathama tIrthakaranI pAse se varasanA AyuSyavALe manuSya parihAravizuddhika cAritra grahaNa kare ane tenA jIvitanA aMte tenI pAse se varasanA AyuSyavALe D=D=D=Q= =g[ 35 ] =D=Q=D== Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D=d=d=====D=zrIbhagavatIsUddharita bIjo koI manuSya parihAravizuddhika cAritra grahaNa kare, tyArapachI tenI pAse koI grahaNa karI zake nahIM kAraNa ke parihAravizuddhika cAritra tIrthakara bhagavAna pAse athavA tIrthakara bhagavAnanI pAse jemaNe parihAravizuddhika cAritra svIkAryuM hoya temanI pAse ja laI zakAya che. ema base varSa thAya paraMtu pratyekane ra9 varasa pachI ja e cAritranI pratipatti thatI hovAthI 18 varSa jUnA base varasa samajavA. A vyAkhyA TIkAkAranI che. cUrNikAranI vyAkhyA paNa e ja pramANe che. paraMtu te avasarpiNInA chellA tIrthakaranI apekSAe che. utkRSTa kALa deze UNuM pUrvakeTI varSa che te A pramANe- prathama tIrthakaranI pAse koDa pUrvanA AyuSyavALe kaI parihAravizuddhika cAritra grahaNa kare. tenA bhavane aMte tenI pAse bIjo koI koDa pUrvanA AyuSyavALe parihAravizuddhika cAritra grahaNa kare. te baMnenI maLIne prAraMbhanA 29-29 kula 58 varSe nyUna be keDa pUrvanI sthiti jANavI. . eka jIva AzrayI sAmAyika saMyatAdine kALa kahyo che tenI spaSTatA- D= =q=D=L=g[ 36 ]]=D= =q== Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasayata prakaraNa== sAmAyika cAritranI prApti pachI turataja maraNu thAya tenI apekSAe jadhanya eka samaya jANavA ane utkRSTa nava varSa nyUna pUrva kaiATI varSa che, tenI gaNanA garbha samayathI mAMDIne karavI. janmasamayathI mAMDIne karIe te ATha varSa nyUna pUrva kATI va samajavA. ]===]* parihAravizuddhikanA kALa jadhanya eka samaya tatkALa maraNanI apekSAe jANavA. utkRSTa kAMika nyUna 29 varSa ochI pUva kATI kahI che te kreDapUrvanA AyuSyavALA kAi kAMIka nyUna nava varasanI umare cAritra grahaNa kare tene vIza varasanA dIkSAparyAya thAya tyAre dRSTivAdanI anujJA maLe. tyArapachI te parihAravizuddhika cAritra grahaNa karI zake, tenI 18 mAsanI sthiti che chatAM avicchinna pariNAme jIvana paryaMta pALe tenI apekSAe teTalA kALa jANavA. yathAkhyAta sayatane upazamAvasthAmAM maraNanI apekSAe eka samaya ane kevaLIpaNAnI avasthAe dezeAna pU kATI kALa hAya. 30 trIzamuM aMtara dvAra-- eka sAmAyika sacata ne khInna sAmAyika sacata vacce navI prAptimAM keTalA kALanu aMtara hAya ? d=1=n=n=0=p[ 8 ]p=n=n=n=d=n Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ g=q=d=d=d=d==0=zrIbhagavatIsUtraddhArita uttara-jaghanya eka samayane utkRSTa saMkhyAtA vanuM hoya. e rIte yathAkhyAta sudhI samajavuM. sAmAyika saMya tenuM keTaluM aMtara hoya? uttara-aMtara na hoya. chedepasthApanIya saMyatene keTaluM aMtara hoya? uttara-jaghanya tresaTha hajAra varSa ne utkRSTa aDhAra kaDAkoDI sAgaropamanuM aMtara hoya. parihAravizuddhika saMyatAne keTaluM aMtara hoya? uttara-jaghanya rAzI hajAra varSa ane utkRSTa aDhAra koDAkoDI sAgaropamanuM aMtara hoya. - sUkSmasaM5rAya saMtone jaghanya eka samaya ne utkRSTa cha mAsanuM aMtara hoya. yathAkhyAta saMyane aMtara na hoya. upara chedepasthApanIya saMyatanuM jaghanya aMtara 63000 varSanuM kahyuM che te avasarpiNIno cho Are ne utsarpiNIne pahele ne bIjo Aree traNa ArA 21000-21000 varSanA hovAthI jaghanya aMtara e pramANe samajavuM. utkRSTa aMtara utsarpiNInA d=d===d=g[ 38 ]]=d=0===0malma Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNa=0==d===d=0=d=0 cothA ArAnA prAraMbhamAM 24mA tIrthaMkara nirvANa pAmyA pachI chekeyasthApanIya cAritra na hoya tethI tene ceAtho, pAMcame ne cha tathA avasarpiNIno pahele, bIje ne trIje e cha ArA kula 18 kaDAkoDI sAgaropamanA hovAthI utkRSTa aMtara eTaluM samajavuM. utsarpiNInA cothA ArAnA prAraMbhamAM ne avasarpiNInA trIjA ArAnA aMtamAM thoDe thoDe kALa chedepasthApanIya hoya che paNa te alpakALa hovAthI gaNela nathI. parihAravizuddhika cAritra avasarpiNInA pAMcamA chaThThA ArAmAMne utsarpiNInA pahelA bIjA ArAmAM na hovAthI e cAra ArAnA 84 hajAra varSanuM jaghanya aMtara samajavuM. utkRSTa aMtara 18 kaDAkeDI sAgaropamanuM chedapasthApanIya pramANe samajavuM. 31 muM samududhAta dvAra- sAmAyika saMyatane keTalA samughAta hoya ? 1. ahIM avasarpiNInA pAMcamA ArAnA AraMbhanA parihAravizuddhikanA kALanI ane utsarpiNInA trIjA ArAnA prAraMbhanA parihAravizuddhika svIkAravAnA. kALanI alpatAne kAraNe vivekSA karI nathI, mATe 84000 varSa kahAM che ema samajavuM. =g=g=d=g=i[ 39 ]n===== Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ==0=d====D=zrIbhagavatIsUtraddhArita uttara-cha samudraghAta hAya. 1 vedanA, 2 kaSAya, 3 maraNa, 4 vaikriya, pa taijasa ne 6 AhAraka, chedoSasthApanIya mATe paNa cha samudraghAta samajavA. parihAravizuddhikane traNa samudraghAta hoya. vedanA, kaSAya ne maraNa. sUkSmasaMpAyane samudraghAta na hoya. yathAkhyAta saMyatane eka kevaLI samudraghAta hoya. muM kSetra dvAra- sAmAyika saMyata (vALA jIvA) lekanA saMkhyAtamA bhAgamAM hoya ke asaMkhyAtamA bhAgamAM hoya ? uttara-lekanA saMkhyAmAM bhAgamAM na hoya, asaMkhyAtamA bhAgamAM hAya. e pramANe sUkSmasaM5rAya sudhI samajavuM. yathAkhyAta saMyata lekanA saMkhyAtamA bhAgamAM na hoya, saMkhyAtA bhAgamAM na hoya, asaMkhyAtamA bhAgamAM hoya, asaMkhyAtA bhAgamAM hoya ane sarva lekavyApta paNa hoya. (A kevaLI samudraghAtanI apekSAe samajavuM.) 1. A pAMce saMyatavALA che AthI kSetra samajavuM. n=d=c=D==40 ] ==p=== Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata prakaraNaET== =D=D= =D=D=D33 muM spazane dAra- sAmAyika saMyata lekanA saMkhyAtamA bhAgane spaze ke asaMkhyAtamA bhAgane spaze ? uttara jeTalA bhAgamAM hoya teTalA bhAgane spaze arthAt sAmAyika saMyatAdi lokanA asaMkhyAtamA bhAgane spaze ane yathAkhyAta saMtI cAvat AkhA lekane spaze-arthAta upara kahelI avagAhanA pramANe sparzanA jANavI, tema chatAM avagAhanA karatAM sparzanA AsapAsanA pradezonI paNa thatI hAvAthI saheja vadhAre samajavI. 