Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM ? vyAkhyAtA: DaoN. tarUlatAbAI mahAsatIjI M.A.Ph.D.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AbhAchuM bhAga 2 zrImad rAjacaMdra racita "zrI Atmasiddhi zAratra para pravacano : vyAkhyAtAH bA.bra.pU. DaoN.tarUlatAbAI mahAsatIjI M.A.Ph. D. _/ zrI gujarAtI zvetAMbara sthAnakavAsI kla esosIezana 78/09 rathirDana roDa, puruSavAlama madAsa-1000 07
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimocana : tA. 16-8-1987 prakAzake- 1, zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA mAsa, 2, zrI tIrupura jena saMgha tIrapura. 3, zrI baLavaMtabhAI eca. mAvANI (jatIna) madrAsa, 4, zrImatI maNIbena kItilAla mahetA keImbatura. 5. zrImatI narmadAbena mohanalAla pArekha (bhIvaMDI) muMbaI. 6, zrI bhAnubhAI bhaNazAlI muMbaI 7, zramatI vidulAbena kizorabhAI mahetA muMbaI 8, zrI surezabhAi uttamacaMda citalIyA amerikA. saMparka sUtra zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA ja C/o zrI gujarAtI vetAMbara sthAnakavAsI jaina esesIezana [ vyAkhyAnamALA] sI. yu. zAha bhavana, 78/79rItharDanaroDa, puruSavAkama, madrAsa-600 007 prata-2000 mulya : rU. 33-00 mudraka ophisa-nItina je. badANa * arihaMta prInTIMga presa 401, khajuravALA cembarsa, 313/315, narazInAthI sTrITa, muMbaI-400 009 phona : o.33ra754 ghara : 5139152 : prakAzana samiti : 1, zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA 7, zrI zAMtibhAI desAI 2, zrI jayaMtibhAI ke. zAha 8, zrI nAthubhAI adANuM 3, zrI baLavaMtabhAI mAvANI 9, zrI praphUlabhAI zAha. 4, zrI gAMgajIbhAI verA 10, zrI manaharabhAI dezI. 5, zrI nautamabhAI zeTha 11, zrI rasikabhAI adANI 6, zrI cunibhAI udANuM 12 zrI mahendrabhAI rUpANI parama zradhyeya, vAtsalya mUrti parama pUjya bA. ba. lalitAbAI mahAsatIjI (bApajI) nAM zrI caraNamAM savinaya.....
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pustakamAM.... yuga puruSa zrImad rAjacaMdra viracita "Atmasiddhi zAstranuM vivecana karatAM parama zradheya bA.bra. De. tarUlattAbAI mahAsatIjInA A bIjA pustakamAM AtmAnA cha padanuM nirUpaNa karatI gAthA 43- AtmA che te nitya che, kartA nija karma che joktA vaLI mikSa che, makSa upAya sudharma. thI zarU karI-A cha padonI yathArthatA bAbata ziSyanI zaMkA tathA saddagurU dvArA tenA hRdayaMgama samAdhAnanI AkharI gAthA 118 nizcaya sarve jJAnIne, AvI atra samAya; dharI maunatA ema kahIM, sahaja samAdhi mAMya. levAmAM AvyAM che. darzanathI prabhAvita jijJAsu suziSya, ekAMtavAdI darzanenA jJAnathI gherAtAM, AtmAnAM cha pado vize tarkazuddha dalilethI pitAne udbhavatI zaMkAonuM, viveka sAthe pratipAdana kare che. te sadUguru paNa supAtra ziSyonI dalIlanuM eTalA ja tarkazuddha vikalapathI svAduvAdanI rUe samAdhAna kare che. zrImadunI zailI hRdayaMgama che te parama zradheya mahAsatIjInuM vivecana paNa eTaluM ja talasparzI tathA aMtaraspazI che. AzA che ke sarve jijJAsuone A pustaka kaMIka ApI gayuM tevI anubhUti karAvaze. - trIjA ane aMtima caraNamAM 119 thI 142 gAthAo nuM vivecana karavAmAM Avaze. praphula zAha
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ * prakAzaka dAtA. ka rUA. 11,000-00 (1) zrI surendrabhAI maNIlAla mahetA madrAsa (2) zrI jaina saMgha tArUpura tIrapura (3) zrI baLavaMtabhAI eca. mAvANI madrAsa (4) zrImatI maNIbena kItIlAlabhAI mahetA keImbatura (5) sva, zrI camanalAlabhAI maMchAcaMdabhAI mahetA parivAra... bombe (6) zrI bhAnucaMdra kezavalAlabhAI bhaNasAlI bombe (7) zrImatI narmadAbena mohanalAla pArekha ha. hIMmatabhAI pArekha bhIvaMDI muMbaI (8) zrI surezabhAI uttamacaMdabhAI cIttalIyA amerikA ka mukhya sahAyaka dAtA rU. 5000-00 madrAsa (1) zrI surendrabhAI maNIlAlabhAI mahetA (2) zrImatI suzIlAbena surendrabhAI ,, (3) zrI zAntIbhAI ema. desAI ( New Era Eng) (4) zrImatI Indubena zAntIbhAI desAI zrI rasIkabhAI thA caMdrakAntabhAI badANI (6) zrI prabhudAsa ena. kAmadAra (Rashmi Ele. Co.) (7) zrI jayaMtIbhAI ke. zAha. (N. J. Shah.) (8) zrI phulacaMdabhAI mahetA, (Mehta Gems.) (9) zrI nagInabhAI thA nItInabhAI bAvIsI. ( Taj Leather Crafts ) (10) zrI vRjalAla velajI dezI. (11) zrI guNavaMtabhAI nAgaradAsabhAI dAmANI. (12) zrI zIvalAla sAkaracaMdabhAI zAha 13 (eka thrahastha) 16 zrI surezabhAi bApAlAlabhAI mahetA 15 zrI kumArapAla maNIlAlabhAI mahetA 16. zrI navanItabhAI pArekha M/s Lunar Diamonds 17. zrImatI zAntAbena vanamALIdAsa ThosANI madrAsa beMglora madrAsa bombe bekhe bombe
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ hubalI madrAsa 5 18. zrI karazanabhAI ladhubhAI nIsAra muMbaI 19. eka bahena taraphathI madrAsa 20. zrI naMdalAlabhAI nAnacaMdabhAI kAmadAra 9. (Rashmi Ele. Co.) 21. zrI bhANajI bhagavAnajI mahetA madrAsa ha. zrImatI lIlAvaMtI bena 22. zrI manasukhabhAI vI. dozI (Doshi Bros.) haidrAbAda ra3 zrI vRjalAlabhAI rAyacaMda bhImANu borIvalIjI) 24. zrI nAnajIbhAI velajIbhAI ThasANuM 25. . zrI. Ara. eca. mahetA (gAmadevI) 26. zrI harIbhAI mahetA ha. zrI manubhAI H. mahetA selama ra7. DaeN, zrI tArAcaMda lAlacaMda koThArI 28. sva. jAsudabahena surajamalabhAI mahetAnI suputrIo bombe 29 zrI pI.DI. koThArI 30, , kALIdAsabhAI e. lAkhANI 31 , zrImatI puSpAbena kezavalAlabhAI modI kara, me. rUpANI reDIMga kaMpanI ha, narezabhAI rUpANI 33. va. zAmaLajIbhAI becarabhAI mAlANI kalakattA 34. sva zrI prANalAlabhAI vallabhadAsabhAI ghATalIyA muMbaI 35. zrI manaharabhAI ratIlAlabhAI bhaNasAlI 36. zrI kezavalAlabhAI mohanalAlabhAI jagANI parivAra 37. , prANalAlabhAI mahetA cAsa-dhanabAda 38 , kAMtibhAI bAvIsI taraphathI lAsTIkanA kavarsa madrAsa 39, 9 bhAIcaMdabhAI jhATakIyA bagasarA (saurASTra) kata upasahAyaka dAtA. . 1000-00 F 1. eka sadagRhastha madrAsa 3. caMdubhAI patarA (hinda ledhara) 4 zrI harSakAntabhAI surajamalabhAI mahetA 5. zrI jagajIvanabhAI turakhIyA 6 ,, dalIcaMdabhAI dulabha zeTha enDa bradhasa muMbaI muMbaI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaI 7. sva. revAkuMvara bahena ottamacaMdabhAI ghelANuM madrAsa temanA suputro taraphathI 8. ,, rajanIkAMtabhAI kALIdAsabhAI mahetA muMbaI 9. zrImatI surajabena vIracaMdabhAI zAha amadAvAda 10 me. kalpanA TIMbara DIpe madrAsa 11. bAbubhAI khImacaMda zAha madrAsa 12, , bAbubhAI , 13. sva. zrI vallabhabhAI aMdarajI pArekha [mATuMgA 14, zrImatI zAradAbena nAthAlAlabhAI badANuM madrAsa 15. ,, amRtabena umedalAla zeTha 16. zrI praviNabhAI zAntIlAlabhAI zAha 17. zrImatI jayAbena ramaNIkabhAI zAha 18 zrI chaganalAlabhAI lIlAdhara dozI 19, zrImatI kAMtAbena chaganalAla dozI 205 , nIlAbena vinayacaMda desAI muMbaI 21. , zAntAbena chaganalAla dozI (kaMDalAvALA) madrAsa 22, zrI caMdulAla chaganalAla zAha sakandarAbAda 23 ,, anaMtarAya sI. ajamerA beMglora 24, ,, mahendrakumAra harIlAlabhAI modI mAsa 25, meM. ema, bI. mahetA TrasTa kunura 26. zrI amulakha ema. zeTha sAMgalI 27. , kIraNa pI. zAha madrAsa 28. lIlama avalAnI (malezIyA) kalAluMmbapura 29. zrImatI suzIlAbahena caMdrakAMtabhAi mahetA pAlanapuravALA muMbaI 30. , lalItAbahena harIlAlabhAI modI pAlanapuravALA 31. zrI subodhabhAI vallabhadAsa ghATalIyA 32 ku. taralIkA lAbhubhAI ke. turakhIyA sahAyaka dAtA rUA. 500 madrAsa 1 eka sathrahastha, 2. zrImatI subhadrAbahena turakhIyA
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ meMglora madrAsa beMglora kalakattA muMbai madrAsa muMbaI cakAsa 3. zrImatI vimaLAbahena maNIlAlabhAI rUpANI 4. zrI harSadabhAI zAha, 5. , kezubhAI dAmANI 6. zrImatI puSpAbahena nagInadAsa desAi 7, , jayAbahena 8. zrI azvinakumAra kAntIlAla kAmadAra 9. , nalInIbena harIbhAI saMghavI 10. , dhIrajalAlabhAI lakSmIcaMdabhAI ajamerA 11. gaM. sva, tanasukhabena hIMmatabhAI khaMdhAra 12, zrImatI puSpAbena ukANI13. zrI navanItabhAI vI. kekArI 14. zrImatI indubena manaharalAla vorA 15. zrI satIzakumAra prANajIvana ratANI 16. zrImatI kalpanAbena hIrAlAla bAvIsI 17, zrI manISakumAra zAntIlAla zAha 18. zrI maNIlAla gAMdhI (pAlanapuravALA) 19. zrImatI arUNAbena goradhanadAsa kAmANI 20. zrI caMpAlAla gIradharalAla mahetA 21. ,, gAthAma caMdulAla vasanajI 22. zrImatI jayAbena zaMkaralAla gAMdhI 23. ,, vanalattAbena dilIpakumAra haidrAbAda tIrUpura madrAsa muMbaI beMglora muMbaI malADaamerIkA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgalAcaraNa Esikosos Socialistas ICOS anantavijJAnamatItadoSam abAdhya siddhAntamamartya pUjyam / zrI varddhamAnaM jinamAptamukhya svayaMbhuvaM stotumahaM yatiSye // anaMtavijJAnI, sarva deva rahita, pUrvApara virodha rahita vANInA svAmI, deve dvArA pUjanIya, vItarAga, Apta zreSTha tathA svayaMbhU zrI vardhamAna svAmInI stuti karavAne huM 2 (hemacaMdrAcArya) prayatna karuM chuM. Selecteer ee galleggiateste site ofile06
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha naMbara 9 28 34 45 paY 176 krama- paryAya naMbara viSaya 1 AtmA che 2 SaDuM darzana paNa teha 3 nahIM juduM eMdhANa 4 mATe che nahIM AtmA 5 bhAsya dehAdhyAsathI 6 abAdhya anubhava je rahe 7 paNa AtmAne bhAna 8 Atma-ciMtana 9 pragaTa rUpa caitanyamaya 10 jANanArane mAna nahIM 11 AtmAnI zaMkA kare 12 aMtara karyo vicAra 13 deha mAtra saMyoga che 14 tethI nitya sadAya 15 pUrva janma saMskAra te 16 Atma-ciMtana 17 AtmA dravya nitya che 18 vadanAre te kSaNika nahIM 19 kemAM bhaLe tapAsa 20 tethI jIva abaMdha 21 hoya cetana preraNuM 22 asaMga che paramArthathI 23 cetana je nija bhAnamAM 24 Atma-ciMtana 25 bhAgya sthAna nahIM keya 26 bhAva karma nija kalpanA 27 jhera sudhA samaje nahIM 28 kAraNa vinA na kArya te 3 104 109 118 122 128 134 139 140 '147 151 159
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 166 179 182 188 191 199 203 210 218 227 233 237 238 ra9 karma svabhAve pariName 3. paNa tene nahIM mekSa 31 upaje mekSa svabhAva 32 Atma-ciMtana 33 AtyAMtika viyoga 34 hoya kadApi mokSapada 35 udaya-udaya sadbhAgya 36 mokSa bhAva nivAsa 37 te kAraNa chedaka dazA 38 mukhya karmanI graMtha 39 sarvAbhAsa rahita 40 Atma-ciMtana 41 karma anaMta prakAranA 4ra haNe be vitarAgatA 43 haNe kSamAdika teha 44 te padanI sarvAgatA 45 jAti veSane bheda nahi 46 vate aMtara zedha 47 lahe zuddha samakita te 48 Atma-ciMtana 49 anubhava, lakSa pratIta 50 udaya thAya cAritrane 51 kevaLa nija svabhAvanuM para keTI varSanuM svapna paNa pa3 avyAbAdha savarUpa 54 kara vicAra te pAma 55 sahaja samAdhi mAMya 56 Atma-ciMtana 245 251 257 262 268 ra72 280 291 287 294 299 305 310 317 325
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4-5 munizrI prANalalajI svAmI ravINa mananakAla A RvIra verAvaLa saMvat 19pa4
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. lalitAbAI mahAsatIjI-saMsArI avasthA che. kAraNa tamArA zaki ririka dhaDAkA kAkI adhyAtma yoginI, kRpAdAyI pUjya bA. bra. lalitAbAI mahAsatIjI (bApajI) Apane sata sata vaMdana
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
_
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAdika zraddhAMjalI sva. zrI cunilAla devacaMda bAvIsI carelavAlA) svargavAsa saMvata ra000 Aso suda ra ApanAM saddaguNo sAdu jIvana A mabala, ane dharmabhAvanA amArA mATe preraNA rUpa banI rahe ane te pavitra jayeta sadAya pragaTatI rahe te bhAvanA sAthe ApanAM divya AtmAne paramazAMti maLe. zraddhAMjalI ApatA amo chIe. ga. svarUpa gumanabena cunilAla bAvIsI. kAntilAla cunilAla bAvIsI nitA ke. bAvIsI a. sau. jayazrIbena kAntilAla bAvIsI samIra ke. bAvIsI vipula ke. bAvIsI
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlanapura nivAsI. sva. zrI camanalAlabhAI machAcaMdabhAI mahetA kara vicAra te pAma" Apano parivAra.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. nAgaradAsabhAI vallabhajI dAmANI ApanA dhArmika bhAvanA, saraLatA, nirmaLatA ane koIpaNa duHkhI pratyenI karUNA tayA hamadardInA saMskAro amArAmAM vikasita bane tevI bhAvanA sAthe. parivAra dAmANI parivAra
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlanapura nivAsI pu. mAtuzrI gaMgAbAI kakaladAsa modI pu. pitAzrI kakalabhAI celajIbhAI medI dhana kharacatAM maLaze badhuM paNa mAtapitA maLaze nahIM, enA punita caraNo taNI karI cAhanA bhUlIzuM nahIM', ApanI sAdAI ane nirAbhimAnI sevAkIya prakRti te ApanA jIvananI mukhya vizeSatA hatI. dharma pratye Apane saMpUrNa anurAga hato ane te saMskArane Ape ApanA saMtAnamAM reDaDyA che. te mATe amo ApanA atyaMta RNI ane upakArI chIe, Apano vinita parivAra.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAnajIbhAI velajIbhAI ThosANI ga. sva devakuMvarabena nAnajI bhAI ThosANI Apa kAThIyAvADanI pavitra dharA para zetruMjaya nadInA kAMThe vasela dharI gAmamAM janmI parizramI jIvana jIvI vepAramAM saphaLatA prApta karI bahoLA kuTuMbanA mobhI rahyA sarvane sneha saMpAdana karI 42 varSanI nAnI uMmare nidhana pAmyA. Apa pU. tarUlattAbAI ma.sa.nA saMsArapakSe bA pujI jeonA sadguNonA smaraNathI puSpanI jema marake che. tarUlatAbAI mahAsatIjInA saMsArI pakSe bhAbhu dharmapArAyaNa premALavatsalya sabhara saraLa svabhAvI anyanA sukhe sukhI, duHkhe dukhI, jevA samabhAvI nAnI uMmara vaidhavya lAdhavA chatAM hiMmatathI saMtAnone paiva pUrvaka uchera karanAra dharmavAna ku TuMba pratye atyaMta mAyALu snehala ane udAratA bharyo vahevAra temanA jIvananA sarva pAsA meghadhanuSya jema saptaraMgI manahara che. kuTuMbane utkarSamAM temanI preraNAnA piyuSa amRta siMcANanA evA devakuMvarabA save mATe preraNAnuM baLa che.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 Ran TEST NEY sva. zrI cImanalAla cunIlAla bAvIsI (carelavALA) janma. tA. 4-12-1935 svargavAsaH tA. pa-2-1978 amArA pUjya vaDIlazronI snehabharI smRtimAM ame sau vinamrabhAve Apane vaMdana karI hArdika zraddhAMjalI apIe chIe. prabhu ApanA AtmAne zAzvata zAMti arpe evI ahaniraza prArthanA. lI. samasta bAvIsI parivAra (tAja ledhara kAphaTasa)
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlanapura nivAsI ( hAla mubaI ) pU. pitAzrI pU. mAtuzrI sva.zrI gIradharabhAI ke jhaverI. lIlAbAI gIradharalAla jhaverI Apa mAta pitA pAsethI susaMskArone amUlya vAraso maLe, Ape amArAmAM dayA-dAna-dharmanA saMskAronuM siMcana karyuM. dharma pratyenI akhUTa zraddhA amArA AtmAmAM jAgRta karI, tevA Apane amArA lAkha lAkha vaMdana. ApanI suputrIesuzIlA- praviNA-harSilA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ a. sau. sva. smitAbena sI. pArekha janma tA. 27-11-68 | svargavAsa tA. 4-11-86 madrAsa. saMvata-2043 bhAibIja beMglara. sadAya smita veratI ane mAtra 18 varSanI nAnI u mare bhAI bIjanA pavitra divase acAnaka amone choDIne cAlI gaI. ApanA sarva pratyeno prema sadAya yAda raheze. phulaDuM gayuM karamAIne suvAsa tenI rahI gaI. aramAna sau tuTI paDayA. AzA nIrAzA banI gaI pitA : naMdalAla nAnacaMda kAmadAra mAtAH a.sau. vasumati naMdalAla kAmadAra bhAIo : mayura tathA Ileza. bhAbhI : a.sau. hInA mayura kAmadAra bahenaH a.sau. ilA harSadabhAI mahetA banevI harSadabhAI phulacaMdabhAI mahetA (junA sAvaravALA hAla madrAsa.)
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlaNapura nivAsI sva. pUjya pitAzrI gaM. sva. pUjya mAtuzrI hIrAlAlabhAI hemarAjabhAI mahetA hIrAbAi hIrAlAlabhAI mahetA nAnI uMmare phUla jevAM amane mAnI chAyAmAM mUkI Ape cIra vidAya lIdhI. ApanA sadguNo ane dharmane amara vAraso pUjya mAtuzrIe amArAmAM reDyo. Apa ubhayanA mahAna upakAranuM traNa ame kadI cUkvI zakIe tema nathI. Apane amArA aMtaHkaraNanA ahobhAvathI vaMdana karIe chIe. ApanI zubhAziSa sadAkALa TakI rahe eja abhyarthanA ! putra. -sva. rasIkalAla, sva. ratIlAla, ramaNIka, sva. rameza. putrI. savitA. jamAI sva. pannAlAlabhAI putravadhuo-indIrA, maMjulA, satyavatI, saritA-samasta parivAra
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjya pitAzrI De. va labhajI TokarazI dezI pUjaya mAtuzrI zrImati divALIbena vallabhajI dozI janma navembara 1869 svargavAsa me 1957 janma navembara 189 svargavAsa DIsembara 1969 Ape amArA saumAM janmathI dharmabhAvanA ane saMskAranuM bIja ropyuM ane prema ane vAtsalyathI jaLa sicana karyuM jenA pratApe Aje ame sau bhAIo ane Apane sakaLa parivAra sukhI chIe. amane dharma pratye zraddhA ane sevAnA kAryo tathA dAna karavAnI preraNA ApanA pratApI jIvanamAMthI kAyama maLatI rahI che tene amAruM saubhAgya samajIe chIe. ApanA sadA traNa putro ane sakaLa parivAra prerita :zrI manasukhabhAI va. dezI ane zrImati suzIlA dozI.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zrImatI jAsudabena surajamalabhAI mahetA "sava jIvanuM Iccho sukha" temanI suputrIo-muMbaI
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlanapura nivAsI sva. zrI zAMtIlAla nAnacaMda koThArI temanI samRtImAM temanA parivAra taraphathI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmA che.. ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadazanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagudarza, samyagujJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA muktine pAmavA mATe che. e ArAdhanA karanAra jIva saMsAranA sarva baMdhanothI sarvathA mUkAya che. - Atmasiddhi zAstramAM e ja vizleSaNa karavAmAM AvyuM che. bhUmikAmAM sadgurunuM mAhAmya ane svacchedane TALavAnI anivAryatA batAvyA pachI, matAtha tyajavA mATe matAthInAM lakSaNe ane AtmAthe pAmavA mATe AtmAthInAM lakSaNe batAvyAM. have mukhya tattva para Ave che. A zAstranI racanA je padone samajAvavA mATe thaI che te mAtra eka gAthAmAM ja AmA che te nitya che, che kartA nija karma che jokatA vaLI makSa che, mekSa upAya sudhama....43... prathama pada "AtmA che." zA mATe ene prathama lIdhuM ? AtmAnA astitvane svIkAryA vinA sAdhanAnuM kaI mUlya nathI. AtmA che te tene mATe ArAdhanA ! AtmA ja na hoya te konA mATe sAdhanA karavAnI rahe ? mATe prathama te e vizvAsa have ghaTe ke AtmA che. | moTA bhAganA mANase AtmAnA svIkAra mATe taiyAra nathI. temAM ya jaDa jagatanI zaktione sarvasva mAnanAra vijJAnanA prabhAvathI aMjAyele mAnava AtmAnA astitvamAM zraddhA rAkhatuM nathI. jyAM astitvanI ja zraddhA nathI tyAM AtmA viSayaka sarva prazno nirarthaka banI jAya che. zAstromAM rAjA paradezInI vAta Ave che. AtmAnuM hevApaNuM che ja, bhAga-2-1
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM nahIM, ema daDhatApUrvaka mAnate hevAnA kAraNe pApa karavAmAM pAchuM vALI jete na hate. AtmA na hoya tethI pApa-puNya paNa na hoya ane pApapuNyanA abhAve svarga-narakanI paNa siddhi thAya ja nahIM, Ama sarvathA nAstikavAdI hevAnA kAraNe pApa-prapaMcamAM ja e paDayo hato vaLI e hate jijJAsu, eTale pite je mAne che te satya ja che e sAbita karavA mAnavanA dehamAM, AtmAne zodhavAnA prayAsa paNa eNe judI-judI rIte karyA hatA. mRtyudaMDanI sajA pAmelA gunegArane koThImAM pUrI, tene jIva keThInAM kayA bhAgamAMthI nIkaLe che, te jovAno prayAsa karyo paNa keThImAM kyAMya taDa paDI nahIM ane pele gunegAra te maraNa pAmele ja keThImAM dekhAye. te ja rIte bIjA eka gunegAranA zarIrane pahelAM tenyuM, ane phAMsI dIdhA pachI pharI vajana karyuM. ane vajana sarakhA ja thayA. tethI tyAM paNa siddha thayuM ke AtmA nathI. je AtmA hoya te dehamAMthI nIkaLI gayA pachI dehanuM vajana eTaluM ochuM thavuM joIe paNa vajana ochuM thayuM nahIM. trIjA gunegAranA zarIranA TukaDe-TukaDA karyA. asaMkhya TukaDA karyA ane dareka TukaDAmAM jIvane jovAno prayAsa karyo paNa eke ya TukaDAmAM jIva dekhAya nahIM. Ama teNe karelA sarva prayAsa vaDe dehamAM AtmA nAmanuM koI tatva nathI evuM sAbita karyuM. tethI tene vizvAsa daDha thaye. pApa ane pApanA phaLane na mAnavAnA kAraNe jIvana pApamaya pravRttimAM ja vyatIta thavA mAMDayuM. jo ke pAchaLathI te bujhace ane AtmAnA astitvane svIkArate thayo. jIvana sudharyuM ane sAdhanAnI rAhe caDI gaye. samatA yogane sAdhI eNe saphaLatA meLavI lIdhI. ahIM rAjA paradezIe AcarelA prayAso spRhaNIya nathI paNa Atma-tatvane jANavAnI tenI jijJAsA ullekhanIya che, prazaMsanIya che. bhAratamAM eka cArvAka saMpradAya hate. Aje tenuM saMpradAyanA rUpamAM astitva nathI. A matavAdIe AtmAnA astitvamAM vizvAsa dharAvatA nathI. A janma pahele ane chelle che. punarjanma nathI. pApa-puNya nathI, svarga-naraka nathI. karma nathI, karmaphaLa nathI. kazuM ja nathI. ane tethI . . . . e.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmA che AtmAnA nAme thatI dharma-ArAdhanA karavAne kaI artha nathI. basa, jeTalAM varSa jIve, sukhethI jIve. karaja karIne paNa meja-majA karI le. jIvanane bhautika AnaMda mANavA mATe dhananI jarura hoya. tamArI pAse dhana hoya te bhale, na hoya te kaI pAsethI karaja karIne , tema na maLe te lUMTIne paNa laI le ane bhoga bhogavI . jIvana pUrNa thayA bAda kazuM ja nahIM rahe, te pachI kyAM bhagavaze ? AtmAnA astitvane nahIM mAnanAra mAnavene daSTikoNa bhautikyAdI ja thaI jAya che. ArAdhanAnA nAme kazuM ye rahetuM ja nathI. mATe ja zrImadjIe AtmA che kahI AtmAnA astitva viSe zraddhA jAhera karI che. vaLI AtmA che eTale jagatamAM kyAMka AtmA che ke haze tema nahIM paNa "huM AtmA ja chuM, mAruM astitva Atma-rUpa che, deha rUpa nathI, dehathI taddana judo "huM mAtra AtmA chuM', AvI daDha zraddhA jAge, zakti rUpe che te vyaktitva rUpe sAkAra thAya, ane satya tatvanI saMpUrNa vyaktigata zraddhA jAge, tethI ja A prathama pada . bIjuM pada-te nitya che. AtmAnuM astitva che ane te nitya astitvavAna padArtha che. e zAzvata tatva che, nAzavaMta nahIM. dehane ja AtmA mAnanAra dehanA nAzathI AtmAne nAza mAne tene anAtmavAdI kahA che ane AtmAne sarvataMtra svataMtra dravya mAnanAra AtmavAdI che. AtmavAdI tathA anAtmavAdI bane cetananA astitvane te svIkAre che. paNa AtmavAdI cetananA saikAlika astitvane svIkAra kare che, jayAre anAtmavAdI mAtra astitvane ja svIkAra kare che. caitanya AtmA kadI mare nahIM. tene nAza na thAya. deha jaDa che tene nAza thAya che. deha che te jaDane eka paryAya che ane paryAya kakkI sthira rahe nahIM. je pariName che arthAt kSaNe-kSaNe badalAya che te paryAya che. deha paNa paryAya che mATe tene nAza thAya. paNa AmAM svataMtra dravya che ane dravyanA dravyatvane kadI nAza thAya nahIM mATe AtmA nitya che. vaLI AtmA eka zakti rUpa che. zaktine kadI nAza thato nathI tema vijJAne paNa siddha karyuM che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM AtmAmAM nityatva che mATe ja mokSanI saMbhavitatA che. anaMtakALa sudhI zAzvata sthitimAM sadAnaMdamaya sthitimAM rahevuM te te mekSa che. AtmA nAzavaMta heya te zAzvata AnaMdamaya sthiti tenA mATe hAI zake ja nahIM. Ama AtmA nitya che e zraddhA jAge te ja mela ArAdhanA sArthaka che. trIjuM-zuM pada AtmA karyA che, ane karma phaLane bhaktA paNa che. karmane kartA che. nija karmane kartA che. pite ja karma kare che ane pite ja e karmanAM phaLa bhogave che. ekanAM karelAM karmo bIjAne bhegavavAM paDatAM nathI. vaLI karma keI karAvatuM nathI. piote ja rAga-dveSa-ajJAnanA kAraNonuM sevana karI karma kare che. ' ahIM mAtra sthala daSTithI, vyavahAranayane lakSyamAM rAkhI vAta karI che. AtmAnuM kartApaNuM ane bhokatApaNuM vAstavamAM zuM che e AgaLa vicArazuM. pAMcamA padamAM kahe che "AtmAna mekSa che. te karmane kartA bane, bhoktA paNa banyuM. paNa e pachI AtmA sarvathI mukta thavAnI lAyakAta dharAve che. je AtmA puruSArtha kare te baMnene chedI mekSa pAmI zake che. anya mAnyatA evI paNa che ke vizvamAM sarvocca zaktirUpa eka ja brahma tatva che. ane te sadA eka ja raheze. koI paNa jIva pite brahma banI zake nahIM. parama brahma paramAtmAnA pada sudhI jIva kadI pahoMcI zake ja nahIM. paNa jena ArAdhanAnI carama pariNati paramAtma tavamAM thAya che. game te pApI, adhama jIva paNa jAge ane samyagU puruSArtha tene lAdhI jAya che te paNa saMsArathI sarvathA mukta thaI siddha svarUpI banI zake che. jene paraMparAnI A ja vizeSatA che. tethI A Atmasiddhi zAstramAM sahuthI mahattvapUrNa A pAMcamuM pada' ja che. AtmAne mokSa che e zraddhA sahita samajAya te jIva e tarapha puruSArtha karI zake. vaLI ahIM eka vAra mokSa prApta thayA pachI pharI pAche janma levAne nathI. cirakALa sudhI e zAzvata rithatimAM ja pitAnA zuddha-vAstavika
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmA che svarUpane AnaMda letAM tyAM ja rahevAnuM che. jyAre keTalAka dharma-saMpradAyenI mAnyatA ema paNa che ke eka vAra mekSa te thaI jAya, paNa pharI janma laI A saMsAranAM duHkha bhegAvavA AvavuM paDe. A mAnyatA jIvane puruSArtha karavAmAMthI pAcho pADe che. je prabaLa puruSArtha karyA pachI, aneka kaSTo veThyA pachI maLatI mukti, zAzvata na hoya, pharI enuM e paribhramaNa heya te evI muktithI zuM ? enA karatAM te jyAM chIe tyAM sArA chIe! meja karyA karIe ane janma-maraNa karyA karIe ! baMdhuo ! jena paraMparAnI mukti viSayaka mAnyatA sarvajJa-sarvadazI, vItarAga paramAtmAe Apela, batAvela mArgane anusarIne che. tethI temAM mInamekha na hovAthI A ja sAdhanA ArAdhavA yogya che. ahIM AtmA viSe karelo puruSArtha kadI vyartha nathI jato. jema-jema puruSArtha thAya tema-tema mekSanI najIka e pahoMcADe che. A zraddhA ja jIvamAM jAgRti ANe che. puruSArthanI preraNA Ape che ane aMte jIva mekSane pAmI jAya che. ane chelle pada- "mekSa upAya sudharma. jyAre pAMce padanI zraddhA AtmAmAM jAgRta thAya tyAre have aMtima pada kahe che. "mekSa che" jIva mukta thaI zake che te tenA upAye hevA ja joIe. jIva kevA puruSArtha vaDe mekSane pAmI zake ? te tene sAde sIdho upAya eTale ja ke baMdhAcele che ene ja mokSa che. te mokSa pAmavA baMdhanane kApavAM, baMdhanane kApavAnI rIta e ja che mokSane upAya. mokSane mArga gAthAmAM mekSane upAya "sudharma" batAvyuM. "sudharma" eTale svane dharma. AtmAnA zuddha svabhAva rUpa jJAtA-deSTA bhAva te ja che sva-dharmasvadharmane choDI para-dharmarUpa rAga-dveSa sevyAM eTale ja baMdhAye che. tenAthI virUddha vate te chUTI jAya. mukta thAya. paMcataMtramAM Apela bedhakathAomAM eka kathA che. eka moTA jaMgalamAM keTalAka rAnI pazuo rahe che. temAM vanano rAjA vanarAja paNa che. AkhA e jaMgalane dhrujAvate rAja karI rahyo che. ekavAra kherAkanI zodhamAM nIkaLe ghaNuM chu, paNa zikAra maLatuM nathI. bhUkhanI pIDA peTamAM vadhI rahI che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM vyAkuLa thaI gayuM che. eTalAmAM eka jagalI uMdara dekhAye. siMha jevuM prANI AvA nAnA jaMtuone zikAra na kare. tenAmAM paNa eka khUmArI heya. pite baLavAna hoya eTale baLiyA sAthe ja bAtha bhIDe. paNa zuM kare ? peTanI bhUkha satAvI rahI che. eNe uMdarane mAravA paMje uThAvyo paNa nAne e udara buddhimAna hatuM. eNe vinatinA svaramAM kahyuM, vanarAja mane mArIne tamAruM zuM vaLaze ? mArA AvaDA zarIrathI tamArI bhUkha bhAMgaze nahIM. mane cheDI do. siMhathI rahevAtuM nathI. bhUkha sahevAtI nathI. e kahe nA, huM te tane mArIza ja. paNa uMdare khUba kAlAvAlA karyA vanarAja ! mane choDI de, huM kayAreka tamane kAma lAgIza ! vanarAja vicAre che, AvaDe e mane zuM kAma lAgaze ? chatAM krUra gaNAtA siMhanA dilamAM dayA AvI ane ene choDI dIdhuM. uMdara te siMhane mitra banI gaye. roja Ave, siMha sAthe ceDI vAra rame ne cAlyA jAya. ema eka divasa uMdara AvyA ne joyuM te siMha keInI bichAvelI jALamAM sapaDAI gayo che, garIbaDo thaIne beThe che, nIkaLavAnA prayAsa kare tema vadhu phasAte jAya che. udara kahe A zuM? AvI dazA keNe karI ApanI ? he ! A te Apa jALamAM phasAyA che! kaMI vAMdho nahIM, Apane mukta karavA te mAruM kAma! ane uMdare dAMta vaDe dhIre-dhIre AkhI jALane kApI nAkhI. siMhane mukta karyo ! nAnA evA udare, vanarAja jevA mahA-prANIne mukta karyo ! baMdhuo! vicAro ! jALa koNe kApI? uMdaranA dAMtanI tINatAe! e ja rIte saMsAramAM phasAyelA AtmAne baMdhanamAMthI choDAvavAnuM kAma kare che, sudharma, svadharma ! svadharma jevuM tINa sAdhana bIjuM kaI nathI. ane bIjI vAta, udarane siMha para prema hatuM. tenA prema bhAve ja tenI pAse AvuM moTuM kAma karAvyuM. baMdhuo! ApaNe ApaNA AtmAne ja mukta kare che mATe AtmA para prema karIe. jagatanA para ghaNe prema karyo paNa pite pitAne ja prema nathI karyo. je
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmA che pitAne prema karate thaI jAya te mukta thavAmAM vAra keTalI ? AcArAMga sUtramAM kahyuM che- ___purisA tumameva tuma mitta, ki bahiyA mitta micchasi.? he AtmA! tuM ja tAre mitra che. zA mATe bahAranA mitrane Ie che? AtmA sumArge cAle, pite pitAne jAgRta kare, pote pitAnuM bhAna kare, nijAnaMdane anubhave te te pitAne mitra che. satpatha para cAlI AtmAne mekSa maMjhile pahoMcADe che. te baMdhuo! AtmA para, pitA para prema karI ApaNe ApaNAM badhana kApI nAkhIe. - ahIM saMkSepamAM cha pado batAvyAM ! have pachI supAtra ziSya ekaeka pada viSe prazna uThAvaze ane samartha sadguru, khUba ja prema bhAvathI, anubhava rasathI rasAyelI vANI dvArA praznonAM samAdhAna karaze. te pahelAM bhAratanA anya darzane sAthe A cha padano samanvaya kevI rIte thAya che te have pachInI gAthAmAM kahevAmAM Avaze.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ -16 darzana paNa che ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-rananI ArAdhanA AtmAne zuddha-buddha banAve che. anaMtakALathI malina thayele AtmA nirmaLa bane che. ane e ja siddhi che. adhyAtma mArge siddhi pAmIne keI camatkArika labdhio prApta karavAnI nathI. paNa AtmAnuM je mULabhUta svarUpa che te pAmI javAnuM che. atyAre ApaNe je kaI chIe te vAstavikatA nathI, ayathArtha rUpa dhAraNa karela che. game tevA sAdhana-saMpanna he, zakti dharAvatA he, zeThazrImaMtanuM birUda dharAvatA ho, samAjamAM pratiSThA pAmI cukyA che, e badhuM ja ayathArtha. e tamAruM svarUpa nathI, vAstavika sthiti nathI. AvuM badhuM te kaMI keTalIyevAra meLavI cUkyA che. kazuMya navuM nathI. tame je meLavyuM te vizvanA aneka che meLave che. je kaMI sukha maLyuM, duHkha maLyuM, AgaLa vadhyA ke pAchA paDayA. badhuM ja jagatanA kramamAM ghaTita thayA ja kare che ne thayuM. paNa Aja sudhI AtmadazAmAM je ghaTita nathI karI zakyA, te karavuM tenuM nAma che ArAdhanA. ' Atmasiddhi zAstramAM A ArAdhanAnI yathArthatAne samajAvavA mATe ja cha padanuM vivecana thayuM che. je bhAratanAM anya darzananA siddhAMta sAthe paNa kaMIka sammata che. zrImadjI kahe che Sa sthAnake saMkSepamAM, darzana paNa teha, samajAvA paramArthane, kahyAM jJAnIe eha.44. bhAratanAM cha darzanee tAtvika vicAraNA jeTalI karI che te A cha padanI aMdara samAI jAya che. AtmAne kendramAM rAkhI tenA viSe je
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDU darzana paNa teha kaMI vicAravAmAM Ave te cha pada sivAya bIjuM kazuM hoI na zake. tethI ja zrImadjI kahe che ke A cha padane vicAra karatAM SaDradarzananuM jJAna thaI zake che. bhAratamAM mukhyarUpa cha darzana che. 1, vedAMta 2, jena 3, sAMkhya sa, ega 5. naiyAyika ane 6. bauddha, jaina darzana sivAyanA anya darzane ekAMtavAdI che tyAre jaina darzana anekAMtavAdI che. tatvane eka daSTithI ja javuM te ekAMta ane judI-judI aneka daSTithI jevuM te anekAMta. pratyeka padArthamAM anaMta saMbhAvanAo hoya che. sarva saMbhAvanAone dRSTimAM rAkhIne padArthane kahe te anekAMta. koI paNa padArtha bhinna-bhinna aneka prakAranI gyatA dharAvatA hoya tene ema kahI devuM ke te A ja che te tene pUro nyAya ApI zakAto nathI. paNa te eka apekSAe Ave che, sAthe bIjI apekSAe A paNa che ema kahevAthI padArthanuM puruM svarUpa sAme Ave che. padArthanAM jeTalA Angles che eTalA Angles thI tene jevo joIe. jaina dArzanikenI e vizeSatA che, ke teo pratyeka padArtha ne dravya, kSetra, kALa, bhAvanI daSTithI jue che ane sAthe-sAthe asti nAsti ne viveka kare che. A anekAntavAda mAtra zAstracarcA pUste ja sImita nathI paNa jIvanamAM prAyogika kSetre paNa eTalo ja kharo utare che. jemake nAnA-moTAnI vyAkhyA, UMcA-nIcAnI vyAkhyA, sArA-kharAbanI vyAkhyA paNa sApekSa ja hoya che. be Tebala heya eka traNaphUTa uMcuM ane bIju pAMca phUTa UMcuM. pahelAM karatAM bIju UMcuM che paNa tenI bAjumAM trIju ATha phUTa UMcuM Tebala mUke te jene UMcuM kahyuM tene nIcuM kahevuM paDaze. te e vacalA TebalamAM ucApaNuM che tema nIcApaNuM paNa che. eka ja TebalamAM paraspara be vidhI bAbata dekhAya che. sAmAnya rIte ema lAge che ke je UMcuM che te UMcuM ja hoya. nIcuM che te nIcuM ja hoya ! paNa ekI sAthe baMne kema hoya ? paNa vyavahAramAM Ama prayoga thAya che. jene sahu sArI rIte jANe che, ane AmAM
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 huM AtmA chuM kyAMya virodha ubhuM thatuM nathI. anekAMta daSTi ja e che ke paraspara virodhI lAgatA be dharmone eka ja padArthamAM batAvatA chatAM virodha na thAya. A daSTine khyAlamAM rAkhI jenadarzana jyAre anya darzananI mAnyatAne vicAre che tyAre te jenI daSTie paNa svIkArya bane che. mahAmanISI zrI haribhadrasUrizvarajIe SaDradarzana samuccaya nAmanA graMthamAM taTastha bhAve che ke darzanenI carcA karatAM, te-te darzanenI mAnyatAone batAvI che. vedAMta ane keTalAka sAMkhyamatavAdIo AtmAne abaMdha mAne che, nirlepa mAne che. AtmA kadI baMdhAtuM nathI. tenAmAM baMdhanI saMbhAvanA nathI. brahma zuddha che. A mata teone ekAMta daSTie che. jenadarzana AtmAne nizcayanayathI zuddha, buddha, ane nirlepa mAne che. tenA vAstavika nirmaLarUpamAM kayAMya lepa nathI, baMdhAvApaNuM nathI. vedAMta ane sAMkhyanI A mAnyatA jaina darzanane nizcayayathI mAnya che. te uparAMta jainadarzananI vyavahAra daSTi AtmAne karmanA kartA ane katArUpe mAne che. tethI AtmA baMdhAya che ne lepAya paNa che. gamImAMsake aneka AtmAne mAnatA nathI, paNa AkhAye vizvamAM eka ja AtmA che. jema AkAzamAM rahelA caMdranAM pratibiMba aneka vAsaNamAM rahelA pANImAM aneka paDe che chatAM caMdra ekaja che. tema aneka zarIramAM judA-judA lAgatAM AtmA te eka vizvAtmAnAM pratibiMba ja che. A ekAMta mAnyatA, AtmasvarUpanI apekSAe jainadarzana mAnya karI zake. zAstramAM kahyuM "AtmA eka che. janadarzana lekamAM anaMtaanaMta AtmAomAM vizvAsa dharAve che. chatAM AtmA eka che ema kahevA pAchaLanI dRSTi AtmAnAM maulika svarUpanI che. AtmA siddhane hoya ke saMsAramAM pharatA nAnA-moTA prANuone heya. paNa badhA ja AtmAnuM mULabhUta svarUpa eka sarakhuM ja che. astitva, vastRtva, nityatva prameyatva, agurulaghutva Adi guNe sarva mAM che ja. mATe jIva svarUpe badhAM ja AtmA eka che A paNa nizcayadaSTi che. te uparAMta sarva ,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaDU darzana paNa teha AtmAnuM svataMtra astitva che mATe jaina darzana ane AtmAnA hevApaNumAM paNa zraddhA dharAve che. ga-auyAyike Izvarane jagatane kartA mAne che. jenA paraMparA koI eka Izvare A sRSTinI racanA karI che tevuM mAnatI nathI paNa AtmAne ja paramAtmA mAne che. sahu jIve pitAne AMtara-bAhya saMsAra pite ja ubhe karyo che. pite je kaMI che, je che, je kaMI bhegave che, je kaMI maLyuM che, te badhuM ja pitAnI aMdara paDelA AtmatatvanI. bahirmukha pariNatinA kAraNe che e svIkAre che tethI A jagatanAM anaMta. AtmAoe, anaMta saMsAra racyuM ane te sarva AtmAo paramAtmA svarUpI ja che tene ja Izvara kahI zakIe. A daSTi taiyAyike sAthe. saMmata thAya che. vaLI jaDa jagata anAdi-anaMta che te keInuM banAvyuM bane nahIM. jenadarzana jagatane svayaMbhU mAne che. bauddha AtmAnuM nityatva na svIkAratAM AtmAne kSaNika mAne che. teo kahe che jagatanAM sarva padArtho kSaNa sthAyI che. eka kSaNathI vadhAre samaya keIpaNa padArtha TakI zakti nathI. pratyeka kSaNe padArthane nAza thAya che, ane pratyeka kSaNe utpatti thAya che. Ama sarva padArthanI sAthe AtmA paNa anitya che. jenadarzana AtmAne eka daSTie anitya paNa mAne che. A tenI anekAnta dRSTinI balihArI che. AtmA potAnA mULa. rUpamAM dravyanI dRSTie nitya che paNa jeTalA drave che. te sarva pariNamanazIla che. kSaNa-kSaNa paryAyanuM pariNamana thayA kare che vaLI paryAya te. kSaNika ja hoya tethI nAzavaMta che. je TakIne sthira na rahe te ja paryAya. te AtmA dravya che. tenAmAM paNa paryAye utpanna thAya che ane nAza pAme che. e dRSTie AtmA anitya che. Ama paryAyAtmaka draSTie bauddhonI mAnyatA jenadarzana svIkAre che. dravyAtmaka daSTithI AtmA nitya che e paNa jainadarzanane mAnya che. yAyike AtmAne phUTastha nitya mAne che, eTale ke jemAM kaMI ja parivartana kayAreya na Ave. je che te sadAkALa rahe paNa jainadarzana,
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 huM AtmA chuM nizcayanaye nityatAne svIkAra karyA pachI paNa temAM vyavahArane ani. tyatA mAne che. dravya dRSTie nitya AtmA paryAye anitya che, parivartana zIla che. te paryAya paNa svAbhAvika ane vaibhAvika bane che. eka bahu ja mahatvapUrNa prazana khUba uMDANathI vicAre ! ApaNe manuSya chIe te zuM che ? aneka vakhata sAMbhaLI cukyA ke manuSyane janma eTale uttama mAM uttama ane durlabha che. mAnava banavuM te zreSTha che. A mAnyatA ApaNe sahunA manamAM daDhapaNe che paNa huM kahuM chuM ke manuSyapaNuM te AtmAnI vikRta dazAnuM pariNAma che. mATe manuSya thavuM te uttama nathI ! svIkAraze A vAta ? baMdhuo ! sAMbhaLIne jarA buddhine dhakako lAgaze ! A zuM ? sarva zAstroe manuSyapaNAne uttama kahyuM ane Apa kema Ama kahe che ? hA, deva, nAraka ke tiryaMca gatinI apekSAe bhale manuSyapaNuM uttama heya paNa AtmAnI zuddha dazA jyAre karmanA lepathI lepAchuM ane vikRta thaI tyAre ja tene gatinuM paribhramaNa che, ane e bhramaNamAM manuSya gati paNa che tethI te vikRti che, AtmA pitAnA zuddha svarUpamAM manuSya nathI, deva nathI, nAraka ke pazu nathI. te te mAtra zuddha cipa AtmA ja che, te vikRti te uttama kaI rIte hoI zake ? mATe ja eka apekSAe zreSTha gaNAte manuSya-bhava bIjI dRSTie vikRta che. hA, te A AtmAnI vaibhAvika paryAyanI vAta thaI chatAM vyavahArika dRSTithI manuSyapaNuM zreSTha che te paNa hakikata ja che. naiyAyikae AtmAne nitya mAnyo tene parama zuddha nizcayanayathI svIkArI zakAya. te jainadarzana anya darzanene eka-eka dRSTikoNathI apanAve che. ane tyAM ja jainadarzananAM anekAMtavAdanI siddhi che. tenI yathArthatAnI sAbiti che. ane tethI ja bhAratanAM anya darzane jainadarzananI A vizALa dakiTamAM samAI jAya che. anya darzanene mAnya tane pitAnI AgavI zailIthI svIkAra karavAnuM sAmarthya jainadarzananI syAdvAda zailI dharAve che. temaja te darzanenI mAnyatA uparAMta paNa jainadarzana tatvanA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sa darzana paNa teha 13 ghaNAM ja uMDANamAM jaI tatvanAM anya satyane bahAra lAvI zakayuM che. tethI ja janadarzana sarva darzanenAM tatvajJAnanAM uMDANamAM praveza pAmelA udAratA mahAgI AnaMdaghanajI mahArAja, SaDradarzanone vItarAga prarUpitA tatvajJAna sAthe eka alaukika dRSTithI samanvaya kare che.- padarzana jina aMga bhaNaje, nyAsa SaDaMga je sAdhe re nami jinavaranA caraNa upAsaka, SaDU darzana ArAdhe re...2 sAMkhya, ga, bauddha, mImAMsaka, cArvAka ane jaina Adi cha darzana vItarAga paramAtmAnA cha aMga che. A cha aMganI sthApanA samaja pUrvaka karavI joIe. je vItarAga prabhunAM caraNanAM upAsaka che te ja yathArtha rIte darzananAM ArAdhaka che. temAM prathama kahe che - jina sura pAdapa pAya bakhANe, sAMkhyoga deya bhede re Atama sattA vivaraNa karatAM, lahe daga aMga akhe de re...2 jinezvara bhagavAnarUpI jainadarzana athavA kalpatarunA be paga ke be mULa rUpa sAMkhya ane ga darzana che. te baMne darzane AtmAnI sattAne svIkAre che mATe kheda rahita thaI, baMne darzanene svIkAra kara joIe. ApaNe pahelAM kahyuM tema sAMkhya darzana ane gadarzana baMne AtmAnA astitvamAM vizravAsa kare che. vaLI anaMta AtmAone pRthapRthaka mAne che. temaja AtmAne zuddha mAnI akartA tathA akatA mAne che. jenadarzana AtmAnI zaikAlika sattA ne mAnavAnI sAthe anaMta AtmAenI pRthakatAne mAne che. nizcayanayathI AtmAne akartA ane ekatA paNa mAne che. Ama sAMkhya tathA yoga jainadarzananI mAnyatAne majabUta kare che. zarIrane AdhAra paga upara che. zarIrarUpI vRkSa paga rUpa mULa para ubhuM che. paga majabUta hoya te ja vRkSarUpI zarIra TakI rahe. A baMne darzana nizcayanayathI jainadarzanathI ati nikaTa che mATe bannene jaina- darzananA paga kahyAM.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 huM AtmA chuM bheda-abheda-surata-mImAMsaka, jinavara deya kara bhArI re lokAloka Alambana bhajiye, guramukhathI avadhArI re..3 sarva AtmAone bhedarUpa mAnanAra sugata arthAt bauddha ane sarva AtmAone abheda rU5 mAnanAra mImAMsaka jinezvaranA be hAtha che. je leka ane alekanA AdhArarUpa che. jene gurugamathI ja samajI zakAya. jenadarzana dravyAstika nayathI sarva AtmAne eka mAne che, arthAta svarUpanI dRSTithI sarva AtmA samAna che. ane paryAyAstika nayathI sarva AtmAone bhinna mAne che. sarvanI paryAye bhinna-bhinna samaye alaga-alaga hoya che. jenA darzananI dRSTithI mImAMsaka darzana dravyAstika nayavAdI che ane bauddha darzana paryAyAstika nayavAdI che ! lekA-lemAM rahelA sarva padArtho A be naya dvArA saMpUrNapaNe samajI zakAya che. zarIramAM rahelA be hAtha vadhu kriyAzIla che, vadhu puruSAtha che. AkhA zarIra para phare che, ane AkhA zarIranI kriyAone kare che. bIjAM paNa aneka kAryo hAtha dvArA thAya che. te ja rIte upara batAvela bane nA sarva padArthonuM sarvAgiNa jJAna karAve che. vaLI A ane darzane jainadarzanane eka-eka nayathI svIkRta che. lokAyatika kha, jinavaranI, aMzavicAra jo kIje re, tava vicAra sudhArasa dhArA, gurugama-viNu kima pIje re..4 nAstika evuM cArvAka darzana jinezvara devanuM udara che, paNa mAtra eka aMzathI ja. tattva vicArarUpa sudhArasane gurUgama vinA pI zakAya nahIM. cArvAka darzana AtmAdine svIkAra nathI karatuM te ApaNe AgaLa joI gayA chIe. AvA nAstika darzanane jInezvaranA udaranI upamA kema apAya ? tene uttara e che ke jenadarzana pAMca pramANene mAne che. kaI tatvane nirNaya karavA judI-judI rIte apanAvAya che temAM 1, pratyakSa 2, parokSa, 3, Agama, 4, anumAna 5, upamAna, A pAMca pramANe thI tatvanirNaya jena dArzanike kare che. cArvAkavAdI AmAMthI mAtra eka, Indriya pratyakSa pramANane mAne che, arthAt jaina mAnyatAnA
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 vat darzana paNa teha eka nAnA evA aMzane svIkAra kare che. e daSTie jainadarzana sAthe tenuM sAmya che. - peTamAM game teTaluM nAkhe paNa te pitA pAse kaMI na rAkhI AkhA zarIrane ApI de che. tema cAvaMkavAdIoe tatvajJAnanA eka ja aMzane rAkhI bAkI badhuM choDI dIdhuM che. mATe ja tene jinezvaranAM zarIranA peTanA eka aMza rUpe svIkAra karyo che. ane chelle jana jinezvara uttama aMga, antaraMga-bahirage re akSara-nyAsa dharA ArAdhaka, ArAdhe dharI saMge re ...5 jaina darzanane jinezvaranAM uttamAMga, mastakarUpa kahyuM che. antaraMgabahiraMga banne prakAre. ArAdhaka jIva enA akSaranuM manamAM sthApana karIne gurunI sAthe rahIne ArAdhanA kare. zrI AnaMdaghanajI mahArAja jaina hatAM mATe jainadarzanane uttamAMga kahyuM che tema nathI. paNa jainadarzana anekAntavAdI darzana che. sarva vastuone sarvAge vicAra kare che. dareka daSTibinduone lakSyamAM rAkhI, anya vicAradhArAone paNa pitAnAmAM samAve che. satvagrAhI darzana che. zarIramAM mastakanuM sthAna sarvopari che, uttama che. mastaka ja AkhA ya zarIranA sarva avayenuM saMcAlana kare che, zarIrane kaMTrolamAM rAkhe che. mAthuM bagaDe te badhuM ja bagaDe. e ja rIte jainadarzana ekAMgI nathI, paNa anekAntavAdI che. sApekSa daSTikoNathI sarva darzanene samanvaya karI tene svIkAra kare che. ame kahIe te ja sAcuM e kadAgraha jaina darzanamAM nathI. paNa sarva saMbhAvanAone svIkAra ahIM che. mATe ja tene sarvocca sthAna prApta thayuM che. keIpaNa darzananuM khaMDana karavuM te A dRSTithI jinezvaranAM aMgonuM khaMDana karavA jevuM che. eTale ja mumukSu AtmA kadI kaI darzananuM khaMDana kare nahIM. ahIM ApaNe cha darzanene samAveza jainadarzanamAM kema thAya te vicAra khUba saMkSepathI karyo che. kAraNa A dArzanika viSaya che. ghaNuM ja vistRta vivecana mAgI le tema che. paNa ahIM e kahevAnuM prayojana nathI. mAtra
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM jainadarzanamAM anya darzanene svIkAravAnI kevI udAratA che, kevI vizALatA. che te ja batAvavuM che ane chelle AnaMdaghanajI mahArAja paNa kahe che. jinavaramAM saghaLA darzana che, dazane jinavara bhajanA re. sAgaramAM saghaLI taTinI sahI, taTinImAM sAgara bhajanA re.. 6 jinezvaramAM eTale ke jinadarzanamAM badhAM ja darzanene samAveza thaI jAya che. anya anya darzanemAM jinadarzanano samAveza thAya ke na paNa thAya. jema sAgaramAM badhI ja nadIo samAI jAya paNa nadImAM sAgara hoya ke na paNa hoya. | nadIo sAgaramAM ekarUpa thaI maLI jAya che. temAM aMtabhUta thaI jAya che. jayAre sAgara te kyAreka bahu bharatInA samaye ja kaIka nadInA mukhamAM praveze, anyathA nahIM. Ama AnaMdaghanajI mahArAje SaDradarzanene jinezvaranA darzanamAM samAvI laI jaina darzananI udAratAne paricaya Ape che. vikramanA cothA-pAMcamA saikAmAM thayelA AcArya zrI siddhasena divAkare temanAM sanmati prakaraNa nAmanAM granthamAM kahyuM che ke AtmA che, Adi che padonI zraddhA dharAve che te samakitI ane na zraddhA dharAve te mithyAtvI, Ama A cha pada viSenI mAnyatA parApUrvathI cAlI Ave che. AcArya haribhadrasUrizvarajIe paNa A padonI vivecanA karI che te ApaNe prAraMbhamAM ja kahI gayA hatA. ahIM keTalAkane e prazna thAya che ke zrImad rAjacaMdrajI to gRhasthI hatA ane temanA racela zAsane zA mATe mAnyatA ApavI ? paNa AgaLa batAvyuM tema zrI siddhasena divAkara tathA zrI haribhadrasUrizvarajI jevA samartha sAdhaka mahApuruSe jInevaranA mArgane je rIte kahI gayA te ja zrImadjIe saraLatAthI samajAvyuM che. teoe potAnA taraphathI kaMI kahayuM nathI. tethI A zAstrane na mAnavAnuM keI kAraNa nathI. vaLI A cha padone, pitAnI sAdhanA dvArA teoe siddha karI batAvyAM tethI te teo pragavIra kahevAyA.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 paDuM darzana paNa teha vaLI A cha pade paramArthane samajavA Icchuka vyakti mATe che. jene aMdarathI paramArthanI bhUkha jAgI che tene mATe jJAnIoe kahyA che ane te sApekSa daSTie samajavAnAM che. baMdhuo ! ApaNe paNa ApaNuM aMdara paramArthanAM Icchaka thaIe. aMtara evI tIvra utkaMThAthI ubharAI uThe ke jIve Aja sudhI saMsAranAM svArthane ja sevyuM che paNa temAMthI para thaI paramArtha tarapha prerAye nathI. mATe have jyAre Ave satsaMga ane sazravaNane vega maLyo che tyAre svArthanA saMkucita kecalAmAMthI bahAra nIkaLI, paramArthanI vizALa duniyA tarapha prayANa karIe. - ATalI bhUmikA bAMdhyA pachI zrImadjI AtmAdi cha padonuM vivecana karaze. jene sAMbhaLI zraddhAmAM utArIzuM te mokSapadane pAmavAne puruSArtha karI zakIzuM ........bAkI avasare .. ga-2-2
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. nahIM ja huM edhANa ! vItarAga paramAtmA, anatajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA jeoe karI, teo siddhi pAmI gayA sAdhanA vinA siddhi nathI. sAdhanAmAM eTaluM baLa che ke AtmA para rahelA anaMta-anaMta karmone bhasma karI, AtmAne sarvathA zuddha banAve che. , ArAdhaka jIvane AtmAnA astitvanI pUrNa zraddhA hoya che. ahIM AtmAthI ziSyane AtmAnA astitvamAM keTalAka saMdeha che. te satpAtra ane jijJAsu che. satya samajavAnI tAlAvelI lAgI che tethI vinamra bhAve, saraLatApUrvaka gurudevanA zrIcaraNomAM jaI potAnI zaMkA nivedita kare che. ane e zaMkAnuM samAdhAna ApavA mATe gurudevane vinavI rahyo che. e. pUche che nathI daSTimAM Avate, nathI jaNAtuM rUpa; bIjo paNa anubhava nahIM, tethI na jIva svarUpa ....4pa... ziSya kahe cheH gurudeva ! Apa haMmezAM AtmAnA viSayamAM samajAvatA he che. paNa AtmAne kevI rIte svIkArI zakAya ? kAraNa AtmA netra vaDe joI zakAtuM nathI. tenuM keI rUpa, AkRti varNa dekhAtAM nathI. temaja bIjI kaI IndriyothI paNa AtmA anubhavamAM AvatuM nathI. A zaMkAnuM thavuM sahaja che. Aja sudhI ApaNe AMkhathI dekhAya tevA ja padArthone jANyA che, joyA che. ApaNe AsapAsa patharAyeluM AkhuM ye jagata AMkhathI joI zakAya che. AMkha vagara kaI padArthane joI zakAtuM hoya te khabara ja nathI, tethI je AMkhathI dekhAya tene ja
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM judu eMdhANa mAnI zakAya, anyane nahIM. vaLI keTalAka padArthonA keTalAka dharmonuM jANapaNuM anya IndriyothI thAya che. zabda AMkhe dekhAya nahIM, tene kAnathI sAMbhaLI zakAya. hA, lakhele zabda hoya te vAMcIne tene jANI zakAya. paNa kyAMya paNa bolAte zabda kAna vaDe ja sAMLaLavo paDe. te zabdanuM jJAna kAnathI thAya che. sugaMdha ke durgadha, jevA ke sAMbhaLavAthI na jANI zakAya, paNa nAka vaDe grahaNa thAya te ja jANI zakAya. te gaMdhanuM jJAna nAkathI thAya. keIpaNa padArtha sAme paDaye haiya, AMkhathI joIe ke nAkathI suMdhIe paNa temAM rahelA rasane jIbhathI ja jANI zakAya. jyAM sudhI jIbha para na mUkIe tyAM sudhI tenA AsvAdanI khabara na paDe te rasanuM jJAna jIbhathI thAya. ane sparza halako, bhAre, garama, zIta vagere bIjI kaI indriyathI anubhavI na zakAya. tvacA sAthe e padArthane saMparka thAya tyAre ja jANI zakAya. havA hoya, paNa te jovAya ke saMbhaLAya nahIM, ApaNuM zarIrane sparza te ja khabara paDe ke garama huM AvI rahI che ke zItala-samIra vAI rahyo che. Ama jagatamAM prApta thatAM padArtho pAMca InidrathI jANI zakAya che. keTalIka vAte manathI samajAya che ane sarva saMsArane ApaNuM A zaktio vaDe jANI laIe chIe. paNa AtmAnuM keI rUpa dekhAtuM nathI. AtmA saMbhaLAtuM nathI, tenI keI gaMdha nathI, jIbha para mUkI tene rasa levAya te nathI ane sparza vaDe paNa te jANI zakAtA nathI temaja manathI game teTale vicAra karIe te paNa mananI pakkaDamAMya AtmA Avato nathI Ama keIpaNa indriya ke mana dvArA AtmA grahaNa thavA egya nathI. Aja sudhI e, sAdhana vaDe jaNAyA nathI. tethI ema lAge che ke AtmA nAmanA keI tatvanuM alaga astitva nahIM hoya. mATe ja bIje paNa anubhava nahIM, tethI na jIva svarUpa - paraMtu ziSya vinayavAna che. gurudevanAM vacanamAM zraddhA che. tethI pharI gurudevane kahe che. mane te AtmA kyAMya jaNa nathI paNa Apa pharamAve che ke AtmA che to pachI kene AtmA mAnave ? e paNa zaMkA mArA manamAM che -
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM athavA deha ja AtamA, athavA iMdriya prANa mithyA jude mAna, nahIM judu eMdhANa.46. gurudeva ! A dehane ja AtmA mAnI laIe te zuM vAMdho che? dehathI alaga keI AtmAne mAnavAnI jarUra paNa kyAM rahe che ? kAraNa ke jIvana jIvAtuM heya te A dehathI ja jIvAya che. jeTalI kriyAo thAya che, sukha-duHkhanAM saMvedane thAya che te dehamAM ja thatAM anubhavAya che. bele-cAle, harephare, khAya-pIe, vagere kiyAo deha ja kare che. ziSyane atIndriya ke sUkama saMvedanAone anubhava nathI. sarva sAmAnya mAna nI jema Idriye ane manathI thatI skUla saMvedanAnA anubhavemAM ja e jIvI rahyo che tethI indriyAdine AtmA mAnavA prerAIne prazno upasthita kare che. chatAM e atIndriya jJAnane abhilASI che e tenI jijJAsA parathI jaNAyA vagara rahetuM nathI. vaLI, ApaNe kayAM kaIne AtmA je che ? jene ApaNe jIva ke AtmA kahIe chIe te paNa tenA dehane saMbodhIne kahIe chIe. kaI mAnava, pazu, paMkhI, jatu vagerene hAlatAM-cAlatAM joIne ApaNe kahetA hoIe chIe ke A jIva che. ene mAtra zraddhAthI kahIe chIe. paNa dehane ja je che AtmAne nahIM, mATe dehane ja AtmA mAnI laIe. ema nahIM te Indriyane ja AtmA mAnI laIe. Apa kaho che AtmAne guNa jJAna che te jagatanA sarva padArthonuM jJAna Indri dvArA ja thAya che ne ? je indriya aTakI jAya che tenA viSayane jJAna paNa thatuM nathI. keI mANasa AMkha gumAvI bese che te AMkhathI dekhAtA padArthonuM jJAna paNa aTakI jAya che. kAnathI sAMbhaLavAnuM baMdha thAya che te zabdajJAna nathI thatuM, ema je Idriye kAma karatI baMdha thaI jAya te viSayanuM jJAna thatuM nathI, ane jJAna AtmAne guNa che mATe Indriye ja AtmA che. vaLI deha ke Indriyone AtmA na mAne te vAcchavAsane te AtmA mAnI ja zakAya. kAraNa keI bimAra mANasanI badhI ja Indri
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 nahIM juduM eMdhANa peTI thaI jAya. kadAca e bhAna-sAna gumAvI bese te paNa jyAM sudhI tene zvAsocchavAsa cAlato hoya tyAM sudhI e jIvate che ema ApaNe mAnatA hoIe chIe. arthAta dhAsecchavAsa e ja jIva hovAnI nizAnI che. mATe dhAsavAsa ja AtmA che ema mAnI laIe te kaMI khoTuM nathI. A traNathI judo mAnave te ApaNuM peTI jIda che kAraNa A deha, Indriya ane prANa A traNa vikalpa che AtmAnAM, AnAthI judI kaI nizAnI, kaI cinha AtmAnA hevApaNAnuM dekhAtuM nathI. tethI ja A traNamAMthI kaI ekane ja AtmA mAnI le. e ja buddhimattA che. baMdhuo ! ahIM ziSya zaMkAo raju karI che. samAdhAna te gurudeva pachI Apaze. paNa vicAre ! ke ziSya keTale jijJAsu haze ? AtmAnA viSayamAM te keTale UMDo utaryo haze ! teNe keTaluM ciMtana karyuM haze ! ApaNe keTalI vAra sAMbhaLyuM paNa kyAreya ciMtana karyuM? Aga memAM kahyuM che ane gurudevanA mukhethI sAMbhaLyuM eTale ApaNe mAnI lIdhuM ke AtmA che. paNa ApaNe kadI e viSayamAM UMDA utarIne vicAryuM che? Agama ane saMte te kahe che, te sAcuM che. paNa huM tenA para ciMtana karI mArI buddhine kasIne mAnyatAnI daDhatA karUM e vicAra kayAreya Ave che ? A sAcuM havA pachI paNa je ciMtanapUrvaka tatvane pacAvyuM haze te e zraddhAmAMthI khasaze nahIM. uMDANamAM zraddhA jAmI jaze ne aMte ene sAkSAt anubhava thaze. paNa ApaNuM sthiti kevI che ? saMte je pharamAve te badhuM ja sata vacana gurudeva ! pachI e zuM kahe che te vicAravA UbhA rahetA nathI. satae kahyuM eTale sAcuM ja hoya ! emAM vaLI ApaNe zuM vicAravAnuM? nA, AvuM na rAkhaze. tene kahevA pAchaLane hetu, lakSya tathA bhAvArtha samajavA mATe paNa emanA Igitane jANavA jeTalI te ApaNI mAnasika bhUmikA Avazyaka che. nahIM te adhAtukaraNa thaze. huM tamane pUchuM ke kaI evA vaktA tamArI sAme Ave ke je AtmAnA astitvane mAnatA nathI. ane teo tarka sahita tamane e samajAve ke AtmA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 huM AtmA chuM nAmanuM keI tatva ja jagatamAM nathI. enA take badhA akATaya heya. e evI joradAra Araguments Ape ke tamArA gaLe utArI ja de, te mAnI le ne ke AtmA nathI? tarkamAM bahu tAkAta che. e te. game tevI sAcI vastune kSaNamAM TI sAbita karI de ane beTI vastune sAcI sAbita karI de. mATe ja baMdhuo ! A jijJAsu ziSyanI jema ApaNe paNa uMDA NamAM jaI kahelA ta para ciMtana karIe. te ja sat ne satarUpe samajI zakIzuM. ahIM jijJAsu ziSya AtmA Indriye ane manathI anubhavamAM nathI Avate mATe te nathI ema kahyuM ane je AtmA che te deha, Indriya ke prANane ja AtmA mAnI levuM joIe. A traNathI judI jenI kAMI edhANI nathI. tene judo zuM mAnave ? ATalI zaMkA raju karyA pachI hajI tenAM manamAM A viSayamAM zaMkA che te gurudeva sAme raju kema karaze te avasare ... - -
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe che nahI AbhA.. vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSano mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA karanAra jIva jijJAsu heya. svane jANa vAnI tenI abhilASA utkaTa heAya ane e mAge te puruSArtha paNa karatA hoya. jeTalo puruSArtha saMsAramAM bhautikatAnI upalabdhi mATe karyo ethI vizeSa puruSArtha AtmAnI upalabdhi mATe thAya te ja AtmA pamAya. bhautika jagatamAM te bahu puruSArtha karyo, have tyAMthI pAchA vaLavuM che. e ja mArge je gati karyA karIzuM te kAgaDA-kUtarAnA bhAmAM bhaTakavA sivAya bIjuM kaMI ja hAthamAM nahIM Ave. - bhautika upalabdhio game teTalI pAmyA paNa te maLyA pachI kAyama rahevAnI nathI. bhale pachI cakravatinuM sAmrAjya maLyuM ke IndranI riddhi maLI paNa hajAra ke lAkha varSa bhegavyA pachI paNa eka samaya e jarUra Avaze ke te hAthamAMthI cAlI jaze. saMsAranI game tevI upalabdhio, haze paNa te vinadhara svabhAvavALI che, kadI keInI thaI nathI ane thaze nahIM. jyAre AdhyAtmika upalabdhio je yathArtha rUpe thaI hoya te te eka vAra pAmyA pachI jatI nathI. paNa baMdhuo ! AdhyAtmikatAnI bhUkha lAgavI joIe. peTanI bhUkhathI ke dhana-pratiSThAnI bhUkhathI duHkhI thayA hazo! iMdriya ane mananA viSayenI bhUkhathI vyAkULatA anubhavI haze ! paNa AdhyAtmiktAnI bhUkhanI vyAkULatA kevI hoya tene anubhava kayAreya karyo che kharo? kyAreya AdhyAtmikatAnI aprAptine kheda thaye che ? enI prApti vinA jIvana kartavyazUnya lAgyuM che ? uNapa anubhavI che ? je. anubhavI hoya te samajI le che ke jIva AtmAne pAmavAnI gyatA tarapha Avate jAya che.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 huM AtmA chuM jene nijAnubhUtinI laganI lAgI che evA jIvane ja zrImadjI AtmAthI kahe che. te gurudevanA sAnidhyamAM jaI pahelAM nijane jANavAne prayAsa kare che. ahIM jijJAsu ziSya AtmA-viSayaka zaMkA uThAve che. ziSya zradhdhALu che. AtmA viSenI pitAnI mAnyatAne vadhu dRDha karavAnA bhAvathI ja zaMkA kare che. e kahe che- Idriyagocara na hovAnA kAraNe AtmA che ja nahIM ane hoya te deha, IMdriya ke prANa A traNamAMthI ekane AtmA mAnI levo joIe. judI nizAnI na hovAthI AtmAnuM alaga astitva nathI. have pharI e ja viSayamAM bIjI rIte zaMkA raju kare che - vaLI je AtmA hoya te, jaPya te nahIM kema, jaNAya jo te heya te, ghaTa-paTa Adi jema...47.... gurudeva ! AtmA hoya te te dekhA joie. je cIjonuM astitva che te badhA ja padArtho jaNAya che. tenuM jJAna thAya che. ema je AtmA hoya te tenuM jJAna paNa thavuM joIe. jemake ghaTa eTale ghaDe ane paTa eTale vastra. e banne dekhAya che. ahIM ghaTa-paTa kahI jagatanA sarva jaDa padArtho tarapha saMketa karyo che. eTale ke jagatanA tamAma jaDa padArthonuM jJAna thAya che. kAraNa ke tenuM astitva che. te rUpI che. varNa, gaMdha, rasa, sparza Adi guNovALuM che. - ApaNuM tarkazAstramAM paNa A ja vAta kahela che. astitva ane nAstitvanI carcAmAM je padArthanuM jagatamAM kyAMya paNa astitva nathI te na ja dekhAya. te samajAvavA tyAM AkAzakusumanI upamA apAya. jemake AkAzakusuma nathI mATe te dekhAtuM nathI. AkAzakusuma eTale AkAzanuM phUla. phUla jhADamAM hoya, choDamAM hoya, latAmAM hoya paNa jyAM A kaMI na hoya tyAM mAtra AkAzamAM ekaluM phUla kema uge ? te nathI eTale te jaNAtuM paNa nathI. ahIM ziSya paNa e ja kahe che ke jema ghaTa-paTa Adi padArtho dekhAya che, kAraNa te che, tema je AtmA hoya te te dekhA joIe. AjanA
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe che nahIM AtmA 25 vaijJAnika yugamAM moTA bhAganA mANaso AvI ja dhAraNAvALA hoya che. teo kahe che ke amArI dRSTimAM Ave tene ja ame mAnIe. je ame na joI zakIe tene na mAnIe. paNa teone khabara nathI ke ghaNI cIjo evI hoya che ke je najare na dekhAtI hoya chatAM zraddhAthI athavA tene pariNAma parathI paNa tene mAnavI paDe che. eka vAranI vAta che. ApaNuM mAjI rASTrapati sarvapallI che. rAdhAkRSNana ke jeo mahAna philosophara hatA, mAtra veda vedAMta, ke bhAratanA darzananA ja abhyAsI hatA tema nahIM paNa vizvanI philesophInA jANakAra hatA. eka vAra keTalAka vidyAthIo temane maLavA AvyA ane tattvajJAna viSe temanI sAthe carcA karavA lAgyA. bhAratIya tatvajJAnamAM AtmA te hoya ja. koIpaNa viSayanI dArzanika carcA kare eTale temAM AtmA te rahevAne ja AtmA-viSayaka carcA cAlI. te pelA vidyArthIo kahe : De. sAheba! ame AtmAne mAnatA ja nathI! Apa ATalI AtmA viSe vAta kare che, paNa hAthamAM laIne AtmA batAve te ja ame mAnIe!" "bhAIo ! AtmA che ane te sanAtana satya che. tame mAne na mAne tethI AtmAnuM astitva maTI jatuM nathI. e te traNe kALe rahenAra zAzvata tatva che." nahIM, De. sAheba! ame tamArI pratibhAthI aMjAI jaI tamArI vAta mAnI nahIM laIe. amane te hAthamAM AtmA batAve te ja mAnIe" ThIka, e batA! tamArAmAM ke buddhizALI vidyAthI che?" "hA, kema ?" "juo ! AtmA eka evuM tatva che ke je khUba ja buddhizALI hoya te ja ene jANI zake !" amArAmAMne A vidyAthI bahu ja buddhimAna che. tene koI paNa tatva "tarata samajAI jAya che. Aja sudhI study mAM hamezAM te First Class First ja rahyo che."
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM juo bhAIo! nathI oLakhate tamArA e mitrane! paNa tame kahe che eTale mAnI lauM chuM. te have eka kAma kare. enI buddhi kADhIne A Tebala para mUke, eTale huM mAro AtmA kADhIne bIjI bAju Tebala para mUkuM !" "are! De. sAheba! kevI vAta kare che ! buddhi kaMI magajamAMthI kADhIne mUkavAnI cIja che? ke AMkhethI jevAnI cIja che?" "te zuM che? kevI rIte buddhine jANI zakAya?" "sAheba! e te mAtra anubhavavAnI cIja che. amAro A mitra tene anubhavatA haze ane buddhinA pariNAmarUpa tenI zaktine ApaNe joI zakIe, paNa buddhi kaDhAya nahIM ane jevAya nahIM !" basa, te pyArA bALake ! huM paNa eja kahuM chuM ke AtmA anubhavavAnI cIja che. pite tene anubhavI zake. ane dehamAM AtmA hovAthI tenA pariNAma svarUpa dehamAM thatI kriyAne ApaNe joI zakIe ! bolavuM, cAlavuM, khAvuM, pIvuM, haravuM - pharavuM ane ApaNuM AkhuM ye jIvana, dehamAM AtmA che tenuM pariNAma che. samajyA? AtmA kADhIne hAthamAM laI javAnI cIja nathI." ane baMdhuo! vidyAthIo samajI gayA ! cAlyA gayA! te kahevAnuM e ke badhI ja vastuo Idriyagocara nathI hatI. paNa ziSyanA manamAM zaMkA che tethI e kahe che ke ghaTa-paTanI jema AtmA dekhAya te tene mAnuM. ane meM kaho teTalA badhA ja vikalpothI AtmA siddha thata nathI, te have A viSayamAM mAtra eka ja vAta kahevAnI rahe che te mATe che nahIM AtmA, miththA mikSa upAya, e aMdara rAMkA taNe samajAvo sadupAya...48. ' he gurudeva! A badhA tarkothI ema mAnuM chuM ke AtmA nathI. je AtmA ja nathI te baMdha kone ane mokSa kene? te pachI puruSArtha paNa zAnA mATe? AtmA hoya te tene baMdha paNa hoya ane baMdha hoya te
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ mATe che nahIM AtmA 27 tenA mekSane upAya paNa Acara paDe. paNa je AtmA ja nathI te. have kazuM ye karavApaNuM rahetuM nathI. he kRpALuM gurudeva! mArA aMtaranI A zaMkAnuM samAdhAna Apa vinA keNa kare? mATe ja zrI caraNamAM vinaMti lAvyo chuM ke samAdhAna Apo ! sugya ziSyane gurudeva prati atyaMta zraddhA che. gurudevanI samarthatA para vizvAsa che, ke mArA gurudeva mArI zaMkAne zaMkArUpa nahIM rahevA de. ziSya paNa kadAgrahI nathI ke huM mAnuM chuM te ja sAcuM ! bhAIo! keTalAka leke zaMkA laIne te Ave paNa sAthe pitAne Agraha te laIne ja Ave ke prazna te pUchIza, paNa temanuM ApeluM samAdhAna nahIM svIkAruM. huM je mAnuM chuM te ja barAbara che. A te jarA pUchavA mATe pUchuM chuM. jenI pAse pitAnA prazna sAthe ja javAba taiyAra hoya tene samajAva muzkela che. kharekhara te e samajavA nahIM paNa parIkSA karavA Avyo hoya che. jijJAsA vRttivALe nahIM paNa niMdaka hoya che. te A te kadAgraha che. AvI mAnyatAvALAne kadI tatvanI jANakArI thAya nahIM. - ahIM ziSya te jijJAsu che. pitAnI jijJAsAnI tRpti mATe zaMkA. karI che. Agraha laIne nathI AvyuM. gurudevanA caraNamAM vinaya samarpita karate, pitAnI zraddhA samarpita karIne zaMkAne sadupAya tene jANa che. ziSyane gurudeva pratye saMpUrNa zraddhA che ke mArA gurudeva samartha che. sAdhaka che. AtmAnA gaSaka ja nahIM paNa nijanI anubhavadazA teone vatI rahI che. mATe gurudeva jarUra mArI zaMkAnuM samAdhAna Apaze e tene daDha vizvAsa che. have gurudeva AtmAnA astitvanI siddhi kaIrIte karaze ane te ziSyanA aMtaramAM keTalI utaraze te avasare.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAsyo dehAdhyAsathI ! vItarAga paramAtmA, anatajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, jeNe mekSa mArgane yathArtha jANe che te ja karI zake che. bhUlele jIva, bhramamAM bhaTakyA kare che tethI ArAdhanA tene sUjhe ja nahIM. Atmasiddhi zAstramAM vicAravAna tathA dazAvAna ziSyanI zaMkAo viSe carcA cAlI rahI che. pote koNa che? te jANavAnI adamya abhilASA gurudevanA samIpe ziSyane mukharita kare che. ziSyanA mukhe eka pachI eka zakA nIkaLI rahI che. eka Atmatatvane samajavA ziSya judI-judI keTalI rIte saMdeha mUkyAne gurudeva paNa evI ja utkRSTa hitavRttithI ziSyanI zaMkAonuM samAdhAna karavAnA Icchuka che. teonA aMtaHkaraNamAM, ziSyanI zaMkA sAMbhaLI AnaMda thAya che. ziSya para prasanna thaI uThe che. zaMkAne karanAra ziSya kRpApAtra banI gayA ! kema? zaMkA karanAra te ajJAnI have joIe! tenA pratye vatsalatA ke kaMTALe? gurudeva vicAre che - meM suyogya ziSyane jJAnane adhikArI mAnya che. AtmA jevA mULabhUta tatva para ziSya keTalI vicAraNA karI haze; AtmaciMtananA keTalA UMDANamAM e gaye haze ke tene AvI tarkayukta zaMkAo jAgI che! tethI gurudeva samAdhAna ApavA tatpara thAya che. AvI zaMkA thavA pAchaLa ziSyanI vicAradazA hevA pachI paNa, ziSyanI kyAMka bhUla che. e bhramamAM che, e paNa eka kAraNa che. tethI -mAnavamananA UMDANane pAmI kaI yukti kAragata nIvaDaze te samajI pahela ja prahAra ziSyanA aMtaramAM rahelI bhUla para kare che. teo kahe che -
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAe dehAdhyAsathI bhAsya dehAdhyAsathI, AtmA deha samAna; paNa te banne bhinna che, pragaTa lakSaNe bhAna...49. zrImadjI gurumukhathI pharamAve che ke jIvanI anAdi bhUla che, bhUlane lIdhe ja e saMsAramAM bhamyo che. je bhUla nIkaLI gaI hatI te jIvanuM paribhramaNa na hota, paNa bhUlane bhUlI zake nathI mATe ja rajhaLI rahyo che. e bhUla eTale ja anAdine dehAdhyAsa. dehAdhyAsa eTale zuM ? deha ane adhyAsa evA be zabdo che ahIM. temAM ya adhyAsa = adhi + Asa. adhi upasarga che. tenA be artha thAya eka aMdara ane bIje upara ane sthA-tiSTha dhAtuthI banela zabda te Asa. tene artha che besavuM. eTale ke adhyAsa zabdano artha thaye aMdara besavuM. upara besavuM. ahIM deha sAthe adhyAsa zabda joDAIne artha kare che, dehamAM besavuM. arthAt dehamAM mArApaNuM. deha te ja huM, e bhrama te dehAdhyAsa. te pahelAM abhyAsa pachI adhyAsa. je cIjane uDe abhyAsa thAya che eTale ke vAraMvAra raTaNa thAya che. vAraMvAra paricaya thAya che, te che abhyAsa ane A abhyAsanI niraMtaratA, eka paLanI paNa vismRti na thavI te che ayAsa. jIvane moTAmAM meTo abhyAsa heya te te dehane ja che. e bIju ghaNuM vistRta karI zake che. paNa pite deha che e kadI ye visaryo nathI. AnuM kAraNa zuM? Aja sudhI A jIve anaMta janma dhAraNa karyA. dareka janmamAM deha te maLyo ja. AMkha, kAna, nAka, jIbha maLyA ke na paNa maLyA. kayAreka be, traNa, cAra, pAMca judI-judI indriye maLI paNa eka ya bhava e nathI thaye ke jyAM tene deha vagara rahevuM paDyuM hoya. tethI jIvane dehano abhyAsa rahyo ja che. anaMtakALathI jIva deha sAthe ja jIvI rahyo che. eka kSaNa paNa e dehane visakta nathI. A smaraNa nidrAmAM paNa tene rahyAM karyuM che. rAtanI gADha nidrAmAM macchara karaDe te paNa khabara paDatI hoya che. dehane pIDA thaI tenuM bhAna AtmAne hoya che. deha suSupta paDyo hoya paNa AtmA dehanI pIDAnuM jJAna karI le che. eTale e avasthAmAM paNa
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 huM AtmA chuM' dehAtma buddhi jatI nathI. Ama dehane paricaya anaMtakALane hevAthI A prazna thAya ke zuM A AtamA anaMtakALamAM deha vagara kayAre ya nathI rahyo ? uttaramAM zAstro kahe che ke AtmA mRtyu pachI eka zarIramAMthI nIkaLe ane bIjuM zarIra dhAraNa kare te vacce samaya bahu ja alpatama hoya che. je AtmA trAjugatithI jAya te te eka samayamAM ja arthAta pile samaye A zarIrathI nIkaLe ane bIje samaye bIjuM sthUla zarIra dhAraNa karI le che. tethI mAtra eka ja samaya deha rahita rahe che paNa vakagatithI jAya eTale ke be-traNa vaLAMka laIne jAya te traNa ke cAra samaya sthala deha rahita rahe che ane pachI bIjuM zarIra dhAraNa karI le che. Ama vadhumAM vadhu mAtra cAra samaya deha rahita jIva rahe che. jo ke taijasakArpaNa rUpa sUkSma zarIra te sAthe hoya ja che. anaMtakALanA pravAhamAM cAra samaya atyaMta tuccha che. tethI AtmAne dehane adhyAsa thaI gayo che. deha te ja huM, evI niraMtaranI smaraNadazAnA kAraNe dehanA dharmone pitAnA dharmo mAnI lIdhA. dehanA saMbaMdhIone pitAnA saMbaMdhI mAnIne bhAna bhUlya. paNa deha te AtmA nathI. dehathI judo huM AtmA chuM enuM bhAna nathI. he ziSya ! deha te AtmA kema hoI zake ? deha ane AtmAnAM lakSaNe pragaTa rUpe bhinna bhinna dekhAya che. zrImadjInA ja zabdomAM deha jIva eka rUpe bhAse che ajJAna vaDe, - kriyAnI pravRtti paNa tethI tema thAya che, jIvanI utpatti ane roga, zoka, duHkha, mRtyu, dehanAM svabhAva jIva padamAM jaNAya che. e je anAdi eka rUpano mithyAtva bhAva jJAnInAM vacana vaDe dUra thaI jAya che. bhAse jaDa cetanyane pragaTa svabhAva bhinna, bane dravya nija nija rUpe sthita thAya che. - ajJAnanA kAraNe ja deha ane AtmA eka bhAse che ne tethI ja sarva pravRttio jevI ke rega, zeka, duHkha vagere dehanA dharmo hovA chatAM
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 bhA e dehAdhyAsathI AtmAne mAnI lIdhA che. paraMtu kharekhara ema nathI. bane dravyanAM lakSaNo taddana judAM che ane judAM ja rahe che. AtmAnuM lakSaNa che cetana. jJAtA-daSTa bhAva. jevuM ane jANavuM. ane deha pudgala che, jaDa che. tenuM lakSaNa che saDana, paDana, vidhvaMsana, nAza pAmavuM. AtmAnuM lakSaNa jaDamAM na hoya. jaDanuM lakSaNa AtmAmAM na hoya. banne dravyo sarvathA svataMtra che. AtmAnI sAme jeTalA padArtho Ave, badhAnuM jJAna tene thAya che. jyAre jaDanI sAme hajAro varSa sudhI padArtho paDyA rahe te paNa tene jJAna thAya ja nahIM kAraNa ke jANavuM te jaDane svabhAva nathI. A zarIra paramANunA samUhathI baneluM che. anaMta-anaMta paramANuonA skaMdharUpa A zarIra saDe, gaLe, jIrNa thAya, naSTa thAya. game tevA majabUta ane pahelavAna zarIrane gaLatAM ne jIrNa thatAM ApaNe joyuM che kAraNa te tene svabhAva che. jyAre deha gaLyA pachI paNa, jIrNa thayA pachI paNa temAM rahela AtmA gaLate nathI, saDatuM nathI. te je che te ja rahe che. temAM kazo ja phera paDato nathI. vaLI deha jaDarUpa che. AtmA arUpI che. jaDa padArtho Idriyagocara che. paNa AtmA Indriye vaDe jANI zakAya nahIM. ApaNe dehane ja je che. AtmAne je nathI. tethI ja zrImadjI ziSyane kahe che bhAI ! teM anAdithI dehane paricaya karI tene adhyAsa thatAM deha te ja huM ema mAnI lIdhuM che. tethI AtmA dehathI bhinna che te mAnavAnI tArI taiyArI nathI. paNa baMnenAM lakSaNo bhinna che ane jenAM lakSaNo judAM hoya te eka kevI rIte heI zake ? A ja vAtane vadhu spaSTa karavA gurudeva deha AtmAnI bhinnatAne bIjI rIte samajAve che- bhAsya dehAdhyAsathI, AtmA deha samAna, paNa te banne bhinna che, jema asi ne myAna 50 - he ziSya ! dehAdhyAsanA kAraNe, ajJAnanA pariNAme tane deha ane AtmA eka bhAsyA paNa te bane atyaMta judAM che. purUSanI kamaramAM laTakatI talavAra, mAtra myAnarUpa ja dekhAya che paNa myAnamAM talavAra
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 huM AtmA chuM che ane te banne judAM che. myAnamAM samAI javAnA kAraNe bane eka dekhAya che, eTaluM ja nahIM, paNa senAnI hoya tema bhAse che. nATaka samayasAramAM kavivara banArasIdAsa kahe che- khAMDo kahiye kanakakI kanaka-myAna saM yoga nyArI nirakhata myAna sau leha kahai saba loga..! suvarNamyAnanA saMge, talavAra paNa senAnI kahevAya. paNa jyAre myAnathI alaga karIne joIe te te lehanI ja heya. te senAnA, ratnajaDita myAnamAM rahevA chatAM paNa senAnI thaI jatI nathI. te pitAmAM ja rahe che. bhale bahArathI sonAnA nAme oLakhAtI hoya paNa te potAnuM svarUpa cheDI myAnarUpa thaI jatI nathI. vaLI banArasIdAsa kahe che - jyo ghaTa kahiye ghIvaka, ghaTake rUpa na ghava tya varanAdika nAma sau jaDatA lahai na jIva.. jema ghI ne ghaDe kahevAya che. vAstavamAM ghaDe mATIne ke anya dhAtune hoya paNa temAM ghI rahevAthI e ghIne ghaDe kahevAya. tema jIva paNa jevA zarIramAM rahe tenA nAme, vaNe ke jAtie oLakhAya. paNa jaDanA e dharmo pitAmAM Ave nahI. te jaDathI sadA bhinna rahe che. kAraNake AtmA dehathI sarvathA bhinna ja che. mATe ja saguru kahe che anAdinA adhyAsanA kAraNe te dehane AtmA mAnI levAnI vAta kare che. jema vanamAM bhamatA mRgane, aMdaranI pyAsa taDapAvI rahI hoya ane te jaLanI zodhamAM AthaData hoya, grISmanI RtunA bhayaMkara tApamAM jyAM sUrya agni varasAvI rahyo hoya, pRthvI para paDatAM sUryanAM tapta kiraNe, retALa pradezamAM havAnA kepane vaccethI pasAra thAya, tyAre sUryakiraNamAM spaMdAyamAna havA vahetA pANIne bhAsa ubhuM kare. tRSAtura maga jaLa samajI deDe paNa pANI dUra ne dUra sarakatuM jAya. hAthamAM Ave ja nahIM. A che mRgajaLa .
