Book Title: Doha Ppahudam
Author(s): H C Bhayani, Ramnik Shah, Pritam Singhvi
Publisher: Parshva International Shaikshanik aur Shodhnishth Pratishthan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/002359/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARSVA FOUNDATION SERIES NO. 7 rAmasiMha-muni-kRtaM dohA - pAhuDaM DOHA-PAHUDA saMpAdaka harivallabha bhAyANI ramaNIka zAha prItama siMghavI 10 prakAzaka pArzva inTaranezanala zaikSaNika aura zodhaniSTha pratiSThAna ahamadAbAda Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ The Doha-pahuda was edited and translated in Hindi for the first time in 1933 by the late Jain scholar Hiralal Jain. In the present edition the Apabhramsa text is restored and improved translations in Sanskrit and Gujarati are also provided. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Parsva International Series No. 7 dohApAhuDa (DOHAPAHUDA) (Restored Text with Sanskrit Chaya and Gujarati Translation) By H. C. Bhayani R. M. Shah Dr. Pritam Singhvi Parsva International Educational and Research Foundation Ahmedabad Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RAMSIMHA-MUNI'S DOHA-PAHUDA Edited By H. C. Bhayani , Ramanik Shah (c) H.C. Bhayani , R. M. Shah First Edition : 1999 Price: Rs. 50/ Publisher : Dr. S. S. Singhvi Managing Trustee Parsva International Educational and Research Foundation, 4-A, Ramya Apartment, Opp. Ketav Petrol Pump, Polytechnic, Ambawadi, Ahmedabad - 380 015. Phone : 6562998, 6749220 Distributor : Saraswati Pustak Bhandar 112, Hathikhana, Ratanpole, Ahmedabad - 380 001. Phone : 5356692 Parsva Prakashan Zaveriwad, Relief Road, Ahmedabad - 380 001. Phone : Printed by: Rakesh Computer Centre Rakesh H. Shah 272, Celler, B. G. Tower, Delhi Gate, Ahmedabad - 380 004. Phone : 6303200 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ General Editors' Foreword One part of the academic undertakings by the Parsva Educational and Research Foundation is to publish Jain texts and research studies etc. in Jainism, Prakrit and allied Indological areas. Accordingly the restored text and improved translation of the Doha-Pahuda of Ramasimha Muni, a Jain work in the spiritual and didactic tradition is being published herewith. We are thankful to the editors of the work for making it available for publication. H.C. Bhayani N. J. Shah N. M. Kansara Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ACKNOWLEDGEMENT We are thankful to Pritamji Singhvi for giving assistance in preparing the press-copy and also in other ways. We are grateful to Parshva International Foundation for Education and Research for publishing the work. H. C. Bhayani R. M. Shah Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Introduction Reference works and Abbreviations CONTENTS Text with Sanskrit Chaya Gujarati Translation Index of the First Pada Notes Page No. ix - xiii xiv 1 - 37 38 - 58 59 - 62 63 - 74 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Introduction Hiralal Jain published YESTIET in 1933. He used two manuscripts for setting up the text one of which is dated V.S.1794. Jain has edited the text on the same lines as his earlier published text of the sAvayadhammadohA. He has observed that the Apabhramsa language of the 4TESTET is the same as treated by Hemacandra in his grammar. Secondly he has drawn