34 muM bhAva dvAra- sAmAyika saMyata kayA bhAvamAM hoya ? uttara-kSApazamika bhAvamAM hoya-e pramANe sUkSmasaM5rAya saMyata sudhI samajavuM. yathAkhyAta saMyata kayA bhAvamAM hoya? uttara-aupazamikabhAvamAM hoya athavA kSAyika -bhAvamAM hoya. (A be zreNI AzrI samajavuM.) 35 muM parimANa dvAra- sAmAyika saMyate eka kALe keTalA hoya? -1=0=0=0=0=[ 41 ] =D==p== Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T=D====d==d=zrIbhagavatIsUddhati uttara-pratipadyamAnanI apekSAe kadAca hoya ne kadAca na hoya. hoya te jadhanya eka, be, traNa heya ane utkRSTa be hajArathI nava hajAra heya. pUrvapratipanna jaghanya ne utkRSTa behajAra kroDathI nava hajAra kroDa sudhI hoya. chedepasthApanIya eka samaye keTalA hoya? pratipadyamAnanI apekSAe koI samaye hoya ane na paNa hoya. hAya te jaghanya eka, be, traNa ane utkRSTa basothI navase sudhI hoya. pUrva pratipAtranI apekSAe kavacita hoya, kavacita na hAya na hoya te bAvIza tIrthakarane vAre samajavuM.) hoya te jaghanya ne utkRSTa basethI navA so kroDa sudhI hAya. parihAravizuddhika saMyata pratipadyamAnanI ape-- kSAe kavacit hoya, kavacit na paNa hoya. hAya te jaghanya eka, be, traNane utkRSTa basethI navaso hoya. pUrva pratipanna kavacit hAya, kavacita na hoya. hoya te jaghanya eka, be, traNa hoya ane utkRSTa be hajArathI nava hajAra sudhI hoya. sUmasaM5rAya saMyata pratipadyamAna kavacita heya, 1=D==0==i[ 42 ] ==n==d=0 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa`casayata prakaraNa=0 kvacit na heAya. hAya teA jadhanya eka, be, traNa hAya ne utkRSTa 108 kSapakazreNIvALA ane 54 upazamazreNIvALA hAya. kula 162 heAya. pUrva pratipanna - cit hAya ane kavacit na hAya. hAya tA jadhanya eka, be, traNa hAya ane utkRSTa khaseAthI nava sA hAya. thAkhyAtasacatA pratipadyamAna kvacita hAya, kvacit na heAya. hAya tA jaghanya eka, be, traNa ne utkRSTa 162 upara pramANe hAya. pUrva pratipakSa jadhanya ne utkRSTa e krADathI nava kroDa sudhI heAya. pasthApanIya sayatamAM utkRSTa parimANa prathama jinanA tInI apekSAe sabhave che, jadhanya saMkhyA kahI che te samajAtI nathI, kAraNa ke pAMcamA ArAne aMte te pAMca bharata ne pAMca airavatamAM e be hAvAthI 20 hAya. kAi AcAya kahe che kejadhanya parimANu paNa prathama jinanA tIne AzrayI samajavu. 36 chatrIzamu alpabahutva dvAra - pUrvokta pAMca prakAranA saMyata kANu kAnAthI alpa che, adhika che athavA samAna che ? uttara--sUkSmasa parAya sauthI gheADA hAya, tethI D=1=D=D==D[ 43 ]~N=== Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ======T=D=zrIbhagavatIsUddharita parihAravizuddhika saMkhyAtaguNa hoya, tethI yathA khyAta saMyata saMkhyAtagaNuM hoya, tethI che pasthApanIya saMkhyAtaguNa hoya, tethI sAmAyika saMyata saMkhyAtaguNa hoya. (ekaMdara badhA saMyato saMkhyAtA ja hovAthI A pramANe samajavuM.) A hakIkata spaSTa kare che sUkSama saMpAyana kALa thoDo hovAthI ane te utkRSTa zatapRthakatva ja hovAthI thoDA kahyA che. parihAravizuddhikane kALa vadhAre hovAthI ane te utkRSTa sahastrapRthakatva hovAthI sUkSmasaMpAyathI saMkhyAtaguNa kahyA che. yathAkhyAta saMyata utkRSTa keTI pRthakatva hovAthI parihAravizuddhikathI saMkhyAtaguNa kahyA che. chedapasthApanIya utkRSTa se keTI pRtharva hovAthI yathAkhyAtathI saMkhyAtaguNa kahyA che. | sAmAyika saMyata utkRSTa hajAra keTI pRthatva hovAthI chedapasthApanIyathI saMkhyAtaguNA kahyA che. iti zrIbhagavatIsUtrapaMcaviMzatitamazatakAt uddharitaM paMcasaMyataprakaraNaM saMpUrNa / D====L==[ 44 ] ====0= Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhagavatIsUtrAMtargatapaMcaviMzatitamazatakasya saptamoddezakaH SaSThoddezake saMyatAnAM svarUpamuktaM, saptame'pi tadevocyate ityevaM sambandhasyAsyedamAdisUtram-'kaiNaMbhaMte !' ityAdi, ihApi prajJApanAdIni dvArANi vAcyAni, tatra prajJApanAdvAramadhikRtyoktam__ kati NaM bhaMte ! saMjayA pannattA?, goyamA!paMca saMjayA paM0, taM0-sAmAiyasaMjae, chedovaTAvaNiya saMjae parihAravisuddhiyasaMjae suhumasaMparAyasaMjae ahakkhAyasaMjae,sAmAiyasaMjaeNaM bhaMte! kativihe pannatte ?, goyamA ! duvihe pannatte, taM jahA-ittarie ya Avakahie ya, cheovaTThAvaNiyasaMjae NaM pucchA, goyamA ! duvihe pa0, taM0-sAtiyAre ya *=d=d=====c[ 45 ]==d=c=d=de Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10-0= =0-0-0-0-0-0=0zrIbhagavatIsUtrAMtargata niratiyAre ya, parihAravisuddhiyasaMjae pucchA, goyamA duvihe paM0,taM0-NivvisamANae yanivviDhakAie ya, suhumasaMparAgapucchA, goyamA! duvihe paM0, taM0-saMkilissamANae ya visuddhamANae ya, ahakkhAyasaMjae pucchA, goyamA ! duvihe paM0, taM0-chaumatthe ya kevalI ya // sAmAiyaMmi u kae cAunjAmaM aNuttaraM dhammaM / tiviheNaM phAsayaMto sAmAiyasaMjao sa khalu // 1 // chettUNa u pariyAgaM porANaM jo Thavei appANaM / dhammami paMcajAme chedovaTThAvaNo sa khalu // 2 // pariharai jo visuddhaM tu paMcayAmaM aNuttaraM dhammaM / tiviheNaM phAsayaMto parihAriyasaMjao sa khalu // 3 // lobhANu veyayaMto jo khalu uvasAmao va khavao vA / so suhumasaMparAo ahakhAyA UNao kiMci // 4 // uvasaMte khINamiva jo khalu kammami mohnnijNmi| chaumastho va jiNo vA ahakhAo saMjao sa khl||5|| (sUtraM 786) 'kati NaM bhaMte ' ityAdi, 'sAmAiyasaMjae'tti sAmAyikaM nAma cAritravizeSastatpradhAnastena vA saMyataH sAmAyikasaMyataH, evamanye'pi, 'ittarie yatti itvara Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa=v=D=D=D=v===c=v=ce sya-mAvivyapadezAntaratvenAlpakAlikasya sAmAyikasyAstitvAditvarikA, sa cAropayiSyamANamahAvrataH prathamapazcimatIrthakarasAdhuH, 'Avakahie yatti yAvatkathikasya-bhAvivyapadezAntarAbhAvAd yAvajIvikasya sAmAyikasyAstitvAdyAvatkathikaH, sa ca madhyamajinamahAvidehajinasambandhI sAdhuH, 'sAiyAre ya'tti sAticArasya yadAropyate tatsAticArameva