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAsya dehAdhyAsathI 33 dehanI pravRttine, AtmAnI pravRtti mAnI laIne, deha te ja AtmA e bhAsa ubho karyo che. paNa jema mRgajaLa te mAtra jhAMjhavAM che paNa pANuM nathI tema deha te AtmA nathI. paNa deha jaDa, AtmA cetana e bannenAM lakSaNe atyaMta bhinna che. jaDamAM cetanane eka aMza nathI ane cetanamAM jaDano eka aMza nathI. lakSaNanI mitratAnA kAraNe bane bhinna che. te karma sahita AtmA, deha vinA rahI zakto nathI. mATe bannene AdhAra Adheya bhAva che. jema AkAzane svabhAva che-jaDa-cetana sarva padArthone AdhAra Ape. jagatanA sarva padArthone AkAza sAthe AdhAra-Adheya bhAva che. AkAza AdhAra che ane temAM rahelA padArtho Adheya che. tevI ja rIte deha ane dahIne saMbaMdha che. dehIne dehe AdhAra Ape che mATe deha AdhAra che ane dehI eTale AtmA Adheya che. AkAzamAM rahela padArtho AkAza rUpa nathI paNa tenAthI sarvathA bhinna che tema dehamAM rahele AtmA deha rUpa nathI paNa dehathI sarvathA bhinna che. ziSyanI zaMkA hatI- athavA deha ja Atama- tenuM samAdhAna gurudeve ApyuM. ane deha-AtmA bhinna che tathA deha te AtmA nathI paNa AtmAnuM svataMtra astitva che te samajAvyuM. AtmAnA astitvanA viSayamAM zige karelI anya zaMkAonuM samAdhAna, gurudeva have kaheze.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ abAdhya anubhava je rahe...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jIva samakSa, amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagradarzana, samyajJAna ane sammacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, AtmAnI anaMta zAzvata zaktione jAgRta kare che. AtmAnI anaMta zAzvata zakti eTale ja AtmAnA anaMta guNa. A sarva guNe, saMpUrNa nirmaLatA sahita jyAre pragaTa thaI jAya tyAre jIva anaMta sukhane pAme che. anaMta zaktione anubhava kare che. ' A anaMta zakitaonA anubhava mATe ajoDa puruSArtha Avazyaka che. sarva prathama "huM AtmA chuM? e jANe, e anubhave ane pachI e mANe. e ja che satya puruSArtha. ahIM AvA jijJAsu sAdhaka ziSyane pitAnA hevApaNAne bhAva aMtaramAMthI jAgate havA pachI paNa mana saMzathI vicalita thaI jAya che. tene pitAnI zraddhAmAM sthira thavuM che. parabhAvathI virakata thaI svabhAva dazAmAM ramavAnI bhAvanAvALA e jijJAsu che. tethI ja te sadgurunA zaraNamAM AvyuM che. eTaluM ja nahIM, samarpita thaI gayuM che. ziSyanuM tri-ge samarpaNa gurudevanA hRdayane praphullita kare che. ane gurudeva saMdaramAM rahelA jJAna-bhaMDArane kholI nAkhe che. ziSyane prathama tenI bhUla samajAve che ke je bhUla sarva sAdhAraNa jIve paNa karI ja rahyA che, sAmAnya rIte sahu mAna dehane ja AtmA mAnatA heya che. dehathI judo AtmA hoya tevuM bhAna ja nathI hotuM. paNa ahIM te gurudeva ziSyanI A bhUlanuM kAraNa samajAvavAnI sAthe, e bhUlane sudhAravAnI rIte paNa batAve che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ akhAdhya anubhava je rahe 35 AtmA ane deha, caitanya ane jaDa lakSaNa vaDe judA ja che bannenuM svataMtra astitva che. bannenI svataMtra zaktio che. myAna ane talavAranA daSTAMte deha ane AtmA bhinna che. talavAra myAnamAM eka-be nahIM paNa seMkaDa, hajAra varSa sudhI paDI rahe to paNa te mAnarUpa na thAya. tevI ja rIte anaMtakALathI AtmA zarIramAM ja rahete Ave che. chatAM zarIrarUpa na thAya, AtmA-rUpa ja rahe. A rIte ziSyane tenI bhUlanuM bhAna karAvyA pachI have ziSyanI zakAne uttara Ape che. ziSya kahyuM hatuM- "nathI daSTimAM Avate nathI jaNAtuM rUpa ahIM nathI "nathI daSTimAM Avata" kahIne ziSepa ce itimAM AMkhane mahatva ApyuM che te vicAraNIya che. vyavahArika dRSTithI vicAra karIe te paNa mAnava zarIramAM AMkha sivAyanI bIjI Idriya na hoya te eTalI muzkelI UbhI nathI thatI. paNa AMkha na hoya te jIvana sUnuM-sUnuM lAge che. apUrNa lAge che. AMkha vagara mAnava paravaza thaI jAya che. tethI ziSya paNa AMkhane ja sarvasva mAnI tene lakSyamAM rAkhI zaMkA uThAvI che. paNa adhyAtmazAstramAM ethI kaMIka juduM batAvavAmAM AvyuM che. ciMtana karatAM ema lAge che ke bIjI Idri para vizvAsa karI zakAya paNa AMkha para vizvAsa na karI zakAya. AMkha te chetare che. bhaya Ubho kare che, padArthamAM je nathI te batAve che. AtmavRttine bahirmukha karavAmAM AMkha moTo bhAga bhajave che. niSedhAtmaka draSTikoNathI vicAra karIe te eka aMdha vyakti eTale pavitra ane saraLa hoya eTale bahere ke mUMge vyakita nathI hoto. kAraNa e che ke AMkha bIjI Idriyane paNa bhege mATe prerita kare che jethI daSTA pApI thaI vikArI thaI. jIvanabhara pAtakI rahI durgatine tire ane aMte satyAnAza. tethI ja vANImauna karatAM paNa daSTimonanI vizeSa AvazyaktA che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM - Ama AMkha jIvanamAM bahu moTo bhAga bhajave che tethI ja ziSya AtmAne paNa AMkhe vaDe ja jANavA prerAya che. te kahe che-AMkhethI AtmA dekhAtuM nathI, ke AtmAnuM keI rUpa paNa dekhAtuM nathI. mATe AtmA nathI. AnuM samAdhAna karatAM gurudeva pharamAve che - je daSTA che daSTine, je jANe che rUpa abAdhya anubhava je rahe, te che jIvasvarUpa 51 gurudevanA mukha para smita pharakI rahyuM che. teo pharamAve che, te ziSya ! je pite ja sarvane jenAra che, jANanAra che tene keNa jANI zake ? keNa joI zake ? ApaNe jagatanA padArtho ne AMkha vaDe joIe chIe. paNa AMkhane jANanAra tathA jenAra bIjuM eka tatva A dehamAM che. ane te che AtmA. AtmA sva-para prakAzaka che. te pite pitAne jANe che, jue che ane sAthe saMsAranA sarva reyane paNa jANe che. tethI je AMkhe vaDe jagata jevAya te AMkhe ane jagata ane AtmA vaDe jevAya. kahyuM paNa jyAM daraya che tyAM zya-daSTi ubhayane daSTA ya che. nija para prakAzaka AtmanI cetanya sattA pragaTa che.... jJAna e AtmAne guNa che. jaDe nahIM. sthUla buddhithI vicAravA TevAyelA ApaNe ema mAnatA hoIe chIe ke meM AMkhathI joyuMjANyuM. paNa AMkha te jaDa che. mAtra sAdhana che. tenAmAM jJAnazakita nathI. AMkha paNa tyAre ja joI zake che ke jyAre dehamAM AtmA heya ane e AtmAne jJAne paga AMkha sAthe joDAya tyAre te padArthone joI zake che. AMkhe joyuM paNa te jANyuM te AtmAe ja. AMkha te makAnamAM rahela bArI jevI che bArImAM ubhele manuSya bahAranAM dAne jue temAM bArIe zuM karyuM? jenAra te mAnava che, paNa bArI mAdhyama mAtra che. tema AMkha vaDe jyAre padArtho joIe chIe tyAre meM AMkha vaDe amuka padArtha je" A anubhava karanAra kartA AtmA
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ abAdhya anubhava je rahe 37 che ane AMkha karaNa che. AtmA padArthane jue tema dehamAM rahelI AMkhane paNa jue. mAnava zarIranI sarva IdriyomAM AMkha vizeSa zakti dharAvanAra mAdhyama che. parvatanA zikhara para ubhele mAnava dUra-sudUra kSitija sudhI daSTi dvArA avakana kare. vacamAM AvatAM nadI ane jharaNAM, pahADa ane vana, sAgara ane vRkSa, paMkhI ane mAnava sahune ekI sAthe pitAnI nAnI evI kIkImAM samAvI le. tethI ja da karatAM daSTi vizALa. paNa vaijJAnika niyama kahe che sUrya-prakAza padArtha para paDe tyAre ja e padArtha mAnavanI AMkhamAM pratibiMbita thAya che. ane AMkha e padArthane joI zake che. mAne ke sUryakiraNe eka suMdara padArtha para paDayAM ane te padArtha tamArI AMkhamAM pratibiMbita thayA. paNa tame ja na ha, te tenuM jJAna kone thAya? baMdhuo ! tene artha e thayo ke daSTine jovAvALe daSTA aMdara beThe che. jenI upasthiti vinA AMkha, AMkha nahIM paNa mAtra gokhalA ja. eTale ja daSTA svayameva che. daSTi tenI zakti che, AMkhe tenuM mAdhyama che ane bAkI badhuM dazya che. AtmAnI sva-para prakAzaka caitanya sattA sadA temAM vidyamAna che. AtmA aMtarmukha thAya to pote pitAne jANe che ane bahirmukha thAya te iMdriya ane mananA sAdhanathI padArthone jue temaja Idriya-mananA sAdhana vagara paNa avadhi ke mana:paryava jJAna vaDe paNa jagatanA padArthone jue. e ja rIte kevaLajJAna thAya tyAre AtmA to aMtarmukha ja hoya paNa AkhAye vizvanA sarva padArthonAM pratibiMba temAM paDe. eTale AtmAne svane jANavA ke parane jANavA idriyAdikanI AvazyaktA che ja ema nathI. tethI ja kahyuM ke AtmA daSTi tathA dazya banene daSTA che. mATe te pote AMkhe vaDe joI zakAya nahIM. | pite pitAmAM AtmAne anubhava kaI rIte? Aja sudhInA ApaNuM anubhave parabhAvenA Azraye, para padArthanA Azraye ja thayA che. ApaNuM AkhuM ye jIvana parAnubhavathI ja bharyuM che, Aja sudhI je je anubhave karyA te eka-eka karIne joI jaIe ane pachI dhImethI saratA jaIe ane joIe ke kaMI bAkI rahe che ke nahIM ?
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 huM AtmA chuM pAMce IyinA 23 viSa sAthe nitya khelIe chIe. huM sAMbhaLyuM chuM, jeuM chuM, sUvuM chuM, rasAsvAda lauM chuM, sparza chuM, A che pAMce idriene anubhava. sAthe huM vicAruM chuM e che manane anubhava. ApaNe vicArIe huM sAMbhaLuM nahIM, kAnanI zakti samApta thaI jAya te huM rahuM ke nahIM ? e ja rIte AMkhene aMdhApo Ave. kaMI ja na joI zakAya. gaMdha levAnI zakti naSTa thaI jAya, rasAsvAdane jANI na zakAya ane ane mAne ke Paralysis thaI jAya. AkhuM ye zarIra khaDuM thaI jAya. zArIrika saMvedanAne anubhava na thAya. tyAre paNa huM chuM e khyAla rahyA kare che ke nahIM ? "huM keNa chuM' e bhale khabara na rahe. jANa paNa na zakIe paNa huM jIvuM chuM, mAruM astitva che te huM kAna, AMkha, nAka, jIbha ke sparza nathI paNa ethI judo chuM, e khyAla te rahe che. ema manathI vicAratA hoIe tyAre zabdaprayoga karIe chIe. mArA manamAM thayuM ke have mArUM"--"mana" te be padArtha judA thayA. mana juduM che. mAruM mana kahenAra te manathI judo che. mATe mane te paNa huM nathI. manathI keI juduM tattva te huM chuM. vaLI AgaLa vicAratAM huM A jagatamAM, bAhA rUpe je rIte eLakhAuM chuM te huM chuM ? mane leke manuSya kahe che te huM manuSya chuM? je manuSya ja houM te sadA manuSya ja rahuM, paNa ema nathI. jamya manuSya rUpe ane marIza eTale jene leke manuSya kahe che te te ahIM ja raheze. paNa temane huM te cAlyA jaze. maraNa thAya tyAre manuSya zarIra nathI jatuM. te ahIM che chatAM leke kahe che ke e te cAlyA gayA. te cAlyA janAra manuSya nathI, e ethI judo keIka che. mATe huM manuSya nathI. ane je manuSya nathI te manuSya havAnA nAte saMbaMdhIo sAthenA saMbaMdharUpa paNa nathI. mA-bApa, bhAI-bahena vagere svajanee je saMbaMdha mArAmAM mAne che te paNa huM nathI. strIrUpa ke purUSarUpa e paNa mAruM rUpa nathI. e paNa ahIM ja rahe che. ane temane huM, alaga thaI cAlatI
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ abAdhya anubhava je rahe 30 Ama meM, mane je je bAhya anubhavathI anubhavyo te badhA ja anubhavene mArAmAMthI dUra karIne jouM te e badhAthI para eka anubhava te rahe ja che ke huM chuM. vaLI A anubhava sarva jIne rahe che. te jJAnI hoya ke ajJAnI huM chuM te badhAne khabara che. jJAnI chuM thI huM AtmA chuM' ema anubhava hoya. ajJAnIne jANa nathI. vaLI bALakane paNa potAnA hovApaNane khyAla che. kAraNa A anubhava bAdhA rahitane anubhava che. A anubhava karavAmAM koI ja vighnakartA banI na zake. jIva pate kayAMya koIne bAdhA karatuM nathI. ane pite paNa keIthI bAdhya thata nathI. mATe ja zrImadjIe kahyuM ke abAdhya anubhava je rahe, te che jIva svarUpa SaDU dravya eka pradezAvagAhI che, jemAM mAtra ApaNe ja eka caitanya, bAkI pAMca jaDa tethI ja AtmA daSTA che. jaDamAM dRSTi nathI ane te daSTA paNa nathI. chatAM jaDadravya varNAdi sahita rahevAnA kAraNe rUpI che tethI ja jIvane bhrama thayo che, temAM prIti thaI che. bAkInAM dravya zakti rUpe che. arUpI che tenA para jIvane prIti thatI nathI. rUpI dravyane jIva jANe jIva pote arUpI eTale daSTA arUpI ane dazya rUpI. bannenA ekapaNane bhAsa te saMsAra. paNa gahanatAmAM jaI vicAra karIe te jaDa-cetana bannenAM lakSaNo ane guNe bhinna che. eTale saMsAra te mAtra daSTi ane dazya vacce eka avikala bhrama che. mATe ja zrI sahajAnaMda svAmIe kahyuM che dazya to jhera che jIva vyAkULa kare, drazyamAM daSTi jeDe na mahAtmA... jIva dazyamAM lebhAI jAya te te jherarUpa pariName che vyAkULatA UbhI kare che. eTale ja sAdhanA-rata sAdhaka dazyathI daSTine haTAvIne dRSTAmAM joDe che. zrImadjI paNa nIcenA dohAmAM A ja bhAva vyakta kare che ke jIva arUpI che. jaDarUpI che, beyanA guNo ane paryAe taddana bhinna che. chatAM arUpI evA cetana daSTAne, je rUpIne bhAsa thayo, grahavApaNAnuM
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM gAMDapaNa thayuM, te moTuM Azcarya che je akathya che. pite AtmA arUpI hovA chatAM rUpI paryAyamAM anaMtakALa gulAma thaI varce chatAM tene te baMdhana rUpa lAgyuM ja nahIM, e kevI vAta che ? grahe arUpI rUpIne eka acarajanI vAta jIva baMdhana jANe nahIM, ke jina sidhdhAMta... gurudeva ziSya ne samAdhAna Ape che. vatsa ! AMkhethI nahIM dekhAte AtmA ja sarvane jenAra ane jANanAra che, tathA sarva bAhya bhAvone bAda karatAM-karatAM aMte je bAkI rahe che ane huM chuM" nuM je satata bhAna rahe che. IdriyanI saMvedanA kayAreka na paNa hoya, paNa AtmAnuM saMvedana niraMtara hoya ja che. te ja jIvanuM svarUpa che. ane te mana, buddhi, Idriya vaDe jANyA pachI paNa Ane eka mAtra ukela che nija anubhava. mATe tArA manamAM jAgela zaMkA-"tethI na chava svarUpa, te yathArtha nathI. ziSyane samAdhAna thayuM. gurudevanA caraNe mastaka namAvI, mUkelA bIjA tarkonuM samAdhAna paNa cAhI rahyo che te avasare.........
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa AtmAne bhAna ! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagU-jJAna ane samyagU-cAritrathI thAya che. - A tri-2nanI ArAdhanA saMsAramAgane cheda karI mokSamArge jIvane mUkI de che. A mAge pahoMcavA mATe, je raste pAra karavAne che te lAMbo che, kaMTaka bharelo che. ghaNuM vidane ane bAdhAothI bharelo che. temAM je sthira rahevAya ane gurudevanI kRpA maLI jAya te-te pAra pAmI javAya. eTale ja pathika sahAre mAge che merI dhIrI hai cAla, aura patha hai vizAla hara kadama para muzIbata aba to hAla para mere thake e cale nA cale | mujhake terA izArA sadA cAhiye.. AzarA isa jahAMka mile nA mile mujhako terA sahArA sadA cAhiye. - gurudevanA mArgadarzanathI ja sAdhaka, sAdhanAmArge sthira rahI AgaLa vadhI zake che. AvA sAdhakane adhyAtma pAmavAnI tAlAvelI che. tethI ja teNe gurudeva samakSa bAlabhAve, vinaya sahita, prazno rAkhyA che. indri para ja jANe AkhA jIvanane AdhAra hoya, ane indriyanuM ja sAmrAjya hoya tema samajI ziSya indriyane AtmA mAnavA prere che. IndriyonI jaDatA tenAM lakSyamAM nathI. paNa jJAnI gurudeva IndriyanI vAstavika sthiti zuM che? Indriye kayAM sudhI upayogI che tathA AtmA ane Indriyene saMbaMdha zuM che. A batAvI ziSyanAM manamAM rahelI zaMkAne nirmULa kare che. teo kahe che. che Indriya pratyekane, nija nija viSayanuM jJAna, - pAMca IndriyanA viSayanuM, paNa AtmAne bhAna...para..
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ R huM AtmA chuM pratyeka Indriya pota-potAnA viSayane grahaNa kare che. sahunA viSaya judA-judA che. kAna zabdane sAMbhaLe che. AMkha rUpane jue che. ghANa gaMdhane. anubhave che. jIbha rasane oLakhe che ane tvacA-sparzanuM saMvedana kare che. Ama vyavahAramAM ApaNe kahIe chIe, ane vyavahAra Ama ja cAle che. ahI eka-eka indriyane viSaya sImita batAvyuM. pratyeka Indriya. pitAnA viSayane choDI, anya viSayane grahaNa karI zake nahIM. jemake AMkhonuM kAma che jevAnuM, rUpane nirakhavAnuM. AMkha A kArya khUba sArI rIte karI zake che. baha pAvaraphula AMkhe hoya to te dUra-dUra sudhI joI zake. gaganamAM uDatuM garUDa, dUra pRthvI para paDela padArthane joI le. evI zakti tenI AMkhomAM hoya. keTalAka manuSyanI AMkhe paNa jINAmAM chaNa vastune joI zake, eTalo pAvara dharAvatI hoya, paNa A zakti mAtra jevAmAM ja upayogI ! game tevI zaktidAyaka AMkhezabdane grahaNa na karI zake. AMkha sateja hoya paNa kAna na hoya te najIkanAM zabdo paNa saMbhaLAya nahIM. pustakane AMkha vaDe vAMcI zake, paNa kAnathI. grahaNa karavA yogya zabdone AMkha sAMbhaLI na zake. e ja rIte AMkho nathI e mANasa, madhura baMsarInA sUrane sAMbhaLe. ane vAha, vAha, pukArI uThe paNa tene pUchIe baMsarI kevI hoya ? jeNe kadI joI nathI te zuM kahe ? ApaNe kadAca tene AkAra-prakAra samajAvIe chatAM te keTaluM samaje haze ? kene khabara? e ja rIte bIjI badhI ja IndriyonAM viSayane sArI rIte e grahaNa karI zakate hoya. are ! kayAreka te evuM jovA maLe ke jene AMkho nathI. tenI bIjI Indriye vadhu sateja hoya ane te pagarava mAtrathI mANasane oLakhI kADhe, chatAM AMkha rUpa-raMgane oLakhavAnuM je kArya che te AMkha vinAne mANasa na ja . karI zake. janmAMdha mANasane kadAca ghaNuM jJAna thaI zake, paNa tene raMga te. oLakhAvI ja na zakAya. raMga oLakhavAnuM kAma AMkhanuM ja che, te bIjI Indriya vaDe na thaI zake. Ama gaMdha, rasa ane sparzanA jJAnanuM paNa Avu.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa AtmAne bhAna ! 43 ja che. pratyeka Indriya pitAnA viSaya-grahaNamAM ghaNuM sateja havA pachI paNa bIjI indriyanA viSayane grahaNa na ja karI zake. A parathI ema samajAya che ke IndriyanI viSaya grahaNazakti ghaNuM ja sImita che. have je Indriyane AtmA mAnI laIe te bahu moTI asaMgati ubhI thaI jaze. kAraNa jJAnazakita te vyApaka che. atyaMta vizALa che. tenI koI sImA ja nathI. asIma che. AtmAmAM anaMtajJAna che ane sAthe sAthe anaMta ne jANavAnI anaMta zakti che. have je Indriya AtmA hoya te te tene jANavAnI zakti maryAdita thaI gaI. te jJAna guNa paNa maryAdita thaI gaye. eTaluM ja nahIM jJAna guNa eka ane akhaMDa che. jyAre Indriya te pitAnA ja viSayane jANe. bIjI indriyanA viSayane na jANe. eka Indriya viSaya bIjI indriya ne khabara nathI. tethI jJAna te khaMDa-khaMDa ane aneka thaI gayuM. Ama badhI ja daSTie indriya te AtmA nathI. je pAMce Indriye ja AtmA hoya te mana, buddhithI cAlatI pravRttinuM zuM ? zarIramAM cAlatI kArya vyavasthAnuM zuM? temaja te sarva kAryanI vyavasthAnuM saMcAlana karanAra cetananuM zuM ? A prazno niruttara rahe che. vaLI vicAraNIya bAbata te e che ke Indriye vaDe thatA jJAnanI jANakArI kone rahe che? AMkha vaDe joyelA rUpa ne jANanAra te aMdara rahele AtmA che. e ja aMdarathI bole che ke meM A rUpa joyuM. meM A rUpa jANyuM. ema badhI ja indriyothI je-je viSaya grahaNa karAyA te sahune jANanAra aMdaramAM rahela jJAna-svarUpa caitanya tatva ja che. je ema na hoya te AMkha sAmethI padArtha dUra khasI jAya pachI e bhAna na rahe ke meM amuka padArthane joye. AMkha te jovA mAtrathI ja jJAna kare che. je padArthane A kSaNe AMkha jetI nathI te kaI rIte jJAna kare ? paNa ema nathI. AMkhe eka vakhata joI lIdhelA padArthane AtmAnI jJAnazakita yAda rAkhI le che. tethI padArthane joyA pachI aMdha thayelI AMkhe, bhale e padArthane joI na zake. paNa AtmA yAda rAkhe che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 huM AtmA chuM varSo pahelAM sAMbhaLela zabdo Aje yAda che. e zabdo saMbhaLAvanAra sAme nathI chatAM, Aje akSarazaH yAda che. ema gaMdha, rasa ke sparza paNa yAda che. tethI e siddha thAya che ke indriye te mAtra sAdhana che, mAdhyama che. ene jJAna karavAnI ke yAda rAkhavAnI khabara nathI, paNa badhIja Indrie grahaNa karelA viSayane AtmA yAda rAkhe che. indriya jJAna kara vAmAM paNa tyAM sudhI ja mAdhyama rUpa che ke jyAM sudhI AtmAne avadhi, mana paryava ke kevaLajJAna nathI thayuM. e jJAna thatAM, AtmAne IndriyanI sahAyatAnI jarUra nathI. vagara indriye AtmA padArthonuM, mananuM ane kAlekanuM jJAna karI le che. vaLI gAthAmAM kahyuM che ke che Indriya pratyekane nija-nija viSayanuM jJAna. e paNa mAtra upacArathI ja kahyuM che. vAstavamAM te inidra jaDa che. e pite pitAnI svataMtratAthI ke viSayane grahaNa karI zakatI nathI. ApaNe sahune anubhava che ke raste cAlyA jatA hoIe ane aneka padArtho AMkhanI sAme Ave, paNa te badhAM ja padArthone ApaNe jetA nathI. are ! tamAre koI mitra tamArI AMkha pAsethI pasAra thaI jAya te paNa tamane khabara rahetI nathI, Ama kema thAya che ? AMkhe te kadAca tyAM ja hatI paNa tamArA zabdomAM kahuM te dhyAna bIje hatuM. yA te bIjuM kaMI jovAmAM, sAMbhaLavAmAM ke kaMIka vicAramAM mazagula hatA ke pAsethI pasAra thaI janAra paNa dekhAya nahIM. arthAt ApaNe jJAnepaga te vakhate AMkha sAthe joDAyeluM na hatuM. mana sAthe hatA, tethI dekhAyuM nahIM. Ama AtmAne jJAna upayoga je Indriya sAthe joDAyela hoya, te Indriya ja viSayane grahaNa karI zake. bIjI nahIM. tethI jJAna karanAra te jIvane jJAnapaga ja che. indrio te mAtra khAlI khAM che, sAdhana che. te pite jJAna karavAmAM samartha nathI. vaLI tene pitAne paNa e khabara nathI ke teNe jJAna karyuM che ke nathI karyuM. kAraNa iMdriye jaDa che. ane jJAna e jaDane guNa nathI paNa AtmAne guNa che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ te paNa AtmAne bhAna 45 Ama Indriyane AtmA mAnI zakAya nahIM ane indriya vaDe AtmA grahaNa paNa thAya nahIM. jyAM indriye jaDa che ane jaDa padArthonAM jJAna mATe paNa asamartha che. tyAM e cetanane te kema grahaNa karI zake ? mATe indriyAtIta AtmA, indriyothI grAhya paNa nathI, pote Indriya rUpa paNa nathI. gurudeva ziyanI eka-eka zaMkAnuM nirmUlana karatAM-karatAM AgaLa vadhI rahyAM che. ane ziSyanuM mane saMtoSa anubhavI rahyuM che. have vizeSa vAta avasare- Atma-ciMtana huM AtmA . huM AtmA chuM. sat ...cita... AnaMda e mAruM svarUpasatu. sat yAne astitva huM astitvavAna padArtha chuM....mArekadI nAza thAya nahIM. avinAzI prava...,nitya...padArtha e huM...AtmA, huM...caitanya....caitanyae zAzvata padArtha che..jaDa...e nAzavaMta padArtha che.....sadA-sarvadA rahe te...zAzvata...nAza pAme te...nAzavaMta...caitanya zAkavata...jaDa nAzavaMta huM caitanya chuM zarIra jaDa che....mAre kadI nAza thAya nahIM....traNe kALamAM mAruM astitva che. bhUtakALamAM hatuM, vartamAnamAM chuM.... bhaviSyamAM hoIza.bhUtakALamAM jeTalA ja dhAraNa karyA... temAM A ja AtmA hate....vartamAne paNa A ja AtmA....bhaviSyamAM jeTalA janma dhAraNa karIza. temAM paNa A AtmA... | sarva karma thI mukta thaI...siddha thaze temAM paNa A ja AtmA.... AtmA caitanya, nitya, zAvata, zarIra jaDa, nAzavaMta... anitya-huM...cetanya. mAro janma nathI mAruM mRtyu nathI. jame che te zarIra che...mare che te paNa zarIra che. janma-maraNa
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM thI rahita..huM AtmA zarIrathI judo...sarva saMgathI asaMgI...e huM AtmA....zarIra mAruM nathI. huM zarIrane nathIhuM koIne nathI ke mArUM nathIjagatane kaIpaNa paramANu koIpaNa padArtha keIpaNa vyakti mArI thaI zake nahIM. huM..kaIne thaI zakuM nahIM....sarva saMsArathI judo... eka akhaMDa asaMgI..e huM caitanya AtmA cite Tale caitanya...cit eTale jJAna huM caitanya chuM..mATe ja jJAnavAna chuM....caitanya...mAro guNa che....jJAna paNa....mAro guNa che." AtmAnA eka-eka pradezejJAna che....mAre jJAnaguNa....mane pitAne... jANavAmAM samartha che... jagatanA padArthone e jANe che.ethI paNa vadhu nikaTatAthI e mane jANI zake che. jagatanA padArthone jANavA mATe... iMdriya ane mananA mAdhyamathI...jJAna pariName che. paNa nijane jANavA mATe...koIpaNa mAdhyamanI jarUra nathI. AtmAmAM e TharI jAyaAtmAmAM e sthira thaI jAya te mAruM jJAna mane jANI zake che. mAre...jagatamAM bhaTakatA jJAnaguNane....tyAMthI pAcho vALI..mArAmAM sthira kare che..., mane jANa che, mane mANe che.. sata... citta... AnaMda e mAre svabhAva...AtmAnA eka-eka pradeze anaMta sukhabharyuM paDayuM che.....jagatanA padArtho sAthe vyaktio sAthe vAtAvaraNa sAthe....saMbaMdhita chuM. eTale ja duHkhI thAuM chuM....e badhA saMbaMdhane choDI daI mArAmAM sthira thAuM. te AtmAmAM ekaeka pradeze rahelA sukhane...mANI zakuM....sukha....e mAre svabhAva duHkhI thavuM e mArA svabhAvamAM nathI. mAruM ajJAna, mArI bhramaNa chuM. mArI mithyA mAnyatA...mane duHkhI kare che. e badhAne cheDI..mArAmAM sthira thAuM....mArAmAM karI jAuM...te mArA sukhane pAmI zakuM chuM sacidAnaMda svarUpane pAmavA...vadhu.ekAgra...thaI, thoDI kSaNe vadhu UMDANamAM jaI....AtmAnuM ciMtana karIe..... huM...AtmA chuM" "huM. AtmA chuM" zAMti "zAMti.......zAMti.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ pragaTa rU5 caitanyamaya...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagrajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA vaDe jIvane vika-khyAti thAya che. te ceta nane cetanarUpa ane jaDane jaDarUpa jANe che. A viveka thAya eTale sahaja rUpe ja jIva pitAnA svabhAva tarapha DhaLe che. jema cUlA para ukaLatuM pAchuM, nIce utArI levAmAM Ave athavA nIcethI agni kADhI levAmAM Ave ke tarata ja e pitAnA sahaja svabhAvarUpa zItaLatA tarapha DhaLavA mAMDe. agninA saMge rahI uSNa thaI gayuM hatuM, paNa e saMga chUTI jAya eTale pANI karavA mAMDe. tema chava vibhAva saMge rahI, vaibhAvika pariNamanathI pariNamato hoya paNa je vibhAva chUTe, rAga ane dveSa maMda thavA mAMDe ke jIva pitAnA svabhAvamAM sthira thatuM jAya, je pitAnuM sahaja svarUpa che. sahaja svarUpanI pratIti thavA mATe ja ziSya, gurudeva samIpe mananI muMjhavaNe rAkhe che. deha, iMdriya ane prANa cetana nathI paNa jaDa che. e samajAvatAM gurudeva kahe che - deha na jANe tehane, jANe na ikiya prANu AtmAnI sattA vaDe, teha pravate jANu..pa3... AtmA caitanya che. deha, Indriya ane prANa jaDa che. te teo AtmAne zI rIte jANI zake ? jANavuM e AtmAne guNa che. vaLI sarvathI svataMtra che. AtmA sivAya anya kaI paNa padArtha jJAna karavA samartha nathI. meM svataMtra nizcala niSkAma jJAtA daSTA Atama rAma
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM 48 jANavuM ane jevuM te AtmAnuM kAma. pachI e AtmA game tevA nAnA zarIramAM hoya te paNa tyAM rahIne e jANI le khare. ApaNA hAtha para eka macchara beTho hoya. ApaNe tene pakaDavA hAtha laMbAvIe ke e tarata UDI jAya. pakaDamAM Ave nahIM, kema ? tenAmAM AtmA che. vaLI te - trasa enimAM che tethI tene trAsa thAya tenI khabara paDe che. e jANe che ke laMbAyele hAtha tene mArI paNa nAkhe. mATe te hAthamAM na Ave. UDI jAya. evI ja rIte nAnA-moTA jeTalA jIva-jaMtuo pazu-paMkhI joIe e chIe te sahune pitA pUratuM jJAna che. ane te svabacAva karI le che. jJAna vaDe jIvana-upayogI padArtha, sthAna vagere paNa zodhI le che. A badhuM ja tenAmAM rahelA cetanane AbhArI che. jaDa padArtha game te zaktizALI hoya, are ! jemAM jJAna lakheluM che te grantha hoya paNa tene koI phADI nAkhe, bALI nAkhe te paNa te kaMI ja jANI zake nahIM. eTale ja megala kALamAM ApaNA kiMmatI grantha bhasmIbhUta thaI gayA. eka nAnuM bALaka paNa tene uThAvIne pheMkI daIzake. kAraNa te jaDa che. jJAna thavAnI zaktivALe nathI. ema jagatamAM jeTalA jaDa padArtho che te saha jJAnazakti rahita che. deha jaDa che. te paramANuone banele skaMdha che tethI tenAmAM caitanyanA guNa rUpa jJAna na hoya iMdriye jaDa che te paNa ApaNe joI gayA. te AtmAnI sahAyatA vagara jJAna karavA samartha nathI. ane prANa eTale ke zvAsocchavAsa e paNa pudgala ja che. vAtAvaraNamAM paDelA zvAsocchavAsa vagaNanA pudgalene okisajana sAthe ApaNe grahaNa karIe chIe. ne te pudgalene ja choDIe chIe. pudgala jaDa che mATe zvAsocchavAsa paNa jaDa che. te deha, Idriya, prANa AtmAne anubhava karI zake nahIM. vaLI e traNe ya paNa eka bIjAne jANatA nathI. dehane khabara nathI ke mAre keTalI idri che. indriyone jANa nathI ke e dehanA kayA bhAgamAM che. e che ke ayogya? barAbara kAma Ape che ke nahIM? vaLI dehane e paNa khabara nathI ke pite zvAsa le che ke nahIM? keTalA zvAsa lIdhA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ pragaTa rUpa caitanyamaya 49 ane keTalA levA joIe ? e kazI ja khabara nathI. zvAsane khabara nathI ke e dehanA kayA bhAgamAM kAma karI rahyo che. Ama traNe ya padArtho jaDa ane traNe ya potAthI paNa ajANa ane traNe ya ekabIjAthI paNa ajANa. kaI-kaIne jANatA nathI. pahelAM kahyuM tema jaDamAM jANavAnI zakita nathI. eTaluM ja nahIM paNa dehaiMdriya ane prANa svataMtra zakita dharAvatA nathI nirmAlya che, niSkriya che. AtmAnuM astitva deDamAM hoya tyAM sudhI ja tenI pravRtti che. dehamAMthI AtmA nIkaLI gayo ke e ja kSaNe dehanuM halana-calana, indriyanI kriyA tathA zvAsanI kriyA badhI ja baMdha. sAmAnya rIte ApaNe ema mAnatA hoIe chIe ke cAlate zvAsa baMdha thaI gaye eTale mANasanuM mRtyu thaI gayuM, paNa ema nathI. zarIramAMthI AtmA cAlyo gaye eTale dhAsa baMdha thaI gayo. zarIramAMthI AtmAnuM nIkaLavuM ane zvAsanuM baMdha thavuM A banne kiyA eka sAthe ja thAya che tethI ApaNe jANI zakatA nathI. badhAsa te dehamAM AtmAnA hovAnI nizAnI mAtra che, paNa zvAsa AtmAne dehamAM TakAvI rAkhI zake nahIM. jo ema ja hoya te okisajananA bATalAonA AdhAre mANasa seMkaDo varSa jIvI zakata paNa jyAM sudhI dehamAM AtmA che tyAM sudhI ja uparanA upacAranI sArthakatA che pachI nahIM. te vAsa paNa jaDa, AtmA che tyAM sudhI ja che. pachI niSkriya. Ama AtmA eka ja caitanya che. bAkInuM sarva jaDa. AtmA sivAya bIjA keInI kazI ja kiMmata nahIM. eka padamAM A bhAve suMdara rIte vaNAyelA che- huM to AtmA chuM jaDa zarIra nathI (2) zarIra masANanI zekhano Dhagale, palamAM bikhare ThokarathI... mujhavaNa e ziva pUje bAlo, gAyakatA nahIM sukhadu:khathI.. sparza gaMdha rasa rUpa zabda ane jAti varNa liMga mujhamAM nathI ' philma beTarI preraka jude tema dehAdika bhinna mujhathI. huM to... sUrya caMdramaNi dIpa kAtinI, mujha prakAza vaNa kammata zI... prati deha je zobhanitA che te mArI juo viSe mathI.. huM to.... bhAga-2-4
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM te badhA mATe mArI huM AtmA chuM - kavi kahe che-huM AtmA chuM. jaDa zarIra te huM nathI. A zarIranI aMtima pariNati te rAkhane Dhagale che. smazAne jaI lAkaDA sAthe lAkaDuM thaI baLI jaze ane rAkha thaI jaze. tene paLa mAtra vikharatAM vAra nahIM. eka Thokara vAgI ne rAkha vAtAvaraNamAM verAI jaze. are ! A suMdara zarIranAM sukha duHkha kayAM sudhI ? jayAM sudhI huM eTale AtmA temAM che tyAM sudhI ja. huM dehamAMthI nIkaLI jAuM pachI tene pUje ke bALo. be kriyAmAM tene sukha ke duHkha kazuM ja nathI. pachI te e zaba che. tenAmAM jJAyaka svabhAva nathI. vaLI meTa mANasa hoya. jyAM sudhI tenAmAM AtmA che tyAM sudhI tene bahu Adara mAnathI bolAvAte heya paNa mare eTale e paNa zaba ja thaI jAya. AtmA kahe che mArAmAM varNa, gaMdha, rasa, sparza, zabda kazuM ja nathI. temaja huM keIpaNa varNana nathI. mArI kaI jAti nathI. meM kaI liMgane dhAraNa nathI karyuM. huM te e sarvathI judo chuM. jIvanarUpI je philma cAlI rahI che tenI beTarI te alaga ja che. jemAM beTarI heya te ja mazIna cAle paNa beTarI mazInathI judI che. beTarI te mazIna nathI, mazIna te beTarI nathI. paNa beTarI mazInamAM rahIne ja kAma Ape che tema A dehane calAvanAra beTarI te aMdaramAM judo che. e ja rIte huM AtmA ane dehAdika sarva mArAthI judAM che. vaLI AtmAnuM mUlya zuM che? saMsAranA jeTalA padArtho che, je padArthonI upayogitA ApaNe khUba mAnIe chIe, are, ! keTalAka padA nI kimata to lAkho-karoDomAM AMkIe chIe paNa te padArthonuM ATaluM mUlya kenA mATe ? mAtra AtmA che te mATe ja baMdhuo ! kSaNabhara kalpanA karI le ke AkhA ye vizvamAM koI caitanya AtmA che ja nahIM mAtra jaDa jagatane pasAre ja che. te e jaDa padArthanI keTalI kiMmata ? kaMI ja nahIM. mAtra badhuM dhULa ja dehamAM AtmA che tethI buddhi sakriya che. te jaDa padArthanuM mUlya kare che. deha tathA Indriya, AtmAnI phuraNAthI pravartI rahyAM mATe ja padArthone bhegavI zake che. te AkhAye vizvanA sarva padArthonI kiMmata mAtra eka AtmAnA kahevA para ja che.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ pragaTa rUpa caitanyamaya 51 nAnA-moTA sarva zarIranI je zobhA che te paNa temAM AtmA che tyAM sudhI ja. khIlelA puSpamAM AtmA che tethI sarvatra zebhA pAme che. paNa AtmA viheNuM puSpa, karamAIne azobhanIya banI jAya che. are pachI te puSpa nahIM kacaro kahevAya. A zarIra para zRMgAra karIne zebhA vadhAravA prayatna karIe chIe paNa AtmA che tyAM sudhI zRMgAra paNa zobhA Ape. je AtmA nIkaLI jAya ane pachI zabane zaNagAravAmAM Ave te te zebhatuM nathI. te to mAtra tamArA saMsAranI vyAvahArikatA che tethI zabane zaNagAre che. e ja rIte vizvanA sahu prANInI zebhA cetananA kAraNe ja che. AtmA nIkaLI gayA pachI te deha saDavA mAMDe, durgadha Ave, vikRta thaI jAya. priyamAM priya vyakita paNa AtmA viheNe thaI jAya pachI enuM sthAna gharamAM nahIM, smazAnamAM. Ama dehanI zobhA AtmA che, ane AtmA dehamAM rahe te ja dehAdinI pravRtti che. tethI dehAdithI AtmA bhinna che. paNa deharUpa nathI, e nizcaya thAya che. - have ziSya zaMkA karatAM kahyuM hatuM ke "micyA judo mAna, nahIM jAdu eMdhANuM tenA uttaramAM gurudeva pharamAve che - | sarva avasthAne viSe, nyAro sadA jaNAya pragaTa rUpa caitanyamaya, e eMdhANu sadAya...54. vatsa ! tane AtmAnuM keI alaga cihna nathI dekhAtuM paNa bilakula pragaTa evuM, ane sarvathI bhinna evuM caitanya e AtmAnuM lakSaNa che. dehadhArI jIva, dehanI sarva avasthAne anubhave che. jamyA tyAre bALaka paryAya hatI pachI kizora, pachI yuvAnI, pachI pratA ane pachI vRddhAvasthA. A badhI ja paryAye eka zarIramAM thAya che. paryAye thaI thaIne tene nAza paNa thaI jAya che. bAlyAvasthA vItI tyAre ja kizorAvasthA AvI ane ema eka avasthA dhIre-dhIre naSTa thatI jAya che ane bIjI avasthAne anubhava vadhatuM jAya che. A badhI ja paryAmAM rahenAra eka ja AtmA. vaLI e cika eTale ke jJAna svabhAvavAnuM tethI pratyeka avasthAne teNe anubhavI. baMdhuo!
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 52 huM AtmA chuM Aje paNa ApaNe bALapaNa ke yuvAnIne yAda karIe chIe. tyAre banelA prasage ane e avasthAmAM mANelA jIvanane paNa yAda karIe chIe. te e sarva avasthA nAzavaMta ane AtmA zAzvata avasthAmAM parivartana AvyuM paNa AtmA te ene e ja rahyo, kAraNa AtmA deharUpa na hate. sarvathI judo che. je deharUpa ja hoya te dehanI e-e avasthAne nAza thavAnI sAthe-sAthe AtmAne paNa nAza thaI gaye heta. paNa ema banyuM nathI. avasthAe jaDanI thaI cetananI nahIM. jaDa vinAzI che. ane cetana avinAzI che. mATe ja jIve jaDano saMga cheDavAno che - vadhu vinAzI tu avinAzI; aba hai kinako vilAsI, vadhu saMga jaba dUra nikAsI taba tuma zIvakA vAsI.Apa svabhAvameM... vapu eTale zarIra vinAzI svabhAvavALuM che. ane AtmA avinAzI che. zarIrane saMga jyAre jIva choDaze tyAre te ziva banaze. Ama te dahathI sarvathA nyAre che. jema zarIranI avasthAethI e nyAro che tema suSupta avasthA, svapna avasthA ane jAgRta avasthA. A traNa avasthAmAM paNa e traNe ya bhAvathI judo ja rahe che. gADha nidrAmAM zarIra sUI gayuM hoya paNa tyAre ya AtmAne khabara che ke UMgha laI rahyo che. eTale ja jagyA pachI ApaNe kahetA hoIe chIe ke Aje te bahu sArI UMgha AvI gaI. savAra kayAM thayuM te khabara na paDI. Sound Sleep AvI. AtmAe UMghamAM evI gADha nidrA anubhavI che, mATe ja jAgyA pachI, yAda che. vaLI UMghamAM svapna Ave, te paNa jAgyA pachI kahIe chIe. eTale svapna jonAra ane tene yAda rAkhanAra yAda che. svapna judI avasthA che ane tene jANanAra paNa judo che, ane jAgRta avasthAmAM paNa paLa-paLanI pravRttine sAkSI AtmA ja che. Ama traNe ya avasthAmAM e, avasthAothI judo ja che.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Anteriori care au content content and the mine pragaTa rUpa caitanyamaya pa3 mATe ja ahIM gurudeva kahe che he ziSya ! A sarva avasthAomAM tenAthI judo rahIne jANe che te caitanya lakSaNavAna AtmA che, vaLI tenI A caitanya nizAnI, jJAna svabhAva rU5 nizAnI sadaiva tenI sAthe ja rahe che. jaDanAM cinha to badalAI paNa jAya, nAza paNa pAmI jAya, evAI paNa jAya paNa caitanyanI nizAnI sadA sarvadA akhaMDita rahe che. nigedamAM gayelA javanuM paNa caitanya lepAtuM nathI, te baMdhuo ! ApaNe caitanya chIe ane te cetanya sadA zarIramAM vilasI rahyuM che, te ApaNe na bhUlIe. ahIM zrImadjIe gAthAmAM je rIte samajAvavAno prayAsa karyo che e eTale sarala che ke sarva sAmAnya mANasa paNa samajI zake. ApaNe sahue ApaNuM jIvananI sarva avasthAone anubhava karyo che, ane sAthe sAthe e paNa anubhavyuM che ke ApaNe eTale ke tene jANanAre sadA judo ja rahyo che, e paNa anubhavIe chIe. koIpaNa prakAranI vizeSa sAdhanA vagara ja A dehamAM rahela AbhAnA astitvane anubhava ApaNe karyo che. jenAthI AtmAnA hovApaNAnI zraddhA daDha thAya che. sadgurudeve ziSyane AtmAne deha, I driya, prANathI potAnA vizeSa edhANanI sAthe oLakhAvI dIdhuM. jethI ziSyanI zraddhA majabUta banI che. - AtmA sUphama che tethI te carma-cakSuothI pratyakSa nathI. pakSa tatvane jANavAnAM be sAdhana che. 1. svayaMnuM atizAyI jJAna. arthAt pote ja viziSTa jJAna prApta kare jethI AtmA jevA pakSa tattvane jANI zakAya. - 2. atizAyI jJAnanAM vacana sAdhakane sAdhanAmAM sthira karavA mATe tene kaI eka pakSa viSayane sAkSAtkAra karAvI devuM jarUrI che. tIrthakara paramAtmA ziSyane jAti-smaraNa jJAna karAvI detA tenAthI tene AtmAnA saikAlika astitvanuM jJAna thaI jatuM ane teo AtmAnA vizuddha svarUpanI prApti mATe sAdhanArata thaI jatA jemake meghakumAra, [ A lakSya ja ziSyanuM samAdhAna thaI rahyuM che. haju A ja viSayamAM ziSya karelI anya zaMkAonuM samAdhAna avasare.....
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANanArane mAna nahIM...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAbhAone mezane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, parama tatvanI jijJAsAvALo sAdhaka ja karI zake che. jene parama tatvanI jijJAsA che tene svane jANavAnI jijJAsA te hoya ja. jAda' huM koNa chuM. ane "rohama" huM te chuM. A be pada AtmavAdI darzananAM be cakSu che. pahelA padamAM pitAnA astitvanI jijJAsA che. ane bIjAmAM pitAnA astitvane pratyakSa badha che. "ham A tarkazAstranuM pratyabhijJA pramANa-atIta ane vartamAnanuM saMkalanAmaka jJAna che. ziSya pUchayuM: "AtmAnuM lakSaNa zuM ? AcAryo uttara Ape: "sehama" zarIra ahaMkAra zUnya che. jemake: huM karuM chuM, meM karyuM, huM karIza. te ja AtmA (cetana)nuM lakSaNa che. Atmasiddhi zAstramAM AtmAne jANavAnI jijJAsAvALA ziSya, kaI paNa upAye AtmAne jANavA mAge che. tethI ja aneka prakAranI zaMkAe gurudeva pAse rAkhI che. e kahe che saMsAranA sarva padArthone AMkha vaDe joI zakAya che. je rUpI padArthonuM astitva che, te padArthone pratyakSa rUpe athavA AjanA yugamAM aneka prakAranAM sAdhane vaDe paNa pratyakSa karI laIe chIe. , e padArtho game teTalA dUra hoya te paNa tene jANI laIe chIe te AtmA te sahuthI vadhAre najIka che, te te kema na jaNAya? je tenuM astitva hoya che te ATale najIka heIne na jaNAya evuM bane nahIM.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANanArane mAna nahIM papa paNa kadAca ziSyane e jANa nathI ke A AMkhe dUranA padArthone jANI zake paNa atyaMta nikaTa hoya te padArthane jANa muzkela. jemake AMkhamAM AMjeluM kAjaLa. te AMkhathI atyaMta nikaTa che. AMkhamAM ja samAI gayuM che. paNa AMkha tene joI zakatI nathI. AMkhamAM AMjelA kAjaLane jovA mATe AyanAnI jarUra paDe tema A AtmA eka carmacakSuthI joI zakAto nathI ane bIjuM te A zarIranA aNue aNumAM vyApta che mATe tene jovA mATe carmacakSu kAma na kare. aMdaranuM ja kaIsAdhana hevuM joIe. arthAt AtmA pote ja pitAne joI zake. carmacakSuthI pratyakSa thanAra padArthonuM astitva ane carmacakSuthI pratyakSa na thAya tenuM nAstitva Ama mAnanAra ziSyane gurudeva kahe che.- ghaTa-paTa Adi jANa tuM, tethI tene mAna; jANanAra ne mAna nahi, kahiye kevuM jJAna.55 devAnupriya! AMkha tathA anya IthiI te jagatanA padArthane joyA che, jANyA che anubhavyA che tethI tene mAne che ke e padArthonuM astitva che. paNa huM tane pUchuM chuM ke je ema kahI rahyo che ke meM A padArthane je jANyo. huM A padArthane jouM chuM, jANuM chuM. huM A padAthane joIza, jANuza. A traNe ya kALa A pratIti aMdaramAM varyA kare che. te "huM" keNa che? jANanAre che ke bIjo koI? dehamAM te e huM buddhi ja nathI. jyAre jIbha vaDe hu" ne uccAra karIe chIe tyAre ApaNuM lakSya "huM" kahevAthI deha nathI hota paNa dehathI bhinna bIjI kaI zakti hoya che. te ja jANanAra che. jANanAra AtmA ja che. agAu kahI gayA mujaba AtmA sivAya bIjuM kaI paNa jJAna zakti dharAvatuM nathI, tethI jANanAra AtamA ja che. he ziSya ! jeNe jANyuM tene tuM mAne nahIM ane enA vaDe je jaNAyA tevA padArthone mAne A kevI jAtanuM jJAna? je jANanArane mAne nahIM te padArtho jaNAze ja nahIM. paNa padArtho jaNAya che mATe ja jANanAra AtmA che te siddha thAya che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM * baMdhue ! deha te jANI zakatuM nathI chatAM anAdi adhyAsanA kAraNe ApaNe ema ja mAnatA AvyA chIe. dehane ja sarvasva mAnI Aja sudhI pravRtti karI ane tethI ja pApa pravRtti vadhAre thaI mATe dehAtma buddhi TALavI Avazyaka che. AkhA vizva para vijaya prApta karavAnI adamya mahattvAkAMkSA laI grIsane bAdazAha sikaMdara bhArata AvavA mATe prayANa karI rahyo che. tenA guru erisToTala philosophara che. sikaMdaranI sarva vinAzI abhilASAonuM ene duHkha che. sikaMdara samajAvya samaje tema nathI. tethI teo sikaMdarane kahe che : sikaMdara ! tuM bhArata jAya che. mArA mATe eka cIja lete Avaje." sikaMdarane thAya che mArA dezamAM zuM nathI ke huM bhAratathI kaI lAvuM ? - "gurudeva! evuM te zuM che? je bhAratamAM che ke ahIM nathI?" "sikaMdara ! bhAratanI saMskRti eka satenI saMskRti che. bahu ja prAcIna saMskRti che. tyAMthI mArA mATe eka saMtane lAvaje. gurudeva! ApanI vAta sAMbhaLI hasavuM Ave che. bhAratanA saMte te nirvastra hoya. ughADA zarIre pharatA hoya. jenI pAse eka keDI paNa na hoya. evA saMtane zuM karaze ? "tuM lAvaje ne !" sikaMdara nIkaLI paDe. baMdhuo! gauravanI vAta che ke ApaNe A dezamAM janmyA. A deze jeTalA saMte pakavyA eTalA koI deze pakavyA nathI. ahIMnI saMskRti ja evI che ke ahIM ja mahAna rAMte pidA thaI zake. are ! satayuganI vAta nathI paNa A kALamAM ya bhAratanA khUNe-khUNe samartha saMta sAdhanArata che. huM ke tame te be-cAra-pAMcane ja oLakhatA heIzuM paNa A dezanA kaNakaNamAM saMta pAyA che. himAlayathI laIne kanyAkumArI sudhI ApAda mastaka, saMte Thera-Thera Aje paNa viharI rahyA che. "bahuratnA vasuMdharA" sUtra ahI A dezamAM sAkAra thatuM jaNAya che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANanArane mAna nahIM pa7 erisToTala jANatA hatA ke AtmAno khumArI laIne naMga badana dhumavAvALA saMte bhAratanI pAvana bhUmimAM ja pedA thAya che. anya bhUmimAM e zakti nathI, e teja nathI, e pavitratA nathI ke jyAM saMtene janma levAnuM mana thAya. mAruM kahevAnuM e nathI ke bIjA dezomAM kayAMya saMte thayA ja nathI, badhA zetAna ja che. paNa ahIM A dezamAM Aje ATale bhraSTAcAra ane durAcAra hevA pachI paNa AtmasAdhaka saMte thAya che. sikaMdara bhArata AvyA. yuddha thayuM ane pAchA pharI rahyo che tyAM yAda AvyuM ke gurudeve eka saMtane laI javA kahyuM che. ane mANasane hukama karyo. mANaso cAre bAju doDayA ane eka ekAMta nIrava sthAnamAM eka masta bhegI maLI gayA. zarIra para vastra nathI, rahevA chAparUM nathI. eka vRkSa nIce dhyAnamAM rata beThA che. sikaMdaranA mANase zuM jANe dhyAna zuM che? temaNe te moTA bAdazAhanA nokaro hovAnA kAraNe abhimAna bharyA svaramAM kahyuM : e sAMI ! cAla, tane sikaMdara bolAve che." paNa saMta te dhyAnamAM hatA. kaMIja sAMbhaLatA nathI. eka, be, traNa vAra kahyuM paNa sAMI zAnA sAMbhaLe? e te AtmamastImAM lIna che. saMtane lIdhA vinA te pAchuM javAya nahIM tethI mANase tyAM beThA. thoDIvAre dhyAna pUruM thayuM. AMkho khelI. e joIne pharI mANaso kahe che : "cAla, amArI sAthe cAla ! " " keNa che tame ? kyAM laI javA AvyA che ?" " are ! sikaMdara tane bolAve che. cAla !" sikaMdara ! kyA prANInuM nAma che sikaMdara ? " are ! nathI jANatuM ? vizvavijayI sikaMdara ! jenA caraNomAM moTA moTA rAjAmahArAjAonA mugaTa ALoTe che te mahAna sikaMdara !" jAva! kahI deje tamArA sikaMdarane ! huM kyAMya nathI jato ! huM te mArAmAM chuM. huM zA mATe kayAMya jAuM ?" "are, cAla ! nahI Ave te zuM thaze, jANe che ?" je thAya te thAya. huM nahIM AvuM !"
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 huM AtmA chuM sikaMdaranA mANaso pAchA AvyA. temane thAya che A te keImANasa che ? che keInI paravAha? sikaMdara jene yAda kare tenAM nasIba ughaDI jAya. ane A kahe che je thavuM hoya te thAya baMdhuo ! A bhAratanA saMta hatA. jemaNe kharekhara phakIrI sAdhI hatI. "phikarakI phAkI kare usakA nAma phakIra e na gayA. paNa mANasane jaI siMkadarane kahayuM, jahAMpanAha ! ApanuM nAma laIne kahyuM te paNa saMta na AvyA. sAMbhaLIne sikaMdarane dhakko lAge. are ! Aja sudhI AvuM banyuM che dI ke mAruM nAma sAMbhaLe ne na Ave? sikaMdaranA ahaM para ghA lAge, Ubho thaI gayuM ane mAMDa cAlavA. pahoMce saMta pAse. sukalakaDI zarIra, paNa mukha para teja. AMkhomAM saumyatAnI sAthe nispRhatA ! abhimAnI sikaMdaranI AMkhe A na joI zakI. e te ghamaMDathI unmatta thaIne be : "sAMI cAle ! mArA dezamAM. huM tamane laI jaIza !" "kema ? zuM karaze, tyAM laI jaIne ?" are ! mArI riddhi-siddhi te juo ! ahIM te ughADA zarIre paDyA che, kazuM ya nathI tamArI pAse ! mArI sAthe Ave, rAjAzAhI ThAThathI rAkhIza. cAle, tamane sukhI karIza." oha evI riddhi te bahu joI. tenI tucchatA mane lobhAvI nathI zakI. rahevA de! mAre nathI AvavuM. tuM tAre jA ! sAMbhaLI sikaMdarane krodha vyApI gayo. mArI sAme bolavAnI hiMmata! eka nAcIja vyakti ATalI dalIla kare? kema sahana thAya? AvA che A saMta ? ane krodhathI bolyA : "saMta huM kaMI ja sAMbhaLavA nathI mAgate ! cAle mArI sAthe !" "na AvuM te ?" "te pachI joI lejo. pariNAma sAruM nahIM Ave ! joI che mArI A kaTAra? e koInI ya zarama nahIM rAkhe !"
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANanArane mAna nahIM pa9 ane saMta khaDakhaDATa hasI paDyA ! hasatA ja rahyA. sikaMdara te. A banI gayo ! are ! AnI sAme mRtyu che ane A hase che. eka ajANa vyakti kaTAra laI sAme UbhI che. paNa tene bhaya nathI ! zUravIra haiddhAo paNa mRtyune sAme joI viThThaLa thaI jAya. anekane mAranAra, pitAnI sAme mRtyu Ave te joI narama theMza je thaI jAya. ane A jINuM zarIrI saMta- dhakako mArUM te paDI jAya te--hasI. rahayo che. ane sikaMdara jarAka narama paDo. pUche che : "kema haso che ? mRtyune Dara nathI tamane ?" nA ! tuM koI paNa haya, tArI kaTAra game tevI hoya, mane mArI na zake !" "kema ! kaI mATInA banelA che tame? ke mArI kaTAra mArI na zake ?" "koI judI mATIne nathI banyuM ! paNa mAruM je "huM" che tene kaI mArI zake nahIM. hA, A dehane mAre, dehanA kaTakA kare paNa temAM mAre zuM ? deha mare tethI huM kAMI na marUM !" | sikaMdare AvI bhASA kayAre ya sAMbhaLI nathI. deha ane dehanI aMdara rahenAra huM bane alaga hoya evI tene svane paNa khabara nathI. e paNa mahAna philesephira erisToTalane ziSya hate. paNa AvI vAte eNe kayAreya sAMbhaLI na hatI. baMdhuo ! meM eka vAra pahelAM paNa tamane kahyuM hatuM ke bhAratanAM darzanee AtmA viSe jeTalA UMDANamAM jaI vicAryuM che, jeTaluM saMzodhana karyuM che eTaluM vivanA keI dazane karyuM nathI. eTale ja sikaMdarane deha ane AtmAnI bhinnatAnI vAta karI kAnamAM paDI nathI. e samajI zakto nathI ke saMta zuM kahI rahyA che ! te pUche cheH "sAMI ! Apa zuM kahI rahyA cho ? huM nathI samajI zakate ApanI bhASA !" "bhAI ! koI navI bhASA nathI. tene je aTapaTuM lAge che e te bhAratane ekaeka bALaka paNa jANe che. deha ane AtmA judA che!"
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM "AtmA ? AtmA zuM che ?" sakaMdara ! tArI aMdara je caitanya zakti che, tuM je belI rahyo che ke huM tamane mArIza e tAre huM ja AtmA che !" - sikaMdara mahA buddhimAna che. kadI nathI sAMbhaLyuM paNa vicAra karavA mAMDayo ke na samajAya evuM hovA chatAM paNa mArAmAM "huM" anubhava hele evuM lAge che. mArAmAM paNa mAre huM besI rahyo che. ane sikaMdaranA bhAva ane bhASA pharI gayAM. saMtanA caraNamAM mukI paDyo. ApoApa hAthe joDAI gayA. vinamra bhAve vyakta thavA mAMDayA. kahe che? mahArAja ! Apa bole che te samajAtuM nathI paNa sAMbhaLavuM bahu game che. mATe haju kaMIka kaho!" saMte joyuM, sikaMdara pIgaLI rahe che. samajavAnI bhAvanA laIne beTho che, ane samajaze, tethI saMta bhAI ! tuM kahe che huM tamane mArI nAkhIza. te tuM A zarIrane mArI zake che. mane nahIM !" te zuM tame zarIra nathI ? nA ! huM te zarIrathI judo AtmA chuM. zarIrane jANanAre. zarIramAM je kaMI thAya te jANI zakuM chuM paNa jANyA pachI zarIranI vedanAne anubhavavI ke nahIM, e mArA hAthanI vAta che." ema? mahArAja e kaI rIte bane ?" "bane rAjana bane ! AtmA zarIrane pitAnuM na mAne. e jaDa che ane jaDane dharma jaDa bajAve. zarIra zarIramAM ane huM cetana mArAmAM. A bhAva AvI jAya te zarIramAM je kaMI thAya tenuM duHkha na vedavuM paDe ! AtmA te amara che. te marate nathI." te zuM meM Aja sudhI lAkha mANasone mAryA che teonA AtmA maryA nathI?" hA, sikaMdara! te anekane mAryA. paNa teo te amara AtmA ja che. tethI maryA nathI paNa vizva vijayI thavAnI tArI unmatta abhi
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 jANanArane mAna nahIM lASAnA kAraNe, te badhAne mAratAM, tane je #ra bhAva AvyA tenAthI thekanAM cheka pApa baMdhAyAM !" prabhu! tenuM pariNAma zuM ?" basa, e badhuM ahIM ja mUkIne marI javAnuM ane marIne narakanAM duHkhanI ghara yAtAnA !" te zuM mAre duHkha bhogavavuM paDaze ?" "hA, temAM zaMkAne sthAna nathI. amara AtmA puNya-pApa sAthe laIne jAya ane tenAM phaLa tene bhegavavAM ja paDe bhAI! te ghora pApa karyA che. e tAre bhegavavAM ja paDaze !" ane baMdhuo ! sikaMdara samajI gaye. tenA guruerisToTala, saMtane grIsamAM laI jaI je karAvavA mAgatA hatA, te saMtanA samAgame ahIM ja thaI gayuM. sikaMdare saMtanAM caraNomAM pitAnI kaTAra mUkI dIdhI ane tyAM ja pratijJA karI, ke have eka paNa jIvane nahIM mArUM. | bhAratanA saMta pAsethI bhavabhavanuM bhAthuM laIne, haLa kUla jevo thaI e pAcho pharyo. baMdhuo ! saMte sikaMdarane je samajAvyuM te ja zrImadjI ApaNane samajAvI rahyA che, te jANanAro dehanI aMdara beThe che te dehathI alaga che. jANelA padArthanuM astitva jeTaluM satya che eTaluM ja jANanAranuM astitva paNa sAcuM ja che. vaLI paNa deha zA mATe AtmA nathI te kahe che - parama buddhi kRza dehamAM, sthULa deha mati alpa; deha hoya je AtamA, ghaTe na Ama vikalpa....56.. je dehane AtmA mAnIe te e vikalpa koI rIte ghaTita thata nathI. kAraNa jJAna e AtmAne guNa che. te kadI AtmAthI alaga na thAya. alaga karI paNa na zakAya. agnimAMthI uSNatA ke sAkaramAMthI mIThAza kADhI zakAya ja nahIM. ane kADhI nAkho te agni agni na
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM rahe, rAkha thaI jAya. sAkara-sAkara na rahe. ema AtmAmAMthI paNa jJAna kADhI na zakAya. ' have dehane AtmA mAnavAthI sthUla deha hoya tenAmAM jJAna vadhu hovuM joIe ane kRza dehamAM ochuM jJAna hovuM joIe. jevaDuM zarIra eTaluM jJAna. hAthI-guMDAmAM mANasa karatAM paNa vadhu jJAna hovuM joIe paNa ema nathI thatuM. 300 kIle vajana dharAvanAra mANasamAM eTaluM jJAna heya ja ema nathI dekhAtuM. balake kyAreka te khUba meTA dehavALe mANasa sAva buddha hoya ane dubaLu pAtaLuM zarIra havA pachI paNa amApa jJAna hoya. Atmasiddhi zAstra jevuM rUDuM zAstra denAra zrImad rAjacaMdrajIne deha keTale durbaLa hatuM chatAM jJAna te agAdha hatuM. pUrva bhavenuM jJAna paNa sAthe laIne AvyA hatA. evI ja rIte ghaNuM-ghaNu mahAna jJAnI puruSane ApaNe joyA che ke zarIre kRza havA pachI paNa temanI jJAna garimA addabhuta heya. tethI siddha thAya che ke zarIra te AtmA nathI. zarIramAM jJAna guNa nathI. paNa jevA-jANavAvALe AtmA dehathI bhinna che ane sarva zakitamAna che. Ama gurudeve ziSyanI AtmA viSayaka zaMkAonuM samAdhAna karI dIdhuM. chatAM vadhu spaSTIkaraNa avasare .
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI zaMkA kare.... ! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhane e ja jIva karI zake che, ke jene te pite caitanya che, e bhAna che. ArAdhanAnA bhAva cautanyamAM ja jAgI zake, jaDamAM nahIM, jaDa ane caitanya ane sarvathA bhinna che. je dharma caitanyamAM hoya te jaDamAM na hoya ane jaDamAM heya te caitanyamAM na hoya. dravya dRSTithI bhale keTalAka guNonI samAnatA hoya paNa pitAnA hovApaNAnI je viziSTa zakti che te bannenI judI ja hoya. nATaka samayasAramAM kavivara banArasIdAse jIva ane ajIvanAM lakSaNa bahuja spaSTa rUpe batAvyAM che. samatA ramatA uradhatA jJAyakatA suprabhAsa vedakatA caitanyatA e saba jIva vilAsa... - samabhAva, AtmasvarUpamAM ramaNatA, svabhAvathI UrdhvagAmitA, jJAtA, anaMta sukhane anubhava kartA, sukha duHkhane vedaka sadA maitanyatA A badhAM ja jIvanAM lakSaNe che. tanatA manatA vacanatA jaDatA jaDasamela laghutA gusatA gamatA ajIvake khela...
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 kapALa anAja amANa e vAtanI huM AtmA chuM manarU5, vacanarUpa kAyarUpane dhAraNa karanAruM, jaDatA, jenuM pariNamana paNa jaDamAM, haLavApaNuM, bhArepaNuM, gati karavApaNuM A badhAM ja ajIvanAM lakSaNa che. Aja vAta zrImadjI Atmasiddhi zAstramAM kahe che. ziSyane rahelI dehAtma buddhi, AtmAnA hevApaNA viSe tathA AtmAnA svataMtra astitva viSe zaMkA janmAve che. jIvanI e ja moTI bhUla che. jyAM sudhI dehAdithI AtmAnuM bhinnatva na samajAya tyAM sudhI sat zraddhA jAgRta thatI nathI. darzanamehanA udaye AtmAnA sAcA svarUpanI pratIti thatI nathI. mATe ja upakArI gurudeva vAraMvAra eka ja vAtane pheravI pheravIne judI-judI rIte ziSyane samajAve che. teoe kahyuM : jaDa-cetanane bhinna che, kevaLa pragaTa svabhAva ekapaNuM pAme nahIM, traNe kALa draya bhAva...57.. vatsa ! AgaLa batAvavAmAM AvyuM tema jaDa ane cetana banene svabhAva pragaTa rupe ja judo samajAya che. ane jyAM svabhAva judA tyAM padArtha paNa judA. svabhAvane artha ja che pitAnuM hevApaNuM. jenuM astitva judA-judA svabhAvathI oLakhAtuM hoya te banne judAM ja hoya. agni uSNatAthI oLakhAya ane pANe zItaLatAthI. bannenA svabhAva taddana bhinna mATe bannenAM astitva paNa bhina. vaLI banne virodhI padArtho cirakALa sudhI sAthe rahevA chatAM paNa eka thaI jatA nathI. sthUla padArthomAM paNa ema che ane sUkama padArthomAM paNa ema ja che. jemake eka moTA vAsaNamAM nAnAM-moTAM phaLa nAkhavAmAM Ave. pahelAM nALiyera, pachI epala, pachI lIMbu, pachI sopArI, pachI bera, pachI, marI, pachI rAI, pachI khasakhasa, Ama AkhuM ye vAsaNa bharI devAmAM Ave ane tene ghaNu samaya sudhI rAkhI mUkavAmAM Ave, te moTA phaLa te jaladI alaga paDI jaze. nAnAM phaLane judA pADavAmAM thoDI mahenata thaze paNa judAM thAya kharAM. are ! rAI ane khasakhasa judAM pADatAM dama nIkaLI jAya. chatAM judA paDI zake. eka na thaI jAya,
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI zaMkA kare tema A AtmA jaDa evA deha ane jaDa evA karmo sAthe eka kSetrAvagAhI anAdithI rahyo che. paNa pite jaDa thaI gaye nathI ane jaDa karmo ke jaDa deha paNa cetana thaI gayA nathI. zrImadjInA ja zabdomAM jaDa bhAve jaDa pariName, cetana cetana bhAva kaI kaI palaTe nahIM, chaDI Apa svabhAva jaDa te jaDa traNa kALamAM, cetana cetana tema pragaTe anubhava rUpa che, saMzaya temAM kema ? " A ja vAta zrI sahajAnaMda svAmIe paNa kahI che- kSIra-jala nyAya anAdithI, tuja saMbaMdha jaDa sAtha paNuM tuM-tuM jaDa-jaDa sadA, sau-sau nija-nija nAtha... Ama gurudeve ziSyanI sarva zaMkAonuM yathocita samAdhAna karI tenI zraddhAmAM besADyuM ke jaDa ane cautanya bannenA svabhAva taddana bhinna che. banne dravyonuM astitva paNa bhinna che. ane sadA kALa bhinna rahevA ja sarjAyelA che. mATe caitanya te AtmA ane bAkInA sarva padArtho jaDa. tuM catanya AtmA che. tAruM astitva sahuthI nirALuM che. ATaluM samajAvyA pachI ziSyanA aMtaHkaraNamAM AtmAnA hovApaNuM viSe kyAMya paNa zaMkA rahI gaI hoya te mArmika vacana dvArA gurudeva kahe che AtmAnI zaMkA kare, AtmA pote Apa, zaMkAne karanAra te, acaraja eha amApa 58 ziSya kahyuM hatuM: "mATe che nahIM AtamA pitA taraphathI sarva zaMkAo rajA karI, aMte AtmA nathI ema ziSya samaja hate. gurudeve ziSyanI eka-eka zaMkAnuM samAdhAna dIrgha dRSTithI, mArmika dalI- lethI ane prabhAvazALI vANIthI karyuM. gurudeva tatvajJAnanI UMDAmAM UMDIgUDha vAtane ukela khUba saraLatAthI kare che. zrImad rAjacaMdrajInI vANInI e ja khUbI che ke teo kaThinamAM kaThina ane rahasyamaya tane saraLa, ane sAdI bhASAmAM samajAvI zake che. teozrInA AkhA ye sAhityamAM A guNa sarvatra daSTigocara thAya che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM gurudeva ziSyane kahI rahyA che bhAI! mane bahu moTuM Azcarya thAya che. tuM kahe che. "mATe che nahIM AtamA te A nirNaya denAra keNa che ? vaLI AtmA viSe saMdeha karanAra koNa che? huM ane mAruM AvI pratIti kene thaI rahI che ? vicAratAM jarUra jaNAze ke AtmA sivAya bIjA keine AvuM saMvedana thaI zake ja nahIM. vaLI niyama e che ke vizvamAM je padArthanuM astitva hoya tenA viSe ja tenA astitva ke nAstitvane vikalpa uThe che. je AtmA nAmanuM kaI tatva suSTimAM heta ja nahIM te tenA nAstitvane vikalpa uThata ja nahIM mATe AtmA che e siddha thAya che. pite ja pitAnI zaMkA karI rahyo che. A vAta te kevI hAsyAspada che ! kayAreka kyAMya joyuM ke sAMbhaLyuM che ke kaI mANasa ema kahe ke : bhAI! ahIM Ave to! jarA juo to-huM chuM ke nahIM ? padArtha ke bIjI koI vyakti mATe mANasa ema pUchate hoya te te barAbara ja che. paNa pite pitA mATe pUche evA mANasane leke pAgala ja kahe. e mUkhanI paMktimAM ja bese. e ja rIte he ziSya ! A jIva pagalAnaMdI thaI pudgala sAthe eTale otaprota thaI gayo che ke te pote pitAne bhUlI gayuM che. pitAnuM kharUM rUpa zuM che tenI tene khabara nathI. tethI huM chuM ke nahIM evI zaMkA karI hAMsIpAtra bane che. A te evI vAta thaI ke arisAmAM paDatA pratibiMbane mAnIe ane arIsAne na mAnIe. arIsAmAM paDatA pratibiMbane svIkAratA ho, pachI e pitAnA dehanuM athavA keIpaNa padArthanuM, paNa jyAM pratibiMbane svIkAra thAya tyAM e jemAM pratibiMbita thaI rahyuM che tene paNa svIkAra thaI ja jAya che. kAraNuM pratibiMba avakAzamAM paDatuM nathI. keI paNa camakatI vastu joIe. e arIso hoya, dhAtu hoya ke pANuM hoya paNa evI vastu vinA pratibiMba hoI na zake pratibiMba sAthe e padArthane svIkAra thaI jAya che. he ziSya ! tane zaMkA thAya che. e "tuM tArI aMdara ja beThe che. enAmAM rahele jJAnaguNa ja zaMkA karI rahyo che. AtmAmAM je jJAnaguNa
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnI zaMkA kare na heta te e kei paNa prakAranI zaMkA paNa na karata ane jijJAsA paNa na sevata. game te jaDa padArtha kadI koI zaMkA ke prazna uThAvI zako nathI. jaDamAM jJAnazakti ja nathI. mATe ja jeNe zaMkA karI che e ja AtmA che. jJAna guNe karI sahita caitanya dravya che e tuM samajI le. A to bhUlelo mANasa, pite pitA viSe zaMkA kare athavA pitAne ja bhUlI jAya evuM thayuM. pelI vAta ApaNe sAMbhaLI che. daza mitro pharavA nIkaLyA. pharatAM pharatAM ghaNuM dUra nIkaLI gayA. vacamAM eka vizALa nadI AvI. be kAMThe pANI bharyuM che. varasAdanI Rtu che. ane uparathI pUra AvavAnI saMbhAvanA che. nadImAM pANa vadhI rahyuM che. paNa yuvAnI che, sAhasa che, daze ya mitro sAme kAMThe javA pANImAM paDayA, jhapATAbhera sAmA kAMThe nIkaLI gayA. vicAra kare che ke AvatA pUranI nadImAMthI utaryA che ke ekAdo rahI nathI gayo ne ? gaNI laIe. eka yuvAna gaNavA mAMDe. eka, be, traNa ane nava sudhI gaNAyA. dazame nathI. bIjo kahe che tane gaNatA nathI AvaDatuM. huM gaNuM ane eNe ya nava gaNyA. Ama badhAya gaNe che paNa nava ja thAya che. sahu ekabIjAnAM meDhA sAmuM jue che. are! keNu vANe ApaNAmAMthI ? samajaNa paDatI nathI. daza thatA nathI ane koNa khAvA te khabara paDatI nathI. pANImAM taNAtAM paNa je nathI. have karavuM zuM ? ciMtAmAM paDayA. eTalAmAM tyAMthI eka vRddha puruSa nIkaLyA. eNe joyuM yuvAne UbhA che paNa mukha para muMjhavaNanA bhAve che. pUchayuM : "bhAIo ! zuM che?" "are ! kAkA ame daza mitro nadImAM utaryA. emAMthI eka taNAI gaye." kAkA kaheH "barAbara khabara che ? taNutAM je ?" "nA, e ja paMcAta che ne ! samajaNa paDatI nathI. nIkaLyA'tA dasa ane rahyA nava. eka kaNa khavAya te ja khabara paDatI nathI." vRddha anubhavI hatA. te kahe-ubhA raho huM gaNuM ane temaNe gaNyA te daza thayA. kAkA kahe. "are! bhAIotame te daza che." daza chIe ? kAkA, ame gaNyA te nava thayA !"
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM "gaNe joIe pharIthI !" pharIthI gaNyA te paNa nava thayA. kAkA bolyA: "are ! mUrkha tuM tane ja gaNate nathI. tuM thaIne daza hatA ke tArA sivAya nA, nA, huM thaIne daza." tyAre tArI jAtane sAmela karI de emAM ! sahune gaNe che, tuM tane ja bhUlI jAya che !" baMdhuo ! AtmAnA astitvane asvIkAra karatA ajJAnI jIvanuM paNa Ama ja che. e mAtra daSTigocara thatA padArthone ja mAne che. gurudeve paNa e ja kahyuM hatuM ke ghaTa, paTa Adine mAne che ane tenA jANanArane tuM nathI mAnato ? ziSyane potAnI bhUlanuM bhAna thAya che. ane gurudeve kahelAM tattvanI vicAraNAmAM UMDe utarI jAya che. e vicAramAMthI bahAra AvIne e. gurudeva samakSa zuM kaheze te avasare.....
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ ..aMtara karyo vicAra vItarAga paramAtmA-anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyadarzana, samyagujJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA karate jIva AtmAne pAmI jAya che. bIjuM badhuM pAmele jIva, AtmAne na pAme tyAM sudhI sthira thatuM nathI. bIjuM pAme e te gatinA kAraNa rUpa bane che. paraMtu AtmAnuM pAmavuM sthiratAnA hetubhUta bane che. Atmasiddhi zAstramAM AtmAne svIkArI tene pAmavAnA upAya batAvyA che. jijJAsu ziSya gurudevanI samakSa AtmAnA astitva viSayaka zaMkAo rAkhI ane gurudeva tarkayukta, pramANayukta dalIla vaDe AtmAnA astityanI siddhi karI Ape che. samAdhAna thatAM ziSyanuM aMtaHkaraNa prasanna thaI uThe che. te AtmA viSayaka UMDI vicAraNA kare che. vicAraNAnA aMte zuM thAya che te ziSyanA zabdomAM AtmAnA astitvanA, Ape kahA prakAra saMbhava tene thAya che, aMtara karyo vicAra..59... he gurudeva ! Ape AtmAne astitvanI siddhi aneka prakAre karI. Ape kahyA pachI e badhA ja tarkone mArA aMtaranA UMDANamAM jaI meM vicAryA. khUba vicAryA. vAraMvAra vicAryA. ane vicAratAM mane lAgyuM ke Ape pharamAvyuM tema ja che. baMdhuo ! sarvajJa, sarvadazI paramAtmA paNa ApaNane e ja kahe che ke je tatva sAMbhaLe ke vAMce tene khUba UMDANathI vicAra karaje. tatvane sAMbhaLavAmAM ruci che, game che, e sAruM ja che. paNa te pachI tenA para UMDI vicAraNuM thAya te ja e zraddhAmAM utare. A bahu ja
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 huM AtmA chuM mahatvapUrNa vAta che ke je tatvanI aMtaranA UMDANamAMthI vicAraNA thaI heya. UMDuM ciMtana thayuM hoya. e ja AtmAmAM zraddhA rUpe jAme che ane TakI rahI zake che. kAraNa jema-jema vicAraNuM thAya tema-tema AtmA para saMskAra paDatA jAya che. ane saMskAra daDha thatA jAya tyAre ja zraddhA rUpe AtmAmAM sadAkALa mATe sthApita thaI jAya che. AnuM kAraNa e paNa che ke jenA viSe UMDuM ciMtana karIe, te viSayamAM atyaMta ekAgra thavuM paDe che. AjubAjunA badhA ja vikalpa chUTatA jAya che. mana, buddhi ciMtanamAM ja joDAI jAya che eTale pahelA saMskAra majabUta bane che baMdhuo ! A jIve je viSayanA khUba vicAra karyA che, khUba maMthana karyuM che te saMskAra ApaNAmAM Aje paNa jAmelA dekhAya che. ApaNu rAga-dveSa kaSAyanA bhAva keTalA majabUta che ke tene teDavAnA prayAsa pachI paNa tUTatA nathI. ane game tyAre e AtmAmAM paDelA ja che. ene jAgRta karavA paDatA nathI. e saMskAra evA majabUta che ke hIranI gAMTha ane telanuM TIpuM " bArIka majabUta rezamanI gAMTha paDe ane tenA para telanuM TIpuM paDe pachI e gAMTha kadI ye chUTe nahIM. ApaNe paNa kaSAyenI cIkAza vaDe vibhAvanA saMskAre evA ja AtmAmAM jamAvyA che. vAraMvAra vibhAvane sevyA che. rAga-dveSa karIe te choe ja paNa vadhune vadhu kema karatA rahevuM enA upAya zodhatA hoIe chIe. aMtaramAM rAgabhAvanA paDI che, te e rAgane piSavAnA hajAra upAya, e ja vicAraNuM, mana, vacana, kAyAnI e ja pravRtti. e ja rIte dveSabhAvanAne piSavAnA paNa eTalA ja prayatna. Ama jIva AvI AvI ahamamamanI bhAvanAone anAdithI piSane Ave che. tenA ja vicAre karate rahyo che. tethI e saMskAra nAnI-meTI keIpaNa yoniomAM game tyAM sAthe ja laI gaye che. eka vAranI vAta kahuM. ame 196mAM jhariyA, bihAra, kelDa philDamAM comAsuM hatAM. nAnI sAMkaDI galImAM upAzraya ane 8-10 phUTa sAme ja eka dezI naLiyAvALuM makAna. eka divasa upAzrayanI gelerImAMthI joyuM te eka kAgaDo cAMcamAM roTalI laIne AvyuM. cAre bAju joyuM,
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 aMtara karyo vicAra keI nathI jetuM ema khAtarI karI, paga nIce roTalI dabAvI, cAMcathI naLiyuM UMcuM karyuM. tenI nIce cattA naLiyAmAM jeTalI mUkI dIdhI. upara peluM naLiyuM DhAMkI dIdhuM. ane pharI khAtarI karI ke kaI jotuM nathI ane te pazcima tarapha UDI gaye. ane tarata ja pUrvamAM beThele bIje kAgaDo A jete haze, te Avya, naLiyuM UMcuM karI relI kADhI, laIne UDI gaye. mUkanAra kAgaDo pharI Avyo paNa roTalI na hatI. baMdhuo ! A AMkhe dekhyA ahevAla che. jeIne ema thayuM ahIM tene koNe A zIkhavyuM ? eka chUpAve ane bIje cerI kare, A che bhava bhavanA saMskAra ! tamArA bALakone AvuM zIkhe che ne ? vadhAre bhAga ApI kaho, jA, khIsAmAM nAkhI de, bahAra jaIne khAI leje. keIne kahete nahIM ke mane be cokaleTa ApI. bIjAne eka ja ApI che. A samaye bALaka khuza thAya ane tame paNa harakhAva. paNa A saMskAra jIvamAM vadhu ne vadhu UMDA utaratA jAya. AtmA para tenI amITa chApa choDatA jAya. eTale ja AvA saMskAra vagara zIkhe ke zIkhavyuM badhI ja yonimAM jovA maLe che. ApaNe AvA saMskArathI te paricita chIe ja paNa have AtmAnI zraddhA, jinavacanenI zraddhAnA amITa saMskAra pADavA che. AvA saMskAre, vicAraNApUrvakanA na hovAnA kAraNe ja ApaNuM zraddhAne DagatAM vAra nathI lAgatI. zraddhAnAM mULa UMDAM utaratAM nathI. mAtra gatAnugatikathI cAlI AvatI bAhya rUDhio paranI zraddhA ja hoya che ApaNAmAM. paNa samaja sahitanI zraddhA je hoya to te koIpaNa viparIta saMgomAM paNa Dage nahIM. ( ziSyane AtmAnA astitva viSayaka samAdhAna thatAM te para UMDuM ciMtana karyuM ane te gurudevane kahI rahyo che ke he gurudeva! vicAryuM, mane samAdhAna thayuM. have huM AtmAnA astitva viSe zraddhAvAna thaye chuM. ApanI amUlya vANI ane apAra anugraha mArI divya dRSTi jAgRta thaI rahI che. Ama kahI e gurudevanA caraNamAM mastaka mUkI dhanyatA anubhavate, gadgad kaThe bolI uThe che
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM cha cha padanI mArI aMtara ArAdhanA - zAzvata siddhine pamAya....mArI aMtara ArAdhanA pahela pada te mAre Atmadeva sat che sata, cit, AnaMda svarUpa.... (2) cetananA camakAre mera vyApa jaDamAM maLe nA enuM rUpa...mArI aMtara ArAdhanA. gurudeva pratye jAgelI asIma zraddhA e ziSyanA hadayanAM dvAra khelI nAkhyAM. tenA manamAM AmA viSaye bIjI zaMkAo paNa paDI che. te have raju kare che- bIjI zaMkA thAya tyAM, AtmA nahIM avinAza; dehayogathI upaje, deha viyoge nAza. 60... ziSya abhyAsI che. anya darzanenI tAttvika mAnyatAne e jANe che. ane tethI ja tenA manamAM bIjI zaMkA utpanna thaI che. bIjuM pada batAvyuMAtmA nitya che paNa ziSya kahe che gurudeva ! AtmA avinAzI hoya tema mane mAnyAmAM AvatuM nathI. AtmA che te svIkArI lIdhuM paNa dehanA utpanna thayA pachI AtmA dehamAM utpanna thAya ane dehanA nArA sAthe nAza thaI jAya. AcArya jinabhadragaNi kSamAzramaNa dvArA racAyelA vizeSAvazyaka mahAbhASya" nAmanA uttama granthanuM eka prakaraNa che. gaNadharavAda. temAM bhagavAna mahAvIranA 11 gaNadharee dIkSA lIdhA pahelAM vedane nahIM samajavAnA kAraNe je zaMkAo karI hatI te ane prabhue karela zaMkAnAM nivAraNo ApyAM che. temAM trIjA vAyubhUti nAmanA gaNadhare jIva ane zarIra eka che, evo saMzaya karyo che ane prabhue tenuM nirAkaraNa karyuM che, tenI vistArathI carcA che. | saMzaya e che ke pRthvI, pANI, teja ane vAyu A cAra bhUtanA bhegA thavAthI A zarIra bane che ane temAM AtmA nAmanuM eka tatva utpanna thAya che. jemake dhaturAnAM phUla, goLa, pANI vageremAM alaga-alaga nazAne guNa na hovA chatAM paNa jyAre e badhA padArthone bhegA karavAmAM Ave te nazAnI zakti utpanna thaI jAya che. tema pRthvI Adi cAra
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtara ka vicAra 73 bhUtamAM caitanya zakita nathI chatAM jyAre tene samudAya thAya che tyAre temAM caitanya zakita pragaTa thaI jAya che. vaLI dArU banAvanAra judA-judA padArthomAM nazAnI zakti na dekhAtI hovA chatAM, padArthonA bhegA thavAthI nazAne guNa temAM utpanna thAya ane amuka samaya sudhI e guNa rUpe rahI pachI e zakitane nAza thaI jAya che. tema cAra bhUtomAM caitanya nathI chatAM e bhegA thavAthI caitanyanI utpatti thAya ane amuka kALa pachI e caitanyane nAza thaI jAya. Ama cArvAkavAdIonI A mAnyatA che. teo pRthvI AdimAM caitanya nathI mAnatA. je temAM caitanya mAne to te svataMtra AtmAne svIkAra thaI jAya. mATe pathvI Adi tatvonA sagathI AtmA utpanna thAya ane nAza paNa pAme. Atmasiddhi zAstramAM paNa ziSya e ja zaMkA uThAve che, ke dehane roga thatAM arthAt deha bane pachI emAM jIva utpanna thAya ane dehanA nAzathI nAza pAmI jAya. paNa vAstavamAM ema nathI. vAyubhUti gaNadharanI zaMkAnuM nirAkaraNa karatAM paNa prabhue kahyuM che ke tame pRthvI AdimAM caitanya nathI mAnatA, te te bhegA thavAthI paNa temAM caitanya utpanna thAya nahIM dhaturAnAM phUla-geLa AdithI dArU bane ane temAM nazo utpanna thAya che tenuM kAraNa e che ke dArU jemAMthI bane che te padArthamAM paNa nazAnuM tattva che. ApaNe bhAre padArtha jamIne uThIe ke tarata UMgha AvavA mAMDe che, te zuM che ? te padArthamAM amuka prakArane naze che. tethI tenI asara thAya che. jema talamAMthI tela nIkaLe che kAraNa talanA pratyeka dANAmAM tela che. je ema na heya te talanA samUhamAMthI paNa tela na nIkaLe. retInA kaNamAM tela nathI te game teTalI retIne pIse tela na nIkaLe. tema pRthvI Adi bhUtemAM caitanya nathI mATe tenA samUhathI paNa cautanya utpanna thAya nahIM mATe caitanya e svataMtra dravya che. prabhu mahAvIre vAyubhUti gaNadharane A pramANe samAdhAna ApyuM che.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 huM AtmA chuM AvI cArvAkanI mAnyatAne kAraNe Aje paNa keTalAka leke ema mAnatA hoya che ke mAtAnA peTamAM rahelA garbhamAM traNa mahinA sudhI jIva nathI hote, pachI ja jIva Ave che. A bahu bhUlabharelI mAnyatA che. je garbhamAM jIva na hoya te tene vikAsa ja na thAya. jyAM vikAsa che tyAM jIva che. sahuthI prathama jIva Ave che ane pachI ja zarIraracanA zarU thAya che. jIva je kSaNe mAnA garbhamAM Ave e kSaNathI ja zarIrane banAvavA mATe paramANuone kheMcI kAryarata banI jAya che. mATe traNa. mahinAnA garbhamAM paNa chava hoya ja che. te pahelAM jIva ane pachI zarIranI utpatti thAya che. ziSyanA manamAM cArvAkadarzananI vAte rame che. tethI te A mAnavA taiyAra nathI mATe ja kahe che ke dehanI sAthe AtmA utpanna thAya che ane deha sAthe AtmAne nAza thAya che. AtmAnI nityatAnA viSayamAM eka bIjI zaMkA paNa che. te e che. athavA vastu kSaNika che, kSaNe kSaNe palaTAya; e anubhavathI paNa nahIM, AtmA nitya jaNAya. dA. bauddha matanA prabhAvathI ziSya sarva padArthanI sAthe AtmAne paNa kSaNika mAnavA taiyAra thayo che. te kahe che-saMsAranA sarva padArtho kSaNika che. ane te kSaNe kSaNe palaTAtA ApaNe joIe chIe. ema AtmA paNa kSaNekSaNe nAza pAmate have joIe. ane tethI ja AtmA nitya na hoya, pratyeka padArthamAM parivartana thaI rahyuM che jene avasthA kahe ke paryAya kahe. paryAya paNa be prakAranI eka skUla paryAya ane bIjI sUmi paryAya. AtmAnI vaibhAvika paryAya rUpa A manuSyane deha, te sthUla paryAya che, ke je amuka varSo sudhI manuSya rUpe rahe che. ane zarIramAM kSaNe-kSaNe thatuM parivartana ke jenA kAraNe zarIra bALaka, yuvAna, vRddha vagere avasthAomAM palaTAya che te che sUkSma paryAya. dareka padArthamAM paLepaLe paryAya utpanna thAya che ane nAza pAme che. jenA kAraNe ja navo padArtha june thAya ane aMte jIrNa thaI, nAza.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtara karyo vicAra 75 pAme che. Aje eka makAna khUba majabUta banAvyuM, pachI te samaye-samaye junuM thatuM jAya arthAta temAM paryAye palaTAyA kare ane te 50-100-200 varSo nAza pAmI jaze. Ama jagatanA sarva padArthomAM kSaNe kSaNe vinAza thaI rahyo che. ghaNA padArthone nAza thatAM ApaNe joyA ane haju joI rahyA chIe. ziSya kahe che, AtmA paNa eka padArtha che. temAM paNa paryAye utpanna thAya che ane nAza pAme che. te AtmA paNa eka vAra nAza pAmI jaze mATe te nitya nathI. Ama ziSyanA aMtaHkaraNamAM AtmAnI nityatA viSe zaMkA che. te eka te dehanI sAthe ja AtmAnI utpatti ane nAza mAne che. bIjuM sarva padArthanI kSaNabhaMguratAnI jema AtmA paNa kSaNabhaMgura che, tema mAnavA prerAya che. have gurudeva pAse samAdhAna cAhe che. gurudeva AnuM samAdhAna kaI rIte Apaze te avasare..