attention to many common verses between the pAhuDadohA and works like paramAtmaprakAza of yogIMdu. But the text as presented by him seems to be lingustically modernized considerably. Besides in some cases the readings are inferior to what we find in other sources. There are some obvious errors. We have tried to restore the language. The following forms are given consistently and the printed text is changed acordingly : i. nom. sing of a-bases with the termination 3, neuter 3. ii. Genitive sing. of u-bases in t; plural in T. iii. Loc. sing. of a-bases with the termination Present and imperative second person plural in I. V. Absolutives in vfa. vi. - Q - instead of - H -. vii. instead of f. The restoration is on the same lines as my restoration of the text of the characteritfa and gefaharifa. Textually verses 212 to 222 are considered by us as iv. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VI later additions. For the text of the rest Jain's edition is followed * Some better readings available from other sources are accepted. The principal aim is to present a picture of the language supposed to be as original. Jain has suggested for about 1100 A.C. as the probable date for the C61966. His inference is based on the assumption that Ramasimha has borrowed from the 700R zrAvakAcAra or sAvayadhammadohA (about 9.. A.C.) and Hemacandra (about 11th Century). But the former work is of a compilatory character and hence it would be hasty to fix the date, although Jain's inference may be near the fact. The title should be GT814165 in keeping with the several works written by Kundakunda bearing the name Pahuda. Pahuda is a synonym of adhikara. It corresponds to prakarana and signifies a work treating relegiophilosophical or didactic topic. : Ramasimha has made up his work by mostly borrowing from various sources like the Dohas and Caryas of the Buddhist Sahajayanis and from Yogindu's works. The text is also inflated. C. Caillat, in her English translation has suggested some textual emendations and corrections and so has been done by the co-author of this edition, Ramanik Shah, whose Gujarati translation is included in this work. The translation naturally is based on the text as set up by him. But now he thinks a recast of the text according to Hemacandra's Apabhraisa presents a more faithful picture of the original text linguistically. More reliable manuscripts can throw light on the original form and extent of the text of the dohApAhuDa. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viii A table showing the common verses between the C1E14165 and other Jain and non-Jain adhyatmika works is given below. 14. HIGI. 49. 4. . f. : II 154 II 117 II 121 cf. 51 II 122 II 123 II 124 II 144 II 128 II 163 II 138 II 148 I 65 * 1 1 79 I 80 1 91 I 89 192 I 70 I 69 1 74, Cf. II 208 Cf. I 41 129 I 123 * 2 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dopA. sAdo. papra. yosA. doko. sihe. II 129 133 I 17 I 123 *3 67 II 158 68 196 II 78 II 71 II 187 Cf. I 73 75 84-85 Cf.71 95 II 157 98 128 104 Cf. 138 d 105 19 122 155 147 Cf. II 74 148 II 110 151 422-2 161 II 130 169 414.3 173 31 175 48 42,57 396.1 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dopA. 183 185 189 192 206 215 sAdo. 50 30 papra. II 161; 164 II 137 II 160 I 22 yosA. doko. sihe. 92 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xi 1. 