chedopasthApanIyaM, tadyogAtsAdhurapi sAticAra eva, evaM niraticAracchedopasthApanIyayogAniraticAraH sa ca zaikSakasya pArzvanAthatIrthAnmahAvIratIrthasaGkrAntau vA, chedopasthApanIyasAdhuzca prathamapazcimatIrthayoreva bhavatIti, 'NivvisamANae yatti parihArikatapastapasyan 'nisviTThakAie yatti nirvizamAnakAnucaraka ityarthaH, 'saMkilissamANae'tti upazamazreNIta: pracyavamAnaH 'visuddhamANae yatti upazamazreNI kSapakazreNI vA samArohana , 'chaumatthe ya kevalI yatti vyatam // atha sAmAyikasaMyatAdInAM svarUpaM gAthAbhirAha'sAmAiyaMmi ugAhA, sAmAyika eva pratipane na tu chedopasthApanIyAdau 'caturyAmaM caturmahAvratam 'anuttaraM dharma' zramaNadharmamityarthaH 'trividhena' manaHprabhRtinA 'phAsayaMto'tti spRzan-pAlayan yo vartate iti zeSa: sAmAyikasaMyataH saH 'khalu'nizcitamityarthaH, anayA ca D===== ==d[ 47 ]== ===ar Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ =0=0=0=0=0=0=0= = zrIbhagavatI sUtrAMtargata gAthayA yAvatkathika sAmAyikasaMyataH uktaH, itvarasAmAyikasaMyatastu svayaM vAcyaH // 1 // 'chettUNa' gAhA, kaNThyA, navaraM 'chedovaTThAvaNe' tti chedena pUrvaparyAyacchedena upasthApanaM vrateSu yatra tacchedopasthAnaM tadyogAcchedopasthApanaH, anayA ca gAthayA sAticAra itarazca dvitIyasaMyata uktaH // 2 // ' pariharai' gAhA, pariharati - nirvizamAnakAdi - bhedaM tapa Asevate yaH sAdhuH, kiM kurvan : ityAha -- vizuddhameva 'paJcayAmaM' anuttaraM dharmaM trividhena spRzan, parihArikasaMyataH sa khalviti, paJcayAmamityanena ca prathamacaramatIrtha - yoreva tatsattAmAha || 3 || 'lobhANu' gAhA, 'lobhANUna' lobhalakSaNakaSAyasUkSmakiTTikA vedayan yo varttata iti, zeSaM kaNThyam // 4 // 'uvasaMte' gAhA, ayamarthaH - upazAnte mohanIye karmmaNi kSINe vA yamastho jino vA varttate sa yathAkhyAtasaMyataH khalviti || 5 || 1 // vedadvAre sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kiM savedae hojjA avedae hojjA ?, goyamA ! savedae vA hojjA avedae vA hojjA, jai savedae evaM jahA kasAyakusIle taheva niravasesaM, evaM chedovaTThAvaNiyasaMjaevi, parihAravisuddhiyasaMjao jahA pulAo, suhumasaMparAyasaMjao ahakkhAyasaMjao ya jahA niyaMTho 2 | *0=0=0=[=0=0[ 8 ]p=0=0=0=0=0 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa=== = = = = = = =ke ___ sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM sarAge hojjA vIyarAge hojjA? goyamA! sarAge hojjA no vIyarAge hojjA, evaM suhumasaMparAyasaMjae, ahakkhAyasaMjae jahA niyaMThe 3 // sAmAiyasaMjame NaM bhaMte ! kiM Thiyakappe hojA aDhiyakappe hojA? goyamA! Thiyakappe vA hojjA aTThiyakappevA hojjA,chedovaDAvaNiyasaMjae pucchA, goyamA ! Thiyakappe hojA no aTThiyakappe hojjA, evaM parihAravisuddhiyasaMjaevi, sesA jahA saamaaiysNje| sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM jiNakappe hojjA therakappe vA hojA kappAtIte vA hojjA? goyamA ! jiNakappe vA ho0 jahA kasAyakusIle taheva niravasesaM, chedovaTThAvaNio parihAravisu. ddhio ya jahA bauso, sesA jahA niyaMThe 4 // (sUtraM 787) sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kiM pulAe hojjA bause jAva siNAe hojjA ? goyamA ! pulAe vA hojjA bause jAva kasAyakusIle vA hojjA no niyaMThe hojjA no siNAe hojjA, evaM chedovaTThAvaNievi, parihAravisuddhiyasaMjae NaM bhaMte ! pucchA, *d=d=c=d===d[ 41 ]==c=c===ce Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >>0=0=0=0=0=0=0=0=0= zrIbhagavatIsUtrAMtargata goyamA ! no pulAe no bause no paDi sevaNAkusIle hojjA, kasAyakusIle hojjA no niyaMThe hojjA no siNAe hojjA, evaM suhumasaMparAevi, ahakkhAyasaMjae pucchA, goyamA ! no pulAe hojjA jAva no kasAyakusIle hojjA niyaMThe vA hojjA siNAe vA ho0 5 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kiM paDisevae ho0 apaDiseva hojjA 1 goyamA ! paDisevae vA hojjA apaDisevae vA hojjA, jai paDisevae hojjA kiM mUlaguNapaDisebae hojjA sesaM jahA pulAgassa, jahA sAmAiyasaMjae evaM chedovaThThAvaNievi, parihAravisudviyasaMjae pucchA, goyamA ! no paDisevae hojjA apaDisebae hojjA evaM jAva ahakkhAyasaMjae 6 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! katisu nANesu hojjA ? goyamA ! dosu vA tisu vA causu vA nAsu hojjA, evaM jahA kasAyakusIlassa taheva cattAri nANAiM bhayaNAe, evaM jAva suhumasaMparAe, ahakkhAyasaMjayassa paMca nANAI bhayaNAe jahA nANuddesae / sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kevatiyaM suyaM >>0=0=0=0=0=0[ 50 ]PS==0=0=0=0* Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMca saMyatavivaraNa ==0=0=0=0=0=0=0=0=0=0 ahijjejjA ? goyamA ! jahanneNaM aTTha pavayaNamAyAo jahA kasAyakusIle, evaM chedovaTThAvaNievi, parihAravisuddhiyasaMjae pucchA, goyamA ! jahanneNaM navamassa puvvassa tatiyaM AyAravatthaM ukoseNaM asaM punnAI dasa putrvAI ahijjejjA, suhumasaMparAyasaMjae jahA sAmAiyasaMjae, ahakkhAyasaMjae pucchA, goyamA ! jahantreNaM aTTha pavayaNamAyAo ukkoseNaM coddasa puvvAI ahijjejjA suyavatiritte vA hojA 7 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM titthe hojjA atitthe hojjA ? goyamA ! titthe vA hojjA atitthe yA hojA jahA kasAyakusIle chedovadvAvaNie parihAravimuddhie ya jahA pulAe, sesA jahA sAmAiyasaMjae 8 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM saliMge hojjA annaliMge hojjA gihiliMge hojA ? jahA pulAe, evaM chedovaTThAvaNievi, parihArivisuddhiyasaMjae NaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! davvaliMgaMpi bhAvaligaMpi paDuca saliMge hojjA no annaliMge hojA no gihiliMge hojA, sesA jahA sAmAiyajae. 