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ deha mAtra saMyoga che... utarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagUjJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA adhikArI jIva ja karI zake che. adhikAra vinA bhautika kSetre paNa kaMI maLatuM nathI te AdhyAtmika kSetre te kazuM maLavAnI saMbhAvanA ja nathI. adhikArI banavA mATe puruSArtha joIe. puruSArtha nahIM karanArane Atmika siddhi maLatI nathI. hA, bhautika kSetre te pUrvanA puNyarUpa puruSArthathI ghaNuM ye maLI jAya. karoDapati bApane tyAM janamele beTe kazuM ye nA kare te ye mevA-miThAI maLatA hoya, e enA pUrva puNyanuM pariNAma che. paNa AdhyAtmika siddhi e puNyanuM pariNAma nathI. A kSetre pUrvanAM puNe yogyatA ApI de. sAdhanA mATenA anukULa saMge ubhA karI de, paNa e maLyA pachI jIvane bAramA guNasthAne pahoMce tyAM sudhI puruSArtha Avazyaka che, mATe AdhyAtmika kSetre jIva suSupta paDayo rahe e na cAle. saMskRtamAM eka subhASita che udyamena hi sidhyanti, kAryANi na manorathaiH / / na hi suptasya siMhasya, pravizanti mukhe mRgAH // pratyeka kArya puruSArthathI ja siddha thAya che. mAtra manera sevavAthI kaI kArya pAra paDe nahIM magarAja siMha sUtele hoya te tenA mukhamAM kaI pazu jaIne praveza kare nahIM. arthAt siMhane paNa peTa bharavA mATe mahenata karavI paDe che. puruSArthathI ja kArya saphaLa thAya chekArya jeTaluM mahAna, puruSArtha eTale ja prabaLa. kabIre paNa kahyuM che -
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ G deha mAtra saMga che jina jA tina pAiyA. gahare pAnI paiTha... jeNe jeNe sane AviSkAra karyo teo UMDANamAM utaryA. arthAt AtmAnA UMDANamAM jaI saMzodhana karyuM tyAre ja pAmI zakyA. baMdhuo ! chIcharAmAM chabachabIyAM karavAthI kAMI na vaLe, mAtra chIpalA ane khelA ja hAthamAM Ave. mAnavane e khabara hovI joIe ke motI pAmavA mATe marajIvA thaIne samudranA gahana talane sparzavuM joIe. matane. muThThImAM rAkhI, je jaLa sAthe khele te ja mUlyavAna metI pAme. sAgara kinAre UbhI vicArUM; motI haze kayAM jaLanA udaramAM. kSaNa eka deDI mUThI bharANI; motI nahIM hA! raMgIna chIpalAM, hA ! vyathI doDI pAmI na motI; sAgara jaLe na kadI heya motI, pUro vacana tyAM AvyA maraNamAM; UDe je utarIza pAmIza motI. AtmAne pAmavA mATe paNa parama keTIne puruSArtha joIe, mAtra bAhya bhAve ceDA tapa-tyAga karI lIdhA te na cAle. e te chIcharAmAM chabachabIyAM che, pitAnA aMtaranA UMDANamAM utaravuM paDe, aMtaratamane. khUba ja baLavuM paDe, satata vicAraNA ja tatvane AtmasAt karAve, ahIM ziSya UMDI vicAraNA karI che. tattvane pAmavAnI pracaMDa jijJAsA tenAmAM che, tethI teNe aMtarathI puruSArtha upADe che. temAM prathama te sagurunA caraNamAM samarpaNatA. vinaya ane namratA tathA jijJAsAthI pUchAtA praznanI satyatA ! e game tema prazna nathI pUchate, paNa tarkayukta, pramANa sahitanI tenI zaMkAo che. tethI ja e kahI rahyo che ke deha ane AtmA eka ja che. AtmA nAmanA tatva te svIkAryuM paNa te dehathI juduM che evuM nathI. kAraNa dehanA eka- eka aNumAM tenI cetanA vyApta che, dehanA keI paNa bhAgamAM kAMI paNa thAya ke tarata saMvedana te thAya che, keI bhAga saMvedana rahita nathI, tethI dehathI AtmA. . alaga nathI.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 huM AtmA chuM vaLI dehanI utpatti ane nAza che, mATe AtmAnI paNa utpatti ane nAza che. jagatanA sarva padArtho kSaNika che mATe AtmA paNa kSaNika che. ziSya kahe che AtmAne mAnuM te khare paNa nitya mAnI zakatA nathI. gurudeva paNa eka zaMkAnuM pUrNa nirAkaraNa thayA pachI ane ziSyanA aMtaranI zraddhA daDha thayA pachI ja bIjA padanI jijJAsA mATe ziSyane mUka preraNA Ape che pAyAne sudaDha karI pachI AgaLanA caNatarane gati Ape che. gurudeva A bhAva sAthe zaMkAnuM samAdhAna kare che- - deha mAtra saMga che vaLI jaDarUpI dazya; cetananAM u5tti laya, kenA anubhava vazya..62 ziSya ! tuM kahe che dehanI utpatti sAthe AtmA utpanna thAya che ane dehanA nAzathI AtmAne nAza thAya che. paNa pahelAM te e jANI levuM jarUrI che ke deha e zuM che ? deha, paramANuonA sagathI utpanna thayele padArtha che. mAnavadehane vicAra karIe te, mAtAnA udaramAM Avele jIva rUdhira ane vIryane prathama AhAra kare che, je padagalika che. ane te pachI potAnI zakti vaDe e AhAranAM pugala, zarIra, iMdriya, zvAsocchavAsa, bhASA ane mana, Ama judI-judI zakti rUpe pariNamAve che. jene paryApti kahevAya che. jIva pUrva karmone sAthe laIne AvyA che. temAM eka paryApti nAmakarma paNa hoya che. e kamanI zakti e che ke jIva je nimAM game tyAM tene A cha mAMhenI jeTalI zakti pAmavAnI gratA che eTalI utpatti samayathI ja bhegI thavA mAMDe che. eka mAnavadehane A badhI ja zaktio maLe che. AtmA te AtmA rUpe ja mAnA udaramAM AvyuM che. te pachI mAnA zarIramAMthI e--e jAtanA paramANuone niraMtara kheMcate ja rahe ane pitAnA zarIrarUpa pariNumAvata rahe. nava mahinA tyAM rahI keTaluM meTuM zarIra e banAvI le. jamyA pachI paNa vAtAvaraNamAM paDelA paramANuonA nAnA-meTA ne grahaNa kare. AhAra-pANa rUpe je padArthone grahaNa kare e paNa
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ deha mAtra saMga che 79 pudgalanA ja sko. Ama AtmA pitAnuM zarIra pudgalenA saMge karI banAve che paramANuonuM pariNamana paNa sage karIne thAya che. paramANu pite, pitA rUpe sat che eTale astitvavAna padArtha che. tethI tenAmAM niraMtara pariNamana thayA ja kare che. tatvArtha sUtramAM kahyuM che utpAdavyayadhrauvyayukta sat je sat che te nitya che ane temAM utpatti ane vinAza rUpa paryAye thayA kare che. paramANuomAM rahela snigdhatA ane kSatAnA kAraNe be paramANu maLI dvayANuka ane traNa paramANu maLI vyaNuka bane che. ema saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta paramANuo Apasa-ApasamAM joDAya che. ane pharI vikhare che. A pariNamana cAlu che. Ama jIve dhAraNa karele deha te paramANuone saMga che. bIjI rIte saMgane artha e thAya che ke AtmA deha sAthe saMyoga saMbaMdhe rahe che. saMbaMdha be prakAranA, eka tAdAmya saMbaMdha ane bIje saMga saMbaMdha. tAdAmya saMbaMdha eTale ekanA vinA bIjAnuM na hovuM te, jemake dhUmaDe. agni hoya te ja dhUmADo hoya. jyAM agni nathI tyAM dhUmADo paNa nathI. dhUmADo agni vagara saMbhavI ja na zake. mATe dhUmADAno ani sAthe saMbaMdha avinAbhAva saMbaMdha che eTale ke tAdamya saMbaMdha che. paNa AtmA ane dehane saMbaMdha e nathI. AtmA hoya te ja deha hoya evuM nathI. AtmA vagaranA deha eTale ke mata kalevara ApaNe jeya che. tyAM deha te hoya paNa AtmA nathI hote. e ja rIte AtmA heya paNa deha na hoya, e paNa siddha dazAmAM saMbhave che. mATe deha ane AtmAne avinAbhAva saMbaMdha nathI paNa saMyoga saMbaMdha che. AyAsathI ke anAyAse bhegA thaI javuM te saMga saMbaMdha che. jyAM saMyoga che tyAM viga paNa che. Ama gurudeva, ziSyane dehanuM svarUpa samajAvatAM kahe che ke eka te deha che te saM ga che.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM vaLI deha jaDa che. eTale ke cetana rahita che. bIjuM jaDanAM je lakSaNe, varNa, gaMdha, rasa ane sparza A badhAM dehamAM jovA maLe che. ekendriyathI laI paMcendriya sudhInAM sarva zarIramAM varNAdi heya ja che. padugala paramANue jaDa che tethI tenAthI banelo deha paNa jaDa che. deha rUpI che. tenuM koIne koI rUpa che. dekhI zakAya eve che. ApaNe je kaMI joIe chIe te badhA dehane joIe chIe. jIva te dekha te nathI. kIDIkeDI vagerene joI, A jIva che ema jyAM kahIe chIe, tyAM paNa tenA dehane saMbodhIne kahIe chIe. deha dazya che. arthAta bIjA vaDe joI zakAya che. AtmA dehane jue che. kAraNa jANavuM ane jevuM te AtmAne svabhAva che. tethI AtmA sarvane jue che. paNa AtmAne keI joI zakatuM nathI. Ama deha te cakSane viSaya che. AtmA jJAtA che te deha reya che. gurudeva ziSyane pharamAve che. deha saMga saMbaMdhe che. jaDa che. skUla svabhAvavALe che. tenuM rUpa che ane te cakSuthI joI zakAya che. have AvA dehanI utpatti sAthe, tenAthI sarvathA judA lakSaNavALe AtmA, temAM utpana thato hoya ane dehanA nAzathI nAza pAmate hoya to he ziSya! huM tane pUchuM chuM ke "cetananAM utpatti laya, kenA anubhava vazya?" dehanI utpatti ane nAza te jANI zakAya che. paNa dehamAM utpanna thayelA AtmAne keNa jANI zake ? A AtmA utpanna thaye ema deha te kahI zaktA nathI. kAraNa e jaDa che. jJAnaguNa tenAmAM nathI. vaLI je pitAnI utpatti paNa jANatuM nathI te AtmAnI utpatti kema jANuM zake? je tuM ema kahete hoya ke AtmAe ja AtmAnI utpatti jANI lIdhI te e paNa cagya nathI. tArA mate AtmA nitya nathI. ane je AtmA cetananI utpattine jANe te e nitya siddha thaI jAya. jema utpattinA viSayamAM tema ja nAzanA viSayamAM. cetana dehanA nAzane jANe zake paNa AtmAnA nAzane deha jANI zaktA nathI, eTale ja AtmAnI utpatti ane layane jANanAra keI nathI. mATe he ziSya! dehanI utpatti sAthe AtmA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ deha mAtra eka soga che utpanna thatuM hoya evuM ane dehanA nArA sAthe AtmA nAza pAmate heya evuM keIe joyuM nathI. AnuM kAraNa ApatAM zrI saddaguru pharamAve che - jenA anubhava vazya e, upana layanuM jJAna te tethI judA vinA, thAya na keme bhAna.63... deha jaDa hevAnA kAraNe AtmAnI utpatti ane AtmAne nAza jANuM na zake. have he ziSya! je tuM ema kahe ke AtmA jJAna svabhAvI che ema Apa kahe che, mATe teNe pote ja pitAnI utpatti ane nAza jANI lIdho. paNa A ya saMbhavita nathI. utpatti thayA pahelAM to AtmA hatA nahIM. have jyAre e utpanna thaI rahyo che tyAre zuM jANato - jANuta utpanna thAya? evuM te na bane ! ane chatAM mAnI laIe te paNa nAzane jANanAre keNa? jANanArane nAza thaI gayA. e te have rahyo nathI te mAre nAza thaI gaye ema keNa kahe? mATe AtmAe ja pitAnI utpatti ane nAza jAze tema kahevuM te yukti saMgata nathI. mATe he ziSya! je jANanAra che te ya evA padArthathI judo ja hoya te ja jANI zake. mATe cetana te jJAtA ane tethI para te sarva reya. mATe jaDa evA dehane jANanAra, dehathI judo ja have joIe, ane te ema ja che. zrImadjInA zabdomAM - rahanI utpatti ane dehanA layanuM jJAna jenA anubhavamAM varte che te; te dehathI judo na hoya te kaIpaNa prakAre dehanI utpatti ane layanuM jJAna thAya nahIM. athavA jenI utpatti ane laya, je jANe che, te tethI judo ja hoya, kemake te utpatti-layarUpa na Tharyo. paNa tene jANanAra karyo mATe te benI ekatA kema thAya ?' are ! kayAreka mRtyuzayyA para sUtela vyaktine AbhAsa thaI jAya ke have pite jaI rahyo che. e kahe paNa khare ke huM jAuM chuM, basa, ATalA vAgyA pachI nahIM houM. amArA prAtaH smaraNIya pUjya dAdI guruNijI motIbAI mahAsatIjIne A khyAla AvI gayo hate. teoe agAu bhAga-2-6
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM ja kahI dIdhuM hatuM. je rAtre temaNe deha che te agAu ja kahI dIdhuM ke rAtre be ne vize huM jaIza. sAMje saMthAro paNa karI lIdhuM. ne be upara pAMca - sAta - daza miniTa thaI tyAM sudhI bolatAM paNa hatAM. chevaTe pUchayuM paNa kharuM, ke be ne vaza thaI gaI? theDI miniTe bAkI hatI, ane be - vize temaNe samAdhipUrvaka deha cho. * AvI jAgRti bahu ochA ne hoya. paNa deha choDayA pachI e kahetA nathI ke mAre nAza thaye. hA, jAtismaraNa athavA avadhijJAna thayuM hoya te potAnA pUrva bhavanA zarIrane kyAre grahaNa karyA ane kayAre choDayAM ke bhaviSyamAM kyAre, kayuM zarIra grahaNa karaze ane choDaze te jANI zake. paNa te zarIrathI pite bhinna che mATe ja jANI zake. ' aDI gurudeva ziSyane e ja samajAvI rahyA che ke he ziSya! jenI utpatti ane laya jANave che. tenAthI jANanAra judo hoya to ja jaNAya, ane AtmAnA utpatti - laya kaI jANuM zakatuM nathI mATe AtmA utpanna thatuM nathI tema nAza paNa pAmatuM nathI. tethI te nitya che. Ama gurudeve ziSyanI, AtmAnI nityatA viSe, je zaMkA hatI tene samajAvI che. haju A zaMkA taddana nirmULa thaI jAya te mATe vadhu ceTa tarko dvArA gurudeva samajAvaze.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI nitya sadAya! vatarAga paramAtmA, anatajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyaga jJAna ane samyagacAritrathI thAya che. - A triratnanI ArAdhanA caitanya evA AtmAne jaDathI judo jaNAvI nijAnaMdanI anubhUti karAve che. jJAna e caitanyane asAdhAraNa guNa che. ane tethI ja caitanya, caitanya che. AtmAnI anubhUti pitAnA jJAna vaDe ja AtmAe karavAnI che. A jJAna eTale koI granthanuM jJAna nahIM, zabdAtmaka jJAna nahIM, vAMceluM ke sAMbhaLeluM jJAna nahIM, paNa AtmAmAM rahela vedaka zakita dvArA ja caitanyane anubhavavAne che. samyagradarzana pAmele jIva nija AtmAne anubhavatA hoya, paNa e anubhUti khaMDa khaMDa hoya, kyAreka thAya, kyAreka na thAya. AtmavikAsanI vadhatI dazAmAM, kevaLajJAna sudhI pahoMce tyAre Aja sudhI thayela khaMDa-khaMDa anubhava akhaMDa rUpe thAya che. ane pachI temAM niraMtara jIva TakI rahe che. A akhaMDa anubhUti te ja saMbhave, je AtmA nitya hoya. AtmA kSaNika hoya. nAzavaMta hoya te tenI akhaMDa anubhUti thaI zake ja nahIM. arihaMta paramAtmAe AvI akhaMDa anubhUtine mANI ane pachI zAstra prarUpyAM. teo kahe che ke ame tathA jeTalA ja siddhine pAmI gayA te sahue AtmAne akhaMDa anubhava karyo che. ane atyAre paNa karI rahyA chIe. e ja AtmAnI nityatAnuM pramANa che. Atmasiddhi zAstramAM, ziSya AtmAnI nityatA viSe saMdeha Ubho karyo che. ane upakArI gurudeva ziSyane samajAvI rahyA che. aneka pramANayukata te ja AtmAnI AtmAnI che ane
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM dalIlathI AtmAnuM nityatva siddha karI rahyA che. AgaLanI gAthAmAM e ja marmane samajAvAze. ahIM ApaNane A viSaya rIpITezana thatuM lAge che. prazna thAya ke zrImadjI jevA AtmajJAnI mahApuruSa zA mATe pharI pharIne e ja vAta kahI rahyA che ? teo jANatA hatA ke janasamAjane AtmAnI niyatA viSe zaMkA saMbhave che. keTalAka leke kahetA hoya che ke kene khabara che parabhava che ke nahIM? marIne kyAMya janma levAne che ke nahIM ? loko kahetA hoya che ke svarga -naraka jevuM kaMI nathI. A te svarganI lAlace mANasa sArA karmo kare, bIjAnI bhalAI kare, sadAcArI jIvana jIve. ane narakanAM asahya duHkhanuM varNana karyuM hoya te narakanA bhaye pApa-prapaMca na kare, keIne trAsarUpa na bane, durAcArane cheDI de mATe ja DAhyA mANasee svarga-narakanI kalpanA ubhI karI che, bAkI svarga ane naraka badhuM ahIM ja che. koI mANasa badhI rIte dukhI heya, zarIramAM bhayaMkara bimArIo hoya, mAnasika trAsa haya, kauTuMbikajanene asahakAra heya, Arthika bhIMsamAM AvI gaye heya, samAjamAM kiMmata na haya, Ama cAre bAjuthI gherAcele hoya tyAre ApaNe kahetA hoIe chIe ke jIvatAM naraka bhegave che. jue, naraka ahIM ja che. paNa Ama mAnanArAoe vicAravuM ghaTe ke keTalAka mANaso khUba adhama, pApI, durAcArI, vyasanI badhI ja vAte pUra hoya, tenA ekanA kAraNe keTalAya e duHkhI hoya chatAM e mANasa badhI jAtanAM bhautika sukha bhagavate heya. tenAM karelAM A pApa gavavAM te paDe ja ne ? te e. bhegavavA mATenI vyavasthA thaI cUkI hoya che. baMdhuo ! jIva jyAre, je bhAve jeTalAM karmo kare che tyAre ja tenuM phaLa kayAM-kyAre -kevuM ane keTaluM bhegavavAnuM che te sAthe-sAthe nakkI thaI jAya che. pahelAM badhAM karmo bhegAM thAya ane pachI kyAmatane eka divasa Ave tyAre jIve kyAM javAnuM che ane zuM bhegavavAnuM che te bhagavAna nakkI -
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI nitya sadAya karIne kahe che evuM nathI banatuM. ahIM te kSaNa-kSaNa kayAmatanI ja che, kSaNe-kSaNe karma baMdhAya ane kSaNe-kSaNe tenuM phaLa nakakI thaI jAya. te karma anusAra svarga ane naraka paNa nakkI thaI jAya che. kadAca tame naraka ke svargane koI sthAna na mAnatA ho, paNa e te jANe che ne ke ahIM koI mANasa moTo gunho kare te tenA gunhAnI zikSA mATe keTalI badhI vyavasthA tame ja UbhI karI che ! polIsa, jela, koTa, vakIla, jaja, cukAdo ane sajA ! kaho, tamArI UbhI karelI A vyavasthAne anusaravuM paDe che ke nahIM ? ane sajA bhogavavA jelamAM gunegArane laI javAya ke tene gharamAM rAkhIne ja sajA Ape ? ema nathI thatuM ! samAjanI najare gunegAra Tharela vyaktine kALa-koTaDImAM pUrAvuM paDe ane phAMsI sudhInI sajA maLe che te paNa bhegavavI ja paDe, temAM cAle nahIM. baMdhuo ! AtmAe karelAM karmonuM paNa ema ja che. tene bhegavavA naraka, nigada ane tiryaMca jevI gatirUpa sthAne che. ane tyAM jIvane javuM paDe che. e ja rIte puNyakarma karavAvALAne paNa svarga ke manuSya jevI gati maLe jyAM sukha bhogave che. A badhuM tyAre ja ghaTI zake, je AtmA nitya heya. zrImadjI vAraMvAra A bhAvanuM rIpITezana gAthAomAM kare che tenI pAchaLanuM kAraNa e ja che ke mANase AtmAnI nityatA svIkAratA nathI. teonI samakSa AtmAnuM nityatva siddha karI, pote ja nitya e AtmA che e zraddhAne jAgRta karavI che. AtmAnI nityatA pharI siddha karavA mATe zrImadjI kahe che - je saMge dekhiye, te te anubhava dazya; upaje nahi saMgathI, AtmA nitya pratyakSa64. jagatamAM jeTalA dehAdi sage che te dazya che. arthAta joI zakAya tevA che ane te anubhava svarUpa AtmAnA ya padArtho che. paNa AtmA keI sagathI utpanna thavA gya nathI. AtmA che tyAM vikAsa che. eka nAnuM evuM bIja jamInamAMthI tattvane grahaNa karI, aMkurita thaI
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM vRkSa rUpe vikasita thAya che. bIjamAM caitanya che tethI te AsapAsanA sage zarIranI racanA karI le che. paNa jaDa padArtho game teTalA maLyA pachI paNa temAMthI jIvanI utpatti thaI zake nahIM. vijJAnanI prayogazALAmAM aneka rasAyaNe bhegAM karI ekamAMthI anya padArtha banI zake arthAt padArthanuM rUpAMtara thAya. paNa kadI kyAMya sAMbhaLyuM nathI ke vijJAne amuka padArtho bhegA karI, temAMthI jIvanI utpatti karI heya. are ! Tayuba bebIne viSe vicAre te paNa mAnA udaramAM jIvane AvIne utpanna thavA mATe je sthiti Avazyaka che te ja sthitinuM nirmANa e ja vIrya ane rudhira vaDe bahAra karavAmAM Ave tyAre ja temAM jIva AvIne sthAna grahaNa kare che. jIva koIne banAvyuM banAvAtuM nathI. nAnuM bIja UgIne vaTavRkSa thaI zake. paNa vijJAne zodhelA sAdhanane jamInamAM hajAro varSa sudhI dATI rAkhe te dhULa thaI jaze paNa eka tasubhArane aMkura tenAmAM nahIM kUTe ! Ama sagethI jIvanI utpatti thaI zake nahIM. hA, AtmAne AvIne utpanna thavA egya ni taiyAra thaI zake. jemAM AtmA janma dhAraNa kare. jemake mAnavanA zarIramAMthI nIkaLatA maLI mUtra Adi zarIrathI nIkaLe pachI 48 miniTamAM temAM jIva utpanna thAya. arthAt 14 prakAranA saMmUrNima jIvane janma levA lAyaka paristhiti che tethI te saMga maLatAM e che temAM janma ane temAM ja mare. paNa AvA saMgathI keI na ja AtmA temAM utpanna thAya evuM na bane. vaLI A badhA saMgene jIva jANI zake che. tenA nAzane paNa jANI zake che. paNa pite keIpaNa prakAranA saMyogathI utpanna thatuM nathI. e ja enA nityatvanI sAbiti che. vaLI A viSayamAM kahe che- jaDathI cetana upaje, cetanathI jaDa thAya; e anubhava keine, kyAre kadI na thAya 65 . Aja sudhInA anubhavamAM keIe kayAreya e joyuM nathI ke keTalAka jaDa padArtho meLavavAmAM Ave athavA kaI eka jaDa padArthamAMthI cetananI
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ vatana na thAranAM sarva karatAM paNa tethI nitya sadAya utpatti thaI hoya ane e ja rIte cetanamAMthI jaDanI utpatti thaI hoya. pahelAM kahyuM tema AtmA AvIne janma dhAraNa karI zake evI sAmagrI maLI zake. manuSyarUpe janmavuM hoya te mAtAnuM udara ane vIrya-rudhira rUpa sAmagrI joIe temAM jIva janma le. paNa jaDa padArthathI cetananuM navuM utpAdana na banI zake. Aje vijJAne baroboTa banAvyuM. jemAM mAnava zarIranAM sarva aMga-upAMge mUkayAM. tene hAla cAlate karyo. tenI pAsethI mAnavazarIra karatAM paNa vadhu kAma lIdhuM, paNa eka khAmI rahI gaI ke temAM jIvatva na mUkI zakAyuM ! jaDa paramANu rUpe nitya hevA pachI paNa vijJAna tenAM rUpAMtaro karI zake paNa jIvane utpanna te nathI karI zakatuM paNa temAM rUpAMtara paNa karavA vijJAna samartha nathI. baMdhuo ! vicAra karo. tamArA gharamAM nAnA-moTA asaMkhya jaDa padArtho che, kayAreya tame joyuM ke e jaDa padArthamAM jIva AvyuM ane te tamArI jema hAlavA-cAlavA-bolavA mAMDayo. hA, amuka padArthamAM jIva-jaMtu thaI jAya, paNa e te pahelAM batAvyuM tema tene janmavA yogya ni maLI. paNa varSothI gharamAM rahela tamArUM kabATa piote kaI mAnavarUpa ke jIvarUpa banyuM hoya tevuM kayAMya sAMbhaLyuM nathI. evI ja rIte cetana pite cetana maTIne jaDa thaI jAya evuM paNa joyuM nathI. hA, ema lAge ke mAnava ke kaI pazu, paMkhI, jaMtu marI jAya ane tenuM zarIra paDyuM rahe te ApaNe ema mAnIe ke thoDI vAra pahelAM A hAlatuM-cAlatuM hatuM ne have jaDa thaI gayuM. paNa ema nahIM. e jaDa thaI nathI gayuM. jaDa rahI gayuM. cetara emAM hatuM e cAlyuM gayuM, eTale jaDa zarIra paDI rahyuM. cetana ane jaDa judAM thaI gayAM. jaDa padArtha sthala daSTithI paramANuonA pracayathI banAvI zakAya. paNa jaDanuM mULabhUta rU5 te sUphamamAM sUkSma paramANu che. vijJAne ghaNI zodha karI, jaDanI zaktione mApI tene upayoga karyo paNa ekeya paramANune vijJAna banAvI zakyuM nathI. banAvI zake ja nahIM. vijJAna paNa
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 huM AtmA chuM svIkAre che ke vizvamAM zaktine kadI nAza thato nathI. cetana ane jaDa ane zaktirUpe che. nisargamAM tenuM astitva svataH che, sahaja che. te ane zaktienuM pariNamana thayA kare paNa tene sarvathA nAza na thAya. jaDanI paryAnuM parivartana thavAmAM ApaNe nimitta banI zakIe paNa mULa jaDa dravyane banAvI na zakAya. jemake keTanavastra e prathama vana spatirUpa hatuM. kapAsanA kAlAmAMthI rU banyuM, temAMthI sUtara ane temAMthI vastra, ApaNAM vastrane koI kahe ke A te vanaspatine cheDa che te ApaNane sAMbhaLavAmAM aTapaTuM lAgaze. paNa kharekhara pahelAM enI vanaspati rUpa paryAya hatI. have vastra rUpa paryAya banI te ApaNe tenI paryAya te badalI zakIe paNa paramANuone utpanna karI zakIe nahIM. . mATe ja jaDathI cetana ane cetanathI jaDa banI zake nahIM. banne dravyAnuM svataMtra astitva che ane te kAyama rahevA sarjAyeluM che. have pharI asaMgI jIvanI nityatAne vadhu tarka sahita siddha karatAM gurudeva pharamAve che - keI saMgothI nahIM, jenI utpatti thAya; nAza na tene keImAM, tethI nitya sadAya.66. deha, saMgI padArthothI utpanna thAya che. paramANuonA anaMta pradezI skane grahaNa karI, jIva dehanI racanA kare che. ane pachI paNa A dehane TakAvI rAkhavA mATe AhAra dvArA ane rema dvArA paramANuone grahaNa karyA kare che. Ama dehAdi padArtho saMgothI utpanna thayelA che. paNa cetanya evo AtmA keI saMgothI utpanna thavA gya nathI, e AgaLanI gAthAomAM batAvI dIdhuM. niyama e che ke jenI utpatti, tene nAza. utpana na thAya te nAza paNa na pAme. ApaNI najare dekhAtA padArthonI utpatti ApaNe jeI che ane nAza paNa je che. game tevA majabUta padArtho hoya tene banatA joyA ane keTalAka kALa pachI te nAza paNa pAme che. majabUta
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI nitya sadAya hoya te tene rahevAnI samaya maryAdA vadhu hoya, chatAM tenI maryAdA heya. Aje duniyAnI ajAyabIomAM evAM vRkSa haze te 200-500 varSa junAM haze. are pirAmiDe paNa lAMbA samayanA haze. bhagavAna bAhubalinI bhavya pratimA paNa 1000 varSathI UbhI che, paNa tamArI pAse koI eve rekarDa che ke koI vastu lAkha varSanI ke karoDa varSanI junI Aje paNa hoya ! hA, mAnavazarIra ke pazuzarIranA avazeSo maLI Ave che te paNa tenI TAIma limiTa hoya. tene samaya paNa nakkI thaI zake che. Ama jagatanA padArtho sagethI utpanna thAya che mATe tene nA paNa vaijJAnike kAine nahIM hoya35mAM ke paNa kaI vaijJAnike athavA mahApuruSe kayAMyathI AtmAnA avaze zadhyA kharA ? maLyA che ke ne? nahIM. ! te AtmAne nAza thaI te kaI avazeSarUpamAM ke anya kaI padArtharUpamAM pariNamate nathI, te ja tenI nityatA che. - ahIM sudhI gurudeve utpatti ane vinAzanI vAta kahI, AtmAnI nityatA siddha karI. have pachI deha dhAraNa karela AtmAnI nityatA kaI rIte siddha thAya che tenuM vivecana AgaLa karaze.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva janma saMskAra che! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, AtmAnI niyatAnA kAraNe thatI siddhinuM sahAyaka sAdhana che. AtmA nitya mATe ja mokSanuM mUlya che, ArAdhanAnuM mUlya che. AgamAM ArAdhanAnI ATalI mahattA batAvI, ArAdhaka nI mahAnatA batAvI ane ArAdhanAnA aMte thatI siddhine sarvocca dhyeya rUpe batAvI. A badhAnI pAchaLa AtmAnI nityatAne dhvani samAyeluM che. AtmA nitya che eTale ja zAzvata ane anaMtakALanAM sukha prAptine dharma puruSArtha che anyathA dharmakSetra ane ArAdhanAne mArga zA mATe astitvamAM Ave ? karavA pAchaLane dhyeya e che ke jaina paraMparA, AtmAnI aMtima avasthA rUpa paramAtma dazAne mAne che. te dazAnI prApti sarva jIvo karI zake che. vaLI A mAnyatA mAtra maukhika, bauddhika ke kAlpanika nathI paNa anaMta jI paramAtma dazAne prApta karI gayA, teo Aje paNa nitya evI svabhAva dazAne anubhava karI rahyA che. jIvanI be dazA-vibhAva dazA ane svabhAva dazA. jIvane vaibhAvika pariNamane thayA kare te sthUla paryAya heya te paNa lAMbA kALa sudhI Take nahIM. tene nAza thaI ja jAya. jyAre AtmAnA svAbhAvika paryAye parimate AtmA, vikAsakramamAM AgaLa vadhe tyAre jyAM sudhI paripUrNa vikAsa,
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva janma saMskAra dazA sudhI nathI pahoMcyA, tyAM sudhI hIMyamAna ane vardhamAna ane pari. NAme thayA kare. te cheka agyAramAM guNasthAna sudhI, paNa je AgaLa vadhI gaye ane saMpUrNa svAbhAvika dazArUpa vItarAgatAne pAmI gaye, te pachI asthiratA nahIM, hayamAna pariNAma nahIM. basa, pachI te sadA temAM ja sthira, Ama svAbhAvika dazA paNa nitya che. bIjI daSTie vicAra karIe te AtmAnuM svarUpa jJAnamaya che. e jJAnaguNa paNa nitya che. jJAnaguNanA pariNAma svarUpa jANavAnI zakti tathA vedatAnI zakti sarva jIva dharAve che. ekendriyathI laI paMcandriya sudhI sarva jIvane jJAnaguNa kAryarata ja hoya che. ApaNe kIDI-mAkhI-macchara vagere jene pIDAthI taraphaDatA joyA che. te parathI samajI zakAya che ke teone duHkhanuM saMvedana thaI rahyuM che. A saMvedana jaDa padArthone nathI thatuM, kAraNa tenAmAM jJAnaguNa nathI. jJAnaguNanA kAraNe thatuM saMvedana zArIrika, mAnasika, ane AdhyAmika traNe ya stare thAya che. ApaNe sahune anubhava che ke ApaNe zArIrika ane mAnasika ane sukha-duHkhanA anubhava karyA che. paNa AdhyAtmika vedana zuM che tenI khabara nathI. samyagadarzananI prApti na thAya tyAM sudhI te jIva zarIra ane mananA sukha-duHkhanA saMvedanene ja jANI zakatA hoya, paNa eka vAra bheda-vijJAna thayA pachI AtmasvarUpanA AnaMdane mANe, nijAnaMdanI mastIne anubhave. e AdhyAtmika sukhanuM vedana che. e ja rIte AdhyAtmika duHkhanuM paNa vedana hoya ! e kaI rIte ? AtmAne svabhAva to mAtra sukha ne sukha ja che te temAM duHkhanuM vedana kema ? juo ! eka jIva samakita dazAne pAmI, AtmAne AnaMda lUMTato heya. sAdhanA dvArA Atmika vikAsakAmamAM pragatinA paMthe paNa hoya, paNa evA jIvane ya vadhu vikAsa karavAnI tAlAvelI che. temAM puruSArtha pachI paNa vikAsa nA sAdhI zake te tene kheda vartate heya. cethA guNasthAna
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM tyAMsudhI pahoMcelAne bArame na pahoMcavA mATe kheda heya. A khedadazA te te AdhyAtmika duHkhanuM saMvedana che. prabhunA prathama gaNadhara zrI gautamasvAmIe A kheda anubhavyo che. temanAthI nAnA, prabhunA nava gaNadhare tathA potAnAthI ja bodha pAmelA, pitAnA aneka ziSya kevaLa pAmI mekSa padhArI gayA. ane pite haju chadmastha dazAmAM che. e duHkha emaNe kaMI keTalIye vAra pragaTa karyuM che. pribhune pUchyuM che. prabhu, mane kevaLa kema nahIM" A che sarvocca kakSAnuM AdhyAtmika duHkhanuM saMvedana. AtmAnI vedakazakita, zarIra, mana ane AtmA traNeya bhUmikA para kAma kare che. - jIva padArtha rUpe nitya che, tenI svarUpadazA rUpe nitya che, jJAna guNa rUpe nitya che. pote nitya che, sAthe tene guNe paNa nitya che. gurudeve, jIvanI nityatAnI siddhi karI batAvI che. have jIva vAraMvAra janma - maraNa kare che, ane tyAM vividhatAo dekhAya che te paNa nityatAnI ja sAbitI che, e batAvatAM gurudeva kahe che - krodhAdi taratamyatA, sarpAdikanI mAMya; pUrva janma saMskAra te, jIva nityatA tyAMya 67... vizva phalaka para viharatA nAnA moTA jemAM aneka prakAranI vividhatAo najare paDe che. A jIvanI gati judI - judI, keI tiryaMca te kaI manuSya, deva ane nArakI te ahIM dekhAtA nathI. jAti judI, koI ekendriya, kaI beIndriya, teIndriya, corendriya te kaI paMcendriya, sthiti paNa judI. keInuM AyuSya lAMbuM te keInuM TUMkuM. sahunAM rUpa - raMga, AkAraprakAra judA judA. A badhI bAhya-bhinnatA, zarIranI daSTie bhinnatA dekhAya che. . e ja rIte manane - svabhAvane - saMskArane vicAra karIe te e paNa vividha. keInuM mana vizALa te keInuM saMkucita. keInuM mane sAtvika, keInuM rAjasI te keInuM tAmasI. keInuM citta saraLa te keInuM prapaMcI
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvajanma saMskAra te AvI mananI vividha bhinnatAo jovA maLe. e ja rIte keLano svabhAva ati ugra, kebane cheDo ugra, keIne mRdu. ke lebI, keI mAyAvI, keI pAkhaMDI te kaI zuddha ane maMda kaSAyI. keIne saMskAre halakA te keIna sabhya. A badhuM eka eka mANasanuM, prANInuM, pakSInuM ke jIva-- jatunuM nirIkSaNa karatAM jovA maLe che. tyAre saheje e prazna udbhave ke Ama kema? manuSya tarIke, sarva manuSya hevA chatAM paNa, temaja prANI tarIke badhAM ja prANI hevA, pachI paNa A bhinnatA zA mATe? sarpa jherI, vAgha kara, citto hiMsaka, kabUtara bhayabhIta, gAya gabharU, AvuM kema? tathA eka ja mA - bApanAM cAra saMtAnamAM paNa vizeSa prakAranI tAratamyatA kema? vijJAna ane javAba zodhe. ane bALakanA mAtA-pitAnA svabhAva prakRti, rUpa-raMga vagere bALakamAM hoya. paNa e te mA-bApa sAthe sAmyatA hoya tyAM sudhI ja. paNa mA-bApamAM na hoya te bALakamAM hoya tenuM kAraNa zuM ? tyAre vijJAna javAba ApI zake nahIM. DokaTare paNa ema kahe ke kudaratI che A badhuM ! paNa kudarata zuM ? ane eNe Ama kema karyuM ? be sagA bhAIomAM ATalI vibhinnatAnuM sarjana karavA pAchaLa kudaratane zo hetu hato ? te vijJAna cUpa ! paNa jainadarzananI kama-philosophI ane javAba Ape che. kaI paNa be jIvanAM karmo sarakhAM nathI hotAM. jyAM-jyAM jIvane jevuM vAtAvaraNa jevA saMga maLyA e-e prakAre e varyo che. ane evA karmo ja bAMdhyAM che. eka sarakhA vAtAvaraNamAM paNa jIva pitAnI yogyatA pramANe karmabaMdhana karate rahe che. eka ja mAnA peTe janmela be bALakanA svabhAva-prakRti judAM che. te bannee. pUrva bhave mA-bApa sAthe tathA eka-bIjA sAthe kaI viziSTa jaNAnubaMdhanA saMbaMdho bAMdhyA che. paNa karma te judAM-judAM ja karyA. ane e karmo saMskAra banIne . jIva sAthe joDAI jAya che. tethI jIva tene pitAnI sAthe laIne jAya
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 huM AtmA chuM che. tyAM e saMskAra jAgRta thatAM tevA-tevA prakAranA tene svabhAvaprakRti dekhAya che. - A jame je saMskAra ApaNumAM dekhAya che te moTA bhAganA pUrva bhathI sAthe laIne ja AvyA chIe. thoDA saMskAra ahIMnA vAtAvaraNamAM maLe che. paNa evuM vAtAvaraNa maLavAmAM paNa gata-janmanAM karmo ja kAraNabhUta che. jevA karmo karyA che tevuM vAtAvaraNa ahIM maLe ane tethI evA ja saMskAra ahIM paNa paDe. vaLI bIjI vAta. eka taMdurasta mAtA, regI bALakane janma Ape. vijJAna tenuM kAraNa zodhe. mAtAmAM na maLe tyAre Izvara para cheDe. paNa ApaNe vicArIe e vAtane ke Ama kema thayuM ? kyAreka te bALaka janmathI bhayaMkara bimArI laine Ave. traNa divasanA bALaka para oparezana karavuM paDe. tyAre baMdhuo ! ApaNane ema thAya. arere ! bicAruM bALaka ! hajI te jagyuM ja che. eNe evAM zuM pApa karyA? ke A bhegavavuM paDe che ! ane kharekhara ! e bALake ahIM AvIne kaMI ja karyuM nathI. enAM mana, vacana ane kAyA traNe ya evAM avikasita che ke te kaMI pApa karI zake nahIM. te pachI thayuM zuM ? Ane ukela buddhi na ApI zake ! AmAM be vAta che. kAM to e jIva pUrvajanmamAM jyAM hatA tyAM AvA prakAranI bimArI bhegavate hato. karma pUrAM thayAM nahIM ane AyuSya pUruM thaI gayuM. tyAM tenuM mRtyu thaI gayuM ane bimArI sAthe laIne Avyo tethI janmavAnI sAthe ja regISTha dekhAya. athavA tenAM karmo sAthe laIne AvyuM che. te kame janmatAMnI sAthe ja udayamAM AvyAM, je bhegavyA vinA chUTake nathI. jIva je kaMI kare che te saMskAra AtmA para aMkita thaI ja jAya che. - akti thayelA saMskAra A bhavamAM jAgI uThe che. ApaNe vicArIe ! jamyA pachI ApaNane keTaluM zIkhavavuM paDayuM ane keTaluM zIkhavyA vinA ja karavA mAMDyA ? moTe bhAge zarIranI kriyA-besatAM UbhA rahetAM-cAlatAM-bolatAM A badhuM te zIkhavyuM tyAre zIkhyA. paNa
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva janma saMskAra te 95 gusso karatAM, jIdda karatAM, rasAsvAda letAM, AhAra le che evuM bhAna keNe zikhavyuM? mAe kahyuM hatuM ke beTA ! bhUkha lAge eTale raDavA mAMDaje, te ja khAvA maLaze ! nA, e te ApaNe mAne samajatAM zikhavyuM ke huM raDuM tyAre tAre samajI levuM ke kAM te mane bhUkha lAgI che ane kAM te mArA zarIramAM pIDA che ! AvA saMskAre sAthe laIne ApaNe AvyA. ' are ! kUtarAnAM nAnA-nAnA galuDiyAM joyAM che. ? e paNa ajAdhyAne joIne bhasavA mAMDe. koNe zikhavyuM ? sarpane phUphADo mAratAM teNe zikhavyuM ? Ama prANI mAtramAM je-je viziSTatAo dekhAya che te pitAmAM rahelA saMskArone ja kAraNe ! jamInamAM dharabAyeluM bIja, jevuM jamInamAM daTAya ke bIjI ja kSaNathI jamInane rasa kheMcavA mAMDe, nirantara A prakriyA cAlu ja heya. pariNAma ApaNe sahu jANIe chIe ke vaDanuM eka bIja vizALa vaTavRkSa UbhuM karI de che. are ! eka ja nahIM aneka vaDanuM sarjana kare che ke mULa vRkSa kahyuM haze te zodhavuM bhAre paDe! A zAnAthI thayuM ? bIjamAM rahelI pracaMDa AhAra saMjJAo vikasita thaI A sajaryuM. Ama AkhAye saMsAranI jIvaMta sRSTimAM e ja jovA maLe che ke je kaMI sAthe laIne jIva Avyo che tathA tenA kAraNe ahIM tenAmAM je kaI tAratamyatA dekhAya che te pUrvabhavenA saMskAra ja che. A gAthA dvArA gurudeva ziSyane e ja samajAvavA mAge che ke he vatsa ! sahu jIvamAM dekhAtI vibhinnatA tenA gata janmanA saMskAra che. tenAthI e phalita thAya che ke A tene pahele janma nathI. pUrve paNa vividha yuniomAM janma dhAraNa karIne AvyuM che. have pUrve janma dhAraNa karyo ane tenA saMskAra ahIM laIne AvyuM, tene artha ja e che ke je AtmA A zarIramAM che, te ja AtmA gata janmonA zarIramAM paNa hatuM. je bane janmane AtmA eka na hoya te saMskAra kenI sAthe AvyA ? kAraNa eka AtmAe karelAM karmo anya AtmA bhagavate nathI. je kare tenI sAthe ja jAya ane te ja bhogave.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM - pUrva janmanuM zarIra sAthe nathI AvyuM. tene te nAza thaI gaye. paNa zarIranA nAza pachI paNa AtmA kAyama rahyo. tethI ja teNe saMskAra sAthe laIne A janma dhAraNa karyo. AthI siddha thAya ke AtmA nitya che, avinAzI che. AtmAnI nityatA sivAya A badhuM saMbhavI zakatuM ja nathI. have AtmAnI nityatAne siddha karatAM vadhu taka gurudeva kevI rIte Apaze te avasare
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-ciMtana huM..AtmA chuM huM...AtmA chuM." zuddhatA.... e mAre svabhAva huM caitanya..., cetanA" e mAruM svarUpa e caitanyamAM... azuddhatA hoya nahIM. mArUM... vAstavika svarUpa zuddha che. vartamAnamAM dekhAtuM, anubhavAtuM...rAga - zreSanA melathI malina thayeluM... azuddha svarUpa. e mAruM nathI.... rAga - zreSa... e mArI nathI....... rAga - zreSanA kAraNe thatA bhAve... e paNa mArA nathI . rAgadveSanA kAraNe thatI pravRtti...e paNa mArI nathI... e sarvathI bhinna, sarvathI alaga, sphaTika jevI nirmaLa daza.... te mArI dazA... karmanA kAraNe thayelI azuddha dazA. te mAre mATe tyAjya che. mAre...mArA zuddha svarUpanI prApti karavI che...mAre..mArI zuddhatAne....anubhava kare che...e anubhava karavA mATe...mArA....asalI svarUpane oLakhI.... temAM sthira thavAno prayAsa karUM... A AtmA... sarvakALe.. sarvatra.. svataMtra che. rAga-dveSanAM baMdhane... tene jakaDI zake nahIM...rAga-dveSanA melathI e malina.. banI zake nahIM.. pudagalanA saMge.. e pudgala thAya nahIM... vibhAvanA pariNamane...e vikRta bane nahIM vikRtithI rahita. nitya svabhAva dazAmAM rahevA TevAyela AtmA sarvathA zuddha che. mAre... mArA zuddha svarUpane. anubhava kare che... zuddha svarUpane.. mANavuM che... Aja sudhInA anubhave vikRtimAMthI nIkaLelA che. azuddhimAMthI AvelA che. AtmAnI svAbhAvika dazAne anubhava... jIve karyo nathI. bhAga-2-7
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 huM AbhA chuM mAre mArI svAbhAvika zuddha dazA, nirmala dazA, sphaTika jevI svaccha dazAne anubhava kare che... e mATe huM mane jANuM lauM, mane oLakhI lauM..., mArAmAM karI jAuM...., mArAmAM sthira thaI jAuM, mArAmAM samAI jAuM... AtmAmAM sthira thavA mATe... zudhdha dazAne anubhava karavA mATe..AtmAnuM ciMtana.DI kSaNe..vadhu.ekAgra...thaI.vadhu uMDANamAM jaI. kevala AtmAnuM ciMtana karIe. "AtmA...chuM, huM...AtmA chuM." 34....... ..."zAMti"......"zAMti ..."zAMti"
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ AbhA dravye nitya che..! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanA bhavya cha samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA AtmAnA nitya svarUpanI anubhUti karAvI te ja nitya svabhAvamAM sthira kare che. Atmasiddhi zAstramAM AtmAnI nityatAne siddha karatI aneka dalIle ApI, gurudeve ziSyanI zaMkAonuM samAdhAna karyuM. haju ziSyanA manamAM saMdeha che. je sarva vastu kSaNika heya te AtmA paNa kSaNika che. joIe. kAraNa AtmA vastu che. AtmAne vastu kahe, dravya, padArtha ke tatva kahe badhA paryAyavAcaka zabda che. tethI ja ahIM AtmAne vastu mAnI kSaNika kahyo che. A zaMkAnuM jainadarzananI dArzanika vicAradhArAne lakSyamAM rAkhI, gurudeva samAdhAna Ape che- AtmA pratye nitya che, paryAye palaTAya; bALAdi vaya traNanuM jJAna ekane thAya che AtmA dravya che. dravyanuM lakSaNa sat che. vaLI dravya utpAda, vyaya ane dhrauvyayukta che. AtmAmAM paryAyanuM utpanna thavuM te utpAda, te paryAyane nAza thave te vyaya, ane e bane avasthAo vakhate AtmAnuM pitAnA svarUparUpe temAM rahevuM te dhrauvya. dhruvatA eTale ke sthiratA. dravyanuM pitAmAM, pitArUpe rahevApaNuM te sthiratA. AtmAmAM game teTalI paryAye utpanna thAya ane nAza pAme paNa AtmA bolAtuM nathI. e je che te ja rahe che. anaMtakALathI je dravata rahyo che, bhaviSyamAM
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 huM AtmA chuM anaMtakALa sudhI dravyA karaze ane vartamAnamAM dravI rahyo che chatAM eTale ne eTale ja rahe te dravya. suvarNanA dRSTAMtathI ane samajIe. suvarNanA ghaDAtA judA judA ghATamAM suvarNa te mULa dravya che ane judA judA ghATa te paryAya che. suvarNanuM eka AbhUSaNa banAvyuM. te AbhUSaNa rUpa paryAyanI utpatti thaI, pharI e AbhUSaNane gALI nAkhIne bIje ghATa ApavAmAM Ave te pUrve ApelA ghATane nAza thaze ane navA ghATanI utpatti thaI. paNa banemAM suvarNa te enuM e ja rahyuM. AbhUSaNemAM parivartana thayuM paNa temAM rahela suvarNa badalAyuM nahIM. e ja enI dhruvatA. bIjI rIte dravyanI vyAkhyA karatAM kahyuM- | gukha paryAyavardhya guNa ane paryAyanA AzrayarUpa che te dravya che. dravyanI sAthe sadA rahenAra, avinAzI dharma tene guNa kahe che ane dravyamAM samaye-samaye avasthArUpa pariNamana thAya che te paryAya che. paryAya dravyanI paNa hoya ane guNanI paNa hoya. te paryAnuM pariNamana thayA kare paNa dravya ke guNa, nA badalAya. - jemake udadhi. pANI dravya che. temAM samaye-samaye tage uThe che te tenI paryAya che. tage uThe ne zamI jAya. paNa tethI pANImAM kaI parivartana AvatuM nathI. te jema che tema ja, jeTaluM che eTaluM ja rahe che. temaja pANImAM rahelI zItalatA paNa taraMgenA AvavAthI badalAI jatI nathI. paNa e dravya che. zItalatA ene guNa che, ane taraMge e paryAya che. pANIrUpa dravya ema ne ema rahyuM. zItalatArUpa guNa paNa ema ne ema rahyo. paNa paryAyarUpa taraMge Ave che ane jAya che, te badalAyA kare che. taraMga pANImAM Ave che mATe te pANInI paryAye thayI. zItalatAmAM 'hAni-vRddhi thavI, havAmAnanA kAraNe pANI kayAreka uSNa thaI jAya te kayAreka vadhu zItaLa thaI jAya, e che guNanI paryAya. pANI uSNa thavA pAchaLanuM kAraNa anya dravyane saMga hoya. sUryane tApa hoya ke kaI
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmA dravya nitya che 101 paNa prakArane agni hoya, paNa e saMganA dUra thavAthI pANI pharI potAnI mULa zItaLatAne prApta karI le. pANImAMthI zItaLatAno guNa kayAreya nAza na pAme. Ama dravyanI paryAya tathA guNanI paryAya, thayA ja kare. eka kSaNa paNa aTake nahIM. paryAya rahita dravya na hoya ane dravya rahita paryAya na heya. e ja rIte guNa rahita dravya na hoya ane dravya rahita guNa na hoya. vaLI e ja nyAye guNamAM paNa paryAya hAya. A sthiti jaDa-cetana bane dravyamAM rahe ja che. sthUla paryAye dRSTi-gocara thAya paNa sUkSma paryAye ghaNuM lAMbA samaya pachI, dravyamAM thatA paryAyAtmaka pheraphAranA kAraNe ja jANI zakAya. anyathA dekhAya nahIM. utpAda, vyaya ane prauvyane AtmadravyamAM samajIe. AtmA dravya che dravya che tyAM paryAya che. tethI AtmAmAM paNa utpAda - vyaya thayA kare che. gatirUpa zarIrane dhAraNa karavA te AtmAne vaibhAvika paryAya che. AtmA pite manuSyAdi nathI. AtmAne zuddha svarUpamAM dehAdi dhAraNa karavAnuM nathI, paNa zarIrane dhAraNa karavuM te karmone kAraNe che. jyAM sudhI karma sahita AtmA che tyAM sudhI e aneka deha dhAraNa kare che. jeTalA deha bhUtakALe dhAraNa karyA, vartamAne je dehamAM che ane bhaviSyamAM jeTalAM zarIre dhAraNa karaze te badhAM ja AtmadravyanI vaibhAvika paryA che. eka dehane nAza thAya che, ane bIje deha dhAraNa kare che. mRtyu thAya eTale eka deha chUTI jAya ane bIje janma le eTale na deha utpanna thAya. A dizAmAM AtmA te banne dehamAM ene e ja rahe. jema suvarNanAM AbhUSaNenA badalAtA ghATamAM suvarNa enuM e ja rahe, tema AtmA badalAtA zarIramAM e ne e ja rahe. arthAt AtmA dravya ane badalAtA deha te tenI paryA. vaLI eka ja zarIramAM avasthAo badalAya. sarva prathama bALaka hoya, pachI yuvAna thAya, pachI vRddha thAya. zarIranI A avasthAomAM AtmA e ne e ja rahe. AtmAnI avasthA thaI nathI. jeNe bALapaNane jANyuM ne mANyuM e ja yuvAnIne jANe che ne bhogave che ane e ja vRddhAvasthAne jANe che ne veThe che. A traNeya avasthAne anubhava e ja
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 huM AtmA chuM AtmAe karyo. tene badhuM ja yAda che. zarIranI avasthAo badalAI paNa pite badalAye nathI. e ja sAbitI che ke AtmA pravya che arthAt nitya che ane avasthAo utpAda-vyaya svabhAvavALI eTale anitya che. AtmA dravya che ane jJAnAdi tenA guNa che. guNe paNa pariNamanazIla che arthAt temAM paNa paryAne utpAda - vyaya thayA kare che. jJAna e jANanAra zakti che. AtmAnuM jJAna AtmAne ja jANe, AtmAne anubhave te tenI svAbhAvika paryAya che. jJAna aMtarmukha thAya tyAre AtmAne jANe, paNa bahirmukha thAya tyAre IdriyenA viSayane grahaNa kare. Indriya padArthonuM jJAna karavAmAM sAdhanabhUta che. bahirmukha pravartatuM jJAna, jagatanA padArthone Indri dvArA jANe, e jJAnanI vaibhAvika paryAya che. jagatane jANavuM te AtmAnA svabhAvarUpa jJAnane hetu nathI. paNa karmonA udayanuM nimitta pAmIne jJAnane bahirmukha vyApAra thAya che tyAre te jagata sAthe joDAya che. jagata sAthe joDAyeluM jJAna jaDa padArthone jANe, chatAM pite jaDarUpa thaI jatuM nathI. samaye - samaye, anya - anya padArthone jANe te tenA samaye - samaye badalAtI paryAya che. A paryAye utpanna thAya ane nAza pAmI jAya, paNa jJAna guNa kadI utpanna thAya nahIM, ane nAza pAme nahIM. kayAreka smRtidevanA kAraNe meLaveluM jJAna visarAI jAya. ane tyAre ema lAge ke jJAna nAza pAmI gayuM, paNa ema thatuM nathI. jIvanA guNarUpa jJAna che te pANI ane pANInI zItalatAnA saMbaMdhe, jIva sAthe rahyuM che. jema pANInI zItalatA, karaDe upAye paNa sarvathA nAza pAmatI nathI tema A jIva nigada jevA ati sUkSma zarIrane dhAraNa kare chatAM AtmAmAM rahele jJAnaguNa sarvathA Avarita thatuM nathI. sUkSma zarIramAM jJAnane vyakta thavAnAM bAhya sAdhane nathI. tethI jJAna avyakta ja rahe che. chatAM jJAna nathI. ema kahI zakAya nahIM. jIvanuM jIvatva ja jJAnanA hevAnI sAbitI che. karma sage jIva jJAnAdi guNanA vikAra rUpa pariName che, chatAM te vikAra rUpa banI jato nathI. A che guNanI dhrauvyatA ane guNamAM pariNuta
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmA dravya nitya che 103 thatI paryAne utpAda ane vyaya. tethI ja jema AtmA sat che tema tenA guNe paNa sadA astitvavAna che. ATaluM vivecana karavA pAchaLane hetu, AtmA kSaNika nahIM paNa nitya padArtha che e batAvavAnuM che. gAthAmAM gurudeva e ja kahe che ke AtmA dravyarUpe nitya che ane paryAyarUpe palaTAte hevAthI anitya che. zarIranI bAlyAvasthArUpa paryAye badalAyA pachI paNa AtmA badalAte nathI. e badhI ja avasthAonuM jJAna eka ja AtmAne rahe che. je AtmA kSaNika hoya te tene vartamAna paryAya sivAya bIjuM kazuM ja jJAna hoya nahIM. bhUta-bhaviSyane jANanAre ja naSTa thaI gaye te keNa jANe? mATe AtmA kSaNika nathI paNa nitya che. A viSayanI vadhu spaSTatA avasare
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanAro te kSaNeka nahI...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM, bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone makSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagujJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, AtmAnA maulika svarUpane pragaTa kare che kRtrima rUpane sahAre bhavamAM bhaTakanAra AtmAe e rUpane ja pitAnAM mAnI lIdhAM. pitAnA vAstavika svarUpanI oLakhANa ene thaI nathI, tethI ja Atma-viSayaka bhrAMti paNa gaI nathI. zaMkA karanAra ziSya paNa kaI bhramanAM kAraNe ja AtmAnA svarUpane nitya na svIkAratAM, kSaNika mAnavA prerAya che. saMsAranA dekhAtA sarva padArtha kSaNikatAnI anubhUti karAve che. e joIne eNe gurudevane kahyuM hatuM ke AtmA nitya hoya ema lAgatuM nathI. zarIranI sarva avasthAomAM AtmA badalAyA vagara ene e ja rahe che e siddha karyA pachI, e ja bAbatane vadhu spaSTa kare che. athavA jJAna kSaNikanuM je jANI vadanAra vadanAre te kSaNika nahi, kara anubhava nirdhAra...69. he ziSya! teM tArA dehamAM AtmA che e te svIkAryuM ja che. tuM kahe che AtmA kSaNika che. te huM tane pUchuM chuM ke AtmA kSaNika che ema bolanAre, tAre AtmA che ke bIje kaI? aMdarathI koNa bole che? je tAre AtmA ja bolate heya te eNe kayAre jANyuM ke AtmA kSaNika che? tArA mate e kSaNika che te jANanAra AtmA te nAza pAmI gaye. kahenAra bIje kaI che ke jeNe jANyuM nathI. te enI kahelI vAta kevI rIte mAnavI? jANyA vinA kahete heya tenI vAta mAnavA lAyaka
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanAre te kSaNika nahIM 105 ja na hoya, ane je e jANIne pachI kahete hoya te te kSaNika na hoya. kAraNa ke jANavAmAM ochAmAM ochI eka kSaNa te lAge ja. kahevAmAM paNa eka kSaNa lAge. jeNe jANyuM che te ja kahe che te tevI sthiti be kSaNanI thaI gaI. te sarva vastu kSaNika che mATe AtmA paNa kSaNika che te siddhAMta ubhe rahI zakatuM nathI. ApaNe sahune anubhava che ke ApaNe je kaMI belIe chIe e pahelAM vicArIe chIe. pachI bolIe chIe. je kSaNe vicArIe e ja kSaNe kahI zakatA nathI, vicAravAnI kSaNa judI ane kahevAnI kSaNa judI. pahelI kSaNe jeNe vicAryuM che te ja bIjI kSaNe kahI zake. baMne judA hoya te kaI kadI vicArene vyakta karI zake nahIM. vicAra paNa nAza pAmI gayA ane vicAranAra paNa nAza pAmI gaye. keNa kahe? zuM kahe? e ja rIte ApaNA AtmAmAM jAgatA krodhAdinA bhAva paNa eka kSaNe jAge ane bIjI kSaNe tene vyakta karIe chIe. are ! eTaluM ja nahIM kodha - kSamA, game - aNagame, hAsya - zeka Adi bhAve paNa, keTalAka divasa, mahinAo ke varSo pahelAnA ApaNe kaIne kahetA hoIe chIe. amuka samaye, amuka padArtha mane bahu gamyuM hatuM, Aje paNa game che. A kayAre kahI zakAya? jyAre e game tyArathI Aja sudhI jene game che tenuM astitva heya te ! anyathA nahIM. Ama dareka daSTithI vicAratAM, sarva padArthonI kSaNikatAnuM jJAna karIne, kahenAra pite kSaNika hoya ema jaNAtuM nathI. ApaNuM jIvanavyavahAramAM paNa e anubhava thato hoya che. tethI AtmA kSaNika nahIM paNa dehamAM havA pachI paNa dehathI judo ane sadA nitya che. AtmAne kSaNika mAnavA jatAM karma phile phI ne siddhAMta paNa uDI jaze. karma karanAra ane bhegavanAra baMne eka ja heya judA nahIM. karma jyAre baMdhAya tyAre ne tyAre phaLa Ape ane na paNa Ape. meTA bhAganAM karmo lAMbA samaya pachI bhegavavAnAM hoya che. jeNe bAMdhyA che e lAMbA samaya sudhI astitvamAM hoya te ja e bhagave. nahIM te koNa
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 huM AtmA chuM bhogave? eke karelA karmone bhega anya kevI rIte kare? jo ema thAya te jagatanA taMtramAM vyavasthA ja na rahe. aparAdha keIne ane sajA ke bhagave? vyAvahArika jagatamAM paNa Ama nathI hotuM te Atmika jagatamAM te na ja hoya, kAraNa vyAvahArika jagatanA mULabhUta siddhAMtarUpI nIti - niyame, A Atma-sAdhanA mATenI bhUmikA ja che. Atmika jagata svayaMsaMcAlita che, temA mInamekha nathI. A daSTie paNa AtmA nitya che. AtmAnI niyatAnI siddhi e ApaNe mATe atyaMta upakArI sAdhana che. je vyaktinA aMtaramAM A zraddhA daDha thaI jAya tene mRtyune bhaya TaLI jAya maravAne te khare, paNa tenAmAM e samajaNa daDha hoya ke mare che te deha che. huM marato nathI. huM te ajarAmara chuM e te masta thaIne gAte heya sahajAnaMdI zuddha svarUpIavinAzI huM Atma svarUpa. deha mare che huM nathI marate, ajara amara pada mA. ... A daDha vizvAsa jenA aMtaHkaraNamAM hoya teNe bhayane jItI lIdho hiya. deha ane AtmA alaga thAya te thAya emAM mAre zuM? AtmAne dehamAM rahevAne samaya pUro thAya eTale e deha choDIne cAlate thAya. temAM khoTuM zuM? jyAM jene jeTaluM rahevAnuM hoya eTaluM ja rahe, rahI zake. samaya thatAM javAnuM ja hoya ! AvI samajaNa zraddhAvAna jIvane upakAraka nIvaDe. sahajAnaMda svAmIe A bhAve eka padamAM suMdara rIte pharamAvyA chenitya huM nitya zuM AtamA nitya chuM, te pachI maraNa bhaya kema mahAra-? bhale mare zatruo, rAga dveSAdio, amara paramANu jIva mare na kyAre 1... vIrya rajathI banyuM. mATInuM DhekuM A, jAya zamazAnamAM jaDa-svabhAve; kSaNe-kSaNe malI-bikharI dazA palaTe paNa, nitya paramANu nija dharma dAve.....2
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ vadanAra te kSaNika nahIM 107 huM AtmA chuM ane nitya chuM have maraNane bhaya rAkhavAnI jarUra ja zI che ? rAga-dveSAdinA bhAva utpanna thAya che ane nAza pAme che. e mArA zatru che. e maratA hoya te bhale mare. mAre rAgane ya khapa nathI ane dveSane ya khapa nathI. huM eTale AtmA ane jaDa pudgalanuM maulika svarUpa paramANu. A baMne kadI maratA nathI. bane amara ja che.. mare che te deha che kAraNa te jaDa pudgalenA samUhathI banyuM che tethI tene naSTa thavuM ja paDe. deha mare ane tene bALavAmAM Ave che je deha cetana hota te tene maravuM na paData, baLavuM na paData. paNa samaye-samaye maLatA-ane-vikharatA paramANuonAM skaMdhathI banelA zarIranI dazA badalAya che. tenAmAM aneka parivartana Ave ane aMte tene rAkha thavuM paDe paNa paramANune kadI nAza thAya nahIM. Ama jene anubhava-mulaka AtmAnI nityatAne sacoTa vizvAsa che te AtmA dehanA maraNane bhaya na seve. paNa maravuM che te nizcita che te. tenI taiyArI karI le, kharekhara te mAnava janme tyArathI tene maraNanI taiyArI karavAnI che. jarura A vAta cheDI aTapaTI lAgaze. paNa janma pachI kayAre maraNa Avaze tenI khabara nathI. tethI pratyeka paLe sAvadhAna rahevuM Avazyaka che. jyAre mRtyu Ave tyAre hasatA-hasate jaI zake. keI meha ke mamatva tene satAvatuM na hoya. maraNa vakhate bhalAmaNa karavAnI bAkI na hoya. paNa maraNa AvI kahyuM che e saMketa maLatAM, badhuM ja cheDI pitAmAM sthira thaI jAya. Atma-prabhu sivAya bIjuM kaMI yAda na Ave.. AvI taiyArI karavA mATe jIvanI nimittAdhIna vRtti che tene badalavI paDaze. nAnAM-moTAM kaIpaNa nimitte jIvane vyAkULa na karI mUke e mATe pite pitAne keLavaNuM ApavI paDaze. jema-jema jIva keLavAte jAya tema-tema pitAmAM sthira thatuM jAya. meha-mamatvanAM nimittone Adhina thavAnuM choDI de, rAga-dveSanAM nimittomAM bhaLavAnuM cheDI de. basa A be kAma mATe rajanI prekiTasa, rejane abhyAsa thaze te maraNa Avaze
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 huM AtmA chuM tyAre e sAja sajI taiyAra ja haze. baMdhuo ! A che maraNanI taiyArI, pite pitAmAM taiyAra thaI jAya. basa, pachI bIju kazuM karavAnuM rahetuM nathI ' ahIM gurudeve ziSyane AtmAnI nityatA viSe saceTa tarko ApI tenA mAthAmAM e besADayuM ke AtmA dehathI jude che, svataMtra che, nitya che. ane ziSyanI zraddhA paNa A svIkAre che. upakArI gurudevanA caraNamAM mastaka jhukAvI Ubhe che. tyAM ja gurudeva have ziSyanA AtmAnI niyatA viSayaka eka prazna pUchI, tenA ja mukhe kahevaDAvavA mAge che ke -gurudeva! AtmA nitya che, nitya che, nitya che, ane te svIkAruM chuM. have e prazna avasare.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ .kemAM bhaLe tapAsa : vakharAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA jIvamAM rahelA amaratva guNane pragaTAve. che. janma-jarA -maraNa zarIra sAthe saMkaLAyelI cIje che. asaMgI evA. AtmAne zarIra nathI, janma nathI, jarA nathI, maraNa nathI. AtmAnAM maulika svarUpamAM AvI paristhitione saMbhava nathI. karmane vaza thaI kameM jevA khela khelAvyA evA te khelate rahyo. pariNAme AtmAnA svabhAvamAM je nathI emAM ja ene rahevuM paDayuM. e ja karavuM paDayuM. ApaNuM AkhAye bhUtakALane tapAsI laIe te jIve bIjuM kAMI karyuM ke nA karyuM, paNa janma-maraNa te ja che. jyAM janame lIdhA, tyAM je pharajo hatI te bajAvI ke nahIM, javAbadArIo nibhAvI ke nahIM, koI sArA-mAThAM kAryo karyA ke nahIM, paNa janma ane maraNa te karyA ja che. karmone sahAre udaya ane asta pApe ja che. - jIvanI pazunimAM paNa kaMIka pharaja hoya che. AMgaNe bAMdhelI gAyanuM sArI rIte pAlana-poSaNa kare che e gAya pAsethI dUdhanI apekSA rahe ja rakSA karavI te tenI pharaja thAya. nekarane pagAra Apa te javAbadArI pUrvaka kAma karavuM te tenI pharaja thAya. Ama judA-judAM janmamAM judIjudI pharaje hoya ja che. paNa badhI ja vAra jIva A pharajo bajAvate hoya evuM nathI hotuM. kadAca cUkI paNa gayA hoya. paraMtu janma levAnuM ane maraNa pAmavAnuM te te cUkaye ja nahIM.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 huM AtmA chuM janma-maraNa paNa keTalA? anaMta. jenI koI gaNatarI thaI zake tema nathI. jANe che baMdhuo ! sAdhAraNa vanaspati eTale ke kaMdamULanA che kAcI be ghaDImAM 65,536 bhava kare che. eTalI vAra janma ane mare ! vicAra kare, 48 miniTathI paNa ochA samayamAM ATalIvAra janma, mare te tene jIvana kALa keTale? ApaNe eka-be-traNa gaNavA mAMDIe te paNa kadAca eTalI vAramAM 65,536 gaNuM na zakIe. vaLI ATalA nAnA jIvana-kALamAM e zuM karate haze ? ApaNI skUla buddhi te ema kahe ke kAMI na kare ! kAMI karavAne samaya ja kyAM che? paNa jJAnIo kALane samayanI daSTie mApe che. temane sUphamatama jJAnamAM jIvanI samaya-samayanI pravattinI gaNatarI che. tethI teo te kahe ke e jIva, tenA eka janmamAM anaMta karmo bhegave, anaMtanI nijara kare ane anata karmo bAMdhe! A vAta ApaNuM magajamAM bese nahIM. kema thaI zake? kyAM jIvanane ati alpa samaya ane kayAM bhegavAtAM, nirjarA thatAM ane baMdhAtAM anaMta karma ! paNa baMdhuo ! nigedanA A jIvane AgaLa pravAsa kare che. UMcuM AvavuM che. anaMtakALathI emAM paDyo che paNa upara uThavAne kAmI che. e tyAre ja bane ke enA anaMta-anaMta pApa karmonI nirjarA thaI jAya. nirjarAnA baLe ja e AgaLa vadhe, bhale samajaNapUrvakanI nijarA na karate heya paNa chedana-bhedana Adi dukhe parAdhInapaNe sahana kare tethI karmanI nirjarA thatI jAya ane che tyAMthI AgaLa vadhavA lAyaka bane. te Ama anata karma bhogave ane anaMtanI nirbhara kare. A ja che tenA vikAsanuM sAdhana. sahu ne jyAM upara caDavuM che tyAM sAdhana te joIe ja. nIce utaravA mATe te kadAca bhUsake mArIne paNa mANasa nIce AvI jAya. temAM bahu zrama na kare paDe. paNa upara caDavA mATe te majabUta AdhAra joIe. A che paNa nirjarAnA baLeja upara caDe che. jIvananAM ATalAM alpakALamAM e keTalAM ane kayAM-kayAM karmo badhe e paNa vicAraNIya che. pratyeka jIva samaye-samaye sAta karma bAMdhe ja
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ kemAM bhaLe tapAsa 111 che. A che paNa e sAteya karmo bAMdhe. enA jIvanakALanuM mApa nIkaLI te na zake. paNa skUla daSTithI vicArIe te eka sekanDamAM lagabhaga 22 thI 23 bhava kare. have karma philosophIne eka evo niyama che ke koI paNa jIva tenA bIjA janmanuM AyuSya bAMdhyA pachI ja mare. e pahelAM mare nahIM. A jIvAnuM paNa ema ja thAya, eTale e tenA jIvananA ati TUMkA kALamAM bIjA janmanuM AyuSya badhe pachI mare. tethI teNe AThe ya karma bAMdhyAM, samayanI gaNatarIthI to enuM AyuSya asaMkhya samayanuM hAya. A viSaya bahu ja spaSTatAthI samajavA jevuM che. eka prazna haju thAya ke-nigadane jIva tenI keTalI kepesiTi? e karma bAMdhe zAnAthI hA, baMdhuo! ApaNe tyAM karmabaMdhanAM mukhya pAMca kAraNe kahyAM, mithyAtva avrata, pramAda, kaSAya ane vega. e jIvamAM A pAMce ya kAraNa mojuda che. e samakitI hoya nahIM. vrata-pratyAkhyAna karI zakatuM na hoya, pramAdamAM te paDayo che. krodhAdi kaSAya paNa badhAM ja enAmAM ane vega mAtra eka che kAyAne te karma baMdhanAM badhAM ja kAraNe hAjara che. hA, e vAta kharI ke tene vikAsa bahu ja alpa che tethI A badhAM kAraNe paNa eTalA prabaLa na hoya. AvA kAraNethI ApaNe jeTalAM ne jevAM nikAcita karmo bAMdhI zakIe evAM e na bAMdhI zake chatAM kAraNo paDayA che vaLI rAga -paNa avyakta rUpe che tethI karmo bAMdhI zakavAnI gyatAvALe e jIva che. baMdhuo A te mAtra nigodanA jInI vAta karI paNa e sivAya cAre ya gatimAM rahelA cha karmo sAthenI A ramata ramyA ja kare che. temAMthI UMcA AvatA ja nathI, kahevAnuM e hatuM ke jIve aneka janma dhAraNa karyA temAM e kaI pragati karI zake ke nahI ! pitAnI pharajone bajAvI zakyo ke nahIM ! sAmAjika daSTie sevA ApI zakyo ke nahIM! AdhyAtmika draSTi e Atma-vikAsa sAdhI zake ke nahIM ! A badhuM karyuM ke na karyuM paNa janma ane maraNa te karyA ja che. kyAreya rokAya nathI.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 huM AtmA chuM temAMthI chUTavA mATe, janma-maraNanA cakravyuhamAMthI bahAra nIkaLavA mATe ja ApaNuM anaMta karuNa-nidhAna prabhue mArga batAvyo che. AdhyAtmiktAnAM ati gahana tane ApaNuM sAme mUkyAM che. teo prakAze che ke AtmA amara che ene janma-maraNa nathI e samaje ene zraddho, ene ArAdho ane janma-maraNanI sAMkaLane teDI nAkho ane AtmA sadA-sarvadAne mATe amara thaI jaze. A tathyane samajAvavA mATe ja Atmasiddhi zAstramAM cha padanI carcA karI che. badhAM ja pada ati mahatvapUrNa che. temAM AtmAnI nityatAnI siddhi karI, ApaNe paramAtmabhAvane pragaTa karavAnI preraNA Ape che. je AtmA nitya che te ja tenuM paramAtmatva pragaTa thaI zake. kAraNa ekavAra AtmA-paramAtmA banI gaye, pachI e anaMta kALa sudhI e ja svarUpamAM rahe che. AnaMdaghanajI mahArAje gAyuM che ke- rIjha sAhiba saMga na parihare re bhAge sAdi anaMta rahaSabha jInezvara prItama mAhara re.... sAhiba arthAt AtmAmAM rahela paramAtma zakti, ekavAra jIva e zaktine rIjhavI pitAnI karI le te pachI anaMtakALa sudhI e AtmAnI ja thaIne rahe. e saMga na cheDe. AvI amApa tAkAta che A nitya AtmAmAM. je eka vAra e sarvathA svabhAve pariNamavA mAMDe te pachI krI vibhAva tene sparzI zake nahIM. janma-maraNanA pherA samApta thaI jAya. ziSyanI zaMkAnuM nirAkaraNa thaI gayuM che. AtmA nitya che e zraddhAmAM besavA mAMDyuM che. saMtoSanuM smita tenA caherA para pharakI rahyuM che. tyAre gurudeva jaDa ane cetananA aMtima pariNamana viSe prazna upasthita kare che. teo ziSyane pUche che kyAre kaI vastune, kevaLa heya na nAza cetana pAme nAza te, kemAM bhaLe tapAsa..70...
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ kemAM bhaLe tapAsa 113 vizvane eka "sanAtana siddhAMta che ke je vastu che tene kadI nAza thatuM nathI ane je nathI tenI kadI utpati thatI nathI. utpatti ane vinAza dekhAya che te mAtra te-te padArthanI avasthAone. padArthamAM eka avasthA ubhI thAya che ane samayanuM nimitta pAmI te avasthAnuM rUpAMtara thAya che. jemake mATIne ghaDe. ghaDo e kaI pitAmAM svataMtra padArtha nathI. kAle kAMI ja na hatuM ane Aje ghaDe utpanna thaI gaye tema nathI thayuM. ghaDo banavA pahelAM mATI hatI. mATIne keIe banAvI nathI paNa te paramANurUpe che ja. mATInA piMDamAMthI ghaDe bane. arthAt paramANuonI mATIrUpa paryAya hatI te ghaDArUpa thaI. e ja ghaDo phUTI jAya tyAre tenA ThIkarA thaI jAya. temAMthI bhUko thaI jAya. temAMthI paNa bArIka pAvaDara thaI jAya. aMte vAtAvaraNamAM phelAI jAya. ghaDAnA nAzanI judI-judI avasthAo thayA pachI chele e paramANurUpe te rahI ja jAya. paramANuone nAza thAya nahIM. pudgalenA moTAmAM moTA audhonuM nAzarUpa aMtima pariNamana eTale ja paramANu. paramANuo pachI keI AgaLa avasthA nathI. paramANuone nAza na thAya, tema tenI utpatti paNa thAya nahIM. duniyAnI keIpaNa zakti paramANune utpanna na karI zake ke nAza paNa na karI zake. vaLI jaDa zakti paramANune joI paNa na zake baMdhuo! tame jANatA haze ke vijJAne celenja karI hatI ke dharmazAstra je paramANune nathI joI zakyA te ame Microscope vaDe joI lIdhe. tethI zAstro juThAM che. paNa vijJAne zodhelo paramANu tUTI gaye tenAM bhAga thaI gayA. paramANu te enuM ja nAma ke jenA be TUkaDA thaI zake nahIM. e yugalane aMtima hisso che. vijJAne je je hate e te aneka paramANuo maLIne banelA sakaMdhane je hatuM, paramANune nahIM. vaijJAnikanI leboreTarImAM ghaNu zaktizALI sAdhane hovA pachI paNa e badhAM ja sAdhane jaDa. jaDanI zakti simita hoya ane cetananI asIma, tethI ja ApaNA kevaLajJAnI bhagavaMte e pudagalanAM aMtima bhAga-2-8
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114. huM AtmA chuM bhAga rUpa aNune joI lIdhe ! vicAra te kare baMdhuo ! kevaLI para mAtmAnI zakti kevI jabaradasta haze ke je vastune jovA-jANavA mATe vijJAna karaDe nahIM arabe rUpiyAnuM pANI kare che. AkhI ne AkhI jaMdagI khacI nAkhe che. sarvasvane bhega Ape che chatAM nathI joI zakAtI. te vastune, are ! mAtra vastu ja nahIM, vastunAM guNa ane temAM thatI samaya-samayanI paryAne samaya mAtramAM joI le ! kevaLajJAnamAM eka sAthe AkhuM vizvataMtra eka samayamAM jhaLake ! te kevaLI paramAtmAnI leboreTarI kevaDI ? prayogo kevA ! zakti keTalI ? baMdhuo ! anaMtanA ArAdhaka AtmAo anaMtane pAmI gayA. kevaLIe pragaTa karelI badhI ja zaktio anaMta ! jJAna anaMta, darzana anaMta, vIrya anaMta ane sukha anaMta ! anaMtane pAmavAvALA ja anaMta dravyane jANuM zake. are ! dravyanI anaMtatAne jANI zake ! dravyanI anaMta zaktione mApI zake ! kevaLI paramAtmAe joyelA paramANune sImita vaijJAnika zaktio zuM mApI zake ? tethI ja kevaLI paramAtmAe kahyuM ke paramANu keIthI utpanna nathI thate ane nAza paNa pAmate nathI dekhAtA vinAzakArI padArtho e badhAM ja paramANuonAM kadho . ska tUTe che, nAza pAme che ane tenI aMtima avasthArUpa paramANurUpe anAdikALathI A vizvamAM rahyAM che ane anaMtakALa sudhI raheze. gurudeva ziSyane kahI rahyA che. he vatsa ! jaDanuM sUphamatama svarUpa meM tane batAvyuM. have huM tane pUchuM chuM ke tArI mAnyatA mujaba cetana-AtmAne nAza thatuM hoya to tenuM aMtima pariNAma zuM? te tuM mane batAva ! - ziSya vicAramAM paDyo. gurudevanAM praznane zuM javAba hoI zake tene gaNadhara gautame, prabhu varane pUchele prazna yAda AvyuM. gautame prabhune pUchyuM hatuM ke A jIvanI utpatti kyAre thaI ? zemAMthI thaI?
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ kema bhaLe tapAsa 115 kevaLajJAnI paramAtmA tIrthaMkara mahAvIre bhUtakALanA eka pachI eka paDa ukheLavA mAMDayA. anaMtakALa sudhI pAchaLa daSTi karI paNa zemAMthI ya jIva utpanna thaye dekhAya nahIM. AtmAnuM svataH ane sahaja hevApaNuM ja emanA jJAnamAM dekhAyuM. zrI prabhue gautamane pharamAvyuM H gautama mArA jJAnamAM jIvanI utpatti dekhAtI ja nathI ! mATe te anAdi che ! jenI Adi nathI te anAdi ! ane jene aMta nathI te anaMta. sAthe ja gautamane bIjo prazna ha, prabhu? te jIvane aMta kyAre ? ane anaMtajJAna saMpanna vibhue bhaviSyakALanAM paradAone vidhIne pitAnI divya daSTi dUra-sudUra anaMta bhaviSya sudhI doDAvI. paNa jIvanamAM aneka janma-maraNa joyA pachI, svAbhAvika pariNatimAM pariNamate bhavya jIva je, aMte mukta thate je ane mukta thayA pachI anaMtakALa sudhI e ja paramecca avasthAmAM virAjate je ane prabhune dhIra-gaMbhIra gheSa gautame sAMbhaLe. gAyamA ! jIva ana-aMta che ! tene kadI nAza thato nathI. Ama jIva anAdi anaMta ! ziSyanAM smaraNapaTa parathI A AkhuM ca citra pasAra thayuM. ziSya stabdha thaI gaye. gurudevanAM praznane uttara tenI pAse nathI. tethI nata-mastake, gurucaraNamAM, vinayAnavata thaI DhaLI paDayo. gurudevanuM aMtaHkaraNa prasanna thaI uThayuM. ziSyanI zraddhAmAM cetananuM nityatva katarAI gayuM. svAbhAvika nityatAne vadhu daDha karavA eka sAdhaka kavi kahe che- agni kASTha-AkAre rahe paNa, thAya na kASTha e vAta nakkI hatuM. zAke laNa dekhAya nahIM paNa, anubhavAya te svAda thakI..ha. zarIrAkAra rahI zarIra na thAu, lavaNa jema jaNAuM sahI...hAM... nadIpa jema sva-para prakAzaka, svayaM-jyoti chuM pragaTa ahIM..hu... agni jema upaga cIpIe, pakaDAu keI sajja nathI..hAM.. prayogathI vijaLI mAkhaNa jema, sahajAnaMda ghana anubhavathI huM. araNInA lAkaDAmAM rahela agni, varSo sudhI lAkaDAmAM rahe, paNa te zakti maTI lAkaDuM na banI jAya. AkhAye lAkaDAnA aNuaNumAM
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 huM AtmA chuM vyApta thaIne rahela hoya tene lAkaDAthI judo pADavA mAgo te, na paDI zake. e zakti rUpe emAM hoya ja, chatAM kASThanA AkArane na thai jAya. kASThanA guNa-dharmone na svIkArI le. vaLI zAkamAM nAMkheluM mIThuM dekhAtuM nathI. e sivAyanAM haLadara, maracuM, dhANAjIruM, tela vagere padArtho joI zakAya. paNa mIThuM che ke nahIM te jovA mATe zAka cAkhavuM paDe. svAdathI ja khabara paDe. AMkhe na dekhAtuM mIThuM zAkamAM che te svAdanA anubhavathI jANI zakAya che. e ja rIte AtmA kahe che. huM anAdithI zarIra sAthe rahuM chuM. jevA AkAranuM zarIra hoya tevA AkAramAM rahuM hAthInA zarIramAM houM te evo AkAra ane kaMthavAnA zarIramAM houM te e AkAra. jeTalA zarIra badalAya eTalA AkAra badalAya, paNa tethI huM zarIra banI jAuM nahIM. Aja sudhI zarIrarUpa banyuM nathI ane kadIye banIza nahIM. vaLI zAkamAM mIThuM dekhAya nahIM chatAM svAdathI anubhavAya che, tema huM zarIramAM chuM te AMkhathI dekhAuM nahIM, anya indriyathI jaNAvuM nahIM, paNa huM sva-para prakAzaka chuM. mane jevA bIjA keI prakAzanI jarUra nahIM. ratnane jevA ke dIpakane jevA bIjA prakAzanI jarUra nathI, tema huM svayaM joti svarUpa chuM. AvA mArA pragaTa caitanya lakSaNathI ja mane jANa zakAya. mane pakaDavAnI-jANavAnI paNa paddhati che. ema ne ema nA pakaDAuM. jevI rIte kelasAnA aMgArA hAthamAM nathI levAtA paNa tene pakaDavA cIpiyAnI jarUra paDe che. tema "huM" paNa AtmAnA jJAnapaga vaDe ja pakaDamAM AvuM chuM ane te paNa keI "sajajana" puruSa ja pakaDI zake. sat + na = sajajana. je manuSyane sane jANavAnI prabaLa tAlAvelI lAgI che te ja sajjana. evA sajjana puruSane upaga ja jAgRta hoya tethI te ja mane pakaDI zake. - pANImAM rahela vIjaLI ane dUdhamAM rahela mAkhaNa, prayoga dvArA ja meLavI zakAya che. mahenata na thAya te tattva hAthamAM Ave nahIM. pANI
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ kema bhaLe tapAsa 117 mAMthI vijaLI meLavavA keTalA moTA ane keTalI saMkhyAmAM mazIne ! keTalo samaya, zakti ane saMpattine kharca ! e badhuM yogya rIte karavAmAM Ave te ja pANImAMthI vijaLI maLI zake, anyathA karaDe varSo sudhI pANa ema ja paDayuM rahe. kaMI ja na pAmI zakAya. dUdhamAMthI mAkhaNa meLavavA mATe paNa eTalo ja puruSArtha, te ja maLe ! e ja rIte dehamAM rahelA AtmAne paNa pAmI zakAya che. sahaja AnaMdanA piMDa rU5 AtmAne anubhava prAga dvArA ja pAmI zakAya. Ama mahApuruSo samajAve che te AtmA anubhavagamya che. Indriya ke mananI pakaDamAM Ave nahIM e IndriyAtIta padArtha che. gurudeve Apela sarva samAdhAne ziSyane sucyAM, tenA para zraddhA thaI ane tene AtmasAt karyA tethI ziSyanAM mukhethI uddagAra sare che. bIju pada te mAre AtmA avinAzI che - dhruva ne zAzvata svarUpa...2 deha-dehInI abheda bhinnatA...(2) myAnamAM samazera rUpa.mArI. AtmAnI nityatAne zraddhato ziSya AgaLa zuM zaMkA kare che te avasare..