2. 3. 4. Reference Works and Abbreviations dohAgItikoza and caryAgItikoza. Ed. H. C. Bhayani (doko.) 8. paramAtmaprakAza (paramappapayAsu). yogIMdudevakRta. Ed. A N. Upadhye. 1960 Edition ( papra.) pAhuDadohA (dohApAhuDa) rAmasiMha kRta. Ed. Hiralal Jain, 1933 pravacanasAra-kuMdakuMdakRta. Ed. (dopA.) yogasAra. yogIMdudeva. Ed. A N. Upadhye (Included in the edition of the paramAtmaprakAza) (yosA.) 5. sAvayadhammadohA. Ed. Hiralal Jain. ( sAdo.) siddhahemazabdAnuzAsana (apabhraMzavibhAga) (sihe.) 6. 7. Collete Caillat. The Offering of Distichs (Dohapahuda). Translation with critical notes, Sambodhi. 5.2, 1976. Ramanik Shah. dohApAhuDa Sambodhi. 16, 1989 (1991). Page #14 -------------------------------------------------------------------------- Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA - pAhuDa (Text and Sanskrit Chaya) guru diryaru guru himakiraNu guru dIvau guru deu / appo paraho parapparaho, jo darisAvai bheu // 1 // guru: dinakaraH guruH himakiraNaH guruH dIpakaH guruH devaH / AtmanaH parAt parasya yaH darzayati bhedaM // appAyattau jaM je suhu, teNa je kare saMtosu / para - suhu vaDha ciMtaMtAhuM, hiyae Na phiTTai sosu // 2 // AtmAyattaM yad eva sukhaM tena eva kuru saMtoSaM / para- sukhaM mUrkha cintayataH, hRdaye na nazyati zoSaH / / , jaM suhu visaya - parammuhauM Niya- appA jhAyaMtu / taM suhu iMdu viNau lahai, devihiM koDi ramaMtu // 3 // yad sukhaM viSaya parAn mukhaM nija-AtmAnaM dhyAyatam / tad sukhaM indraH api naiva lamate devInAM koTyA ramamANaH // , AbhuMjaMtA visaya- suhu, je Na vi hiyae dharaMti / te sAsaya- suhu lahu lahahiM jiNavara ema bhAMti // 4 // AbhuMjaMtaH viSaya-sukhaM, ye naiva hRdaye dharaMti / zAzvata sukhaM laghu labhaMte, jinavarAH evaM bhAMti // , manaH Na vibhuMjaMtA visaya - suhu, hiyaDae bhAu dharaMti / sAlisitthu jivaM vappuDA, Nara NarayahiM Nivati // 5 // ? naiva bhuMjaMta: viSaya - sukhaM hRdaye bhAvaM dharaMti / zAlisikthaH yathA varAka:, narAH narake nipataMti // AehiM aDavaDa- vaDavaDahiM, para raMjijjai lou / " maNa - suddhahiM Niccala-ThiyahiM pAvijjai para - lou / / 6 / / ebhiH vyartha - jalpanaiH, para rajyate lokaH / - zuddhaiH nizcala - sthitaiH prApyate para- lokaH // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA - pAhuDa , dhaMdhae paDiyau sayalu jagu, kammaI karai ayANu / mokkhaho kAraNe ekku khaNu Na vi citai appANu // 7 // mithyApravRttau patitaM sakalaM jagat karmANi karoti ajJAnaM / mokSasya kAraNe ekaM kSaNaM, naiva cintayati AtmAnaM // , joNihi lakkhahiM paribhamai appA dukkhu sahaMtu / putta- kalattahiM mohiyau, jAvaM Na bohi lahaMtu // 8 // yoninAM lakSeSu paribhramati, AtmA duHkhaM sahamAna: / putra - kalatrAbhyAM mohitaH yAvat na bodhiM labhamAnaH // aNNu ma jANahi appaNau, gharu pariyaNu taNu iTTu / kammAyattau kArimau, Agame joihiM siTTu // 9 // anyad ma jAnIhi AtmIyaM gRhaM parijanaH tanuH iSTaM / karmAyattaM kRtrimaM Agame yogibhiH kathitaM // jaM dukkhu vitaM sukkhu kiu, jaM suhu taM piya dukkhu / paraM jivaM mohaho vase gaeNa, teNa Na pAviu mokkhu // 10 // yad duHkhaM api tad sukhaM kRtaM yad sukhaM tad api ca duHkhaM / tvayA jIva mohasya vazaM gatena tena na prAptaM mokSaM // , mokkhu Na pAvahi jIva tuhuM, dhaNu pariyaNu ciMtaMtu / to vi vicitahi tau je tau, pAvahi sukkhu mahaMtu // 11 // mokSaM na prApnoSi