9 // 1=0=0=0=0=0EUR Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >>0=0=0=0=0=0=0=0=0= zrIbhagavatIsUtrAMtargata sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! katisu sarIresu hojjA ? goyamA ! tisu vA causu vA paMcasu vA jahA kasAyakusIle, evaM chedovadvAvaNievi, sesA jahA pulAe 90 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kiM kammabhUmIe hojA akammabhUmIe hojjA ? goyamA ! jammaNaM saMtibhAvaM ca paDucca kammabhUmIe no akammabhUmIe jahA bause, evaM chedovaTThAvaNievi, parihAravisudvie ya jahA pulAe, sesA jahA sAmAiyasaMjae 11 // ( sUtra 788 ) sAmAyikasaMyato'vedako'pi bhavet, navamaguNasthAnake hi vedasyopazamaH kSayo vA bhavati, navamaguNasthAnakaM ca yAvatsAmAyikasaMyato'pi vyapadizyate, 'jahA kasAyakusIle ' tti sAmAyikasaMyataH savedastrivedo'pi syAt, avedastu kSINopazAntaveda ityarthaH / ' parihAravisuddhiyasaMjae jahA pulAgo ' ti puruSavedo vA puruSanapuMsakavedo vA syAdityarthaH, 'suhumasaMparAye ' tyAdau ' jahA niyaMTho ' tti kSINopazAntavedatvenAvedaka ityarthaH / evamanyAnyapyatidezasUtrANyanantaroddezakAnusAreNa svayamavagantavyAnIti // kalpadvAre - ' No adviyakappe ' tti * *0=0=0=0=0=0[ ? ]0=0=0=0=0=0<< Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyata vivaraNa =0=0=0=0=0= " asthitakalpo hi madhyamajinamahAvidehajinatIrtheSu bhavati, tatra ca chedopasthApanIyaM nAstIti // cAritradvAramAzrityedamuktam- ' sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM pulAe ityAdi, pulAkAdipariNAmasya cAritratvAt // jJAnadvAreahakkhAya saMjayassa paMca nANAI bhayaNAe jahA NANuddesae 'ti, iha ca jJAnodezakaH - aSTamazatadvitIyoddezakasya jJAnavaktavyatArthamavAntaraprakaraNaM, bhajanA punaH kevaliyathAkhyAtacAritriNaH kevalajJAnaM, chadmasthavItarAgayathAkhyAtacAritriNo dve vA trINi vA catvAri vA jJAnAni bhavantItyevaMrUpA, zrutAdhikAre yathAkhyAtasaMyato yadi nirgranthastadA'STapravacanamAtrAdicaturdazapUrvAntaM zrutaM yadi tu snAtakastadA zrutAtIto'ta evAha - 'jahanneNaM aTTha pavayaNamAyAo' ityAdi // kAladvAre =0=0=0=0=0 sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM osappiNIkAle hojjA ussappiNikAle hojA, noosappiNinoussappiNikAle hojjA ? goyamA ! osappiNikAle jahA bause, evaM chedovaThThAvaNievi, navaraM jammaNaM saMtibhAvaM (ca) paDucca causuvi palibhAgesu natthi, sAharaNaM paDuca annayare palibhAge hojjA, sesaM taM ceva, parihAravisu *0=0=0=0=0=0[ 53 ]p=0=0=0=0=0<< Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *v=d=d=d=d=====0zrIbhagavatIsUtrAMtargata ddhie pucchA, goyamA! osappiNikAle vA hojA ussappiNikAle vA hojA noosappiNinoussappiNikAle no hojA, jai osappiNikAle hojA jahA pulAo, ussappiNikAlevi jahA pulAo, suhumasaMparAio jahA niyaMTho, evaM ahakkhAovi 12 / / ( sUtraM 789) sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kAlagae samANe kiM gatiM gacchati ? goyamA ! devagati gacchati, devagatiM gacchamANe kiM bhavaNavAsIsu uvadajjejA vANamaMtaresu uvavajejA joisiesu uvavajejA vemANiesu uvavajejA ? go0 ! No bhavaNavAsIsu uvavajejjA jahA kasAyakusIle, evaM chedovaThThAvaNievi, parihAravisuddhie jahA pulAe, suhumasaMparAe jahA niyaMThe, ahakkhAe pucchA, goyamA ! evaM ahakavAyasaMjaevi jAva ajahannamaNukoseNaM aNuttaravimANesu uvavajejA, atthegatie sijhaMti jAva aMtaM kreNti||saamiysNje NaM bhaMte ! devalogesu uvavajamANe kiM iMdattAe uvavajati pucchA, goyamA ! avirAhaNaM paDucca evaM jahA kasAyakusIle, evaM chedovaThThAvaNievi, parihAravisuddhie = === =[ 54 ]== ===ne Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMca saMyattavivaraNa = 0=0=0=0= jahA pulAe, sesA jahA niyaMThe / sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte! devalogesu uvavajjamANassa kevatiyaM kAlaM ThitI pa0 ? goyamA ! jahanneNaM do paliomAI ukkoseNaM tettIsaM sAgarovamAI, evaM chedocaTThAvaNievi, parihAravisudviyassa pucchA, goyamA ! jahanneNaM do paliovamAI ukkoseNaM aTThArasa sAgarovamAiM, sesANaM jahA niyaMThassa 13 // ( sUtraM 790 ) =0=0=0=0 sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte ! kevaiyA saMjamaTThANA pannattA ? goyamA ! asaMkhejjA saMjamahANA pa0, evaM jAva parihAravisruddhiyassa, suhumasaMparAyasaMjayassa pucchA, goyamA ! saMkhejjA aMtomuhuttiyA saMjamaTTANA pa0, ahakkhAyasaMjayassa pucchA, goyamA ! ege ajahannamaNukkosae saMjamaTThANe / eesi NaM bhaMte! sAmAiyachedovaTThAvaNiyaparihAravisuddhiyasuhuma saMparAga ahakkhAyasaMjayANaM saMjamaTThANANaM kayare kayare jAva vise sAhiyA vA? savvatthove ahakkhAyasaMjamassa ege ajahannamaNukkosae saMjamaTThANe, suhumasaMparAgasaMjayassa aMtomuhuttiyA saMjamaTThANA asaMkhejjaguNA, parihAra===0[ 55 ]0=0=0=0=0=0<< =0=0===t Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0=0=00: ====-zrIbhagavatIsUtrAMtargata visuviyasaMjayassa saMjamaTThANA asaMkhejjaguNA, sAmAiyasaMjayassa chedovadvAvaNiyasaMjayassa ya eesi NaM saMjamaTThANA donhavi tullA asaMkhejaguNA 14 || (sUtraM 791 ) sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte ! kevaiyA caritapajjavA pa0 ? goyamA ! aNaMtA caritapajavA pa0 evaM jAva ahakkhAyasaMjayassa || sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! sAmAiyasaMjayassa saTTANasannigAseNaM caritapajjavehiM kiM hINe tule anbhahie ? goyamA ! siya hINe chaTTANavaDie, sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! chedovaDAvaNiyasaMjayassa paraTThANasannigAseNaM carittapajjavehiM pucchA, goyamA ! siya hINe chaTTANavaDie, evaM parihAravisuddhiyassavi, sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! suhamasaMparAgasaMjayassa paraTThANasannigAseNaM carittapajjave pucchA, goyamA ! hINe no tulle no abbhahie anaMtaguNahINe, evaM ahakkhAyasaMjayassavi, evaM chedovaTThAvaNievi, heTThillesu tisuvi samaM chaTTANavaDie uvarillesu dosu taheva hINe, jahA chedovAvaNie tahA parihAravisuddhievi suhumasaMparAgasaMjae NaM bhaMte ! sAmAiyasaMja >>0=0=0=0=0=0[ 56 ]p=0=0=0=0=D+ Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa 0=0=0=0=0=0= yassa paraTThANa pucchA, goyamA ! no hINe no tulle anbhahie anaMtaguNamanbhahie, evaM cheovaTThAvaNiyaparihAravisuddhiesuvi samaM saTTANe siya hINe no tule siya anbhahie