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI jIva biMdya ! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA karma-kalaMkane nAza karanArI che. vizuddha AtmAne karma, e kalaMka che. ane karma che tyAM ja saMsAra che. karmane nAza thatAM saMsArane nAza thaI jAya che. jijJAsu ziSyanA aMtaramAM uddabhavelI be zaMkAonuM samAdhAna thaI cUkayuM che. "AtmA che ane te nitya che. A zraddhA aMtaHkaraNamAM UDI utarI gaI che. vicAraka ziSya A baMne pado para vadhu vicAraNA kare che. dravyAtmaka ane paryAyAtmaka dRSTinI vicAraNA enA manamAM bIjI zaMkAo janmAve che. dravyathI AtmA nitya che chatAM vividha paryAyarUpa pariName che. je jagatanA sarva jene jotAM pratibhAse che. vaLI sarva jemAM vibhinnatAne pAra nathI. A vibhinnatAnuM kaMIka majabUta kAraNa hovuM ja joIe. kAraNa vinA keI kArya saMbhavI zake ja nahIM. A vicAra karatAM ziSyanA manamAM e satya jAgRta thayuM ke jenI bhinna-bhinna paryAnuM kAraNa karma ja hovuM joIe. je kAraNamAM karma hoya te karma keNa kare? zuM AtmA ja karma karate haze ? ke keI anya ? A zaMkAmAM nimittabhUta che sAMkhyAdi darzana. kAraNa sAMkhya darzana, pAMca jJAnendriya, pAMca karmendriya, pAMca bhUta, pAMca tanmAtrA, mana, buddhi, citta ane ahaMkAra A vIza to ane paccIzamAM puruSane tattvarUpa mAne che. temAM puruSa arthAt AtmAne
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI jIva abaMdha 119 akartA ane abhaktA mAne che. tethI ziSyane e zaMkA che ke AtmA karmane kartA hoya ke nahIM ? te viSe vicAratAM je-je prazno UyA te gurudevanI samakSa rAkhe che. kartA jIva na kamane, karma ja kartA karma, athavA sahaja svabhAva kAM, karma jIvane dhama....71.... he gurudeva ! jIva karmane kartA hoya ema jaNAtuM nathI. paNa kama ja karmane kartA heya. jIva para karmo sattAmAM paDayAM che te karmo ja pitAnI parispaMdana vaDe bIjA karmone kheMcatA hoya. mATe karmathI, karma sAthe karma baMdhAya. kAraNa AtmA caitanya che ane karma jaDa che, vaLI karma jenAthI thAya che te mana-vacana kAyAnA yoga paNa jaDa che. jaDa dvArA thayelI pravRtti jaDa karmone grahaNa kare che. te jaDa karmo, jaDa sAthe ja baMdhAya. jaDa-cetana sAthe kaI rIte baMdhAya ? eka dorI vaDe koI paNa vastune bAMdhe, te derInI gAMTha dorI sAthe ja paDe, e vastu sAthe na paDe. kUtarAnA gaLAmAM sAMkaLa nAkhe te sAMkaLanuM gaThabaMdhana sAMkaLa sAthe thAya kUtarAnAM gaLA sAthe na thAya. e ja rIte jaDa karmo, cetana AtmA sAthe na baMdhAya paNa jaDa kame sAthe ja baMdhAya. vaLI AtmA arUpI ane jJAnInI daSTie karmarUpI. te arUpI sAthe rUpInuM baMdhana na thAya. rUpIthI rUpI baMdhAya. karmo sAthe ja karmo baMdhAya e tarka yuktiyukta lAge che. je Ama nathI, te karmanuM AtmAmAM AvavuM enI meLe thayA kare che. kamane e svabhAva hovo joIe ke anAyAse, AtmAnAM keIpaNa prakAranAM prayatna vinA ja AtmAmAM AvyA kare. paNa Ama mAnatA, AtmAnuM katRtva siddha thatuM nathI. ema paNa nahI te jIvane ja svabhAva haze ke e karma karyA ja kare. paNa A vAta mAnavA jatAM jIvanamAM mokSanI saMbhAvanA nathI lAgatI. kAraNa svabhAva te enuM nAma je dravyathI kadI alaga na thAya. tethI jIva haMmezAM karma karyA ja kare te mukti thaI zake nahIM.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 huM AtmA chuM je A badhA vikalpa yogya na hoya te- AtmA sadA asaMga ne, kare prakRti baMdha athavA Izvara preraNuM, tethI jIva abaMdha..7ra. AtmA asaMga svabhAvI che. zuddha-buddha-nirmaLa che. rAga-dveSa te tene svabhAva nathI. Avo zuddha svarUpI AtmA karma kaI rIte kare? mATe satva, rajas ane tamasu AvI triguNAtmaka prakRti che te ja karma karyA karatI heya, temAM AtmAne kaMI levA devA nahIM. tethI baMdha te prakRtine thaye, AtmA abaMdha che. A mAnyatA paNa sAMkhya vedAMta darzananI che. ziSya e mAnyatAnA AdhAre ja AvI zaMkA uThAve che. tathA ga-niyAyika darzanavAdIo AtmAnA astitvane svIkAratA hovA chatAM sRSTikartA rUpa IzvaramAM zraddhA dharAve che. tethI jagatamAM je kaMI thaI rahyuM che te IzvaranI preraNAthI ja thaI rahyuM che. temAM jIva je karma kare che te paNa IzvaranI preraNAthI ja kare che. AvI mAnyatA paNa che. A vAta ziSyanA manamAM beThI che tethI e kahe che, ke jIva kazuMya karatuM nathI paNa Izvara tenI pAse karAve che. tethI AtmA te abaMdha ja kare che. koIpaNa taka vaDe AtmA karmane rtA sAbita thatuM nathI ane ema ja hoya te meSa upAyane paNa koI hetu nathI- mATe mokSa upAyane, keI na hetu jaNAya; karmataNuM kartApaNuM, kAM nahIM, kAM nahI jAya...73... ziSya kahe che gurudeva! ghaNuM vicAryA pachI ema lAge che ke (1) kAMte jIva karmane kartA nathI athavA (2) karmane kartA che te e kartA paNuM tenuM kAyamanuM che. prathama vikalpa vicAratAM karmanuM kartApaNuM jIvamAM ghaTita na thatAM anya-anyamAM ghaTe che. 1, karma-karmane rtA che. 2, kamane sahaja svabhAva che ke te AmA para AvyA kare che. 3, prakRti ja kama baMdha kare che ane 4, Izvara prerita karma baMdhAya che.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI jIva abaMdha 121 A cAreya kAraNone jotAM ema lAge che ke je jIva karma karate nathI, te akartA che. te te baMdhAyele paNa nathI. je baMdhAyelA che tene mukta thavAnI IcchA hoya. paNa baMdhana nathI tene mukti paNa zAnI ?tethI te mekSano puruSArtha zA mATe kare? vaLI je kaMI karI zakato ja na hoya te mokSane puruSArtha paNa kema karI zake? tenAmAM kaMI paNa karavAnuM sAmarthya ja nathI. bIjo vikalpa AtmA karma kartA che. te te tene svabhAva kare che. je svabhAva che te jIvathI judo na paDe. te karmanuM karavApaNu jIvamAM haMmezAM rahe ja, te jIvathI dUra na thAya ane ema ja che to paNa jIvane makSa na saMbhave.. | mATe he gurudeva! Apa mekSanA puruSArthanI preraNA Ape che te paNa vyatha kare che. mArA mananI A badhI ja zaMkAo mane muMjhavI rahI che mATe Apa kRpA karI mane samAdhAna Ape. ahIM ziSyonA praznothI, enI tava vicAraNAthI e spaSTa pratita thAya che ke ziSya darzanane abhyAsI che. paNa dArzanikenI paraspara virodhI mAnyatAothI te muMjhAI gayA che. gurudeva tavAnubhavI che. dharmanAM UMDAM rahasyanA jANakAra che. teo samaje che ke darzananI carama pariNati dharma che. jyAM darzana virodhI matanA kAraNe asamaMjasa ubhI kare che tyAM dharma paraspara sAmaMjasya sthAyI tatvanAM rahasya saralatApUrvaka samajAve che, eTale ja dharmamaya tattvane jANavA mATe ziSya gurudevane vinavI rahyo che. ziSyanI vinatine svIkAra karI gurudeva zuM pharamAvaze te avasare.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya na cetana peraNA...! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA karanAra jIva kamazaH akartA bhAvane prApta thatuM jAya che. Atmavizuddhi vadhatI jAya, tema-tema vadhatI AmasthiratA niSkAmatAmAM pariName ane karmabaMdha ochA thAya. jIvanA sat puruSArtha vaDe ja A sAdhI zakAya che. jIva virAdhaka mArge puruSArtha kare te karmonA theka vadhatA jAya paNa ArAdhaka mArgamAM puruSAthI bane te karmane nAza thavA sAthe navA karma baMdha paNa ochA thAya. jijJAsu ziSyanA manamAM e ja zaMkA che ke zuM karmabaMdhane puruSArtha jIva vaDe ja thAya che ke anya kaI kAraNa che? arthAt jIva karmane kartA che ke nahI? A prazna gurudeva samakSa rAkhe che. gurudeva uttara Ape te pahelAM ApaNe A viSayamAM thaDe vicAra karIe - jIvanA kartApaNuM viSe judI-judI daSTithI vicAravuM Avazyaka che. jaina paraMparAne syAdvAda siddhAMta nayAtmaka che. pratyeka vastune judA-judA nathI abhyAsIne ja nirNaya Ape che. temAM mukhya naya be, vyavahAra naya ane nizcaya naya.. vaLI tenA vividha prakAra. vyavahAra nayathI be prakAre vicArAya. 1, vyavahAra naye AtmA, jaDakarmane kartA che. karma sahita AtmA rAga-dveSa kare che. karmanA udaye jIvane rAga paNa thAya ane dveSa paNa thAya rAga-dveSamAM jIva bhaLI jaI pote rAgarUpe pariNamavA mAMDe. tethI Atma-pradezamAM spaMdana thAya ane e spaMdana, zarIre tela lagAvela mANasa dhULanI rajane grahaNa karI le che tema - vAtAvaraNamAM rahela karma
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 heya na cetanA preraNA yegya paramANuone grahaNa kare che, ane te AtmA sAthe kSIra-nIranI. jema baMdhAI jAya che. Ama e jaDa karmane kartA thayA. 2, vyavahAra naye AtmA grAma, nagara, ghaTa-paTa Adi padArthone kartA che. vyavahAramAM jeTalA padArtho bane che te kekanA, dvArA banatA ApaNe joIe chIe. vaLI e jAtane zabda prayoga paNa thAya che ke A ghaDe kuMbhAre banAvyuM. A makAna kaDiyAoe banAvyuM. A kAma meM karyuM ema upacArathI, Ama ja vyavahAra thAya che. vAstavamAM joIe te je kArya je paramANuothI banyuM te paramANuo te - te rUpe pariNamavAnI yegyatAvALA hatA ane vyaktinuM nimitta pAmIne pariNamyA. jemake mATIne ghaDo bane. mATImAM ghaDe banavAnI yogyatA hatI ane kuMbhAra tenuM nimitta banyo ane vyavahArathI ema ja kahevAya ke ghaDe kuMbhAre banAvyuM. te vyavahAranaye AtmA padArthone kartA che. 3, azuddha nizcayanaye AtmA cetana karmone kartA che. vAstavamAM karmo te jaDa che. paNa jaDa karmonuM nimitta pAmI AtmAmAM rAgAdi bhAve thAya che, AtmA te bhAvane kare che. tethI rAgAdine cetana karma kahyAM. A rAgAdi e jIvane pitAne svabhAva nathI, paNa jIvane vikAra che. tethI azuddha nizcayanaye AtmA rAgAdine kartA che. - 4, zuddha nizcayanaye AtmA nija svabhAvarUpa anaMta jJAnAdine kartA che. anaMtajJAna AtmAne guNa che. guNamAM paryAye thayA kare che. jIva jJAnanI paryAne kare che tethI zuddha nizcayanaye e jJAnAdine kartA che. 5, parama zuddha nizcayanaye AtmA akartA che. AtmA tenA sahaja svarUpamAM akhaMDa ane avikArI che. svabhAva che te trikALI satya che. tene kare paDe nahIM. pANImAM rahelI zItaLatA pANImAM hoya ja. zItaLatA mATe pAIne kaMI karavuM paDatuM nathI. tema AtmAmAM rahela trikALI svabhAva parama pariNAmika bhAva che te mATe tene kaMI karavApaNuM nathI. tethI parama zuddha nizcayanaye AtmA akartA che.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 huM AtmA chuM A rIte jIva sAthe kartApaNuM keTalIka daSTithI ghaTI zake che ane keTalIka daSTithI jIva artA che. syAdvAda siddhAMta jIvane kartA ane akartA baMne mAne che. nATaka samayasAramAM banArasIdAsa A tatva samajAve che gyAna sarupI AtamAM kare gyAna nahi aura daraba karama cetana kare, yaha vivahArI daura.... jJAna svarUpI AtmA jJAna sivAya bIju kaMI karatA nathI paNa je ema kahevAya che ke dravyakarma cetana kare che te vyavahAra nayathI che. banArasIdAsa paNa nizcayathI AtmAne jJAnane kartA kahe che ane vyavahArathI kamarane kartA kahe che. A badhI ja mAnyatAone lakSyamAM rAkhI gurudeva pitA taraphathI ziSyane samAdhAna Ape che. heya na cetana praraNuM, keNu grahe te karma ? jaDa svabhAva nahIM preraNA, juo vicArI dharma..74.. ziSya zaMkA karatAM kahyuM hatuM ke "rtA jIva na karma ne tenA uttaramAM gurUdeva pharamAve che ke avakAzamAM rahela karmavarNanAM pugalene AtmA tarapha kheMcAIne AvavAmAM keNa prerita kare che ? AtmAmAM jyAre rAgazreSanAM spaMdana thAya, AtmA kaMIka bhAva kare tyAre e bhAvenAM taraMge bahAra Ave che, ane avakAzamAM viharatAM karma vargaNAnAM pudgalemAM khaLabhaLATa pedA kare che. te te bicArA pitAnI sahaja sthitithI vAtAvaraNamAM viharatAM haiya, bahArathI zarIrane spazI-spazIne cAlyAM jatAM hoya, zarIra-mana ke AtmAne kaI asara karatAM na hoya, paNa AtmAnA rAgAdibhAvenA taraMge zarIrathI bahAra AvI karmavargaNanAM pudgalene AtmA sAthe joDavA prerita kare che. tethI karma pugalo kheMcAIne AtmA sAthe lAgI jAya che. AtmAnI preraNa vagara A thatuM nathI.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ heya na cetana preraNA 125 AtmAmAM paDelAM karmo paNa jaDa che. e AtmAne udayamAM Ave paNa jIva je rAgAdi bhAva na kare te mAtra jaDa karmonA udayathI anya karmo ne Azrava thatuM nathI. AtmA para paDela anata-anaMta karmo game teTalAM zakitamAna hoya paNa tenA pitAmAM preraka zakita nathI ke te bahAranAM karma pugalene prerita kare ane pitA tarapha kheMce. A daSTithI jIva karmane preraka gaNAya paNa kartA nahIM. jaDa padArthomAM A zakti nathI. e keIne paNa, kaI rIte prerita karI zake nahIM. tamArI pAse zAstrane uttama grantha che. te varSo sudhI gharanAM kabATamAM paDa rahe paNa aMdarathI tamane svAdhyAya karavAnA bhAva na jAge ane grantha hAthamAM na le te graMtha tamane preraNA Ape nahIM ke bhAI ! mane le ane vAMca. e ja rIte tamane krodha Avyo che pAse lAkaDI paDI che, te e uchaLIne tamArA zatrane vAgatI nathI paNa tame hAthethI upADI ne pheke te ja e kArya kare che. are ! kaI mANasa, zastronuM goDAuna bharyuM che temAM jaI kaI mANasanuM khUna karI nAkhe te eka paNa zastra, pitAnI jagyAethI upaDI tene sajA Ape nahIM. kAyadAnAM hajAra pustake paDayAM che, tenI vacce jaI bhayaMkara aparAdha karanAranI sAkSI, e pustaka banI zakatAM nathI. Ama jaDa padArthamAM koIne prerita karavAnI zakti nathI. je ema heta te ghaTa-paTa Adi padArthomAM paNa rAgAdi AvatA ane te paNa karma bAMdhavA mAMData, paNa ApaNe kadI kaI jaDa padArthamAM krodha thate joyo nathI ke nathI evA bIjA koI bhAve jeyA. Ama karmabaMdha AtmAnI preraNazaktithI ja thAya che. e zakti jaDamAM nathI. mATe jIva karmane kartA che, ane sAthe bIjI vAta ziSya kahI hatI ke karma ja kartA karma" e paNa gya karatI nathI. upara kahyuM tema tenAmAM prerakazakti nathI. - have zaMkA karanAra ziSya gAthAnA trIjA-cothA padamAM je kahyuM hatuM ke athavA sahaja svabhAva kAM, kama jIvane dharma." A baMne vikalponuM gurudeva nirAkaraNa kare che.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 huM AtmA chuM je cetana karatuM nathI, nathI thatAM te karma, tethI sahaja svabhAva nahIM, temaja nahIM jIva dharma...75 karma pitAnA sahaja svabhAvathI ja AtmA sAthe baMdhAya che. e vikalpa koIpaNa rIte ghaTita thatuM nathI. pahelAM kahyuM tema AtmA rAgAdi bhAve kare te ja karma kheMcAya che. rAgAdi bhAvarUpa bhAvakarma AbhA kare che ane karma pudgalarUpa dravyakama jJAnAvaraNIyAdirUpe pariNata thAya che. . bhAvakarma kAraNa che. ane dravyakame tenuM kArya che. kAraNa vinA kArya saMbhave nahIM. tethI karmo anAyAse AtmAne vaLagI zake nahIM. je cetana rAgAdi na kare te karmo thAya nahIM. je je mokSe padhAryA te che paNa jyAM sudhI rAgAdi bhAve karatAM hatAM tyAM sudhI karmonA baMdhanathI baMdhAyelA hatA ane navA karmo upArjana karatA ja hatAM paNa jyArathI cetananA rAgAdi bhAvarUpa preraNuM baMdha thaI ke karmo zekAI gayAM. ApaNA zAstromAM evA aneka jInAM draSTAMta che. muni gajasukumArane Instant mukita joItI hatI ane teoe prabhu pAse bhAvo pragaTa karyA. prabhu lAMbA samaya sudhI purUSArtha karuM ane pachI mukita maLe evuM mAre nathI joItuM paNa mane te Instant mukti joIe che. prabhue pharamAvyuM - jA smazAnamAM jaI sarva parabhAvene choDI Atma-svarUpanI ramaNatAmAM magna thaI jA ane mukita laI le." gajasukumAra smazAnamAM padhAryA. cetanAne pitAmAM ja vALI dIdhI, tene manAI karI dIdhI ke "tArI preraNAzakita ne saMkelI le ane kaMI paNa thAya rAgAdi nahIM karavAnA" basa, cetana samajI gayo ane teNe pitAne vyApAra saMkelI lIdho. paNa AtmA para paDelAM karmo cUpa kema bese ! emaNe te pitAne prabhAva batADavA mAMDe. AtmA-zarIra para rAga kare ane nimitta para dveSa kare, e Uya AvyuM. paNa cetana pitAnAmAMthI eka tasu bhAra khasI zake tema na hate. manAI hukama hatuM. ane teNe udaya ne gaNakAryo nahIM. te tarapha joyuM ja nahIM. pite kaMI karyuM ja nahIM. mAtra pote pitAmAM ja rahyA ane gajasukumArane Instant mokSa maLI gaye.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAya na cetana preraNA 127 badhAM ja nimitto, karma baMdha karAve tevAM hatAM paNa je cetana karatuM nathI, thatAM nathI to karma" A ukita ne temaNe sArthaka karI batAvI. gurudeva paNa e ja pharamAve che ke Ama hovAthI karma pitAnI meLe anAyAsa AtmA sAthe baMdhAya te tene sahaja svabhAva Tharate nathI. bIjI vAta je tuM ema kahe che karma karyA karavAM te jIvane dharma che te te vAta paNa yukita-saMgata nathI. dharma te enuM nAma ke je dravyathI judo na paDe. sAkaranI mIThAza tenAthI kadI alaga thatI nathI. keTI upAye paNa tema thaI zake nahIM. e ja rIte karma karavAM e je jIvane dharma ja hoya te karmabaMdha karate AtmA kadI aTake nahIM ane kadI kaI jIvane makSa saMbhave nahIM. e karelAM karmothI akaLAya nahIM, kAraNa svabhAva sahaja heya. vaLI AtmA karmane grahaNa karanAra kartA che ane karma grAhya padArtha che. te grAhaka ane grAhya padArtha kyAreya eka thaI jatAM nathI. baMnene avinAbhAva saMbaMdha nathI paNa saMga saMbaMdha che. tethI haMmezAM sAthe rahenAra nathI. vaLI AtmAnAM zuddha svarUpamAM karmanuM kartApaNuM nathI. A te ajJAne karI jIva e pariNamane pariName che. te ajJAna e moTAmAM meTo bhrama che. brama kadI kAyama TakI zake nahIM ane e sarvathA tyAjya ja che. Ama karmanuM kartApaNuM e jIvana dharma nathI. ahIM ziSya karelI be zaMkAonuM nirAkaraNa gurudeve karyuM. eka karmane sahaja svabhAve AtmAmAM AvavApaNuM teNe mAnyuM hatuM te ane bIje karma karavAM e jIvane dharma che. haju A viSayamAM zive ubhA karela bIjA prazno che. tenuM samAdhAna sadgurudeva kema Apaze te avasare...
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ asaMga che paramArthathI...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa, amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, caitanyanI anubhUti karAve che. caitanya nuM artha kriyAkAritva zuM che te samajAve che. dareka dravyane pitAnI sahaja sthitimAM je pariNamana che te tenuM artha kriyAkAritva che arthAta dravyamAM sArthaka kiyA thaI rahI che. ziSyanAM manamAM uddabhavelI zaMkA pAchaLa A rahasya che ke AtmA kaMIpaNa karavA samartha che ke nahIM ? AtmAnuM cetanatva kyAM sudhI kAryakArI che? Aja sudhI jIve jaDanI kriyAone ja jANe che. AtmAnI kriyA vize ajANa che mATe ja A zaMkA thavI svAbhAvika che. gaIkAle ja e vAta ApaNe vyavahAra naya ane nicaya naya thI vicArI. AtmAnuM bhinna-bhinna prakAre kartRtva ane aMte akatRtva che. temaja ziSyanI zaMkAonuM samAdhAna paNa gurudeve ApyuM. cetana preraNa kare te ja karma thAya ane je kaMI na kare te ja karma thAya nahIM. bahu sIdhe hisAba che. rAga-dveSa jIvane svabhAva nathI chatAM vibhAvamAM jaI e karyA ja kare che ane tethI karmo AvyA ja kare che. rAgAdi bhAve karavAnuM jIva choDI de pachI karma nahIM Ave. Aja viSayamAM zive kahyuM hatuM ke "AtmA sadA asaMga che. asaMgI AmA, sarva saMgathI rahita hoya pachI e karma kaI rIte upArjana kare ? gurudeva uttara Ape che. kevaLa heta asaga je, bhAsata tane na kema? asaMga che paramArthathI paNa nija bhAne tema-76...
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 asaMga che paramArthathI asaMgabhAva eTale sarva-saMga parityAga. jene bIjA zabdomAM nigraMtha dazA kahevAya che. bAhya-AtyaMtara graMthInuM chUTI javuM te che nircathatA. zrImadjIe paNa nigraMtha dazA eTale sarva saMbaMdhanAM tIkSaNa baMdhanane tyAga ema kahyuM che. grantha eTale gAMDa. bAhya ane AtyaMtara gAMThone UMDe saMbaMdha che. jIva jyAM janma dhAraNa kare, temAM ya manuSyabhavamAM Ave tyAM tenA keTalAka saMbaMdhe anAyAse hoya che ke je A janmamAM bAMdhavA paDatA nathI. pUrvajanmanA RNAnubaMdhanA kAraNe ja mA-bApa, bhAI-bahena ane anya kuTuMbIjane sAthenA saMbaMdho janmatAMnI sAthe ja baMdhAI jAya che. snehImitro vagerenA saMbaMdho samajapUrvaka bAMdhato hoya che. arthAt kaMIka gAMTha vALI, zAnI gAMTha vALI ? jenI sAthe saMbaMdha bAMdhe tenA rAga bhAga sAthe potAnA rAganI gAMTha vaLe tyAre ja saMbaMdha baMdhAya che. e ja rIte zatrutAnA saMbaMdha paNa che. tyAM jIva dveSanI gAMTha vALe che. A che bdhi. jIvane nigraMtha dazAnI prAptimAM A gAMThe naDe che. AtmAne dhyAnamAM parovAI javuM hoya te parovAI zakatuM nathI. soyamAM parovavAnA dorAmAM gAMTha hoya te dare seyamAM Ave nahIM. are ! parovyA pachI dorAmAM gAMTha paDI te kapaDuM sIve temAM e dore pasAra thaI zake nahIM ! baMdhuo ! jyAM-jyAM gAMTha che tyAM-tyAM Ama ja che. gAMTha vikAsane rUMdhI nAMkhe che. AgaLa vadhavA de nahIM. paNa ApaNuM avaLAI te juo ! jIvane rAga-ane Sa baMnenI gAMThe vadhAravI game che. rAganA jeTalA saMbaMdho vadhe te vadhAravAnI IcchAvALe che, ane zreSanA saMbaMdhe ne vadhu majabUta karavAnI bhAvanAvALe che A jIva. A rAga-dveSanI gAMThene DhIlI pADI cheDI nAkhavAne ke kApI nAkhavAne puruSArtha e ja niJthe-dazA pAmavAne puruSArtha che. sAthesAthe AMtarika nircathatA paNa prApta karavAnI che. te vibhAvene tyAga eTale ke rAga-dveSanA tyAgathI ja prApta thAya che. Ama rAga-dveSanI bhAga-2-9
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 huM AtmA chuM maMdatA te ja nirgathe dazA. e che sarva saMga parityAga. bahArathI nehI svajane, parigraha Adine tyAga ane aMtarathI rAgAdi mamatvane tyAga. AvI asaMga dazA jIvamAM Ave tyAre ja tene svane anubhava thAya. | sarvocca asaMga dazAmAM te eka karma paramANunI paNa sparzanA rahetI nathI, zrImadjIne ja zabdomAM eka paramANu mAnI na maLe sparzatA pUrNa kalaMka rahita aDela svarUpa jo.... jyAM jIvane sarva paramANuone saMga chUTI jAya che-e che asaMga dazA. karma paramANuothI gherAyele jIva ja saMsAramAM bhame paNa Atma vikAsanI sarvocca sthitimAM karma sahita, sarva paramANuo chUTI jAya. mana-vacana-kAyA ane karma je sarva pudgala rU5 che te caitanya AtmAthI sarvathA alaga thaI jAya che tyAM AtmA saMpUrNa kalaMka rahita thAya che ane akhaMDa, nizcala svarUpanI prApti thAya che. AnuM nAma che sarvathA nigraMtha dazA, ane e che asaMga dazA. gurudeva pharamAvI rahyAM che ke je jIvanI A dazA hatA te tene e dazAne anubhava jarUra thaye heta. paNa Aja sudhIne anubhava zuM che? AtmAne kaI raMga ke saMga na lAge heya e anubhava karyo che kharo? baMdhuo ! ApaNe ApaNuM jIvana kALanA anubhavane vicAra karIe. te sarva anubhave vyakti ke vastunA saMgathI ja jamelA che. parapadArthanI prIti ane tenI sAthe gADha saMga ja AvA anubhavanuM kAraNa banyAM che. vizvamaMca para A sivAya kyA anubhavo che ? vadhu uMmaravALe vyakti ema kahe ke huM ghaNe anubhavI chuM. meM ghaNI lIlI-sUkI joI nAkhI. te badhuM zuM che? dhana meLavyuM ke gumAvyuM ! saMsAranA saMbaMdhamAM sukha maLyuM ke duHkha maLyuM. jagatanAM padArthone joyA, jANyA ane mANyA. basa, A ja che jIvanane anubhava. A badhA ja anubhave paranA saMge ja pAme. paNa AtmAnI asaMga dazAne anubhava thayo nathI.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ asaMga che paramArthathI 131 vAstavamAM AtmA asaMga ja che paNa jIva sva-svarUpamAM Thare te ja e dazAne anubhava karI zake. kavivara banArasIdAsa AtmAnI asaMga dazAnuM varNana karatAM kahe che. jabahI hai cetana vibhAvasa ulaTi Apu, samai pAI apanI subhAu gahi lInI hai. tabahI teM je je lene ga saba lInI, je jo tyAga joga se se saba chAMti dina hai. lebeko na rahI Thaura tyAgavekIM nAMhi aura, bAkI kahA ubarayo ja kAraju navInI hai. saMga tyAgi aMga tyAga vacana taraMga tyAga, mana tyAga buddhi tyAgi AyA sudhdha kina hai. jyArathI AtmAe vibhAva pariNatine choDI, nija svabhAvane grahaNa karI lIdhuM che, tyArathI grahaNa karavA gya grahaNa karI lIdhuM ane choDavA gya choDI dIdhuM che. have grahaNa karavAnuM kaMI bAkI nathI rahyuM ane choDavAnuM paNa nathI rahyuM, temaja keI navuM kArya karavA jevuM paNa nathI rahyuM. sarva parigraha, zarIra, ane vacananA taraMgane tyAga karI dIdhe, vikalpa tajI dIdhAM, buddhine choDI dIdhI ane AtmAne zuddha karI lIdhe. A che asaMga dazA. AtmAnuM maulika svarUpa Aja che. jIva aMtarmukha thAya te A svarUpanI anubhUti karI zake che. gurudeva kahe che, he ziSya ! Ama AtmA asaMga svarUpa hovA chatAM atyAre tArA anubhavamAM AvatuM nathI tethI e nizcita thAya che, ke e azuddha che, samala che, saMgI che ane tethI ja karmane kartA paNa che. ziSyane eka vikalpa haju bAkI che "athavA Izvara preraNA ema kahI kamane kartA jIva nahIM paNa Izvara che ema kahevA mAge che. gurudeva tenuM samAdhAna Ape che - kartA Izvara keI nahIM, izvara zuddha svabhAva athavA preraka te gaye, Ikavara deSa prabhAva.77.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 huM AtmA chuM prathama te e vicAravuM ghaTe ke Izvara kene kahIe? je darzane IzvaramAM vizvAsa kare che teo A vizvanI sarvocca tathA eka, advitIya zakti te Izvara, ema mAne che. vaLI jemaNe amApa aizvarya prApta karyuM che te Izvara. azvarya arthAt bhautika dhana-saMpatti nahIM paNa AtmAnI je alaukika, aparimita, AnaMdamaya dazA e ja che IzvaranuM aizvarya. AvI dazA je pAmI gayA te potAnA zuddha, paramazuddha svabhAvane pAmI gayA. AvI zaktinAM dhAraka Izvara, parabhAvamAM eka kSaNa mATe paNa na jAya. teo mAtra pitAnA akhUTa evaryane AnaMda hamezAM mANatA hoya. baMdhuo! parama zuddhadazA jeo pAmyA che teo niraMtara adbhuta paramAnaMdanI mastImAM ja hoya. tene mANavAmAM eTalA tanmaya hoya ke temAMthI bahAra nIkaLe ja nahIM. saMsAranI bhauttika saMpatti dhAraka Multimillionaire je sukhane na mANI zake te sukhane Ivara mANatA hoya. kAraNa e che ke bhautika saMpatti game teTalI hoya paNa mAnava badhI saMpattine bhegavI zakatA nathI. tenI pAse jeTaluM che temAMthI pitAne jogavavAnI eka sImA hoya che. aMdara badhuM ja bhegavI levAnI tRSNa paDI hovA chatAM samaya, zakita tene ochA paDe ke e badho ja bhega na karI zake. paNa AmAnAM aizvaryAne pAmanAra vizuddha AtmA badhI ja Atmariddhine bhegavaTo karate hoya, arthAt te samaye - samaye pitAnA anaMtajJAnAdi guNone anubhavatA hoya. vaLI A anubhava eTale gahana hoya ke temAMthI e AtmA bahAra nIkaLe ja nahIM. jyAre IzvaranuM svarUpa AvuM che te teo pitAnA nijAnaMdanI moja mUkIne zA mATe jagatanA jInA karmonA kartA thavA jAya? vaLI eka kSaNa mAnI laIe ke e AtmabhAvanI ramaNatAmAMthI bahAra nIkaLI ne karma karavAnI preraNA Ape te prazna e thAya che ke tenAmAM AvuM kaI karavAnI IcchA kema thaI? e tyAM thAkI gaye, kaMTALI gayuM ane tene kaMI karavAnuM mana thayuM ema kahIe te Izvara para ke moTo deSa Ave? eka sAdhaka AtmA, AtmasAdhanAnA puruSArthamAM che te paNa adamya utsAhathI varSo sudhI puruSArtha karyA ja kare che, thAkatuM nathI, kaMTALa
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 nathI te jeNe saMpUrNatA prApta karI lIdhI te je pitAnI sthitithI thAke ke kaMTALe che te sAmAnya mANasanI kakSAmAM mUkAI jAya vaLI je kRtakRtya thaI gayuM hoya te ja izvara ! jene kaMI karavApaNuM bAkI che te Izvara nahIM ! Izvara te niSkAma hAya. eka bIjo prazna ! Izvara jIvane karma karavAnI preraNA Ape te ekane sArA karmanI ane bIjAne kharAba karmanI, eka ne puNyanI ane bIjAne pApanI, AvI preraNuM zA mATe Ape ? jo Ama kare te te na kare, te adbhuta sAmarthya dharAvanAre izvara, jIvo pratye pakSapAta kare ? vaLI pApa karanAro duHkhI thAya, temAM Izvarane zuM majA AvatI haze ? Izvara evuM che ke pitAnAthI prerAIne koI karma kare ane duHkhI thAya? vaLI IzvaramAM jagatanuM phtatva mAnIe ke A sRSTi izvare banAvI che, kAraNa keipaNa cIja banAvyA vagara banatI nathI. tyAM paNa prazna thaze ke izvarane kese banAvyuM ? je ene banAvanAra koI bIje Izvara hoya te vaLI pAcho e ja prazna ! Ama praznane aMta nahIM Ave! ane ivara svayaMbhU arthAt pitAnI meLe utpanna thaye tema mAnIe, te sRSTi paNa potAnI meLe bane temAM zuM vAMdhe? Ama aneka zaMkAo janmavA mAMDaze. samagra rIte jotAM IzvaranuM kartRtva kaI paNa daSTie ghaTI zakatuM nathI Izvarane karmane rtA mAnavA jatA te Izvara na rahetAM, sAmAnya mAnava banI jAya che tathA sAmAnya mAnavanI e tAkAta nathI ke kaIne karmanI preraNuM gurudeve ziSyanA manamAM rahela Ivara kartutvanI mAnyatAnuM nirAkaraNa karI e samajAvyuM ke Ikavara karmane kartA nathI. A viSayanA sarva vikalponuM samAdhAna ApyA pachI AtmAnI vAstavika sthiti zuM che? AtmA kayAM sudhI kartA che ane pachI jyAre e akartA che, kema pite ja sAmAnya mAnavI ane pote ja Izvara bane te avasare.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ cetana jo nija bhAnamAM...! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanA bhavya jIva samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyaga jJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A--triratnanI ArAdhanA kamazaH jIvane svabhAvadazAmAM sthira kare che. e svabhAvadazA vadhatAM-vadhatAM eka samaye evI sthiti Ave che ke jyAM jIvanuM kartRtva samApta thaI jAya che. AtmA karmane kartA che ke nahIM ? A prazna ziSyanA manamAM aneka vikalpa ubhA thayAM ane gurudeve bahu sacoTa zabdomAM, saraLatAthI e sarva vikalponuM samAdhAna karyuM. ziSyanA prazno vyavahAra nayane Azrita hatA, tethI gurudeve paNa tenA uttara vyavahAra nathI ja ApyAM. jIva svataMtra che. tenuM pariNamana paNa svataMtra che. A vAstaviktAne lakSyamAM rAkhI have gurudeva nizcayanayathI AtmAnuM akartApaNuM batAvavA mAge che. cetana je nija bhAnamAM, kartA Apa svabhAva; vate nahi nija bhAnamAM, kartA karma prabhAva...78... he tatvajIjJAsu ziSya ! cetananI preraNAthI karma thAya che evuM meM kahyuM hatuM paNa te jyAM sudhI cetananI bahirmukha vartanA che tyAM sudhI ja. je cetana pitAnA bhAvamAM, pitAnA bhAnamAM vartate heya arthAta nijanAM jJAna, darzana, vIrya, sukha Adi guNomAM rAcate heya te e potAnA svabhAvane ja kartA che. svabhAvadazAmAM sthira hoya te tene karmabaMdha nathI. - ArAdhaka bhAvamAM rahela jIva rAgAdithI mukta hoya, rAgAdi che tyAM karma baMdha che, mATe ArAdhaka jIvane karmabaMdha na saMbhave ! ArAdhanA zuM che ? jene sthUla dRSTie, dharmanA rAhe cAlavu te ArAdhanA, ema kahIe. te dharma zuM ? kiyA-anuSThAne ke vratapratyAkhyAne
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ cetana je nija bhAnamAM 135 ne ApaNe dharma kahetA hoIe chIe. je vyakti e badhuM karatI hoya tene dharmiSTa kahetA hoIe. pite paNa pitAne dharmiSTa tarIke oLakhAvate hoya ane anya ema mAne tema paNa icchate heya. paNa dharmiSTa eTale koNa? dharmaISTa. jene dharma sivAya bIjuM kazuM ja priya nathI te dharmiTa. dharma eTale uparanA AcAro nahIM. paNa pitAne dharma. pite eTale AtmA. AtmAne dharma, AtmAne svabhAva e jene priya che te dharmiSTa. gItAmAM kahyuM che 'svadhame nidhana zreyaH paradharmo bhayAvahaH ' A atyaMta mArmika sUtra che. Ane sthUla artha te mAtra eTale ja thAya, ke pitAnA dharmamAM mRtyu paNa bhaluM, pArake dharma bhayanuM kAraNa che. saMpradAyavAdI mAnasa Ane artha evo karaze ke ApaNe kuLa-paraMparAne je dharma che, te dharma khAtara marI phITavAnI taiyArI joIe ane bIjAnAM dharmo tarapha daSTi karIe te paNa bhaya utpanna kare. baMdhuo! A artha te saMpradAyamAM paraspara vidveSa jagADe. eka jena kaheze mAre dharma ja sAce ane anya sarva dharmo beTA. ema anya saMpradAyane mAnanAro paNa e ja kaheze. anyanA dharmane beTA kahenAre kaleza vahorI leze. te gItAnA A sUtre te vera-jhera ubhA karyA. paNa baMdhuo ! sUtrane nahIM samajanAra, dharmanI vAstavika vyAkhyA nahIM jANanAra tathA saMpradAyane dharma mAnanAra, ajJAnI jIva ja Ave artha kare, e aMtarmukha sUtrane ! zrIkRSNa ema nathI kahetA. saMpradAya e dharma nathI. phaLa-paraMparAnI mAnyatA e dharma nathI. ApaNA bApa-dAdA e je saMpradAyane mAne te saMpradAya dharma nathI. paNa ahIM svane artha che AtmA. AtmAne zuddha svabhAva te svadharma. A svadharmamAM ja TharavAnuM che, maravAnuM che, svadharmamAM marI gayA to nirvANa maLI jaze. tethI te zreyaskara che. arthAt zrI kRSNa kahe che ke maryA pahelAM svadharmane pAmI le, pachI maraje te bhavabhavanI bhramaNA maTI jaze.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 huM AtmA chuM paradharma arthAt AtmAthI atirikta je kaMI che te badhuM para ane tene svabhAva te dharma. para padArthomAM rAcyA rahevuM te paradharmI para padArthomAMthI sukhanI AzA rAkhavI te paradharma. jaDa padArthonI prIti ane IndriyenI Asakti, A che paradharma. temaja rAgAdi bhAve paNa jaDa che. rAgAdi karIe te chIe ja paNa rAga ane dveSanI prIti paNa eTalI ja che. rAgAdi e pitAne svabhAva hoya tema mAnI te karavA jevA che. evI je mAnyatA che te ja bhayAvaha che. eTale ja zrIkRSNa kahe che ke paradharmane pitAnA mAnIne e ja karate rahyo che te mahAanarthanI khANa che. Aja sudhI jIva rakhaDa. karma karato rahyo ane bhagavate rahyo tenuM kAraNa paNa e ja che ke jIvane jaDanA dharmo evA rAgAdi bhAve bahu priya lAgyA che. tenAthI para thaI Ave kadI vicAryuM ja nathI ke mAre dharma A nathI paNa AnAthI bhinna "huM AtmA chuM te AtmAnA guNo te mAro dharma ane tene pragaTa karavAne puruSArtha e ja dharma kiyA. AvA svadharmane samajanAra nijabhAnamAM sthita thAya che. zrImadjIe kahyuM ke "cetana je nijabhAnamAM, kartA Apa svabhAva. AtmA rAgAdi bhAmAM na rahetA pitAnAmAM ja hoya te tenAmAM sthiratA hoya. jyAM rAgAdibhAvanuM karavApaNuM che tyAM asthiratA che, caMcaLatA che. e caMcaLatA ja AtmA-pradezamAM kaMpana pidA kare ane kaMpananA kAraNe ja karma paramANuo rahita thAya, te ja karmabaMdha. je AtmAmAM sthiratA hoya te bahAranA AkAza-pradezamAM game teTalA karma paramANuo hoya te AtmA para AvI zakatA nathI. karma baMdha thatA nathI.evI sthitimAM AtmA mAtra pitAnA svabhAva eTale ke jJAnAdibhAvanA paryAmAM ja pariNata thayA karate heya. nija-svabhAvanI anubhUtimAM ja rata heya. tethI te nija svabhAvane kartA che tema kahIe. vaLI vate nahIM nija bhAnamAM, kartA karma prabhAva ema kahIne vyavahAra naye AtmA karmane kartA paNa che e siddha kare che. AtmA je. pitAnA svabhAvathI bahAra nIkaLe ke tarata tene kama lAgyAM ja che. svabhA
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ cetana je nija bhAnamAM 137 vathI bahAra nIkaLavuM eTale parabhAvamAM javuM. AtmAnI jJAna pariNati kayAMka ne kayAMka pariNata thayA kare che. je e svabhAvamAM hoya te ati uttama, paNa svabhAvamAM na rahI te e parabhAvamAM-jaDabhAvamAM te thaze ja. pAMca indriye ane chaThThA manane saMga karI samasta jagatamAM bhaTakaze. vAstavamAM jaDa mana te bicArUM game tyAM bhaTake. e kaMI karI zakatuM nathI. jaDa ne kyAM saMvedana che ? ene kayAMya jaIne kaMI jogavI levuM nathI. mananI sAme game teTalA padArtho Ave te bhegavI zakavAnuM nathI. paNa jene saMvedana che e te AtmAnA jJAnamAM che. jJAna manane mAdhyama banAvIne cauda rAjakamAM bhaTake che, ane pachI bicArA manane tiraskAra khamavuM paDe che. AnaMdaghanajI mahArAje paNa manane ThapakAyuM che. teo kahe che-- rajanI, vAsara, vasati, ujajaDa, gayaNa, pAyAle jAya, sApa khAye ne mukhaDuM thothuM, eha ukhANe nyAya-he kuMthujina A mana rAta ke divasa joyA vinA, vastI ke nirjana pradezanI paravA karyA vinA, gagana ke pAtAlanI parisImAne bhaya sevyA vinA, sarvatra bhaTakatuM ja rahe che. bhaTakatA A manane potAne to kAMI maLatuM nathI. sApa koIne DaMkha de te tenuM mukha te khAlI ne khAlI ja rahe che. tene kAMi svAda maLato nathI. baMdhuo ! AnaMdaghanajI mahArAje paNa e ja vAta karI. jaDa manane zuM maLe ? jJAna pariNati avaLI pariName che, ane mananI sAthe jayAM tyAM AthaDe. tethI ene te vibhAvanuM piSaka koI saMvedana paNa maLe. rAgAdibhAnuM piSaNa thAya. temAM vibhAve pariNamele jIva sukha mAne paNa jaDa manamAM saMvedana zakti nathI. tethI te game teTaluM bhaTake chatAM tene kaMI ja maLatuM nathI. huM te kahIza ke jaDa mana samajI jAya ane e jayAM-tyAM bhaTakatI jJAna-pariNatine saMga choDI de te tene te jagatane upAlaMbha nA sahe paDe ! vAstavamAM jaDa mana jJAna pariNatine kheMcIne kayAMya laI jaI zake nahIM. paNa jJAna ja AtmAmAM na rahetAM bahAra nIkaLe che tyAre mAdhyama
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 huM AtmA chuM vinA te kyAMya koI viSayane grahaNa karI zakatuM nathI. tethI te iMdriye ane manane hAthA banAvI pite svacchede vitaraNa kare che. jayAre AvuM svachaMde viharaNa thAya tyAre te karmone kartA bane che. je daze pitAmAM nathI e pedA kare che. tethI gurudeve kahyuM ke nijabhAna gumAvI, AtmA karmanA doSathI duSita thAya che. Ama karmanAM katRtva padanI sidhdhi vyavahAra nathI karI. sAthe-sAthe anya darzananI mAnyatA--AtmA sarvathA abaddha che ane prakRti baMdha kare che, karma anAyAse AvyA kare che. karma karavAM e jIvane svabhAva che, Izvara prerita karmo baMdhAya che, vagere-vagerenuM nirAkaraNa paNa sacoTa tarka dvArA ApyuM. temaja nizcayanaye AtmA jagatamAM kaMI ja na karI zake, karavA samartha paNa nathI. jagata jaDa, AtmA cetana eka-bIjAnuM kazuM ja na karI zake. paNa AtmA bhAnabhUlI jaDa sAthe jaDarUpa pariNamavA mAMDe te te karmane kartA thAya che. paNa nizcaya naye nija-svarUpamAM lIna hoya te e svabhAvane ja kartA che bAkI koIne ya nahIM. gurudeve ApelA ATalA nirAkaraNathI ziSyanI zaMkAe nimULa thaI gaI. mananuM samAdhAna thaI gayuM. AtmAnuM kartRtva kayAM sudhI che te zradhdhAmAM utarI gayuM tethI gurudeva samakSa potAnI samajaNane suMdara rIte raju kare che. trIju pada te mAre AtmA ja kartA vyavahAra nayane AdhIna vyavahAra kartA kamane jaNAya paNa - nizcaye svarUpAdhIna...mArI... traNa padanI zradhdhA saMpUrNapaNe aMtaramAM jAgRta thaI cUkI che. have cothA pada viSenI zaMkAe avasare....
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-ciMtana huM....AtmA chuM""huM. AtmA chuM" samatA....e mAre svabhAva... mArAmAM rAga nathISa nathI...mATe viSamatA paNa nathI rAga-dveSa rahita...mArUM zuddha svarUpa samatAmaya chejayAM rAga che...tyAM viSamatA che...jayAM dveSa che....tyAM paNa viSamatA che...rAga-dveSathI para thai...mArAmAM sthira thAute samatAne dhAraNa karI zakuM chuM.nija svarUpanA lakSe.... nijAnaMdanA lazemArA samatA guNane pragaTa karUM... game tevI paristhitimAM samatAne gumAvuM nahIM. prayatnapUrvaka sAdhelI samatAmArA guNane pragaTa kare che huM viSamatA anubhavuM chuM. e mArUM ajJAna che....jagatane keIpaNa padArtha. keIpaNa vyakita keIpaNa paristhiti mane viSama banAvI zake nahIM. jagatanA padArthamAMthI vyaktimAMthI.. iMdriyanA viSayamAMthI...rAga-dveSa uThAvI lauM. rAga-dveSathI para thaI jAu... e ja mArI samatA che... karmakSetre karma karuM te paNa samatA dharmakSetre dharma karuM te paNa samatA sarva paristhitimAM samatA rAkhI zake..e ja mArI samatAnI sAdhanA ...anukuLa paristhitimAM kulAI na jAuM...pratikULa paristhitimAM karamAI na jAuM. paristhiti nimitta che. A AtmA upAdAna che. game tevuM nimitta upAdAnane kAMI na karI zake ....A samajaNa mArI samatAne.. jAgRta karI zake che...samatvane pAmavA..... sadaiva samatAmAM rahevA mArUM ciMtana karUM svanA ciMtana vaDe svane jANavAnI laganI vaDe...svane oLakhavAnA puruSArtha vaDe e pAmI zakAya che.... thoDI kSaNe mATe....vadhu ekAgra thaI UMDANamAM jaI svanuM ciMtana karIe... "huM. AtmA chuM" "huM. AtmA chuM" zAMti" "zAMti" "zAMti
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogya sthAna nahIM koya...! vakharAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanA bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samagradarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, Atmika siddhi Ape che. kaI paNa kAryuM pariNAma rahita hotuM nathI. kAryanuM phaLa te hoya ja che. AdhyAtmika kSetre ArAdhanAnuM phaLa siddhi che. siddhi eTale siddha dazA. siddhi ne bIjo artha camatkArika labdhi paNa thAya che. vizeSa prakAranI yoga-sAdhanA vaDe gIo e zakti pAmI zake che. joke sarva javemAM A zakti paDI hoya che. anAyAse e pragaTa thatI nathI. vaLI sahune e jANa nathI hotI ke pitAmAM AvI zaktio hoI zake ! tethI koI purUSamAM A labdhi jatAM mANasa Azcarya pAme che. paNa game te mAnava prayAsa vaDe labdhi pAmI zake che. camatkArika labdhionuM mUlya bhautika jagata sudhI ja che. tenAthI keI Abhika unnati thatI nathI. Atmavizuddhi thatI nathI, balake labdhione upayoga bhautika upalabdhio mATe karavAmAM Ave te AtmA virAdhaka bane che. mATe ja sAcA sAdhaka purUSa labdhione prayoga kare nahIM. mahAyogI AnaMdaghanajInA jIvana sAthe eka ghaTanA joDAyelI che. teo nirjana vanamAM, Atma-mastImAM vicaratA hatA. jagatanI emane paDI na hatI. eka divasa eka vRkSa taLe nijAnaMdamAM jhulI rahyAM hatAM. te samaye eka saMnyAsI hAthamAM kaMIka kUpa laIne AvyuM, ane kahyuM. mahArAja ! mArA gurudeve ApanA mATe suvarNa siddhinuM rasAyaNa me kahyuM che, je vanaspatinA rasanA mizraNathI banAveluM che."
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgya sthAna nahIM keya 141 "keNa tArA gurudeva ?" mahArAja ! ApanAM pUrvAzramanA mitra! jeo saMnyasta avasthAmAM che." "mahAna camatkArika che A rasa. Apane upayogI thaze !" "mane ? mane zuM upaga ene?" mahArAja ! A rasane paththara para nAkhatAM paththara senuM thaI jaze!" paNa huM zuM karuM ene ? "are ! mahArAja ! samajyA nahIM ? A rasAyaNa ApanI pAse haze te hajAre leke ApanA caraNa cUmatA Avaze !" bhaktone te choDIne AvyuM je samAja, bhakta thaIne mArI pAchaLa pharatuM hatuM, temAMthI chUTI, alakhanI ArAdhanA karavA ahIM Avyo chuM ane e karI rahyo chuM. mAre have bhakto ane sevaka nathI joItA !" ane AvelA saMnyAsIne thayuM A aghorI samajato nathI. e zuM jANe ke AnI kiMmata keTalI hoya ? khAkharAnI khIsakelI, sAkarane svAda zuM jANe? ane te pharIthI vinavavA mAMDyo. paNa AnaMdaghanajI jenuM nAma. e te pitAnA AtmanaMdamAM rasabaLa hatA temane AvAM rasAyaNe sAthe zuM matalaba ? ane jyAre pele Agatuka mAnatA nathI, tyAre e rasane kUpa upADIne dUra pheMkI dIdhe. pele joI rahyo. are! mArA gurunI varSonI mahenata ANe dhULamAM meLavI dIdhI. aphasesa karavA mAMDyo. AnaMdaghanajI uThyA ane pelAne samajAvavA mATe ke AvI siddhio amArI cAre bAju ghUme che paNa ame enI darakAra nathI karatA. amAre mana tenuM mUlya dhULa jeTaluM paNa nathI, teo thoDe dUranI eka zilA para gayA ane tyAM jaI mUtra visarjana karyuM ane e ja kSaNe paththaranI
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 huM AtmA chuM zIlA, suvarNamAM parivartita thaI gaI. pele Abho banI te ja rahyo. AnaMdaghanajI tene kahe che - upADa A paththara ! laI jA tArA guru pAse ! ene kaheje tame te rasAyaNa mekahyuM. paNa huM te taiyAra suvarNa ja ApuM chuM, jA mArA taraphathI bheTa Apaje. pele saMnyAsI vile moDhe pAcho pharyo. baMdhuo ! sAdhanAmAM e zakti che ke, mahApuruSe jyAre sAdhanA kare - tyAre eka bAju te amApa karma-nirjarA thatI jAya. tethI Atma_vizuddhi vadhatI jAya ane bIjI bAju zubha bhAvanA thokabaMdha puNya baMdhAya, ane pariNAme AvI zakitao pidA thAya. gIpurUSanA zarIramAM evI zuddhi thaI jAya ke temanA zarIramAMthI maLa-mUtrane tyAga kare te paNa labdhiyukta heya. sanaskumAra cakravartIne ghUMkamAM labdhi pedA thaI hatI ke cUkavALI eka AMgaLI zarIranA thaDA bhAga para lagADI te rakatapitta - vALe e bhAga kaMcana je nirmaLa thaI gaye. baMdhuo ! sAdhanA karanAra sAdhakane AvI siddhio te ghaNuM maLe paNa e tarapha enuM lakSya na hoya. vaLI AvI siddhi mATe sAdhanA na kare. anAyAse labdhi thAya te bhale thAya. tenAthI teo lebhAya nahIM. sAcA guru paNa kadI ziSyane AvI pralezanakArI sAdhanA mATenAM sUtro na Ape. ziSya kadAca jIda karIne e sUtro guru pAsethI jANe che te paNa gurune tene kheda heya. eka ziSya bAra varSanI sAdhanA, pANI para cAlavAnI siddhi pAmavA mATe karI. e prApta karIne, uchaLatAM haiye guru pAse AvIne potAnI siddhi prAptinI vAta garvabharyA sUramAM rajU karI. gurue mAtra eTaluM ja kahyuM. beTA ! je kArya mAtra be paisAmAM nAvika karI Ape tenI pAchaLa te jIMdagInAM amUlya bAra varSa gALI nAkhyAM ? baMdhuo ! A che bhAratIya sAdhakanuM mAnasa ! ahIM sAdhanAnI paraMparA mAtra AtmAnI siddhi karavA mATe ja che jijJAsu sAdhakanA aMtaHkaraNamAM AtmAne jANavA, samajavAnI, anubhavavAnI
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogya sthAna nahIM keya 143 ja laganI hoya che. tethI ja AtmasiddhizAstramAM zrImadjIe cha padone zaMkA samAdhAnarUpe raju karyA che. ahIM eka prazna tenA uttara sAthe ja udbhave che. - ziSyanAM praznamAM keTaluM UMDuM ciMtana bharyuM che! gahana ciMtana vagara, AvA prazna thavAne saMbhava ja nathI ApaNe jANIe chIe ke zrImadjIe pite ja A prazno ubhA karyA che ane pite ja javAba ApyA che. AvA UMDA prazno e sUcave che ke zrImadjInuM tattva viSayaka ciMtana keTaluM vizALa ane gahana haze. tatvajJAna eka vAra vAMcI ke sAMbhaLI levAthI AtmasAt thatuM nathI, paNa tene khUba vALavuM paDe che. tyAre ja AtmAnI anaMta jJAnazakita jAgRta thAya che. zrImadjI pUrvanAM saMskAra sAthe laIne AvyA hatAM e ja batAve che ke pUrva janmamAM teoe je jJAna meLavyuM haze te UMDA ciMtana dvArA vAgoLIne pacAvyuM haze. tethI ja AtmA sAthe saMskAra banIne rahyuM. ane A janme anAyAse jAgRta thaI gayuM. sAmAnya mANasa kaI eka tatva viSe vicAravA bese te tenA vicAro be-pAMca paLa cAle ane aTakI jAya, temAM ya link na hoya. AgaLa zuM vicAravuM tenI samajaNa ja nA paDe. jyAre ciMtanazIla vyakti jJAnAdinAM vicAro ne niraMtara potAmAM ghoLyA karate heya. zrImadjI paNa UMDA tatvajJAnanA saMskArane sAthe laIne avataryA tethI ja AvI utkRSTa racanA temanA dvArA thaI baMdhuo ! ApaNe paNa vitarAganI vANIne sAMbhaLI tenAM para ciMtana karI AtmA para saMskAra pADIe. Aje ApaNAmAM e saMskAra nathI dekhAtAM tenuM kAraNa e che ke gata janmamAM je karavuM joIe te karIne AvyA nathI. tyAM mAtra viSayanAM bheganI majhA ja mANI che. tethI e saMskAre gADha che, ane jJAna-darzanAdinAM saMskAro dekhAtAM ja nathI. A nAnA jIvanamAM ghaNuM karavAnuM che te karI laIe, AtmAne jJAna-dazananAM bhAvothI saMskArita banAvI laIe !
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 huM AtmA chuM ahIM ziSya A saMskArI che tethI ja tenA haiyAmAM jijJAsA che. teNe traNa padone jANa lIdhA pachI manamAM saMzaya jAge ke AtmA kartA che. karmo kare che te bhagavate paNa haze ja ne ? karelA karmonuM phaLa te ja hAya ja ne ! paNa bhegavavA pAchaLa kayuM taMtra kAma karatuM haze? khUba vicAratAM paNa magajamAM besatuM nathI. tethI upakArI gurudevanI sAme hRdaya kholI nAkhyuM chava karma to kahe, paNa bhakatA nahi soya, zuM samaje jaDa kama ke, phaLa pariNamI heya?..79 bhatte ! jIva karmane kartA che e te meM svIkArI lIdhuM. zubha bhAva vaDe jIva puNya karma kare ane azubha bhAva vaDe pApa karma kare. paNa puNya ane pApa ane karmo te jaDa che. tenAmAM jJAnazakti nathI. teone pitAne e khabara nathI ke pote puNyarUpa che ke pAparUpa che. vaLI samaya thatAM jIvane sArUM ne mAThuM phaLa ApavuM e paNa ene khabara nathI. jIve AvA karmo karyA che mATe jIvane e--e prakAranAM phaLa ApavA joIe evuM jaDa karmo kaI rIte jANe? ane jIvane phaLa te karmonuM ja maLe che ne ? je jaDa karmo phaLa ApavA samartha nathI te jIva karma phaLane bhoktA che ema kaI rIte kahI zakAya ? vyavahAramAM paNa jaDa padArtho ne upayoga ane tenuM maLatuM phaLa e ApaNuM prayatnathI maLe che. jaDa ema ne ema phaLa nathI ApI detuM. ApaNe jamavA beThA, sAme thALI piraselI che, roja e ja thALImAMthI e bhojananAM padArtho khAIe chIe. paNa ApaNe hAthamAM laI mukhamAM mUkavuM paDe che. bhojana ema ne ema mukhamAM paDI ne bhUkhanI zAnti rUpa phaLa ApatuM nathI. mATe jIvane jaDa karmo phaLa ApI zake nahIM te te bhoktA kema kahevAya ? paNa Apa je jIva ne bhoktA kahe ja che te vaLI eka prazna ubho thAya che.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagya sthAna nahIM keya 145 phaLadAtA Izvara gaye, katApaNuM sadhAya; ema kahe Izvara taNuM, Izvara paNuM ja jAya.80 ema mAnI laIe ke Izvara te sarvanAM karmo ne jANatA ja hoya tethI jema nyAyAdhIza gunhegArone gunAnI sajA Ape che tema Izvara ne tenAM karmo bhegavAve te ja jIvanuM bhoktApaNuM siddha thAya, ATaluM kahyA pachI vaLI ziSyane ja ema thAya che ke Izvarane phaLadAtA mAnIe te IdharanAM svarUpane khaMDita thavuM paDe. A vizvanAM anaMtAnaMta che, mAtra siddhone cheDIne, sarva kama sahita che. samaye-samaye dareka jIvane karmaphaLa te bhogavavAnuM ja che. Izvare samaye-samaye dareka jIvane phaLa ApavA ja paDe. have je Izvara A prapaMcamAM paDe te e parabhAmAM ja rahe. Izvara eTale te mukta AtmA te mAtra nija svabhAvane ja kartA heya. sva-svarUpamAM ja nimagna hoya. paNa je tene jIvane phaLa ApavA rUpa kArya karavuM paDatuM hoya te tenAmAM parabhAvonuM kartApaNuM AvyuM. ATalA nAM karmone hisAba rAkhatAM rAkhatAM te pite ja karmathI lepAya jAya che tenuM IzvarapaNuM TakI zake nahIM. Izvaratva tenAmAM na rahe te te sAmAnya cetana prANI je thaI jAya. te pachI tene paNa kama heya ane tenAM karmonuM phaLa tene koNa bhogavA ? Ama ghaNuM ja avyavasthA ubhI thaI jAya. mATe Izvara paNa ene phaLa devAmAM samartha nathI. te tenAM IzvaratvamAMthI bahAra Ave nahIM ane phaLa Ape nahIM. have je Ama ja che te pachI bhokatApaNuM siddha thaI zake nahI. tethI ziSya kahe che - Izvara siddha thayAM vinA, jagata niyama nahIM haiya; pachI zubhAzubha karmanAM, bhogya sthAna nahIM keya....81... he gurudeva ! Izvara arthAt saMpUrNa puruSa. vItarAgI ane zuddha svabhAvI paramAtmA. AvA Izvara jIne phaLa denAra siddha thatAM nathI. bhaga-2-10
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 huM AtmA chuM teo jagatanAM prapaMcamAM paDatA nathI. ema kahI te daIe paNa te, jagatanuM taMtra je vyavasthita rIte cAle che te keNa calAve che ? ApaNe joIe chIe ke vizva-nisarganAM sarva kAryo niyamathI ja thaI rahyAM che. sUryane udaya ane asta, RtuonuM parivartana, divasa ane rAtri, grahanuM pharavuM, vRkSanuM ugavuM, jharaNAnuM vahevuM vagere kiyAo niyamita paNe thayA ja kare che. e badhuM paNa thaze nahIM. e ja nyAye jIvanAM zubhA-zubha karmanAM bhogavavA mATenAM sthAne svarga-narka Adi manAyA che te vyavasthA paNa nahIM rahe. jIvane karmo bhogavavAnAM sthAne ja na hoya te bhokatApaNuM paNa kema hoya ? ziSyanAM manamAM e vAtane bahu UMDo prabhAva che ke vizvanuM taba Izvara vinA cAlI ja na zake. temaja kamene bhagavaTo paNa koI madhyastha zakti karAve to ja thaI zake. anyathA e zakya nathI. karmaphaLanAM bhokatRtva viSe ziSyanAM manamAM AvI AzaMkAo janmI che. te gurudevane kahe che. he gurudeva! mArA para kRpA kare ! Apa te upakArI che. te mArA jevA ajJAnI ne ajJAna bhAvamAMthI bahAra kADhavA mAre kara grahe. AdhAra Ape. ! ziSyanI namra vinaMtine svIkArI gurudeva tenI zaMkAonuM samAdhAna karavA tatpara thayA che. samAdhAna zuM che te avasare.
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAva karma beMja kalpanA...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA jIvane zuddha svAbhAvika dazAnA AnaMdanI anubhUti karAve che. anAdithI azuddha dazAmAM pariNata thaI vikRta AnaMdane ja jIve mAryo che. sva-sanmukha thaye nahIM tethI nirmaLa AnaMdane mANI zake nahIM. sAdhanAne rahe caDate jIva sva-samukha thaI, svamAM pariNata thavA mAMDe che. jethI pariNAme sarva bAhya bhAve chUTI jAya che. pite pitAmAM TharavA mAMDe che zAMta thaI jAya che. AvI dazAne jhaMkhate ziSya gurudeva samakSa aneka zaMkAo raju kare che. jIva karmaphaLane bheTatA che ke nahIM ? e saMdeha ziSyanAM aMtaramAM uDayo che. gurudeva samakSa mUke che. tene samajAvatA pahelAM AtmAmAM bhAtRtva kaI-kaI daSTithI ghaTI zake tene vicAra karI laIzuM. jema vyavahAra ane nizcaya ane dRSTithI AtmAnuM katRtva vicAryuM e ja rIte bhakatRtva paNa bane daSTithI AtmAmAM ghaTita thaI zake che. , vyavahAranayathI, eka rIte jIva Idrine viSayabhUta padArtho thiI utpanna sukha duHkhane bhokatA che, tathA padArthone bhoktA che. indri dvArA padArthone grahaNa karavAthI sukha athavA duHkhane anubhava sahune che. jemake :-amuka saMgIta sAMbhaLyuM bahu majhA AvI, amuka dazya joyuM jarAya na gamyuM. majhA AvI te sukha ane na gamyu te duHkha. A bhoga niraMtara cAlatuM ja hoya che. vaLI padArtha meLavIne paNa sukhaduHkha bhogavavAnA hoya che.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 huM AtmA chuM 2, e ja vyavahAra naya thI, bIjI rIte jIva karmanAM udaye karI je su-phaLa ke ku-phaLa maLe tenAM sukha-duHkhane bhoktA che. puNyanAM udaya anukuLatA ane pApanAM udaye pratikuLatA veThavI ja paDe che. karmAdhIna jIva karmanAM udayamAM vahI jato hoya tethI udaya janya sukha-duHkhane bhaktA che. 3, azuddha nizcaya nayathI, cetana bhAvarUpa rAga-dveSano bhokatA che. rAga-dveSa vibhAva che, paNa cetananAM Azraye utpanna thatAM hoya che. tethI te cetanarUpa che. tene bhoktA jIva che. jIva rAga anubhave che te Sa paNa anubhave che. 4, zuddha nizcaya nayathI jIvanA maulika guNo anaMtajJAna, anaMtadarzana. anaMta vIrya ane anaMta sukhane bhokatA che. guNonuM pariNamana sahaja rUpe samaye-samaye thayA karatuM hoya che. jIva tene anubhava leto rahe che mATe te bhAvone bhokatA che. 5, parama zuddha nizcaya nayathI jIva abhoktA che. A naya bhogya ane bhekatAmAM bheda nathI svIkArate e kevaLa zuddha nirapekSa svabhAvane ja grahaNa kare che. jIva pitAnAM zuddha svabhAvarUpe niraMtara rahyA ja kare che tethI te abhokatA che. Ama vyavahAra ane nizcaya nayathI AtmAnuM bhokatApaNuM abhokatA paNuM batAvyA pachI have zrI guru ziSyanI zaMkAnuM samAdhAna Ape che. bhAva karma nija kalapanA, mATe cetana rUpa, jIva vIrya nI raNa, grahaNa kare jaDadhUpa..82..... karma traNa prakAranAM 1, bhAvakarma, 2, dravyakarma, 3, karma, AtmAnAM rAga-dveSa rUpa pariNAma te bhAvaka che. rAga-dveSa vikAra rUpa hevA chatAM cetana AtmAmAM ja utpanna thAya che mATe tene bhAva karma kahyA che. A bhAvakarmanuM nimitta pAmIne karma vargaNAnAM pagale kheMcAI AtmA para Ave che te dravyarUpa che, mATe tene dravyakama kahyAM. ane baMnenAM pariNAma svarUpa zarIra te ne-kama che.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAva karma nija kalpanA 149 rAga-dveSa e AtmAnAM vikArI bhAve che. ApaNe paNa rAga-dveSane anubhava karIe chIe te bhAvAtmaka rIte ja karIe chIe keI vyakti ke vastune rAga-prIti ApaNAM aMtaramAM che, te mAtra aMtarathI ja anubhavI zakAya. bahAra ke padArtharUpe dekhADI na zakAya. hA, rAganAM piSaNa mATe thatA kAryothI rAgane jANI zakAya ke mApI zakAya. paNa rAga joI na zakAya. evuM ja zreSanuM. e paNa aMdaramAM anubhavAya paNa batAvI na zakAya. dveSanAM kAryane jANuM zakAya, joI zakAya paNa e kAryanAM kAraNarUpa dveSane jANa na zakAya. Ama rAga ane dveSa bhAvAtmaka che ane AtmAnAM vikArI bhAva che mATe bhAvakama che. vaLI e AtmAnAM ajJAnathI utpanna thAya che. jJAnadazAmAM rAgAdi nathI. AtmA jJAna svabhAvathI sthUta thAya che tyAre karmonAM udayarUpa pravartatuM ajJAna keTalIye vikRti pidA kare che, temAM te rAga-dveSane paNa pedA kare che. jIvanAM ajJAnathI pidA thatAM hovAthI rAga-dveSane cetana mAnyA che. AtmA pite zAMtarasamaya hovA chatAM jJAna svabhAvamAM na rahe tyAre tenuM AtmavIrya skurAyamAna thAya. A AtmA anaMtavIya ne dhAraka che. AtmA jeTalo svabhAvathI vadhu dUra khase eTaluM vadhu vIrya phure ane jIvanAM mana, vacana, kAyAnAM yegone caMcaLa banAve. yogonI caMcaLatA AtmAne paNa sthira na rahevA de. AtmAmAM kaMpana pedA thAya, A kaMpana vAtAvaraNamAM paDela kama pudgalene kheMcI karmarUpa pariNata kare che. Ama AtmA ja ajJAne karI karmane kartA bane che. AtmA jJAnabhAvamAM ramatuM hoya, samyagadazI banI nija svarUpanI ramaNatAmAM jhUlata hoya e nimitta pAmIne AtmAnAM asaMkhya pradeze rahela anaMtavIrya ullasita thAya, aMtabhUta thAya tyAre e keTI karmonI nijara karI nAkhe che. jIvamAM eka prakArane bhAllAsa pidA kare che. je jIvane ati vege sarva karma kSaya tarapha dorI jAya che.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 huM AtmA chuM jIvane savaLe puruSArtha AtmavIryane upaga, kama nirjarA mATe kare che ane avaLe puruSArtha AtmavIryanA baLe anaMta kamene upArjana kare che. ahIM gurudeva e ja batAvavA mAge che ke rAga-dveSa rUpa bhAvakarmo cetananAM Azraye utpanna thaI jaDa evA karmonAM kAraNarUpa bane che. ane tethI vyavahAra naye AtmA kamane kartA bane che. ahIM A badhuM kahevAnuM prayojana e ja che ke je Ama jIva karmane kartA banato hoya te e karmaphaLane bhaktA paNa bane ja. bhAva karmathI dravya karmo AkarSAya che. dravya karmonA udaye vaLI jIva e rUpa pariName che. ane bAhyamAM paNa dehAdinI kriyAo e rUpa thAya che dehAdinI phiyAnAM kAraNe pharI rAga-dveSa ane karmabaMdha thAya che. Ama A Akhuye caka cAlyA ja kare che. e sarvanAM mULamAM ajJAna che. jyAM sudhI ajJAna paDayuM che tyAM sudhI ja AtmAne karmanuM bhakatRtva che. je samaye ajJAna jaze te ja samayathI e nija svabhAvane "kartA-bhaktA' banI jaze. jaDa karmo cetanane phaLa kevI rIte ApI zake te samajAvavA mATe gurudeve ATalI bhUmikA bAMdhI. karmo jaDa hovA chatAM paNa jyAM sudhI AtmA sAthe eka kSetrAvagAhI rahyAM che. tyAM sudhI ene cetanane pAvara malyA kare che. e pAvarathI e pitAne karavA gya kArya karI le che. cetana AtmAthI pAvara meLavavA mATe karma cetanane bhramita karI nAMkhe che. te ja cetana, karmane vaza thAya. nahIM te na thAya. ApaNe sahune anubhava che ke ApaNe AtmabrAMtimAM jIvI rahyAM chIe eTale ja karmonuM jora ApaNe para cAle che. anyathA anaMta zakti dhAraka AtmA para jaDa karmo kema savAra thaI zake ? AtmAne bhUlAvAmAM nAMkhI karmo ne je karavuM hoya te karI le che. tema e ja AtmAne sArAM - mAThAM phaLa devA mATe paNa AtmAne bhUlAve ane phaLa ApI de che. have jaDa karmo kevI rIte AtmAne phaLa Ape che te gurudeva samajAvaze.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhera sadA samaje nahIM ?.. vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyaga jJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA paramArtha sAdhavAnI sAdhanA che. jene Aja sudhI paramArtha sAthe nathI. mAtra deha arthe bhautika upalabdhionI prAptimAM ja e paDaze rahyo. jIvane e jANa nathI ke dehanAM, mananAM, IndriyenAM sukhe karatAM paNa, vizeSa sukha kayAMya maLe che ! AtmA-paramAtmA jevA zabdo paNa jenA kAne nathI paDayA tene kyAMthI khabara hoya ke "huM AtmA chuM" tema huM ja paramAtmA chuM" mArA paramAtmabhAvane pragaTa karI zakuM chuM. baMdhuo ! jIvane je Field mAM jeTalo vikAsa thayo hoya, eTalI ja IcchAo ene thAya. pachI bhale pitAnA Field nI IcchAo aneka hoya. jemake bhAratanAM taddana nAnAM gAmaDAo je zaherathI ghaNuM ja dUra ane aMdaranA bhAgamAM che, tyAM rahenArA mANase kadI Treina paNa joI nathI. are ! e jANato paNa na hoya ke AvuM kaI vAhana heAya ke je eka gAmathI bIje khUba dUranAM gAmamAM laI jAya ! ene TreinamAM besavuM che evo vicAra paNa na Ave te Air mAM besavAne vikalpa ja kayAMthI uThe ? AjanAM vijJAne karelI zeThethI paNa e bilakula ajANa, ene koIpaNa jAtanAM vaijJAnika sAdhanothI sagavaDatA meLavI levAnI IcchA paNa na janme ! ApaNe paNa e grAmyajanathI kaMI vizeSa nathI. mAtra dehane indrienAM pradezamAM ja vasyA chIe. temAMthI bahAra nIkaLI amApa riddhine
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra huM AtmA chuM svAmI AtmA e ja huM chuM. temaja mArA AtmAmAM ja avikala sukhanAM khajAnA bharyA che ethI taddana ajJAta evA ApaNAM Atmika sukhanI prAptinAM prayatna kayAMthI karIe ? paNa, Aje AvA duSamakALamAM paNa ApaNe saubhAgyazALI chIe ke vItarAganI vANIrUpa zAstro tathA satsaMga baMne maLyA che pitAnI jJAna-dazAthI AtmAne pAmI zakAya che evI sacoTa khAtrI gurude karAve che. tyAre sAMsArika vA nAone cheDI daI Atmika upalabdhi mATe puruSArtha karIe. saMsArasukha te bahu bhegavyA paNa have Atmika AnaMdanI anubhUti karavI che. saMsAranAM bhege mIThA lAgatA haze paNa pariNAme te kaDavA jhera che. zAstramAM kahyuM che- jahA kimpAga phalANa', pariNAmo na sundaro / eva bhuttANa bhogANaM, pariNAmo na sundaro // temaja misa sulI vaduradurathI..! suMdara dekhAtA kipAkavRkSanAM phaLa, khAvAthI jherarUpa pariName che. tema deha-IndriyanAM bhege bhagavatI vakhate bahu mIThA lAge. kSaNa eka juThA sukhanI anubhUti karAve paNa pariNAme dIrghakALa sudhI duHkha ja Ape. baMdhuo ! ajJAna bhAve jIva Indriyajanya viSaya. vaiSayika padArthone bhegave che. paNa e ja jIva jyAre ajJAna TALI jJAnadazAne jAgRta kare tyAre pitAmAM rahela svabhAvadazAne letA bane che. saMsAranAM sarva padArtho hAjara hoya, Indriye paNa saMpUrNa hoya. deha sazakta hoya chatAM aMtaramAM pragaTa thayelI udAsInatA padArthonAM bhegavaTAmAM nirvedane ja sevatI hoya. tethI ja sarva riddhi-siddhinA svAmI cakravatI bharata, tadubhava mokSe padhArI gayA. bhUgajanya padArtho te jaDa che e jIvane AkarSI zake nahIM paNa jIvane rAga-dveSane bhagavaTa kare paNa game che. e rAgAdimAM bhaLI jAya che tethI ja pite bhego tarapha AkarSAi tene bhegave che. anAdithI jIvane A ja abhyAsa che.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhera sudhA samaje nahIM 153 jijJAsu ziSya, ke jenuM mana saMsAranAM bhegothI virakta thavA mAMDyuM che te tatvanI daSTie jIvanuM bhakatRtva zuM che te jANavA mAge che. jIva karmane kartA che e tenI zraddhAmAM utaryuM che paNa sAthe-sAthe e ya jAyuM ke kema te jaDa che. jaDa karmo kaI rIte phaLa ApavA samartha hoI zake ? gurudeve AnA samAdhAna arthe prathama gAthAmAM e samajAvyuM ke jIva karmane kartA kaI rIte che. karmanAM katRtvamAM cetananI preraNA hoya te bhakatRtvamAM paNa hoya. A take upasthita karI have jaDa karmo phaLa kaI rIte Ape te samajAve che. jhera sudhA samaje nahIM, jIva khAya phaLa thAya; ema zubhAzubha karmanu, bhaktApaNuM jaNAya...83 vatsa ! vyavahAramAM joyuM che ke jaDa padArthonI asara bahu moTI hoya che. sAmAnya rIte vicAra karIe to rojanAM bhajananI asara zarIramAM dekhAya che. bhejananAM padArtho jaDa hoya che. chatAM zarIramAM zakti, lehI, carabI vagere badhuM ja banAve che. AhAranAM baLe mANasa jIvatA hoya che. keTalAMka bhejya padArtha te nazIlA paNa hoya che. bhAre khorAka khAIne uTho, ne ghena caDavA mAMDe. ArAma karavAnI IcchA na hoya to paNa sUI javuM paDe. A che bhejananAM padArthonI zarIra para asara. madirA pIdhelA mANasa para, madirAnI asara keTalI ? tene bhAnasAna bhUlAI jAya, DAhyo gaNAte mANasa vicitra rIte vartana karavA mAMDe, tenAM jJAnataMtuo zithila thaI jAya. oparezananA Tebala para sUtelA mANasane DokaTara enesthesiyA Ape ane te mRtavat thaI jAya. zarIranAM kaI paNa bhAgane kApe. tene khabara na paDe. keTalI jabaradasta asara AtmA para? je AtmAne eka seyanI aNI aDe tenuM paNa saMvedana che e AkhuM zarIra kapAI jAya te paNa veidI na zake, kyAM jAya AtmA ? AtmA te tyAM ne tyAM hoya paNa
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 huM AtmA chuM pilA padArtho, je vede che evA jJAnataMtuone atyaMta suSupta avasthAmAM mUkI dIdhA tethI saMvedana karI zake nahIM. e ja rIte kaI mANasa jhera khAya te marI jAya che ane uttama padArtha jene amRta kahevAya te khAya che tenAthI tenI zarIra zaktijIvana zakti vadhe che. jeTalA kahyAM te badhAM ja padArtho jaDa che chatAM tenI asara zarIra para thatI ApaNe anubhavIe chIe. temAM paNa potAnI IcchAthI jhera Adi le te ja asara thAya anyathA na thAya tema paNa nathI. jANeajANe laI lIdhuM te paNa tenI asara thAya ja che. jema A badhI asara zarIra para, mana para, jJAnataMtuo para, AtmAnI saMvedana zakti para thAya che. e ja rIte zubhA-zubha karmonI asara AtmA. para thAya che. e samajavA mATe karma baMdhananI prakriyAne vistArathI samajIe. AtmA ane karma paramANuonAM saMbaMdha vizeSane baMdha kahe che. tenA cAra bheda che. prakRtibadha. sthitibandha, rasabandha ane pradezabaMdha.. prakRtibaMdha -prakRti zabdano artha che svabhAva, tethI judAM-judAM karmomAM jJAnAdinI ghAta karavAno je svabhAva utpanna thAya che. te prakRtibaMdha. kahevAya che. jemake, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, AyuSya, nAma, getra ane aMtarAya. A ATha svabhAva, karmomAM utpanna thAya che. jIvanAM ga ane kaSAyarUpa bhAvenAM nimittathI jyAre karma-vargaNAo karmarUpa pariNata thAya che tyAre temAM cAra bAbate ubhI thAya che. 1 svabhAva, 2 sthiti, 3 phaLa devAnI zakita, 4 parimANa emAM. svabhAva ane parimANu eTale ke prakRtibandha ane pradezabandha jIvanI vega zakti para nirbhara che tathA sthiti ane phaLa devAnI zakti arthAta sthitibandha ane rasabandha jIvanAM kaSAya bhAva para nirbhara che. gazakita jevI tIvra ke maMda haze, bandhane prApta karma pudgalene svabhAva ane
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhera sudhA samaje nahIM 155 parimANa paNa evA ja tIvra ke maMda haze. jIvanA kaSAya jevA tIvra ke maMda haze, baMdhane prApta paramANuonI sthiti ane phaladAyaka zakti paNa evI ja tIvra agara maMda haze. Ama pahelAM prakRtibandhamAM karmo jJAnAvaraNAdi rUpe pariName che. pradezabaMdha - pudgalanAM eka paramANune eka pradeza kahe che tethI je pudgala skaMdha karmarUpa pariNata thAya che te pudgalaskanuM parimANa, paramANu vaDe AMkavAmAM Ave che. jemake :-amuka samayamAM ATalA paramANuvALA pudgalaskanda, amuka jIvanAM karmarUpa pariNata thayA che, tene pradezabandha kahe che. - je pudgalaskA karmarU5 pariNata thAya che tene karmavargaNa skadha kahe che. A leka pudgalAstikAyathI ThasoThasa bharela che. te pagale aneka vargaNAomAM vibhAjIta che. temAM eka karmavagaNane varga paNa che. A karma vargaNa ja jIvanAM pega ane kaSAyanuM nimitta pAmIne kamarUpa pariNata thaI jAya che paraMtu pratyeka jIva evI ja karma vargaNAone grahaNa karI zake che ke je tenAthI atyaMta nIkaTa heya. jema AgamAM tapAvelA lehanAM gaLAne pANImAM nAkhavAthI, e je jagyAe paDaze te sthAnanAM pANIne ja grahaNa karaze dUranA pANIne nahIM. e ja rIte jIva paNa je AkAza-pradezamAM sthita hoya te ja AkAza-pradezamAM rahenArI karmavarNaNAone grahaNa kare che. vaLI jevI rIte tapAvele leha gaLe pANImAM nAkhavAthI cAre taraphathI pANIne kheMce che tevI ja rIte jIva paNa sarva AtmapradezathI karmone grahaNa kare che. | bhajana peTamAM javA pachI kAlakamathI rasa, rUdhira Adi rUpa thaI jAya che tema prati-samaya je karmavargaNAone jIva grahaNa kare che. te karma vargaNAe paNa, e samaye jeTalA karmone baMdha thavAne haiya, eTalA bhAgamAM vaheMcAya jAya che. AyuSya karmane baMdha kAyama nathI thatuM. jyAre thAya che tyAre eka aMtamuhUrta sudhI ja, jIvanamAM eka ja vAra thAya che. e samaye jeTalA karma
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 huM AtmA chuM pagale grahaNa thAya tenA ATha bhAga thaI jAya. AyuSya na baMdhAtu hoya tyAre sAta bhAga thAya. dazamAM guNasthAne AyuSya ane mohanIya cheDI zeSa cha bhAga thAya ane teramA guNasthAne eka karma ja baMdhAya che mATe grahaNa karAyelA pudgala te eka rUpa ja rahe che. karma pudgalenuM vibhAjana kevI rIte thAya che te joIe. AyuSya karmane bhAga sarvathI De che. kAraNa tenI sthiti sarva karmothI ochI che. AyuSya karmathI nAma tathA gotra kamane bhAga adhika che kAraNa AyuSya karmanI sthiti 33 sAgaropamanI che ane nAma-zetranI 20 koDAkoDa sAgaranI che. te bannene sarakhe bhAga maLe che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAyanI sthiti nAma-zetrathI vadhAre eTale ke 30 koDAkoDa sAgaranI che tethI nAma, gotrathI te traNeyane vadhAre bhAga maLe che. paNa traNeyane eka sarakhe maLe che. A traNeya karmothI mahanIya karmane bhAga adhika che kAraNa ke tenI sthiti 70 kaDAkoDa sAgaranI che. vedanIya karmane bhAga sahuthI adhika che. jo ke vedanIyanI sthiti mohanIya karmathI ghaNuM ochI che te paNa mohanIyathI vedanIyane bhAga vadhAre che kAraNa karma pugalanAM ghaNAM dravya vinA vedanIya karmanA sukhaduHkhAdine spaSTa anubhava thaI zakato nathI. vadhAre pugala maLe te ja vedanIya pitAnuM kArya karavAmAM samartha banI zake che. mATe sthiti cheDI hovA chatAM paNa sahuthI vadhu bhAga tene maLe che. sthitibaMdha -baMdha thaI gayA pachI je karma jeTalA kALa sudhI AtmA sAthe lAgIne rahe, te tene sthitikALa. baMdhAvAvALA karmomAM A sthitikAlanI maryAdAnuM nizcita thavuM tene ja sthitibaMdha kahevAya che. sthiti be prakAranI. janya ane utkRSTa. ochAmAM ochI sthitine jaghanya ane vadhumAM vadhu sthiti, te utkRSTa sthiti. bIjI rIte be prakAranI sthiti kahI. karma baMdhAyA pachI jyAM sudhI udayamAM na Ave paNa AtmA sAthe rahe te abAdhAkALa ane udayamAM AvyA pachI jyAM sudhI udayamAM rahe te sthiti. je karmanI utkRSTa sthiti jeTalA sAgaropamanI hAya eTalA so varSane abAdhA kALa hoya che.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhera sudhA samaje nahIM 157 rasabaMdha - baMdha prApta karma pudgalemAM phaLa devAnI zakti hoya che tene rasabaMdha kahe che. jenI sAthe baMdhAyA pahelAM karma paramANuomAM kaI viziSTa rasa nathI hoto. te nirasa ane ekarUpa hoya che. paraMtu jyAre jIva dvArA karma paramANuo grahaNa karavAmAM Ave tyAre ja jIvanAM kaSAyarUpa pariNAmamAM nimittathI temAM anaMtaguNa rasa paDe che. je jIvanAM guNanI ghAta kare che tene ja rasabandha kahe che. jema suku ghAsa nIrasa ane lakhyuM hoya che paNa judAM-judAM prANaonAM peTamAM jaI dUdha bane, tenI ghaTTatA ane cIkAzamAM tAratamyatA hoya che vaLI guNamAM paNa aMtara paDe che. bheMsa, gAya ane bakarInA dUdhamAM A bheda jovA maLe che. tema judA-judA jIva jyAre karma grahaNa kare tyAre sahunAM kaSAyabhAmAM taratamatA hoya che tethI karmanI phaLa devAnI zakti rU5 rasamAM paNa taratamAtA bane che. ane udayamAM Ave tyAre tIvra ke maMda rasa phaLa Ape che. rasa athavA anubhAga be prakAra hoya che. tIvra ane maMda. A baMne prakArane anubhAga zubha-azubha baMne prakRtimAM hoya che. zubha prakRtinAM rasane zeraDInA rasanI upamA ApavAmAM Ave che kAraNa ke bhegavavAmAM e mIThe ane svAdiSTa zeraDInA rasa je hoya che. azubha pravRtionAM rasane lImaDAnAM rasanI upamA apAya che. lImaDAne rasa kaDe hoya tema azubha prakRtinAM phaLa paNa duHkhadAyI hoya che. A baMne rasamAM paNa aneka prakAre vadhatA-ochApaNuM hoya che jene tIvra, tIvrato ane tIvratama tathA maMda, maMdatara, ane maMdatama rUpa guNa hAni-vRddhi kahe che. Ama karelA karmone amuka prakRti rUpe, amuka pradezanA parimANa rUpa, amuka sthiti arthAt kALa sudhI ane maMda-tIvra rasa rUpe jIva bhogave che. A cAreya prakAranAM baMdhanA kAraNarUpa jIvanAM kaSAya bhAvo tathA yeganI prakRtinuM mAdhyama mukhya kAraNa che. jIva jyAre vibhAva pariNamane pariName che tyAre kaSAye kare che ane kaSAyanAM Azraye meMgenI te-te prakAranI pravRtti thAya che.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 huM AtmA chuM jema karma karavAmAM cetana AtmAe bhAga bhajavyuM, te ja jaDa paramANuo kamarUpa pariNamyA tema karmonAM udaya vakhate paNa AtmA hAjara che, AtmA sAthe lAgelA karmo ja udayarUpa pariNamyA che, anya nahIM. tethI te karmo paNa phaLa ApavA samartha thAya che. jaDa padArtha pite kaMI na karI zake paNa, mAnava ke pazu-pakSI vagere kaI jIva jaDane pravartAve te jaDamAM ghaNuM sAmarthya che. je AjanA vaijJAnika yugamAM samajavuM jarAya muzkela nathI. pudagalano aMtima bhAga paramANu, pite ekale zuM karI zake ? tenAmAM akhUTa zakita hovA pachI paNa jaDa havAnAM kAraNe te kaMI karI zakato nathI paNa e ja aNunI zakti mApIne tene pravegAtmaka dhoraNe upayogamAM lIdhI te e vizvano vinAza karI zake tevI dhvasAtmaka zakti tenAmAM pidA thaI ane bhala-bhalI bimArIne dUra karI zake tevI sarjanAtmaka zakita paNa vikasita thaI e sivAya paNa aneka rIte jaDa-zaktione nAthavAmAM AvI che ane te mAnava prANIonAM upayogamAM Ave che. tethI ja gurudeva kahe che ke padArtha pite na jANato hovA pachI paNa tenAmAM rahela zakitanI asara thAya che tema zubhA-zubha karma paNa jIvane phaLa ApavA zakitamAna che. AtmA para rahela karma tenI sthiti pAkatAM phaLa Ape che. ane phaLa ApI potAnI jAte ja AtmAthI alaga thaI jAya che. Ama jIva karmane kartA che te te bhakatA paNa che. AtmAnAM kSetRtva ne siddha karatAM anya tarko avasare.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNa viMnA ja kArya che..! vatarAga paramAtmA-anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA vibhAvanA kAraNe rahelI vicitratAnuM bhAna jIvane karAvI anekarUpatAmAMthI bahAra lAvI ekarUpatA prApta karAve che. jIvanuM svarUpa eka ane akhaMDa hovA chatAM saMsAramAM rahela anaMta prANuM- emAM vibhinnatA dekhAya che. manuSyarUpe, badhAM ja manuSya sarakhAM, zarIrAkRti sarakhI, hovA chatAM paNa eka manuSya bilakula bIjA je jovA nathI maLatuM. kayAreka kaMIka sarakhApaNuM be mAnamAM jovA maLe che te paNa kareDAmAM keIka, kadAca belaDAnAM be bALake samAna dekhAya. chatAM sUkSmatAthI jotAM jarA phera te dekhAze. hAtha, paga, AMkha, kAna, nAka, mukha vagere yathAsthAne jeTalA hevA joIe teTalA ja hoya paNa teno dekhAvamAM pharaka hoya. e ja rIte zarIranI daSTie pazuomAM-pakSIomAM paNa A aMtara rahe che. zarIranI dRSTie AvI vibhinnatA jagatamAM dekhAya che. mAnasika dRSTie paNa manavALA jemAM vibhinnatA daSTigocara thAya che. jaDa pudgalanuM baneluM mana, manarUpe badhAne eka sarakhuM maLyuM paNa mananAM kAryomAM khUba aMtara. koI mANasane nAne e prasaMga khUba ja UMDI asara karI jAya. mana apaseTa thaI jAya. are ! tenAM kAraNe bhayaMkara bimArI netarI le. jyAre keTalAka mANasanAM mana evA hoya ke ati duHkhada prasaMga paNa tenAM manane calita na karI zake. bIjI daSTie mAnasika sthiti sahunI judI-judI. rasa ane rUci
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 huM AtmA chuM paNa judAM, eka vyaktine amuka cIja ke amuka vyakti bahu ja priya hoya te bIjI vyaktine e ja cIja ke e ja vyakti atyaMta apriya hAya. AvA gamA-aNagamAnAM bhAve darekanAM manamAM judI-judI rIte paDyAM hoya che. ethI paNa AgaLa vadhIe te AdhyAtmika bhUmikA para sahumAM bhinnatA hoya. jemake sahu sAthe besIne prArthanA karatAM heya. bhagavAna RSabhadevanI stuti rUpa bhakatAmara stotranuM smaraNa thatuM hoya paNa bhagavAna pratye sahune eka sarakhA bhaktibhAva jAgatA nathI. keI bhaktirasanI bharatIthI prasannatA anubhavatA hoya te kaI mAtra bolI javA khAtara bolI jatAM hoya. hRdayane e prArthanAnAM bhAva spaze paNa nahIM. eka sAthe ghaNAM loko sAmAyika laI beThA hoya. sAmAyika eTale samatAganI sAdhanA. eka vyakitane sAmAyika karatAM samatAbhAva aMtaramAM sadhAya paNa khare. bhale thoDI vAra ja samatA rahe paNa samatAne anubhava te karI le. bIjI vyakti vadhAre sAdhI zake ane prAyogika jIvanamAM samatA utaravA mAMDe. eka vyakitane aneka sAmAyika karyA pachI paNa samatA zuM te khabara paNa na paDe. e ja rIte dharmanA nAme thatAM sarva kriyA-anuSThAne tapa-japa-bhaktisvAdhyAya vagerenI sahune sarakhI asara jovA nathI maLatI. sahu jIne tenuM pariNAma juduM-juduM. vaLI eka ja nimitta, koinI nAnI sarakhI bhUla, eka vyakitane bhayaMkara gusso karAve, vyakti khUba AvezamAM AvI jAya, dhrujavA mAMDe, ane bIjI vyakita e ja nimittamAM taddana zAMta rahe, ene nimitta jarAya khaLabhaLAve nahIM. eTaluM ja nahIM baMdhuo! ApaNe sahune anubhava che ke keI nAnuM nimitta ApaNane khUba asara karI jAya. kedhathI lAlaceLa thaI jaIe. na bolavAnuM bolI nAkhIe. vyAkULa thaI jaIe, AkhI paristhiti ne palaTAvI nAkhIe paNa kyAreka e ke ethI meTuM nimitta Ave te
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNa vinA na kAya te 161 paNa ApaNe khAmoza rahI jaIe. kaMI na thAya manamAM, jatuM karI daIe. A bAbata para vicAra karIe tyAre ApaNane ja ApaNI jAtanI vicitratA ne kheda thAya ke A te kevuM ? keInI nAnI bhUle meM kevA udhAmA karyA. ane ahIM ATaluM moTuM nukazAna thayuM te paNa mane kaMI na thayuM. ane vakhata bhUla karanAra vyakti e ja ane jenAra paNa huM ja chatAM baMne prasaMganAM mArA vyavahAramAM ATalI bhinnatA kema ? Ama samagrapaNe vicAra karatAM pratyeka vyaktinI pitAnI judAM-judAM samayanI sthiti judI, e ja rIte aneka vyaktiomAM eka samayamAM vibhinna vicitratAo ! A vicitratAo pAchaLa kaMIne kaMI kAraNa cokkasa che. bhale pratyakSa kAraNa hoya ke parokSa paNa keI ne koI kAraNa te hoya ja che. kAraNa vinA kArya nathI hotuM. A kArya-kAraNa bhAvane samajAvavAnI sAthe-sAthe gurudeva ziSyanI zaMkAnuM samAdhAna Ape che. jIva kamane kartA hevA pachI paNa bhekatA kaI rIte hoI zake te ziSyanI zaMkA che. gurudeva pharamAvI rahyAM che-- eka rAMka ne eka nRpa, e Adi je bheda, kAraNa vinA na kArya te, te ja zubhAzubha gha.84. he ziSya ! jagatamAM koI nidhana che te koI dhanavAna che, keI paMDita che te kaI mUkha che, koI UMca che, keI nIca che. ane AgaLa kahI te badhI ja zArIrika, mAnasika, AdhyAtmika vicitratAo chavAmAM dekhAya che. te sarvanI pAchaLa kaMIne kaMI kAraNa che. A kAraNa pratyakSamAM kyAreka dekhAya che, kyAreka nathI dekhAtuM. koI mANasa khUba mahenata kare ane dhana kamAya tyAre te ApaNe ema mAnIe ke eNe parizrama karyo, tenA phaLa svarUpa dhanaprApti thaI paNa ghaNI mahenata karyA pachI paNa sukha-sAdhana-sagavaDatA na pAmI zake tyAre zuM samajavuM? vyavahAramAM bolIe chIe ke enAM nazIba ja evA che ! nazIba e zuM che? bhUtakALane vaibhAvika puruSArtha te vartamAnanuM prArabdha! zubha bhAve sahita thayele puruSArtha puNyarUpe pariName che ane azubha bhAvathI thayele bhAga-2-11
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 huM AtmA che puruSArtha pApanuM nibaMdhana karAve che. nazIba e koI adazya vidhAtAe lakhela janmapatrikA nathI. paNa jIva pite ja pUrva--janmamAM je je puNya pApa karIne AvyuM che. te ja bhAthuM prArabdha rUpe sAthe laIne AvyA che. AthI nizcita thAya che ke vartamAnamAM je paristhitimAMthI pasAra thaI rahyo che te sarva zubhAzubha karmonAM kAraNarUpa che. pUrve karelAM karmo udayamAM AvI te-te prakAranAM phaLa ApI rahyAM che. sarva jIvanAM karmo eka sarakhAM nathI hatA. vibhinna niemAM gayela jIve judA-judA samaye judAM-judAM bhAnAM kAraNe aneka prakAranAM karmo upArjana karyA che. tenA udayathI prerAIne sarva jIve paNa e ja rIte judAM-judAM pariNAmavALA vAnAM kAraNe judIjudI jAtanAM karmo bAMdhe che. te karmonAM phaLarUpa sarva jI judAM-judAM saMgane pAme che. mATe ja ATalI badhI vicitratAo dekhAya che. karma paramANuo jaDa hevA pachI paNa jIvanuM nimitta pAmI judIjudI rIte pariName che. jyAM sudhI A paramANuo karmarUpa nathI pari NamyA tyAM sudhI tenAmAM kaMI aMtara nathI hatuM. sarva sarakhAM ja hoya che. paNa jInAM rAgAdi bhAvonI tAratamyatA nAM kAraNe paramANuomAM tAratamyatA ubhI thAya che. e ja rIte A vizvamAM paramANuonI anaMta-anaMta vargaNAo paDI che. je pitAnAM svataMtra vicaraNamAM kaI jIvane lAbha-nukazAna kaMI ja karatI nathI. paNa jIva e paramANu skalpone grahaNa kare, pachI temAM rUpAMtara thAya che ane tenAM pariNAme judAM-judAM, daSTimAM Ave che. paramANuo pitAnAM svabhAvathI ja eka-bIjA sAthe maLe che ane vikharAya che. ekale hoya tyAM sudhI e mAtra paramANu ja che. paNa be ane tethI adhika maLI jAya tyAre skaMdha bane che. keI jIvanAM, kaI paNa jAtanAM nimitta vagara, AvA anaMta-anaMta ska vAtAvaraNamAM paDelA ja che. A skamAM judI-judI jAtanI gyatAo ApameLe ja ubhI thAya che. jenAM kAraNe e skadha jIvanAM upayogamAM Ave che. AvA ske ATha prakAranAM che.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 kAraNa vinA na kArya te 1, karmavarga:-je skane, jIva rAgAdi bhAve vaDe grahaNa kare che ane te grahAyelA be karmarUpe pariNamavAnI yogyatAvALA che. karmarUpe AtmA sAthe amuka kALa sudhI rahe che pachI phaLa ApI AtmAthI alaga thaI jAya che. pharI pAchA e ja jIvane athavA bIjA jIvane karma rUpe ja upagamAM Ave che. 2, mane varga :-manavALA cha kaMI ne kaMI vicAre che. vicAre jaDa che. paramANurUpa che. jIva jyAre vicAre che, te pahelAM mane zakti dvArA vAtAvaraNamAMthI mane varga nAM pudgala skaMdhane grahaNa kare che. pachI ja vicAra karI zake che. eka vicAra AvIne pasAra thaI gayo eTale e ja kSaNe manevarganAM pugala ko jIvathI judAM paDI jAya che. pharI vAtAvaraNamAM maLI jAya che. 3, bhASAvarga:-bhASA paryApti je jIvone che. teo bhASA dvArA bhAvane vyakta kare che. zabdo dvArA banatI bhASA jaDa che. jayAre koI paNa mAnava ke prANuM bele che, te belatAM pahelAM bhASA varganAM pugalene, pitAne maLelI bhASA paryAptinI zakita vaDe kheMce che. tene bhASA rUpa pariNAve che. pachI cheDI de che. bhASA varganAM paramANuo jIvane belavAnAM upayogamAM Ave che. - 4, zvAsocchavAsa varga -ekendriyathI paMcendriya sudhI sarva prANIene jIvana jIvavA zvAsocchavAsanI mukhya AvazyakatA che. badhAM ja jIvo zvAsa letA-mukatA hoya che paNa ApaNe jANI zakatAM nathI. zvAsa levAnI paddhati bhinna-bhinna hoya. vanaspati ekendriya jIva che. te jIvI aikisajana tathA kArbana havAmAMthI le che ane cheDe che. te vijJAne paNa sAbita karyuM che. havAnI sAthe-sAthe zvAsocchavAsa varganAM paramANu skane paNa jIva grahaNa karavo hoya che. pratyeka vAsa sAthe A pudgale grahaNa thAya che ane ucchavAsa sAthe e pudgale ne tyAga thAya che. pa, dArika varga -mAnava tathA pazu ne dArika zarIra hoya, sthA vara, vigalendriya tathA paMcendriya prANIonAM je zarIre ApaNe joI zakIe
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 huM AtmA chuM chIe te badhAM ja dArika zarIra. je zarIra saDana-paDananAM svabhAvavALuM che. vaLI je udAra eTale ke mukhya zarIra che tene audArika kahevAya che. A zarIra ne banAvavAmAM tathA TakAvI rAkhavAmAM je pudgala ska upagamAM Ave tene audArika varga kahe che A zarIra jyAre banyuM tyAre jIve dArika skane grahaNa karI banAvyuM. mAnA garbhamAM raheluM bALaka mAnA zarIramAMthI poSaNa meLavIne vRddhi pAme che. e maLatuM piSaNa audArika varganAM pugale hoya che. jamyA pachI AhAra-pANI rUpa je kaMI padArtho levAya che te paNa audarika pudgale ja ane rema vaDe je AhAra thAya che arthAt pagale kheMcAya che te paNa dArika pudgale ja. dekhAtuM AkhuM ye jaDa-jagata audArika varganA paramANuothI ja baneluM che. e sivAyanAM bIjA pudgale A jagatamAM ApaNe najare joI zakatAM nathI. 6, vaikiya varga -deva ane nArakInAM zarIra vaikriya pudgalenAM banelAM che. je pudagale lehI, mAMsa, majajA Adi sapta dhAtu rUpamAM pariNamI na zake. mAtra pudgale ja hoya. deva-nArakanAM zarIramAM lehI-mAMsa Adi na heya. devanuM zarIra zubha vaikiya pudgalathI nirmita hoya ane nArakanuM zarIra azubha vaikiya pugelethI. - koi mAnava paNa A labdhine sAdhanA dvArA meLavI zake che. te te mAnava aneka jAtanAM nAnA-moTA rUpo banAvI zake che. e rUpa banAvavAmAM upayogI thatAM pagale vaikiya pudgale hoya. deve paNa A pRthvI para Ave tyAre anya rUpa dhAraNa kare che te paNa vaikriya pudgala dvArA ja race che. vAyu ne paNa vaikiya zarIra heya. te paNa nAnAM-moTAM rUpa dhAraNa kare che. Ama vividha zarIra racanAmAM upayogI thatAM pugale te vaikiya varga. 7, AhAraka varga :-A pudagale vizvamAM sahuthI thoDA che. caudapUrva dhArI mahAtmA, saMyamI puruSa, manamAM gahana tatvanI zaMkA thatAM dUra virAjita kevaLI paramAtmAne prazna pUchavA javA mATe je zaktine upayoga kare, te
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 kAraNa vinA na kArya te zaktine AhAraka labdhi kahe che. A labdhi dvArA eka nAnuM zubha muhUgalenuM pUtaLuM banAvavAmAM Ave, je pUtaLuM pejane dUra kevaLI bhagavAna pAse jaI zaMkAnuM samAdhAna karI pAchuM Ave ane pachI vikherAI jAya. A pUtaLuM banAvavA mATe je pudagala skaMdha upagamAM Ave te che AhAraka varga. - A labdhi mAtra cauda pUrvadhArI munine ja prApta thaI zake che. anya keIne nahIM. 8, avarga-varga -bina upayogI pugala sko je vizvamAM sahuthI vadhAre che. A varganAM nAnA-moTA ska vAtAvaraNamAM pharyA karatAM heya. je kadI kaI jIvane upayogI thayA nathI ane thavAnA paNa nathI. mAtra pudagala rUpe tenuM astitva che. te maLe ane vikharAya ema thayA ja kare che. Ama A ATha prakAranAM paramANu-pudgala-ska che vizvamAM ThasoThasa bharyA che. paNa jyAM sudhI jIvanAM bhAvenuM nimitta na pAme tyAM sudhI te, jIva para kazI ja asara karatA nathI. te pitAnAM svataMtra vicaraNamAM ja vicarI rahyAM heya. jaDa che, chatAM jIvanAM nimitte jIva sAthe joDAya tyAre, AtmAnAM caitanyanAM kAraNe jANe tenAmAM paNa cetana AvatuM hoya tema e pravartavA mAMDe che. evI ja rIte AtmA para rahelAM karmo jaDa hovA chatAM paNa AtmA sAthe eka kSetrAvagAhI rahyAM che. tethI AtmA para tenI asara thAya che. ziSyanAM mananI zaMkA ke jaDa karmo kaI rIte jIvane phaLa Ape? tenA samAdhAnamAM gurudeve e samajAvyuM che ke jaDa paramANu pudgalenuM parisumana jIvanAM Azraye kevuM-kevuM thAya che ane te keTaluM kArya karI zake che. vizvanI jeTalI jaDa-zaktio Aje ApaNe upayogamAM laI rahyAM chIe te paNa ApaNI cetanazakitanA sAthathI ja. je cetana na hoya te jaDa kazuM ya karI zake nahIM. cetananI preraNA pAmI jaDa ghaNuM karI zake che. tenI sAbiti prathama kahyuM tema A jagatanI aMdara dekhAtI vicitratAo. Ama jaDa karmo phaLa devA samartha che. e gurudeve samajAvyuM. have ziSyanAM manamAM eka bIjI vAta che ke kadAca sarvazaktimAna Izvara jIvane phaLa devAmAM jajanuM kAma karatA hoya ! te yogya che ke nahIM e zaMkA teNe uThAvI che. gurudeva A jijJAsAnuM samAdhAna paNa karaze je avasare..