jIva tvam dhanaM parijanaM cintayan / tataH api vicitayasi tad eva tava prApnoSi sukhaM mahaMtaM // ghara - vAsau mA jANi jiya, dukkiya- vAsau ehu / pAsu kayaMteM maMDiyau, avicalu Na vi saMdehu ||12|| gRhavAsaM mA jAnIhi jIva duSkRta-vAsaH eSaH / pAzaH kRtAMtena maMDitaH avicalaH naiva saMdehaH || Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , mUDhA sayalu vi kArimau mA phuDu tuhuM tusa kaMDi / sivapae Nimmale karahi rai, gharu pariyaNu lahu chaMDi ||13|| mUDha sakalaM api kRtrimaM mA sphuTaM tvaM tuSaM kanDaya / ziva-pade nirmale kuru ratiM gRhaM parijanaM laghu tyaktvA // tuTTai sAsu NisAsuH / mohu vilijjai maNu marai kevala- NANu vi pariNavai, aMbare jAhaM NivAsu || 14|| moha: vilIyate manaH mriyate tRTyati zvAsaH nizvAsaH / kevala - jJAnaM api pariNamati aMbare yasya nivAsaH || sappeM mukkI kaMculiya, jaM visu taM Na muei / bhoyahaM bhAu Na pariharai, liMga - -ggahaNu karei // 15 // sarpeNa muktA kaMcukI yad viSaM tad na muMcati / bhogAnAM bhAvaM na pariharati liMgagrahaNaM karoti // jo muNi chaMDevi visaya- suhu, puNu ahilAsu karei / luMcaNu sosaNu so sahai, puNu saMsAru bhai ||16|| yad muniH tyaktvA viSaya-sukhaM punaH abhilASaM karoti / luMcanaM zoSaNaM saH sahate punaH saMsAraM bhramati // visaya- suhA dui divahaDA, puNu dukkhahaM parivADi / bhullau jIva ma vAhe tuhuM, appA - khaMdhi kuhADi ||17|| viSaya - sukhAni dvau divasau punaH dukhAnAM paripATiH / bhrAMta: jIva mA vAhya tvaM Atma-skandhe kuThAraM / uvvali coppaDi ciTTha kari dehi sumiTThAhAra / sayala vi deha Nirattha gaya, jiha dujjaNa-uvayAra // 18 // udvartaya mRkSaya ceSTAM kuru dehi sumiSTAhArAn / sakalamapi dehe, nirarthaM gataM yathA durjane upakAraH // , Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA - pAhuDa athireNa thirA maileNa NimmalA NigguNeNa guNasArA / kAraNa jA viDhappai sA kiriyA kiNNa kAyavvA ||19|| asthireNa sthirA malinena nirmalA nirguNena guNasArA / kAyena yA arNyate sA kriyA kiM na kartavyA // varu visu visaharu varu jalaNu, varu seviu vaNavAsu / u jiNa - dhamma-parammuhau mitthattiya sahu vAsu // 20 // varaM viSaM viSadharaH varaH jvalanaH varaH sevitaH vanavAsaH / naiva jinadharma - parAGamukhaH mithyAtvikena saha vAsaH // ummUlevi te mUla - guNa, uttara- guNahiM vilagga / vaNNara jema palaMba - cuya bahuya paDeviNu bhagga // 21 // unmUlya: ye mUlaguNAn uttara - guNeSu vilagnAH / vAnarAH yathA zAkhA - cyutAH bahave patitvA bhagnAH // appA bujjhiu Niccu jai, kevala - NANa - sahAu / tA para kijjai kAI vaDha, taNu-appari aNurAu ||22|| AtmA jJAtaH nityaH yadi kevalajJAna-sahAyaH / tataH paraM kriyate kiM mUrkha tanu- upari anurAgaH // so Natthi iha paeso caurAsI - lakkha - joNi- majjhammi / jiNa-vayaNaM alahaMto jattha Na duradullio jIvo // 23 // saH nAsti iha pradezaH caturazIti-lakSa- yoni - madhye | jina - vacanaM alabhamAnaH yatra na bhrAMta jIvaH // jasu maNe NANu Na vipphurai kammahuM heu karaMtu / , so muNi pAvai sukkhu Na vi sayalaI sattha muNaM // 24 // yasya manasi jJAnaM na visphurati karmaNAM hetuM kurvan / saH muniH prApnoti sukhaM na api sakalAni zAstrANi jAnan // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa bohi-vivajjiu jIva tuhuM , vivariu taccu muNehi / kamma-viNimmiya bhAvaDA , te appANu bhaNehi // 25 / / bodhi-vivarjitaH jIva tvaM viparItaM tattvaM jAnAsi / karma-vinirmitAH bhAvAH tAn AtmAnaM bhaNasi // hauM