jai hINe aNataguNahINe aha anbhahie anaMtaguNamanbhahie, suhumasaMparAyasaMjayassa ahakkhAyasaMjayassa paraTThANe pucchA, goyamA ! hINe no tulle no abbhahie anaMtaguNahINe, ahakkhAe heTThillANaM cauNhavi no hINe no tulle abhahie anaMtaguNamanbhahie, saTTANe no hINe tulle no abbhahie / eesi NaM bhaMte ! sAmAiyachedovaTThAvaNiya parihAravisuddhiyasuhumasaMparAyaahakkhAyasaMjayANaM jahannukkosagANaM carittapajjavANaM kayare 2 jAva visesAhiyA vA ? goyamA ! sAmAiyasaMjayassa cheovaDAvaNiya saMjayassa ya eesi NaM jahannagA carita - pajjavA donhavi tullA, savvatthovA parihAravisudviyasaMjayassa jahannagA carittapajjavA anaMtaguNA tassa ceva ukkosagA carittapajjavA anaMtaguNA, sAmAiyasaMjayassa cheovaTThAvaNiyasaMjayassa ya eesi NaM ukkosagA carittapajjavA donhavi tullA anaMtaguNA, suhumasaMparAyasaMjayassa jahannagA == =0+ 1=0=0=0[ 57 ]0=0=0=0=0=0 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ =0=0=0=0=0===-zrIbhagavatI sUtrAMtargata carittapajjavA aNaMtaguNA tassa ceva ukkosagA carittapajjavA anaMtaguNA, ahakkhAyasaMjayassa ajahannamaNukkosagA carittapajjavA aNaMtaguNA 15 / / sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kiM sajogI hojjA ajogI hojjA ? goyamA ! sajogI jahA pulAe evaM jAva suhumasaMparAyasaMjae ahakkhAe jahA siNAe 16 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM sAgArovautte hojjA aNAgArovaDa0 ? goyamA ! sAgArovautte jahA pulAe evaM jAva ahakkhAe, navaraM suhumasaMparAe sAgArovautte hojjA no aNAgArovautte hojjA 17 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM sakasAyI hojA akasAyI hojjA ? goyamA ! sakasAyI hojjA no akasAyI hojjA, jahA kasAyakusIle, evaM chedovaDAvaNievi, parihAravisuddhie jahA pulAe, suhumasaMparAgasaMjae pucchA, goyamA ! sakasAyI hojA no akasAyI hojA, jai sakasAyI hojjA se NaM bhaMte ! katisu kasAyesu hojjA ! *0=0=0=0=0=2[ >> ]p==0=0=0=0<< Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa= = = = = = = = = = goyamA ! egaMmi saMjalaNalobhe hojjA, ahakkhAyasaMjae jahA niyaMThe 18 // ___ sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM salesse alesse hojjA ? goyamA! salesse hojjA jahA kasAyakusIle, evaM chedovaTThAvaNievi, parihAravisuddhie jahA pulAe, suhumasaMparAe jahA niyaMThe, ahakkhAe jahA siNAe, navaraM jai salesse hojjA egAe sukkalessAe hojjA 19 // ( sUtraM 792 ) 'evaM cheovaTThAvaNievi'tti, anena bakuzasamAnaH kAlatazchedopasthApanIyasaMyata uktaH, tatra ca bakuzasyotsappiNyavasarpiNIvyatiriktakAle janmataH sadbhAvatazca suSamasuSamAdipratibhAgatraye niSedho'bhihitaH duSpamasuSamApratibhAge ca vidhiH chedopasthApanIyasaMyatasya tu tatrApi niSedhArthamAha-' navara' mityAdi // saMyamasthAnadvAre'suhamasaMparAye' tyAdau 'asaMkhejjA aMtomuhuttiyA saMjamaTThANa' ti antarmuhUrte bhavAni AntarmuhUrtikAni, antarmuhUrttapramANA hi tadaddhA, tasyAzca pratisamayaM caraNavizuddhivizeSabhAvAdasaGkhatheyAni tAni bhavanti, yathAkhyAte tvekameva, tadaddhAyAzcaraNavizuddhenirvizeSatvAditi // saMyamasthAnAlpabahutvacintAyAM tu kilAsadbhAvasthApanayA sama>>p=d=d====d[ 59 ]=d=c=d=c=pe Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *0=0=0=0=0=0=0=0= = zrIbhagavatI sUtrAMtargata 9 " stAni saMyamasthAnAnyekaviMzatiH, tatraikamuparitanaM yathAkhyAtasya, tato'dhastanAni catvAri sUkSmasamparAyasya, tAni ca tasmAdasaGkhayeyaguNAni dRzyAni, tebhyo'ghazcatvAri pari - hRtyAnyAnyaSTau parihArikasya, tAni ca pUrvebhyo'saGkhyeyaguNAni dRzyAni tataH parihRtAni yAni catvAryaSTau ca pUrvoktAni tebhyo'nyAni ca catvArItyevaM tAni SoDaza sAmAyikacchedopasthApanIyasaMyatayoH pUrvebhyazcaitAnyasaGkhyAtaguNAnIti // sannikarSadvAre - ' sAmAiyasaMjame NaM bhaMte ! sAmAiyasaMjayasse 'tyAdau siya hINe' tti asaGkhyAtAni tasya saMyamasthAnAni, tatra ca yadaiko hI zuddhike'nyastvitaratra varttate tadaiko hIno'nyastvabhyadhikaH, yadA tu samAne saMyamasthAne varttate tadA tulye, hInAdhikatve ca SaTsthAnapatitatvaM syAdata evAhachANavaDie 'ti // upayogadvAre - sAmAyika saMyatAdInAM pulAkavadupayogadvayaM bhavati, sUkSmasamparAyasaMyatasya tu vizeSopadarzanArthamAha - ' navaraM suhumasaMparAie' ityAdi, sUkSmasamparAyaH sAkAropayuktastathAsvabhAvatvAditi || lezyAdvAre - yathAkhyAtasaMyataH snAtakasamAna uktaH, snAtakazca salezyo vA syAdalezyo vA, yadi salezyastadA paramazuklalezyaH syAdityevamuktaH, yathAkhyAtasaMyatasya tu *0=0=0=0=0=0[ 60 ]p=0=0=0=0=D 6 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa= = == = =====ce nirgranthatvApekSayA nirvizeSeNApi zuklalezyA syAdato'sya vizeSasyAbhidhAnArthamAha-' navaraM jaI' tyAdi // pariNAmadvAre-sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM vaDDamANapariNAme hojA hIyamANapariNAme avaTThiyapariNAme ? goyamA ! vaDDamANapariNAme jahA pulAe, evaM jAva parihAravisuddhie, suhumasaMparAye pucchA, goyamA ! vaDvamANapariNAme vA hojA hIyamANapariNAme hojjA no avaTThiyapariNAme hojA, ahakkhAe jahA niyaMThe / sAmAiyasaMjae NaM bhaMte! kevatiyaM kAlaM vaDamANapariNAme hojA? goyamA ! jahanneNaM eka samayaM jahA pulAe, evaM jAva parihAravisuddhievi, suhumasaMparAgasaMjae NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM vaDDamANapariNAme hojA? jahanneNaM eka samayaM ukkoseNaM aMtomuhuttaM, kevatiyaM kAlaM hIyamANapariNAme evaM ceva, ahakkhAyasaMjae NaM bhaMte! kevatiyaM kAlaM vaDDamANapariNAme hojA ? goyamA ! ahanneNaM aMtomuhuttaM ukkoseNavi aMtomuhuttaM, kevatiyaM kAlaM avaviyapariNAme hojjA ? goyamA ! jahanneNaM eka samayaM ukoseNaM desUNA puvvakoDI 20 // (sUtraM 793) *==d=c=v=o[ 61 ]==d=c=d=DK Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +D==========zrIbhagavatIsUtrAMtargata __'suhamasaMparAye' ityAdau, 'vaDDamANapariNAme vA hojjA hIyamANapariNAme vA hojAno avaDiyapariNAma hoja' ti sUkSmasamparAyasaMyataH zroNi samArohan