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma svabhAve pariName....! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. ekSa-mArganI ArAdhanA sabhyadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA AtmAthI AtmAne pAmavA mATe che. Aja sudhI je kaMI pAmavAne prayAsa karyo te indriyethI, manathI, buddhithI, paNa AtmAthI nathI karyo anubhavI mahApuruSoe svayaMthI svayane nIrakhavA mATe ja ArAdhanA batAvI che. enA mATe bAhya-cakSu baMdha karavA paDaze ane AMtara-cakSu khelavA paDaze. jijJAsu ziSya Indriya, mana ane buddhinAM Azraye meLavela jANakArI nAM kAraNe atIndriya AtmA viSayaka tamAM zakti thayo che. AtmAne kamane kartA svIkAryA pachI, AtmA karma phaLane bhaktA heI zake te viSe ene sadeha che. gurudeva e saMzayane chedI rahyAM che. jInI vicitratAonuM darzana karAvI, e ja jIvane karmanuM bhegavavApaNuM che e siddha karyuM. Izvara karmane kartA nathI te te jIvane karma phaLa devAmAM paNa samartha nathI. ane jIvanAM karmone nyAya karavA mAMDe, te IzvaranuM Izvaratva rahetuM nathI. ema ziSya paNa mAne che. chatAM haju manamAM ema che ke Izvara phaLa na Apate hoya te jagatane keI niyama ja na rahe. tethI jIva zubhA-zubha karma phaLane bhogave paNa nahIM. zrI gurudeva A zaMkAnuM samAdhAna Ape che. phaLadAtA IzvarataNI, emAM nathI jarUra rma svabhAve pariNAme, thAya bhogathI dUra...85. he ziSya ! tuM pote ja samaje che ke Izvara phaLa devA samartha nathI.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ karma svabhAve pariName 167 che tethI e vAta te bhUlI ja javAnI ke Izvara phaLa Ape te ja jIva bhagave. - bIjI vAta saMsAranAM jIvane sArA-narasA karmaphaLa bhogavatAM ApaNe joIe ja chIe. koI sukhI ane koI duHkhI e ja che jIvanAM karma phaLa. je kama bhogave che, te tenI pAchaLa koI vyavasthita taMtra paNa haze. e niyama che, karmane pitAne svabhAva! saMsAranA sarve dravya anaMta zaktimAna che. AtmA aciMtya zaktimAna che. tenI saMpUrNa zakti khIlI uThe che tyAre te sarvathA mekSane pAme che. zuddha buddha banI jAya che. eja rIte jaDa dravyamAM paNa anaMtazakita che. e zaktinA AdhAre pitAnuM svataMtra pariNamana paNa che. vaLI jaDa dravya eka thI bIjA rUpa pariName, te paNa tenI trikALI anaMtazaktine nAza thato nathI. vaLI kAmaNa vargaNAnAM pudgale jIvanAM rAgAdi rUpa bhAvakanuM nimitta pAmIne dravyakarma rUpe pariName che. tyAre jIva para pitAne adhikAra jamAvavAnI eka vadhu zakti tenAmAM pedA thAya che. jyAM sudhI e pudagale karmarUpa na pariNamyA hoya tyAM sudhI jIvane kaMI karavA samartha nahIM paNa jIva sAthe tene karmarUpa saMbaMdha thayuM ke tenAmAM kevA rUpe, keTaluM, kyAM sudhI ane kevI tIvratAthI phaLa ApavuM AvI gyatAo pragaTe che. vaLI karma jaDa pudgala che. pudgalenuM potAnuM pariNamana che, tethI samaya thatAM e udayamAM AvI jIvane phaLa Ape che ane nivRtta thaI jAya che. jemajema kama paramANu udaya AvalikAmAM pravezI jIvane phaLa Ape che tematema te nisatva thaI - thaIne kharI jAya che, AvuM svAbhAvika pariNamana tenuM cAlu ja che. jhera ke amRta, zarIramAM jaI tenI asara jeTalI mAtrAmAM pahoMcADavAnI hoya, te pahoMcADI nivRtta thaI jAya che. tema zubha karma puNyarUpe phaLa ApI cAlyA jAya che ane azubha karma pApa rUpa phaLa ApI cAlyA jAya che. eka vAra phaLa ApI dIdhAM pachI e dADha vagaranAM sApa jevA thaI jAya. kazuM ja karI zake nahIM. kAraNa tene jIvane sAtha chUTI gaye. jIvanI sAthe che tyAM sudhI ja tenuM jera che. pachI nirmAlya ! hA, pite
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 huM AtmA chuM pitAmAM, pitAnI rIte pariNata thayA kare, paNa jIvane asara karavAmAM asamartha ! te Ama karmo jaDa havA pachI paNa jIvane phaLa Ape che. tethI ja jIvane karelAM karmAnusAra bhinna-bhinna gatiomAM, te - te sthAne ja jaI kama bhegavavA paDe che. e paNa hakIkta che. ziSya ema mAne che ke, Izvara hoya te ja AkhAye jagatanuM niyaMtraNa kare, vyavasthA rahe. paNa jyAM Izvara ja siddha thatuM nathI, tyAM vizvanuM saMcAlana azakya che. tethI ja jIvane zubhAzubha karmone bhegavavAnAM sthAna paNa na hoI zake. Ane uttara gurudeva Ape che. - te-te bhagya vizeSanAM, sthAnaka dravya svabhAva; gahana vAta che ziSya A, kahI saMkSepe sAva...86... jIva jevA zubhA-zubha karmo kare che. te tene bhegavavA ja paDe che. A karmAnusAra zubhAzubha adhyavasAya thAya che ane A adhyavasAye ja jIvanI bhAvagati che. bhAvagatine anurUpa enAM phaLa bhogavavA mATe dravya gati paNa che ja. dravyagati cAra che. nAraka, tiryaMca, manuSya ane deva. temAM utkRSTa zubha karmone bhegavavAnuM sthAna te devagati - svarga, utkRSTa azubha karmo eTale ke pApa adhyavasAyane bhegavavAnuM sthAna te naka. zubhAzubha mizra adhyavasAyane bhegavavAnuM sthAna te manuSya ane tiryaMcagati. gati para thaDe vicAra karIe. e sthAna evuM che mATe tyAM gayelA jIvane evAM phaLa bhogavavA paDe che, ema nathI. paNa evA karmo karyA che mATe te sthAnamAM javuM paDe che ane karmo bhogave che. jemake koI mANasa khUna karatAM pakaDAye, tene jelamAM laI javA ane tene keTe phAMsInI sajA ApI. te A sajA jelamAM ja apAya. keIne tenAM gharamAM phAMsI apAtI nathI. vaLI e jelamAM gaye mATe tene phAMsI thaI ema nathI. je ema hatA te jelamAM rahenAra karmacArIo suparinTenDaTa vagere anya mANasone paNa sajA thavI joIe paNa je gunegAra che tene ja te sthAnamAM
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma svabhAve pariName 169 sajA thAya che, bIjAne nahIM. tema jIve jevA karmo karyA hoya te bhegavavA mATe tevA sthAne che. tyAM rahIne e karmo tene bhegavavAnAM heya. A sthAne keIe banAvyA che ema paNa nahIM. lekanuM pariNamana e prakAranuM che. caitanya dravya zubhAzubha adhyavasAyamAM pariName ane cetananAM bhAvanuM nimitta ApI karmomAM zubhAzubha phaLa ApavAnI yogyatA pragaTe, te jIvane phaLa Ape Ama caitanya ane jaDane nimitta-naimittika saMbaMdha che. tethI lekamAM evA sthAnanuM nirmANa ApameLe thayeluM che. gurudeva kahe che. jIvanI zakti anaMta che. jaDanI zakti anaMta che. e zaktine ApaNI skUlabuddhi vaDe mApI zakAya nahIM. tenAM gahana rahasya ukelIne kathavA bahu muzkela che paNa he ziSya ! A uMDI vAtane ahIM saMkSepathI kahI che. pitAmAM rahela anaMtazaktine e pragaTa karavAne prayatna kare te saMsAra bhAvathI uMce uThI, svabhAvane pAmI zake che. pite pitAmAM uMDe utare te rava ne oLakhI zake che. te mATe cinmaya ciMtana anivArya che. baMdhuo ! mANasa ciMtA ghaNI karatAM hoya paNa tene ciMtana karatAM nathI AvaDatuM. manane jarAka ja pheravI nAkhe te ciMtAnA badale ciMtanamAM tene praveza thaI jAya. yurepane eka ati-zrImaMta gRhastha, Arthara enuM nAma. saMsAranA manAyelA sarva sukha, sarva sAdhane ene upalabdha hatAM. bhogamAM ALoTatA hate. enA jIvananuM eka mAtra lakSya hatuM dhana. e lakSyanI pUrti mATe teNe pArAvAra puruSArtha karyo, prArabdha sAtha Ape ane teNe lakSyane sAdhI lIdhuM hatuM. dhananI sAthe-sAthe ciMtAo paNa eTalI ja enAM mana para hatI. e ne te divase khAI zako ke te rAtre uMghI zakta. anna ane uMgha tenA verI thaI gayA hatAM. baMnene bhogavI zake te mATenAM sarva prayatna paNa tenAM niSphaLa gayA. basa, mAtra ciMtA-ciMtA ne ciMtA. tenI patnI paNa ArtharanI A sthitithI duHkhI hatI, anekavAra, aneka rIte samajAvavAno prayatna karyA pachI paNa Arthara ciMtA choDI zakato na hate. manane zAMti maLatI na hatI.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 huM AtmA chuM Artharane eka DaoNkaTara mitra hatuM. je mAnavamananAM UMDANane pAmI. zakta hate. ArtharanI patnIne lAgyuM ke Ane zAMti ApI zake te te mAtra tene DokaTara mitra che. teNe Artharane mahAmahenate e DokaTara mitra pAse mokalyA. Arthare patnInuM kahyuM mAnyuM ane mitra pAse gayA. DokaTare premathI tene AvakAryo, besADayo. sArI rIte vAta karI. kema AvavAnuM thayuM ema pUchatA Arthara kahe che dasta! bahu muMjhAye chuM magaja para khUba ciMtAo che, vyAkULatA dina-pratidina vadhatI jAya che. ugha-ArAma badhuM ja harAma thaI gayuM che. have te bahu muMjhAye chuM, samajAtuM nathI zuM karavuM? tuM DokaTara che, tArI pAse davA levA Avyo chuM. have te tuM. ja mane A ciMtAnA bejamAMthI bacAvI zakIza. Arthara DokaTara pAse ekadama narama gheMza je thaI gayo. DokaTaramAM jANe ene deva dekhAya DokaTara samajI gaye. Ane zArirIka koI roga nathI paNa dhananI tRSNa, bheganI lAlasA, saMsAranI Asakti ene gherI vaLI che jethI satyane e oLakhI zakyo nathI pariNAme cintAo tenA para savAra thaI gaI che. teNe Artharane AzvAsana ApatAM kahyuM "bahu sarasa davA che mArI pAse, cakkasa sAruM thaI jaze." e aMdaranI rUmamAM gaye, thoDIvAre bahAra AvI, davAnI cAra paDIkI ArtharanA hAthamAM mUkI. AvatIkAla savArathI A davA levAnI che. traNa-traNa kalAke eka-eka paDIkI ane eka ja divasamAM pharaka paDI jaze. Arthara khuza thato uDyo. cAlyo. DokaTare ubho rAkhe. "are ! Arthara, davA levAnI vidhi te jANe le ! AvatI kAle sUryodaya pahelAM dariyA kinAre javAnuM. dUra dUra ekAMta-nirjana sthAna para, samudra taTe tAre bAra kalAka rahevAnuM ! khAvA-pIvAnI vastuo ane zarIra para DhIlA vastro. A sivAya kaMI sAthe nahIM laI javAnuM !" .............................Arthare te davA dIdhI pAchI H
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma svabhAve pariName 171. mAre nathI joItI, tArI davA ! bAra kalAka mATe dhaMdhe cheDIne dariye paDayo rahuM. e kema pisAya ? mAre keTalI e peInTamenTasa hoya? keTalA bIjA kAma hoya ? e badhAnuM zuM ? mAre nathI javuM !" are bhAI tAre zAnti joItI hoya, tArA manane citAothI mukta karavuM hoya te ekavAra te jA ! jaIne te khare!'' mitranAM premabharyA zabdoe jAdu karyo ane Arthare kaMIka vicAryuM. bhale! tuM bahu kahe che te jaIza, bAra kalAka phrI heiza. te tyAM paNa mAre ghaNuM kAma thaI jaze. eka phona ane bIje reDiye be laIne jaIza.. badhA samAcAra paNa maLaze. phenathI vyApAranI vAte paNa thaI jaze. kaMI vAMdho nahIM ! tuM kahe che te huM jaIza !" "nA bhAI, nA ! kazuM ya sAthe nathI laI javAnuM. reDiye, phena nahIM ane kAgaLa-pena paNa nahI' ! bhAI! mAtra 12 kalAka ja cheDavAnuM che, cheDI de. pachI je tane keTalI prasannatAne anubhava thAya che !" Arthara aMdarathI duHkhI che. manathI khUba ja vyAkULa che. ciMtAo tene phelIne khAI rahI che. tethI mane-kamane paNa DokaTara mitranI vAta. mAnI lIdhI. ghare gaye. patnIne vAta karI. patnI khuza thaI, samaju hatI, samajI gaI. teNe te badhI ja taiyArI karI ApI. bIje divase savAre. khAvA-pIvAno sAmAna, tathA bichAvavA mATe ekAda Asana laI Arthara upaDI gaye samudra taTe, dUra-dUra ekAMta nIrava sthAna zedhI, Asana jamAvyuM. beThe, cAre bAju keI nathI. thoDI vAra te gabharAye. zuM karavuM ahIM besIne! muMjhavaNa thavA mAMDI. ubho thaye. AMTA mAravA mAMDyo. vaLI beThe. eTalAmAM sUrya udaya thavA mAMDe. e te joI rahyo. jANe samudramAMthI agnine divya geLe bahAra Avato hoya evo pratibhAsa thavA mAM. kadI AvuM dazya joyuM nathI, mana praphUllita thaI gayuM. ane upara uThatAM sUryane tathA AkAzanAM badalAtAM ragone jovAmAM tanmaya thaI gaye. sUrya keTale upara AvI gayo tyAM sudhI ene khyAla na rahyo. ociMtu yAda AvyuM. are ! paDikI levAno samaya thaI gaye che.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 huM AtmA chuM eka nabaranI parikI khIsAmAMthI kADhI, khelI. sAva khAlI. davA nathI, gaLI nathI, koI pAvaDara nathI. A zuM ? gusso Avyo. mitre mArI mazkarI karI che. khAlI kAgaLane zuM karuM? be-cAra vAra pheravIpheravIne kAgaLa je. davA te na ja dekhANuM paNa temAM kaMIka lakheluM heya ema lAgyuM. dhyAnathI joyuM, vAMcyuM. temAM lakhyuM hatuM-Listen Carefully, zAMtithI sAMbhaLa. vAMcIne Arthara vicAre che. zuM sAMbhaLuM ? A lakhavAnuM prajana zuM ? A te kaMI davA che ! Arthara buddhimAna che. e samaye ke jarUra mAro mitra mane kaMIka kahevA mAge che. jyAre mArI pAse reDiyo, TeparekarDara ke koI mANase kazuM ja nathI tyAre huM zuM sAMbhaLuM ? sAMbhaLavAnA sAdhane vagara zuM saMbhaLAya ? Ama vicAre che tyAM te prAtaHkAlanAM khuzanumA vAtAtaraNamAM cheDe dUra 5-7 nAnAM nAnAM bhUlakAone kilakilATa kAne paDe. bALake hasI rahyAM che. Aje pahelI vAra Artharane bALakanAM hAsyamAM madhuratA saMbhaLANuM ! e vicAre che. ahA ! nAnAM bALakanuM hAsya ATaluM mIThuM ? baMdhuo ! Artharane paNa bALako che. chatAM kadI e bALaka sAthe nirdoSa ramata mANuM zakya nathI. bApa tarIkenuM vAtsalya bALakone ApI zakya nathI. saMtAnone prema mANuM zaka nathI. dhana kamAvAnuM bhUta tenAM dila-dimAga para evuM te savAra thaI gayuM hatuM ke bALakamAMthI maLatA AnaMdane e mANI zakyA na hatA. eTalAmAM AkAzamAM uDatA pakSIone madhura kalarava tenAM kAne paDe. temAM tene mIThAza lAgI. samudranAM uchaLatAM mojAne dhvani tenAM kAnamAM guMjArava karavA lAgyo. temAM saMgItanAM sUra tene saMbhaLAyA. A vizvamAM ATaluM badhuM mANavA jevuM che e jANa ja na hatuM. A svare tenAM manane AnaMda ApI rahyAM che. sAMbhaLavAmAM lIna thaI gayA che. paNa Arthara vicAraka che. e vicAre che : nA, mAre mAtra A avAje ja nathI sAMbhaLavAnAM, bIjuM kaMIka sAMbhaLavAnuM paNa che ! e zuM ? mAre mitra mane kaI tarapha saMketa karI rahyo che ?
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma svabhAve pariName 173 vicAratAM Arthara bahArathI aMdara vaLe. aMtaramAMthI AvatAM avAje tarapha dhyAna kendrita karyuM. sAMbhaLavAno prayatna kare che. aMtaramAM kaIka bolI rahyuM che. baMdhuo ! aMdaranA avAjo sAMbhaLavAnI jIvane Adata nathI. bahAranAM avAje sAMbhaLavA ja jIvane game che. eTale ja e ekAMte rahI zakatuM nathI. ekalo paDatAM ja AtmA kaMIka kahevA mAMDe che. aMtaHkaraNa kakaLavA mAMDe che. tene kakaLATa sAMbhaLI na zakAya te hoya che. tethI ja pite pitAne sAMbhaLavA nathI mAgato. duniyA jANe na jANe paNa pite jANe che ke aMdarathI ke che. vaLI AtmA paNa ekAMte ja raju thAya che. ene sAMbhaLatA mANasa gabharAya che, muMjhAya che. e avAje bhayAnaka lAge che. eTale ja mANasa AsapAsa ghaghATabharyuM vAtAvaraNa rAkhe che, ke AtmA aMdarathI bolavA na mAMDe ane bele toya tenA baherA kAne e avAja athaDAya ja nahIM. ArtharanI A ja sthiti hatI. e muMjhAvA mAMDe. akaLAmaNa vadhI rahI che. aMdarathI kaIka bolI rahyuM che. sAMbhaLavAnI hiMmata nathI, paNa mitre kahyuM che mATe sAMbhaLavuM ja che, ane aMdarathI avAja Ave. Arthara! tuM keNa che ? Aja sudhI te zuM karyuM ? Arthara tAjuba thaI gaye ? mane keNa pUche che ? tuM keNa che? huM keNa chuM? Arthara ! huM Arthara chuM ! Arthara keNa? A zarIra ! nA, aMdarathI te kaI bIje bolI rahyo che. te belanAra keNu che ? Arthara vicAre caDayo. tene kadI A prazna aMdaramAMthI uTho ja hete, Aja sudhI tene avakAza ja na hato. aMtaramAMthI avAja uThI zake enuM Artharane bhAna ja ne"tuM. tyAM "huM AtmA chuM" e vicAra te kayAMthI ja uddabhave ? Aje e AtmAne avAja sAMbhaLI rahyo che. e vicAre caDI gaye. huM keNa ? huM keNa nuM manamAM raTaNa cAlyuM. javAba te maLatuM nathI. paNa huM kaMI judo chuM, svataMtra chuM e ene bhAsa thavA mAMDe. huM", e zuM ? tene uttara zuM ? e nathI samajAtuM chatAM A prazna uThayo e paNa ene gamavA mAMDe. ane e vicAramAM keTale samaya pasAra thaI gaye e khabara rahI nahIM.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 huM AtmA chuM traNa kalAka te kayAranA ya vitI gayA che. have bIjo Dojha levAnI -tAlAvelI lAgI. aMdaramAM zAMtine anubhava thaI rahayo che. khabara che A davA nahIM duvA che. teNe bIjI paDakI khelI. vAMcyuM. temAM suMdara sUtra hatuM-Try Reaching Back. pAchA pharavAne prayatna kara. kyAMthI pAcho pharUM ? vicAratAM samajAyuM ke, mitra bhUtakALa jANe che mATe bhUtakALamAM javAnuM kahe che. keTalAka bhUtakALa bhUlI javA mATe hoya to keTalAka yAda rAkhavA mATe. Artharane paNa ema ja hatuM. tene bhUtakALa bodha Ape te hate. te vicAre che. garIba vidhavA mAne dIkaro. cAra bhAI-bahena. khAvA ke paheravA paNa purUM nahIM. chatAM nirdoSa jIvanane AnaMda mANatAM hatAM. AkhA ye varSamAM sArUM khAvAnAM nAme kIsamasamAM mAtra eka divasa keka khAvA maLe. te ya savAre eka keka mA e banAvI heya. sAMje tenAM cAra TUkaDA thaI eka ja TUkaDo maLavAne hoya. paNa ene Anada divasabhara hoya. Arthara A divase yAda kare che. ahA ! e kekanAM eka nAnA TUkaDAmAM keTale AnaMda hate ! temAM keTale svAda hato ! Aje bhAta bhAtanAM bhejana maLe che. svAda nathI, rUci nathI, bhUkha nathI, tRpti nathI. zuM kAraNa? dhana maLyA pachI paNa sukha kema nahIM ? nirdhana dazAmAM je sukha ane AnaMda mANyA te Aje nathI maLatAM, te nakakI thAya che ke dhanamAM sukha nathI. dhana sukhanuM kAraNa nathI. A vicAre ArtharanI AMkhe khulI gaI. Aja sudhI dhananI pAchaLa khuvAra thaI gaye. badhuM ja bhUlI jaI Izvarane Dara rAkhyA sivAya bhayAnaka pApa karyA. mAtra dhana meLavAnI tRSNAthI ja. Aja sudhI tenI patnI ane mitro dhananI tRSNa echI karavAnuM kahetAM hatAM paNa tene samajAtuM ne'tuM. dhana ja ciMtAnuM kAraNa che e mAnavA taiyAra nete, paNa zAMta citta aMtaranAM ekAMtamAM vicAraNA karavAthI, bhUtakALane jevAthI samajAyuM ke Aja sudhI dhana mATe jeTalA udhAmA karyA te badhAM anarthanI khANa samA ja puravAra thayAM, aMte ArtharanAM manamAM vasI gayuM ke dhana ka
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma svabhAve pariName 175 saMpatti ja sarvasva nathI. dhana te cAlyuM janAra che. no'tuM ne AvyuM tema AvIne cAlyuM jaze mATe tenuM abhimAna karavA jevuM paNa nathI. ArtharanI AMkha ADenAM paDaLe utaravA mAMDayA. satya samajAvA mAMDayuM. haLavAzane anubhava thavA mAMDe. e AnaMdamAM traNa nahIM cAra kalAka vItI gayA. trIjI paDIkI kholI. cittazAMta che. mana prasanna che. sarva bejAthI mukta, rAhata anubhave che. ane eNe trIjI davA lIdhI, duvA vAMcI- | Re-Examine your motives-tArA hetuone pharIthI tapAsa. mAro hetu ? zAne hetu ? meM kadI hetu vicAryo nathI. jIvuM chuM basa, jIvuM chuM. zAnA mATe jIvuM chuM ? haze ne koI kAraNa? Arthara vicAre che. have hAthamAM cAvI AvI gaI che. hetu zodhavA bahAra javuM paDe tema nathI. te pitAmAM ja utaryo. aMtara tamane tapAsyuM, nirIkSaNa-parIkSaNa karyuM ane tene samajAyuM ke mArA jIvanane carama ane parama dhyeya mAtra dhana ane dhanane Azraye nAmanA, yaza, pratiSThA ! A meLavavA mATenI ja mArI mathAmaNa che. te zuM A hetuM yeAgya che? nAma kenA rahyAM che? mArA jevA to keTalAya zrImate mATImAM maLI gayA. keNa teone yAda kare che? te mane kaNa yAda rAkhaze? arere! Arthara je nAma mATImAM maLavAnuM che tenA mATe ATalI tIvra vedanA veThI rahyo hate ? oha A badhuM ja nakAmuM ? Aja sudhInuM jIvana meM vyartha gumAvyuM. baMdhuo! je Arthara kAle ema kahetuM hatuM ke 12 kalAka bIjhanesa cheDI dauM te zuM thAya? mArA vinA kema cAle? e Aje pitAnI badhI ja pravRttione beTI TharAvI rahyo che. jemAM ene jIvananuM sarvasva dekhAtuM hatuM tenI kSaNabhaMguratAne pratibhAsa thaye. pote jANe koI udAtta hetuM vagaranuM jIvana jIvyA hoya tema, Aja sudhI karelo parizrama artha vagarane lAge. A vicAramAM UMDe utarI gaye samaya pasAra thaI rahyo che. have mAtra eka Dejha bAkI che. je paDikIemAM kaI ajaba jAdu bharyo che, je jIvananuM dharamULathI parivartana karavA samartha che, e davA levAnI
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 huM AtmA chuM laganI lAgI che. eTale badho haLavo thaI gayo che ke vicAra karatAM-karatAM kinArAnI retImAM jyAM beThA hatA tyAM udho sUI gaye. cothI paDikI kholIne o retI para lakhI nAMkha. vAMcatA ja Arthara vicAravA lAgyA. ciMtA? ciMtAone te pAra ja kyAM che? keTalI yAda karuM ? keTalI lakhuM ? paNa nA, mane A davAe te amRta pAyuM che. mATe lakhI te nAkhIza ja. e eka, be, traNa naMbara karI ciMtAo lakhavA mAMDe. uMdhA che. hAthanI AMgaLIthI retImAM lakhI rahyo che. mane eTaluM haLavuM thaI gayuM che, ke jenA mAthe ciMtAonAM gaMja khaDakAyA hatA. e badhI ja ciMtAo jANe samApta thaI gaI che. have ciMtA yAda AvatI nathI. 4-5 lakhI, yAda karI rahayo che tyAM te pagane kaMIka sparza thaye. saphALo beThe thaI gaye zuM ayuM? jue che tyAM te sUryAsta thaI rahayo che. samudramAM bharatI AvI rahI che. mejA uchaLavA mAMDayA che. majAnAM pANIne sparza thayA hatA. ane samudranI bharatIne e nihALI rahayo. tyAM te eka moTuM mojuM AvyuM ane retI para lakhelI ciMtAone laI samudramAM vilIna thaI gayuM. Arthara joI ja rahayo. e camakaryo are ! je ciMtAo kALanAM pravAha sAthe vahI janAra che tenAM mATe atyAra sudhI duHkhI thata rahayo ! keve mUrakha ! baMdhuo ! mAnava TI ciMtAonAM bejathI dabAte ja rahayo che paNa e mAnate hoya evI 100 ciMtAomAMthI 99 te AvatI ja nathI bAkI cAramAMthI be ne ukela sahelAIthI thAya evo hoya che. zeSa rahI che. kharekhara to mANasane mAtra be ciMtAo sAme ja laDavAnuM hoya che. paNa vyartha se ciMtAonAM boja nIce pitAnI zaktine khacI nAkhI hoya eTale jenI sAme laDavAnuM che, tyAM laDavAnI zakti tenAmAM bacatI ja nathI. Arthara vicAre che. ahA ! A kudaratI saMketa mane kevI moTI zikSA daI jAya che ? zA mATe ATalI ciMtAo meM sevI ? kALanAM pravAhamAM sukha ke duHkha badhuM ja samApta thanAra che. "duHkhanuM osaDa dahADA" basa,
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma svabhAve pariName 177 AvA vicAra karatAM te Arthara haLavo thaI gaye. tharmosa-TiphInamAM bacela cA-nAsto karIne nisarganAM kheLe manamasta thaIne beThe che. pita-pitAnI sAthe vArtAlApa karI rahyo che. citta prasannatA anubhavI rahyuM che. AkAzamaH caMdrodaya thaI gayuM che. zItala-maMda samIra vahI rahyo che. ane ArtharanI AMkhemAM uMgha bharANI, nahIM palaMga, nahIM gAdI, nahIM takiye, nahIM A.C. ane retI para uMghI gayo. aneka mahinAothI netI mANuM zakya tevI mIThI uMghamAM sarI paDaze. eka uMghe savAra thayuM. sUryanuM paheluM kiraNa tenA dehane sparyuM ane AMkha ughaDI. cAre bAju jue che. kyAM che pite? oho ! gaIkAle savAre 12 kalAka mATe samudra kinAre AvyuM hatuM 24 kalAka thaI gayA. e uDe, aMtara prasannatAthI ubharAi rahyuM che, cAlavA mAMDyo ghara bhaNuM. gharanAM AMgaNAmAM ja patnI rAha joIne ubhI che. hasatAM-hasatAM svAgata kare che. tyAM te sauthI nAnuM bALaka DeDI-DeDI karatuM doDyuM ane Arthare bALakane teDI lIdhuM. vAtsalya-bharyA bhAve bALakane premathI bhiMjAvI dIdhuM. bALakane paNa navAI lAgI ! A eja mArA DeDI che ? mane kaI divasa prema na karanAra ! A DeDIne Aja zuM thayuM che ? baMdhuo ! ArtharanuM jIvana palaTAI gayuM. saMsAranI tuccha kAmanAothI mukta thaI gaye. jIvananAM mUlya badalAI cUkyAM. bAkInuM jIvana prasannatApUrvaka zAMtithI jI. Arthara Aja sudhI ciMtA karate hate. e ciMtAne badale ciMtana tarapha vaLe. pite keNa che ? zuM kare che? zA mATe kare che ? vagere vicAryuM. pitAmAM ja UMDo utaryo e sukhI thaye kAraNe sukha pitAmAM ja paDyuM che. bahAranA sAdhane mAnavane sukhI karI zake nahIM. ApaNe paNa AtmAmAM paDelI anaMta zaktione jAgRta karIe te dhArIe te karI zakIe tema chIe. jijJAsu ziSya zaktinA jAgaraNa mATe ja zaMkArUpa mananA melane guru devanI vANunAM vAri vaDe dhoI rahyo che. jema-jema zaMkAo zamatI jAya bhAga-2-12
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 huM AtmA chuM che tene AtmA zuddha banatuM jAya che. ahIM jethI zaMkAnuM samAdhAna paNa thaI gayuM che. je karmo kare te bhagave, e samajAtAM e pitAnI zraddhA vyakta kare che. cethuM pada te mAro AtmA ja bhokatA | kIdhelA karmono bhoga...hAM.... pita karI ne pite ja bhogave (2) Izvarane mAne nA gamArI... pAMcamA pada viSenI zaMkA avasare....
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa teno nahIM mokSa..! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagrajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, karmanAM cakra-bRha ne teDI nAMkhe che. jene karmonAM bUhamAMthI chUTavuM che te ja jIva ArAdhanAnAM mArge vaLe che. kamaza. ArAdhanAnAM pAne caDate-caDate sarvocca sapAnane pAmI jAya che. Atmasiddhi-zAstramAM AvAM ja jijJAsu ziSyane saMsArathI chUTavAnI taDapa jAgI che. tethI ja gurudevanAM caraNomAM rahI, manane svaccha karate jAya che. saMsAra karmAdhIna che ane mekSa svAdhIna che. svAdhIna sukhane pAmI zakAya ke nahIM te viSe saMzaya che. je gurudeva pAse raju kare che. kartA bhokatA chava che, paNa tene nahIM mekSa, vItyo kALa anaMta paNa, vartamAna che deSa.87. gurudeva ! jIva karmane kartA che tathA karmaphaLane bhaktA che. e mane daDha zraddhA jAgI che. ApanI paramakRpAthI kamane A siddhAMta aMtarathI samaye huM paNa saMsAranA sarva jI para daSTipAta katAM, jIvanI nityatAnAM kAraNe janma-maraNa nAM cAlatA cakane jotAM, ema lAge che ke jIva karma kare che ane bhagave che. bhagavatAM vaLI navA karmo upArjana kare che Ama karma karavA ane bhegavavAnI Cycle cAle ja che. eka-eka jIva anaMtakALathI A ja ghaTamALamAM Avartana laI rahyo che. vartamAnamAM paNa jIva ane karmane e ne e saMbaMdha dekhAya che. je jIvane mekSa thate ja hota te Aja sudhI thaI ja joItuM hatuM. anatakALamAM je
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 huM AtmA chuM nathI thayuM te have kema thAya? anaMtakALanAM bhramaNamAM AtmA ane karmanI je sthiti hatI te Aje paNa che. jevA karmo kare tevA e bhagavyA kare che. zubha kare phaLa bhogave, devAdi gati mAMya azubha kare narakAdi phaLa, karma rahita na kayAMya...88 zubha kAma kare te tenuM phaLa bhegavavA deva-manuSya gatimAM jIva jAya che. tyAM puNyanAM su-phaLa bhegave che, bhautika sukhane mANe che. azubha karmo kare te tenuM phaLa naraka-tiryaMca gatimAM jaI bhagave che. pApanAM kuphaLarUpa duHkha bhogave che. Ama gationuM AvAgamana cAlu ja che, kayAMya karmarahita thaye heya evuM dekhAtuM nathI. ahIM zubha kare phaLa bhogave, devAdi gati mAMya" ema kahI ziSya mahAna bhramane teDyo che. pitAnI satya samajaNane raju karI che. samAjamAM bahu meTI bhrAmaka mAnyatA cAle che ke - punya karavAthI mekSa maLe che. jema punya karavAthI saMsArasukhanAM sAdhane maLI rahe tema mekSa paNa kaI zreSTha sthAna che. devakathI paNa uMcu sthAna che tethI ghaNuM punya karanAre mekSamAM jAya che ane tyAMnAM sukho bhegave che. vaLI A mAnyatAnAM anusaMdhAnamAM eka bIje bhrama paNa sevAI rahyo che te e ke punyakaraNa, te ja dharma che tenAthI judo bIje kaI dharma nathI. dAna vagere karIne mANase saMtoSa mAnatA hoya che ke ApaNe dharma karI lIdhe. AvA dharmathI mekSa mAne che. A baMne mAnyatAo e naryuM ajJAna che. prathama vAta te e ke punya e dharma nathI. punya e Azrava che. Azrava che tyAM karmabaMdha che. karma hoya tyAM sudhI mekSa nathI ke karmanA phaLa svarUpa paNa mokSa nathI. mATe. punya e dharma nathI. Azrava adharma che. saMvara dharma che. mATe mekSa saMvarathI thAya paNa AzravathI nahIM. jenAthI zubha karmo baMdhAya te punya-Azrava ane jenAthI AtmA para rahelAM karmonI nirjarA thAya te dharma. makSa dharmathI thAya.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa tene nahIM mokSa 181 Ama A mAnyatAnAM bhramane teDavA ziSya spaSTa zabdomAM kahyuM ke zubha karmo eTale ke punya bhogavavA jIva devAdi gatimAM jAya ane pApa bhogavavA narakAdi gatimAM jAya. A gatAgati cAlu ja che. tyAM pharI karmabaMdhana thAya che. tethI jIva kamarahita kayAMya thatuM nathI. mekSa eTale sarvathA karmarahita thavuM te jIva karmane kartA tathA bhaktA haze, che, e mAnI lIdhuM paNa tenA mokSanI saMbhAvanA nathI. Ama ziSya jIvana mekSa viSayamAM tarkayukta zaMkA laI zrI gurunAM caraNamAM upasthita thayela che. vinaya sahita, namra mudrAmAM gurucaraNe prAtha rahyo che. upakArI gurudeva A zaMkAnuM samAdhAna yathata rIte ApaNe je avasare.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ upaje mokSa svabhAva...! vakharAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadazanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagradarzana, samyajJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA anaMtakALanAM baMdhanane chedI nAkhe che, jIva sarva prathama kyAre baMdhAye, te jANatA na hovA chatAM, baMdhanane teDavAmAM e samartha che. . anaMtakALathI nigehamAM paDele jIva, kazAye puruSArtha vinA, mAtra akAma nijArAnAM baLe AgaLa vadhe che. e sthAnamAMthI bahAra AvavAnuM sAmarthya jIvamAM paDayuM che. vaLI nigadanAM jIvanI cetanA ati alpa mAtrAmAM vikasita hoya che. jenAM kAraNe cikaNAM karmo bAMdhavAne tyAM avakAza nathI. tethI ja sattAgata karmone bhogavate-bhogavate e upara caDe che. tyAM teNe sahelAM chedana-bhedananAM duHkhe keNe, kyAre ApyA, tenI tene bhAna nathI. tethI ja te jIvomAM ugra rAga-dveSa saMbhavatA nathI, ane ugrabhAve karma baMdhAtA nathI. nigedanAM jemAM paNa cAreya kaSAye tathA cAreya saMjJAo che paNa e vibhAva, ugrarUpe pariNamavAnuM sAmarthya tyAM dharAvatA nathI. eTaluM ja nahIM beIndriya, teIndriya ke caurendriya jIne kaI sAme ugra thavuM hoya te kema thAya? ApaNe vAta-vAtamAM ugratA dhAraNa karI laIe chIe, paNa e chene keI satAve, mArI nAkhe te paNa teo kazuM karI zaktA nathI. are! mAnava thayA pachI paNa keInI sattA nIce dabAyelo mANasa paNa tenAM uparI adhikArInAM vAkprahAre muMgA meDhe sahana karI le che. kaSAnI uttejanA thavA daI zakatuM nathI. te ekendriya-nigadamAM paDelA jIvanI cetanA suSupta che, jJAnane alpa aMza ja jAgRta che. tethI tenAM vibhAva pariNAme tIvrabhAve pariNamI
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ upaje mela svabhAva 183 zakatA nathI. jenI cetanA jeTalI vadhu jAgRta eTalA vibhAva pariNAme paNa utkRSTabhAve pariNamI zake che. kaSAye tIvratamanI keTIe pahoMcI zake che. jenA kaSAye jeTalA vadhu tIvra teTalA karmabaMdhana paNa vadhu. jyAM nikAcita karmo baMdhAya che tyAM ugra kaSAyone rasa reDAya te ja baMdhAya. jIva jema jema vikasita thatuM gaye, tenI cetanA vadhune vadhu jAgRta thatI gaI, tematema vibhAva pariNAme - rAgAdi paNa tIvra thatAM gayAM, pariNAme vikasita cetanAnAM Azraye, vadhu karmanirjarA karI mukti tarapha AgekUca karavAnI hatI tenAM badale vadhu gADhA karmo bAMdhI durgatine netarI lIdhI. alpatama vikAsavALa jIva karmabaMdhana kare che te kAcA-sUtaranAM baMdhana je heya, ke jarA prayAsathI tUTI jAya paNa paMcendriyapaNuM sudhI pahoMcele jIva, indriya, mana, buddhi ane jAgRta cetanAnAM kAraNe kAthInAM deraDAthI baMdhAya, ke pachI chUTe muzkela ! baMdhuo ! deraDAne vicAra karo! nALiyeranAM sUkA chetarA, jene eka-eka tAMtaNe alaga karI nAkhavAmAM, pIMjI nAkhavAmAM Ave ane pachI tene vaLa daI eka-bIjA sAthe JOIN karI lAMbu majabUta deraDuM banAvavAmAM Ave tyAre e evuM zaktizALI banI jAya ke game tevI vastune bAMdhI zake. cAlIza hAtha UMDA kUvAmAMthI pAchuM kheMcI zake paNa tenA tAMtaNA judA thaI jAya te te nirmAlya! aMtaramAM paDelA kakSAnAM bhAvane vikherI nAkhIe, eka-eka paramANune chUTo karI nAkhIe to te AtmA para pitAnuM jera jamAvI zake nahIM. baMdhuo! A karI zakavAnuM sAmarthya paNa jIvamAM ja che. jema paMce. ndriya jIva karma bAMdhavAmAM zrere tema, te karmonAM bhUkA karavAmAM paNa za! karma bAMdhavAnA samaye jema AtmAnuM anaMta vIrya skUrAyamAna thAya ane baMdha karmo bAMdhe che. tema mAnavanAM zarIramAM rahela vikasita cetanAnuM anaMta vIrya svabhAvanAM puruSArthamAM phUrAyamAna thAya te te sarva karmone kSaya karI nAkhe che. rAga-dveSane saMpUrNa nAza karavA mATe thatI vIrya skUraNa mAtra eka mAnava ja karI zake. devemAM e kSamatA nathI. | pravRtti mAge jhUrAyamAna vIrya sAtamI narakanI taiyArI karI le che. te nivRtti mAge jAgate varSollAsa mekSanI maMjhIle pahoMcADI de che.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 huM AtmA chuM rAjarSi prasannacaMdrajIe mAtra aMtamuhutamAM A bane cheDAnI zaktio jagADI lIdhI. parabhAvamAM vahetI cetanAe AtmAnAM asaMkhya pradeza vilasatA vIryane evuM jabaradasta phrAyamAna karyuM ke narakanI sopAna zreNae caDavA mAMDyA paNa paramAMthI vRtti pAchI pharI, svanAM lakSya pariNata thavA mAMDI ke vIryanAM pravAhe rAha badalI nAkhe. e ja vIryazaktie, vibhAvamAMthI nivRtti lIdhI ane karmone nAza karavA mAMDyo te sarva ghAti karmone kSaya paNa alpa samayamAM karI lIdhe. adhyAtmAgI AnaMdaghanajI mahArAja paNa AtmAnAM anaMtavIryanAM ullAsathI thatI yegazaktinI niSphaLatA viSe batAve che - utkRSTa vIrya niveze, gakriyA navi pese re, gataNI dhruvatAne leze, Atamazakti na bese re vIra.. AtmAmAM jyAre utkRSTa vIrya ullasita thaI uThe che tyAre mana, vacana, kAyAnI yegazakti temAM praveza pAmI zaktI nathI arthAt anaMta vIryanAM skUrAyamAna thavAthI AtmAnI pariNAmadhArA eTalI vizuddha banatI ati tvarAe AtmA guNasthAnanAM vikAsamAM AgaLa vadhI jAya che. tethI ganI kriyA maMda paDavA mAMDe che. karmane grahaNa karavA rUpa yogane vyApAra baMdha thavA mAMDe che. lezyA paNa naSTa thavA mAMDe che. utkRSTa AtmavIryathI AtmA aAgI, akiya ane alezI banI jAya che. yegone prabhAva AtmA para have rahetuM nathI tethI yogo sthira thaI jAya che. ane e sthira thatAM AtmA paNa sthira thaI jAya che. arthAt sagI AtmA agI banI jAya che. sarva pudgalane saMga chUTI jAya che. AtmA tathA pudgala baMne dravya svataMtra banI jAya che. AtmAne mokSa thaI jAya che ziSyanI daSTi mAtra pravRtti para ja che. tethI e gurudevane kahI rahyo che ke zubha ane azubha bhAvamAM pravRtta thayele jIva, puNya ane pApa karma upArjana karatA rahe che. ane tenA phaLa svarUpa svarga-narka AdimAM pharyA kare che. AnI Adi nathI dekhAtI te aMta paNa nathI
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ upaje mokSa svabhAva 185 dekhAto. gatinAM paribhramaNane aMta Ave te mukti thAya. mATe mekSa hoya tevuM lAgatuM nathI. gurudeva samAdhAna pharamAve che- jema zubhAzubha karmapada jANyAM saphaLa pramANu tema nivRtti saphaLatA mATe mokSa sujANa...89.. vatsa! tArA dhyAnamAM A siddhAMta te Avyo ja che ke zubhabhAvanuM zubha phaLa ane azubha bhAvanuM azubha phaLa jIva pAse ja che. zubhAzubha bhAvamAM pravRtta thayela jIvane puruSArtha niSphaLa nathI jate pramANa sahita A siddhAMta sAbita thayuM che. have A siddhAMtane ja vadhu spaSTapaNe vicArIe. - zubhAzubha bhAvamAM pravRtta thayele AtmA su-gati ane durgati rUpa, sukha tathA duHkharUpa, phaLane pAme che. tema jyAre jIva zubha ane azubha bane bhAvathI nivRtta thaI jAya. tyAre tenAmAM pitAnI sva-pariNatirUpa sahaja e zuddha bhAva pragaTa thAya che. je zuddha bhAva zubhAzubha bhAve bAMdhelA kamena davaMsa karavAmAM sakSama che. A zuddha bhAva zubhAzubharUpa azuddha bhAvane virodhI che. te vibhAvanI nivRttirUpa che. ane svabhAvanI pravRtti rUpa che. baMdhuo! bahu ja vicAraNIya che A viSaya. zuddha bhAva e AtmAne bhAva che. te vibhAvanI nivRttirUpa che te svabhAvanI pravRttirUpa che. zuddha bhAvanI pravRtti ja AtmAnuM svAbhAvika katRtva che. jema-jema jIvanI zuddha svAbhAvika dazA, vadhatI jAya che tematema vibhAvanuM jora maMda thatuM jAya che. AtmA karmothI mUkAvA mAMDe che. jeTalA aMze karmonuM mUkAvuM thAya che eTale aMze jIvane mokSa thAya che. keIpaNa jIvane mekSa mAtra eka samayamAM, sIdhe ja nathI thaI jate. hA, upacArathI ema kahI zakAya ke jIvane baMdhanamAMthI chUTatA mAtra eka samaya ja lAge che. paNa yathArthatA ema che ke anAdinAM mithyAtvI jIvane je samaye samyagadarzana thayuM e ja samaye ene mokSa thaI jAya evuM banatuM nathI. jIva kame-kame ja AgaLa vadhe che. pachI bhale kaI haLukama jIva zIvra vikAsa kare ane keI jIvane ardha pudgala parAvartana
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 huM AtmA chuM jeTale samaya cAlyA jAya. paNa kame-kame karmothI chUTate jAya che, baMdhana mukta thato jAya che ne aMte mekSane pAme che. Ama zubhAzubha bhAvanI nivRtti thatAM jIvane mekSa prApta che tema gurudeva pharamAve che. he ziSya, tuM e samaja ke pravRtti saphaLa che tema nivRtti paNa saphaLa che. ziSya pUchayuM hatuM ke anaMtakALathI karma-sahita jIva rakhaDyA kare che, haju evo ne e ja che, jIvamAMthI deSa gaye nathI. tenA uttaramAM gurudeva kahe che. vItye kALa anaMta te, karma zubhAzubha bhAva teha zubhAzubha chedatAM, upaje mekSa svabhAva 90.... anaMtakALa Ama ja vyatita thaI gaye tenuM kAraNa e che ke jIva zubhAzubha bhAvamAM ja rahyo che. tene dUra karavA prayAsa ja karyo nathI. sarva sAmAnya jIve sArA-mAThAM bhAvamAM ja rahetAM hoya, te bhAvathI nivRtta thavA jevuM che tenI teone khabara ja nathI. mANasa nivRtti eTale bekArI samaje che. jemAM kaMI karavAnuM nahIM. hAtha jeDIne besI rahevAnuM, ALasu thaI paDyuM rahevAnuM e nivRtti. pravRtti kare to tenuM kAMIka pariNAma heya! nivRttinuM zuM phaLa? kAMI ja nahIM ! paNa nivRtti e zuM che? jIva eka kAryamAM rokAyela hato temAMthI haTI jaI te kAryane choDI devuM eTale tenAthI nivRtti thaI jAya. te nivRtta thAya te ja bIjI jagyAe pravRtta thaI zake. nivRttinAM samayane sadupayoga thaI zake. basa, AtmAnAM bhAvamAM paNa Ama ja che. zubha ane azubha baMne vikArI bhAve che, azuddha bhAve che. tene tyAga karavAnuM che, banene chedI nAkhavAnA che, tenAthI nivRtta thavAnuM che, pariNAme AtmA nija-svabhAvamAM sthita thAya ane zuddha bhAva pragaTa thAya che. vaLI javanA svabhAvamAM saMsAra nathI. saMsAra te vibhAva pariNatie pariNata thaye eTale utpanna thaye che. paNa jIva saMsArabhAvathI khasavA mAMDe te pitAnAM mULa svarUpanA rUpa makSa svabhAva dabAyeluM che te jAgRta thaI jAya.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ upaje mekSa svabhAva 1875 rAga ane dveSanAM bhAve sarva niomAM jIva karato ja rahyo. cAhe e mAnava banya, deva, nAraka ke pazu banyo paNa rAgAdimAMthI nivRtta. thayo nathI. be pazuo sAthe bAMdhelA hoya. tene lIluM ghAsa nAkhavA jAva. eka ne nAkhyuM ne bIjAne nAkhatA jarA vAra lAgI ke, te pazu vyAkULa thaI uThaze. tamArA para tene dveSabhAva Avaze. tene paNa lIluM ghAsa nAkhaze eTale tamArA para tene prema jAgaze. A tathA anya niomAM jIve rAga-dveSa kya ja che. temAM paNa mAnava banyA pachI te rAgAdinI mAtrA vadhI gaI baMdhuo ! jANe che? manuSyane ja eka bhava e che ke, tyAM ja jIvanA zubhaazubha ane zuddha traNeya bhAvo Climax para pahoMcI zake che. zubha bhane AgaLa vadhArate jIva puNyAnubaMdha karavA mAMDe te sarvArthasiddha mahAvimAnamAM mahaddhika devarUpe janma le che, azubha bhAvathI pApanAM pioTalA bAMdhate rahe te sAtamI narakanI ghara yAtanA sahevA cAle jAya. ane e ja jIva zubha-azubha baMne bhAvene chedIne zuddhabhAmAM pariNata thavA mAMDe te sarva karmane kSaya karI mokSane pAmI jAya. A traNeya Climax para caDhavAnI zakti mAtra mAnavAmAM ja che. tethI ja zrImadjI pharamAve che ke zubha-azubha e tAro svabhAva nathI paNa te baMnethI bhinna e mekSa svabhAva ja tAre pitAne che. e bhAvane jAgRta karI le. baMdhuo! jJAtA-draSTA svabhAvane vikAsa karavAthI zuddha bhAva pragaTe che, vikAsa pAme che. mAtra jevuM ane jANavuM e ja tArUM svarUpa, ethI AgaLa kazuM ja nahIM. mATe puruSArtha te e karavAne che ke rAga-dveSanAM bhAvathI khasI jaI jJAtA-daSTa bhAvamAM sthira thate jA, A mATe prabaLatama puruSArtha joIze. jIvanA svabhAvane bhUlAvanAra rAga-dveSa jeTalA prabaLa, sAme puruSArtha paNa eTale ja prabaLa joIze. pANIne svabhAva zItaLatA. paNa pANIne cUlA parathI utArIe ja nahIM. e ukaLatuM ja rahe te, ThaMDu thAya zI rIte ? pANIne tenAM mULabhUta
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 huM AtmA chuM svabhAvamAM javuM che te, kAM cUlA parathI utArI le ane kAM cUlAmAMthI agnine bujhAvI de. pachI kazuM ja nahIM karavuM paDe! game teTalI DIgrI garama thayeluM pALyuM haze. paNa eka vakhata agnine saMga chUTI gaye te e svayaM zItaLa thavA mAMDaze. bhale samaya lAge paNa pANIne pitAnAM mULa svabhAvamAM Ave ja chUTake che. badhuo! AtmAnA jJAtA-daSTAbhAva rUpa mokSa svarUpa, rAga-dveSanAM cUle caDI vikRta thaI gayuM che. ukaLI rahyuM che. ekavAra mAtra eTaluM kare ke rAga paNa nahIM karuM ane dveSa paNa nahIM karuM. Indriye che tyAM sudhI viSaye te grahaNa thaze. paNa huM te mAtra sAkSI ja rahIza. pachI juo jIvane nija svabhAva pragaTa thAya che ke nahIM? jema pANI nIcethI agnine haThAvyA pachI cAra-cha kalAka tene zItaLa thatAM lAgaze. tema jJAtA -draSTA bhAvane keLavavAnI zarUAta karIzuM pachI tarata ja mokSa thaI jaze ema nahIM thAya, samaya lAgaze. paNa eka vAra rAgAdinI maMdatA AvI arthAt samyagudarzananI prApti karI lIdhI pachI addha pudgala parAvartanathI - vadhu samaya nahIM lAge. tene mokSa nizcita ja che. Ama ziSyanI zaMkA hatI ke zubhA-zubha karmo karavA, tene bhogavavA, pharI karavA A caka cAlu ja che tethI jIvane mekSa saMbhavI zake nahIM. tenA uttaramAM ja zrI gurue pharamAvyuM ke zubhA-zubha bhAvathI nivRtta thaImekSa svabhAva pragaTa karanAra jIva mekSane pAmI zake che. zubhAzubha bhAva e jIvane svabhAva nathI paNa mekSa svabhAva e ja jIvanuM svarUpa che. A viSayamAM vadhu eka vAra vicAraNA karI gurudeva samajAve che te avasare-
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-ciMtana "huM...AtmA chuM" hu.. AtmA chuM" sahaja" e mAruM svarUpa huM.... sahaja svabhAvI chuM.... kRtrima nathI. huM caitanya... huM... AmA svayaMbhU chuM. AtmAne keI pidA karI zake nahIM... kaI racI zake nahIM.... keI banAvI zake nahIM... huM svataH sahaja svabhAvI dravya chuM sahajatA. e mAro svabhAva huM. AtmA chuM. mATe ja AtmA chuM... tenuM kaI kAraNa nathI. tenI kaI racanA nathI... sahaja rUpe huM AtmA... caitanya... e mAre sahaja guNa jJAyakatA e mAre sahaja svabhAva... mArAmAM. keIe caitanyane Arepa karyo nathI... jJAyakatAne keIe Aropa karyo nathI. mArUM caitanya. sahaja che.... mArI jJAyatA... sahaja che. huM AtmA dravya rUpe sahaja jJAnAdi guNe rUpe sahaja ane tethI sarva padArtho rUpe sahaja. A AtmAnuM svAbhAvika pariNamana... sahaja rUpa thAya che. vaibhAvika pariNamanamAM... karmanA udayanI apekSA che. rAga-dveSanA bhAvanI apekSA che. paNa AtmA jJAnAdi rUpe, caitanyarUpe pariName che, temAM koInI apekSA nathI. sarva apekSAothI rahita pite. pitAmAM sahajabhAve pariName che. mArAmAM jJAnaguNanuM pariNamana... sahaja che... jJAna thavA mATe bahAranA keIpaNa padArthanI AvazyaktA nathI. keInA AlaMbananI jarUra nathI... | darzanaguNane pariNamAvavA mATe mArI zraddhA... mArA AtmabhAvamAM rahe te ja Avazyaka che...
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 huM AtmA chuM cAritrabhAvane pariNAvavA mATe... bAhya liMganI AvazyakatA nathI. AtmA... AtmAmAM rahe... nijAnubhUtimAM vAsa kare.. e cAritranuM pariNamana che... ratnatraya rUpe pariNAvavuM.. e mAre sahaja svabhAva che. rAga-dveSa rUpe pariNAvavuM" e kRtrimatA che. sahajatA nathI... mArA mana vacana kAyAnA ge karI... jeTaluM pariNamana thAya che te badhuM kRtrima pariNamana che, karAyeluM che. jyAre nija svAbhAvika dazAnuM pariNamana... e sahaja pariNamana che. mArevabhAvika pariNamanathI para thaI...mArA svAbhAvika pariNamanamAM... sthira thavuM che.sahaja dazAne pAmavI che. sahaja svabhAvI AtmAne nihALave che...sahajAnaMdI AtmAne...anubhave che. te mATe mAtra... AtmAnuM ciMtana.DI kSaNe vadhu...ekAgra thaI..AtmAnuM ciMtana... "huM.. AtmA chuM""huM AtmA chuM." zAMti "zAMti" "zAMti."
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ ...AyAtaka viyoga ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, saMpUrNatAmAM pariName che tyAre ja jIvanI AyAMtika mukti thAya che. ArAdhanAnuM phaLa mukti, paNa jeTale aze ArAdhanA eTale aMze mukti. koI paNa jIvanI mukti eka kSaNamAM thaI jAya tema banatuM nathI, paNa kame- krame thAya che. jevI rIte sUrya pUrvakAzanI kSitijamAMthI saMpUrNapaNe bahAra AvatAM pahelAM te kamenTa krame upara caDhato heya. atyAre cha vAge sUryodaya thato hoya te lagabhaga pAMca vAgyAthI AkAzanAM raMgamAM parivartana thavA mAMDe, pi phATe, prabhAta thAya ane dhIme dhIme sUrya upara Ave. sarva prathama kSitijamAM mAtra eka patalI lAla kinAra dekhAya, je pratikSaNe sthUla thatI jAya ane thoDI kSaNomAM A ya sUryane gaLe upara AvI jAya. A prakriyA dhIre-dhIre thAya che. e ja rIte keI paNa AtmA, anAdine mithyAtvI hoya ane je samaye prathama samakita pAme, te ja kSaNe mekSa pAmI ja nathI paNa vibhAvanAM aMdhakAramAM DUbele mAnava kamazaH AgaLa vadhe che. samyakatva pAmyA pachI paNa cethA guNasthAnathI sIdhe terame guNasthAne kevaLa avasthAne pAmI jAya evuM Aja sudhI banyuM nathI. zanaiH zanaiH mohanIya karmane khapAvate jIva AgaLa vadhe che. jIvamAM anaMta zakti paDI che. paNa karmonAM gADha AvaraNenAM kAraNe e zaktine anubhava nathI. tethI ja A jIva karmabaMdhane dvArA AtmAne
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 huM AtmA chuM vadhune vadhu Avarita karate rahyo che. paNa jo e ekavAra kRSNa pakSI maTI zukala-pakSI banI jAya te tene udaya tha nizcita ja che. A zabda prayoga samajavA jevuM che. kRSNapakSI tene kahevAya ? je pakSamAM divase-divase adhaMkAra vadhato jAya. pUnama jAya ane kRSNa pakSa zarU thAya. vada ekamane caMdra joIe te pUnamanA caMdra karatAM bahu pharaka na dekhAya. paNa sUkSmatAthI jotAM tenI tejasvitA ochI thaI gaI hoya. pUnamanA caMdra karatAM dhULa thaI gayo hoya. vaLI ene udaya paNa meDe thAya. dina-pratidina jema-jema divaso vitatA jAya tema tema caMdra vadhune vadhu phikko paDate jAya, aMdhakAra vadhatuM jAya. amAsa Ave tyAM pUrNa aMdhakAra thaI jAya. zukalapakSamAM bIjano caMdra eka pAtaLI derI je hoya, te prakAza paNa na Ape. paraMtu tene vikAsa thatuM jAya tema-tema prakAza vadhate jAya. suda AThama-isamane caMdra paNa prakAza Ape. caMdranuM teja vadhatuM jAya ane pUrNimAnI rAtre soLe kaLAe khIlele caMdra pUrNa prakAzita hoya. sArI AkhevALa mANasa e prakAzamAM vAMcI zake, kArya karI zake. Ama kRSNapakSI jIva, jyAM sudhI che tyAM sudhI AtmAmAM mithyAtvane aMdhakAra vadhato jAya. are ! kyAreka vadha-ghaTa thAya paNa prakAzamAM te na ja AvI zake. darzana mehanIya karma pAtaLuM paDe. thaDe aMdhakAra cherAya, ane bIjanA caMdra jevI, zukalapakSI dazAne prAraMbha kare pachI ja AtmavikAsanA mArgamAM vadhu ujajavaLa banatuM jAya. paraMtu pahelAM te jIvane kRSNapakSImAMthI zukalapakSI thavAmAM ja samaya lAge. jemake Aje vada ekama hoya ane ApaNe IcchIe ke kAle pUrNi mAne caMdra uge te na ja thaI zake ! kaI zakita paNa AmAM pheraphAra na karI zake ! Aje vada ekama che te pUrNimAnAM caMdrane jevA tamAre eka mahinA sudhI rAha jovI ja paDaze. game tevI uthala-pAthala karI nAkhe. AjanuM vijJAna game teTaluM eDavAnsa hevA pachI paNa, ane caMdra para jaI AvyAne dA karatuM hoya te paNa e cAhe tyAre pUrNimAnAM
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtyAMtika viga 193 cAMdane ugADI na zake. e te enA kamathI ja thAya. bhale kRSNapakSa hoya, paNa tenI gati cAlu che. tethI mahinA pachI paNa pUrNacaMdranAM darzana thaze. evI ja rIte jIva zukalapakSI . darzanamoha pAtaLuM pADyuM. gADha aMdhakAramAMthI ekavAra bahAra AvyA pachI tarata ja sarva karmone kSaya karavA jevI vIryazaktinI skUraNa na karI zake. tene samayanI rAha jovI ja rahI. paNa zukalapakSI, AtmAnI pUrNatAne pAmaze te nizcita. ziSyane mokSanAM hevApaNA viSe zaMkA che. gurudeva e zaMkAnuM samAdhAna karI rahyA che. jIva svayaM ja makSa svabhAvI che. e svabhAva jAgRta thaI jAya te jIva puruSArthanI dizAmAM tvarita gatie pragati karaze. e puruSArtha ajJAnane chedI nAMkhe, para-sogone teDI nAkhe. ane AgaLa vadhatA mukta thaI jAya. e batAvatAM gurudeva pharamAve che - dehAdika saMyogane, AtyAMtika viga; siddha mekSa zAzvatapade, nija anaMta sukhabhega91... he vatsa ! maLelA dehAdi sAgane jyAre AtyAMtika viga thaze tyAre mekSa e ja kSaNe thaze. deha, Indriya, mana buddhi vagere saMga -svabhAve jIva sAthe che. jene saMga che tene viga paNa hoya ja. A jIva bhUtakALamAM deha, Indriya vagere aneka vAra pAme ane eTalI ja vAra e sarvane viga paNa thayuM. jyAM jyAM janma dharyo tyAM tyAM deha te maLe ja sAthe ekathI laI pAMca Indriya paNa maLI, kyAreka mana maLyuM, buddhi maLI ane te janmanuM AyuSya pUrNa thatAM e badhuM ja cheDIne vaLI na janma dhAraNa karyo, tyAM paNa e ja meLavyuM. Ama anaMtavAra dehAdine saMga thaya ane viga paNa thayuM. chatAM jIva pAra na pAme. kAraNa e ja ke ekavAra dehAdine viyAga thayA pachI jIva sAthe karmo te rahyAM che ke je pharI-pharIne dehAdine saMga karAve jema dehAdine viga alpakALa mATe ja thaye, tema AtmA sAthe lAgelA karmo paNa sarvathA kSaya na thatAM tene paNa saMga ane viyega bhAga-2-13
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 huM AtmA chuM tho ja rahyo. kayAreka karmo vadhAre te kayAreka ochA paNa anaMtanA AMkane teNe te nahIM. tethI pharI-pharIne A saMyoga-viyogamAM ja jIvo aTavAte rahyo. ahIM jJAnI guru pharamAve che ke AvA kSaNika vigathI javA ThekANe Ave nahIM, paNa AtyaMtika viyega arthAt ekavAra viga thayA pachI pharI kadI saMga na thAya e prabaLa puruSArtha jIva karI le, karmanAM sarva saMgone ja tyAga karI de te pachI pharI ne deha dhAraNa karavAne nahI rahe. deha na maLatAM tene kAraNe prApta thatAM indriya, mana, buddhi Adine saMyoga paNa nahIM thAya. AtmA sava thA zuddha, nija svarUpane pAmI jaze. ane tenuM ja nAma siddhapada, mokSapada, zAzvata svarUpa. jyAM anaMta-anata kALa sudhI jIvane nija svabhAnAM sukhane ja bhege che. A ga.thAmAM siddhapadane zAzvata kahyuM tenuM kAraNa e che ke jaina paraMparA siddhine anaMta mAne che. eka vAra eka jIva mukta thaI gaye pachI pharI ene janma-dhAraNa karavAnuM nathI. A sASTamAM mAnava avatAra ke anya keI avatAra laIne AvavAnuM nathI. jo ema thatuM hoya te mokSane kaI artha ja nathI. pharI-pharIne janma levA na paDe mATe te mukitane puruSArtha che. ane je mukta thayA pachI paNa janma levAnAM bAkI ja rahe te, saryuM e muktithI ! ahIM te je jIva siddha thAya, mekSa pAme te anaMtakALa mATe ja. sadA-sarvadA e ja zAzvata sthitimAM rahevA mATe ja. sarva saMga-viyegathI para thaIne mAtra eka ja, aTala, nizcala, zAzvata sthiti e ja ekSa. tethI ja mahAyogI AnaMdaghanajI mahArAje AtmamastimAM gAyuM cherIjha sAheba saMga na parihare re, bhAge sAdi anaMta...gaSabha. Adi anaMta jenI sthiti che, evA paramAtmapadane pAmI javuM. e ja che sAhibane rIjhavavApaNuM. A Adi-anaMtane samajIe.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtyAMtika viyega 195 jIva sAthenAM bhinna-bhinna saMbaMdhone cAra rIte jANI zakAya. 1, anAdi anaMta 2, anAdi aMta 3, Adi anaMta 4, Adi aMta. jIva anAdi anaMta che. tenI kayAreya utpatti thaI nathI. ane nAza paNa kadI thaze nahi. tethI jIvanI Adi paNa nathI ane aMta paNa nathI. jIva ane karmane sabaMdha anAdi-aMta che. A jIvane sarva prathama karma lAgyAne samaya maLatuM nathI. khANamAM paDelA senAnI jema anAdikALathI ja jIva sAthe karma che. anAdi hovA chatAM, A saMbaMdhane aMta che. jIva puruSArtha kare che, jema mATImAMthI alaga thaI jaI tenuM zuddha banI jAya che, tema jIva paNa zuddha banI jAya che. arthAt karmanAM saMbaMdhane aMta AvI jAya che. tethI karmane saMbaMdha anAdi hovA chatAM aMtavALe che. AtmAnI mekSa sthiti Adi anaMta che. saMsAranAM paribhramaNamAM jIva anAdikALathI baMdhanamAM hatuM. pahelAM kadI mukta thaye nathI. paNa jyAre sarva karmone kSaya thAya tyAre sarva prathama mokSadazAnI prApti thAya che. ane te dazA anaMtakALa sudhI jIvanI sAthe rahe che. tene kadI aMta AvatuM nathI tethI mekSadazArUpa sthiti jIvane Adi anaMta che. Adi-aMta vALI sthiti te jIvane aneka prakAre ghaTita thaI zake che. jIva ane karmano saMbaMdha anAdi hovA chatAM pratyeka karma nI apekSAe e karma jyAre jIvane lAgyuM ke tenI Adi thaI ane te AtmAthI alaga thaI gayuM tyAre aMta thaye. bIjI rIte anAdi mithyAtvI jIvane prathama samyaktva thAya tyAre jIvana samakti dazAnI Adi thaI ane e samakita kSAyaka na hoya, paNa upazama ke kSaye pazama hoya te thayA pachI cAlyuM jAya te ene aMta thaI gaye. Ama keTalAka bhAve jIvanI sAthe Adi-aMtavALA hoya che. AnaMdaghanajI mahArAja, jenI Adi che paNa kadI aMta thavAne nathI evA anaMta-zAzvata paramAtma bhAvane prApta karavAnI vAta kare che. je paramAtma tatva aMtaramAM ja paDayuM che tene pragaTa karavAnuM che. tene rIjhavavAnuM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 huM AtmA chuM che. arthAta te pitAnA Atmadevane ja rIjhavavAno che. maMdiramAM jaI prabhunI pratimAnI sanmukha paisA-cekhA ke phaLa-phUla dharavAthI, nahIM Atmadeva rIjhe ke nahIM e pratimAne devarIjhe. paNa aMtaraAtmAne rIjhavavA mATe tenAmAM tanmaya thavuM paDaze. sarva bAhya sagothI para thaI mAtra tana-manamAM Atmadevane nIrakha paDaze. kabIranI dAMpatya bhakti ema ja prabhune rIjhave che. kabIre prabhunI viraha vyathAne anubhava karyo che. ane prabhune priyatama mAnIne temane rIjhavavAne prayAsa paNa karyo che. jyAre kabIra AtmAnubhUtimAM uMDA utarI jAya che tyAre pitAmAM ja prabhunAM astitvane AbhAsa temane maLe che paNa e prabhu pragaTa thatuM nathI tyAre tene kema pAmave enI duvidhAmAM paDe che teo kahe che. pritama patiyAM likhuM, je kahuM heta videsa tameM, manameM, nainameM, tAke ke saMdeza....? mAro priyatama je paradeza hota te patra lakhI temanAM samAcAra meLavata, temane belAvata, paNa je mArA tanamAM, manamAM nayanemAM samApele che. tene kyAM saMdeza mokaluM? temane zuM saMdeza mokaluM? arthAta kabIra kahe che mAre paramAtmA prabhu, saccidAnaMdaghana brahma mArA ghaTamAM ja virAje che. tene zodhavA kyAMya dUra javuM paDe tema nathI. ekavAra je e rIjhI gaye te pachI e kadI mArAthI dUra kayAMya nahIM jaI zake! dAmpatya bhAvanuM pratIka bAMdhIne vaLI kabIra kahe che. mArA nayanenI eraDImAM AMkhanI kIkI rUpa palaMga para piyune besADI, palakenAM pardAne nAkhI daI piyune rIjhAvI lauM ... nayananakI karI ke ThArI, putarI palaMga bichAya; palakanakI cika DArike, piyu kI leu rijhAya...! bAhya daSTi baMdha karI, AMtaracakSune khelI AtmabhAvamAM lIna thaI javAya te paramAtmA priyatama pragaTa thayA vinA rahe nahIM. pachI sadA
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtyAMtika viyega 197 zAzvata sukhanI mejamAM masta banI paramAtmA sAthe AnaMdane mAlyA karUM. basa A che Adi-anaMta paramAtma tattva, gAthAmAM zrImadjI paNa e ja kahe che. sarva bAhya saMge ne sarvathA viyega thaI jatAM zAzvata tathA anaMta evA siddhapadane pAmI zakAya che. je sukhane kadI aMta nathI tevA aMta rahita sukhanI prApti puruSArtha vaDe sarva jIvane prApya che. ziSyanAM aMtaHkaraNamAM thayela mikSa che ke nahIM ? e viSayanI je zaMkA hatI tenuM samAdhAna gurudeve ApyuM che ke jJAtA-daSTa bhAvarUpa makSa svabhAva pragaTa thAya te jIva mokSane avazya pAmI zake che. ziSyane jyAM A samAdhAna thayuM ke "mokSa che tyAM tenuM aMtaHkaraNa prasannatAthI jhUmI uThayuM ane aMtara guMjArava karavA mAMDayuM. pAMcamu pada te sauthI sohAmaNuM | mokSanI prApti pamAya......(2) para saMge saMsAre AthaDayo svabhAve svamAM samAya..mArI..... ghaNuM samAdhAna pachI have mAtra eka ja jijJAsA ziSyanAM aMtaHkaraNamAM rahI che. tenI vicArazakita ane ciMtanazIlatAe tene AvI jijJAsA mATe prerita karyo che. te jijJAsAthI ubhA thatAM prazno kevA che te avasare.........