gorau hauM sAmalau , hauM mi vibhiNNau vaNNe / hauM taNu-aMgau thUlu hauM , ehau jIva ma maNNe // 26 // ahaM gauraH ahaM zyAmalaH ahaM api vibhinnaH varNena / ahaM tanvaMgaH sthUlaH ahaM evaM jIva mA manyasva // Na vi tuhuM paMDiu mukkhu Na vi , Na vi Isaru Na vi NIsu / Na vi guru koi vi sIsu Na vi , savvaI kammavisesu // 27 // naiva tvaM paMDitaH mUrkha naiva naiva Izvara: naiva niHsvaH / naiva guruH kaH api ziSyaH naiva sarvANi karma-vizeSaH / / Na vi tuhaM kAraNu kajju Na vi,Na vi sAmiu Na vi bhiccu / sUrau kAyaru jIva Na vi, Na vi uttamu Na vi Niccu // 28 // naiva tvaM kAraNaM kAryaM naiva naiva svAmI naiva bhRtyaH / zUraH kAtaraH jIva naiva naiva uttamaH naiva nIcaH // puNNu vi pAu vi kAlu Nahu , dhammu ahammu Na kAu / ekku vi jIva Na hohi tuhu~ , millivi ceyaNabhAu // 29 // puNyaM api pApaM api kAla: nahi dharmaH adharmaH na kAyaH / ekaM api jIva na bhavasi tvaM muktvA cetana-bhAvam // Na vi gorau Na vi sAmalau Na vi tuhu~ ekku vi vaNNu / Na vi taNuaMgau thUlu Na vi ehau jANi savaNNu // 30 // naiva gaura: naiva zyAmala: naiva tvaM ekaH api varNaH / naiva tanvaMgaH sthUla: naiva evaM jAnIhi savarNaH / / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa hauM vara baMbhaNu Na vi vaisu , Nau khattiu Na vi sesu / purisu NauMsau itthi Na vi , ehau jANi visesu // 31 // ahaM varaH brAhmaNaH naiva vaizyaH na kSatriyaH naiva zeSaH / puruSaH napuMsakaH strI naiva evaM jAnIhi vizeSaM // taruNau vUDhau bAlu hauM , sUrau paMDiu divvu / khavaNau vaMdau sevaDau , ehau ciMti ma savvu // 32 // taruNaH vRddhaH bAlaH ahaM zUraH paMDitaH divyaH / kSapaNakaH vaMdakaH zvetapaTaH evaM ciMtaya mA sarvaM // dehaho pikkhivi jaramaraNu mA bhau jIva karehi / jo ajarAmaru baMbhu paru so appANa muNehi // 33 // dehasya prekSya jarA-maraNaM mA bhayaM jIva kuru / yaH ajarAmaraH brahmaH para sataM AtmAnaM jAnIhi // dehahi ubbhau jara-maraNu , dehahiM vaNNa vicitta / dehaho royA jANe tuhuM , dehahiM liMgaI mitta // 34 // dehe ubhayaM jarA-maraNaM , dehe varNaH vicitraH / dehasya rogAH jAnIhi tvaM , dehasya liMgAni mAtra / / atthi Na ubbhau jara-maraNu , roya vi liMgaI vaNNa / Nicchai appA jANe tuhaM , jIvaho Nekka vi saNNa // 35 // asti na ubhayaM jarA-maraNaM rogaH api liMgAni varNaH / nizcayena AtmA jAnIhi tvaM jIvasya naikA api saMjJA / / kammahaM kerau bhAvaDau , jai appANu bhnnehi| to Na vi pAvahi parama-pau , puNu saMsAru bhamehi // 36 // karmaNAM bhAvaM yadi AtmAnaM bhaNasi / tataH api na prApnoSi paramapadaM punaH saMsAraM bhramasi / / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa appA millevi NANamau , avaru parAyau bhAu / so chaMDeviNu jIva tuhuM , jhAvahi suddha-sahAu // 37 / / AtmAnaM muktvA jJAnamayaM , aparaH parakIyaH bhAvaH / taM tyaktvA jIva tvaM , dhyAya zuddha-svabhAvam // vaNNa-vihUNau NANamau , jo bhAvai sabbhAu / saMtu NiraMjaNu so ji siu , tahi kijjai aNurAu // 38 // varNa-vihInaH jJAnamayaH , yaH bhAvayati sadbhAvam / zAntaH niraMjanaH sa eva zivaH , tasmin kriyate anurAgaH // tihuyaNe dIsai deu jiNu , jiNavare tihuvaNu eu / jiNavare dIsai sayalu jagu , ko vi Na kijjai meu // 39 // tribhuvane dRzyate devaH jinaH jinavare tribhuvanaM etad / jinavare dRzyate sakalaM jagat kaH api na kriyate bhedaH // vujjhaho vujjhaho jiNu bhaNai , ko vujjhauM hale aNNu / appA dehahiM NANamau , chuDu bujjhiyau vibhiNNu // 40 // budhyata budhyata jinaH bhaNati