varddhamAnapariNAmastato bhrasyan hIyamAnapariNAmaH, avasthitapariNAmastvasau na bhavati, guNasthAnakasvabhAvAditi / tathA 'suhumasamparAyasaMjaeNaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM' ityAdau 'jahanneNaM evaM samayaM ti sUkSmasamparAyasya jaghanyato varddhamAnapariNAma eka samayaM pratipattisamayAnantarameva maraNAt , 'ukoseNaM aMtosuhuttaM' ti tadguNasthAnakasyaitAvatpramANatvAt , evaM tasya hIyamAnapariNAmo'pi bhAvanIya iti / tathA 'ahakvAyasaMjae NaM bhaMte!, ityAdI 'jahanneNaM aMtomuttaM ukoseNaMpi aMtomuhuttaM' tti yo yathAkhyAtasaMyataH kevalajJAnaputpAdayiSyati yazca zailezIpratipannastasya varddhamAnapariNAmo jaghanyata utkarSatazcAntarmuhUrna taduttarakAlaM taddhyavacchedAt , avasthitapariNAmastu jaghanyenaikaM samayaM, upazamAddhAyAH prathamasamayAnantarameva maraNAt , 'ukkoseNaM desUNaM' puvvakoDi' tti etacca prAgvadbhAvanIyamiti / bandhadvAre sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kai kammappagaDIo baMdhai ? goyamA! sattavihabaMdhae vA aTTavihavaM ===v=p= 62 =p====DR Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa= = = = = = = = = = dhae vA evaM jahA bause, evaM jAva parihAravisuddhie, suhamasaMparAgasaMjae pucchA, goyamA! AuyamohaNijjavajAo cha kammappagaDIo baMdhati, ahakkhAesaMjae jahA siNAe 21 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte kati kammappagaDIo vedeti ? goyamA ! niyamaM aTTa kammappagaDIo vedeti, evaM jAva suhamasaMparAe, ahakkhAe pucchA, goyamA ! sattavihaveyae vA cauvihaveyae vA, sattaviha vedemANe mohaNijavajjAo satta kammappagaDIo vedeti, cattAri vedemANe veyaNijjAuyanAmagoyAo cattAri kammappagaDIo vedeti 22 // sAmAiyasaMjaeNaM bhaMte ! kati kammappagaDIo udIreti ? goyamA! sattaviha jahA bauso, evaM jAva parihAravisuddhIe, suhumasaMparAe pucchA, goyamA ! chavviha udIrae, vA paMcaviha udIrae vA, cha udIremANe AuyaveyaNijjavajjAo cha kammappagaDIo udIrei, paMca udIremANe AuyaveyaNijjamohaNijjavajjAo paMca kammappagaDIo udIrei, ahakkhAyasaMjae pucchA, goyamA! paMcaviha udIrae vA duviha udIrae vA aNu = = = = = 63 ] = = = = =DRA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +0===d=d=d=d=v=d=dzrIbhagavatIsUtrAMtargata dIrae vA, paMca udIremANe Auya0 sesaM jahA niyaMThassa 23 // ( sUtraM 794) sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! sAmAiyasaMjayattaM jahamANe kiM jahati kiM uvasaMpajjati? goyamA! sAmAiyasaMjayattaM jahati chedovaTThAvaNiyasaMjayaMvA suhamasaMparAgasaMjayaM vA asaMjamaMvA uvasaMpajjati, cheovaTThAvaNie pucchA, goyamA! cheovaTThAvaNiyasaMjayattaM jati sAmAiyasaMja0 parihAravi0 suhumasaM0 asaMja0 saMjamAsaMjamaM vA uva0, parihAravisuddhie pucchA, goyamA! parihAravisuddhiyasaMjayattaM jahati chedovaTThAvaNiyasaMjayaM vA asaMjamaM vA upasaMpajjati, suhumasaMparAe pucchA, goyamA ! suhumasaMparAyasaMjayattaM jahati sAmAiyasaMjayaM vA cheovaTThAvaNiyasaMjayaM vA ahakkhAyasaMjayaM vA asaMjamaM vA uvasaMpajjai, ahakkhAyasaMjae NaM pucchA, goyamA ! ahakkhAyasaMjayattaM jahati suhumasaMparAgasaMjayaM vA asaMjamaM vA siddhigatiM vA uvasaMpajjati 24 // (sUtraM 795) sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM sannovautte ho0 nosannovautte hojjA? goyamA! sannovautte *D===d==c[ 64 ]=d=d==d=cs Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa= = = = = == ===ce jahA bauso, evaM jAva parihAravisuddhie, suhumasaMparAe ahakkhAe ya jahA pulAe 25 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kiM AhArae hojjA aNAhArae hojjA ? jahA pulAe, evaM jAva suhumasaMparAe, ahakkhAyasaMjae jahA siNAe 26 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kati bhavaggahaNAI hojjA ? goyamA ! jaha0 ekaM samayaM ukkoseNaM aTTa, evaM chedovaTThAvaNievi, parihAravisuddhie pucchA, goyamA! jahanneNaM ekaM samayaM ukkoseNaM tinni, evaM jAva ahakkhAe 27 // (sUtraM 796) ___ 'suhumasaMparAe' ityAdau 'AuyamohaNijavajA. o cha kammappagaDIo baMdhaItti sUkSmasamparAyasaMyato hyAyurna badhnAti apramattAntatvAttadvandhasya, mohanIyaM ca bAdarakaSAyodayAbhAvAna banAtIti tadvarjAH SaT karmaprakatIrbanAtIti // vedadvAre-'ahakkhAye' tyAdau 'sattavihaveyae vA cauvihaveyae va' tti yathAkhyAtasaMyato nirgranthAvasthAyAM 'mohavaja'tti mohavarjAnAM saptAnAM karmaprakRtInAM vedako, mohanIyasyopazAntatvAt kSINatvAdvA, snAtakAvasthAyAM tu catasRNAmeva, ghAtikarmaprakRtInAM tasya == = ===[ 65 ]= == ==ER Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +0==v=v=v=v=v=v=D=0zrIbhagavatIsUtrAMtargata kSINatvAt // upasampaddhAnadvAre- sAmAiyasaMjae Na' mityAdi, sAmAyikasaMyataH sAmAyikasaMyatatvaM tyajati chedopasthApanIyasaMyatatvaM pratipadyate, caturyAmadharmAtpazcayAmadharmasaGkrame pArzvanAthaziSyavat , ziSyako vA mahAvatAropaNe, sUkSmasamparAyasaMyatatvaM vA pratipadyate zreNipratipattitaH asaMyamAdirvA bhavedbhAvapratipAtAditi / tathA chedopasthApanIyasaMyatazchedopasthApanIyasaMyatatvaM tyajan sAmAyikasaMyatatvaM pratipadyate, yathA''didevatIrthasAdhuH ajitasvAmitIrtha pratipadyamAnaH, parihAravizuddhikasaMyatatvaM vA pratipadyate, chedopasthApanIyavata eva parihAravizuddhisaMyamasya yogyatvAditi / tathA parihAravizuddhikasaMyataH parihAravizuddhikasaMyatatvaM tyajan chedopasthApanIyasaMyatatvaM pratipadyate punargacchAdyAzrayaNAt asaMyama vA pratipadyate devatvotpattAviti / tathA sUkSmasamparAyasaMyataH sUkSmasamparAyasaMyatatvaM zreNIpratipAtena tyajan sAmAyikasaMyatatvaM pratipadyate yadi pUrva sAmAyikasaMyato bhavet , chedopasthApanIyasaMyatatvaM vA pratipadyate yadi pUrva chedopasthApanIyasaMyato bhavet , yathAkhyAtasaMyatatvaM vA pratipadyate zreNIsamArohaNata iti, tathA yathAkhyAtasaMyato yathAkhyAtasaMyatatvaM tyajan zreNipratipatanAt sUkSmasamparAyasaMyatatvaM pratipadyate asaMyama vA prati*== = ==v[ 66 ]== ===0K Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMca saMyatavivaraNa : == = padyate, upazAntamohatve maraNAt devotpattau siddhigatiM vopasampadyate snAtakatve satIti // AkarSadvAre - sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte! ega bhavaggahaNiyA kevatiyA AgarisA pa0 ? goyamA ! jahanneNaM jahA bausassa, chedovAvaNiyassa pucchA, goyamA ! jahanneNaM ekkaM ukkoseNaM vIsapuhuttaM, parihAravisuddhiyassa pucchA, goyamA ! jahanneNaM evaM ukkoseNaM tinni, suhumasaMparAyassa pucchA, goyamA ! jahanneNaM ekaM ukkoseNaM cattAri, ahakkhAyassa pucchA, goyamA ! jahanneNaM ekkaM ukkoseNaM donni / sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte! nANAbhavaggahaNiyA kevatiyA AgarisA pa0 ? goyamA ! jahA bause, chedovaDAvaNiyassa pucchA, goyamA ! jahanneNaM donni ukkoseNaM uvariM navahaM sayANaM aMto sahassassa, parihAravisuddhiyassa jahantreNaM donni ukkoseNaM satta, suhumasaMparAgassa jahanneNaM donni ukkoseNaM nava, ahakkhAyassa jahanneNaM donni ukkoseNaM paMca // (sUtraM 797) 'chedobaTTAvaNIyasse' tyAdau ' vIsapuhuttaM ' ti chedopasthApanIyasyotkarSato viMzatipRthaktvaM paJcaSAdiviMzatayaH AkarSANAM bhavanti 'parihAravisuddhiyasse' tyAdau *0=0=0=0=0=0[ 67 ]q=g=g=0=0=0+ Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ]=0=0=0=0=0=0=0= = zrIbhagavatI sUtrAMtargata ' ukkoseNaM tinni ' tti parihAravizuddhikasaMyatatvaM trIn vArAn ekatra bhave utkarSataH pratipadyate, 'suhamasaMparAyasse' tyAdau ' ukkoseNaM cattAri 'tti ekatra bhave upazamaNIdvayasambhavena pratyekaM saGkklizyamAnavizuddhayamAnalakSaNasUkSmasamparAyadvayabhAvAccatasraH pratipattayaH sUkSmasamparAya - saMyatatve bhavanti, 'ahakkhAe' ityAdau 'ukkoseNaM donni' tti upazamazreNIdvayasambhavAditi / nAnAbhavagrahaNAkarSAdhikAre 'cheovadvAvaNIyasse' tyAdau 'ukko seNaM uvariM navahaM sayANaM aMtosahassa' tti, kathaM 1 kilaikatra bhavagrahaNe SaDviMzataya AkarSANAM bhavanti, tAzcASTAbhirbhavaiguNitA nava zatAni SaSTyadhikAni bhavanti, idaM ca sambhavamAtramAzritya saGkhyAvizeSapradarzanamato'nyathA'pi yathA nava zatAnyadhikAni bhavanti tathA kAryaM, 'parihAravisuddhisse' tyAdau ' ukkoseNaM satta' tti katham ? ekatra bhave teSAM trayANAmuktatvAt bhavatrayasya ca tasyAbhidhAnAdekatra bhave zrayaM dvitiye dvayaM tRtIye dvayamityAdivikalpataH saptAkarSAH parihAravizuddhikasyeti / 'suhumasaMparAyase' tyAdau 'ukkoseNaM nava'tti kathaM ?, sUkSmasamparAyasyaikatra bhave AkarSacatuSkasyoktatvAdbhavatrayasya ca tasyAbhidhAnAdekatra catvAro dvitIye'pi catvArastRtIye caika ityevaM naveti / ' ahakkhAe ' ityAdau ' ukkoseNaM =0=0=0=0[ 68 ]d=0=0=0= === == Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa=v=v=c=v=v=v=v=v===ber paMca'tti, kathaM ? yathAkhyAtasaMyatasyaikatra bhave dvAvAkarSoM dvitIye ca dvAvekatra caika ityevaM paJceti // kAladvAre sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi ? goyamA ! jahanneNaM ekkaM samayaM uphkoseNaM desUNaehiM navahiM vAsehiM UNiyA puvakoDI, evaM chedovaTThAvaNievi, parihAravisuddhie jahanneNaM ekkaM samayaM ukkoseNaM desUNaehiM ekUNatIsAe vAsehiM UNiyA puvvakoDI, suhumasaMparAe jahA niyaMThe, ahakkhAe jahA sAmAiyasaMjae / sAmAiyasaMjayA NaM bhaMte ! kAlao kevaciraM hoi ? goyamA ! savvaddhA, chedovaTThAvaNiesu pucchA, goyamA ! jahanneNaM aDDAijAI vAsasayAI ukko. pannAsaM sAgarovamakoDisayasahassAI, parihAravisuddhIe pucchA, goyamA ! jahanneNaM desUNAI do vAsasayAiM ukko0 desUNAo do puvvakoDIo, suhumasaMparAgasaMjayANaM bhaMte ! pucchA, goyamA ! jaha0 eka samayaM ukkoseNaM aMtomuhuttaM, ahakkhAyasaMjayA jahA sAmAiyasaMjayA 29 // . sAmAiyasaMjayassa 2 NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM aMtaraM hoi ? goyamA ! jahanneNaM jahA pulAgassa >====p=d[ 69 ]=p=v=v=v=on Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *==d=d=d== ===zrIbhagavatIsUtrAMtargata evaM jAva ahakkhAyasaMjayassa, sAmAiyasaM. bhaMte ! pucchA, goyamA ! natthi aMtaraM, chedovaTThAbaNiyassa pucchA, goyamA ! jahanneNaM tevahi vAsasahassAiM ukkoseNaM aTThArasa sAgarovamakoDAko. DIo, parihAravisuddhiyassa pucchA, goyamA ! jahanneNaM caurAsIiM vAsasahassAiM ukkoseNaM aTThArasa sAgarovamakoDAkoDIo, suhamasaMparAyANaM jahA niyaMThANaM, ahakkhAyANaM jahA sAmAiyasaMjayANaM 30 // sAmAiyasaMjayassa NaM bhaMte ! kati samugghAyA pannattA ? goyamA ! cha samugghAyA pannattA, taM jahA kasAyakusIlassa, evaM chedovaTThAvaNiyassavi, parihAravisuddhiyassa jahA pulAgassa, suhumasaMparAgassa jahA niyaMThassa, ahakkhAyassa jahA siNAyassa 31 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! logassa kiM saMkhejahabhAge hojA asaMkhejaibhAge pucchA, goyamA! no saMkhejai jahA pulAe, evaM jAva suhumsNpraae| ahakkhAyasaMjae jahA siNAe 32 // sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! logassa kiM saMkhejahabhAgaM phusai0? jaheva hojA taheva phusai 33 // +0= === =o[ 70 ]g=n=D=p=d=d<< Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa=p-o=D=D=D= == ==on ___sAmAiyasaMjae NaM bhaMte ! kayaraMmi bhAve hojjA 1 goyamA ! khAovasamie bhAve hojjA, evaM jAva suhumasaMparAe, ahakkhAya saMjae pucchA, goyamA ! uvasamie vA khaie vA bhAve hojjA 34 // sAmAiyasaMjayANaM bhaMte ! egasamaeNaM kevatiyA hojjA ? goyamA ! paDivajjamANae ya paDucca jahA kasAyakusIlA taheva niravasesaM, chedovaTThAvaNiyA pucchA, goyamA ! paDivajjamANae paDucca siya asthi siya natthi, jai asthi jahaneNaM ekko vA do vA tinni vA ukkoseNaM sayapuhuttaM, puvvapaDivannae paDucca siya asthi, siya natthi, jaha asthi jahanneNaM koDisayapuhuttaM ukoseNavi koDisayapuhuttaM, parihAravisuddhiyA jahA pulAgA, suhumasaMparAyA jahA niyaMThA, ahakkhAyasaMjayANaM pucchA, goyamA ! paDivajjamANae paDuca siya asthi siya natthi, jai asthi jahanneNaM eko vA do vA tinni vA ukkoseNaM bAvaTTasayaM aTTattarasayaM