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya kadApi mokSapada vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanAM bhavya jIvo samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A tri-rananI ArAdhanA, ArAdhyanI prApti mATe ja che. jIva ArAdhaka che, jJAnAdi ratnatraya ArAdhanA che ane paramAtmapadanI prApti te ArAdhya che. bIjA zabdomAM sAdhaka, sAdhanA ane sAdhya. mAtra Atmika draSTithI ja nahIM paNa vyAvahArika jagatamAM paNa A traNeyanuM hovuM jarUrI che. mAnavanuM bauddhika stara jeTaluM vikasita haze eTalI IcchAo tene thaze. kaMIka meLavavuM che, kaMIka pAmavuM che. e che sAdhya. e meLavavA mATe thaI rahela prayatna te che sAdhanA ane prayatna karanAra prANI che sAdhaka. mAnavane aneka prakAranI icchAo thayA ja kare che. e badhI ja IcchAo pUrNa thAya ke nahIM. saMga heya, zakti hoya, prArabdha heya, puruSArtha hoya, te ja pUrNa thAya anyathA na paNa thAya. paraMtu mAnava temaja anya prANuone, sahune IcchA te thayA ja kare che. vaLI e IcchAo paNa je kaMI maLavAnI zakyatA che tenA mATe ja thaze. je vastunuM astitva nathI. maLI zake tema ja nathI tevI IcchA kadI kaI jIvane thatI nathI. vaLI A IcchAo sArI paNa hoya, kharAba paNa haya, IcchAnI pUrtinAM prayatna pApakArI siMgha pravRttirUpa paNa . heya ane niravagha pravRttirUpa paNa hoya. je hoya te. ahIM samajavuM che e ja ke vyAvahArika jagatanI prAptiomAM paNa sAdhaka, sAdhanA ane sAthe A traNa yathArtha havA pachI ja siddhi maLI zake che.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya kadApi mokSapada 199 jIvajaMtuomAM paNa A jovA maLe che. ahIM eka nAne kherAkane kaNa paDa hoya, dUra kIDInuM dara haya, kIDI gaMdhathI prerAIne ahIM sudhI Ave. pahelAM te tenAmAM IcchA pedA thaI pachI ahIM AvavA sudhIne puruSArtha karyo. sAkara ke annanAM kaNane laIne e cAlatI thaI. Ama kIDI pite sAdhaka, tene puruSArtha te sAdhanA, annano kaNa meLave te sAdhya ane meLavI lIdhe te siddhi. A keNe zIkhavyuM kIDIne? nAnA evA prANIne kema khabara paDI ke jaIne kaNa laI lauM? baMdhuo ! A che jIvanI pitAnI zakti. tenAmAM paDelI AhAra saMjJA, bhegavRtti tene prere che ane te kArya karI le che. jIvane A ja anAdine abhyAsa che. A te nathI zikhavavuM paDatuM paNa jIva nijasvabhAvane bhUlI gayA che. pote jAge te sAdhI zake che. je kaMI sAdhavAnuM che te pote pitAmAM ja sAdhavAnuM che e bhAna bhUlI gayA che. vAstavamAM vicArIe te jIva ja sAdhaka che, jIvanAM nija svabhAva vaDe te puruSArtha te ja sAdhanA che. AtmAnAM mekSa svabhAva ne sarvathA jAgRta kare te ja sAdhya che ane tenI sAkAratA e ja siddhi che, mekSa che. pAMcamA padanAM samAdhAnamAM gurudeve A ja batAvyuM. chelle atyaMta mahatvapUrNa padanI siddhi karavI che. ahIM eka prazna vicAraNIya che, ke mekSa upAya e ja sarvathI zreSTha pada che. te tene chevuM kema rAkhyuM? AtmA che, te nitya che, kartA che, bhakatA che ane mokSa che. A pAMceya padonI zraddhA jenA aMtakaraNamAM yathArtharUpe jAgI che te jIva ja Atma sAdhanAnAM mArge pravRtta thaI zake che. pahelAM Atma-sAdhanAne mArga batAvAya ane je jIvane AtmAnAM hevApaNanI ja zraddhA na hoya, mekSanAM astitvanI zraddhA na hoya te sAdhanA kare zA mATe ? eTale ja zrImadjIe mumukSuonI zraddhAne paththaranI rekhA sama daDha karI pachI ja mokSane upAya darzAve che.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 huM AtmA chuM jagatamAM paNa ema ja bane che. ApaNane khabara che ke khANamAM senuM, rUpuM ke hIrA che. te tene meLavavA mATene upAya zodhIe chIe. game-teTaluM jokhama kheDIne paNa mUlyavAna padArthane pAmavA kAryarata thaIe chIe. samudranA taLiye paDelI samRddhine paNa mRtyunI paravAha karyA sivAya mANasa meLavavAno prayAsa kare che. are ! tame peTrola zeThuM ! kema maLyuM ? zuM tenI nadIo vahI jAya che ? nA, keTaluM UMDuM sArakAma ryA pachI e maLe che. ekavAra jANavuM joIe ke amuka vastu, amuka sthAne che te AkAza-pAtALa eka karIne paNa meLavye ja chUTake. vaLI e meLavavA mATenI yathArtha Tekanika paNa jANavI paDe. dharatInAM peTALamAM paDelA padArthone meLavavA ra5-50 phITa UMDe khADo khedavAthI na maLe. are ! UMDANamAMthI paNa tene ja maLe che ene jANakAra che. pUrNa jANakArI prApta karyA sivAya mUlyavAna padArtha meLavI zakAtuM nathI. ziSyane pAMca padonuM samAdhAna thayuM che. ane jJAnI gurudeva mokSamArganAM yathArtha jJAtA che. teo pAsethI e rAjamArga meLavavo che tethI ziSya ciMtanamAM utare che. paNa jema-jema ciMtanamAM UMDe utarato gaye tema-tema guMcavaNa vadhatI gaI. A guMca gurudeva sivAya ke IukelI zake tema nathI tethI, mananI muMjhavaNa raju karatAM gurudeva samIpe ziSya kahe che. have kadApi mokSapada nahi avirodha upAya; karmo kALa anaMtanAM, zAthI chedyAM jAya? 9ra... he gurudeva ! Ape mokSapadanI siddhi karI ane vicAratAM mArI zraddhAmAM paNa bese che. have e mokSane pAmavAne keI upAya te jarUra have joIe. paNa avireAdhI upAya hoya ema mane lAgatuM nathI. AvI mahAna siddhine pAmavAne upAya paNa e mahAna ja hoya ane tene kaI virodha na karI zake. koIne tarka e mArgane uthalAvI na zake te sarva saMmata have joIe. ahIM ziSyanA manamAM A zaMkA zA mATe udbhavI che? avidha mArga tene kema dekhAte nathI? e bIjI gAthAmAM e pite ja batAve che.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAdhyAya karI che. pUba bhaNe, teTalu gAna hoya kadApi mokSapada 201 athavA mata dazana ghaNuM, kahe upAya aneka; temAM mata sAce kaye, bane na eha viveka..7.. ahIM aneka dharmo ane aneka darzane che. saha pitAnI mAnyatAthI mekSa mAne che. ane mekSanAM upAye sahu bhinna bhinna batAve che. jemake kaI kahe ke jJAnamArga ja sAce che khUba bhaNe, khUba jJAna saMpAdana kare, nitya zAstrone svAdhyAya kare, nitya zAstronI carcA kare. jeTaluM meLavAya teTaluM jJAna meLave, mokSa thaI jaze. keI tapane mArga batAve che. tapathI karmonI nirjarA thAya che. mATe jeTaluM thAya teTaluM ghora tapa kare. zarIrane kaSTa Apo. dehane jeTaluM vadhu kaSTa Apaze eTale mokSa jaldI thaze. mATe badhuM ja cheDIne mAtra tapa ja kare. te vaLI keTalAMka mAtra bhaktine ja mokSane mArga samajI beThA che. jJAnamArga ane tapamArga te kaThina che. bhaktimArga sahuthI saraLa. basa prabhunAM kartAnarUpa bhakti karyA kare. ane mokSa maLI jaze. te vaLI keTalAMka leke hiMsAdinAM kAryomAM paNa mekSamArganI prarUpaNuM kare che. keTalAka kiyA-anuSThAnemAM dharma samajI ene ja mokSane mArga kahetAM phare che. Ama sarva pita-potAnI mAnyatAne sAcI karAvI mikSanAM mArgarUpa batAve che. mahAyogI AnaMdaghanajI mahArAja paNa kahe cheabhinandana jina darisaNa tarasIe darisaNa durlabha deva; mata-matabheda re je jai pUchIe sahu thAye ahameva.. abhinandana.... cethA tIrthaMkara abhinandana prabhunI stuti karatAM teo kahe che te prabhu! huM ApanA darzanane pyAsI chuM. paNa ApanuM darzana durlabha che. vaLI mata-paMtha-saMpradAyo paNa aneka che. teone jaIne pUchIe te sahu
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 huM AtmA chuM ema kahe che ke amAre mata sAco che! amArA matanI mAnyatAthI ja paramAtmadarzana thAya. anya koI prabhunAM darzana karAvavAmAM samartha nathI. ahIM paramAtmadarzana arthAta nija AtmAnI upalabdhi. bIjA zabdomAM kahIe samyagudarzana. samyagadarzananI prAptino mArga sahu judAM-judAM batAve che. temAM paNa pite mAnelA mata-paMtha-saMpradAyanAM rAhe cAlavAthI ja samyagadarzananI prApti thaze tema kahe che. ziSya badhAMja darzanene abhyAsa karyo che. anekanI vAta sAMbhaLI che. tethI te muMjhavaNamAM mUkAI gayuM che ke ATalAM badhAM mArga mAMthI kayo mArga sAce ! vaLI ekAda mArgane sAce mAnI tenAM para cAlavA mAMDIe ane je e mArga peTI maMjhile pahoMcADe te tyAMthI pAchuM pharavuM bhAre ja paDe. mATe have kyAM mArgane grahaNa kare? sAcA ane beTA mArgane viveka kema kare? ane jo e viveka na thatuM hoya te pachI kayAM mArgane ArAdha ? vaLI bIjo prazna e paNa che ke AtmA para karyo te anAdi kALathI ja lAgelA che. anaMta bhUtakALamAM A jIva karmo karato ja rahyo che. ane A bhavanuM AyuSya te keTaluM simIta ? ATalA nAnA AyuSyamAM anaMtakALanAM ekaThA karelA anaMtAnaMta karmone nAza zI rIte thaI zake? ziSyanA manamAM e AzaMkA che ke jeTale kALa jIve karma bAMdhavAmAM kADhaye eTale ja samaye tene nAza karavAmAM paNa joIe ne ! mAnava game teTale puruSArtha kare te paNa anaMta karmone chedavA jeTaluM sAmarthya te tenAmAM hoya ja kyAMthI? Ama ziSyanAM manamAM makSa upAya viSe gaDamathala cAlI che. aneka darzanenAM aneka mata tene muMjhavI rahyAM che. vaLI tenI najara sAme anaMta bhUtakALa ubhe che. tethI mokSanAM upAya mATe kaI sthira upAya dekhAtuM nathI. A uparAMta paNa jagatanI anya mAnyatAo paNa tene muMjhave che. e mAnyatAo zuM che? te avasare.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ udhya udaya saddabhAgya ! vAtarAga paramAtmA, anatajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanAne hetu che mokSa. makSa hAya paNa mekSane upAya na hoya te mokSa thAya zI rIte ? e zaMkA ziSyanAM manamAM uddabhavI che. e mATe jeTalAM prazno enAM manamAM uThayAM te sarva prazno gurudeva samakSa rAkhI rahyo che. anya padenAM viSayamAM ATalA prazno tene thayA na hatAM, kAraNa e che ke ziSyanAM aMtaramAM mokSa prAptinI prabaLatama pipAsA jAgI che. narI mumukSutA tenAmAM bharI paDI che. tenA aMtaranI zraddhA ane kahe che ke huM AtmA chuM, huM ja paramAtmA chuM. paramAtmapadanI prApti karI zakuM chuM. te zA mATe e divya zakti pragaTa na karI levI ? mArA aMtaramAM ja anaMta sukhane zAzvata nidhi paDe che te ene kema na meLavuM ? bhautika samRddhi mATe paNa AvuM thatuM joIe chIe. baMdhuo ! jyAre tamane khyAla Ave ke ahIM mAre ATale hakka che. ATale adhikAra che te meLavavA mATe mahenata kare ke nahIM ? jeTalA upAya karavA paDe te kare ne ? are ! adhikAra meLavavA laDavuM-jhaghaDavuM paDe, ethI AgaLa vadhI keTe caDavuM paDe te paNa taiyAra ne? eTaluM ja nahIM, hakka meLavavA jatAM thaDI AbarU gumAvavI paDe te e gumAvIne paNa meLavI le ne? Ama zA mATe? e adhikAra pratyenuM AkarSaNa ane maLyA pachI tenAthI maLatAM sukhanI kalpanA eTalI badhI prabaLa hoya ke e meLavyAne prayAsa karyo vagara raho ja nahIM. baMdhuo ? jANe che ke A bhautika saMsAranI maLelI samRddhi ke adhikAro keTalAM samayanAM ! alpa samayanAM ja. vaLI e malyA pachI sukhazAMti maLaze ja evI gerenTI paNa nahIM. kadAca duHkharUpa paNa nIvaDe.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 huM AtmA chuM jyAre ahIM te Amika adhikAra nI prAptinI vAta che. ziSyane pitAmAM paDelA paramAtmatatva para daDha vizvAsa jAge che tene pragaTa karavAnAM upAse jANavA che. paNa aneka mata darzanavAdIo pita-pitAnAM mArgane chAtI ThokIne sAce TherAvI rahyAM che. bIjAne kheTA kahI bhAMDI rahyAM che. te temAM sAco mArga kaye ? kene anusaravuM? te vAtane ziSya samajI zakyuM nathI. vaLI ziSya abhyAsI che. aneka mata-paMthanI mAnyatAone te jANe che. ArAdhanA karanAra vyakti jema satya mArgane jANe tema beTA mArgane jANuM levA paNa tenA mATe jarUrI che. kAraNa anya mArganI mAnyatAo tenA mArgamAM vinarUpa banIne ADI na Ave, pitAne mArga saraLa bane. tethI ja A viSayamAM thatI anya zaMkAo ne gurudeva samakSa raju kaI jAtimAM mekSa che. kyA veSamAM mekSa, ene nizcaya nA bane, ghaNuM bheda e doSa-94.... he gurudeva ! kaI jAtimAM janma-levAthI mela thAya te kRpA karIne samajAve. bhAratamAM purANakALathI jAtibhedanI vyavasthA cAlI Ave che. kSatriya, brAhmaNa, vaizya ane zudra A cAra varNamAM mAnava samudAyanuM vibhAjana karavAmAM AvyuM hatuM. je kALe A thayuM e kALe tenuM vyAvahArika tathA dhArmika mUlya hoya. samayanI mAMga sAthe A vibhAjananI jarUra paDI heya tethI thayuM hoya. paNa kALanAM parivartana sAthe ghaTita thatuM AvyuM che tema dhIre-dhIre mUlya ghasAtA jAya. navI peDhIonAM navA mUlya sthApita thAya ane jUnAM mUlya bhUlAtAM jAya tenuM pariNAma hitakArI paNa hoya ane ahitakArI paNa heya. kayAreka te AvI vyavasthA vikRta banI jAya. te eTalI hada sudhI ke tenAM mULabhUta siddhAMta bilakula visarAI jAya. jAtivaNanI vyavasthA tenA kAryone anurUpa thaI hatI. kSatriyane rAjyanI dhUrA saMbhALavAnI, prajAnuM rakSaNa ane vikAsa e banne kAryo tenAM. brAhmaNanAM hAthamAM dharma-taMtra hatuM. sAmAnya janasamuha kumArge na cAlyo
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ udaya udaya sadbhAgya 205 jAya, nIti-sadAcAra mAM baMdhAIne rahI sAtvika jIvana jIve e jovAnu kAma brAhmaNonuM hatuM. vaizyanAM hAthamAM AkhuM ye arthataMtra hatuM. Arthika daSTie rAjyane vikAsa kare, rAjyane samRddha banAvavuM. anya pradezamAM pitAnAM dezanI AbarU kema vadhAravI A kArya vaizyAnuM hatuM ane samAja jIvananI jarUriyAtane sarva rIte pUrI pADavAnuM kAma zudronuM hatuM. Ama AkhIye manuSya jAti nirbhayatA ane saraLatAthI vyavasthita jIvana jIvI zake mATe A vyavasthA thaI hatI. ane jyAM sudhI A mUlya sacavAyA tyAM sudhI sahu saMpa saMgaThThanathI jIvyA. paNa maLela meTAIne pacAvavAnI tAkAta na hoya te ajIrNarUpe pariName kSatriya, brAhmaNe tathA vaizya moTAIna gumAnamAM bhAna bhUlyA ane zudrone haDadhUta karavA mAMDyA. teone kaMI ja adhikAra nahIM. sAmAjika darajaje paNa nahIM ane dharma karavAne adhikAra paNa nahIM bhUla-cUke maMdiranAM AMgaNumAM te nahIM paNa maMdiranA pAchaLanAM bhAgamAM kaI kSudra AvI caDaye ane ajANatAM ja vedanA maMtre tenAM kAnamAM paDI gayA te e ene eTale meTo gunha lekhAte ke mRtyudaMDathI ochI sajA ene na hoya. eTaluM ja nahIM tulasIdAsa jevA bhakatakavi jyAM eka bAju ema batAve ke rAmacaMdrajI halakI evI bhIla jAtine paNa gaLe lagAve. tyAM bIjI bAju e kahe ke zudra te tADanane adhikArI che. tene mATe ja joIe. vicAro baMdhuo ! keTalI hada sudhI mAnavanI mAnavatA marI paravAratI haze ! eTaluM ja nahIM eka samaya e paNa AvyuM ke kSatriya ema mAnavA lAgyA ke dharma te zUravIre ja karI zake. amArAmAM zUravIratA che. mATe ame ja dharma karavAnA adhikArI, anya nahIM. vaLI amuka zAstrAbhyAsa brAhmaNa ja karI zake. bIjAne zAstrane sparza karavAne paNa hakka nahIM. Ama sAmAjika kSetre tathA dhArmika kSetre AvI mAnyatAonuM pracalana vadhatuM cAlyuM. ethI ja ziSyanAM manamAM prazna che ke kaI jAtimAM janma levAthI mokSa maLe? - bIjI vAta-kayA vezamAM mekSa ? moTA bhAganAM jene ema mAnatA hoya che ke jeno veSa dhAraNa karyo hoya te ja mekSa maLe, eTaluM ja nahIM
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 huM AtmA chuM digambare ema kaheze ke digambara veSe ja mekSa maLe. zarIra para vastra hiya te paNa mekSa na maLe. ane tethI ja pitAne zAnAM aThaMga abhyAsI kahevaDAvatA vAcALa leke digambara jaina dharmanI ya bolAve! kevI ghara ajJAnatA? kevI viDaMbanA ! bhagavAna mahAvIranAM caraNomAM dikSIta thayelA sAdhuomAM keTalAMka sacelaka arthAt vastradhArI ane keTalAMka acelaka eTale vastravihUNAM, nagnatvane dhAraNa karanArA hatAM. chatAM baMne prakAranAM sAdhuo sAdhanA dvArA mekSa pAmI gayA. keIne paNa digambaratva ke zvetAmbaratvanuM lebala lAgeluM na hatuM chatAM temane mekSa thavAmAM kayAMya vAMdho Ave nahIM. eTaluM ja nahIM strIne mekSa na thAya. puruSane ja thAya evI paNa eka joradAra mAnyatA pravarte che. mAtA mAdevI, caMdanabALA, mRgAvatI vagere kSe padhAryA che tema teo svIkAre nahIM. sIzarora mokSaprAptine puruSArtha na karI zake. are ! A kALamAM paNa ApaNe evI virAMganAo sAMbhaLI che. jhAMsInI rANu ane lakSmIbAI jevI zuratAthI bharela nArIoe moTA yuddho ApyA che. kevI zakti haze emanAmAM? chatAM AvI mAnyatAo cAle che. ziSya AvI aneka mAnyatAone jANe che tethI e pUche che ke kaI jAti, veSamAM mokSa thAya te nirNaya karI zakAtuM nathI ane je enuM samAdhAna na maLe te pachI badhuM ja vyartha tethI ema jaNAya che, maLe nA makSa upAya jIvAdi jANyA taNe, zo upakAra ja thAya? 95. gurudeva ! vicAratAM ema lAge che ke ATalA matabheda, ATalI vibhinatA jyAM pravartIti hoya tyAM mekSane sacoTa upAya maLe ja zI rIte? ane je mekSaupAya na hoya te Ape AtmA che kahIne je pAMca pado samajAvyA tene artha paNa zuM ? zA mATe e jANavA? ethI lAbha zo?
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ udaya udaya saddabhAgya 207 mAtra huM jANuM chuM e ahaMkAra vadhAravA mATe te A jANavuM nathI. je e jJAna mekSaprAptimAM upakAraka nIvaDatuM hoya te ja jANavAne artha che. he gurudeva ! meM Apane ATale zrama Ape. keTalA samayathI Apane mArI zaMkAo kahI-kahIne vyathita karI rahyo chuM ! ane jo e jANavAnuM kazuM ja phaLa na hoya te meM Apane vyartha parizrama Ape ! ziSyanAM aMtakaraNamAM gurubhakita paDI che. tethI gurudevane zramita karavA nathI mAgato, paNa sAthe-sAthe gurudeva pratye acala zraddhA che ke temanAM caraNamAM Avyo chuM te ema ne ema pAche nahIM jAuM. mArA aMtaramAM game teTalAM zaMkAnA jhALA haze te sarvane sApha karI aMtarane sphaTika jevuM nirmaLa banAvaze ja. mATe ja nirbhayatAthI gurudeva samakSa eka pachI eka prazno raju karI rahyo che. jemAM cAlatAM zIkhI gayeluM bALaka Ama-tema doDA -doDI karatuM hoya, tene na to paDavAne bhaya hAya na lAgavAne bhaya. te jANatuM hoya ke mArI pAchaLa bahu moTuM rakSaNa che mArI mA e mane paDavA nahI de. lAgavA nahIM de. tethI nIDaratA pUrvaka pharatuM hoya. ziSyanI aDela zraddhA guru caraNamAM samarpita thayelI che tethI te aneka tarko cAhe yegya hoya ke agya tenI paravAha karyA vagara gurudeva pAse mUkI rahyo che ane tethI ja have chelle kahI rahyo che- pAMce uttarathI thayuM samAdhAna sarvAga samaju mekSa upAya te, udaya udaya sadUbhAgya...96 aho gurudeva ! ApanI asIma kRpA mArA para che. Ape amApa vAtsalya mArA para vahevaDAvyuM, ApanI akhaMDa karUNAne dhodha mArA para varasI rahyo che. mArI pAMceya zakAonuM samAdhAna mane sarvIze thaI gayuM che. have e viSe eka aMzamAtra paNa zaMkA aMtaramAM rahI nathI. huM khUba ja Azvasta thayo chuM. have eka chaThThI zaMkA ApanA samakSa rAkhuM chuM. je enI yathArtha pratIti mane thaI jAya te huM mArI jAtane mahAna bhAgyazALI mAnIza.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 huM AtmA chuM baMdhuo! zrImadjIe A gAthAmAM bahu ja vicArapUrvaka suMdara zabda prayoga karyo che. teo kahe che udaya udaya sadbhAgya' ziSya kahe che. AkhAye saMsAranI riddhi-siddhi ke saMpatti maLI jAya. sattA ke adhikAra prApta thAya temAM mArU sadbhAgya nathI. kAraNa e te jIve anekavAra meLavyuM ane anekavAra gumAvyuM tenI keI navAI nathI. paNa je mane mokSane upAya lAdhI jAya, te viSe mArA manamAM zaMkA na rahe, mokSa upAya mArI zraddhAmAM besI jAya, mArA zvAsamAM vaNAI jAya tene mArI buddhi svikArI le, mArA AcaraNamAM te otapreta thaI jAya. mArI vRttione te nirmULa karI nAMkhe, mArI pragatine samyagra rAhe laI jAya, je ATaluM thAya te mArA punyane udaya thaye tema mAnIza. te ja mArA saddabhAgyane udaya-sarvodaya thayo ema mAnIza, ahIM ziSya, samarpita bhAve gurudevanAM caraNe pitAnI sarva zraddhA samarpita karate thake gurudevane vinavI rahyo che. he gurudeva! badhAM saMzayonuM samAdhAna yathArtha rIte thaI gayuM che. aMtaHkaraNanAM eka khUNAmAM paNa saMdeha nathI. have mAtra eka chellI zaMkA che. basa, mane enAthI niHzaMka kare. baMdhuo! ziSya jyAre ATalA samarpita bhAve, jijJAsavRttithI gurunA caraNamAM zaMkA raju karI rahyo che tyAre gurudevane AtmA paNa ullasita thaI gayuM che. A paNa yogAnuyega heya che. yogya pAtra jyAre AvA saMtanI sanmukha Ave tyAre Apa Apa temanuM aMtaHkaraNa khUlI jAya che. ullasita thaI jAya che. mane yAda che. 1971 mAM ame jabalapura (ema. pI.)mAM hatAM tyAre tyAMnA eka vRddha zrAvaka lAlacaMdajI temanuM nAma. maMdiramAgI paNa tatva jijJAsu. teo cAra-ATha divase upAzraya darzana karavA Ave tyAre pra. moTA mahAsatIjI pAse vinayapUrvaka koI ne koI prazna rAkhe. teonI yogyatA ja kaMIka evI ke e praznane javAba pU. bApajI Ape te e adUbhUta hoya, ame to sAMbhaLIne tAjuba thaI jaIe. e jAya pachI
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ udaya udaya saddabhAgya 209 ame ekavAra pU. bApajIne pUchayuM-"bApajI! A ja prazna ame paNa pahelAM pUchyuM hatuM, paNa Ape amane AvuM samAdhAna na'tuM ApyuM." pU. bApajIe pharamAvyuM ke " A zrAvakanI kaI bhavitavyatA evI che. pAtratA uMcI keTInI che ke mArA mukhamAMthI paNa anAyAse ja AvA zabda nIkaLe che. ane pachI te jANe amAre kama thaI gayo ke jyAre lAlacaMdajI darzana karavA Ave ke ame pU. bApajInAM caraNomAM hAjara thaI jaIe. ane amane zAstranAM adUbhUta rahasya jANavA maLe. baMdhuo! ahIM paNa gya ziSya gurudevanAM caraNomAM, yogya zaMkAe laI raju thayo che. ane gurudevanuM ullasita aMtara zAstranAM UMDA rahane ukelI rahyuM che. ziSyanI zaMkAnuM samAdhAna karavA gurudeva tatpara thayAM che. mokSanAM upAya rUpa chaThTha pada te ja sarva zreSTha pada che. bAkInAM pAMca padane paNa yathArtha rIte pragaTa karavA ane anubhavavA mATe A pada, te cAvIrUpa che. A pada te ja siddhirUpa che. zraddhAmAM, jJAnamAM ane AcaraNamAM utAravA jevuM A pada . sauthI vadhu samajIne AcaravA mATenuM pada paNa A ja che. have gurudeva ziSyanI zaMkAnuM samAdhAna karavAnI sAthe mokSanA upAye zuM batAve che te avasare... bhAga-2-14
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ ...mokSa bhAve nijavAsa ! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, agI dazAnI prApti arthe che. yogI, mana-vacana-kAyAnAM ane sAdhI le che. tenA para niyaMtraNa karI le che. pitAnI IcachA pramANe yogonuM pravartana karAvI zake che. yoga dvArA addabhUta ane asaMbhava lekhAtAM kAryo karI zake che. paNa jaina paraMparA gIne mahatva na ApatAM ayAgI sAdhanAnI maulikatA dharAve che. , jyAM sudhI roga che tyAM sudhI saMpUrNa mikSa nathI. kevaLI paramAtmA paNa vega sahita vicaraNa kare tyAM sudhI teo siddha thaI zake nahIM. je samaye sarva gonuM rUMdhana karI, agI avasthAne prApta kare te samaye tarata ja teone mekSa thaI jAya. A mokSa upAya viSe ziSyanAM manamAM zaMkA che. e kahI rahyo che. he gura! Ape ApelAM pAMceya padanAM samAdhAna buddhi dvArA samajI mArI zraddhAmAM meM utAryA. tethI have mArA aMtaramAM te viSe kaI zaMkA nathI. baMdhuo ! buddhithI samajavuM eka vAta ane tene ciMtana dvArA vAgenI zraddhAmAM pacAvavuM e mahatvapUrNa vAta. ziSya ciMtaka che tethI mAtra buddhithI apanAvI kere takavAdI nathI thaye. ane vicAryA vagara mAtra aMdhazraddhAthI paNa tatvane nathI apanAvyuM. buddhi ane zraddhA baMnene meLa sAdhI tattvane AtmasAt karyuM che. je tatva mAtra gatAnugatika zraddhAthI svIkArAyuM hoya paNa samajaNapUrvaka, vicArapUrvaka, yathArthatAnI jANapUrvaka je svIkArya na banyuM
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ makSa bhAva nijavAsa 211 hoya te tevI zraddhA tUTatA vAra nathI lAgatI. keI vyakitamAM mUkelI zraddhA paNa vicArapUrvakanI na hovAnAM kAraNe tUTI jatI hoya che. tatvanuM paNa ema ja che ahIM ziSyanI zraddhA vicAraNAthI niSpanna thayelI che. ziSya chaThThA padane yathArtha rUpe samajavAnI taiyArI vALe thayo che ane gurudeva supAtra ziSyanI yogyatA para prasanna thaI tene potAnAM aMtaramAM paDeluM sarva jJAna ApavA tatpara thayAM che. baMdhuo ! yegya pAtra vinA anubhavI guru jJAna Ape nahIM. Aje bhAratamAMthI aneka uccakeTInI vidyAo samApta thaI gaI tenuM kAraNa e ja che. pAtranAM abhAve vidyAdhArI puruSa te vidyA pitAnI sAthe laI gayA, paNa koIne ApI zakyAM nahIM. keTalAMka varSo pahelAnI vAta karuM. amArA dAdAguru pUjya tapasvIjI zrI mANekacaMdajI mahArAjanI jJAnapipAsA ati tIvra hatI. teo jJAnaprApti arthe e jamAnAmAM mAravADa padhAryA ke jyAre vihAranI kaThinatA ghaNuM hatI. yuvAna vaye pUnya phakIracaMdajI mahArAja sAhebanI sevAmAM rahyAM. pUjya tapasvIjI mahArAjamAM vinaya namratA-viveka vagere gaNo eTalAM hatAM ke teonI gyatA joI pUjya phakIracaMdajI mahArAja sAheba phidA-phidA thaI gayAM. teoe kahyuM hatuM ke A kAThiyAvADI sAdhunI supAtratA joI mAruM hRdaya saMtoSa pAme che. mArI pAse rahelA jJAnane ApavA mATe huM pAtranI zodhamAM hatuM. mane maLI gayuM. mAruM badhuM ja jJAna huM ene ApI daIza. ane baMdhuo ! pU. phakIracaMdajI mahArAje hRdayanA ullasita bhAve pU. tapasvIjI mahArAja sAhebane sarva jJAna ApI dIdhuM. pU. tapasvIjI mahArAja athAga jJAna laI mAravADathI pAchAM padhAryA. A kALamAM paNa evA mahApuruSa haze ke jeonI pAse Agama jJAnanAM UMDA marmo bharyA haze ApaNe pAtra banIe te e marmo ane sAdhanAnAM sUtro pAmI zakIe. pAtra na banI zakavAmAM moTAmAM moTuM vina keI hoya te te che ApaNe ahaMbhAva. huM kaMIka chuM, kaMIka viziSTa chuM, bIjAmAM nathI te mArAmAM che, AvI jAtane ahaMkAra ApaNane yaMgya banavA detuM nathI. adhUrA nA adhUrA ja rahIe chIe ane pariNAme gurugama
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21ra , huM AtmA chuM ke saMtasamAgama maLyA pachI paNa teonAM sAnidhye je prApta karavAnuM chete nathI karI zaktAM. be kAMThe vahetI nadInAM tIre mAtra tADa jevA thaI ubhA rahIe te aMjalIbhara pANI paNa na pAmIe ke tRSA na chIe. paNa vAMkA vaLIne pANInI aMjalI bharIe te jarUra mIThA pANInAM AsvAda sAthe e pyAsa bujhAvavAnuM kAma kare. paNa vAMke vaLe te ne ? name te ne ? ahaMkAra jAya ane namratA pragaTe te ja kaMIka pAmI zakAya suyogya zikhya ati namra banI gurudeva samakSa zaMkA mUke che. have tIvra tAlAvelI jAgI che. mAtra samajavAnI ja nahIM paNa yathArtha samaju te yathArtha AcarI zakuM evA bhAva laIne gurudeva samIpe hAjara thaye che. gurudeva paNa ziSyanI yogya bhAvanAne e ja yaMgya pratisAda ApatAM kahe che. pAMce uttaranI thaI, AtmA viSe pratItaH thAze mekSepAyanI, sahaja pratIta e rIta...97.... he ziSya ! mArUM aMtaHkaraNa prasannatA anubhave che. mAro zrama sArthaka thate nihALuM chuM. tane tatva AtmasAt thayuM che, te vicArI, ciMtana karI zraddhAmAM utAryuM che. baMdhuo ! zrImadjIe ke sArthaka zabda prayoga karyo che ! "AtmA viSe pratIta' ziSya mAtra buddhithI nathI svIkAryuM paNa vicArIne AtmA sudhI pahoMcADayuM che. ApaNe buddhi dvArA ghaNI vAte svIkArI lIdhI hoya che paNa tene zraddhA sudhI pahoMcADatA nathI tethI te AcaraNamAM utaratI nathI. ane tethI ja ApaNuM jJAna mAtra buddhie bhegI karelI mAhitI rUpa ja rahe che paNa "jJAnasya ritika" nAM nyAye AcArarUpamAM AvatuM nathI. zraddhAmAM bese te ja AcArarUpe sAkAra thAya. gurudeve zidhyamAM jJAna AtmasAt thatuM joyuM tethI ja teo ziSya para vadhu kRpA varasAvI rahyA che. teo kahe che pAMce uttare meM ApyA tenI pratIti tane thaI che te ja tArI gyatAne sAbita kare che, tethI ja mAruM hRdaya bele che ke e ja rIte melepAyanI pratIti paNa tane sahaja
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhakSa bhAva nivAsa * 213 rUpe ja thaze. temAM samaya ke zrama nahIM lAge. mekSa upAyane samaja e tArA jevA su-mati dhAraka ziSya mATe ramata vAta che. DAbA hAtha ne khela che. - baMdhuo ! bhautika jIvanavyavahAramAM AvuM ghaNI vAra belatA ho che ke amuka kAma karavuM, keI ne Thage, keIne phasAva, zIzAmAM utAra, e te mArA DAbA hAthano khela che. paNa e badhAM ja khelo pariNAme pApakArI ane duHkhadAyI che. huM te tamane kahIza ke mokSane upAya samajavo jema ziSyane sahaja che tema sahune sahaja thAya tevuM kaMIka kare ne ! aMtaramAM paDelI zraddhAnI zaktine jAgRta karI le, tatvane pAmavAnI pAtratA pidA karI lo te ApaNuM mATe paNa mapAya samajavo ane Acaravo sahaja thaI jaze. e mATe joIe puruSArtha. mohanaya ane jJAnAvaraNIyane pazama vadhAratAM jaIe te pahelAM samajAze ane pachI AcaraNamAM Avaze, gRhasthI mATe paNa te zakya che. ItihAsamAM aneka mahApuruSonI vAta Ave che ke temane mana kevaLajJAna pAmavuM e paNa sahaja hatuM. bharata cakravartIe capaTI vagADatAmAM kevaLajJAna pragaTa karyuM. vicAro baMdhuo ! je bharata arisAbhuvanamAM rUpanAM ahaMnuM piSaNa karavA mATe pravezyAM hatAM teo sarvathA ahane teDI kevaLa laI bahAra padhAryA. keTalo samaya lAge! ane ke zekhIna haze e jIva ! tame reja arisAmAM mukha juo che. jene abhimAna paNa karatAM haze. suMdaratA pratye sajAga paNa haze. chatAM tamAre tyAM keTalA arisA? dareka rUmamAM eka, are! bakhe! paNa nahIM, bhArate te arisA-bhuvana banAvyuM hatu. uparanIce, AgaLa-pAchaLa cAre bAju, chaye bAju arisA ja arisA. ane tyAM jaI saudaryanA abhimAnanuM piSaNa, paNa baMdhuo! e bhAvene khaMkheratA vAra na lAgI. bahu ja sahajarUpe chUTI gayuM. huM tamane pUchuM chuM ke jyAre tame arisAmAM mukha juo chete kayAreya bharata yAda Ave che? ema thAya che ke mane paNa arisAmAM rUpa nihALatAM kevaLajJAna kema na thAya ? bhegamAM paNa je tyAga
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 huM AtmA chuM yAda AvatuM hoya te samajI leje ke mapAya ApaNuM mATe paNa sahaja ja hoI zake. ahIM gurudeve pAtra ne pIchANyuM che ane jJAna ApI rahyAM che tethI ja kahe che tArA mATe mepAya samaja bahu ja sahele che. gurudevanAM mukhamAMthI nIkaLelA upakArI vacane ziSyane paNa gadgad karI mUke che. baMdhuo! gurudevanI asIma kRpA-dhArA ziSya para varasI rahI che. A kyAre varase? kyAre AvA suMdara udgAre gurudevanAM mukhamAMthI nIkaLe? ziSyanI evI bhavitavyatA hoya tyAre ja. ApaNe paNa IcchIe ke ApaNAM gurujanenAM mukhamAMthI haMmezA ApaNA mATe AziSa vacane ja nIkaLe. paNa bhAI ! gurudevanAM hRdayane saM dhyuM na hoya te e kema bane ! gurudevanuM aMtaHkaraNa game teTaluM Icche te paNa ApaNI apAtratA temanAM hRdayane keLavA ja na de. vacane nIkaLe ja nahI mATe ApaNe pAtra banavAnI atyaMta jarUra che. pitAnAM aMtakaraNanA bhAve pradarzita karyA pachI have mokSapAya zuM che tenuM su-vistRta vivecana gurudeva ApI rahyAM che. jIvanI kayAM bhUla che te samajAvatA gurudeva kahe che karmabhAva ajJAna che, mokSabhAva nijavAsa; aMdhakAra ajJAna sama, nAze jJAna prakAza 98.... vatsa ! mekSamArgane pAmavA sarva prathama ajJAnane samajIne TALavuM Avazyaka che. ajJAna zuM che ? gAthAmAM kahyuM : karmabhAva ajJAna che. karmanA udaye karIne maLela sthitine pitAnI sthiti mAnavI, pitAnuM svarUpa mAnavuM te karmabhAva che. ApaNane kaI pUche: tame keNa che? ApaNe kahIe ame manuSya chIe. ThIka che. anya bhedone visarI jaI, mAnavatAvAdI daSTikoNathI ema kaho te barAbara che. paNa AdhyAtmika dRSTie vicAra karIe te huM manuSya chuM ema mAnavuM te ajJAna che. kAraNa manuSyapaNuM pAmavuM te audAyika bhAva che. karmonAM udaye karI manuSya thavAya ? jIva jyAre manuSyagati nAma karma bAMdhe, manuSyanuM AyuSya bAMdhe, tyAre tenA pariNAma svarUpa manuSya thAya. tenI sAthe je-je Indri
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 mikSa bhAva nivAsa maLI, paMcendriya thaye e paNa nAmakarmane udaya, uccagotra maLyuM te gotra karmane udaya. zArIrika sukhAkArI prApta thaI e zAtAvedanIyane udaya. Ama atyAre ApaNuM je svarUpa che te karmanAM kAraNe ja che. mATe te vaibhAvika svarUpa che. jIvanAM pitAnAM svarUpamAM manuSyagati, paMcendriyapaNuM, UMcakULa zArIrika, mAnasika anukULatAo Adi-Adi nathI, tethI e badhuM ja jIvanI vikRta paryAe thaI. paryAne pitAnuM svarUpa mAnI levuM te ghora ajJAnatA che. paryAya nAzavAna che. sadA rahenAra nathI. jyAre AtmA te sadA astitvavAnuM zuddha dravya che. prApta thayelI paryAyomAM prIti karavI, temAM Asakta rahevuM te ajJAna che. karmanAM udaye prApta thayelI sthitimAM prIti rAkhavI tene ja pitAnI mAnavI ane potAnuM mULa svarUpa zuddha, buddha, trikALI cinmaya svabhAva che te bhUlI javuM tenAM jevuM kaMI ajJAna nathI. pitAnuM svarUpa te mokSa che. sadA-sarvadA nijAtmamAM vAsa kare te ja che mokSa. svamAM vAsa karavAnuM che. pudgalanI paryAne sva mAnI temAM ja Aja sudhI vAsa karyo che tyAMthI haTI jaI sva otmAmAM sthira thavuM te ja che mekSabhAva. e mekSabhAva pragaTa karavA mATe aMdhakAra sama ajJAnane nAza kare paDaze ane te jJAnaprakAza AvatAM ja nAza pAme anyathA nahIM. aMdhakArane dUra karavA mATe eka nAno dI ja basa che. paNa e pragaTa joIe. kavivara ravIndranAthe eka kAvyamAM suMdara kalpanA raju karI che. saMdhyAnA oLA utarI rahyAM che. sUrya astAcala para jaI rahyo che. sUryanAM mukha para udAsI che. ciMtAthI phikko paDI gayo che. mAnava jagata, prANa jagata, vanaspati jagata, sarva tenI sAme hAjara che. keIke pUchyuM : "sUryadeva ! jatAM-jatAM apanA mukha para ciMtA kema dekhAya che ?" sUrya javAba Ape che : "huM te jaI rahyo chuM. AkhuM ye jagata aMdhakaramAM DUbI jaze. ane te pAchA pharatA samaya lAgaze. tyAM sudhI jagatane ajavALavAnuM kAma koNa karaze ?" saha stabdha thaI gayA. sUryadevanuM virATa kArya konAthI thaI zake ? kaI javAba ApI zakatuM nathI. eTalAmAM eka khUNe paDeluM nAnuM evuM keDiyuM saLavaLyuM :
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 huM AtmA chuM mahArAja ! kSamA karaje ! bahu ja alpabaLa dharAvuM chuM. nAnakaDI kAyA che. paNa ApanI udAsI mArAthI nathI sahevAtI tethI mArAthI banaze eTaluM kArya ApanA badale huM karIza !" ane sUrya saMtoSanAM simata sAthe kSitijamAM utarI gaye. baMdhuo ! jyAM sUrya prakAza nathI tyAM nAnakaDuM keDiyuM kaMIka prakAza jarUra pAtharI zake ! ApaNuM aMtaHkaraNamAM paDelA ajJAna aMdhakArane dUra karavA jJAnanuM eka teja kiraNa paNa basa thaI paDaze. mATe prathama dehaAtmAnI bhinnatAnuM bheda-vijJAna pragaTAvI laIe. zrImadjIe e ja kahyuM : "aMdhakAra ajJAna sama, nAze jJAna prakAza" jJAnane prakAza thaze te aMdhakAra Ubho nahIM rahI zake. ekavAra, aMdhakAra raDatA-raDate brahmA pAse gaye. codhAra AMsue raDI rahyo che. brahmAe pUchayuM : "bhAI ! tuM keNa che? zA mATe raDI rahyo che?" "prabhe ! aMdhakAra ! moTI phariyAda !" phariyAda ? tAre vaLI zAnI phariyAda ?" prabhe ! prakAza mArI pAchaLa paDI che. jyAM jAuM tyAM Ave ne mane TakavA ja deto nathI. meM enuM zuM bagADayuM che ! zA mATe mArI pAchaLa paDayo che ?" ema ! bolAve prakAzane ! e zuM samaje che tenA manamAM ! A jagatamAM rahevAne sahane adhikAra che !" bolAvyo prakAzane AvyA, hasI rahyo che. brahmA sAme raju thaye che. paNa tene kAMI ciMtA nathI. raDavAnuM keI kAraNa nathI. hAtha joDI praNAma karI kahe che : "pra ! mane yAda karyo ?" "hA ! Ava ! tAre aparAdha thayo che. tAre sajA bhogavavI paDaze !" prabhu ! aparAdha ? mAre zuM aparAdha ? e te kahe !" "tuM aMdhakAranI pAchaLa kema paDayo che? e jyAM hoya tyAM jaI tene bhagADI mUke che ! kyAMya rahevA ja dete nathI ! zuM tAro ja adhikAra che A jagatamAM rahevAne !"
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 mekSa bhAva nivAsa paNa prabhu ! A kahyuM ke Apane ?" "are khuda aMdhakAra ja raDatA-raDate AvyA hatA mArI pAse !" "prabhu, prabhu ! mApha kare mane! mArA anaMtakALanAM anavarata bhramaNamAM meM kayAMya aMdhakArane je ja nathI ! e ke heya enI ja mane khabara nathI !" baMdhuo! kharekhara! jyAM prakAza Ave tyAM aMdhakAra TakI ja nA zake. te teNe aMdhakArane kyAMthI je heya? basa Ama ApaNe paNa jJAnanuM kiraNa pragaTAvIe te ajJAna rUpI aMdhakAra Ubhe rahI zakaze nahIM. ApaNI dehAtmabuddhi, mana, prANa, ke Indriyone AtmA mAnavAnI bhUla eja ApaNuM ajJAna che. A ajJAnane TALavA bheda-vijJAnane pragaTa karIe. prathama-jaDa-cetana bheda vijJAna, deha ane AtmA bhinna che. deha jaDa che. AtmA cetana che. bIju - svabhAva - vibhAva bheda vijJAna - jJAnAdi te AtmAnAM svabhAva che ane krodhAdi te vibhAva che. trIju-svabhAva paryAya ane svabhAva guNa bheda vijJAna-guNa zaikAlika che ane nitya che. paryAya kSaNika che. cethuM-guNa-dravya bheda vijJAna-jemAM guNa rahe te dravya. huM AtmA dravya chu. ane jJAnAdi mArA guNe che. Ama aneka prakAre bheda vijJAna karavA te jJAna che ane A thatAM ja ajJAna nAza pAmaze. rAgadazA e jIvanI bhramaNA che. ajJAna che. jIvanamAM zuddha svarupamAM kayAMya rAgAdi nathI. AvI daDha zraddhA e ja jJAna che. jJAna prakAza che. prakAza vinA mArga sUjhe nahIM mAge cAlI zakAya nahIM, AgaLa vadhAya nahIM. prakAza hoya te ja patha para Daga bharI zakAya. ahIM gurudeva, ziSyane mokSane mArga batAvI rahyAM che. temAM sarva prathama jJAnaprakAzanI AvazyakatA che. te ja paga upaDaze mATe prathama ajJAnane dUra karI jJAna pragaTAvavuM te kartavya che ema kahe che. - A padane samajAvavA ahIM lagabhaga 22 gAthAomAM vistRta vivecana karyuM che jethI ziSya molopAya yathArtha rIte samaje. AgaLa avasare..
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ che kAraNa cheThaTha dazA...! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, mekSabhAva jAgRta thayA pachI ja thAya che. anAdikALathI jIva baMdhabhAvamAM ja paDayo che. Aja sudhInI jIvanI sarva pariNati baMdha athe ja thaI. vaibhAvika pariNamane e kAM te jIvane zubha karmane baMdha karAvyuM kAM azubha karmane. A baMdha dazA e ja che ajJAnabhAva, e ja che kamabhAva. zubha ane azubha baMne bhAvane karmabhAva kahyAM ane karmabhAvane ajJAna kahyuM. arthAt pApabhAva paNa ajJAna ane puNyabhAva paNa ajJAna, Ama zA mATe? mithyAtvI jIva pApa ane puNya baMne prakAranAM karmone baMdha kare che. mithyAtvI che, mATe mAtra pApa ja bAMdhe ema nathI. e jIvane paNa kaSAyanI maMdatA hoya, mana-vacana-kAyAnAM zubha ga pravartatA hoya tethI puNyabaMdha thAya. ane sabhyatva thayA pachI paNa jIva zubhaazubha baMne prakAranAM bhAve vaDe puNya-pApa baMneno baMdha kare. je baMne prakAranAM jInAM pApabhAva ane puNyabhAvane ajJAna kahyAM te bane chamAM aMtara zuM rahyuM? baMne ajJAnI ja kahevAyA ! paNa, nA, ema nathI. prathama te e samajIe ke puNya-pApanAM baMdhane rUcine, prItine ajJAna kahyuM. mithyAtvI jIvane te karmabhAvamAM Asakti hoya ja, prIti hoya ja tethI tene te bhAva ajJAnarUpa che. paNa samakitI jIvanAM mati-zrata paNa ajJAnarUpa na rahetAM jJAnarUpa pariNata thaI gayAM hoya, tethI tenI sva-svarUpanI daSTi khUlI gaI hoya. pote AtmA
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ te kAraNa chedaka dazA 219 che, sarvathI bhinna che, asaMga che, AvI pratIti tene vartatI hoya tethI kamabhAva te mAro bhAva nathI paNa vikAra che. tenI daDha zraddhA tenAM aMtaramAM ramatI hoya, tethI karmabhAva pratyenI Asakti tUTI gaI heya. A che nathI paNa karmabhAva ajJAna che. samaktiIne karmabhAva chUTI gayo hoya ane mokSabhAva pragaTa thaI cUkyuM hoya. have karmabaMdhanA kAraNa ane tenAM paMtha viSe zrImadjI pharamAve che. je je kAraNa baMdhanA, teha baMdhane paMtha; te kAraNa chedaka dazA, ekSapaMtha bhava aMta*99. rAga ane dveSa A be mukhya kAraNa che karmabaMdhanAM, thoDe vistAra karIe to mithyAtva,-avrata, pramAda, kaSAya, ane vega A pAMca kAraNe karmabaMdhanAM che. A kAraNenuM sevana ane tenAM pratyenI Asakti ja jIvane e mArgamAM rokI rAkhe che. sAmAnya rIte ema thAya ke kaI padArtha ke vyaktine rAga, mANasane hoya te te samajyA! paNa rAgane rAga kaI rIte hoya? e te kaI AMkhe dekhAte sthUla padArtha nathI ke tene joI tenA para rAga jAge ! paNa ApaNAM ja aMtaHkaraNane tapAsIe ke jenA pratye ApaNane rAga che te rAgane TakAvI rAkhavA mATe, e vyaktinuM ApaNe keTaluM karIe chIe ! tene keTale khyAla rAkhIe chIe? tana-mana, dhanathI keTalo bhega ApIe chIe? amuka prakAranI zakti na hovA chatAM paNa zaktino vicAra na karatAM rAgInAM rAgane saMbhALavA keTale zrama veThIe chIe ! vAstavamAM te vyakti mATe A badhuM nathI karatAM paNa ApaNAM aMtaramAM paDelA rAga-bhAvane piSaNa joIe che. AlaMbana vagara tenuM poSaNa thAya nahIM. tethI e vyaktine AdhAra banAvI, ApaNuM pitAmAM rahelA rAgabhAvane paMpALyA karIe chIe. e vyaktine ApaNA pratyenAM rAgamAM jarAya uNapa na Ave te mATe paNuM eTale ja parizrama! A che rAgane rAga !
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 huM AtmA chuM AvuM ja zreSanuM che. je vyakti sAthe dveSabhAva che. tenuM poSaNa karavA mATe paNa badhAM ja prayatna ! tenuM kharAba joIne, sAMbhaLIne khuza thaIe! ApaNe tenuM bagADI na zaktA heIe paNa bIje kaMI bagADe te, bagADanAra para ApaNane rAga thAya. Ama aMtaramAM paDelI Sa bhAvanAnuM paNa piSaNa karIe chIe. jyAM sudhI rAga-dveSanAM piSaNane bhAva paDyo che tyAM sudhI AtmAnI abaMdha avasthA pragaTa thAya nahIM. baMdhadazA paranI prIti baMdhadazAne ja sabaLa banAve, jene baMdhadazA para prIti che tene abaMdhadazA para prIti kyAMthI saMbhave ! tethI ja mekSabhAva jAge nahIM. ane rAga-dveSane A mArga eTale baMdhane paMthe. A kAraNene chedI nAMkhe evI dazA aMtaramAM pragaTe te ja mokSane baMdha hAtha lAge. dazA sahaja hoya. ekavAra aMtaramAM pragaTa thaI cUkI pachI tene dizA maLI jaze. rAha cidho nahIM paDe. A dazA zuM che? baMdhuo! ApaNe rAga tathA ASanI dazAne anubhava karyo che. priya vyakti ke padArthane jotAM ja, are! joIe paNa nahIM mAtra tenuM nAma sAMbhaLIe! ane nAma paNa na sAMbhaLatAM mAtra smRti ja thAya te ya ApaNuM rome rema ulalasita thaI jAya, prasannatA chavAI jAya. sukhada smRtione vAgoLavA mAMDIe. mANelI anubhUtiomAM pharIne ALoTavA mAMDIe. keTalo samaya AmAM cAlyA jAya te khyAla paNa na rahe. A che jIvanI sahaja rAga dazA ke jene jAgRta karavA mATe kaze ja prayatna kare paDatuM nathI. | Sa dazA paNa jIvane AvI ja sahaja hoya che. eTale ja koI sAthenA verAnubaMdha bhava-bhava sudhI cAle che. pratyakSa ga na maLe te mane mana zatrunuM keTaluM ahita karI nAMkhatAM hoIe chIe. e mATe keTalAM ISya dveSanAM bhAvene sevatA hoIe chIe. A badhAM ja bhAve sahaja rIte AtmAmAM jAgRta thaI jAya che. rAga-dazA tathA draSadazA jeTalI sahaja ApaNuM mATe che ethI paNa vizeSa sahajatA rAga-dveSa rahitanI dizAmAM pragaTe te ja baMdhanAM paMthane
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ . te kAraNa chedaka dazA 221 aMta Ave. rAgAdinI paraMparA anAdithI cAlI Ave che tenuM chedaka baLa haju sudhI AtmAe jAgRta karyuM nathI. e jyAre jAgRta thaze tyAre rAgadimAM maMdatA Avaze anyathA rAgAdinuM jora kaMI ochuM nathI. te AtmavIrya ne jAgRta thavA ja nathI detAM. tethI ja jIve prayatnapUrvaka AtmavIryanuM utthAna karavuM paDaze temAM sarva prathama dazA eTale samakita dazA. mithyAtva Azravane rokI jIva, samakti saMvaranIpajAve to ja anAdi paraMparAnI eka kaDI vacamAMthI tUTe ! kodhAdine vaza karavA mATenAM prayatna te jIva aneka karI cUkya. paNa temAM saphaLa thayA nathI. thAya paNa nahIM. prathama prayatna karavAnuM che, mithyAtvane dUra karavAne. je mithyAtva dUra thAya te anaMtAnubaMdhI kaSAye dUra thavAnA ja. bAkInAM rahelAM apratyAkhyAnI, pratyAkhyAnI ane saMjavalana kaSAyo. nuM bahu jora pachI cAle nahIM. e jarUra pitAnuM pota prakAze, ADA Ave, paNa pachI jIvane hAthamAM eka cAvI AvI gaI hoya eTale puruSArtha vaDe AgaLa vadhe. te kaSAyane laData ApavA jeTalI zakti AtmAe pragaTa karI lIdhI hoya. laDatAM kyAreka hAre te paNa pharI ubho thaI, zaurya batAve ane Akhare kaSAe hAra svIkAravI ja paDe. tene dUra thaye ja chUTake. paNa eka vAra je mithyAtvane mArI ne bhagADayuM te ja A badhuM karavA mATenI sahajadazA AtmAmAM jAgRta thaI jAya. jema vibhAve pariNamatA AtmAmAM rAgAdinI dazA sahaja rUpe dekhAya che tema jyAre jIva svabhAve pariNamavA mAMDe eTale mekSadazA paNa eTalI ja sahaja thaI jAya. rAgAdi bhAve ja mithyAtva che. A mithyAtva aneka prakAranAM che. temAM jinezvara ane jinezvaranA mArganI aDela, acala, niSkapa zraddhA na thavI te paNa mithyAtva che. jyAM sudhI jinavacanamAM zraddhA nathI, jinanAM prarupelA mArga pratye samarpaNatA nathI, jinezvara prati ananya bhaktibhAva nathI. tyAM sudhI jIva AtmasAkSAtkAra sudhI na pahoMcI zake. mithyAtva bhAve haTI samyagadarzana nI prApti na thaI zake.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 huM AtmA chuM jInezvara prati evI niSpakaMpa zraddhA hoya ke game te thAya, bhautika dRSTie, zArIrika, mAnasika dRSTie game teTaluM nukazAna veThe chatAM jinezvara pratinI zraddhAmAM pharaka na paDe. anya sthAne lebhAya nahIM. deva arihaMta, guru nigraMtha ane kevaLI prarUpita dayAmaya dharma, A traNa tanI yathArtha zraddhA aMtaramAM ramavA mAMDe. pita deva te tene ja mAne, ke je sarvathA vItarAga heya. vItarAgatAthI jarA paNa ochuM na ja keTImAM te na ja Ave. AvI ananya zraddhA tyAM samakti. bhagavAna mahAvIranAM samayanI vAta, prabhu caMpApurImAM padhAryA che. samesaraNa lAgyuM che. saMkhyAbaMdha mAnava ane deve prabhunI dezanA sAMbhaLavA upasthita thayA che. dezanA pUrNa thatAM eka saMnyAsI, aMbaDa jenuM nAma, je prabhune upAsaka hatuM te prabhunAM caraNomAM hAjara thaye, ane kahyuM : che tenI patnI sulasAne dharma-saMdeza kaheje !" mastaka jhUkAvI, aMbaDa cAlyuM, paNa manamAM saLavaLATa thavA mAMDe ! mahAvIra jevI mahAna vibhUti, trilekInAtha, deva-dAnavanAM pUjya prabhu, eka nAcIja nArIne dharma-saMdeza mokale che ! kema? zuM haze ! saMzaya pedA thaye! baMdhuo ! mAnavamana keTaluM aLavitarUM che? vItarAga pratye paNa zaMkA janmAve te sAmAnya saMtanuM te zuM gajuM ? saMtonA sAnidhyamAM kaI bhAvika bhakta vadhu samaya gALe te tamArA sahunAM manamAM saMzaye jAge ja che ne ! zuM haze ! kema A bhAI ke bahena vadhAre jAya che, saMte pAse ! zuM hoya ? saMto pAse dharmadalAlI sivAya bIjuM zuM hoya? paNa mAnavamana samaje te ne ? abaDa rAjagRhI pahoMcyo, paNa manamAMthI saMzaya khasato nathI. kevI che salasA ? parIkSA karU! rAjagRhInAM sImA pradezamAM jaI brahmAnuM rUpa lIdhuM. janatA te umaTI paDI. sAkSAta brahmAjI padhAryA che. saha darzane
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ te kAraNa chedaka dazA 223 doDayAMsulasAne keIe bolAvI, na gaI, vaLI viSNunuM rUpa lIdhuM, pharI zivajInuM rUpa lIdhuM. hajAre mAnavonAM ToLe-ToLA jaI rahyAM che. paNa sulasA zAMta bhAve ja beThI che. sulasA kayAMya na dekhANI, aMbaDane Azcarya che. paNa manamAM nirNaya karyo ke have te sulasA Ave ja, ane teNe sAkSAt mahAvIranuM rUpa dhAraNa karyuM. pahelA janArAoe sulasAne kahyuM. sulasA have te cAla, tArA prabhu AvyA che. paNa sulasAe je javAba Ape te atyaMta mArmika hate. haiyAne vIMdhanAro hato. e kahe che. nA, bahena nA, mArA prabhu ahIM padhAre te mAruM aMtara sAkSI Ape ja ! prabhu nagaramAM te zuM ? paNa nagarathI dUra-dUra padhAryA hoya te paNa mArA haiye AnaMdanA ogha uchaLavA mAMDe. ahIM te mArA prANamAM keI spaMdana nathI thatuM. tethI e mArA mahAvIra nahIM paNa bIju koI haze. jAva tame !" e na gaI! baMdhuo! vicAre ! sulasAnAM Atma-pradeze tenAM ArAdhya deva pratyenI zradhdhA keTalI vaNAyelI haze ? ke prabhu padhAre ene saMdeze enA pitAnAM aMtaramAMthI ja Ave ! keIe saMdeza Apavo na paDe ! kevI ananya bhakti ! kevI aDola niSThA ! kevI samarpita zradhdhA ! e na gaI te na ja gaI ! aMbaDa dUra-dUra sudhI Akho kheMcIne joI rahyo che. paNa sulasA nathI dekhAtI. e vicAre che kevI haze A nArI? kema nahIM AvatI hoya ? paNa nA, haju eka parIkSA karUM ! teNe rUpa sameTI lIdhuM. jaina sAdhunuM rUpa laI e-pAtrA laI, dharmalAbha kahI sulasAnAM AMgaNumAM ubhA rahyAM. sulasA aMdarathI bhakitabhAve deDI AvI. hAtha joDI svAgata karyuM. pitAnA ahebhAgyane biradAvavA mAMDI. Aja supAtradAnane avasara Avyo. tyAM te sAdhurUpa aMbaDe, sulasA pAse saceta padArthanI mAgaNI karI, ane sulasA thaMbhI gaI ! "mApha karaje mahArAja, kAMte Apa koI baharUpI che, kAM jinezvaranAM dharmane visarI gayA che, sAdhu akalpanIya padArtha
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 huM AtmA chuM na mAge. mane mApha kare! huM jinezvaranI upAsikA chuM. mArAthI saceta padArtha tamane nahIM apAya. padhAro mahArAja, have stabdha thavAne vAra aMbaDane hato. te hRdayathI gadgad thaI ga. jinezvara ane tenAM mArga pratyenI ananya niSThA joI Ave labdhidhArI sAdhaka paNa sulatAnAM caraNamAM namI paDe. pitAnuM mULa rUpe pragaTa karI kahevA lAgyA. sulasa ! prabhue kahI tevI ja tuM che. tArI parIkSA karavA ja meM ATalA rUpa dhAraNa karI tene lalacAvavA prayAsa karyo paNa tuM na lebhANuM. dhanya che tArI niSThAne ! tArI nizcalatAne ! sulamA! prabhue mAtra tArA mATe ja dharma-saMdeza mekalyo che. AvaDI moTI rAjagRhI nagarImAM tuM ekaja bhAgyazALI che ke prabhu tane dharma-saMdeza pAThave che. sulasA e dharma-saMdeza mAthe caDAvI kahe che. mane mApha karaje. paNa mArI zraddhA mAtra mArA nAthanAM caraNomAM ja samarpita che. te sivAya kyAMya zraddhA name nahIM. Apa ke anya devatAo AdaraNIya bhale hoya. paNa mArA mATe namaskaraNIya te mAtra mArA ArAdhya devatA eka ja e sivAya mAruM mana kyAMya na mAne ! baMdhuo! kRSNa gokuLathI mathurA gayA. pachI gopIone yAda kare che. tyAre uddhava nAmane temane mitra paNa gokuLamAM Ave che ke e gopI emAM evuM zuM che ke kRSNa ATalAM yAda kare che. gokuLa AvI, uddhava gopIone samajAve che ke kRSNa te tamane bhUlI gayuM che. tame ene choDI do ane nirAkAra brahmAnI ArAdhanA kare. tyAre gopIoe paNa khUba ja mArmika uttara Ape che- uo ! mana nahIM dasa-bIsa eka hatuM je gaye zyAma saMga ke ArAdhe Iza". udhe mana nahIM dasa-bIsa
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ te kAraNa cheka dazA 225 he uddhava ! amAre dasa-vIza mana nathI. eka ja hatuM ane te zyAmanI saMge cAlyuM gayuM te have tArA nirAkAra Izane keNu ArAdhe? arthAt sarvasva samarpita bhAve gopIo kRSNane ArAdhe che. sulasAnI bhakti paNa evI ja che. mAtra mahAvIra sivAya kayAMya tenuM hRdaya jhUkatuM nathI. ananya zraddhA tenAM roma-romamAM bharI che. ane evA ja bhakita bhAvathI e prabhu pratye pitAnAM bhAve pragaTa kare che ke je zrI mAnatuMgasurijIe bhagavAna RSabhadevanI stuti karatAM gAyA che manye vara hariharAdaya eva dRSTA dRSTeSu yeSu hRdaya tvayi teoSameti / ki vikSitena bhavatA bhuvi yena nAnyaH vArika ruti nAtha ! mAri | 22.. he prabhu! meM anya devene paNa joyA te ThIka ja thayuM kAraNa ke teone joyA pachI ApanI sAcI oLakhANa mane paDI ne tethI ja have mAruM mana Apa sivAya bIje kayAMya karatuM nathI. - Ama arihaMta deva pratyenI ananya zraddhA e samaktinuM mULa che. jethI jIvanI brAnti TaLI jAya che. jIva e jANe che ke jevuM jinanuM rUpa che tevuM ja mAruM rUpa che. huM AtmA chuM, paramAtmA chuM. mArA paramAtmabhAvane pragaTa karI zakuM chuM A sivAya paramAM pitAnAM sukhanI kalpanA e paNa mithyAtva che. paralakSya jIva krAMtimAM bhamyA kare che. jIvane mezapaMthane prazasta kare hoya te paramAM arthAt dehAdimAM, pudgalAnaMdamAM sukhanI mAnyatA che te toDavI paDaze. mAruM sukha mArAmAM ja che. huM anaMta sukha svabhAvI, zuddha cipa trikALI nitya AtmA chuM. pUrNa jJAnAnaMda e mAruM svarUpa che. huM nirmaLa chuM, asaMgI chuM Adi jIvanAM nija svarUpanI pratIti varyA kare te ja che abaMdhadazA. AvI abaMdhadazA pragaTa thatAM ja mithyAtvabhAga-2-15
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 huM AtmA chuM rUpa baMdhane mArga paNa chedAI jaze, ane e chedAtA ja mokSamArga "prazasta thaze. che. zrImadjI gAthAmAM e ja pharamAve che ke baMdhanA kAraNomAM otaprata jIva baMdhanAM mArgamAM gati kare che. paNa e kAraNene cheDI zake evI dazA AtmAmAM pragaTa thatAM ja mokSane paMthe lAdhe che, ane pariNAme bhavane aMta thAya che. A mekSa mAgane pAmavAnAM vadhu upAya avasare.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhya karmanI graMtha ! ja vAtarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya cha samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagurAna ane samyagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA anAdinI gAMThe ne chedI nAkhe che. chavA graMthirahita bane che. e gAMTha zenI che? zuM kare che? e vicArAdhina che. sUtara pitAnA mULa rUpamAM gAMTharahita hoya, saraLa heya. seyanAM bArIka nAkAmAM paNa parovAI jAya. soya-derAthI kapaDuM sIvatA he, sIdho re kapaDAmAMthI pAsa thaI jatuM hoya paNa je dorAmAM gAMTha paDI teM aTakI jAya AgaLa na vadhe. gAMTha khelavAnAM prayAsamAM saphaLa thAva te sArUM, nahIM te dore kApavuM ja paDe. eTale jyAM gAMTha che tyAM aTakAyata che. breka lAgI jAya. AgaLa vadhAtuM nathI. vyavahArika jagatanI vAta karIe te je je vyaktio sAthe saMbaMdha hoya che, tyAM sudhI ja saraLatAthI nabhatA hoya ke jyAM sudhI ekabIjA vacce keI gerasamajaNanI gAMTha na paDI heya. ekavAra je AvI gAMTha paDI jAya te pachI badhuM ja avaLuM pariName. pachI te "ADe lAkaDe ADe vera" jyAM sudhI saMbaMdhamAM miThAza hoya tyAM sudhI majAkamAM kadAca eka-bIjAne gALo Ape te paNa e mIThI lAge. ane je saMbaMdha bagaDayA te pachI sIdhI ane sArI vAta paNa UMdhI ja lAge. gAMTha paDI eTale saMbaMdha aTakI jAya. - paNa je gAMThanI jarUra che te che derAmAM cheDAnI gAMTha. seyamAM dara parevI tene cheDe gAMTha na mAre te sIvatA kapaDAmAM doro rahe nahIM,
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 huM AtmA chuM nIkaLI jAya, tethI te gAMTha upayogI che. tema vyavahAramAM paNa saMbaMdha e snehanI gAMTha che. e gAMTha na hoya te saMbaMdha baMdhAya ja nahIM. saMbaMdha Take ja nahIM. snehanI gAMTha ja saMbaMdhane TakAvI rAkhe che. AdhyAtmika kSetre paNa baMne prakAranI gAMThe samajavI jarUrI che. kaI gAMTha aTakAvanAra che ane kaI gAMTha upAgI che? ahIM zrImadjI mokSane upAya batAvI rahyAM che. temAM sarva prathama zuM karavuM Avazyaka che te samajAve che. pahelA vrata-kiyA anuSThAnanI vAta na karatAM jIvanuM ajJAna je je svamAM nivAsa karavArUpa che tene jAgRta kare, e kahyuM. ekavAra jIvamAM mekSabhAva jAgRta thaI gaye te vrata-anuSThAne Apa meLe, sahajarUpe AcaraNamAM UtarI jaze. prayatna nahIM kare paDe. vaLI baMdhanAM kAraNenuM sevana karavAthI baMdhanA paMthe AgaLa vadhaze ane mekSanAM kAraNe thI mekSanAM paMthe AgaLa vadhAya e batAvyA pachI, karmabaMdhanAM mukhya kAraNe ane tethI paDatI gAMThe, jIvamAM kaMIkaMI che te batAvatAM zrImadjI pharamAve che - rAga-dveSa ajJAna eka mukhya karmanI graMtha; mukhyarUpe rAga-dveSa ane ajJAna e traNa karmabaMdhananI gAMThe che. chavanAM Atmika vikAsamAM A gAMThe ja ADI Ave che. rAga-dveSanI - carcA te ApaNe anekavAra karI, vaLI rAja rAga-dveSane sevIe chIe. tethI tene oLakhIe chIe. te be te mahAbaMdhana che. zramaNusUtramAM kahyuM che- hiM, para raMdhoLa, tera vaMdho' rAgabaMdhana - ajJAna be prakAranAM, eka jJAnAvaraNIya karmanAM udayathI ane bIjuM mohanIyanA udayathI, baMne ajJAnamAM aMtara che. jJAnAvaraNIya karmanAM udayanAM
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhya karmanI graMtha 229 kAraNe ajJAna hoya te eTaluM ja ke jANapaNuM ochuM hoya athavA nahAya. bahu samajaNa na hoya. buddhi na hoya. paNa ethI bahu moTuM nukazAna na thAya. paNa mehanIya karmanAM udayanAM pariNAma svarUpa ajJAna e vikRtirUpa hoya. je padArtha je che te tene jANa te sabhyajJAna. ane je che te padArthane na jANa balka nathI te jANu. pitAnI mithyA mAnyatAne te padArthamAM Aropa kare te moTuM ajJAna jene bIjA zabdomAM mithyAtva kahIe. satya samajaNa pragaTa na thavA de. avaLI mAnyatAthI jIvane muMjhavyA kare ane tethI bhayaMkara nukazAna. jyAM je nathI tyAM tene AbhAsa ubho karAve. kudevane sudeva, kuguru ne suguru, ane kudharma ne sudharma mAnavA prere. ema jIvane ajIva tathA ajIvane jIva mAne. vitarAganAM mArganI satya pratIti thavA na de. Ama mehanIyanuM ajJAna jIvane bhamAvanAra che. Aja sudhI jIvane mokSa na thayo hoya te kAraNabhUta A ajJAna ja che. jyAre jJAnAvaraNayanuM ajJAna jIvane bahu moTuM nukazAna na kare. bhaNuM na zake, kaMI yAda na rahe. mahenata karavA pachI paNa eka akSara kaMThastha na karI zake paNa ethI mokSa na aTake. mASatuSa muninI vAta ApaNuM ItihAsamAM prasiddha che. teone jJAnAvaraNIya karmane gADha udaya hate. athAga prayatna pachI paNa zAstranI eka gAthA yAda na rAkhI zake. teone kheda vate che. anya munio zAstramAM pAraMgata che, pote kazuM ja zikhI nathI zakatA. teo pitAnAM gurudeva pAse jaI kheda vyakta kare che. gurudeva anubhavI mahApuruSa che. teo jANe che ke A sAdhune jJAnAvaraNIyane gADha udaya che. paNa temanAmAM mithyAtvanAM bhAve nathI. rAga-dveSa maMda pravartI rahyA che, AtmA haLukamI che, maMdakavAyI che, gurudeve munine AzvAsana rahe mATe eka suMdara sAragarbhita sUtra ApyuM mA ruSa mA tuSa ane kahyuM: devanupriya ! tamane vadhu yAda na rahe te mAtra ATaluM ja gekhe. basa ethI tamAre beDe pAra thaI jaze ne munie ullasita bhAve e sUtra ne gekhavAnuM
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 huM AtmA chuM zarU karyuM. e ja dhUna lAgI che. A divase mAtra A eka ja sUtranuM uccAraNa ane tema karatAM vacamAMthI ruSa ne rU nIkaLI gayuM ane mA tuSa ne mA nIkaLI gaye. rahI gayuM "mASatuSa" niraMtara sUtranuM raTaNa cAlu che. ane teonuM te nAma ja TharI gayuM moSatuSa muni. sUtrane artha che pratikULa paristhitimAM roSa eTale dveSa na kara tathA anukULa paristhitimAM tuSa eTale rAga na kare. kharekhara A sUtranAM uccAraNanI sAthe-sAthe reSa ane teSa baMne gaLavA mAMDyA ane munine paNa khabara na rahI ke e baMnene sarvathA nAza kayAre thaI gaye! ane muni kevaLajJAna pAmI gayA ! baMdhuo ! jJAnAvaraNIyanAM gADha AvaraNe muninI samatA ane saraLatA sAme TakI na zakyA tene haTI javuM paDayuM ane kevaLajJAnane dIpaka pragaTI gaye. zAstro bhaNyAM nahIM gAthAo gokhI nahIM. carcAo karI nahIM. pravacane ApyA nahIM chatAM rAga-dveSa nirmULa thaI gayA ane mokSanI maMjhile pahoMcI zakyAM. Ama jJAnAvaraNIya nuM ajJAna, jIvane bhamAvanArUM nathI, aTakAvanArUMnathI paNa rAga-dveSa nI gAMTha rUpa je ajJAna che e ja jIvane aTakAve che. rAga-dveSa ane ajJAna e derAnI vacalI gAMTha jevA che je jIvane vikAsa kramamAM AgaLa vadhavA detAM nathI. te gAMTha chedAya te ja jIva mithyAtvanAM bhAvathI mukta thaI samyakatva pAmI zake che. jIva zukalapakSI banI AtmAnAM zuddha bhAvamAM vRddhi karate AgaLa vadhe che. tyAre ja darzanamehanIyanI traNa prakRti ane anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cAra prakRti ema kula sAta prakRtine khapAvI samakti prApta kare che. jIva prathama yathApravRttikaraNa kare che. eTale ke mehanIya karmanI 70 keDIkeDa sAgaranI sthitimAMthI 69 koDAkoDa sAgara jeTalI sthitinAM karmone khapAvI nAkhe. mAtra eka kroDAkoDa sAgaranI sthiti jeTaluM ja mehanIya karma zeSa rahe tene yathApravRtikaraNa kahe che. ATale sudhI pahoMcavAmAM jIvane vizeSa puruSArtha kare paDato nathI. ahIM sudhI te abhavya jIva paNa anekavAra pahoMcI jAya che. paNa rAga-dveSanI durbhedya
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukhya kamanI graMtha 231 gAMThane te chedI zakatA nathI. kAraNa abhavya jIvane gAMThane chedavA mATe joItA ati zuddha pariNAma AvatA ja nathI. tethI ATaluM karyA pachI paNa te pAchA pharI jAya che ane pharI mehanIya karmane vadhArI de che. paNa bhavya jIva jyAre ATale sudhI pahoMcyA pachI vadhu vizuddha pariNAma dhArAne pAme te rAga-dveSanI gAMThane chinnabhinna karI nAkhe. jene zAstromAM apUrvakaraNa kahyuM che. AvA pariNAme jIvane vAraMvAra AvatA nathI. kyAreka ja Ave che mATe ja te pariNAmene "apUrva karaNa kahe che. rAga-dveSanI gAMTha lUTAvathI jIvanAM pariNAmomAM vizeSa zuddhi thAya che. A zuddhi ne "anivRtti karaNa" kahevAmAM Ave che. eTale ke samyakatva nI prApti vinA jIva rahevAne ja nathI. bheda-vijJAna pragaTa kare ja che mATe tene anivRtti karaNa kahyuM che. Ama vizuddha bhAvadhArAthI AgaLa vadhate jIva rAga-dveSanI gAMThane chedI samyakatva pAme che. A gAMTha chedAya eTale pahelA kahyuM tema darzana mehanIyanI traNa prakRti tathA anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cAra prakRti kedha, mAna, mAyA ane lebha A sAta prakRtine upazama kare, athavA kSapazama kare. athavA kSaya kare. upazama thAya te jIvane aupanika samyakatva thAya, pazama thAya te kSApazamika samyaktva thAya ane kSaya thAya te kSAyika samakita thAya. ahIM eka vAta vicArIe. "samyakatva prApti mATe darzana-mehanIyane kSaya te anivArya che. paNa cAritra mehanIyanI prakRti rUpa anaMtAnubaMdhInAM kSaya-upazamanI zI jarUra ? anaMtAnubaMdhI kaSAya, mithyAtvanI sAthe rahI karmone anaMta anubaMdha karAve che. jenI paraMparA anaMtakALa sudhI cAle che. mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIne saMbaMdha avinAbhAvI che te eka bIjA vagara hAya ja nahIM. mithyAtva heAya tyAM anaMtAnubaMdhI hoya ane anaMtAnubaMdhI hoya tyAM mithyAtva heya. baMnene udayakALa sAthe ja heya. vaLI baMne eka
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 huM AtmA chuM bIjAnAM sahAyaka che. mATe ja samaktinI prApti mATe baMne sAthe yuddha karavuM ja paDe. banene harAvAya te ja samyaktva thaI zake. . samyaktva ekavAra thAya eTale jIvane mekSa nizcita. je samyaktva TakI rahI zake. AtmAnAM vizuddha pariNAme tIvra thI tIvratara, tIvratama banatA jAya te jIva te ja bhave paNa mekSa laI zake. nahIM te traNa bhave, paMdara bhave ke ethI paNa vadhu bha thAya. paNa mokSa thavAne te nizcita have anaMtakALa kADhavAnuM nathI. anaMta anubaMdha karAvanAra anaMtAnubaMdhIne eka vAra nirmAlya karyA pachI te jora kare te paNa bahu jora tenuM cAle nahI tethI jIva mokSamArgamAM AgaLa Daga bharato jAya. gAthAmAM e ja kahyuM: "thAya nivRtti jehathI, e ja mekSane paMtha". rAga-dveSa ane ajJAnathI jenA dvArA nivRtta thavAya te mokSane paMtha che. ahIM samyakatva prAptine puruSArtha e ja mekSane patha che. jIva eka vAra A puruSArtha kare, samakitano svAda cAkhI le te pachI e svAdane cheDavAnuM mana nahIM thAya. kadAca ekavAra samati thayA pachI cAlyuM gayuM haze. te paNa jIvane e svAda bhUlAya nahIM tethI pharI pharIne samakti dazAnI prAptinI jhaMkhanA jAge ane pAme. ane Ama ja e AgaLa vadhI jAya. A ja che mokSane paMthe. A puruSArtha karavAnI IcchA jIvane tyAre ja jAge ke jyAre rAgadveSanI gAMTha khUMcavA mAMDe. baMdhuo ! keI sAthenAM saneha saMbaMdhamAM je gerasamajaNanI gAMTha paDI gaI hoya to e gAMTha janmabhara khaTake che. e chuTI jAya te sAruM ema jIva Icche te mATe prayatna thAya. tema jyAre rAga-dveSanI gAMTha khaTakaze, naDaze, khUMcaze tyAre ja jIva mithyAtva dazAmAMthI nIkaLI samakitane pAmavAno puruSArtha AdarI zakaze. gurudeva ziSyane e ja samajAve che ke mekSane mArga zodhavA kyAMya cekamAM javAnI jarUra nathI. e aMdaramAM ja che. aMdaramAM utarI jA te mArga sAme ja dekhAze. saraLa ane sIdhe mArga maLI jaze. basa rAgadveSa ajJAnanI gAMThone gALavA mAMDa eTale mArga sApha. A mArga ne vadhu prazasta gurudeva have karaze.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvAbhAsa rAhata!, vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya je samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, jIvanAM maulika svarUpanI prApti karAve che. jIvanuM vartamAna svarUpa te maulika nathI, karmanAM kAraNe maLeluM hovAthI AbhAsI che. zrImaddajI AtmAnAM zuddha svarUpane batAvavAnI sAthe ja azuddha svarUpane paNa batAve che. azuddha svarUpane tyAga ane zuddha svarUpanI prAptinI AvazyakatA paNa batAve che. tathA e ja ekSapathane pAmavAnI rIta che, ema kahe che AtmA sata citanyamaya, sarvAbhAsa rahita, jethI kevaLa pAmI, mokSapaMtha te rIta...101... e AtmAnI zuddha dazA che. AbhAsa e jIvanuM azuddha svarUpa che, AbhAsa rahitanI dazA te AtmAnI zuddha dazA che. sata arthAta astitva. jenuM sadA-sarvadA mATe astitva che, jene kadI nAza thavAne nathI te sat asat nI utpatti nahIM ane sat ne nAza nahIM. gItAkAre paNa kahyuM che- ___ 'nAsato vidyate bhAvo nAbhAvo vidyate sataH' jagatamAM je padArthanuM astitva nathI, te padArtha kayAreya na utpanna thAya nahIM ane je padArtha sat che, astitvavAna che tene kadI nAza thAya nahIM. Atmasiddhi zAstramAM AgaLa ja AtmAnI nityatAnI siddhi karatAM
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 huM AtmA chuM A ja bhAve zrImadjIe batAvyA che. cetana e AtmA ane jaDa evA paramANu baMne mULabhuta svarUpamAM nitya che. tenAmAM rahele anityatAne aMza te tenI paryAya che. paryAnI utpatti ane nAza bane thayA kare che, paNa padArtha pite te prava-nitya ja rahe che. AtmA paNa gati, jAti Adi aneka paryAye dhAraNa kare che. tene nAza thAya che ane e badhAmAM AtmA ene e ja rahe. bhavanuM bhramaNa game teTaluM thAya paNa AtmA-AtmA maTI jatuM nathI. traNeya kALe AtmAnuM astitva eka sarakhuM ja jaLavAI rahe che. e trikALI sat padArtha che. sarva karmothI mukta thaI siddha dazAnI prApti thatAM sarva bAhA bhAne nAza thaI jaze paNa AtmAnA astitvane nAza nahIM thAya. mATe te sat che. AtmA caitanyamaya che. anya sarva dravyothI AtmAne alaga pADanAra AtmAne asAdhAraNa guNa eTale ja caitanya. A guNa AtmA sivAya anya dravyamAM nathI. jaDa dravya sat che paNa caitanyavAna nathI. jaDamAM bIjI aneka zakti che. tenI zaktione upayoga saMsAra karI zake che. paNa aMte te jaDa che. AtmA caitanya che mATe ja jIvaMta che. jIvanuM jIvatva e ja che tenuM caitanyatva. vaLI AtmA caitanyavAna che mATe ja jJAnavAna che. jJAna e paNa AtmAne asAdhAraNa guNa che. anya drAmAM e nathI. jJAna AtmAne guNa hovAnAM kAraNe ja AtmA sva-para prakAzaka che. AtmA svayaMne jANe che tathA para padArthone paNa jANe che. jIvanI A viziSTatAe ja tene jaDathI judo pADe che. A viziSTatAone laIne ja Akho saMsAra, vyavahAra cAle che bahu dravyamAM jIva paNa jaDa je ja caitanya ane jJAnavihu ja heta te A saMsAranuM svarUpa ja kaMIka juduM hota. temaja AtmA sat che, caitanyavAna che mATe ja mokSa pAmI zake che. je te sat na hatA te tene ja nAza thaI jAya to mokSa kaNa pAmata? vaLI AtmAne trikALI zudhdha caitanyAnaMdane niraMtara anubhava e ja mela.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvAbhAsa rahita 235 AtmAmAM caitanyatva na hoya te mekSa paNa zuM heta? tethI ja AtmAnA A viziSTa lakSaNe ja tene mokSa hovAnI sAbitirUpa che. - have trIju lakSaNa kahyuM "sarvAbhAsa rahita" jyAM AbhAsa che tyAM yathArthatA nathI hotI. bane eka-bIjAnAM virodhI che. AbhAsa te AbhAsa ja heya yathArtha na hoya ane yathArtha te yathArtha ja hoya, AbhAsa naheAya. AtmA sadA caitanya tathA jJAna sahita che. A banne lakSaNe jemAM nathI tene AtmA mAnIne temAM ja rAcIe te sarvathI meTo AbhAsa. Aja sudhI jIve dehane ja AtmA mAnya che. dehamAM mArApaNAnI buddhi karI, deha pratyenuM mamatva vadhAryuM che. deha jaDa che tathA jJAnarahita che te te mAruM svarUpa kyAMthI hoya? karma saMge dehane saMga thaye che. ekavAra nahIM, anekavAra AvA saMge thayA ane viga paNa thayAM chatAM dehamAM mArApaNAnI buddhi gaI nahIM. jIve jyAM-jyAM deha dhAraNa karyA tyAM tarata ja temAM huMpaNAnI buddhi utpanna thaI ane te mAnyatAnuM piSaNa paNa e karate rahyo. deha maLavAnI sAthe sAthe karmanAM kAraNe bIjuM paNa ghaNuM-ghaNuM meLavyuM ane e badhuM dehane ja maLyuM, AtmAne nahIM. nAmakarmanAM udaye zarIra suMdara hoya te kahe huM suMdara chuM. gotrakamanA udaye zarIra UMcA kULamAM jagyuM te kahe huM kuLavAna chuM. zAtA vedanIyanAM udaye zarIre zAtA hoya te kahe huM sukhI chuM, bhAgyazALI chuM, puNyavAna chuM. Ama dareka AbhAsa ne yathArtha sAbita karavAno prayAsa karato rahyo ane aha sAthe mama ne joDato rahyo. jJAnI puruSe kahe che A badhAM ja AbhAsa che. AtmA manuSya nathIsuMdara zarIradhArI nathI, UMcA-nIcA kULa nathI, puNyavAna nathI. A badhAM ja AtmAnI vikArI avasthAnAM pratika che. tene pitAnAM kema manAya ? AbhAsa che tyAM yathArthatA nathI mATe ja te joItuM phaLa paNa na ApI. zake. jaMgalamAM dekhAtAM jhAMjhavAnAM jaLa te yathArtha nahIM paNa AbhAsa che, te kadI tRSA chIpAve nahIM. e ja rIte AtmAne vibhAvanAM pariNAme.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 huM AtmA chuM maLelA svarUpane pitAnuM svarUpa mAnI levAya te AtmAnaMdanI prApti thaI zake nahIM. zrImadjI kahe che ke ahIM AtmAnuM ja svarUpa batAvyuM che te 2varUpane mAtra pAmI levuM e ja mokSane paMtha che. bIju kazuM karavAnuM rahetuM nathI. AtmAne e daDha pratIti thaI jAya ke huM sadA astitvavAna, avinAzI, trikALI nitya Atmadravya chuM. mAruM svarUpa caitanya che. anaMtajJAna guNa e mAre zuddha svabhAva che. tathA sarva AbhAsethI rahita huM mAtra AtmA ! AtmA ja chuM ! ATalI pratIti jIvane AvI jAya te te mokSanAM pathe ja che. mekSane mArga nathI maLye tenuM kAraNa paNa e ja che ke Aja sudhI sarva-saMsArI bhAvone pitAnAM mAnIne temAMthI bahAra nIkaLavAne prayAsa karyo ja nathI. tethI jIvanI gati mAtra saMsAramArge ja thaI paNa tenAthI upara uThI paramagatine pAmI zakavAne puruSArtha e karI zakAya nahIM. A puruSArtha karavAmAM AtmAnI je pariNAmadhArA pravarte che e ja che jIvane mokSabhAva. ane e bhAve thate puruSArtha e ja che mekSane patha. mokSapaMthanI pravRtti mATe jIvane karavA gya puruSArthanA bhAve avasare...
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-ciMtana... "huM AtmA chuM. huM AtmA chuM" akartApaNuM e mAro svabhAva mArAmAM. kartutva nathI... A AtmA.... nija svarUpa dazAmAM akartA che.... pite. pitAmAM samAI jaIe, AtmA... nija svarUpa dazAmAM lIna bane te e artA che svarUpa bahAra thaIvibhAvadazAne. pitAnI mAnI tenI sAthe pariName... tyAre e kartA thAya che. rAga huM karuM chuM... cheSa huM karuM chuM e karavApaNAne bhAva e jIvanuM kartApaNuM che... zubha-azubha bhAvamAM pariNamI jaIe punya-pApane rtA bane che... zubha-azubha bhAva e mArA nathI .. puNya ane pApa paNa... mArA nathI... e badhAthI para huM chuM.... AtmAnI zuddha dazAnI pariNatimAM.... rAga nathI.. ane dveSa paNa nathI... puNya paNa nathI, pApa paNa nathI. e sarvathI huM.... caitanya ghana AtmA chuM, jJAna-darzanamaya AtmA chuM. jagatamAM pharatI vRtti ene, vibhAvamAM vartatI vRttione tyAMthI pAchI vALI... jeTalI kSaNe mATe mArAmAM sthira thAuM....eTalI kSaNa hu.. arjA chuM. mAre... mArA akhaMDa artApaNAne pragaTa karavuM che. e mATe katRtvabhAvane chaDuM, paramAM rahelI mamatva bhAvanAne che , jJAna-darzananI upayogamaya dazAmAM jhuluM. te mArI svarUpa dazAne pragaTa karI zakuM chuM... e mATe mane jANuM, mane oLakhuM, mane anubhavuM. mArAmAM TharI jAuM. mArAmAM samAI jAuM, mArAmAM sthira thaI jAuM, te mArA sacidAnaMda svarUpane pAmI zakuM chuM. thoDI kSaNe mATe.. vadhu.. zAMta thaI ... vadhu.... ekAgra thaI. mAtra AtmAnuM ciMtana huM. AtmA chuM" ". AtmA" chuM... .........."zAMti''.... "zAMti" "zAMti.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma anaMta prakAranA...! utarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra jagatanAM bhavya samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagracAritrathI thAya che A triratnanI ArAdhanA, AtmA para rahelA karmanAM anAdi baMdhanane teDI nAkhe che. A baMdhana anAdi hovA chatAM aMtavALuM che. bhavyaAtmA A baMdhanane aMta karI zake che paNa amavya AtmAnAM baMdhane kyAreya tUTatA nathI. tenA baMdhane anAdi-anaMta che. bhavyatva ane abhavyatva A jIvanAM pariNAmika bhAve che. amuka jIvamAM bhavyatva ane amukamAM abhavyatva Ama zAthI? tene koI uttara nathI. temAM kaI kAraNa-kArya bhAva nathI. e ahetuka che kAraNa te jIvanAM pariNAmika bhAve che. jIvanA anya bhAvo karma-sApekSa hoya che. jemake audayika bhAva, aupathamika bhAva, kSApazamika bhAva ane kSAvikabhAva. ATha karmomAMthI keIpaNa kamanAM udayanAM kAraNe jIvanI je AtmikadazA thAya te audayika bhAva. jJAnAvaraNayanAM udayathI jIvamAM ajJAnadazA hoya te audayika bhAva che. e ja rIte anya-anya karmonAM udayanAM kAraNe thatAM jIvanAM bhAva te audayika bhAva. - mehanIya karmanAM upazamanAM kAraNe thatuM aupazamika samyakatva tathA rAga-dveSanI maMdatA te jIvane aupathamika bhAva. - jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIyanAM kSapazamathI thatuM jJAna-darzana, mehanIyanAM pazamathI thatuM samyaktva ane rAga-dveSanI maMdatA tathA aMtarAyanAM kSopazamathI thatuM vIryAdi zakitanuM jAgaraNa te sarva kSApazamika bhAva.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma anaMta prakAranAM 239 - cAra ghAti karmono kSayathI pragaTatI vItarAgatA kevaLajJAna, kevaLadarzana, sAyika samakita, yathAkhyAta cAritra tathA anaMtavIrya zakti e che jIvane sAyika bhAva, sAthe-sAthe cAreya aghAti karmonAM kSayathI arthAt AThe karmonAM saMpUrNa kSayathI prApta thatI siddha dazA te che kSAyika bhAva. - Ama cAreya bhAve, karma sApekSa che. karma sAthe tene saMbaMdha che. paNa AtmAnAM pArimika bhAvamAM zanIya apekSA nathI. te nirapekSa che. jIvanuM jIvatva paNa pariNAmika che. koI prazna kare ke jIva, te jIva kema che? tenAmAM jIvatva keNe mUkyuM? tathA ajIva, te ajIva kema? tenAmAM ajIvatatva koNe mUkahyuM? te tene kaI uttara nathI. mUkavAnI ke banAvavAnI A cIja nathI. e che eTale che. evuM ja che bhavyatva abhavyatvanuM keTalAka bheLA leke A prazna karatAM hoya che ke bhagavAne A pakSapAta kema karyo ? zA mATe amuka jIvane bhavya banAvyA ane amukane abhavya ? abhavya jIvanuM saMsAra paribhramaNa kadI maTavAnuM ja nahIM. e bicAre vrata-niyame karI le. stuti-bhakti karI le. pUjA-pATha karI le. are ! sAdhupaNa svIkArI uttama rIte mahAvratanuM pAlana karI le. paNa tene mekSa nahIM. zA mATe ? tene A badhuM uparathI ja hoya, aMtaraspazI na hoya. te aMdarathI keradhAra ja rahe. tenuM bhItara bhiMjAya ja nahIM ane te saMsAranA pherA TALe nahIM, te bhagavAne zA mATe e jIvane abhavya banAvyuM ! bhoLA jIvane prazna te ucita che. paNa uttara eTale je ke bhagavAna keIne e banAvatuM nathI. kazuM banAvI zakatuM nathI. teNe koInAmAM ya bhavyatva ke abhavyatva mUkayuM nathI. A baMne jIvanAM pariNAmika bhAve che. anubhavI puruSoe A praznano uttara maganAM koyaDuM nAM daSTAMta Ape che. eka vATake bAphavA mUkelA magamAM be-cAra dANu baphAtA nathI. te evA ne evA ja rahe. tene pharI-pharIne bAphavAne prayatna kare chatAM, piocA ya na paDe. Ama kema ? evuM zuM che enAmAM? kheDUtane pUche! jenA khetaramAM e pAkyA che ? e paNa kaheze mArA AkhA khetaramAM aneka maNa
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 huM AtmA chuM maga pAkayA. badhAMne eka sarakhA ja vAtAvaraNamAM rAkhyA. e ja jamIna, khAtara, pANI, prakAza, mAvajata e ja maLyAM. tenI sAthe eka ja zIMgamAM thayelAM anya dANAo barAbara thayAM ane A cAra dANuM ja AvA thayAM. kema ? te huM paNa jANa nathI. e evA thavAnAM haze tethI thayAM. baMdhuo! vaijJAnikane pUche, leboreTarImAM mokale A dANAne ! ukela maLaze kharo? na ja maLe. basa, evuM ja che A bhavyatva ane abhavyatvanuM. A che jIvane pariNAmika bhAva. nihetuka. bhavya jIva karmanAM baMdhane teDI zake che. tethI have zrImadjI karma baMdhana keTalAM ane kayAM-kayAM che te batAve che. karma anaMta prakAranAM, temAM mukhya ATha; temAM mukhya mehanIya, haNAya te kahu pATha-102 sAmAnya rIte karmo ATha prakAranAM che tema ApaNe sAMbhaLatA AvIe chIe. paNa ahIM anaMta prakAranAM kahyAM. pratyeka jIva samaye-samaye karmabaMdha karatA hoya che. karmabaMdhanA kAraNe viSe ApaNe AgaLa vicArI gayA chIe. rAgAtmaka tathA vAtmaka pariNAmenAM kAraNe jIvamAM karmabaMdha thAya che. ApaNuM sahune anubhava che ke A pariNAme hamezA eka sarakhA ja nathI hotA. tIvra-maMda bhAvenI SaTTaNa hAni-vRddhi thayA kare che ane te eka-ekamAM paNa keTalA prakAra? eka jIvane ekavAra maMda rAga thaye, bIjI kSaNe ethI judI jAtane maMda thaze. trIjI kSaNe vaLI judI jAtane. ema maMda rAga aneka prakAranAM. e ja rIte maMdatara ke maMdatama paNa aneka prakAranAM, tIvra, tIvratara ane tIvratama paNa aneka prakAranA. A apekSAe eka ja jIvanAM mAtra eka jIvanamAM anaMta prakAranAM rAgAdinAM pariNAme thAya. jyAre jevA pariNAme thAya, tyAre tevA ja prakAranAM karmo baMdhAya. pariNAmenAM prakAra anaMta te karmanAM prakAra paNa anaMta. parama-zuddha jIvamAM anaMta guNo che. A anaMta guNe karmanAM kAraNe vikRta thAya che tyAre ja temAM rAga-dveSanAM anaMta pariNAme pedA
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 karma anaMta prakAranA thAya che. je anaMtakarmone bAMdhe che. ane te karmothI anaMtaguNe vadhu ne vadhu dabAtAM ja jAya che. Ama anaMtanI paraMparA cAle ja che. mATe ja karma anaMta prakAranAM kahyAM che. jJAnIoe pitAnA jJAnamAM jIvanamAM AvA vividha pariNAme joyA ane tenAthI baMdhAtA vividha karmo paNa joyAM. pariNAmo ne vibhAjIta karI ATha prakAramAM samAvI dIdhAM. je-je pariNAme eka sarakhAM lAgyA tene eka prakAra banAvyuM. tene jJAnAvaraNIya kahyAM. jJAnanuM AvaraNa karanAra badhAM ja pauM. kaI jADe, keI jaze, kaI halka, keI bhAre, keImajabUta, ke jIrNa, e badhA pauM ja che. ema mAnI eka prakAramAM samAveza karI dIdho ane jJAnAvaraNIya nAma ApI dIdhuM. evI ja rIte anya-anya karmone paNa samajAvyA. vaLI A anaMta karmone, ATha bhAgamAM samAvavAnuM kAraNa paNa e che ke sarvathA zuddha-buddha tevA siddha paramAtmAmAM ATha guNe pragaTayA che te anaMta guNamAM maulika guNe che. eka-eka karmanAM kSayathI A eka-eka guNo pragaTe che. tethI ATha guNene dAbI denAra ATha prakAranAM karmo kahyAM. tethI ja anaMta prakArane AThamAM samAvI dIdhA. te 1, jJAnAvaraNIya, 2, darzanAvaraNIya, 3, vedanIya, 4, mehanIya, pa, AyuSya, 6, nAma 7, gAtra 8, aMtarAya, A ATha karmomAM cAra ghAtI ane cAra aghAtI, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya, ane aMtarAya A cAra ghAtI karma che ane bAkInAM cAra aghAtI. ghAtI karmane be rIte samajIe. eka artha te e thAya che ke AtmAnAM maulika guNane je dabAvI de che. tene pragaTa nathI thavA detAM, te karmone ghAtI karmo kahyAM. anaMtajJAna guNane dabAvanAra jJAnAvaraNIya, anaMtadarzana guNane dabAvanAra darzanAvaraNIya. anaMta-sukha guNane dabAvanAra mehanIya ane anaMtavIrya guNane dabAvanAra aMtarAya. jyAM sudhI A cAreya karmo. jorAvara che tyAM sudhI AtmAnAM zuddha svabhAvarUpa A guNe pragaTa thatAM bhAga-2-16
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 huM AtmA chuM karmomAM e nathI ke AtmAnAM guNene sarvathA nAza karI nAMkhe. mAtra guNone pragaTa thavA na de. bIjI rIte vicArIe te jIvane jayAre pracaMDa puruSArtha upaDe tyAre A cAreya karmone eka sAthe kSaya karI nAMkhe che. Aja sudhI je-je jIe sAdhanA karI te mAtra A cAra karmono kSaya mATe ja. sarva prathama mehanIya sAthe laDayA. ane mehanIya jatAM bIjA traNa ghAtI karmo paNa gayAM. vaLI cAre ya karmone kSaye pazama paNa jIva karI zake che. ane puru SArtha vaDe sarvathA kSaya paNa karI nAMkhe che. arthAt jIvamAM e tAkAta che ke A cAra karmo game teTalA prabaLa hoya paNa puruSArtha dvArA tene nAza karI nAMkhe che. jIvane karavAnuM paNa e ja che. aghAtI mATe kaMI karavAnuM nathI. aghAtI karmo jIvane herAna paNa nathI karatAM. e te bicArA enAM samaye udayamAM jarUra Ave paNa tethI jIvanI svabhAvagata sthiratAmAM ADA na Ave. cAra ghAtI karma kSaya karI jemaNe kevaLajJAna prApta karI lIdhuM che, tenI pAse cAra aghAtIka to che ja, paNa e to baLelI sIMdarI jevA nirmAlya che. kaMI karI zaktA nathI. enuM astitva te mAtra ghAtIkarmo che tyAM sudhI ja che. je bhavamAM ghAtIne kSaya thaye e ja bhavamAM aghAtIne paNa kSaya thAya ja. pachI e rahI zake nahIM. hA, eTaluM jarUra che ke kevaLajJAna thayA pachI, kevaLI paramAtmAne A cAra aghAtI karmo bhale kazI pIDA nathI ApatAM! vikRti pedA nathI karatAM! paNa mekSa javAmAM vilaMba karAve che. jayAM sudhI A cAra karmo che tyAM sudhI kevaLIne paNa sadehe rahevuM paDe che. paNa, sAthe e paNa samajI laIe ke kevaLI paramAtmAnI Atmika dazAmAM tathA siddhaprabhunI AtmikadazAmAM kaMI ja aMtara nathI hotuM tethI kevaLI zarIra sahita havA pachI paNa jIvana -mukata ja che tethI temane aghAtI karmo naDatara rUpa nathI. - tAtparya e che ke aghAtI karmone nAza karavA mATe jIva puruSArtha karI zakatA nathI e karmo puruSArthathI nAza thAya tevA nathI, ene samaya pUre thAya tyAre ja jAya. e pahelAM prayatna vaDe tene nAza thaI zake
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma anaMta prakAranA 243 nahIM. jyAre jIvane puruSArtha ghAtI karmanAM nAzamAM mahAna upayogI che. game teTalI lAMbI sthiti hoya te paNa puruSArtha dvArA udIraNA karI e karmone kheMcIne bhegavI le ane jIva tenAthI nivRtta thaI jAya. Ama cAra ghAtI karmo jIvanAM anaMtaguNonI, lagabhaga saMpUrNa ghAta karavAnI eTale ke tene dAbI devAnI zakti dharAve che te jIva paNa ghAtI karmonI ghAta karavAnI ja nahIM, tene dAbI devAnI ja nahIM paraMtu tene samULage nAza karavAnI zakti dharAve che. karmonuM nAma-nizAna paNa rahevA na de, evI amApa zakti che jIvamAM. A ghAtI karmomAM paNa mukhya che mehanIya. kAraNa mehanIya AtmAnAM anaMta kSAyika samakita, kSAyika cAritra, kSAyika sukhane dabAvavAnI sAthesAthe, mithyAtva, rAga-dveSa, duHkha Adi vikRtio pedA kare che. vikRti bahu ja bhayaMkara cIja che. eka vikRta cIja anya sarvane vikRta karI de. vikRti te sarva roganuM mULa che. Ayurveda kahe che ke mAnavanAM zarIramAM vAta, pitta ane kapha A traNa zaktirUpe che, zarIra mATe upayogI che paNa traNamAMthI ekamAM vikRti AvI ke zarIramAM roga thAya che. te nukazAnakAraka che. elepathI ema kahe ke zarIramAM badhA ja roganAM kiTANuo che. jayAM sudhI tenuM saMtulana rahe tyAM sudhI zarIra mATe sukhakartA che paNa tenuM saMtulana bagaDayuM, vikRti AvI ke mahAregathI zarIra gherAI jAya. duHkhakartA banI jAya. e ja rIte AtmAnAM maulika guNe te AtmAne sarvathA sukhakArI ja che paNa mehanIyarUpa vikRti jyAre temAM AvI ane te vakaravA mAMDe tyAre rAga-dveSa-ajJAna Adi bhAvenI vRddhi thavA mAMDe che. vyavahArika jIvanamAM tathA AdhyAtmika jIvanamAM, jIvane duHkhI karanAra koI hoya te A rAga-dveSa ja che. paNa mehanIye jIvane e mUrzita karI dIdhe hoya ke jIvane bhAna ja na rahe ke pote zuM karI rahyo che. pitAnI pravRtti
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ huM AtmA chuM gya che ke ayogya enI paNa khabara na rahe. jyAM mohanIyanuM jera che tyAM bIjA karmo paNa ene sAtha Ape, tethI tenuM jora vadhatuM cAle mATe ja mehanIyane karmono rAjA kahyo che. sAdhanAkALamAM jIva mehanIya sAme ja laDe che je mehanIya chatAya te pachI bIjA te jItAya ja. zrImadjIe paNa kahyuM - . . . eka viSayane jItatAM sau saMsAra; nRpati jItatAM chatiye, daLa, pura ne adhikAra viSaya e mehanI janmAvele vikAra ja che tene jItI letAM sarva jItI zakAya. - have mohanIyanAM bheda-prada sAthe tene jItavAnA upAya zuM te avasare..