budhyAmi halA anyat / AtmA dehasya jJAnamayaH yadi buddhaH vibhinnaH // vaMdaho vaMdaho jiNu bhaNai , ko vaMdauM hali itthu / NiyadehahiM vasaMtayaho , jai jANiu paramatthu // 41 // vaMdata vaMdata jinaM bhaNati kaM vaMde halA atra / nija-dehe vasataH yadi jJAtaH paramArthaH // . upalANahi joiya karahulau , dAvaNu choDahi jivaM carai / jasu akhae NirAmae gayau maNu, so kivaM buhu jage rai karai // 42 / / utparyANaya yogin karabhaM dAmanaM muMca yena carati / yasya akSaye nirAmaye gataM manaH saH kiM budhaH jagati ratiM karoti / / Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa Dhillau hohi ma iMdiyahuM , paMcahuM viNNi NivAri / ekka NivArahi jIhaDiya , aNNa parAiya NAri // 43 // zithilaM bhava mA iMdriyeSu paMcAnAM dve nivAraya / ekaM nivAraya jIhvAM anyad parakIyAM nArI / / paMca valadda Na rakkhiyA , NaMdaNavaNu Na gao si / appu Na jANiu Na vi paru vi , evaMi pavvaio si // 44 // paMca balivardAH na rakSitAH naMdanavanaM na gataH asi / AtmA na jJAtaH na api paraH api evaM eva pravajitaH asi // paMcahiM vAhiru NehaDau , hale sahi laggu piyassa / tAsu Na dIsai AgavaMNu , jo khalu miliu parassa // 45 // paMcAnAM bAhyaH snehaH halA sakhi lagnaH priyasya / nija-dehe vasataH yadi jJAtaH paramArthaH // maNu jANai uvaesaDau , jai sovei aciMtu / acittaho cittu melavai , so puNu hoi NiciMtu // 46 / / manaH jAnAti upadezaM yetra svapiti aciMtaH / acittasya cittaM yaH melayati saH punaH bhavati nizcintaH / / vaTTaDiyA aNulaggayahuM , aggae joyaMtAhuM / kaMTau bhaggai pAu jai , bhajjau dosu Na tAhaM // 47 // vartmani anulagnAnAM agre pazyatAM / kaMTakaH bhanakti pAdaM yadi bhanaktu doSaH na teSAM // millaho millaho mokkalau , jahi bhAvai tahiM jAu / . siddhi-mahApuri paisarau , mA kare harisu visAu // 48 / / muMcata muMcata muktaM yatra bhAvayati tatra yAtu / siddhi-mahApure pravizatu mA kuru harSaM viSAdaM // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa maNu miliyau paramesaraho , paramesaru ji maNassa / viNNi vi samarasihui rahiya , pujja caDAvauM kassa // 49 // manaH militaM paramezvarasya paramezvaraH api manasaH / dvau api samarasIbhUtvA sthitau pUjAM arohayAmi kasya // ArAhijjai xxx , devu paramesaru kahiM gyu| vIsArijjai kAI tAsu , jo siu savvaMgau // 50 // ArAdhyate devaH paramezvaraH kutra gataH / vismAryate kiM tasya yaH zivaH sarvagataH // ammie jo paru so je paru , paru appANu Na hoi / hauM Dajjhau so uvvarai , valevi Na jovai to vi // 51 // mAtar yaH paraH saH eva paraH paraH AtmA na bhavati / ahaM dahAmi saH - parAvRtya na pazyati tataH api // mUDhA sayalu vi kArimau , NikkArimau Na kovi / jIvaho jaMtaho Na kuDi gai , eu paDichaMdA joe // 52 // mUDha sakalaM api kRtrimaM niSkRtrimaM na kaH api / jIvasyaM gacchataH na kuTI gatA idaM praticchaMdaH pazya // dehAdevale jo vasai , sattihiM sahiyau deu / ko tahiM joiya satti-siu , sigghu gavesahi bheu // 53 // deha-devakule yaH vasati zaktyA sahitaH devaH / kaH tatra yogin zaktyA saha zIghraM gavezaya bhedaM / / jarai Na marai Na saMbhavai , jo paru ko vi aNaMtu / tihuvaNa-sAmiu NANamau , so siva-deu NibhaMtu // 54 // jIryate na mriyate na saMbhavati yaH paraM kaH api anaMtaH / tribhuvana-svAmI jJAnamayaH saH zivadevaH nirdhAMtam // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa siva-viNu satti Na vAvarai , siu puNu satti-vihINu / dohiM mi jANahiM sayalu jagu , bujjhai mohavilINu // 55 / / zivena vinA zaktiH na vyApriyate zivaH na zaktivihInaH / dvAbhyAM api jAnIhi sakalaM jagat budhyante moha-vilInaM // aNNu tuhArau NANamau , lakkhiu jAma Na bhAu / saMkappaviyappiu NANamau , daDDau cittu varAu // 56 // anyad tvadIyaH jJAnamayaH lakSitaH yAvad na bhAvaH / saMkalpa-vikalpitaM jJAnamayaM dahyatAM cittaM varAkaM // Niccu NirAmau NANamau , paramANaMdasahAu / appA bujjhiu jeNa paru , tAsu Na aNNu hi bhAu // 57 // nityaH nirAmayaH jJAnamayaH paramAnaMdasvabhAvaH / AtmA buddhaH yena paraH tasya na anyad hi bhAvaH // amhahiM jANiu eku jiNu , jANiu deu aNaMtu / Navari su mohe mohiyau , acchai dUri bhamaMtu // 58 / / asmAbhiH jJAtaH ekaM jinaH jJAtaH devaH anaMtaH / paraMtu mohena mohitaH Aste dUraM bhraman // appA kevalaNANamau , hiyaDai Nivasai jAsu / tihuyaNi acchai mokkalau , pAu Na laggai tAsu // 59 / / AtmA kevala-jJAnamayaH hRdaye nivasati yasya / tribhuvane Aste muktaH pApaM na lagati tasya // ciMtai jaMpai kuNai Na vi , jo muNi baMdhaNaheu / . kevalaNANa-phuraMta-taNu , so paramappau deu // 60 // ciMtayati vadati karoti na api yaH muniH baMdhanahetuM / kevalajJAna-sphurat-tanuH saH paramAtmA devaH / / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa abhitara-citti vi mailiyaI , bAhiri kAiM taveNa / citti NiraMjaNu ke vi dhari , muccahi jema maleNa // 61 // abbhyaMtare citte api malinite bahiH kiM tapasA / citte niraMjanaM kaM pi dhara mucyase yathA malena // jeNa NiraMjaNe maNu dhariu , visaya-kasAyahiM jaMtu / mokkhaho kAraNu ettaDau , avaru Na taMtu Na maMtu // 62 // yena niraMjane manaH dhRtaM viSaya-kaSAyeSu gacchad / mokSasya kAraNaM etAvad aparaH taMtraM na maMtraH // khaMtu piyaMtu vi jIva jai , pAvahi sAsaya-mokkhu / risaha bhaDArau kiM cayai , sayalu vi iMdiya-sokkhu // 63 // khAdan piban api jIva yadi prApnoSi mokSaM / RSabhaH bhaTTArakaH kiM tyajati sakalaM api iMdriya-sukhaM // deha-mahelI eha vaDha , tau saMtAvai tAma / cittu NiraMjaNu pareNa sahuM , samarasihoi Na jAma // 64 // dehamahilA eSA mUrkha tvAM saMtApayati tAvad / cittaM niraMjana-pareNa saha samarasIbhavati na yAvad // jasu maNe NANu Na vipphurai , savva viyappa haNaMtu / so kima pAvai Nicca-suhu , sayalaI dhammu kahaMtu // 65 // yasya manasi jJAnaM na visphurati sarvAn vikalpAn hanan / saH kiM prApnoti nityasukhaM sakalAn dharmAn kathayan // jasu maNe Nivasai parama-pau , sayalaI ciMta cavevi / so para pAvai parama-gai , aTThaI kamma haNevi // 66 // yasya manasi nivasati paramapada sakalAM api ciMtAM tyaktvA / saH paraM prAptoti paramagati aSTa karmANi hantvA // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 12 appA mellevi guNa-Nilau , aNNu je jhAyahi jhANu / vaDha aNNANa-vimIsiyaho , kahaM taho kevalaNANu // 67 / / AtmAnaM muktvA guNanilayaM anyad api dhyAyati dhyAnaM / mUrkha ajJAna-vimizritAnAM katha teSAM kevala-jJAnaM // appA daMsaNu kevalu vi , aNNu sayalu vavahAru / ekku su joiya jhAiyai , jo tailoyaho sAru // 68 / / AtmA darzanaM kevalaM api anyad sakalaM vyavahAraH / ekaH saH yogin dhyAyate yaH trilokasya sAraH / appA daMsaNa-NANamau , sayalu vi aNNu payAlu / iya jANeviNu joiyahu , chaMDahu mAyAjAlu // 69 / / AtmA darzanajJAnamayaH sakalaM api anyad . . . . / idaM jJAtvA yoginaH tyajata mAyAjAlaM // appA millivi jaga-tilau , jo paradavvi ramaMti / aNNu ki micchAdiTThiyaha matthaI siMgaI hoti / / 70 // AtmAnaM muktvA