khavagANaM cauppannaM uvasAmagANaM, puvvapaDivannae Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = zrIbhagavatI sUtrAMtargata pahuca jahanneNaM koDipuhuttaM ukkoseNavi koDipuhutaM 35 // eesi NaM bhaMte ! sAmAiyache ovaTThAvaNiyaparihAravisuddhiyasuhuma saMparAyaahakvAyasaMjayANaM kayare 2 jAva visesAhiyA ? goyamA ! savatthovA suhumasaMparAyasaMjayA parihAravisuddhiyasaMjayA saMkhejjaguNA ahakkhAyasaMjayA saMkhe0 cheovaTThAvaNiyasaMjayA saMkhe0 sAmAiyasaMjayA saMkhejjaguNA 36 || (sUtraM 798 ) 'sAmAiya' ityAdau sAmAyika pratipattisamayasamanantarameva maraNAdekaH samayaH, 'ukkoseNaM deNaehiM navahiM vAsehiM UNiyA pucvakoDI 'ti yaduktaM tadgarbhasamayAdArabhyAvaseyam, anyathA janmadinApekSayA'STavarSo - nikaiva sA bhavatIti, 'parihAravisuddhie jahanneNaM ekaM samayaM ti maraNApekSametat, 'ukkoseNaM deNaehiM ti, asyAyamarthaH - dezonanavavarSajanmaparyAyeNa kenApi pUrvakoTyAyuSA pravrajyA pratipannA, tasya ca viMzativarSapravrajyAparyAyasya dRSTivAdo'nujJAtastatazcAsau parihAravizuddhikaM pratipannaH, taccASTAdazamAsamAnamapyavicchinnatatpariNAmena tenA *0=0=0=0=0=0[ co ]q=0=0=0=0=0* Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMca saMyata vivaraNa- ==0= janmapAlitamityevamekonatriMzadvarSonAM pUrvakoTiM yAvattatsyAditi, 'ahakkhAe jahA sAmAiyasaMjae 'ti tatra jaghanyata ekaM samayaM upazamAvasthAyAM maraNAt, utkarSato dezonA pUrvakoTI, snAtakayathAkhyAtApekSayeti / pRthaktvena kAlacintAyAM 'cheovaTThAvaNie' ityAdi, tatrotsapi - NyAmAditIrthakarasya tIrtha yAvacchedopasthApanIyaM bhavatIti, tIrtha ca tasya sArddhe dve varSazate bhavatItyata uktaM- ' aDDAijjAI' ityAdi, tathA'vasapiNyAmAditIrthakarasya tIrthaM yAvacchedopasthApanIyaM pravarttate tacca paJcAzatsAgaropamakoTIlakSA ityataH 'ukkoseNaM pannAsa ' mityAdyuktamiti / parihAravizuddhikakAlo jaghanyena 'desUNAI do vAsasayAI' ti, katham 1, utsapiNyAmAdyasya jinasya samIpe kazcidvarSazatAyuH parihAravizuddhikaM pratipannastasyAntike tajjIvi - tAnte'nyo varSazatAyureva tataH parato na tasya pratipattirastItyevaM dve varSazate, tayozca pratyekamekonatriMzati varSeSu gateSu tatpratipattirityevamaSTapaJcAzatA varSairnyane te iti dezone ityuktaM, etacca TIkAkAravyAkhyAnaM, cUrNikAravyAkhyAnamapyevameva, kintvavasappiNyantimajinApekSamiti vizeSaH, 'ukkoseNaM desUNAo do puvvakoDIo' ci, katham ?, avasapiNyAmAditIrthakarasyAntike pUrvakovyAyuH =====O *0=0=0=0=0=0[ ko ]d=0=0=0=0=0<< Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *===========zrIbhagavatIsUtrAMtargata kazcitparihAravizuddhikaM pratipannastasyAntike tajIvitAnte'nyastAdRza eva tatpratipanna ityevaM pUrvakoTIdvayaM tathaiva dezonaM parihAravizuddhikasaMyatatvaM syAditi // antaradvAre-'cheovaTThAvaNie'tyAdau 'jahanneNaM tevahi vAsasahassAIti, katham ?, avasapiNyAM duSSamA yAvacchedopasthApanIyaM pravartate tatastasyA evaikaviMzativarSasahasramAnAyAmekAntaduSSamAyAmutsapiNyAzcaikAntaduSSamAyAM duSSamAyAM ca tatpramANAyAmeva tadabhAvaH syAt evaM caikaviMzativarSasahasramAnatrayeNa triSaSTivarSasahasrANAmantaramiti, 'ukoseNaM aTThArasa sAgaro. vamakoDAkoDIo'ti kilotsapiNyAM caturviMzatitamajinatIrthe chedopasthApanIyaM pravarttate tatazca suSamaduSSamAdisamAtraye krameNa dvitricatuHsAgaropamakoTIkoTIpramANe atIte avasapiNyAzcaikAntasuSamAditraye krameNa catustridvisAgaropamakoTI2pramANe atItaprAye prathamajinatIrthe chedopasthApanIyaM pravarttata ityevaM yathoktaM chedopasthApanIyasyAntaraM bhavati, yacceha kiJcinna pUryate yacca pUrvasUtre'tiricyate tadalpatvAnna vivakSitamiti, 'parihAravisuddhiyasse'tyAdi, parihAravizuddhikasaMyatasyAntaraM jaghanyaM caturazItivarSasahasrANi, katham ?, avasarpiNyA duSSamaikAntaduSSamayorutsapiNyAzcaikAntaduSSamAduSSamayoH pratyekamekaviMzativarSasahasra*c=c=d=d=c=o[ 74 ]d=v=v=o=d=Dte Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMyatavivaraNa=v=d=p=d=d=d=d=c=v=be pramANatvena caturazItivarSasahasrANAM bhavati tatra ca parihAravizuddhikaM na bhavatIti kRtvA jaghanyamantaraM tasya yathoktaM syAt , yazcaihAntimajinAnantaro duSSamAyAM parihAravizuddhikakAlo yazcotsapiNyAstRtIyasamAyAM parihAravizuddhikapratipattikAlAtpUrvaH kAlo nAsau vivakSito'lpatvAditi, 'ukoseNaM aTThArasasAgarovamakoDAkoDIo' ti chedopasthApanIyotkRSTAntaravadasya bhAvanA kAryeti / / parimANadvAre 'chedovaTThAvaNiye' ityAdau 'jahanneNaM koDisayapuhuttaM ukkoseNavi koDisayapuhuttaM'tti, ihotkRSTaM chedopasthApanIyasaMyata parimANamAdi tIrthakara tIrthAnyAzritya saMbhavati, jaghanyaM tu tatsamyag nAvagamyate, yato duSSamAnte bharatAdiSu dazasu kSetreSu pratyekaM tadyasya bhAvAviMzatireva teSAM zrUyate, kecitpunarAhuH-idamapyAditIrthakarANAM yastIthakAlastadapekSayaiva samavaseyaM, koTIzatapRthaktvaM ca jaghanyamalpataramutkRSTaM ca bahutaramiti // alpabahutvadvAre,-'savvatthovA suhamasaMparAyasaMjaya'tti stokatvAttatkAlasya nirgranthatulyatvena ca zatapRthaktvapramANatvAtteSAM, 'parihAravisuddhiyasaMjayA saMkhejaguNa'tti tatkAlasya bahutvAt pulAkatulyatvena ca sahasrapRthaktvamAnatvAtteSAm, 'ahakkhAyasaMjayA saMkhejaguNa'tti koTIpRthaktvamAnatvA+0= ====c[ 75 ]=====be Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +v=v==D=p=d=d=d=0=-zrIbhagavatIsUtrAMtargata teSAM, 'chedovaTThAvaNiyasaMjayA saMkhenaguNa'tti koTIzatapRthaktvamAnatayA teSAmuktatvAt , 'sAmAiyasaMjayA saMkhejaguNa'tti kaSAyakuzIlatulyatayAkoTIsahasrapRthaktvamAnatvenoktatvAtteSAmiti // UZULUSLCULULUCULULUCULULUCucucusupuu tKHtbtKHtbtbtKHHKHHKHHKHHKHHKHHKHtKHvKHtKHtptltl 1 iti zrIbhagavatIsUtrapaMcaviMzatitamazatakasya saptamodezakAvuddharitaM paMcasaMyataprakaraNaM samAptaM / TSYSL5454545454545 hKHtbtbHKHtlhbhbhbhbhbhbhbhbhbhbhbhbhbhb RAL Page #86 -------------------------------------------------------------------------- _