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ haNe bova vItarAgatA...! tarAga paramAtmA-anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagUcAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, mokSanA avarodhaka kAraNone nAza kare che. karmabaMdhana jeTalAM kAraNe che te badhAM ja mekSa thavAmAM bAdhA rU5 che. mATe prathama tene samajavA jarUrI che. mukhyarUpe mehanIya viSe vicArazuM. zrImadjIe anaMta prakAranAM karmomAM, AThanI mukhyatAnI sAthe, mohanIyanI pradhAnatA batAvI. mehanIyanAM baMdhanA kAraNa zuM? mohanIyanAM udaye pravartatA bhAva kevA? ane mohanIyane chedavAne upAya che ? A traNe viSe vicAravA Avazyaka che. tattvArthAdhigama sUtramAM mehanIya karmanAM baMdha hetu A pramANe batAvyA che 'kevalizrutasaMgha dhama devovarNanAdo daza'na mohasya'-6-14 kevaLI paramAtmA, jJAna, saMgha, dharma ane devanAM avarNavAda, e darzanamohanIya karmanAM baMdha hetu che. avarNavAda eTale nindA. kevaLI AdinI nindA karavAthI, na hoya tevA doSanuM temanAmAM AropaNa karavAthI, temaja aneka prakAre teone khoTA sAbita karavAno prayatna karavAthI darzanamehanIya karma baMdhAya che. tathA-- ___ kaSAyodayAttIvAtmapariNAmazcAritramohasya 6-15 kaSAyanAM udayathI thate tIvra AtmapariNAma cAritra mehanIya karmane baMdhahetu che. tIvra krodha, mAna, mAyA, lebha karavAthI cAritra mohanIya karma baMdhAya che. je prakRtine udaya hoya, tene ja baMdha thAya che. krodhanAM
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 huM AtmA chuM udayamAM koi mehanIyane baMdha tathA mAnanAM udayamAM mAna mehanIya ne baMdha ema dareka prakRtinAM udayamAM tene ja baMdha thAya che. vaLI tIvra kapAyane udaya Ave ane temAM bhaLI javAya te e ja tIvra baMdha thAya. paNa tIvra kaSAyanAM udayamAM paNa chava samatA rAkhI zake, mana, vacana ke kAyA eka paNa bhegamAM kaSAya pragaTa na thAya te jIva kaSAyanAM udayane AdhIna na thavAthI karma bAMdhate nathI. e ja rIte kaSAyone udaya maMda hoya te baMdha paNa maMda thAya che ane te udayamAM na bhaLe te baMdha thatuM nathI. Ama mehanIya karmanAM baMdhanuM kAraNa mehanIyane udaya ja che. dazInamehanIyanAM baMdhanA kAraNemAM kevalI AdinAM avarNavAdane mAnyA. te paNa zreSanAM kAraNe ja avarNavAda-niMdA karavAnuM mana thAya che. jenA para dveSa nathI tenI nindA ApaNe karatAM nathI. dveSa thave te mehanIyane ja udaya che. tethI darzana mehanIyanAM baMdhanuM kAraNa paNa mehanIyane ja udaya. rAga-dveSa ane mithyAtva, mukhyarUpe mehanIyanAM udayathI pravartatA bhAva che. tene vistArathI vicArIe te darzana mehanIyanAM traNa bheda. 1,mithyAtva mehanIya-je satya zraddhA jAgRta thavA ja na de. 2, mizra mehanIya-jina mArga ane anya mArganAM vAstavika bhedane viveka na karavA de. 3, samyaktva mehanIya-kSAyika samakti tathA upazama samakitarUpa zuddha pratIti thavA na de. cAritra mehanIyanA 25 prakAra. jemAM 16 kaSAya. taratama bhAvenAM kAraNe tenAM cAra vibhAjana karyA che. anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lebha-atitI. je anaMta anubaMdha karAve, samyakatvane sparza paNa na thavA de, viparIta mAnyatAomAM jIvane muMjhavyA kare. apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA bha-tIvra, samyaktva thayA pachI paNa tratAdinI zraddhA ane AcaraNa na thavA de. pratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lebha-maMda. kaMIka aMze vratAdi thAya paNa sarva viratinAM bhAva na jAgavA de.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ haNe bedha vItarAgatA 247 saMjavalana ke dha, mAna, mAyA, lebha-maMdatara, saMpUrNa vItarAga dazAne pragaTa na thavA de. hane kaSAya. je kaSAya te nahIM paNa kaSAyane uttejita karavAnAM kAraNabhUta harSa, zeka, rati,-arati, bhaya, jugupsA, strIveda, puruSaveda ane napuMsakaveda. A naveya nAmathI ja spaSTa che. Ama mohanIya karmanAM udaye jIvamAM AvA bhAva hamezA pravartatA hoya che. jene anubhava ApaNe nizadina karatAM hoIe chIe. have zrImadjI mehanIya karmanAM nAza mATe upAya kahe che. kama mehanIya bheda be, darzana cAritra nAma; haNe bodha vItarAgatA acUka upAya Ama...103... AgaLa kahyuM tema mohanIya karmanAM be bheda, darzana mehanIya ane cAritra mohanIya. AtmAnAM zraddhA guNane vikArI bhAva eTale mithyAtva e ja darzana mehanIya tathA cAritraguNane vikArI bhAva eTale rAgadveSa e ja cAritra mehanIya. ApaNuM jIvananI pratyeka pravRttine vicAra karIe te ApaNe vikRtinAM piSaNa arthe ja jIvatAM hoIe tema lAge che. ApaNI pratyeka kiyA pAchaLa rAga-dveSa ane mithyAtva paDayA ja hoya che. vaLI e bhAvenAM sevanamAM ApaNe AnaMda mAnatA hoIe chIe eTaluM ja nahIM paNa je karIe chIe te ja thaI rahyuM che evo Agraha paNa dharAvIe chIe. bhalAvikRti te kaMI sArI cIja che? nathI. tethI ja tene haNavAnI vAta che. e kevI rIte? zAnAthI haNAya te upAya zAstramAM baMtAvyA che. jJAnIo pharamAve che ke AtmAmAM vikRtio te pAra vinAnI che. tene eka pachI eka dUra karavA prayatna karaze te paNa e te vadhatI jaze. mATe tene chaMcheDavI rahevA de. paNa tArI svAbhAvikadazAne pragaTa karI le. jeTalA aMze svabhAva pragaTa thaze eTalA aMze vikAra dUra thatAM jaze. dUra
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 huM AtmA chuM karavA prayatna nahIM kare paDe. morane TahUkAra sAMbhaLI caMdanavRkSa para rahelAM sarpo nAzI chUTe tema svabhAva jAgatA vikAre ApoApa cAlyA jaze. darzana mehanIyane dUra karavA bedha" pragaTa karavAnuM che. bedhane artha samajavA jevo che. sUcaka che. ApaNane sarva prathama kaI padArthanuM jJAna thAya che tyAre te kayAM kamathI thAya che te joIe. Indriya ane padArthane saMyoga thavAthI sarva prathama mAtra sAmAnya avadha thAya che. kaMIka che eTaluM ja thAya che te che darzana kaMIka che e thayA pachI zuM haze ? zuM haze ? AvI jAtanI vicAraNA te "avagraha." te pachI A haze ke piluM haze ? jemAM nirNaya nathI thatuM te che "hA". te pachI lakSaNo parathI jANI levuM ke A ja che. tevuM nirNayAtmaka jJAna te "avAya ane nirNaya thayA pachI lAMbA samaya sudhI smRtimAM TakI rahe te "dhAraNA. bahu ja alpakALamAM ATalI presijaramAMthI pAsa thaI jaIe tethI khabara nathI rahetI ke ATale lAMbo kama cAlyA pachI jJAna thayuM. ApaNe mAnIe chIe ke padArthane je ke tarata e padArthanuM jJAna thaI gayuM. padArthanuM jJAna thAya te vastuno bodha thaye kahevAya. e ja rIte sadgurunA upadezathI sAMbhaLIne, vicArIne, ciMtana karIne AtmAnAM zuddha, nirmaLa, avikArI, tisvarUpane pragaTaze jANavuM te badhI che. jene bedhibI ja kahIe, bhedavijJAna kahIe, AtmasAkSAtkAra kahIe. A badha jAgRta thatAM anAdikALanI viparIta mAnyatAo chUTI jAya che. kartApaNAnI tathA bhekatApaNAnI buddhi chUTI jaI pite trikALI jJAnasvarUpI AtmA che. evI zuddha pratIti vate che. A bodha ja darzanamehanoya ne haNavA samartha che. pachI e upazamabhAve haNe, pazamabhAve haNe ke kSAyika bhAve haNe paNa darzana mehanIyane TakavA cAritra mehanIyane nAza "vItarAgatA thI thAya che. vItarAgatA arthAta rAga-dveSa rahitanI dazA. jemAM saMpUrNa AtmasthiratA che. AtmAnI asthiratA
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ haNe be vItarAgatA 249 nuM kAraNa cAritra mohanIya che. jeTalI-jeTalI AtmasthiratA vadhatI jaze. evuM che ke te kame-kame kSINa thAya che. eka sAthe eka ja samayamAM koIpaNa jIvathI sarvathA kSINa nathI thatuM. bhale kaI haLukamI chava kSAyika samakti prApta karyA pachI mAtra eka aMtamuhUrtamAM cAritra mehanIyane rAga-dveSanI maMdatA vadhatI jAya, tema-tema cAritra mehanIya kSINa thatuM jAya. ane saMpUrNa rAga-dveSane kSaya eja vItarAgatA ane tyAre cAritra mehanIyane eka aMza paNa rahevA na pAme jIva potAnA sat-ci-AnaMdamaya, avikArI, akaSAyI svarUpane prApta karI le. A krame-kame vikasita thatI dazAne ja bIjA zabdomAM guNasthAnanI vikAsadazA kahevAya che. cethA guNasthAne jIve vItarAgatAne AMzika AsvAda ja prApta karyo hoya jenAM pariNAme anaMtAnubaMdhI kaSAyarUpa cAritra mohanIya kSINa thaI jAya. tenAthI AgaLa vadhI. pAMcame guNasthAne Ave eTale apratyA khyAnI ane chaDuM guNasthAne Ave eTale pratyAkhyAna kaSAyane nAza kare te pachI sAta, ATha, nava guNasthAna sudhImAM saMjavalana kaSAyanAM krodha, mAna, mAyA ane nava kaSAyane kSINa karI nAMkhe. have bace mAtra sUphama lebha te dasamA guNasthAne kSaya kare ane bAramA guNasthAnamAM saMpUrNa vItarAgatA pragaTI cUke A vItarAgatA pragaTa karavA mATe pravegAtmaka rUpe AtmAnA zuddha svarUpanuM niraMtara ciMtana karavuM. "huM AtmA chuM" deha nathI. dehAdi sarva mArAthI bhinna che. karmo mArAthI bhinna che. vibhAve bhinna che. huM rAgAdi rUpa nathI. paNa jJAyaka svabhAvI chuM. mAtra sAkSIrUpa chuM. AvuM ciMtana kayAreka ullasita pariNAmone jAgRta kare che ane te pariNAme vaDe AtmAne sparza thatAM vItarAgatAnA aMzarUpa prathama samyagadarzana, vItarAga darzana pragaTa thAya che. ane te ja krame AgaLa vadhatAM saMpUrNa akaSAyI svarUpanI prApti, tene ja anubhava, tenI ja ramatA e che saMpUrNa vItarAgatA.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 huM AtmA chuM Ama darzana mohanIya ane cAritra mehanIya banene kSaya karavA mATe bodhibIja tathA vItarAgatA e acUka upAya che. ahIM kRpALu gurudeve mehanIyanAM vikArane dUra karavA "acUka upAya batAvyo che, jene AcaravAthI vikAra dUra thAya ja. temAM zaMkA nahIM. ahIM Experiment nathI. ke A upAya karI je. phAyado thAya te bhale nahIM te Avaje mArI pAse, bIjo upAya batAvaza. badhuo ! AjanA DokaTare tamArA zarIra para experiment karatAM hoya che ne? traNa divasanI davA laI jAva. sAruM thaI jaze. na thAya te bIjI davA. ane ema ja thAya pharI jAva tyAre davA badalIne Ape ema traNavAra davA badale lAgu na paDe ane zarIra daradathI gherAI jAya ne pachI mRtyunI nobata Ave. paNa ahIM gurudeva ema na kahetAM teoe te sacoTa upAya batAve che. jevuM bhayaMkara darda che evI ja pAvaraphula davA che. dardIne bhAgavuM ja paDe. cAle ja nahIM. emAM koI pharaka nahIM. vaLI A upAya te e che ke ekavAra vItarAgatA pragaTa thaI te pharI kadI rAgAdinI bimArI zarIramAM praveza pAmI zake ja nahIM. te khAtrIpUrvaka ja upAya che. je kAraNathI baMdha, tenAthI viparIta kAraNe mukti. rAga e karmabaMdhane acUka upAya che. tethI ja vItarAgatA e muktine acUka upAya che. Aja viSayane vadhu spaSTa karavA gurudeva rejanAM jIvana kamamAM anubhavamAM AvatAM bhAvene raju kare che-je avasare.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ haNe kSamATheTha teha. vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanAnuM phaLa che saMpUrNa vItarAgatA. vItarAgadazA, jIvanI sahajadazA che. te dazAnI prAptine puruSArthayathArtharUpe thAya te jIva nijadazAne pAmI jAya che. anaMtakALathI jIvane bhamAvanAra rAga-dveSane dUra karavAnuM amegha sAdhana eTale ja vItarAgatA. je AgaLanI gAthAmAM zrImadjI batAvI gayA. vItarAgatAnI prAptine prAthamika puruSArtha have batAve che - kamabaMdha kedhAdithI, haNe kSamAdika teha, pratyakSa anubhava sarvane, emAM zo saMdeha...104.... kadha, mAna, mAyA ane lebhanAM bhAve karmabaMdha karAve che.vyavahAramAM paNa nukazAna kare che ane tenAthI viradhIbhAve kSamA, namratA, saraLatA ane saMtoSa, krodhAdine haNe che te sahune pratyakSa anubhava che. kedha AvavAthI ApaNane zArIrika, mAnasika ane Atmika azAMti thAya ja che. prasannatA ane AnaMda naSTa thaI jAya che. vaLI jenA nimitte kodha karIe tene paNa azAMti ubhI thAya. paNa AvelA nimittamAM zAMta rahI, kSamA dhAraNa karIe te sahune zAMti rahe che. pApakarmanAM baMdha thatA nathI. DI samajadArI ane samatA hoya te jIva pitAnAM A Avege para niyaMtraNa karI zake che. prAraMbhamAM prayatnapUrvaka, mAtra jene zubha bhAve ja kahIe, e rIte kSamAdi dhAraNa karI zake ane pachI AtmalakSa jAgRta thatAM kSamAdi te mAro svabhAva che, svabhAvamAM rahevuM te mAre dharma che
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2para huM AtmA chuM AvuM laya thatAM AtmAnAM sahaja svAbhAvika kSamAguNane jIva pragaTa karI zake che. jarUra che mAtra purUSArthanI. mehanIya karma prabaLa hevA chatAM paNa tene zAMta karavA, kSINa karavA mATe jIva pAse sAdhane paNa vadhAre che. cAra aghAtine dUra karavA mAtra eka kSayarUpa sAdhana. cAra ghAti mATe kSaya ane kSepazamarUpa be sAdhane jyAre mehanIya mATe kSaya, kSapazama ane upazamarUpa traNa sAdhana che. tethI je jIva puruSArtha upADe te mehanIyane nAza jaldI karI zake che. ziSya AgaLa eka prazna karyo hate : karmo kALa anaMtanAM zAthI chedyAM jAya? e khUba vicAraNIya che. prathama te e ke AtmA ane karmane soga anaMtakALathI cAlyA Ave che. chatAM eka paNa karmanI sthiti anaMtakALanI nathI ane eka paNa jIva kamarahita rahyo nathI. anAdithI Aja sudhI jIva sAthe AThe-ATha karmo anaMta-anaMta kAmaNa pudgala vaNa sAthe rahyAM che. Aje paNa anaMta-anaMta karmo jIva sAthe che. karmane A akhaMDa pravAha samajIe. je kSaNe jIva karma bAMdhe, te kSaNe ja te karmanI prakRti, sthiti, anubhAga ane pradeza nizcita thaI jAya che. je ApaNe agAu kahI gayAM chIe. temAM ahIM sthitinI vAta karIe. AThe karmanI sthiti bhinnabhinna che. eTaluM ja nahIM eka mohanIya karma laI e te pratyeka kSaNe baMdhAtA mehanIya karmanI sthiti haMmezA eka sarakhI nathI hotI. jaghanya aMtarmuhUrtathI laI utkRSTa 70 koDAkoDa sAgara sudhInI game te sthiti nizcita thAya. jema-jema samaya pAke tema-tema eka-eka karma paramANu udayamAM AvatAM jAya ane phaLa ApIne kharI jAya. tenI nizcita thayelI sthiti pachI eka samaya paNa vadhAre e AtmA sAthe rahI zake nahIM. mehanIya karmanI utkRSTa sthiti 70 koDAkoDa sAgaranI tethI vadhumAM vadhu AtmA sAthe te ATale kALa ja rahI zake te pachI tene AtmAthI alaga thavuM ja paDe. tethI e sAbita thAya che ke utkRSTa sthitinuM baMdhAyela mehanIya paNa anaMtakALanuM te na hoya. chatAM anaMtakALamAM kadI mohanIyane
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ haNe kSamAdika teha 253 sarvathA kSaya thayo nathI tenuM kAraNa e ke dareka karmanI kaDI DAtI rahe che. pratyeka samaye jIva karma te bAMdhe ja che. tethI tene pravAha rekate nathI. paNa ahIM ApaNA mATe positive point e che ke anaMtakALanI sthitivALuM eka paNa karma nathI tethI ApaNe tene aMta karI zakIe chIe. are! karmothI niSpanna mithyAtva, rAga-dveSa Adi bhAve anaMtakALanAM hevA chatAM tene paNa chedI zakIe chIe te maryAdita sthitivALA karmone te jarUra naSTa karI nAkhI zakIe. bIjI vAta ziSyanAM manamAM eka zaMkA e paNa hatI ke karma pravAha anaMtakALane ane ApaNuM AyuSya atya5, temAM ATalA karmone kema chedAya? paNa bahu ja sAdI samajaNanI vAta che ke kaI paNa vastune banAvatAM ke banatAM jeTalo samaya lAge teTalo samaya tenAM nAzamAM na lAge. eka meTuM makAna banAvatA 6-12 mahinA lAge paNa e ja makAnane teDI pADavuM hoya te kadAca eTalA divase ja basa thaI paDe. eka bIjamAMthI vizALa vRkSane vadhatAM keTalAya varSo lAgyA hoya paNa tene naSTa karavA mATe thoDAM kalAkanI ja jarUra rahe. e ja rIte anaMtakALanAM karmone naSTa karavAmAM anaMtakALa nathI kALa che. karmo sarvathA nAza thaI zake che. ApaNI sAme bhagavAna mahAvirane bhUtakALa majuda che. prabhunAM sattAvIza jenI gaNatarI thAya che. temAM prabhue AtmA mATe puruSArtha karyo tevA bhava keTalA ? mAtra AThaja bhava 1-3-16-18-22-23-25 ane aMtima arthAt 27 me bhava. jJAna, darzana, cAritra tathA tapanI ArAdhanA A bhavamAM ja karI. A ATha bhavanAM samayanuM mApa kADhIe te keTaluM alpa thAya? AtmAmAM vaLI eka vAta e samajI laIe ke java anaMta saMsAranAM bhramaNamAM anaMta pudgala parAvartana kare che. temAMthI jyAre aMtima pudgala parAvartana bAkI rahe tyAre ja tene samyagradarzana thAya. samyagudarzana thayA
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 huM AtmA chuM pachI keTalAka bhave bhale thAya paNa tene mokSe javAne samaya nizcita thaI gaye. kALa-maryAdA baMdhAI gaI. jema koI mANasa para eka lAkha rUpicAnuM deNuM hoya ane te 999 rU. cUkavI de pachI mAtra eka rU. ja rahe, tenuM kadAca vyAja paNa thAya, te paNa cUkavatAM vAra keTalI ? jIvanuM paNa ema ja che. jIva sarva prakAre pAtra thaI gaye hAya. upAdAna taiyAra heya nimitta maLavAnI ja vAra ! uttama nimittA maLe te jIvanAM vibhAvane tUTatAM vAra nathI lAgatI. gAthAmAM kahyuM "haNe kSamAdika teha." caMDakauzika sarpa je kALajhALa jaMtu jenI dRSTimAM ja nahIM, paNa aMtaramAMya viSa ja hatuM. pitAnI mAnI lIdhelI mAlikInA sthAnamAM kaI mAnava ke pazu ke vRkSa te na rahI zake paNa AkAzamAM pakSI paNa na uDI zake. je kaI Ave te tene kauzikanAM viSane bhega banavuM paDe. ATalI bhayaMkara viSavRtti paNa hevA pachI paNa bha. mahAvIra jevuM atyuttama nimitta maLatA tene krodha zAMta thaI gaye. rome-rame kSamA jAgRta thaI gaI. badalAI gayA sapaM. indrabhUti gautama abhimAna thI cUra banI, sarvajJa paramAtmA prabhu mahAvIrane garva utAravA gayA. ne pote ja prabhunAM caraNamAM sarvasva seMpI namrAtinamra banI gayA. mAna gayuM ane vinaya pragaTa thaI cUkyA. ethI paNa thaDA najIkanAM bhUtakALanI vAta karIe. jena vetAmbara itihAsanAM samartha vidvAna AcArya zrI haribhadrasUri, janme brAhmaNa, veda, purANa, upaniSada, vyAkaraNa, nyAya vagerenAM addabhuta vidvAna. teonI vidvatA sAme keI Takkara na jhIlI zake. evuM pracaMDa temanuM jJAna teo pite paNa e mAnatA ke A jagatamAM mArA jevI vidvatA dharAvanAra kaI puruSa ja ja nathI. te chatAM aMdaramAM yegyatA paDI che. tethI mane mana nirNaya karyo che ke evI koIpaNa vyakti mane maLaze ke jenuM kaheluM tatva huM samajI nahIM zakuM temane ziSya banI jaIza.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 255 hiNe kSamAdika teha eka samaye eka makAna pAsethI pasAra thaI rahyAM che. je makAnamAM keTalAMka sAdhvIjIe birAje che. temAMnA eka vRddha sAdhvIjI zAstranI svAdhyAya karI rahyAM che. zabdo haribhadrajInAM kAne paDayAM, teo tyAM ubhA rahI gayAM. vAraMvAra ekaja gAthA ane temAM AvatAM eka sarakhA zabdonuM paryaTana cAle che. samajavA prayatna kare che paNa samajI zakatA nathI. teo AjJA laI aMdara gayA, jeyuM. vRddha sAdhvIjI gAthAone svAdhyAya kare che. pUchayuMH Apa zuM bole che? pharI bolaze ? sAdhvIjI e e ja gAthA kahI batAvI- cakki dugga haripaNaga, paNaga-cakkINa kezavo cakkI kezava cakkI kezava ducakkI, ke sI a cakkI a. A cakkI-cakkI emane na samajAyuM. ghaNe vicAra karyo chatAM samajAtuM nathI. temaNe kahyuM : AryAjI! A gAthAne artha batAvaze ? - sAdhvIjI artha kahe che- dareka cha ArAmAM 63 zalAkA puruSa thAya che. zalAkA arthAt lAghanIya, prazaMsanIya. temAM 24 tIrthakara, 12 cakavatI, 9 vAsudeva, 9 prativAsudeva, 9 baLadeva. A gAthAmAM cakravatI ane vAsudeva kyAM kamathI thayA te batAvyuM che. prathama be cakravatI pachI pAMca vAsudeva. pachI pAMca cakravatI pachI eka vAsudeva. pachI eka cakravatI pachI eka vAsudeva. pachI eka cakavatI pachI eka vAsudeva. pachI be cakravatI pachI eka vAsudeva pachI eka cakavatI A kamathI 12 cakavatI ane 9 vAsudeva thayA. cakkIno artha cakavartI ane harine artha vAsudeva. harIbhadrasUri saMskRtanAM vidvAna hatAM ane A gAthA hatI prAkRtamAM tethI teo samajI na zakyAM. paNa samajyA eTale temanAM aMtaramAM karele nirNaya, je ke nathI jANatuM. paNa te anusAra teone A sAdhvIjInA ziSya thavuM ja joIe. teo sAdhvIjInAM caraNamAM paDI gayA.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 huM AtmA chuM ane kahyuM : "AryAjI ! mane ziSya tarIke svIkAro. mArI pratijJA hatI ke jenuM kahevuM tatva na samaju temane ziSya thaI jaIza !" sAdhavajI . ene kahyuM : "bhadra purUSa! huM sAdhvI chuM. kaI purUSane ziSyarUpe na , svIkArI zakuM. Apa amArA gurudeva AcArya bhagavaMta ahIM ja birAje che temanI pAse jaI zake che, ane haribhadrajI AcArya bhagavaMta pAse jaI temanA ziSya thaI gayA. jaina sAdhunAM te svIkArI lIdhAM paNa temanuM prathama samarpaNa je sAdhvIjInAM caraNamAM thayuM hatuM temane upakAra kadI bhUlyA nahIM. eTaluM ja nahIM. e sAdhvIjInuM nAma hatuM "yAkinI". e samaye sAdhvIjIne mahattarA kahetAM. haribhadrasUrijI e dIkSA lIdhA pachI jyAM jayAM pitAnuM nAma Ave tyAM-tyAM yAkinI mahattA suna ja lakhyuM sunuM arthAt putra. ApaNAM ItihAsanAM mahAna samartha AcArya, paNa upakArane na bhUlyAM. pitAne garva jeNe gALe tene na visaryA. teoe 1444 grantha lakhyAM. badhe ja yAkinI mahattArA sunnuM nAma te kharUM ja baMdhuo ! caMDakauzika sarpa hAya ! IndrabhUti gautama hoya ke hari bhadra hoya ! paNa upAdAna taiyAra hatAM ne uttama nimitto maLatAM krodhAdi ne haNI nAMkhyA. anaMtakALathI satAvatA vibhAvane dUra karI dIdhAM. tethI ApaNuM vyavahAramAM je belAya che ke-"prANane prakRti sAthe ja jAya" te ati bhUla-bharelI mAnyatA che. aneka adhama ane pApI jIvoe paNa pinAnI prakRtine badalI nAMkhI che. krodhI hatA te kSamAdhara thaI gayA. ahaMkArI hatAM te namrAtinamra banI gayA. ghera hiMsaka hatAM te ahiMsAnA pUjArI banI gayA. prapaMcI hatAM te saraLatAnI mUrti banI gayA. A sahue prakRtine ja badalI. tethI ja te sahu pAra pAmI gayA je prANa ane prakRti sAthe ja jatAM hoya te kaI jIva kadI mekSa pAmI zake nahIM bhavobhava kodhAdi vibhAvo sAthe ja cAle. te chUTavAne Are ja nahIM. paNa ema nathI. tethI ja zrImadjI e paNa kahyuM ke kSamAdibhAvo ne jAgRta karavAthI, krodhAdi kaSAyane nAza thaI jAya che. mokSanAM saTa upAya rU5, pravegAtmaka dharaNe jIve zuM karavuM joIe te ATalI gAthAomAM zrImadujI kahI gayAM. have ziSyanI zaMkAonA samAdhAna avasare
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ te padanI sarvAgatA! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSano mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, udAtta bhAvathI bharAyeluM che. saMkucita mAnasa ArAdhanAne yogya nathI hatuM. udAratA temaja udAttatA aMtaranAM dvAra kholI nAkhe che. - saMkucita vicArazreNIvALA, kiyA-anuSThAnI mAnyatAthI mokSa mAnanArA, aneka dharma-mata-paMthanAM vicArone sAMbhaLI-sAMbhaLI ziSyanI mati muMjhAI jAya che. tethI ja mekSepAyanI satyatAne nirNaya karI zakato nathI. gurudeva pAse teNe pitAnI zaMkA rAkhI hatI. "athavA mata darzana ghaNAM...." gurudeva e zaMkAnuM samAdhAna ApatA pharamAve che. choDI mata darzana taNe, Agraha tema vikalpa kahyo mArga A sAdhaze, janma tehanA a5.105 amuka mata ke darzanane mAnavAthI ja mekSa maLe e Agraha tathA vikalpa baMne cheDavAnA che. Agraha che tyAM ajJAna che. jJAnI kadI AgrahI na hoya. ajJAnamAMthI ja kadAgraha janme che. pachI te mata, paMtha viSe heya. dharmanAM kSetre, sAmAjika kSetre ke pArivArika kSetre heya. paNa ajJAnatA ja temAM bhAga bhajave che. vaLI pitAnI mAnyatAnAM cegaThAmAM phasAyela, saMkucita mAnasane mAnava ja kadAgrahI hoya te satyane cAhaka na hoya. jyAre jJAnI, mAtra satyane iche. sAcuM te mArUM te siddhAMta jJAnIne, ane mArUM te sAcuM e siddhAMta ajJAnIne. bhAga-2-17
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 huM AtmA chuM jJAnI eka ja viSayane, vastune, prasaMgane aneka rIte mUlavI zake. aneka pAsAothI tenuM mApa kADhI zake. tethI ja jaina paraMparAnAM prabuddha vicAraka, mahAmaniSioe syAdvAdane siddhAMta Ape. syAdvAda e zuM che? kadAgrahathI saMpUrNa dUra, sApekSa daSTi, e ja che syAdvAda. Ama paNa hAya ane tema paNa hoya. baMne vAta pitApitAnI apekSAe satya hoya. e ja vAtane nirapekSa dRSTithI vicAratAM asatya TharAvI zakAya, paNa jyAM samanvayavAdI daSTikeNa hoya tyAM Agraha ke asatyane avakAza ja nathI. tethI ja gurudeva ziSyane kahI rahyAM che ke aneka mata-darzanenAM siddhAMta te sAMbhaLyA paNa tene syAdvAdanAM siddhAMtathI kasI le. te tenI zuddhatAsatyatA pakaDamAM Avaze. bIjI vAta kahI vikalpane TALavAnI. rAga-dveSa ja vikalpa janmAve che. jyAM jIvanAM rAga-dveSa maMda paDatA jAya tyAM nirvikalpa dazA pragaTa thAya che. vikapa ja eka mata-paMtha-saMpradAya pratye rAga janmAve ane anya pratye dveSa janmAve. ane temAMthI ja mAnyatA UbhI thAya ke A mata sAce ane beTo. bahAranAM kiyA-anuSThAne parathI ja te mApa kADho thaI jAya. ane pote jenI mAnyatAmAM vartato hoya, te saMpradAyane mAnya kriyA AcAra ja sAcA, bIjA beTA evI mAnyatAne zikAra thaI jAya. dAkhalA tarIke sthAnakavAsI saMpradAyanI mAnyatAvALA zrAvaka sAmAyika kare te, mukhe muhapattI bAMdhIne kare. eka derAvAsI zrAvaka karaze te hAthamAM muhapatti rAkhaze ane digambara paraMparAvALA zrAvaka muhapatti rAkhaze ja nahIM. A traNeyane eka sthAnamAM bhegA karIne pUcho ke tamArA traNamAMthI kenI rIta sAcI? kalpanA karo zuM uttara maLaze ? traNeya pitAnI rItane sAcI kahI, bIjA be ne bhAMDaze. sthAnakvAsI kaheze ughADe mukhe sAmAyika kare che te mahApApI, tethI huM karuM chuM te sAcuM. A baMne beTA. derAvAsI kaheze sAmAyikamAM muhapattinuM paDilehaNa te karavuM ja joIe, je na thAya te sAmAyika khetI ane digambara kaheze muhapatti te parigraha che, tethI te baMne kheTA, huM aparigrahI chuM tethI huM sAco !
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 kaho baMdhuo! keNa sAce ane koNa khoTe? vAstavamAM sAmAyika zuM che? sAmAyikamAM amuka upakaraNe hovA joIe evI je paraMparA che te saMpradAyanAM pUrvAcAryoe calAvelI paraMparA che. tene paNa kaMIka artha hoya, mahatva hoya, paNa ene artha e nathI ke ema ja, e upakaraNa sahita thAya te ja sAmAyika sAcI anyathA khoTI. sAmAyika eTale samatA. sAmAyika karIne je samatA sAdhI zake tenI sAmAyika sAcI. anukULatA ene phUlAve nahIM ane pratikULatA karamAve nahIM. koI paNa paristhitimAM mana vyAkULa na thatAM samatva sAdhI zake te kharI sAmAyika. pachI game te paMthane mAnya upakaraNe hoya, tethI kaMI ja pharaka paDatuM nathI. mArU kahevAnuM e nathI ke sthAnakavAsI muhapatti bAMdhavI choDI de ke derAvAsI muhapatti bAMdhavA mAMDe. paNa vratAdinAM rahasyane samajI, zA mATe karavA che? kevI rIte karavA ? karyA pachI jIvanamAM parivartana keTaluM ? A vicAra ati Avazyaka che. AvuM samajanAra mata-paMthane AgrahI nahIM rahe. zrImadjI kahe che Agraha ane vikalpa tajI je mokSane mArga batAve tene sAdhe te a85 kALamAM mokSa thAya. AgaLa paNa kahI gayA ke mehanIyane jIte te mokSa muThThImAM. ahIM paNa e ja kahyuM. darzanamohanIya jIvamAM Agraha janmAve che. ane cAritra mehanIya vikalpa ubhA kare che. e baMnene bodha ane vItarAgatAthI jItI levAya te pachI jIvane vadhu bhava karavAnA na rahe. samyagadarzananI prApti pachI koI jIva te ja bhave mokSe jaI zake, keI trIje te kaI paMdarame. tenAM jame bahu ja ochA rahe. mATe batAvelA mArge cAlavAnuM che. mata-darzana-saMpradAyanAM saMkucita kuMDALAmAM na rahetA, jenAthI rAga-dveSanI maMdatA thAya te AcArane sevave. pachI te game teNe batAvyo. game tyAre batAvyuM. keI mata-paMthavAdIone Theke nathI ke temanAM mArge ja rAga-dveSa maMda thaI zake. basa, karavAnuM mAtra eTaluM ja che.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 huM AtmA chuM vaLI ziSyane gurudeva samajAvatAM kahe che- padanAM 5 prazna te, pUchaDyA karI vicAra te padanI sarvAgatA, mekSa mArga nirdhAra. 106 gurudeva ziSyanI ciMtanazIlatAthI prasannatA anubhave che. he ziSya! cha padanAM cha prazno te ghaNuM UMDA ciMtana pachI mane pUchayAM. ane meM tenAM e sarva padane tuM samajayo. e cha ye pada eka-bIjA sAthe atUTa saMbaMdha dharAve che. temAMthI eka paNa pada ne ochuM AMkavAthI mekSamArga mAM kSati pahece. cha e cha pada ne sarva rIte, sarvathA samajIne, viveka karIne AdaravA yogya AdaravuM te je che vAstavika mekSamA. prathama pada "AtmA che. AtmAnAM astitvane svIkAra na thAya te mikSa kene ? mekSa upAya kare keNa ? AtmAne na mAnavAthI ekSane paNa abhAva thaze. bIju pada : "AtmA nitya che. AtmAne bauddhonI jema kSaNika mAnavAthI, mekSa koNa pAme ? mekSanI ArAdhanA karanAra te kSaNika hevAthI nAza pAmI jAya. tethI mekSa na saMbhave. sAMkhyAnI jema AtmAne ekAMte nirlepa mAnavAthI saMsAra kene? saMsAra che to mekSa che. AtmAne saMsAra na hoya te mekSa paNa na saMbhave. naiyAyikanI jema AtmAne manuSya che te haMmezA manuSya ja rahe, athavA zuddha che te zuddha ja rahe. te paNa mekSa na saMbhave. manuSya maTIne siddha dazA na pAme. tathA zuddha ja che tene zuddha thavAnuM hoya nahIM. tethI mokSane upAya zuM karavAne ? AtmAne ekAMte akartA ane ekatA manAya te kamane baMdha paNa nahIM thAya. karmabaMdha nathI te saMsAra nathI. saMsAra nathI te mekSa nathI. tethI mekSipadanI siddhi thaze nahIM. mikSa che. A padane na mAnatAM mekSanAM havA paNane ja niSedha karavAmAM Ave ane jIva karma bAMdhyA kare ane bhagavyA kare. AvuM cika cAlatuM rahe ema mAnIe te paNa mekSa padanI siddhi na thAya.
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ te padanI sarvAgatA 261 cheluM pada mokSane upAya, te nathI tema mAnatAM paNa mokSapadanI siddhi na thAya. paNa syAdavAda zailIthI sarva padane apanAvatAM jaina darzananI daSTithI vicAra karatAM AtmAnAM astitvane svIkArI, tene kathaMcita nitya ane kathaMcit anitya jANIe. AtmA nizcaya naye karmane kartA ane bheMkatA na hovA chatAM paNa vyavahAra na kartA baeNkatA che. ane te ja AtmAne mukta karavAnA prayatna ane mokSanuM mUlya che. AtmA baMdhAya che tema mukta paNa thaI zake che. te ja tene mekSa che. ane e mekSa pAmavA mATe ne mArga paNa che. Ama che ke padone ApaNI zraddhAmAM svAduvAdanAM sUtrathI sAMkaLatA mokSamArga prazasta bane che. tethI ja gurudeva kahe che ke he ziSya ! che ye padonI sarvAga saMpUrNatA e ja mokSamArga che tema tuM aMtarathI nirNaya kara. ane AtmA e ja mokSamArgane ArAdhavAnuM anupama sAmarthya dharAve che e paNa lakSyamAM le. have anya zaMkAnuM samAdhAna avasare....
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ jad veSano bheda nahi...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone makSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, sabhyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA eka, ananya ane avyAbAdha sthitinI prApti arthe thAya che. karma sahita jIva, aneka paristhitiomAM aTavAyA kare che. cha khaMDanI sAhAbI bhagavate cakavatI gaI kAla sudhI khammAkhammA thatuM hoya ane Aje narakamAM utpanna thAya te anaMta vedanAothI pIDAte heya. karma sthiti badalI nAkhI. A ja rIte pratyeka jIva, anekavAra aneka paristhitiomAMthI pasAra thata rahyo. eka, akhaMDa sthitine pAmyuM nathI. paNa je kSaNathI mokSamArge Daga bharavA mAMDe che, AtmAmAM sthiratA vadhatI jAya che. te kSaNathI ja avyAbAdha sthitanuM prAgaTya vadhatuM cAle che. ane aMte sarva karmothI rahita thaI cirakALa sanAtana zAzvata sthitine prApta karI le che. zAzvata sthitinI prAptinA upAya e ja mokSamArga. ziSya paNa AvI sthiti pAmavA talasI rahyo che. tethI ja mananI sarva AzaMkAo gurudeva samakSa mUkI dIdhI. gurudeva atyanta sanehabhAve saraLatA bharyuM samAdhAna ApI rahyAM . chellI zaMkA hatI kaI jAtimAM mekSa che, kyA veSamAM mekSa ? tenA uttaramAM gurudeva pharamAve che- jAti veSane bheda nahi, kahyo mArga je heya; sAdhe te mukti lahe, emAM bheda na koya...109. mokSa pAmavA mATe jAti ke veSa Avazyaka nathI. amuka jAtine hoya, UMcA kuLamAM janmya heya, te ja mekSa thAya tema nathI. mekSa
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti veSano bheda nahi 263. athe je sAdhanA karavAnI che te koI paNa vyakita karI zake che. AtmAe AtmAne dharma jAgRta karavAne che. je AtmA che. te sAdhanA karI zake. jaDa ne sAdhanA nathI. vaLI vyAvahArika bhASAmAM kahIe te pALe ene dhama ne bAMdhe enI talavAra." keTalAka ajaina lake pUchatA hoya che ke amAre jaina dharma svIkAra hoya te svIkArI zakAya ke nahIM ? uttara e ja ke jaina dharma vizvavyApI dharma che. e guNapUjaka che, vyaktipUjaka nathI. kAraNa e AtmAne dharma che. AtmAne dharma AtmA svIkAre che temAM koIneya vAMdhe zuM heI zake? vaLI e paNa jANI levuM joIe ke jene e kaI jAti nathI, kULa nathI paNa dharma che. Aje jaina dharmane mAnanArA moTe bhAge vaizya che. jyAre tIrthakaranA jamAnAmAM kSatriye paNa jaina dharmanA anuyAyIo hatAM. jo ke A kALamAM paNa anya varNavALA paNa jaina dhamI che. te kaI varNa ke jAti ke kULa sAthe koI paNa dharmane sIdhe saMbaMdha hoI zake nahiM. bhagavAna mahAvIra nAM caraNomAM sarva varNanAM jIva dIkSita thaI, mekSa pAmyA che. eka kavie suMdara rIte e bhAva gAyA che. kaI na UMcu kei na nIcuM, mahAvIranA zAsanamAM eka ja sarakhuM sthAna sahunuM, dhamataNuM AMgaNamAM.. pALe ene dhama ahIM che, jAta-pAtanA bheda nahI che daSTi bheda nathI rAnI ne, harijana ke brAhmaNa mAM.. gautama jamyA brAhmaNa kuLamAM, abhayakumAra to kSatriyakULamAM ja bu svAmI vaizya thayA te, harikevI harijana mAM.... mANasa moTo dharma thakI che, kULa nahI paNa kama thakI che. mAnyo che. adhikAra javAne, sahune mukita nagara mAM... rAga-dveSa vijetA, vItarAga, sarvajJa prarUpita A mArgamAM kaMI ja bheda nathI, UMca-nIcanA bheda nathI, jAti, varNa ke liMganA bheda nathI. jeNe bheda-vijJAna pragaTAvI jJAna ane AtmAnAM abheda svarUpane anubhavI lIdhuM
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 huM AtmA chuM te mokSane adhikArI. pachI e gautama je brAhmaNa hoya, abhayakumAra je kSatriya heya, jaMbu je vaizya heya, ke harikezI je cAMDAla hoya ! maLelI jAti te zarIranI che. AtmA kaI jAtine nathI. mAnavarUpe janma lenAra vyaktine Akhara koI ne koI kULamAM te AvavuM ja paDe. jAti-kRLanI vyavasthA e sAmAjika vyavasthA che. samAjane sugaThita tathA vyavasthita rAkhavA mATe e anivArya paNa hoya. chatAM AtmaArAdhanA karavAmAM kayAMya A vyavasthA bAdhArUpa nathI banatI. jenAM aMtaranAM paDaLa ughaDI jAya che e pachI sAmAjika daSTie, halakI gaNAtI jAtamAMthI bhale ne AvyA hoya, paNa AtmAne sAdhI le che. pUrva janmanAM uttama saMskAro laine AvanAra mahApuruSa koIpaNa pradeza ke jAtimAM janmyA hoya, paNa temanA saMskAre jhaLakyA vagara rahetA nathI. ane teo AtmAne sAdhI le che. zAstrIya daSTithI vicAra karIe te prabhue paMdarabhede siddha kahyAM. 1, tIrthasiddhA,-tIrthakara tIrthanI sthApanA kare te pachI je mokSe gayA te gaNadhara Adi. 2, atIrtha siddhA-tIrthanI sthApanA thayAM pahelAM mekSe gayA te mArUdevI mAtA Adi. 3, tIrthaMkara siddhA-tIrthaMkara padavI pAmIne mokSe gayA te RSabhadeva Adi tIrthakaro. 4, atIrthakara siddhA-tIrthakaranI padavI pAmyA vinA, sAmAnya kevaLarUpa mekSe gayA te. 5, pratyekabuddha siddhAkoI padArthane je pratibaMdha pAmI pitAnI meLe ja cAritra laI mese gayA te karakaMDu Adi. 6, svayaM buddha siddhA-gurunAM upadeza vinA, jAti -smaraNa jJAna Adi pAmIne mokSe gayA te, kapila Adi. 7, buddha bodhi siddhA- gurane upadeza sAMbhaLI, vairAgya pAmI mokSe gayA te. 8, eka siddhA,-eka samayamAM eka ja jIva mekSe gayA te, mahAvIra svAmI, 9, aneka siddhA-eka samayamAM ghaNAM jIva mekSe gayA te, rASabhadeva Adi 10, strIliMga siddhA-strIliMge mokSe gayA te caMdanabALA Adi. 11, puruSaliMga siddhA-puruSa liMge mokSe gayA te 12, napuMsakaliMga siddhA-napuMsaka liMge mekSe gayA te, gAMgeya Adi. 13, gRhastha liMga siddhA-gRhasthanAM
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti veSane bheda nahi 265 veSe mekSe gayA te mArUdevI mAtA Adi, 14, svaliMga siddhA-sAdhunAM veSe mekSe gayA te, jabusvAmI Adi aneka munirAje. 15, anyaliMga siddhA-yegI, saMnyAsI Adi tApasanAM veSe mekSe gayA te valacirI Adi. A paMdara prakAramAM aMtamAM batAvela anyaliMga siddhA. te anya jAti, veSamAM rahela sAdhaka paNa mokSane pAmI zake che te batAvyuM. arthAt veSane bheda nathI. veSa e te bAhya AcAra che, vyavasthA mATe che. sAMpradAyika oLakhANa mATe che. paNa e veSathI mANasanAM aMdaramAM kaI parivartana thaI jatuM nathI. e te ene e ja rahe che. vaLI samAjamAM anya vyavahAramAM paNa vyavasthA mATe amuka veSanI jarUra hoya che. jemake : nagaranI piolIsa, ene je kArya karavAnuM che te mATe amuka yuniphorma ApavAmAM Ave che. have A yunipharmathI tenAmAM koI zArI. rika, mAnasika zakti AvI jAya che tema nathI. paNa polIsanAM DresamAM hoya ane te nAgarika vyavasthA mATe nagarajanone kahe te janatA tenuM kahevuM mAne, paNa e ja mANasa sAdA veSamAM hoya te koI jANa paNa na zake ke A nagarane saMrakSaka che. te veSa eka vyavasthA mATe, sabhyatA mATe oLakhANa mATe che. tema zarIra para game tevA vastro dhAraNa karyA hoya, bAhya AcAra judAM hoya paNa aMtarathI AtmAnI vizuddhi thaI gaI hoya te vItarAgatAnI prApti thAya ja che. tethI ja zrImadjIe gAthAmAM kahyuM ke "sAdhe te mukti lahe je sAdhanA kare te siddhi pAme. koI paNa jAti, veSa, mata, paMtha ke saMpradAya hoya, kayAMya kazoya bheda na rahe. ziSyanAM manane muMjhavI rahela saMzaya, ke amuka ja jAti-veSanAM jIvo ja mokSe jAya, anya nahIM tenuM sukhada samAdhAna gurudeve ahIM ApyuM che. ahIM sudhI te zaMkAonAM samAdhAna thayAM have gurudeva e batAvavA mAge che ke je jIvane mokSa sAdhavo che tenI aMtaradazA kevI hovI joIe? pradhAnatA aMtaradazAnI che. bAhya AcAra-vicAra, veSabhUSA jAti-kULa e badhuM te nagaNya che. tethI have mokSa prAptinI icchAvALA jIvanI prAthamika
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 huM AtmA chuM dazA kevI hovI joIe. kharekhara AtmAnI jijJAsAvALe jIva kevA bhAvo dharAvatuM hoya te batAvatAM zrImadjI pharamAve che. kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mekSa abhilASa; bhave kheda aMtara dayA, te kahIe jijJAsa...108 Atmasiddhi zAstramAM thoDA pheraphAra sAthe A ja gAthA bIjIvAra AvI che. je sUcave che ke mokSanI abhilASI jIvane A guNonI keTalI jabaradasta AvazyaktA haze ? pharIne e ja kahyuM. mekSamArgane adhikArI kevo hoya ? pUrvapadanuM vivecana te AgaLa karI AvyA chIe. kodhAdi kaSAya jenAM zAMta thayA che. arthAt rAga-dveSanI maMdatA pravarte che. sarva AzA-abhilASAothI para thaI niraMtara mokSanI bhAvanA aMtaratamamAM ramyA kare che. saMsAranA paribhramaNane thAka lAge che. saMsAranAM sukha te vyartha che. sukhAbhAsa che. duHkhanA adazya pardA pAchaLathI AvatA sukha che. te jIve anaMtavAra bhogavyA pachI paNa kaMIja pAmyuM nathI. AvI aneka prakAre vicAraNA jene satata cAlatI hoya tevA jijJAsu jIvanuM eka viziSTa lakSaNa A gAthAmAM batAvyuM. "aMtara dayA chakAya jIvanI dayAnuM pharamAna zrI prabhue karyuM che. e chakAyamAM pote prathama che. pite arthAt AtmA. je AtmAnI dayA karI zake te ja chakAyanI dayA karI zake. jene bIjA zabdomAM svadayA kahIe. jayAM sudhI jIva pAtratA keLavavAnI dazAmAM hatA tyAM sudhI prANadayA sudhI ja sImita hate. paNa have te mokSanA mArge prayANa AdaryuM che tethI svadayA, aMtaradayA pragaTa thaI ja hoya evA jIvane samaya-samayanI atyaMta jAgRti vartAtI hoya. AtmA kayAMya viSayakaSAyathI raMjita na thAya. rAgAdithI malina na thAya, vibhAvathI na kharaDAya. tenI takedArI palapala pravartatI hoya. Ave jAgRta jIva, svabhAvanI pariNatimAM ja pariNamavAnAM puruSArthamAM hoya tethI hiMsAdinAM bhAva tenAM AtmapariNAmamAMthI utaratAM jatAM heya. kamekame te sArAye vizvamAM AtmAnAM darzana karato thaI jAya. pachI na te aMtarathI vRttionI malinatA rahe ane na te bAhya vyavahAramAM pApa-prapaMcanI bhAvanA rahe.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAti veSane bheda nahi 267 te kaI jIvane haNe nahI, eTaluM ja nahIM, tenuM dIla paNa na dubhAve. pratyakSa ke parokSa rUpe koInuM paNa ahita tenAM hAthe na thAya. jANyaajANe temanAM bhAvamAM sva-para hitanI kAmanA ja vartatI hoya. mAra mAra karate kaI duzmana Ave te paNa pite eTalI zAMti ane sthiratA dhAraNA karI hoya ke eka saMvADAmAM paNa ugratA na jAge. Avela zatru pANI-pANI thaI jAya, aneka saMtanAM jIvananA evA prasaMge ApaNe sAMbhaLyA che ke game tevA prasaMgomAM paNa temane durbhAva jAge ja nahIM. nAnaka pitAnA ziSyo sAthe jaI rahyAM hatAM. eTalAmAM teone kaI vidhI AvI gALo bolavA mAMDe. guru nAnaka sthira che, zAMta che. kazeya pratirodha karatAM nathI. pratikriyAnI kaI bhAvanA cittamAM uThatI nathI. sAthe rahelA zikhe herAna thaI gayA ! gurudeva kAMIka te bole ! Ane reke ! uttara Apo! paNa guru nAnaka jemanuM nAma e te prasanna mudrAmAM, aMtaranAM uzakerATa vinA pilA AvanArane AzIrvAda Ape che. A che svadayA, aMtaradayA, bhAvadayA. jenA aMtaramAM svadayA vaNAI gaI che. tenA vyavahAramAM anya jIve pratye anukaMpAnA dhodha vahetA hoya. ane tyAre ja e jIva mekSamArgamAM pragati karI zake che. basa, te gAthAmAM batAvelA guNe, mokSamArganAM adhikArI jIvanAM guNa che. ApaNe e jANavuM hoya ke mokSanI ArAdhanAne gya banyA. chIe ke nahIM? te A mITara che. tenAthI mApI levuM ghaTe. svayaMnuM pRthakkaraNa A gAthAthI karI laIe. te svane khyAla AvI jaze. AvI yegyatA dharAvanAra sAdhaka bahu zIdhra Atma vikAsa sAdhI zake che. kaI rIte te avasare-
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ ...vaheM aMtara zegha ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya cha samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyagrajJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, egya upAdAnanI apekSA rAkhe che. jayAM sudhI upAdAna taiyAra na hoya, tyAM sudhI ArAdhanA thaI zake ja nahIM. vaLI upAdAna taiyAra thatAM yeAgya nimitta paNa maLyA vagara rahe nahIM. jIvane puruSArtha upAdAnanI taiyArI mATe ja hoya, nimitta prApti mATe nahIM. ( upAdAnanI taiyArI satata puruSArtha mAgI le che. aMtarane yathArtha puruSArtha jAge, niraMtara thatuM rahe te ja upAdAna taiyAra thAya che. vyAvahArika kSetre, koIpaNa prakAranI viziSTa gyatA prApta karavI hoya te keTalA varSone parizrama? DaoNkaTara, vakIla ke enjiniyara banavA mATe 17-18 varSa sudhI niraMtara parizrama! kaI bALaka S S. C. pAsa thayA pachI ema kahe ke dasa varSathI bhaNI rahyo chuM. mAre vizeSa gyatA te prApta karavI che paNa have be-cAra varSa visAme laI lauM pachI AgaLa abhyAsa karIza! e bALaka AgaLa vadhI na zake. tene eka varSane paNa vizrAma na apAya. baMdhuo ! jIvanuM upAdAna taiyAra karavA mATe paNa eka-be varSa nahIM paNa eka-be bhava sudhI prabaLa puruSArtha ke anivArya che. upAdAna arthAt jIvanI viziSTa gyatA. mekSa sAdhaka jIvanI yogyatA kevI hevI joIe. te zrImadjIe Atmasiddhi zAstramAM batAvyuM. jenA kaSAye zAMta thayA che, mokSa sivAya anya spRhA jene rahI nathI, saMsAra duHkharUpa bhAsyo che, bhAvadayAthI bharapUra aMtara, karuNAmaya
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ vate aMtara zodha 269 banyuM che. ATalA guNothI raMgAyela AtmA, upAdAnanI pUrNa taiyArI karI cUkyo che. have tene mAtra uttama-nimittanI apekSA che. ane uttama nimittane vega thatAM, jijJAsu jIvanAM AtmapradezamAM je ghaTita thAya che te zuM? zrImaddajI pharamAve che - te jijJAsu jIvane, thAya sadaguru bodha; te pAme samakitane, vate aMtara zodha...109 gya jIvanI yegyatA ja, sarunAM vegane kheMcI lAve che. A jIva nagaramAM hoya ke vanamAM, paNa tene mArgadarzaka maLI rahe che. jyAM tyAM bhaTakavAnuM baMdha thAya che. sat rAhe cAlavAno puruSArtha rUpa tatvane bodha saddaguru tene kare che. | sarva prathama te pote AtmA che. ane jagata jaDa che. AtmA caitanya svarupI ane te sivAyanAM anya pAMca dravyo jaDa. cetana tathA jaDa baMne nija-nija pariNamanathI ja pariName. eka dravya bIjA dravyarUpa pariNata thaI zake nahIM. cetananuM pariNamana cetanamAM ja cetanarUpe thAya, pitAnAM jJAnAdi guNarUpe thAya, jaDanuM pariNamana jaDamAM ja thAya, varNAdi guNarUpe thAya. baMne dravya sarvataH svataMtra, baMnenA asAdhAraNa guNe svataMtra. jaDamAM thatA parivartanamAM cetana kazuM ja karI zake nahIM, cetanamAM thatI avasthAomAM jaDa kazuM karI zake nahIM. Ama bane dravya eka kSetrAgAhI rahetAM hovA chatAM paNa, saMpUrNa rUpe svataMtra hevAnAM kAraNe, ekabIjAmAM kaMI karI zake nahIM. | sadagurune A bedha pAmyA pachI, jijJAsu sAdhaka aMtavicAraNAmAM utare. nija aMtaramAM kevA bhAve pravartI rahyAM che. te UMDANamAM jaI tapAse. svadravya AtmA, sarva padravyathI bhinna che. jaDamAM thatI paryAye te mArI paryA nathI. te sarva paryAyathI huM bhinna chuM. dravyakarma, bhAvakarma ke nekamarUpa huM nathI. e traNeyathI judo trikALI caitanya, mArUM svarUpa. dehArirUpa huM nathI, mATe dehamAM thatAM Adhi-vyAdhi-upAdhi
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 huM AtmA chuM paNa mArA nathI. huM to pUrNa AnaMdaghana jJAna svarUpI, zuddha, nirmaLa Atmatattva chuM. Ama Atmatatva para thatI UMDI vicAraNAnAM kAraNe potAnA svarUpanI pratItinI sAthe-sAthe, mahAna upakArI gurudeva, jemanAM nimitte sAdhakamAM AvI vicAraNuM pragaTAvI, temanA pratye zraddhA, bhakti jAgRta thAya che. temanAM vacanomAM ruci pedA thAya che. Aja sudhI saMsAranA bhAve saMsArarUpa pariNatimAM savanI pariNati mAnI, paramAM rAcatAM jIvane sadguru nAM upadezanI ruci pragaTa thaI na hatI tevI apUrva ruci jAge che. Ata puruSamAM ananya zraddhA bhakti jAge che. zraddhAnAM bhAvathI AtmA etaHprota thaI jAya che. arthAt vyavahAra samyaktva nI prApti thAya che. Avo zraddhAthI sabhara jIva eka bAju te sadagurunAM caraNanI bhaktithI AtmAne haLukamI banAvate jAya che. tyAre bIjI bAju pitAnAM aMtaramAM utarI jAya che. bAhyadaSTine baMdha karI aMtaranAM cakSune bolI, nijanuM saMzodhana kare che. jIva haMmezA bahAranAM jagata sAthe ja saMkaLAyele rahyo che. bahAra zuM-zuM thaI rahyuM che te jANavA-jevAnI jeTalI jijJAsA jIve Aja sudhI sevI hatI. tevI nija aMtarane jANavA mATe sevI no'tI. paNa gurudevanAM parama zAMta rasamaya, bodhavacane zraddhAmAM samAtA, sAdhaka nija aMtaranI zodha karavA mAMDe ! prathama deSa te e ja jaNAya ke Aja sudhI paramAM ja svabuddhi rahI. svane samajyA vagara, paranAM piSaNaarthe ja sarva pravRtti thatI rahI. jIva tyAM ja bhUle ! tethI ja bhaTakya ! parama pitA paNAnI mAnyatAnA kAraNe ja paramAMthI pala mAtra paNa dUra khasI zake nahIM. ane pariNAme svanI sanmukha thaye nahIM. have saguru jevuM mahAna AlaMbana maLyuM che. te svanI zodha karI. svamAM sthira thaI svAnubhUti karavI che. sAdhaka. ne AvI adamya utkRSTa bhAvanA jAgRta thAya che. ane te svAnubhUtine pAmavA svAnubhUtine AsvAda levA prayatnazIla bane che.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ vate aMtara zodha 271 basa ! have sAdhaka, mArge caDI gayuM che. AgekUca thaI rahI che. pI chehaTha karavAnI nathI. mArga mUkavAnuM nathI. raste thAkavAnuM nathI. adamya utsAha ane parama prasannatApUrvaka thayela prasthAnane pragatinAM rahe ati vege AgaLa dhapAvavAnuM che. tenAM pathane prazasta karanAra saddaguru tenI sAthe ja che. tethI have bhUla nathI, bramaNa nathI, sanI keDIe sAdhaka cAlyA jAya che. A sAdhaka, sadgurunAM caraNane sevato jijJAsu sAdhaka, AtmabhAvanAM prakAzamAM kevA adbhuta ratnane pAme che te avasare
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ lahe zuddha samApta ...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavyajI samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana, samyagrajJAna ane samagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA e ja jIva karI zake che ke jenAM aMtaramAM Apta puruSanI zraddhA, AjJA, rUci ane teo pratye bhakita jAgRta thaI che. prathama zraddhA jAge, te ja teonAM upadezanI ruci jAge, te upadezane anusaravAnAM bhAva jAge. paNa je zraddhA ja na hoya te AjJAnuM pAlana thaI zake nahIM. jeTalI kacAza zraddhAmAM eTalI ja kacAza AjJApAlanamAM, sarva-sarvadazI jinezvara deva pratye hRdayapUrvaka zraddhA hoya, temanAM kahela vacane sarvathA satya ja hoya, A daDha vizvAsa hoya te, prabhue pharamAvela AjJAnuM ArAdhana sahaja banI jAya. e ja rIte gurudeva pratyenI zraddhA paNa aTala haya, acala hoya te teonI AjJA ArAdhavAmAM paNa vilaMba na thAya. baMdhuo ! ApaNe ApaNI zraddhAne tapAsavAnI jarUra che. je zraddhAmAM kacAza haze te nizcaya samyakatva te dUra rahyuM, vyavahAra samyaktva paNa nahIM thAya. jyAre aMtaHkaraNa nuM UMDANa deva-guru pratye e bolaze ke 'tvameva sarca-tvameva sarcatyAre ja aMtaranA paTa khUlaze, aMdhakAra ulecAze, samyaktvayeta jhaLahaLI uThaze ! ahI gya-supAtra-jijJAsu sAdhaka AvI aTala zraddhA dharAvI rahyo che. aMtaranAM eka-eka tAramAMthI zarIranAM reme-romamAMthI zraddhA TapakI rahI che. AptapuruSanI zraddhA bhaktirUpe vyavahAra samyaphavanI prApti thaI cUkI che. tethI have gurudeva, AvA yogya AbhAne nizcaya samyaktvanAM
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ lahe zuddha samakti te ra75 purUSArtha tarapha laI jAya che. gurudeva nAM aMtaHkaraNamAM ziSya pratye bhArobhAra hita bharyuM che tethI teo cAhe che ke ziSya zuddha samaktine pAme, ArAdhaka bane, ratnatrayanI utkRSTa ArAdhanA karI le. tethI ja nizcaya samyakatvanAM kAraNarUpa vyavahAra samyaktvanI carcA prathama karyA pachI, have nizcaya samyaktva samajAve che. nizcaya samyakatva eTale zuM ? arihaMta paramAtmA, anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtavIrya ane anaMtasukha mAM nizadIna jhUlI rahyAM che. teo A guNanI saMpurNatAne anubhavI rahyAM che. e guNenuM aze anubhavavuM te che nizcaya samyaktva. aMze eTalA mATe ke sAdhakanAM maulika guNa saMpUrNataH pragaTa thayAM nathI. jyAre mehanIya karmane saMpUrNa kSaya thAya tenI sAthe traNa ghAtikarmo ne paNa kSaya thAya, tyAre ja anaMta catuSTaya pUrNarUpe pragaTa thAya che. tyAre ja e guNenAM saMrpaNa AnaMdanI anubhUti thAya che. paraMtu A ja guNanuM aze pragaTa thavuM e ja che nizcaya samyakatvatethI nizcaya samyaktvanI dazAmAM guNonI anubhUti paNa AMzika ja hoya che. jInezvara prabhu je anubhUtimAM rAcI rahyAM che, jemAM teonI niraMtara ramaNatA che tevA utkRSTa anubhavane aMza maLI che te ja nizcaya samyaktva ! baMdhuo ! anubhavI mahApuruSe samyaktvI jIvane jinezvaranAM laghu naMdana kahe che ! kevuM suMdara saMbaMdhana ! bheda vijJAna jagyI jinhake ghaTa sItala citta bhayI jima caMdana keli kare siva mAmai jaga mAMhi jisake laghunaMdana satya sarUpa sadA jilphakai pragaTayI avadAta mithyAta nikaMdana sAMtadasA tihukI paricAni kare kara jori banArasI vaMdana... bhAga-2-18
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 huM AtmA chuM kavivara banArasIdAse, AvA samakitI jIvane vaMdana karyA che. teo kahe che. jenA aMtara-ghaTane viSe bheda-vijJAna jAgRta thayuM che. citta jenuM caMdana jevuM zItalIbhUta thaI gayuM che. evA jInezvaranAM laghunaMdana, zivamArgamAM krIDA karI rahyAM che. mithyAtvane mULamAMthI ja ukheDI nAkhI, nija satyasvarUpane pragaTa karyuM che. teonI zAMtadazAne jANuM, be hAtha jeDI banArasI vaMdana kare che. - samyaktvI jIva paNa sAmAnya che mATe vaMdanane gya bane che kAraNa te jInezvaranAM laghunaMdana che. jhADanA nAme phaLa vecAya tema jInezvaranAM mahimAne jANatAM ja, samyaktvanAM mahimAne paNa samajI ja zake zrImaMta ke AbarUdAra bApanAM dIkarA tarIke oLakhAvavAmAM paNa mANasa gaurava anubhave che te jinezvaranAM naMdanarUpe oLakhAvavAmAM keTaluM gaurava? baMdhuo! AvuM gaurava pAmavAnuM saubhAgya ApaNane kayAre maLaze? aMtaramAM eka nizcaya karIe, prabaLa jijJAsA jAgRta karIe ke saMpUrNa vItarAgatAnI prApti arthone pracaMDa puruSArtha te nathI karI zaktA, paNa jinezvaranAM laghunaMdana kahevaDAvuM evI samyaktvadazAnI prApti te jarura thaI zake ! A bhavamAM ja evo puruSArtha karI lauM ke jethI samyakatva pAmyA vinA te bhava pUrNa na ja thAya. upakArI gurudeva zuddha samyakatvadazA pragaTa zI rIte thAya te batAvatA kahe che - mata dazana Agraha tajI, vate saddaguru lakSa; lahe zuddha samakita che, jemAM bheda na pakSa...110... amuka mata, paMtha ke saMpradAyanI mAnyatAthI mekSa che e kadAgraha jene nathI. je satyane grAhaka che te jIva sadgurunI AjJAne ArAdhaka banI zake che. mata-paMthane Agraha dharAvanAra jIva kadAgrahI hoya che. jenuM vivecana AgaLa ekathI vadhAre vAra thayuM che. mata-paMthamAM dharma nathI. dharma AtmAne svabhAva che ane te AtmAmAMthI ja pragaTa karavAnuM che. mATe satyano Icchaka jIva maMta-paMthanI mAnyatAne vaLagI na rahe, temAM kadAgraha
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ lahe zuddha samakti te 275 na seve. mata-pathane gauNa karI sadgurunI AjJAnI ArAdhanA mATe ja utsAhI rahe e te kahe abhukriemi ArohaNae. ArAdhanA karavA huM upasthita thayela chuM, tatpara thaye chuM. tethI e jIva sadgurunAM caraNamAM, nirmaLabhAve samarpita thAya che. mana-vacana-kAyA traNe bhegathI AjJAne ArAdhe che. sadagurunAM mAhAbhyane e jANe che. sadguru pite nizadIna AtmAmAM jhUlI rahyAM heya. parabhAvenI prIti te kayAranIya chUTI gaI hoya, svAnubhavanI anupama mastI teo mANatAM hoya, je khuda mANI zake te ja anyane paNa ApI zake. jijJAsu sAdhakanAM aMtaramAM sapurUSanuM citra spaSTa hoya. te jANute heAya kesapuruSa te ja ke jehane Atmapaga ja aTala che, anubhava pradhAna ja vacana jenuM, zAstra-zrutie paTala che; aMtaraMga ichA rahita jenI gupata AcaraNuM sadA. nindA-stuti zAtA-azAtAthI na mana sukha-dukha kadA.. AtmAne svabhAva che upayoga. sapuruSane upayoga AtmAmAM ja hoya. bAhyapravRtti bIjI karavI paDatI hoya te kare chatAM "AtmA chuM." nI pratIti teonI aTala hoya. parabhAvathI bhinnatAnI pratIti kSaNika ja nahIM, satata vartatI hoya. nijAnubhUtine AnaMda mANatA hoya tethI teonAM mukhamAMthI nIkaLatA vacane anubhavathI rasAyelA heya. mAtra granthanA zabdonuM raTaNa karI lIdhuM hoya tevuM na bane. vaLI AvA saMta vyavahArika daSTie kadAca ghaNAM zA na bhaNyA hoya, paNa emanAM mukhamAMthI nIkaLatA vacane eTalA prAmANika hoya ke zAstramAM ethI juduM kazuM ye na hoya. eTaluM ja nahIM AtmAnubhUtinI keTalIka vAte te zAstramAM paNa jovA na maLe tevI temanI pAsethI maLe athavA temanA pratyakSa jIvanamAM jovA maLe. vaLI sarva pRhA-kAmanAothI para, mAtra niSkAma bhAve jIvananI carcA-kazAya daMbha ke dekhAva vinA aMtaraMganAM nirmaLabhAve sahitanI vartatI hoya. AvA saMte eTalA saraLa ane nikhAlasa hoya ke, samAja
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 huM AtmA che. mAnya AcArone dekhADo karavAmAM teo na mAnatA hoya. paNa aMtaranI nirmaLatA jemAM jaLavAI rahe, vadhatI cAle, tevI caryA sahaja temanI banI gaI che. ane tethI ja pitAnAM jIvana AcArathI samAja tenI nindA karaze ke prazaMsA e vikalpa paNa temane nA uThe! Aje A yugamAM paNa bhAratabhUmimAM AvA puruSe kayAMya dUra-sudUra pradezamAM, uranAM ekAMte, nirjana vanamAM gupta sAdhanA karI rahyAM haze, jenI jagatane jANa paNa nathI. saMtene evI spRhA paNa nathI ke kaI temane jANe. - hamaNAM ja traNa-cAra varSa pahelAM ja jemaNe dehatyAga karyo evA eka saMta mahArASTramAM thaI gayA. kharekhara jeoe bahArathI sanyasta svIkAryuM na hatuM. gRhasthAzramI hatAM. jIvananI pharaja purI thatAM gharathI dUra eka nadInA kinAre AvyA, tyAM temane Water Supply mATe banAvela eka nAnI, avAvarU rUma jevAmAM AvI. te rUmane vaparAza na hate. keIkanI paravAnagI laI te rUmamAM e besI gayA. bahAra nIkaLyA ja nahIM. zarIra para mAtra eka vastra. ghaNAM samaya pachI eka vyaktine jANa thatAM te tyAM AvavA mAMDe. pelA saMtane roja ekavAra dUdha levA mahAprayatne samajAvI zaka, ane reja dUdha lAvI devA mAMDe, rUma bahArathI baMdha rahe. A mANasa dUdha ApavA jAya tyAre khale, dUdha aMdara mUkI baMdha karI de. vIza kalAke pharI khUle. kyAreka dUdha pIdhA vagara paDayuM ja rahe. kalAko ane divasa sudhI AtmadhyAnamAM lIna heya. keTale samaya gaye tenI khabara na hoya, bhUkha ke duHkhanI paravAha na hoya. thaDe vakhata rUmamAM maccharane upadrava rahyo. macchara eTalAM ke temanAM AkhA zarIra para patharAI gayA. zarIra dekhAya nahIM, jANe mAkhIone rahevAne madhapUDe. paNa avicala bhAva. teone jANa paNa na hoya. e upadrava dUra thatAM uMdarane upadrava vadhe.Akho divasa nAnI evI rUmamAM saMtanI sAthe rapa-30 uMdare saMtanA zarIra para caDa-utare paNa nizcalabhAve beThelA saMta jANe pattharanI pratimA, are! dUdha to uMdare ja pI jAya. chatAM saMtane bhAna nahIM. upasargo-pariSato sAme pratikAranI kaI bhAvanA nahIM.
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ lahe zuddha samakti te 277 AvA saMta mahArASTramAM hamaNAM ja thaI gayA. paNa cAra-cha vyakti sivAya keI e temane jANyA nahIM. paravAha paNa netI temane ke koI jANevaMde ke pUje. baMdhuo ! A che gupta AcaraNa-gupta sAdhanA. pite sAdhaka che. evI paNa keIne jaNAvavAnI IcchA temane na hoya. vaLI keTalAka gRhasthAzramamAM rahI ke tyAgI jIvanamAM rahI, uttama sAdhanA karatAM hoya che. jenI koIneya khabara nathI hatI. jenI bhAvanA ati uttama heya. zarIrasevAmAM ane AtmAArAdhanAmAM lokonI najare te mAtra teonuM sevAkArya ja dekhAya paNa e saMta kharekhara AtmAmAM keTalA UMDA utaryA che, AmAnAM atala UMDANane mApI AvyA che, enI jANa koIne na hoya. bahArathI vyavahAramAM heya. aMtarathI AtmAmAM hoya. . baMdhuo! mArA anubhavanI vAta kahuM. jemanA mATe huM atyaMta gaurava anubhavuM chuM evA mArA parama upakArI guNIjI pUjya bApajI paNa AvA ja aMtaraMga sAdhaka che. bahArathI jotAM samAja sAthenA vyavahAramAM, ziyA-parivAranI pharajomAM, vyAkhyAna Adi pravRttiomAM vyasta dekhAya. paNa e badhAM ja vyavahAramAM emanuM citta sadA AtmabhAvamAM ramatuM heya. samatA ane sahiSNutA te amApa. Aja lagabhaga 32-33 varSathI azAtA vedanIyane udaya haMmezA vo-oche aMze teonAM dehamAM varyA ja kare che. chatAM kadI A dhyAna nahIM. viSamatA nahIM. na te dehanI mUccha. na ziSyA parivAranI mUcha ! basa nija mastImAM masta-sarvathI nispRha. paThana-pAThananAM bahu ja ochA ge maLyA; chatAM paNa temanAM mukha mAMthI jharatI amIdhArA jyAre vyAkhyAna rUpe ApaNe jhIlIe tyAre jarUra ApaNA aMtarane e sparzI jAya, kAraNa teonAM Atma anubhavamAMthI nIkaLatA eka-eka bhAve eTalA gUDha chatAM spaSTa ane saraLa hoya ke sIdhA AtmAne ja Touch kare. baMdhuo ! A anubhava te tamane paNa thayuM haze ke temanA pravacanamAM phUTatA bhAve keTalAM aMtara spazI hoya che ! teone Atma anubhava UMce che. paNa AcaraNuM
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 huM AtmA chuM gupta che. sAmAnya jana jene samajI na zake. te puruSanI AcaraNa AvI ja hoya, ane tethI ja mAnasika sukha-duHkha ke zAtA-azAtAthI teo para thaI gayA hoya. AvA sadagurunI AjJAnAM atUTa vizvAse jijJAsu ziSya vatye jAya te te zuddha samakita dazAne prApta kare ja kare. jemAM zaMkAne sthAna nathI. sadgurunAM upadeza para, AjJA para yathArtha zraddhA bhAve ciMtana thAya tethI paradravya pratyenI Asakti tUTatI jAya. jema-jema svanuM ciMtana vadhe tema-tema paranuM ciMtana ghaTe. aMte jyAre AtmA dehanuM bheda vijJAna pragaTa thaI jAya tyAre, bahAra bhaTakatI vRtti aMtaramAM sthira thaI jAya. pachI tene kayAMya bahAra javAnI jarUra ja na rahe. pitAmAM paDelI aciMtya-gupta zaktione khajAne, te vRttione pitAmAM ja rokI rAkhe. jyAM svasaMvedana thAya. tenA AsvAdamAM ja AtmA lIna banI jAya. basa A ja che nizcaya samyaktva. AvuM samyakatva eka ane akhaMDa che. temAM na to kaI bheda ke na to kaI pakSa. samyaktvanAM jeTalAM bhede batAvyA te badhAM ja vyavahAra daSTie. zAstromAM rucirU5 samyaktvanAM bheda batAvyA che. te 1, AjJA samyakatva. 2, mArga samyakatva. 3, upadeza samyaktva. 4, sUtra samyakatva 5, bIja samyakatva. 6, saMkSepa samyakatva. 7, vistAra samyakatva. 8, artha samyaktva. A ATha samyakatva tenI utpattinI daSTithI batAvyA. game te kAraNe samyaktvanI utpatti thaI zake che. paNa A badhAM ja vyavahAra nI daSTie bheda che. bIjA be bhedo kahyAM te 1, avagADha samyakatva 2, paramAvagADha samyaphatva. avagADha samyapha arthAt kSAyika samyakatva. sAta prakRtinAM saMpUrNa kSayarUpa cethA guNasthAne thayeluM te kSAyika samyaktva. je cothAthI bAramA guNasthAna sudhI hoya che. ane paramAvagADha te paNa kSAyika samyakatva ja che. paNa te teramA guNasthAnavata jIvane che. tyAM jJAna, darzana ane vIrya paNa anaMtarUpa pragaTa thai cUkyA che. paNa cethAthI bAramA sudhInAM kSAyika
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ lahe zuddha samakti te 279 samaktine tathA teramA guNasthAnanAM kSAyika samakitane anubhava eka sarakho ja che. temAM kaMI ja bheda nathI. mATe ja zrImadjI gAthAmAM pharamAve che jemAM bheda na pakSa suyogya sAdhaka saddagurunI AjJAnI saMpUrNa ArAdhanA sAthe AvA zuddha samyakatvane prApta kare che. jemAM anaMta catuSTayane AMzika anubhava jIva kare che. AtmA svarUpanI ramaNatAne AnaMda lUMTe che. svAnubhavanI mastImAM magna banI jAya che. svasaMvedananI anubhUti dazAmAM ramamANa rahe che. jIva vikAsanA mArga para AgaLa vadhI rahyo che eka pachI eka sopAna pAra karI rahyo che. have pachInuM sopAna karyuM te avasare.
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atma-ciMtana.... "huM....AtmA chuM huM...AtmA " anAhArapaNuM....e mAro svabhAva... huM..caitanya AtmA AtmAne AhAra joIe nahIM. AtmA nijaguNemAM paripUrNa che. jJAnAdi svabhAvane dhAraka che...pitAnA jJAnAdi guNene e anubhave che....AtmAne....jJAnAdimAMthI ja rasa maLe che....nijanI anubhUtinA rase. jJAnAdi guNenI vRddhinI sAthe AtmAnuM piSaNa thAya che... AhAra... jaDa pugele che... pudgalacaitanya AtmAne saMtoSI zake nahIM.caitanyane..cetanAnI anubhUtimAM..saMteSa che.zarIra jaDa che.... jaDanA piSaNa mATe...jaDanI AvazyaktA heya....jaDa zarIrane poSavA jaDa zarIrane saMbhALavA , jaDa zarIranI vRddhi mATe AhAranI AvazyaktA che....A caitanya AtmA jaDa zarIrathI nirALa thaI jAya, jaDathI bhinnatAne anubhave, AhAranI AvazyaktA na rahe.... zarIrane....AhAranI jarUra che. paNa temAM vRttione bheLavavAnI jarUra nathI.rasavRttine choDI....anAsaktabhAve....AhArane grahaNa karavuM...AtmA ....anAhAraka padane pAmI zake che. huM caitanya huM....anAhAraka AtmA....mAre....mArA svarUpane pAmavuM che -anAhAraka padanI prApti mATe tapazcaryA....aNamela sAdhana che...jema -jema tapazcaryAmAM daDhatA..., tapazcaryAmAM ugratA Ave che.... kaThinatA Ave che..., tema tema anahAraka padane prApta kare che....mAre..mArA anAhAraka padane.... prApta karavuM che. zarIranI AsaktithI dUra thavuM che.mATe vadhu... ekAgra thaI...vadhu UMDANamAM jaI sthiratA sAthe...AtmAnuM ciMtana huM...AtmA chuM.huM... AtamA chuM." ... "zAMti "zAMti". "zAMti
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ ..anubha, lA pratIta ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna, ane samyagacAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, Atma anubhavanAM UMDANamAM laI jAya che. AtmAmAM jeTalI sthiratA vadhAre, anubhava eTale ja UMDe, ane anubhavanuM UMDANa vadhatuM jAya. tema Atma sthiratA vadhatI jAya. baMne a nya che. mAnasika dharAtala para thayelA, sukha-duHkhanA anubhavonuM paNa ema ja che. je anubhava hRdayane vadhu spazI gayo hoya, te sukhane hoya ke duHkhane paNa lAMbA samaya sudhI smRtimAM jaLavAI rahe che. are ! keTalAMka anubhave te jIMdagI paryata yAda rahI jAya che. mAnasa parathI bhUMsAtA nathI. paNa je kaI anubhava mAtra uparachalle hoya, aMtara sudhI na pahoMce hoya te Aje anubhavAyeluM kAle bhUlI javAya che. AtmAnAM anubhavanI vAta paNa evI ja che. kSAyika samaktirUpa UMDe anubhava, kadI bhUMsAtuM nathI. e te jIva sAthe haMmezA rahe che. mekSe jAya te paNa jIva sAthe laI jAya che. paNa mAtra darzana mehanIyanI prakRtione dabAvI dIdhI hoya eTale ke upazama ja karyo hoya te te mAtra eka aMtamuharta jeTalo kALa mAMDa TakIne rahe, pachI AtmAnI e anubhavadazA visarAya jAya che. upazama samakti AtmAne anubhava karAve jarUra paNa temAM sAyika samakti jeTaluM UMDANa ane sthiratA nathI hotA. are ! buddhigamya tane samajavA mATe paNa buddhinAM UMDANa ane sthiratAnI AvazyaktA hoya che. jaDa jagatanAM rahasya paNa buddhimAna mANaso ja samajI zake. badhAnuM e gaju nahIM. game teTalI mahenata karyA pachI paNa
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 huM AtmA chuM a5 buddhivALo mAnava jaDa tane paNa na samajI zake. vaLI sthiratA paNa keTalI joIe ? Aje vaijJAnikoe jaDa-jagatanAM rahasya ne ukelI jagatanA sAme dharI dIdhA. temAM tenI sthiratA keTalI ! AkhAye vizvane visarI jaI, mAtra pitAnAM prayogamAM ja lIna thaI jAya. tyAre ja AvA buddhimAna mANaso paNa e rahasyane pAmI zake! te baMdhuo! AdhyAtmika jagatanAM rahasyanAM anubhava mATe paNa UMDANa ane sthiratA Avazyaka che. ahIM vyavahAra samyatvathI nizcaya samyaktvanI yAtrA ziSyane karAvyA pachI, UMDI anubhUtine ekavAra AsvAda mANe lIdhe che evA sAdhakanI dazA kevI hoya te have kahe che, vate nija svabhAvane, anubhava, lakSa, pratIta, vRtti vahe nijabhAvamAM, paramArthe samakata...111. sAdhakane bheda vijJAna thayuM. deha ane AtmAnI bhinnatA, vastra ane zarIranI bhinnatAnI jema pratyakSa anubhavI. svane sAkSAtkAra thaye. svarUpa dazAnuM prAgaTya te eka samayamAM thayuM ane pachI tene niraMtara pravAha paNa rahyo. chatAM samyagadarzanI jIva paNa saMsArI che. sarva karmathI rahita nathI thaye. tethI karmajanya upAdhio te tene hoya ja. vaLI tenI citta-dazA sva-saMvedanathI raMgAyelI hovA chatAM, cittane anya kAryomAM pravRta thavuM paDatuM heya. ahI AvA jIvanI vyAvahArika bhinna-bhinna avasthAomAM cittanI dazA, arthAt AtmadazA kevI vartatI hoya te bahu ja sarala ane saceTa rIte batAvavAmAM AvyuM che. Atmasiddhi zAstranI sarva gAthAo anupama che, chatAM samyaktvI jIvanI dazAne adbhUta citAra A gAthAmAM ApavAmAM Avyo che. A gAthAne yathArtha rIte samajanArane svayaMnI dazA kevI che. te keIne pUchavA na javuM paDe ! prathama batAvyuM ke nija svabhAvane anubhava vartate hoya ! kayAre ? samyaphavI jIva nivRttinI kSaNamAM heya. kaI paNa kArya rahita mAtra nivRtti hoya te samaye tenuM samagra lakSa Atma svabhAvane anubhava karavAmAM ja hoya
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava lakSa pratIta ra3. te svAtmAmAM UDe utarI jAya, citta bIje kayAMya na hoya. pite pitAnAmAMthI ja AnaMda lUMTavA mAMDe. nijanA anubhava sivAya anya dazA tenI na hoya. sAmAnya rIte mAnava nivRttinAM samaye, mane raMjananAM sAdhane zodhata hoya. samaya pasAra karavAnA AlaMbana zodhatA hoya. keIpaNa prakAranAM sAdhana ke AlaMbana sivAya AnaMda meLavatAM mAnava zIkhyo nathI hotuM. kaMI ja nA maLe te bhUtakALanI smRti ane bhaviSyanI kalpanAnAM vicAromAM garakAva thai jAya. evA vicAromAM kalAkonA kalAke pAsa karI nAMkhe paNa eka kSaNa mATe paNa te pitAmAM jaI na zake. pitAmAMthI AtmAne anubhava mANu na zake. jeNe kadI AtmAnaMdane mANyuM nathI te nivRttimAM paNa kayAMthI mANI zake ? aDI te nijAnaMdanI anubhUti karI cUkela samakitI sAdhakanI vAta che ke nivRttimAM tenI samagra cittadazA AkhAye saMsArathI virakta thaI mAtra nija AtmAmAM ja ramatI hoya. ekavAra je nijAtmAnI UMDI anubhUti mANI cUkyuM che tene AsvAda pharI-pharI levA mATe tenI adamya tAlAvelI hoya. tethI te jIva saMsArathI para thavAnI nivRttinI kSaNe meLavavA jhaMkhate hoya, nivRtti maLe ke tenI upaga dhArA nija svabhAvanAM anubhavamAM vartAvA mAMDe. Ama AvA sAdhakanAM cittamAM nivRtti dazAmAM anubhava dhArA vartatI heya. saMsAramAM rahelA jIvane nivRttinI kSaNe te ochI maLe. dehAdi upAdhio che tethI tenI pravRttimAM paNa tene pravRtta thavuM paDe. jyAre samakitI jIva dehAdinI kriyArUpa pravRtti karate hoya tyAre tenuM lakSa nija svabhAvamAM vatatuM hoya. te cokkasapaNe jANatA hoya ke dehAdinI kriyAo te mArI kriyA nathI. mArUM kartavya paNa nathI. huM te azarIri AtmA chuM. IndriyAtIta, tatva chuM. AtmAnAM nija svarUpamAM AvI kiyAone sthAna nathI. paNa A AtmA dehadhArI che. tethI dehanI kiyA karavI paDe che. paNa mAruM lakSa e nathI. mAruM lakSa te mAtra mAre AtmA, e sivAya bIjuM kazuM nahIM. AvI dazA dehAdi pratyenI Asaktine
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 huM AtmA chuM kamazaH maMda karI nAkhe. rAga-dveSane maMda karI nAkhe. tethI ja jJAnI arthAt samakitI jIva pAMca indriyanAM viSaye bhagavate, jagatanI AMkhe dekhAte heya, chatAM tenAthI alipta haya, tenuM lakSa nija AtmA hoya, tethI bhege bhegavatA paNa tene karmabaMdha na thAya eTaluM ja nahIM ! samyaphalhI heya chatAM rAjA hoya, cakavatI hoya, rAjyanI dhUrA vahana karavAnI haiya, prajA pratyenI sarva pharajo bajAvavAnI hoya. ane temAM keI rAjA taraphathI yuddhanI nebata AvI paDe, te rAjAne laDavA paNa javuM paDe. yuddha kare paNa aMtarathI rAjyalipsA na hoya. AtmAmAM pUrNa jAgRta hoya. yuddha te mAruM kArya nathI. je prati pakSI yuddha karavA na cAhe te pote na kare. eTalI taiyArIvALo heya. yuddha karavAmAM rasa na hoya. mAtra rAjA tarIkenI pharajanAM bhAne ja yuddha karavA jAya. aMtarathI e nyAre hAya. tethI ja pravRtti dazAmAM lakSa dhArA vartatI heya. trIjI dhAra te pratIti dhArA. samakitI hoya, tene ATheya karmonAM udaya te vartatA ja hoya. darzanAvaraNIyanAM udaye nidrA Ave. UMgha levI kuMbhakarNanI nidrA na le. paNa uMghamAM paNa te sajAga hoya. jAgI jAya tema nahIM paNa suSuptimAM paNa tene nija svabhAvanI pratIti vartatI hoya. huM AtmA chuM evI spaSTa jANa tene tyAre paNa hoya. bhara uMghamAMthI uThADIne pUcho "tuM keNa che?" te e kaheze "huM AtmA chuM." jema ApaNane ApaNAM nAmanI satata pratIti rahyA ja kare che. uMghamAM keI avAja de te paNa uThIne javAba ApIe chIe. ApaNuM nAma ApaNane eTaluM priya che tathA nAmanI sthiti bahu lAMbI na hovA chatAM paNa tenI pratIti te spaSTa ja che. jeTalI ApaNuM umara thaI, nAmanI uMmara paNa eTalI ja, tenAthI vadhAre nahIM. chatAM janma-janmathI sAMbhaLatA AvyA haIe tema nAmane paricaya vadhAre che. samaktiI jIvane zarIranAM nAmathI paNa vadhAre nija AtmAnI pratIti che. kAraNa AtmA e keI nAma nathI. tenI kaI uMmara nathI. te pote
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ anubhava lakSa pratIta 285 ja che. pitAnI pratIti pitAne hoya ja, hevI ja joIe. jIva bhramaNAmAM bhUlyA che tethI tene khabara nathI ke "huM AtmA chuM." paNa samaktiI te bhramaNAmAMthI bahAra nIkaLI gayA che. AtmAnI UMDI anubhUti karI lIdhI che. nija ne vedI lIdhuM che. tethI suSupta dazAmAM paNa Atma-svabhAvanI pratIti tene rahe che. AtmA bhUlAtuM ja nathI. tethI ja suSuta dazAmAM pratIti dhArA vartatI hoya. Ama samakitI AtmA jIvanavyavahAramAM kaI paNa dazAmAM hoya. Atma-vismaraNa tene thatuM nathI. anubhava, lakSa ane pratIti rahyAM ja kare che. jJAnIoe kahyuM che - nivRtti dazAmAM anubhavadhAre! pravRtti dazAmAM lakSadhArA ! suSupta dazAmAM pratItidhArA ! AvA jIvanI vRtti bahiraMgamAM heya nahIM tethIja gAthAmAM kahyuM? vRtti vahe nijabhAvamAM paramArthe samakti A jIvanI vRtti AtmabhAvamAM, nija aMtaraMgamAM ja vahyA kare che. ane te dazA ja paramArthathI samakti dazA che. kavivara banArasI dAse paNa Aja bhAva vyakta karyA che-- svAratha ke sAce paramArtha ke sAce citta, sAce sAce naina kahuM sAce jainamatI hai; kAhu ke visaddhi nahi parajAya buddhi nahi, Atama gaNI ne gRhastha hai na jatI hai; siddhi riddhi vRddhi dIsai ghaTameM pragaTa sadA, aMtara kI lachi ajAcI lachayatI hai; dAsa bhagavata ke udAsa hai jagata sauM: sukhiyA sadaiva ese jIva samakitI hai... jene AtmArthanI laganI lAgI che, jemanuM citta paramArtha sAdhavAmAM ja lIna che. satyanAM upAsaka tathA jinezvaranAM sAcA anuyAyI che. badhA sAthe avirodhI bhAvathI varte che. paryAya buddhi nathI. dezavirati zrAvaka ke sarvavirati sAdhu na hovA chatAM nitya AbhagaveSaNAmAM ja rahe che.
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 huM AtmA chuM AtmariddhinI vRddhi thaI rahI che. AtmalakSmIthI zrImaMta che. jagata thI udAsI ane jinezvara caraNanAM upAsI evA samakitI jIva ja sadA sukhI che. AvA samaktiI jIva paramArthane sAdhe che. vaLI temanI dazA uttarottara vikasita thatI jAya che. savikalpaka dazAne TALI nirvikalpa dazAne sAthe che. temAM ja sthira rahe che. A gAthAmAM zrImadjIe samakitI jIvanI uccadazAnuM Alekhana karyuM che. mokSamArgamAM A dazAnuM ja mAhAtamya che. AvI dazA jenI pragaTe tenI dizA savaLI ja hoya. pachI e kadI avaLI dizAe jAya ja nahIM. dazAne pragaTAvI tethI dizA lAdhI gaI A dazAnuM vikasita pagaluM kyAM jaI virAma pAmaze te avasare...
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ udaya thAya tyAretrano..! - vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIvo samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA, AtmaanubhavadazAne satata TakAvI rAkhe che. eka vAra AtmAne anubhava thayA pachI jIva ArAdhaka bhAmAM ja rahyA karato hoya, te e anubhavadazAnI niraMtaratA rahe che. - jIvananI vibhinna avasthAomAM, samakitI jIvane nija svabhAvane rahete anubhava, lakSa ane pratIti. samakitanI vizuddhinI sAthe Atma vikAsanI pragatinA prabaLa kAraNe che. AvA jIvane vikAsa keTale zIvra thAya che. te batAvatA zrImahUjI pharamAve che - vardhamAna samakita thaI, TALe mithyAbhAsa; udaya thAya cAritrane, vItarAga pada vAsa...11ra.... samaktinI vadhatI jatI dazA arthAt AtmAnubhavanI vadhatI nirmaLatA. samakita dazAmAM rahelA jIvane samaye-samaye anaMtAnaMta karmonI nirjarA thatI rahe che. azuddhi ghaTatI jAya che ane vizuddhi vadhatI jAya che. cAritramohanIya karmanI nirjarA paNa thatI rahe che. tethI rAga-dveSanI maMdatA thAya che. A maMdatA jIvamAM rahela mithyAbhAsane TALe che. ahIM prazna thAya ke mithyAtva gayuM ane samakita prakANyuM te pachInI dazAnI te vAta thaI rahI che. te pachI mithyAbhAsa zAne? mohanIyanAM jeTalA bhAve che te badhAM ja mithyAbhAve ja che. samakti thayuM eTale mohanIyanI 28 prakRtiomAMthI mAtra sAta prakRti ja gaI, haju 21 bAkI che. krodhAdi tathA nava nakaSAya.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 huM AtmA chuM temAM samyaktvanI nimaLatA vadhatAM prathama apratyAkhyAnI tathA pratyAkhyAnI kaSAya catuSkane kSINa kare. je prakRtie dezavirati tathA sarvavirati, rUpa cAritranI ghAtaka che. A pravRtio kSINa thatAM cAritrane udaya thAya che. ahIM cAritranAM udayane paNa samajavuM jarUrI che. sAmAnya rIte udaya te karmone thAya che. cAritra kaI karma nathI. te tene udaya kema thAya? udayane artha che pragaTa thavuM. jema prabhAte pUrvAkAzamAM sUryodaya thAya che. ApaNe roja kahIe chIe ke sUryane udaya thayo. eTale zuM thayuM? kaI kAraNe sUrya na banyuM ema nathI. paNa te ApaNI daSTi maryAdAthI dUra hate. nIce hatuM te upara Ave. ApaNuM najare caDe ema AkAzamAM upara AvyA. kevI rIte Avyo? tenI gati niraMtara cAlu ja che. tethI upara Ave. evI ja rIte asta paNa thaI jAya. caMdra, tArAo vagere sarvane ema ja udaya ane asta thayA ja kare che. arthAt apragaTa hoya tenuM pragaTa thavuM te udaya ane pragaTanuM apragaTa thaI javuM te asta. cAritra te kaI karmanAM udayanuM phaLa nathI. tethI ApaNe A zabda prAga ke cAritrane udaya thAya te sUryodayanI jema ja samajavAnuM che ke je cAritranAM bhAve apragaTa hatAM te pragaTa thAya. paNa jema sUryane pragaTa thavAmAM tenI gati kAraNabhUta che tema cAritrane pragaTa thavAmAM AtmadazAnI nirmaLatA kAraNabhUta che. vadhatI jatI AtmasvarUpanI vizuddhi cAritrane pragaTa kare che. sarva mithyAbhAso TaLI jAya che. nekaSAyarUpa mithyAbhAsa rati-arati, harSa-zoka, bhaya, jugupsAnAM bhAve paNa maMda paDatA jAya che. eka saMsAra Asakta jIvane, IndriyenAM viSayomAM jeTalA gamA-aNagamAnAM bhAve hoya tevA samakitIne na heya. cAritravAnane na hoya. hA, tenA A nekavAne sarvathA kSaya nathI thaye tethI tenA jIvanamAM paNa pasaMdagInAM dhoraNe jarUra hoya. amuka game ene amuka na game tema paNa hoya chatAM tenA mATe vyAkU LatA na hoya. AtaMdhyAna na hoya. kSaNika bhAve AvI paNa jAya. chatAM tarata tyAMthI pAcho vaLI jAya, temAM ja paDayo na rahe. evuM ja harSa-zekanAM bhAvenuM, evuM ja
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' udaya thAya cAritrane 289 bhaya-jugupsAnAM bhAvenuM, nimitta maLatAM kSaNika asara thAya, paNa lAMbe samaya Take nahIM. jinezvaranI upAsikA pelI zANa sumati-vItarAganAM caraNamAM jenI ananya zraddhA che. samyakatva bhAvanI ArAdhikA che. Atma-nirmaLatAmAM citta ramI rahyuM che. prabhunAM vacananI pUrNa zraddhA che. zraddhA sAthe AcArane samanvaya thayele che. evI e zrAvikAne pati bahAra gaye che ane AMkhanAM ratna samA, be yuvAna putranuM akasmAte eka sAthe mRtyu thAya che. kSaNabhara to sumati stabdha thaI jAya che. AkhAye jIvanane cahere vikRta thaI gayuM hoya evuM pratibhAsavA mAMDe che. paNa vItarAganAM caraNe jeNe pUjyA che evI ananya zraddhAvAna nArI zeDI ja kSaNemAM svastha thaI jAya che. putrane anya oraDAmAM sapheda cAdara oDhADI jANe suvarAvI dIdhA che ane ubaramAM patinI rAha jotI ubhI che. keTalA samaya pachI pati Ave che. rejanI hasatI nArInuM mukha udAsa jue che. patinAM manamAM prazna "sumati! zuM thayuM? kema udAsa che?" "kaMI nahIM, deva! pADozI sAthe jarA jhaghaDo thaI gayo! are! sumati tuM A bele che? UMce avAje bolatA paNa tane kadI koIe sAMbhaLI nathI. tuM jhaghaDe karI zake kaI rIte? ratnakaMkaNa laI AvI hatI. mane bahu gamyA. meM rAkhI lIdhA. Aje pADezI mAgavA AvyA, paNa mAre netA ApavA. tethI jhaghaDo thayo." "are! pAgala. emAM te jhaghaDe hoya? jenuM hoya te mAgavA Ave te ApI ja devuM joIe ne? pArakuM keTalA divasa rakhAya? ApI de !" ' "nA, paNa, mane ApavA nahIM game, mAre te e ratnakaMkaNa rAkhavA che. bahu game che mane! na ApuM te !' bhAga-2-19
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 huM AtmA chuM "are! Aje tane thayuM che zuM? kayAreya nahIM ne Aje kema AvI vAta kare che!" - "svAmI! kharekhara ! pArakI vastu ApaNAthI na rakhAya? jenI hoya tene ApI devI paDe ?" "hA, hA, temAM pUchavAnuM zuM?" . Apane duHkhana hIM thAya?" "nA, nA, temAM duHkha thavA jevuM zuM che? ApaNuM kAma patI gayuM. samaya thaI gayo. daI ja devA paDe!" ' ema! to cAlo huM ApaNA ratnakaMkaNa batAvuM ! ane sumati tenA patine hAtha jhAlI aMdaranAM oraDAmAM dorI gaI. jyAM babbe yuvAna putra ciranidrAmAM poDhI gayA hatAM, mukha parathI saheja kapaDuM dUra karI sumatie dhIrethI patine kahyuM : juo nAtha! A ApaNuM ratnaka kaNa! tene samaya pUro thaI gaye. ane te ravAnA thaI gayA !" pati te avAka rahI gaye. putronAM mRtyune A strI A rIte mUlavI zake. eka mAtRhRdaya ATalI samatA dAkhavI zake ! kaI haze e zAkta? ane sumatine pati tyAM ja tenI patnInAM caraNamAM DhaLI paDe kahyuM : "sumati! te kharekhara vItarAganAM caraNa-zaraNanI upAsanA karI che. ATalA moTA AghAtane jhIravavAnI zakti vItarAganI vItarAgatA pratyenI tArI ananya bhaktie ja tane ApI che!" badhu! A che harSa zekathI para dazA. samakitI jIvane rome-re me vItarAgatAnI zraddhA bharI hAya. tethI ja AvA mahAbhayaMkara prasaMgamAM paNa samatA TakAvI rAkhI zake. mATe ja ahIM kahyuM ke sarva mithyAbhAse ne TALI nAkhe ane tyAre mathyAbhAsa TALavA mAMDe eTale cAritra mahanIyanI prakRtie eka-eka karIne kharavA mAMDe. jema-jema cAgni
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 291 udaya thAya cAritrane mohanIya pAtaLuM paDatuM jAya. tema Atma-sthiratA vadhatI cAle, Atma svarUpanI ramaNatAmAM rahyAM karavuM e ja che, bhAvacAritra. jyAM bhAva cAritra pragaTe tyAM dravya caritra ApoApa AvI ja jAya, vRttimAMthI avatanAM bhAva utarI jAya, pramAdanAM bhAva utarI jAya eTale AtmasthiratAnI apUrvadazArUpa, apramattadazArUpa, cAritra pragaTe. A che jIvanAM sAtamAM guNasthAnanI sthiti. have rahe mAtra saMjvalana kaSAya. paNa e te ati maMda che. tethI jIvane vikAsamAM bahu ADe AvatAM nathI. sAtamA guNasthAna pachI caDatI dazAmAM jIva, tene paNa kSaya karI zake che. paNa te pahelAMnI je dazA che tenuM varNana zrImadjIe karyuM che... ema parAjaya karIne cAritramehane, AvuM tyAM jyAM ka2Na apUrva bhAvaje, zreNuM kSepakataNuM karIne ArUDhatA, ananya ciMtana Atazaya zuddha svabhAva apUva... sAtamA apramatta guNasthAnanI sthiti mAtra aMtamuhUtanI che. paNa bahudhA jIva AkhA aMtamuhUrta sudhI tyAM TakI zakato nathI. pramAda Ave bharatI Ave ane sAtamA guNasthAnanI sthiti prApta thaI jAya. theDI sekanDa ke theDI miniTe pUrato ja tyAM rahe. paNa jyAre jIvanI pariNAmadhArA ati vizuddha thavA mAMDe. e vizuddhi vadhatI cAle te nirvikalpa dazAnI sAthe AgaLa vadhe. ane A dazA mAtra be ghaDI ja je TakI rahe arthAt purUM aMtamuhUrta sudhI rahe te aMtarmuhUrtanAM chellA samaye te kevaLajJAna laI le. arthAta eTalA samayamAM te jabaradasta puruSArtha karI le. jethI vItarAgatA pragaTe. ahIM zrImadjI paNa e ja kahe che ke je cAritra mohanIyane ekavAra parAjita karI, AtmasvarUpanI ramaNatA rUpa sthiratAmAM be ghaDI TakI gaye te, AThamA guNasthAnane sparza pAmI jAya. jyAM Aja sudhI cAritrane pragaTAvavAnAM je bhAve nathI jAgyA tevA bhAve Ave. jene apUrvakaraNa kahe che.
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 huM AtmA chuM ahIMthI jIva karmone rasaghAta ane sthitighAta zarU kare che. arthAta pUrve bAMdhelA karmomAM je tIvratA hoya tene maMda karate jAya che. karmonI utkRSTa sthitine ochI karate jAya che. A guNasthAne jIvane vadhumAM vadhu puruSArtha thAya che. jema plenane upara caDavA mATe TeIka opha levAmAM ja vadhu zakita lagAvavI paDe che, upara caDI gayA pachI sIdhuM calAvavAmAM eTalI zaktinI jarUra paDatI nathI. tema jIva ekavAra kSepaka zreNIe caDI gaye to pachI keTalIka miniTomAM vItarAgadazA sudhI pahoMcI jAya. je zAzvata dazA che. A guNasthAnanI pariNAma dhArA ananya tathA tenI vizuddhi paNa atizaya. basa pachI te cheDe ja pravAsa bAkI rahe. navamA-dasamAM guNasthAne Ave. navamA guNasthAne nekaSAyarUpa cAritra mehanIyanI prakRtione tathA saMjavalana kaSAyanAM kodha, mAna, mAyAne kSINa karI nAMkhe. dasamA guNasthAnanI sthiti ati alpa jyAM mAtra eka saMjavalana lebhane kSaya karI sIdhe bArame pahoMcI jAya. eTale vItarAgapada vAsa.. AvI vItarAgatAne pAmavA laDavAnuM che, mAtra mohanIya sAthe. mehanIya prabaLa che. tema jIvamAM rahela zakita paNa prabaLa che. paNa jyAM sudhI AtmAnI zakitaone jAgRta na karIe tyAM sudhI mehanIya pAtaLuM paDe nahIM. jenI sAthe laDavuM che tenAM karatAM ApaNI zakita vadhAre hoya te ja laDI zakAya, anyathA cUpacApa sahana karI levuM paDe. paNa jIvamAM anaMta zakti che te je jAgRta karI laIe te mehanIyanuM game teTaluM jora haze te DhIluM Dhapha thaI jaze ne cUpacApa cAlyuM jaze. eka yuvAna eka makAna nIcethI pasAra thaI rahyo hato. tyAM acAnaka uparathI eka IMTa paDI ne jarA pagamAM vAgyuM. yuvAnInuM jema hatuM tarata gusso Avyo ! koNe nAMkhI ITa. jaIne tenA ja mAthAmAM mArUM. ane te ITa hAthamAM laI dhaDAdhaDa dAdaro caDI gaye. jaIne chUTI pheMke eTalI ja vAra. tyAM te eNe joyuM eka pahelavAna agAzImAM daMDa-beThaka karI rahyo che. tenAM hAthanAM dhakkAthI iMTa nIce paDI hatI. pele yuvAna te DhIla
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ udaya thAya cAritrane 293 gAra thaI gaye. pahelavAnane kahe che. "oho ! Apa che ! ApanI ITa nIce paDI gaI hatI mATe ApavA Avyo chuM. mArA jevuM kaMI kAmakAja hoya te kaheje. ahIM bAjumAM ja rahu chuM." ane cUpacApa cAlyo gayo. baMdhuo ! joyuM ne! pahelavAnane joI ke DhIla thaI gayo ! A hate mAravA paNa cApalUsI karIne cAlyA gaya! basa, ApaNe paNa AtmAnA anaMta vIryane jAgRta karI laIe. pahelavAna banI jaIe, te prabaLa evA mohanIyanI paNa tAkAta nathI ke ApaNI sAme cUM-cAM karI zake ! ene palAyana thavuM paDe. ane ApaNI vitarAgatA jAgI uThe! Ama samyagadarzananI sAdhanA AgaLa vadhatAM vItarAgatA sudhI jIvane pahoMcADe je jIvanuM carama ane parama prAptavya che. e vItarAga TharAmAM AtmA kerI sAM ramazuM karate hoya te avasare
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevaLa nija 3 vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanAnuM carama bindu vItarAgatA. vItarAgatAnAM prAgaTaya sAthe jIva kRtakRtya thaI jAya che. kazuM ja kartavya rahetuM nathI. bhava samudramAM gothA khAte jIva vItarAgatAnI dIvAdAMDInA sahAre kAMThe pahoMcyuM basa beDe pAra, ane tene kevaLa nidhAna lAdhI gaye. zrImadjI moha svayaMbhUramaNa samudra tarI karI, sthiti tyAM jyAM kSINa guNasthAna je; aMta samaye tyAM pUrNa svarUpa vItarAga thaI, pragaTAvuM nija kevaLajJAna nidhAna je..apUrva... cAra karma ghanaghAtI te vyavaccheda jyAM, bhavanAM bIja taNe tyAMtika nAza ja sava bhAva jJAtA daSTA saha zuddhatA, kRtakRtya prabhu vIrya anaMta prakAza je..apUrva... mehanIyane sarvathI meTA evA svayaMbhUramaNa samudranI upamA ApI. vizALa mahAsAgara che meha. chatAM sAdhana vaDe tarI zakavAnI zakyatAvALe che. e ja che jIvanuM saubhAgya. jema vizALa samudramAM mAIlenAM mAIla yAtrA karI dUra-sudUranA pradezamAM jahAja dvArA jaI zakAya che. tema meharU5 samudra game te vizALa havA pachI paNa, mAnava janmarUpa mahAna sAdhana vaDe e tarI zakAya che. jyAre jIva A samudrane pAra karI kAMThe utare che. tyAre tyAMnI je dazA che te alaukika ane adbhuta hoya che. anAdinAM
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevaLa nija svabhAvanuM 295 bhava-bhramaNamAM kayAreya nathI lAdhI e dazA tyAM lAdhe che. jIvanI A dazAnuM nAma ApyuM kSINameha guNasthAna. mehanIyane saMpUrNa, samULa kSaya karI jIva ahIM pahoMcI gaye. basa, vijaya! have pAchuM pharavuM nathI. bhava karavA nathI je bAramA guNasthAnane sparze ke saMpUrNa vItarAga dazAmAM jIva sthira thaI jAya ane e sthiratA eka samaya mAtramAM jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya, A traNa kamene eka sAthe kSaya karI nAMkhe ane AtmAmAM paDela anaMta nidhAnarUpa kevaLajJAna pragaTe, kevaLadarzana pragaTe, anaMtavIrya pragaTe. A dazAne pAmavAmAM ADe AvatAM cAra ghAta karmonI sarvathA ghAta thaI. A pahelAM te kayAreka upazama ke kSaye pazama thato hoya. vaLI udayamAM AvatA hoya. ajJAna Adi dekhA daI jatAM hoya paNa have e na rahyuM. saMsAranAM anata paribhramaNanAM bIjarUya rAga tathA heja paNa sarvathA naSTa thaI gayA. jethI have janma dhAraNa karavAne na rahyo. jIvane zuddha svAbhAvika jJAtA-daSTA guNa sarjAze khIlI uThayA. ane Atmaprabhu kRtakRtya thaI gaye. basa have anaMta sukhanI laheramAM sarvakALa jhUlavAnuM. A dazAmAM cAra ghAti karmone to sarvathA kSaya thaI gaye. aghAti karmo che paNa tenuM kaMI ja phera nathI. e te baLI siMdarI vat AkRti mAtra je. baLelI siMdarI jevA nirmAlya. vaLa dekhAya paNa kartutva kazuM ya nahIM. tema jIva sAthe aghAtI karmo che paNa jIvane nijAnaMdanI mastImAM kayAMya ADA na Ave. have pragaTelA kevaLajJAnane samajIe. e zuM che? sAmAnya janasamUha kevaLajJAnane artha kare che saMpUrNajJAna arthAt je jJAna vaDe traNe leka ane traNe kALanA sarva bhAve jhaLake te kevaLajJAna. ThIka che, A artha paNa thaI zake che, paNa mAtra ATalI sImAmAM kevaLajJAna jevI zaktine bAMdhI devAnI nathI. A artha te sAmAnya mAnava, UMDA bhAvene na samajI zake mATe batAve che. jo ke jJAnane svabhAva ja
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ radda huM AtmA chuM zeya padArthone jANavAnuM che. tethI kevaLajJAnI mahAtmA AkhAye lekane jANe che. paNa teone jANavAnI spRhA nathI. kevaLajJAna AyanA jevuM che. AyanAne IcchA nathI paNa tenI sAme je padArtho Ave te, AyanAmAM pratibiMbita thAya che, tenI tene kaMI ja asara na hoya. padArthane pratibiMbita karavAno tene svabhAva che. tethI thAya. e ja rIte kevaLajJAnamAM jagatanAM sarva dravya-paryAye jhaLake paNa AtmAne kAMI nahIM. tene jovA nathI. AtmA te mAtra svaprakAzamAM ja lIna che. jema eraDAmAMthI eka cIjane levA mATe prakAza karyo. paNa tyAM rahelI bIjI seMkaDo cIje dekhAI jAya che. tema AtmAne puruSArtha mAtra nija svarUpanI saMpUrNa anubhUti mATe ja hoya ane e lakSya ja kevaLajJAnanI prApti thAya. paNa kevaLajJAnamAM AtmA jhaLake tema, sarva padArtho paNa jhaLake. temAM kevaLI paramAtmAne kaMI ja nahIM. - kevaLajJAnane bIjo artha thAya che eka ja jJAna. jyAM mAtra eka jJAna che te kevaLajJAna. Ama te zAmAM mati, zrata, avadhi, manaH paryava ane kevaLa e pAMca jJAna kahyAM. paNa kevaLajJAnamAM bAkInAM cAra jJAnane samAveza thaI jAya. pachI e judAM na rahe. kevaLajJAna e sarvopari ane saMpUrNa che. bIjA te apUrNa che tethI te cAre ya kevaLajJAnathI judAM na hoya. jema tamAre dIkare M. Sc. thayela hoya te tame ema na kahe ke mAre dIkare meTrIka thaI gayA che. BSc. thayela che. ane M. Sc. thayA che. kAraNa samaje che ke M. Sc. mAM badhuM ja AvI gayuM. eTaluM kahevAthI ja sahu samajI jAya ke ATaluM karyA pachI ja e M. Sc. sudhI pahoMcyA heya. anyathA pahoMcI na zake. e ja rIte kevaLajJAnamAM bAkInAM cAra jJAnane samAveza thaI jAya. pahelo artha te vyAvahArika dRSTithI thayA. temAM kevaLI paramAtmAne Atmika daSTie zuM lAbha ? jagatane jovAmAM temane kaMI ja maLe nahIM. sAmAnya che te kadAca jagatane joI-jANI temAMthI mAnasika AnaMda paNa meLavI zake. kaMIka dunyavI lAbha paNa prApta karI zake. paraMtu kevaLI para
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevaLa nija svabhAvanuM 27 mAtmAne te emAnuM kazuM ya khapatuM nathI. tethI ja zrImadjI have kevaLajJAnanI viziSTa vyAkhyA Ape che. kevaLa nija svabhAvanu, akhaMDa vate jJAna, - kahiye kevaLajJAna te, deha chatAM nirvANu-113... je dazAmAM AtmA ane jJAna abhedabhAve pariName che. jyAM AtmA te ja jJAna ane jJAna teja AtmA. AtmA eTale mAtra jJAnane piMDa. e sivAya kazuM ja nahIM, Only knowledge basa mAtra jJAna. jIvane svabhAva jJAna, ane te jJAnanAM jJAnanI akhaMDatA te kevaLajJAna. mAtra pitAnA svabhAvanuM ja jJAna. anya keInuM nahIM. AkhAye lokamAM mAtra nija svabhAva sivAya kazuM che ja nahIM. mAtra svabhAva ne svabhAva ja, AkhI duniyA DUbI gaI. te svabhAvanuM paNa jJAna ja. bIjuM kazuM nahIM. jJAna sivAya kazuM ja nahIM. vaLI e jJAna paNa akhaMDa temAM khaMDa nahIM, bheda nahI, vyavadhAna nahI, satata-sarala ane sahaja jJAna. Aja sudhInI puruSArtha dazAmAM jIve nija svabhAvane ghaNe ye vedyo hoya. paNa te satata-niraMtara-akhaMDa nahIM. guNasthAnanI badalAtI dazAmAM nijAnubhUtinI tAratamyatA paNa badalAtI rahe tethI akhaMDa, eka sarakhI svabhAva dazAnI anubhUti na rahe. vaLI bArame guNasthAne jIva na pahoMce haya tyAM sudhI te dazAnI caDatI paDatI baMne thayA kare, tethI paNa akhaMDa anubhUti na rahe. temaja A pahelAnAM guNasthAnamAM, eka guNasthAnanAM alpakALamAM paNa caDatI dazAnAM aneka pariNAme, ane paDatI dazAnA paNa aneka pariNAme tathA vibhinna guNasthAnanAM aneka pariNAme. jyAre kevaLajJAnanI prAptirUpa teramA guNasthAnanI, agI avasthArUpa caudamA guNasthAnanI tathA siddha avasthAnI pariNAmadhArA eka sarakhI ja, tethI kevaLajJAnanAM anubhavamAM kazuM ja aMtara nahIM. kevaLa svabhAvane anubhava sarakhe ja tethI kevaLajJAnanI anubhUti te akhaMDa anubhUti. Ama jyAM jIvanI eka mAtra akhaMDa jJAnadazA ja vatI rahI che te kevaLajJAna.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 huM AtmA chuM Ave kevaLajJAnI AtmA zarIra sahita heya. mana-vacana-kAyAnAMga hoya chatAM nirvANa padane pAmelA, sarvathA jIvana mukta siddhanI AMtaradazA ane kevaLI paramAtmAnI AMtaradazAmAM kazuM ja aMtara nahIM tethI kevaLI paramAtmA deha hovA pachI paNa dehAtIta dazAne anubhava karatAM hoya. dehAdhyAsa te kayArane ya chUTI gaye hoya. tethI nijAnubhUtinAM akhaMDa jJAnamAM deha kayAMya ADe Ave nahIM. | jIvane mekSopAyanI ArAdhanA karI kevaLajJAna pAmavuM che. gurudeve ziSyane mArga batAvI dIdho. AdithI aMta sudhInI ArAdhanAnAM pAne batAvyA, ane carama zuddha pariNatie AtmA kema pariNata thAya che te paNa batAvyuM. anupama gAthA ane gAthAne anupama bhAvArtha zrImadjIe ahIM raju. karyo. A gAthA paNa khUba ja mahatvapUrNa che. jemAM addabhUta rahasya bharyuM che. ApaNI alpamati A rahasyane zuM ukelI zake ? jJAnIeAnA jJAnamAM ja e rahasya jhaLakatAM hoya chatAM alpa zrutaM zrutavatAM pArahAsadhAma tvadabhaktireva mukharIkurute balAnmAm yatkokila: kile madhau madhura virauti taccAra cAmra kalikA nikaraika hetuH jema mAnatuMgAcArya prabhu AdInAthanI stuti karatAM kahe che. he prabhu! vidvAnenI samakSa te mArUM mRta hAMsIpAtra Thare eTaluM ja che. chatAM ApanAM pratyenI bhakti mane haThA sukhara kare che. jANe mane ApanA guNonuM guMjana karavAnI pharaja pADe che. tethI huM bolyA vinA rahI zakatuM nathI. jema grISma tumAM AMbAnuM vRkSa jyAre Agra kalikAothI lacI paDe tyAre nAnI evI zyAma kekilA TahukAothI Amravanane bharI de che. tenAthI rahevAtuM nathI. keI sAMbhaLI ne zuM kaheze tenI paravAha nathI. basa, hRdaya praphullita thayuM che tethI TahakI uThe che. basa, A ja rIte zrImadjIe kahela A gAthAnAM adbhuta bhAvene nyAya ApavAnuM sAmarthya A lekhanImAM na hovA chatAM paNa sarvajJanI sarva jJatA pratyene ahebhAva cUpa besavA detuM nathI. Akhara A jIvanuM lakSya paNa te ja che ne ! tethI kevaLajJAna jevI ala nidhinuM mUlya, keTalAMka zabdo dvArA mApavAne meM prayAsa karyo che. bhAve te kevaLI gamya ja che! alpajJanI alpa vANI tene zuM kahI zake? vadhu avasare..
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaoNATe varSanuM svapna paNa... vitarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI prabhu vara, jagatanAM bhavya jI samakSa amRtamaya vANune pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyaggadarzana, samyagajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA jIvanI vaibhAvika gatine roke che. jIva gati te karI rahyo che, eka daSTie pragati paNa karI rahyo che. paraMtu e gati ane pragati vaibhAvika rAha ja thaI rahI che. evI, juThI mAnyatAmAM jIva rAce che ke, janma le, jIvavuM ane maravuM A te krama che ane e ema ja cAle. temAM bIjuM kazuM thaI ja na zake ! paNa tAraka mahApuruSo kahI gayA che ke, bhale A bramaNa anAdinuM che paNa tene rokI zakAya, baMdha karI zakAya evuM sAmarthya jIvamAM paDyuM che. baMdhuo ! tame jANe che ke keTalIka phekaTarIo rAta ane divasa cAlu ja hoya. eka vAra cAlu karyA pachI e mahinAo sudhI cAlatI ja rahe, paNa jayAre tamane ema thAya ke be-cAra kalAka ke divasa mATe mazIna, baMdha karavuM jarUrI che. te tamArA hAthanI vAta. basa, svIca Off karo ane mazIna baMdha. vaLI A kAma te tamAre nAnuM bALaka ke phekaTarIne kAmadAra paNa karI zake. mAtra ene jANa hovI joIe ke kaI svIca Off karavAnI che. Ama jaDa jagatanAM yaMtro ApaNuM hAthamAM che. jamIna para kAma karatAM yaMtro game tevA moTA hoya chatAM tene sarva kamAnDa mANasanAM ja hAthamAM, pachI e moTAmAM moTI mazInarIo kema na hoya ! eTaluM ja nahIM ! abajo rUpiyAnA kharce taiyAra thayeluM avakAzayAna, avakAzamAM jaIne khoTakAya, te paNa tene ThIka karavAnuM kAma, ahIM beThelA mAnavanAM hAthamAM. Ama jaDa-jagatanAM AvA sarva yaMtro
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 huM AtmA chuM kayAre cAlu karavA ke baMdha karavA te sarva sattA mANasanAM hAthamAM, hA, mANasa jANakAra hovuM joIe ! basa, baMdhuo cetana taMtranuM paNa Ama ja che. e paNa rAta ne divasa cAlyA ja kare che. jAgRtimAM ho ke suSuptimAM e aTakatuM nathI. kadAca zarIrane enesthesiyA ApIne suvADI devAya, cetana bAhya saMvedanene, eTale ke zarIranAM saMvedanene na jhIlI zake. paNa tenI aMdaranuM karmanAM baMdha ane udayanuM taMtra te cAlu ja hoya che. A taMtra anAdithI cAlu che. eka kSaNa mATe paNa kadI anaMtakALamAM e aTakayuM nathI. chatAM jIva je jANe, samaje, cetana ne kaMTrolamAM karavAnI svIca tenA hAthamAM AvI jAya che, e taMtrane baMdha karavAnI zakti paNa jIvamAM ja che. aMtara eTaluM che ke jaDa yaMtrone baMdha karavA mATe keIne paNa tame mekalI zake. tame phekaTarIe na javAnA che te tamAro bhAI dIkare ke anya keI vyakitane paNa tame mazInane cAlu karavAnuM ke baMdha karavAnuM kahI zake. paraMtu A cetanataMtranuM ema nathI. ene kaMTroliMga pAvara anya koInAM hAthamAM nathI. vyakti pite ja pitAnAM cetanataMtra ne baMdha karI zake, arthAt karmanAM baMdhabhAva ane udayabhAva para kaMTrola karI zake. baMdhuo ! jayaMtra ane cetanataMtra A baMnemAM bIjo eka moTo pharaka e che ke je mazIna, je vastunAM utpAdanamAM kArya karI zakatuM hoya te ja karI zake, anya vastunuM utpAdana na karI zake. tamArI phekaTarInAM mazIna leDhAnAM spera pATarsa banAvatuM hoya, temAM sUtaranAM rIla mUkI kApaDa banAvavAne vicAra kare te na thaI zake ema kaI paNa mazIna ekanAM badale bIjI cIjo banAvI na Ape. tenuM kArya maryAdita che. jyAre cetanataMtra Aje te vibhAva pariNati e pariNata thaI krodha, mAna Adi kaSAyanuM utpAdana karatuM hoya, paNa jIva samajIne savaLo puruSArtha karavA mAMDe te krodhAdithI viparIta bhAvo kSamA, namratA Adi bhAvonuM utpAdana thavA mAMDe. anAdithI ajJAnarUpa pariNamate jIva kSaNamAtramAM kevaLa
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTi varSanuM svapna paNa 301 jJAna laI le je mehanIya karma cetanane saMsAramAM bhamAvI rahyuM hatuM. gatimAna cakre sadA-sarvadA mATe taMbhita thaI jAya. A che cetanane camatkAra ! cetananuM alaukika sAmarthya ! cetananI sarvataMtra svataMtratA ! zrImadjI e samyagudarzananI sAdhanA aMtima siddhimAM kaI rIte pariName tene pUre kama batAvyuM. have cetana anAdinAM vibhAvane dUra karavA dhAre te karavAmAM keTale samaya? mAtra cheDe ja! e vAtanI puSTi eka laukika dRSTAMta dvArA kare che. keTi varSanuM svapna paNa, jAgRta thatAM samAya; tema vibhAva anAdine, jJAna thatAM dUra thAya....114.... suSupta mAnavanI nidrA jyAre gADha na hoya ane taMdrAmAM e paDayo hoya tyAre bahudhA tenuM avacetana mana jAgRta thAya che. ane aMdara paDelA vibhinna saMskAre, citrapaTanI jema mAnasa parathI pasAra thavA mAMDe che. kyAreka lAMbo samaya cAle, kyAreka thoDo samaya. jene ApaNe svapna kahIe chIe, A svapna sArthaka paNa hoya, nirarthaka paNa hoya. kyAreka sUcaka paNa hoya. paraMtu AvuM ochuM bane. sArthaka ke sUcaka svamo kayAreka ja Ave. bAkI nirarthaka, jene kaI artha nahIM, ThekANuM nahIM evA jenAra paNa samajI na zake ke te zuM joI rahyo che. hA, svama ja hoya eTalI vAra to ema lAge ke kharekhara A ghaTanA ghaTI rahI che. pate temAM sAmela che. paNa UMghane samaya pUro thaI gaye, suSupti samApta thaI ane mAnava jAgRta thaye ke svama gAyaba. pachI bhale e svapna game teTalA lAMbA samayanuM hoya. kaIkaI vAra AkhI rAta svapna cAle. are ! keTalAMka ne enuM e sva. mahinAo sudhI dekhAya ! kuMbhakarNa cha mahinA UMgha te ene cha mahinAnuM lAMbu svapra paNa cAle. ane zrImadjI kahe che ke koI kareDa varSa UMghI rahyo ane e AkhI ye UMghamAM svama ja svapna tene dekhAyA. svaprane samaya keTale TUMka ke lAMbe che e mahatva
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 huM AtmA chuM pUrNa nathI. paNa e svapane dUra thatAM, samApta thatAM vAra keTalI ? e mahattvanuM che. . ApaNAM sahune anubhava che ke UMgha uDI ke svama paNa uDI jAya che, AMkha khulI ke na khulI, paNa AMkhamAMthI nidrA cAlI jAya ke tenI sAthe svama paNa virAma pAmI jAya. e ja rIte A jIva anAdithI vibhAvamAM ja paDayo che. enuM cetanataMtra vibhAvanuM ja utpAdana kare che. paNa jJAna thAya, bhrama bhAMge te vibhAvane bhagADatA eka kSaNa paNa na lAge. huM cetana AtmA chuM ane A jaDa jagata te mArUM nathI. A AbhaprAya jIvane viSe AvI jAya te, vibhAva kayAM Take ? brama che te mithyAtva che. je vastu jevI nathI tevI tene mAnI levI te brama. aMdhArAmAM derIne TUkaDe jeI sApa hevAne bhrama thAya. gabharAIne cIsa pADI uThIe. paNa keI hAthamAM laIne batAve ke bhAI! je A dorI che, sApa nathI. e ja kSaNe bhrama bhAMgI jAya. UbhuM rahe nahIM. jIvane paNa be prakAranAM bhrama che. eka te je padArtha, vyakti pitAnAM nathI temAM mArApaNAnI buddhi, A padArtha mAre che. A vyakti mArI che. mamatvanAM kAraNe rAga-ane dveSa, ane pariNAme duHkha ja, paNa jIva thoDI samajaNa sAthe vicAre ke jagatanAM keIpaNa padArtha kadI keInAM thayAM nathI ane thAya nahIM. thAya zI rIte? tuM cetana, padArtha jaDa. cetanA ane jaDa ne ze saMbaMdha? te baMne maLI zake ja nahIM. are !maLavA paNuM che tyAM paNa te tenA thaI na jAya. jemake eka paramANu sAthe bIje paramANu maLI skaMdha banAve. keTalAka samaye skaMdharUpe rahe. pachI e baMne paramANuo chUTA paDI jAya. pachI eka bIjAmAM pharI maLe ane na paNa maLe te je paramANuo maLIne ekameka thaI gayelA dekhAtA hoya te paNa eka bIjAnAM na thaI zakatA hoya. te sarvathA svataMtra cetana ane sarvathA svataMtra jaDa. te eka bIjAnA kevI rIte thaI zake?
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTi varSanuM svapna paNa 303 kaI vastu ke vyakita koInAM hoI zake ja nahIM ! mArU-mArUM kahIe chIe te mAtra bhrama che. bhramanuM piSaNa che. cetananAM pitAnAM maulika bhAve eTaluM ja cetananuM che bAkI kazuM ja nathI. kAraNa ApaNe joIe chIe ke cetana AtmA jyAre dehamAMthI cAlyA jAya che tyAre ahIM rahela hajAro padArtha ke seMkaDo vyakti keI sAthe jatAM nathI, ahIM ja paDayA rahe che. eka vAra muMbaImAM eka zrImaMta kuTuMbanAM bahena kahetAM hatAM ke huM jyAre mArA rUmamAM palaMgamAM sutI heluM DekoreTa karelA AkhA rUmanAM aneka padArtho, dhana, ghareNA vagerene joIne mane ema thAya ke A badhuM mArUM-mAruM kahuM chuM,' AmAM mane khUba mamatva che. paNa A badhuM ahIM ja mUkIne marI javAnuM? A te sahana nathI thatuM !" paNa Ama ja che. badhAM ja mUkIne gayA ane ApaNe jazuM. vyavahAramAM kahIe chIe ke puNya-pApa sAthe jAya che paNa e ya kayAM kAyama sAthe rahe che? tene samaya thatAM e paNa chUTI jAya! te baMdhuo! AkhA vizvamAM kaI paNa vastu ke vyakti ApaNI che nahIM, thaze nahIM. bhramane bhAMgavA mATe A samajavuM bahu jarUrI che. bIjo bhrama che. padArtha ane vyakitamAM pitAnAM sukhanI kalpanA. agAu paNa ApaNe kahI gayA chIe ke kaI padArtha ke vyakti keIne sukha-duHkha devA samartha nathI. ApaNuM sukha ke duHkha ApaNI mAnyatAmAM, samajaNamAM che. padArtho jIvana jarUriyAtamAM upayogI che, sagavaDatA mATe che. paNa jIvana sarvasva nathI. tema vyakitae paNa A jIvananAM mAtra sahayogI ja che. ethI vizeSa kazuM ja nahIM. sukha ke duHkha devA te samartha nathI. A banne bhrama bhAMgI jAya te jIvanI jJAnadaSTi khule. brama te svama samAna ja che. AMkha ughaDe ane svapna dUra thAya. tema jJAna thAya. te anAdine vibhAva paNa dUra thAya.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 huM AtmA chuM jJAna e cetanane guNa che. jJAnaguNane Aja sudhI avaLI dizAe pariNamAvI rUMdhI nAkhe che. cetanataMtrane kaMTrola hAthamAM laI laIe te vibhAve pariNamate, ajJAne pariNamate AtmA, jJAna pariNatimAM pariNata thavA mAMDe ane pachI vibhAva dUra thaI jaze. vyavahAramAM te dasa lAkha rU. nuM deNuM hoya te dasa lAkha cUkavavA ja paDe. dasa hajArathI na cUkavI zake ! hA, nAdArI dhAro ke bhAI! mArI pAse zakti nathI huM to eka Take ja cUkavIza. te kadAca cAle paNa nAmezI sahana karavI paDe. paNa ahIM te evuM nathI. jIva sAthe rahela anaMta-anaMta karmone bhegavavA na hoya. badale cUkava na hoya te utkRSTa AtmapariNAme vaDe sarva karmonI udIraNa karI eka sAthe nirA karI nAkhe, te alpa samayamAM ja chUTakA. vagara bhegavye tenAthI mukta ! Ama jIvanI jJAnadaSTi khUle, jJAnaprakAza phelAya te vibhAvarUpa aMdhakAra kSaNamAM dUra thaI jAya. jIva svabhAve pariNata thavA mAMDe. jIvane prAptavya paNa te ja che. vibhAva chUTatAM tenAM pariNAma svarUpa A jIva kevA dharmane pAme te avasare...
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ ..avyAbAda svarUpa ! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI anaMtadarzanI, prabhu vIra, jagatanAM bhavya cha samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyagudarzana, samyagUjJAna ane samyagracAritrathI thAya che. A triratnanI ArAdhanA, dharmanAM yathArtha svarUpane samajyA pachI ja thAya che. 1 moTA bhAganAM mANasene dharma eTale zuM? tenI khabara ja nathI hotI. adharmamAM dharma buddhie adharmanuM sevana karyuM jAya che. tethI jIvanuM bhavabhramaNa TaLatuM nathI. dharmanI vyAkhyA aneka prakAre thatI hoya che. keTalAka pharaja ne dharma kahe che. keTalAka puNyabhAva ne dharma kahe che. paNa e dharma nathI. pharajarUpa dhama, mAtra vyAvahArika ja che. vyavasthArUpa che, vyavahArane yogyarUpe calAvavA mATe, vyakti jyAM che tyAM tenI badhI ja pharane teNe bajAvavI joIe. paNa AvI pharajone Atmadharma na manAya. vaLI puNyabhAva te kaI rIte dharma nathI. puNyabhAvathI karmabaMdha che. te Azrava che. Azrava hoya tyAM dharma na hoya. dharma zuM che? te zrImadjI nAM zabdomAM-- samyagajJAna, samyagadarzana, samyagacAritra e natrayIne zrI tIrthakaradeva dharma kahe che, ane tyAM baMdhane abhAva che. AtmAne svabhAvamAM dhAre te dharma. AtmAno svabhAva te dhama. AtmAne svabhAva mAMthI parabhAvamAM na javA de te dhama. parabhAva vaDe karIne AtmAne gatie javuM paDe, te na javA detAM svabhAvamAM dharI rAkhe te dharma, je saMsAra paribhramaNathI choDAvI uttama, anaMta, avyAbAdha sukhamAM dharI rAkhe te dhama. AtmAmAM A dharma kayAre pragaTe? melepAya rUpa aMtima pada gadeva ziSyane samajAvI rahyAM che. ziSyanAM aMtaHkaraNamAM mokSanA upAya bhAga-2-20
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 huM AtmA chuM rUpa je-je ArAdhanA batAvI tenI, aDola zraddhA jAgI che. ane te AcaravA udyata thaye che. tyAre gurudeva tene dharmanuM svarUpa, saraLa ane saceTa zailImAM samajAve che. ziSyanAM AtmAmAM dharma pragaTa thAya te mATe prAyegika rUpa batAve che. chUTe hAyAsa te, nahi kartA tuM karma; nahi bhokatA tuM tehane eja dharmane marma...115. jyAM baMdhane abhAva che tyAM dharma che. anAdithI karmabaMdha karatAM AtmAmAM abaMdha dazA kayAre pragaTa thAya? dehAdhyAsa chUTe te ! dehathI bhinna huM trikALI zuddha dravya AtmA chuM. AvI pratIti thAya te dehAtmA buddhi TaLe ane dehamAM huM mAnavApaNAnI bhUla sudhare. eka dehamAMthI mamatva upADI le te jIvane kaI paNa parabhAmAM mamatva rahe nahIM. sahuthI nIkaTanAM sAthIrUpa dehamAM jeTaluM mamatva che eTaluM bIjA zaMmA ya nathI. tethI dehanuM mamatva TaLatAM, dehAtma buddhi TaLatAM, jaDa-cetananAM bhedane viveka thatAM, sarva para dravya paranI ahaMmama buddhi chUTI jAya. sAthe ja huM karUM chuM evI buddhi paNa TaLI jAya arthAt kartApaNAne bhAva na rahe. jIva akartA thaI jAya. artApaNuM eTale ja baMdhane abhAva. jIvane sarvathA baMdhane abhAva te caudamAM guNasthAne thAya, paNa kartApaNAne abhAva te cothA guNasthAnamAM Ave tyArathI ja zarU thaI jAya. tRtva buddhi ja mithyAtva che. mArA zuddha svabhAvamAM kartApaNane bhAva nathI. nizcayathI huM akartA chuM. je huM mArA svabhAvane paNa kartA nathI, mArA jJAnane paNa kartA nathI, je mArU che tene paNa kartA nathI, te parabhAvane kartA te kyAMthI hoI zake? AvI vicAraNA jema-jema aMtarane viSe daDha thatI jAya tema tema kartAbhAva chUTate jAya. kartAbhAva chUTe eTale sAthe bhaktAbhAva paNa chUTI jAya. A jarA samajIe. kartAbhAva chUTe, e to jIvanI samajaNanI vAta che. te samajevipaka Ave te kartutva bhAvane choDI de. paNa bhokatRtva te sattAmAM paDelA karmonuM che. karmo karyA che, sattAmAM paDayA che. eTale udayamAM te Ave ja. te pachI tenAM bhegamAMthI kema chUTe jIva ?
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 307 avyAbAdha svarUpa ahIM abhaktA arthAta karmanAM udayane ja rokI de tema nahI paNa pradezadayamAM AvelA karmone vipAkedaya thavA na de. eTale ke jIvamAM evI pariNAmadhArA vartatI hoya ke pradezadayamAM AvelA karmone kSayepazama karato rahe. tethI udayamAM AvelA karmo tene vedanarU5 phaLa na Ape. zarIramAM udaya dekhADatuM vedanIya karma, mehanIyanAM vipAkodayanuM nimitta che. paNuM jIva mohanIyane pradezadaya thAya tene rekI na zake paNa teno vipAkedaya na thavA de eTale tene vede nahIM. bhUtakALamAM je-je mahApuruSe potAnAM sAdhanAkALamAM bhayaMkara upasarga-parISahemAMthI sAMgopAMga bacIne bahAra nIkaLI gayA. tenI pAchaLa A ja kAraNa mahAvIranAM pagamAM khIra raMdhAya ke bAhubalInAM zarIre asaMkhya vIMchI DaMkha de. baMne mehanIyanAM kSetRtvanAM nimitto paNa AtmAnI pariNAmadhArA parabhAvane cheDI, svabhAvamAM vartatI hatI tethI mehanIya jogavavuM nA paDyuM.pradezadayamAM AvI, kharI gayuM. nirjarA thaI gaI. baMdhuo ! eTale ja e ja vItarAgatAne pAmI gayA. dharma sivAya vItarAgatA prApta na thAya. teoe yathArtha dharma karI lIdho. gAthAmAM paNa e ja kahyuM ke he ziSya! tAre kartAbhAva ane bhaktAbhAva TaLI jAya te tArA AtmAmAM dhama uge. e dharma zuM thAya? te kahe che. e ja dharmathI mekSa che. tuM che mekSa svarUpa anaMta darzana jJAna tuM, avyAbAdha svarUpa...116.... jyAre jIvane ktabhAva tathA bhaktAbhAva dUra thAya che tyAre atyAra sudhI parabhAvamAM ane pAradravyamAM ekatva buddhirUpa pariNamana thatuM hatuM te badalAI jAya che. nija AtmAmAM abheda bhAve vartavA mAMDe che. potepitAmAM sthira thavuM. parabhAvathI khasI svabhAvamAM vasavuM te ja dharma che. A dharma AtmAmAM jAge eTale mekSa thAya ja. kAraNa mokSa e kaI bahAranI prApta thatI padavI nathI, padArtha nathI. paNa jIvanAM svabhAvanuM sarvathA pragaTa thaI javuM. svabhAva pragaTa thatAM jIvanI je dazA che te mekSa che.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 huM AtmA chuM Aja sudhI jIva azuddha dazAmAM ja rahyo che ! baMdhuo ! vicAra, ApaNuM aMtaramAM pragaTatA bhAve maMda athavA tIvra rAgAdinAM ja bhAve hoya che. e azuddha dazA che. jIvanuM vikRta svarUpa che. ane te svarUpane ja ApaNe pitAnuM svarUpa mAnatA AvyA chIe. tyAM ja bhayaMkara bhUla ApaNe karI che. sarvathA zuddha AtmAne, azuddha bhAve pitAnAM kayAMthI hoya? paNa jIvane e bhAna thayuM ja nathI. tethI e avasthA ja mArI avasthA, ema mAnyA karyuM. pariNAme nija svarUpane pragaTa karavAne puruSArtha na karI zake. paNa jIvane jyAre samajAya ke rAgAdi dazA e azaddha avasthA che. mArI zuddha dazA te judI ja che. tyAre te rAgAdithI virAma pAme ane e ja kSaNe kartA-bhaktA bhAva chUTavA rUpa dharma, eTale ke jIvanA zuddha svabhAva rU5 akartAbhAva-abhekatAbhAva jAgRta thAya. A dharmabhAvanI parAkASThA e ja mokSa. tethI ja jJAnI kahe che. te pote ja mokSa svarUpa che. tAro mokSa thAya che eTale tuM tArAmAM saMpUrNa mokSa svabhAvanuM prAgaTaya karI zake che. ane AtmAnAM guNarUpa anaMtajJAna ane anaMtadarzana te paNa nizcaya dRSTithI tArAthI bhinna nathI. AtmA pote ja jJAnarUpa pariName, pite ja dazanarUpa pariName. anaMtajJAnanI kakSAmAM mUkAtA jIvane, jJAna ane pote bhinna nathI rahetA, baMne abhedabhAve pariName che. kAraNa anaMtajJAna e ja jIvane svAbhAvika guNa jJAna che. tuM ja anaMtadarzana che. vaLI tAruM svarUpa paNa avyAbAdha che. keI temAM bAdhA pahoMcADI zake nahIM. AtmA caitanya arUpI dravya che. tenAmAM bAdhya-bAdhaka bhAva hoya nahIM. je pite bAdhA pAme ane bIjAne pamADe te bAdhya-bAdhaka bhAva. jema pANI, pravAhI ane sAkara-sthUla dravya. sAkara ne pANImAM nAMkhatAM te pANIne bAdhA pahoMcADI, pANIne mIThuM banAvI nAkhe ane pANI sAkarane bAdhA pahoMcADI tene gALI nAkhe. baMnee eka bIjAne bALA pahoMcADI. e ja rIte jIva jyAM sudhI parabhAvamAM vartato hoya. paranA Azraye pitAmAM rAgAdi rUpa pariNamata hoya tyAM sudhI tenAmAM avyAbAdha dizA
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ avyAbAdha svarUpa 309 utpanna thatI nathI paNa bAdhya-bAdhaka bhAva hoya che. jemake mehanIya karma jaDa, e jaDanAM udaye jIva rAgAdi rUpa pariName ane karmavargaNAnAM putra galane Azrava dvArA kheMcI tene junA karmo sAthe baMdha kare. karmomAM jJAnAvaraNa Adi prakRti UbhI thAya ane te jJAnanuM AvaraNa kare. ahIM jIvana nimite karmavargaNAnAM pagale bAdhya thayA eTale ke jIve karma vagaNAnAM pudgalene bAdhA pahoMcADI, e pitAnAM mULa svarUpamAM vikRta nathI, karma rUpa nathI. jIvanAM guNonuM AvaraNa karavA zaktimAna nathI. paNa te pitAnAM jaDa bhAvamAM ja pariNata thayA karavAnAM svabhAvavALA che. tene jIve rAgAdie karI bAdhA pahoMcADI ane vikRta karI, karmarUpa pariNumAvyA. vaLI jIva paNa pitAnAM zuddha svarUpamAM anaMtajJAna rUpa che. jIvamAM ajJAna paNa nathI ane alpajJAna paNa nathI. e te sarvajJa che, anaMta jJAnI che. paNa karmoe AvIne jIvana e anaMtajJAna para AvaraNa nAMkhyuM jethI jIvanA anaMtajJAnanAM pariNamananI zaktimAM bAdhA pahoMcADI ane jIvamAM ajJAna rUpa vikAra utpanna karyo tethI jIva ajJAna rUpa pariNamavA mAMDe. Ama jyAM sudhI jIva kama saMge che. tyAM sudhI tenAmAM bAdhya-bAdhaka bhAva paDe che. te jaDane bAdhA pahoMcADe ane jaDa tene bAdhA pahoMcADe. paNa jIvamAM rahela mekSa svabhAva pragaTa thayA. potAnA anaMtajJAna anaMtadarzana anAvarita thaI gayA ke tenuM avyAbAdha svarUpa paNa pragaTa thaI cukyuM. have keIpaNu zakti jIvane bAdhA pahoMcADI zake nahIM. jIva paNa koIne bAdhA pahoMcADe nahIM. AvA saMpUrNa zuddha svarUpanI prApti nijadharmathI thAya che. ema zrI gurue pharamAvyuM. tArUM ja anaMtajJAna, anaMtadarzana, avyAbAdha svarUpa, tArA svabhAva rUpe che te pragaTa thaI jAya che. have jIvanAM zuddha svarUpanI vadhu pratIti karAvavA mATe AtmAnAM alaukika guNe tarapha saMketa karI gurudeva chellI zikha zuM Apaze e avasare-
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara viMcAra to pAma...! vatarAga paramAtmA, anaMtajJAnI, anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANIne pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mokSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. che. sAmAnya daSTie, guNa jenAmAM rahe te guNI, ema kahIe tyAre guNa ane guNInI bhinnatA jaNAya che. paNa vAstavamAM baMne abhinna che tethI ja AgaLanI gAthAmAM zrImadjIe kahyuM ke tuM ja mekSa che, anaMtajJAna, anaMtadarzana paNa tuM che ane avyAbAdha svarUpa paNa tuM ja che. tArAthI juduM kaMI nathI. AvA caitanya prabhunuM alaukika ane addabhuta svarUpa have kahevA mAge che. A svarUpa evuM anupama che ke saMsAranAM kaI paNa padArtha athavA keIpaNa vizeSa upalabdhio sAthe enI tulanA thaI zake nahIM. vaLI zabdonI zakti sImita ane AtmAnuM svarUpa asIma, tethI ja te avakatavya kahyuM. eka kavie suMdara kahyuM che-- zabdamAM samAya nahIM e tuM mahAna kema karI gAuM prabhu tArA guNa gAna... gaju nathI mAruM evuM kahe A jubAna kema karI gAu prabhu tArA guNagAna .. ho...purUM to purAya nahIM kalpanAnA raMge hArI jAya badhA mArA take nA taraMga aTakIne UbhuM rahe mAruM anumAna...kema karI
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara vicAra te pAma 311 prabhu arthAta ApaNe ja Atmaprabhu ! tenuM svarUpa zabdo dvArA kathI zakAya nahI. kalpanAnA raMge, tarkanA taraMge ke koI anumAne tyAM kAma na Ave, e anaMta che mahimA tene. AvA anaMta mahimAvAna svarUpane zrI guru yathAzakti varNave che kAraNa teoe A svarUpane AMzika anubhava karyo che, vaLI teonAM aMtaramAM ziSyanuM hita vasyuM che. ziSya nija AtmAnA mahAmyane oLakhI, AtmAne pAmavAne puruSArtha kare, nijAnubhUtine pAme e dhyeyathI gurudeva pharamAve che. zuddha, buddha, caitanyaghana, svayaM ti sukhadhAma; bIju kahiye keTaluM ? kara vicAra te pAma-117...... he vatsa ! eka apUrNa vyakti, pUrNa Atmadevane je rIte varNavI zake, tenA svarUpane vANI dvArA jeTaluM pragaTa karI zake teTaluM karavA meM prayAsa karyo. mArI vANanI maryAdA ahIM pUrI thAya che. AthI vizeSa kahevAnuM sAmarthya chadmastha jIvamAM kyAMthI hoya? AtmAnA alaukika svarUpane mAtra ATalAM zabdothI kahIne aTakuM chuM. te zuddha, buddha caitanyana svarUpa. svayaMprakAzaka ane anaMtasukhanAM dhAmarUpa che. AtmA "zuddha' che. AtmAnAM mULa svarUpamAM azuddhi nathI. paryAya daSTie vicAratA. karmanAM anAdi saMbaMdhanA kAraNe, pudgalanAM sparzavALo, tenAM nimitte thatI deva, nAraka, manuSyAdi gatirUpa che, e gatinAM Azraye jAti, indriya, sthiti Adi rUpa che. arthAta zarIrAdinI paryA te AtmAnI sva-paryAya nathI. tethI e paryAyamAM azuddhi che. vaLI jIva karmanAM nimitte thatAM rAgAdinAM pariNAmavALe che. rAgAdi che tyAM malinatA che. malinatA e jIvane svabhAva nathI vaLI te nAza thavAnAM svabhAvavALI che. paryA kadI sthira rahe nahIM, e nAzavAna ja hoya temAMya vaibhAvika paryA te AtmAthI atyaMta bhinna che. e paryAya jenAM kAraNe che te karma paNa AmAthI bhinna che. te paryAye AtmAnI kayAMthI hoI zake? Ama samagra rIte jotAM AtmAnuM vaibhAvika paryAnuM rUpa te azuddha che, je padArtha svabhAvathI atyaMta zuddha hoya te anya padArtha sAthe lAMbA samaya sudhI rahe te paNa tenA pitAnAM mULabhUta svarUpamAM pheraphAra thAya nahIM.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 huM AtmA chuM bAhya dRSTie jotAM padArtha badalAI gayeluM lAge, paNa tenA maulika svarUpamAM aMtara Ave nahIM. jemake-jaLa. jaLa pitAnAM mULa svarUpamAM nirmaLa ja hoya. temAM anya padArtho bhaLIne kadAca jaLane malina banAve paNa malina thayelA jaLane prayoga dvArA vaLI zuddha banAvI zakAya. tenI nirma batA pharI jovA maLe. e ja rIte zuddha Atmadravya, anaMtakALathI pudgala sAthe eka pradezAvagAhI che. arthAt AtmA jeTalI ane je AkAza-pradezane avagAhIne rahyo che eTalA ane e ja AkAza pradezane avagAhI deha tathA karmAdi pudagale rahyAM che. anAdine A saMbaMdha hovA chatAM paNa AtmA, AtmA maTIne pudgalarUpa banyuM nathI ane pudgala paNa pudagala maTIne AtmArUpa banyA nathI. dravyane A svabhAva che. Atma dravyanAM pitAnAM svarUpamAM atyaMta nirmaLatA che.tethI ja rAgAdinAM pariNAme game teTale malina dekhAte AtmA paNa prayogathI atyaMta nirmaLa banI zake che. gurudeva kahe che he ziSya ! tuM cetana dravya che. mATe tuM atyanta zuddha che, ema zraddhA kara. AtmA buddha' che. begha svarUpa che. jJAna svarUpa che, sarvajJatA e jIvane svabhAva che. jagatanAM samasta ne akramathI eka sAthe jANe evI yogyatAvALe che. A jJAna svAdhIna che. parAdhIna nathI. jIvane jJAna thavAmAM zanIya apekSA nathI. pite jJAnarUpa che ane jJAnarUpa pariName che. vAstavamAM te jIva mAtra jJAna svabhAvamAM ja hoya. AvIne temAM jhaLake. jJAnane ya pAse javuM na paDe. paNa karmAdhIna jIva svAdhIna rahyo nahIM tethI saMpUrNa jJAnI hovA chatAM, eka sAthe anaMta padArthonAM dravya, guNu-paryAyane jANavAnI yogyatAvALe hevA chatAM, jJAna karavA mATe indri ane manane sahAre levo paDe che. sImita zakti vaDe, jJAna karavuM paDe che. tethI tenA jJAnanI sImA baMdhAI gaI hoya tevuM pratibhAse che. paNa vAstavamAM anaMtajJAnane dhAraka che. AtmAnuM jJAna pUrNa ane pavitra che.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara vicAra te pAma 313 A anatajJAna kadI ochuM thAya nahIM AtmAnA asaMkhya pradeza ane eka-eka pradeze anaMtajJAna. A anaMtane saravALe paNa anaMta. evA anaMtamAMthI anaMtane bAda kare te paNa anaMta. evA anaMta jJAnane dhaNuM AtmA buddha che. AtmA "maitanya ghana" che. caitanya e AtmAne asAdhAraNa guNa che. A guNathI ja AtmA sarva jaDathI judo pratibhAse che. jIva sivAya citanya kyAMya nathI. AtmAnA eke-eka pradezamAM rautanya che mATe te ghana svarUpI che. caitanyane pIDa che. te zarIra vyApI che. samasta zarIramAM vyApIne rahe che. AtmAne svabhAva saMkoca-vistAravALe che. jevaDuM zarIra dhAraNa kare evaDA zarIramAM rahe ane kIDI jevaDuM laghu zarIra hoya te temAM vyApIne rahe. eTaluM ja nahIM AtmAnAM cautanya evA asaMkhya pradeza kadI chUTA paDe nahIM. eka-bIjAthI alaga thaI kyAMya cAlyA jAya nahIM. keI kAraNe phelAyA hoya te paNa tenI liMka to banI ja rahe gaLInI kapAyelI pUMchaDIne taraphaDatA joI haze keI kAraNe chaDI kapAI gaI. gaLI AgaLa cAlIne jarA dUra taraphaDe che. ahIM pUMchaDI taraphaDe che. temAM paNa AtmAnAM pradeza che te pradezanI lIMka goLInAM zarIramAM rahela Atma-pradeza sAthe joDAyelI che. tethI pUchaDImAM rahelA Atmapradeza kheMcAIne zarIramAM pravezI jAya pachI pUMchaDI nirjIva banI jAya, zAMta thaI jAya. Ama kapAyelA aMgamAM rahela Atmapradeze zarIramAM pravezI jAya. paNa judAM na rahe, tenAM TUkaDA na thAya. tene nAza na thAya. kaI mANasane pakSaghAta thAya. tyAre paNa eTalA bhAgamAMthI Atmapradeze saMkocAIne zarIranA anya bhAgamAM samAI jAya paNa jeTalA bhAgamAM pakSaghAta thayuM hoya eTalA bhAganAM Atma-pradeza nAza na pAme. zAstromAM samughAtanI vAta Ave che. kevaLI paramAtmA AyuSyanAM aMte anya aghAti kamene khapAvavA mATe samuddaghAta kare tyAre zarIramAM rahela
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 huM AtmA chuM asaMkhya Atma-pradezane AkhA lekamAM phelAvI de. lekanAM eka-eka AkAza -pradeza para eka-eka Atmapradezane sthApI de. AkhA lekamAM phelAyelA Atmapradezane sameTI laI pharI zarIra pramANa banAvI de. Ama karavAmAM eka paNa Atmapradeza khaMDita na thAya, ocho na thAya. alaga paDI na jAya. paNa haMmezA sAthe ja rahe. e sarva Atma-pradeza caitanyarUpa che. kyAMya acetanatAne aMza nathI, eTaluM ja nahIM. AtmA jyAre mukta thaI jAya che tyAre paNa e caitanyaghana che. aMtima dehamAMthI nIkaLe tyAre Atma-pradezane saMkecI laIne e dehanAM pramANamAM 1/3 bhAgane cheDI daI 2/3 bhAgamAM samAI jAya. sava Ama-pradeza saghana avasthAmAM eTalA pramANamAM rahI jAya. Adi-anaMta kALa sudhI e ja dazAmAM rahe. mATe ja AtmA "caitanya ghana che. AtmA "svayaM ti che. je sva-prakAzita che. jene prakAzavA mATe anya prakAzanAM AdhAranI jarUra nathI te svayaM jati ! AtmA anaMta jJAnavAna che tethI te pote pitAmAM, pitAthI, pitA mATe, pitAne prakAze che. AtmAne jANavA mATe, bahAranAM kaI prakAzanI AvazyakatA nathI. te svayaM prakAzita che ane anya padArthone jANavAnA sAmarthyavALe che. jemake sUryaH sUryodaya thaye che ke nahIM e jANavA mATe dIva laIne javuM paDatuM nathI. paNa sUrya pote ja prakAzI uThe che. tenI jANakArI gharanAM khUNe beThAM paNa thaI jAya che. sUrya AkhAye vizvane prakAzita kare che. sUrya ugyA pachI game teTalI moTI phaleza-lAITa paNa nakAmI. vaLI sUryamAM prakAza bharavA mATe tene prakAzita karavA mATe paNa koI dIvela ke vATanI jarUra nathI. keI beTarI ke ilekTrIka siTInI jarUra nathI. te svayaM prakAzita che. AtmA paNa anaMtajJAna vaDe pote pitAne prakAzita kare che. ane lekAlakane paNa jANe che. AtmAnI jJAna ti svayaM pragaTa che. tene pragaTAvavI paDatI nathI. mATe te svayaM-jyoti che. AtmA "sukhadhAma che. AtmA pite ja avyAbAdha, anaMta sukhane svAmI che. sukha e AtmAne svabhAva che kAraNa vItarAgatA e paNa
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara vicAra te pAma 315 AtmAne svabhAva che. vItarAgatA hoya tyAM ja sukha heya. dukhanAM jeTalA vikalpa che te sarva rAgAdimAMthI utpanna thAya che. jyAM rAgAdi che tyAM vyAkULatA che ane vyAkuLatA che tyAM duHkha che mATe ja rAga rahita dazAmAM ja sukha che. temaja Indriyajanita sukha ne Aja sudhI sukha mAnyAM paNa kharekhara temAM sukha hoya nahIM. viSayane mehabhAve grahaNa karanAra rAgAdinI ja vRtti che. jenI sAthe rAga-dveSa joDAyelA che. te samasta sukhe, sukha nahIM paNa pariNAme duHkha ja che. mATe ja atIndriya sukha ja sukha che jemAM kaI prakAranAM bAhya nimittonI apekSA nathI. te atyaMta svAdhIna sukha che. AtmAnAM nija zuddha svabhAvamAMthI ja pragaTa thayela AtmAnI zuddha pariNAma dhArArUpa che. tethI ja Atmika sukhane nijAnaMda kahyo. jeNe svAnubhUti karI che tevA mahAtmAone ja A sukhane anubhava thAya che. tyAre ja e jANe che ke AtmAnAM eke-eka pradeza anaMta sukha paDayuM che. asaMkhya pradeze anaMta sukha paDayuM che. Akhe ye AtmA sarva prakAre sukha-sukhathI ja bharyo che. tethI ja AtmA sukhadhAma che. Ama AtmAnAM eke-eka pradeze eka sAthe anaMta zuddhatA, anaMta jJAna, anaMta caitanya, anaMta prakAzatA tathA anaMta sukha eka sAthe, eka gurudeva pharamAve che, he ziSya ! A aciMtya mahimA che Atmadevano! mArI zaktinI sImA AvI jAya che. e asImanuM varNana karavAmAM! vadhu tane zuM kahuM? je kaMI, jeTaluM kathI zakAya te sarva kahyuM. basa have te "kara vicAra te pAma' tArI Atmika zuddha pariNAmadhArAne jAgRta karI le. tane jevuM AtmAnuM svarUpa batAvyuM temAM ciMtana sAthe UMDe utara. tArA aMtaraMgamAM divya vicArane jagAva. gahana tala sudhI praveza pAmI zakAya che. AtmAnI anaMtajJAna zaktine Touch karI, tene jagADI zakAya che. ane pote potAnA jJAnamAM pitAne
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 huM AtmA chuM anubhavI zakAya che. tArAmAM rahela siddhatvane pragaTAvavAne paNa e ja upAya che. mATe ja cittane nirmaLa karI, zuddha pariNAmadhArA ne jagADI de. ' he devAnupriya! meM te mAtra tane kahyuM. mAruM kArya mAtra aMgulI nirdeza karavAnuM che. cittathI citana karI, AtmAnA AnaMdane pAmavAne puruSArtha tAre karavAnuM che. tArA puruSArthane huM karI ApuM te banI zake nahI. anaMta tIrthakare paNa kevaLamArga prarUpI gayA. e mArge prayANa karavA paga tAre ja upADavAne che. basa, mArUM aMtakaraNa UMDe UMDethI tArA prati AziSa varasAvI rahyuM che tArA upAdAnane taiyAra karI le. te sarva nimitta sahAyaka thaI tArA Atmadeva ne rIjhavI leze. sAdi-anaMta evA sukhane prApta kara...... vadhu avasare-
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ ...sahaja samAdhi maya ! vItarAga paramAtmA, anaMtajJAnI-anaMtadarzanI prabhu vIra, jagatanAM bhavya jIva samakSa amRtamaya vANane pravAha vahAvatAM, bhavyAtmAone mekSane mArga batAvI gayA che. mekSamArganI ArAdhanA samyagadarzana, samyajJAna ane samyagucAritrathI thAya che. A tri-ratnanI ArAdhanA "anaMta sukha dhAma evA parama zuddha AtmAnAM sukha svabhAvanI prApti karAve che. pUrNa sukhanI prAptinI jhaMkhanA sevate vibhu AtmA, saMpUrNatAne pAmI jAya che. pote paNa saMpUrNa, jJAna paNa saMpUrNa sukha paNa saMpUrNa. jyAM kaI paNa prakAranI apUrNatAne avakAza nathI evA svAdhIna sukhane Atma prApta kare che- AtmAthI AtmAmAM vedAtu sukha te svAdhIna sukha che, tene anya AlaMbanenI AvazyakatA nathI. jyAre Indriyajanya ke mane janya sukhane viSayenI AvazyakatA che. je viSayane bhegA karI lIdhe tenI smRtithI, vartamAne je viSayane bhegA karI rahyo che tenAM anubhavathI ane je bhega karavAnA che tenI kalpanAthI jIva sukha mAnate hoya, arthAt sukha sApekSa thayuM. paNa AtmAmAM paDelA potAnAM anaMta AnaMdane veda. te nirapekSa, nirAlaMbana sukha che. aMte te jIvanuM prAptavya A ja che. saMpUrNa sukhanI zAzvata prApti mATe ja jIvane puruSArtha thato hoya che. ahIM "AtmA che." Adi cha padonI ATalI vizada carcA jijJAsu ziSyanI zaMkA ane anubhavI gurue Apela samAdhAna, e badhAne sAra che jIvanAM carama ane parama dhyeyanI upalabdhi. | sarvajJa-sarvadazI jinezvara paramAtmAe AgamamAM prarUpelA bhAvene, jema cAra anugomAM gautamAdi gaNadharoe vibhAjIta karyA che, tema
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 huM AtmA chuM zrImad rAjacaMdrajIe Atmasiddhi zAstramAM cAreya anugone AvarI lIdhA che. 1 dravyAnuga - Atmasiddhi zAstra' A nAma ja dravyAnuyoganuM ghAtaka che. nAma parathI ja pratIti thAya che ke AtmAnA viSayamAM ahIM carcA karavAmAM AvI che. jyAM cetananI carcA hoya, tyAM jaDa te heya ja, je padArthanI mukhyatAe karI varNana thatuM hoya, tenI sAme gaNatAe tenAthI virodhI bIje padArtha hoya ja. cetana ane jaDa A be padArthomAM lekanAM badhAM ja padArtho samAI jAya. zAstrane prAraMbha thAya che je svarUpa samajyA vinA..... .je arthAt AtmA, prathama cetana dravyanI carcAthI zarUAta karI. AtmA che te nitya che..." Adi kahI AtmA ane jaDa karmone saMbaMdha tenuM pariNamana, vyavahAranaya tathA nizcayanayanI paraspara sApekSatA jaDathI chUTavApaNuM ane saMpUrNa, zuddha, avinAzI caitanyane AvirbhAva. Adi cha padanI siddhi, te zuddha dravyAnuyeganuM kathana thayuM. 2. dharmakathAnuga : prathama dRSTie jotAM, A zAstramAM kaI kathA kahevAmAM AvI hoya tema lAgatuM nathI. paNa zrImaddajI e "gurU ziSya saMvAdathI bhAMkhu papada AMhI ema kahI anubhavI guru ane jijJAsu ziSyane saMvAda karAvI, zAstramAM recaktA UbhI karI che. ziSyanI prathama zaMkA ane gurudeve Apela prathama samAdhAna sAMbhaLatAnI sAthe guru ane ziSya baMne pratye zrotAne abhAva jAge che sAthe have pachInI zaMkA zuM haze ane tenuM samAdhAna kevuM haze te jANavAnI prabaLa jijJAsA jAge che. sAthe ja supAtra ziSyanI jijJAsA, tAlAvelI, vinaya, samarpaNatA, jinavacanI zraddhA, Apta bhakti Adi bhAvo ane AtmabhAvamAM ramatA gurudevanI karUNa, vAtsalya, hitabhAvanA Adi bhAve dvArA guru-ziSyane mIThe saMbaMdha eka sa-rasa kathAnuM tattva purU pADe che. 3. hanu--cacaLa manane sthira karavArUpa gaNatane prayoga paNa zrImadjI zAstramAM cUkyA nathI. teoe kahyuM
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 319 sahaja samAdhi mAMya karma anaMta prakAranAM, temAM mukhya ATha; temAM mukhya mehanIya." mehanIya bheda be darzana-caritra nAma.." SaTa padanAM paTa prazna te...anaMtanAM AkathI zarU karI, alpa saMkhyA sudhI tenI gaNatarI karAvI, atyaMta kuzaLatApUrvaka gaNitAnuega darzAvI dIdho. 4. caraNakaraNanuga: AcaraNa e jIvane svapuruSArtha che. tenAM para ja mokSa prApti avalaMbe che. tethI AcaraNa e bahu ja mahatvapUrNa pAsu che. Atmasiddhi zAstranI bhUmikAmAM tathA mekSaupAyarUpa aMtima padanI siddhi karatAM zrImadjIe jIvane viSe kartavya zuM che te aneka prakAre batAvyuM che. mekSa sAdhaka puruSArtha ne prAraMbha vairAgyathI thAya tethI kahyuM : "tyAga virAga na cittamAM sadgurunAM caraNa zaraNane svIkAra sAdhaka jIva mATe anivArya AvazyakatA....... "pratyakSa sadagurU sama nahI..." guru rahyAM chadmastha paNa vinaya kare bhagavAna...." "traNe yoga ekatva thI varte AjJA dhAra.........." sadaguru vaidya sujANa... Atmika dazA ane tenI prApti mATenAM upAya... "kaSAyanI upazAMtatA... "chUTe dehAdhyAsa "vate nija svabhAvane anubhava lakSa, pratIta........."sarva jIva che sidhdha sama ..." ane aMte dehAtIta avasthAvAna jJAnInAM caraNomAM vaMdana... deha chatAM jenI dazA vate dehAtIta." Adi aneka prakAre caraNakaraNanuyoganuM varNana karyuM, Ama zrImadjIe cAre anuganuM suMdara saMkalana A zAstramAM ApI, te-te yogyatAvALA jIvone, mArga prazasta karyo. ziSya nI zaMkAonuM adbhuta samAdhAna ApyA pachI gurudeva aMtima hita- vacane kahI samAdhi bhAvamAM sthira thAya che. nizcaya sarve jJAnIne, AvI ava samAya; dharI mInatA ema kahI, sahaja samAdhi mAMya...118...
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320. huM AtmA chuM he vatsa! atyAra sudhI meM je kaMI kahyuM te mArUM pitAnuM kaMI nathI kahyuM. bhUtakALamAM thayelA anaMtajJAnI mahApuruSe je kahI gayA vartamAnamAM jJAnIo je kahe che ane bhaviSyamAM thanAra anaMta sarvajJa paramAtmAo je kaheze, te ja meM paNa kahyuM. sarve jJAnIo AtmAne pAmavA mATe A ja rAha batAve che. anya nahIM. AnAthI e paNa nahIM adhika paNa nahIM. viparIta paNa nahIM. kAraNa eka heya traNa kALamAM paramAratha paMtha." dravya, kSetra ke kALanAM parivartanathI, paramArathanA paMthamAM koI parivartana AvatuM nathI. e te je che te ja che. e ja raheze. tethI ja gAthAmAM gurudeva kahe che. anaMtajJAnIne nizcaya A ja che. temAM kadI pharaka paDato nathI. vyavahAramAM paNa ema kahIe chIe ke se jJAnIne eka mata ane eka ajJAnInAM se mata kaI paNa kSetre, keI paNa kALe jeTalA DAhyAM puruSo thayAM te sarva ne jIvana viSe ke vyavahAra viSe ke jIvananAM mUlya viSe, nIti ke sadAcAra nAM dhoraNe viSe athavA te. sarva jana sAmAnya ne lAgu paDatAM keI paNa viSayamAM eka ja mata hoya, arthAt vyaSTi dharme ke samadaSTi dharmo viSe mata-bheda na hoya. paraMtu eka ajJAnI mANasanAM eka ja viSayamAM aneka abhiprAye vartatA hoya. atyAre Ama kahyuM to thoDA samaya pachI e ja vAtane taddana judA arthamAM kahe paraMtu jJAnIonAM mata kadI badalAya nahIM. ajJAnI, svArtha parAyaNa hoya tethI je samaya tevI vAta baMdhuo! jema tamArA vyApAranAM Field mAM je grAhaka evo vyApAra tame karI le che, kAraNa svArtha che. tyAM tamArI jIbhane pharatAM jarA paNa taklIpha nahIM. eka vakhatanI vAta che. eka bhAIne tyAM temanA keI saMbaMdhI ghaNuM varSa pachI maLavA AvyA. baMne beThA che, vAte cAlI rahI che, tyAM yajamAnane nAne bAbo tyAM AvI caDe. mahemAne premathI tene bolAvyo ane pUchayuM : "beTA ! tArI uMmara keTalI ?
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahaja samAdhi mAMya 321 bALaka cAlAka hato paNa sAthe vAcALa hatuM tethI kahe- aMkla ! mArI kaI uMmara tamane kahuM ? mahemAna vicAramAM paDayA. A bALaka zuM bole che te teo samajyA nahIM. emaNe te AzcaryathI kahyuM : beTA ! uMmara eTale uMmara! temAM vaLI kaI eTale zuM? juo aMkala ! mArI uMmara traNa jAtanI !" traNa jAtanI ? e vaLI kaI kaI?" mArA pappAe kahyuM che ke jayAre TrenamAM musApharI karavAnI hoya tyAre ochI uMmara kahevAnI ! skUlamAM bhaNavA besADavAne heya tyAre vadhAre uMmara kahevAnI !! ane nahIM te jeTalI hoya eTalI ja uMmara kahevAnI !!! aMkala ! tamAre kaI jANavI che? kaI kahuM ?" baMdhuo! A che svArthathI gherAyelA mAnavenAM aneka mata. temAM ekarUpatA, ekavAkyatA na saMbhave ! ahIM te jJAnI puruSanI vAta che. jeo taddana nirlepa-nisvArtha che. evA jJAnI puruSe paramArthane mArga eka sarakho ja batAve. he ziSya ! sarvajJAnInI kathelA satyata tArI sAme meM prastuta karyA ! ATaluM kahI gurudeve mauna dhAraNa karyuM ! sahaja samAdhidazAmAM magna thaI gayA. basa! ziSya pratye gurune jeTalA bhAve pragaTa karavAnAM hatAM, nimittarUpa banavAnuM hatuM te kArya temanuM pUrNa thaI gayuM. tethI virAma laI lIdho. ahIM gurudeva AtmAnubhavI puruSa che. AtmAnAM svarUpamAM nimagna thavAnI sahaja yogyatA teomAM pragaTa che. tethI jyAM vANIe virAma lIdho ke temane deha paNa sthira thaI, traNe vega AtmabhAvamAM ekAkAra thaI gayA. sahaja bhAve samAdhimAM lIna thaI gayA. kabIre kahyuM che sAdhe ! sahaja samAdhi bhalI...! bhAga-2-21
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 huM AtmA chuM jIva evI dazAne prApta kare ke vyavahAra dazAmAM beThe che. tethI vyAvahArika kartavya bajAvate hoya paNa e kAryathI nivRtta thatAM kSaNekamAM samAdhidazA vartatI heya. evI dazA te jIvanuM pitAnuM svarUpa che. e dazAne pAmI javuM te ja sAdhakanI sAdhanAnI vikAsadazA che. gurudeva AvI samAdhidazAmAM sthira thaI gayA. baMdhuo ! A dazA badhAne jaldI prApta thatI nathI. mane yAda che. gaye varSe ame tIrUpura cAturmAsa hatAM. bahu ja zAMta ekAMta-suramya sthAna hatuM. sAdhanA mATe suyogya vAtAvaraNa hatuM. tyAM haMmezA pravacana pachI jema ahIM karAvIe chIe tema huM AtmA chuM' nuM ciMtana karAvAtuM hatuM. pravacana pachI meM ciMtana karAvavuM cAlu karyuM. vyAkhyAnanI pATa para mArA parama dheya adhyAtma ceginI pUjya bApajI birAjIta hatAM. teo dhyAnamAM sthira thayA. ciMtana 10 miniTa cAlyuM. puruM karyuM paNa pUjya bApajI te sthira ja hatAM. meM tathA zrAvakazrAvikAoe 15 miniTa rAha joI. pUjya bApajInuM dhyAna purUM thAya pachI paccakakhANa-mAMgalika dauM. paNa purUM na thayuM tethI vidhI pUrI karI. zrAvake cAlyA gayA. te divase kelhApuramAM bhAIo darzanAthe AvyA hatAM. sahuM zAMtithI cUpacApa besI rahyAM. gAmanAM bhAIe pharI AvyA. pUjya bApajInAM darzana karyA, ane gayA. pachI lagabhaga eka kalAke dhyAna purUM karyuM. teone khabara paNa na hatI ke mAMgalika vagere thaI gayuM ane leke gayA. dhyAnanI pUrNAhutie mukhAraviMda para pUrNa prasannatA phelAI rahI hatI. AvuM ja bIjI be vAra sAMjanA pratikramaNa pachI thayuM tyAre paNa eka-doDha kalAka sudhI sahaja samAdhinI dizAmAM pUjya bApajI hatAM. AvI samAdhidazA teone sahaja prApta che. ghaNIvAra dhyAnamAM sahaja cAlyA jAya. baMdhuo ! AvI samAdhi e bahAranI cIja nathI.
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ saheja samAdhi mAMya ra3 AtmAnI vadhatI jatI vizuddhadazAnI nizAnI che. aMtaraMga sAdhanA karanAra sAdhakane A sthitinI prApti thAya che. ahI zrImadjI e ja pharamAve che ke ziSyanAM mananAM sarva saMzAne cherI gurudeva prasanna mudrA sAthe AtmAnAM apUrva bhAllAsa sAthe nijamAM sthira thaI gayA. ziSyanAM aMtaramAM rahelI aMtima zaMkA paNa zAMta thaI gaI yathArtha samAdhAna maLatAM tenuM aMtara bhAthI bharAI gayuM che. sauthI mahatvapUrNa saMdeza gurudeva pAsethI pAmavAne hatuM te pAmI gaye. tethI tenA mukhamAMthI ugAra sarI paDe che - chaThTha pada te mokSa upAya che. sahune che sarakho adhikAra... (2) rAga-dveSa ajJAna baMdhana toDatAM ughaDe che mokSanAM dvAra...mArI... ArAdhaka bhAva e AtmAne bhAva che gurU kapAe pamAya (2) lalita gurUnI asIma AziSathI saMsAra sAgara tarAya mArI ziSyanuM aMtaHkaraNa paramasaMtoSa anubhavI rahyuM che. e have niHzaMka banyuM che. gurudevanAM upakAranuM smaraNa karI rahyo che. ane sahasA tenI daSTi gurudeva para paDe che. ane tenuM aMtara AhalAda anubhave che. gurudevanI mukhamudrA parathI saumyatA TapakI rahI che. parama zAMta rasa bharyA ne nAsAgre sthita che. anupama zAMti cAre bAju prasarI rahI che. mukhAraviMdanI cAre bAju divya AbhA phelAI rahI che. vItarAgabhAvanI pArasa pratimA heya tevA bhAve gurudevanAM mukha maMDaLa para jhaLakI rahyAM che. ane ziSyanAM aMtakaraNamAM bhaktibhAva uchaLavA mAMDe. AvA ullasita bhAve
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 huM AtmA chuM ziSyanAM aMtakaraNanA dvAra kholI nAkhe che. te ananya zraddhA bhAve gurudevanAM caraNakamaLamAM DhaLI paDe che. aMtarane aMdhakAra ulecAvA mAMDe che. AtmA ane dehanI bhinnatAne pratibhAsa ziSya anubhave che. parama zAMta rasadhAramAM ziSya palAvita thaI rahyo che. tene bodhibIjanI prApti thaI cUkI cheDe samaya te stabdha thaI gaye. vAcA phUTatI nathI. avAk thaI rahyo che. - gurudeva samAdhibhAvamAM dhyAnastha mudrAmAM virAje che. ziSya avAka thaI nijAnubhUtine AnaMda mANI rahyo che. gurudevanI samAdhi pUrNa thatAM ziya pitAnAM aMtaraMgamAM anubhavela dazAne gurudeva samakSa kevA ullasita bhAve varNavaze te avasare
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama-ciMtana huM. AtmA.... chuM... huM... AtmA chuM" sat.. ci-. AnaMda... e mAruM svarUpa satuM.. eTale astitva.... mArUM... sadAkALa astitva che. huM kadI nAza pAmatuM nathI. nitya, zAzvata, dhruva, caitanya tattvahuM... AtmA... huM zAzvata chuM, avinAzI chuM. mAro kadI nAza thAya nahIM...., traNe kALa.. sadA zAzvata rahenAra.... zuddha caitanya dravya AtmA.., bhUtakALamAM hate, vartamAnamAM chuM, bhaviSyamAM hoIze... huM" avinAzI, dehavinAzI huM caitanya, deha jaDa..mAre janma nathI, mArUM mRtyu nathI. janme che... te zarIra che. mare che, te paNa zarIra che. dehathI judo huM.. jaLyuM nahIM. marUM nahIM... deha mAre nathI, dehane nathI, huM... keIne nathI, kaI mArUM nathI... jagatane eka paNa paramANu... mAro thaI zake nahIM." sarvathI judo.... eka., akhaMDa, avinAzI rautanya dravya huM... cita. yAne caitanya... cita.... yAne jJAna. jJAna... e mAre guNa... mAre jJAnaguNa Idriya ane mananA sahAre vizvanA samasta padArthane jANe che...juve che... e jJAnaguNane...... mArAmAM sthira karI... mane eLakhe che..., mane jANa che.... jJAna. e mAre viziSTa guNa che. AtmA sivAya...bIjAmAM e guNa hoI zake nahIM." mArI jJAnazakti mane jANI zake mANI zake. mane oLakhI zake. sat-. cit .. AnaMda AnaMda... e mAre svabhAva. A AtmAmAM eke-eka pradeze. anaMta sukha. vidyamAna che. mAre mArA. anaMta sukhane anubhava kare che... mane koI duHkhI karI zake nahIM, keI vyakti...padArtha
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 huM AtmA chuM keI dAkhI karI zake nahIM... huM duHkhI thAuM. te mArI jamaNA che, mArI mithyA mAnyatA che. temAMthI dUra nIkaLI, bramane teDI mArA anaMta sukhane pAmavuM che te mATe mArAmAM karI jAuM..." mArAmAM sthira thaI jAuM, te mane pAmI zakuM chuM.... theDI kSaNe... vadhu.... ekAgra thaI. vadhu UMDANamAM jaI... nijanuM ciMtana.. huM.... AtmA chuM" "huM. AtmA... ... ......."zAMti''.... "zAMti". "zAMti.
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtara ArAdhanA cha-cha padothI mArI aMtara ArAdhanA zAzvata siddhine pamA...ya evI aMtara ArAdhanA paheluM pada te mAre Atmadeva sat che sat cit AnaMda svarUpa..(2) cetananAM camakAre mera vyApate...(2) jaDamAM maLe na enuM rU5 mArI bIjuM pada te mAre AtmA avinAzI che dhruva ne zAzvata svarUpa...(ra) deha dehInI abheda bhinnatA (2) | myAnamAM samazera rUpa..mArI trIju pada te mAro AtmA ja kartA vyavahAra nayane AdhIna...(2) vyavahAre kartA karmane jaNAya paNa (2) nizcaye svarUpAdhIna...mArI cothuM pada te mAro AtmA ja letA kIdhelA karmone bhega....(2) pita karI ne pite ja bhogave (2) Izvarane mAne nA gamArI pAMcamuM pada te sahuthI sehAmaNuM mekSanI prApti pamAya...(2) para saMge saMsAre AthaDa (2). | svabhAve svamAM samAya.. mArI chaThuM pada te mekSa upAya che sahune che sarakho adhikAra...(2) rAga-dveSa ajJAne baMdhana teDatA (2) ughaDe che mekSanAM dvAra....mArI ArAdhaka bhAva e AtmAne bhAva che gurUkRpAe pamAya...(2) lalita" gunI asIma AziSathI (2) saMsAra sAgara tarAya...mArI
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahaje sahaje sahajAnaMda chUTe je A viSayAnaMda pAme jyAre paramAnaMda sahaje sahaje sahajAnaMda AtamadaSTi paramAnaMda pAme saheje paramAnaMda chUTe saheje viSayAnaMda aMtara daSTi paramAnaMda. * * *
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
_