jagattilakaM ye paradravye ramaMte / anyad kiM mithyAdRSTInAM mastake zRMgAni bhavaMti // appA millivi jagatilau , mUDha ma jhAyahi aNNu / jiM maragau pasthiANiyau , tahu kiM kaccahu gaNNu // 71 // AtmAnaM muktvA jagatilaka mUDha mA dhyAya anyad / yena marakataM parijJAtaM tasya kiM kAcena gaNanA / / suha-pariNAmahi dhammu vaDha , asuhahiM hoi ahamma / dohiM mi ehiM vivajjiyau , pAvai jIu Na jammu // 72 // zubha-pariNAmena dharmaH mUrkha azubhena bhavati adharmaH / dvAbhyAM api etadbhyAM vivarjitaH prApnoSi jIvaH na janma / / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 dohA - pAhuDa saI miliyA saiM vihaDiyA, joiya kamma NibhaMti / tarala-sahAvahiM paMthiyahiM, aNNu ki gAma vasaMti // 73 // svayaM militAni svayaM vighaTitAni yogin karmANi na bhrAMtiH / taralasvabhAvaiH pathikaiH anyad kiM grAmANi vasaMti // aNNu ji jIu ma ciMti tuhuM, jai vIhau dukkhassa / tila - tusa - mittu vi sallaDA, veyaNa karai avassa // 74 // anyad eva jIva mA ciMtaya tvaM yadi bhItaH duHkhAt / tila - tuSamAtraM api zalyaM vedanA karoti avazyaM // appA vi vibhAviyaiM, NAsai pAu khaNeNa / sUru viNAsai timiraharu, ekalau NimiseNa // 75 // AtmA deve vibhAvite nazyati pApaM kSaNena / sUrya: vinAzayati timirabharaM ekAkI nimiSena // , joiya hiyaDae jAsu paru ekku je Nivasai devu / jammaNa - maraNa- vivajjiyau, so pAvai paralou || 76 || yogin hRdaye yasya paraM ekaH eva nivasati devaH / janma-maraNa- vivarjitaH saH prAptoti para lokaM // kammu purAiu jo khavai, ahiNavu pesu Na dei / parama - NiraMjaNu jo Navai, so paramappau hoi ||77|| karma purataH AgataM yaH kSapayati abhinavaM pravezaM na datte / paramaniraMjanaM yaH namati saH paramAtmA bhavati // pAvu vi appahiM pariNavai, kammaI tAma karei parama- NiraMjaNu jAma Na vi Nimmalu hovi muNei // 78 // pApaM api Atmani paraNayati karmANi tAvad karoti / parama- niraMjanaM yAvad na api nirmalaH bhUtvA jAnAti // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 dohA-pAhuDa aNNu NiraMjaNu devu paru , appA daMsaNa-NANu / appA saccau mokkha-pahu , ehau mUDha viyANu // 79 // . anyaH niraMjanaH devaH paraM AtmA darzana-jJAne / AtmA satyaH mokSapaMthA etad mUDha vijAnIhi // tAma kutitthaI paribhamahiM , dhuttima tAma karaMti / guruho pasAeM jAma Na vi , dehahiM devu muNaMti // 80 // tAvad kutIrthAni paribhramaMti dhUrtatvaM tAvad kurvaMti / guroH prasAdena yAvad Na api dehe devaM jAnaMti // loheM mohiu tAma tuhaM , visayahiM sukkhu muNehi / guruho pasAeM jAma Na vi , avicalu bohi lahehi // 81 // lobhena mohitaH tAvad tvaM viSayAn sukhaM jAnAsi / guroH prasAdena yAvad na api avicalA bodhi labhase / / uppajjai jeNa vibohu Na vi bahirappau teNa NANeNa / tailoya-pAyaDeNa vi asuMdaro jattha pariNAmo // 82 // utpadyate yeta vibodhaH na api bahirAtmA tena jJAnena / trilokaprakaTena api asuMdaraH yatra pariNAmaH // tAsu lIha diDha dijjai jima paDhiyai tima kijjai / aha va Na gammAgammai tAsu bhajesahiM appuNu kammaiM // 83 // tasya rekhAM dRDhA dIyate yathA paThyate tathA kriyate / athavA na gamyAgamyAni tasya bhaviSyaMti AtmIyAni karmANi / / vakkhANaDA karaMtu vuhu , appi Na diNNu Nu cittu / . kaNahiM ji rahiu payAlu jima para saMgahiu bahuttu // 84 / / vyAkhyAnAni kurvan budha Atmani na dattaM nanu cittaM / kaNaiH eva rahitaM zuSka-tRNaM yathA paraM saMgRhItaM prabhUtaM // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 dohA - pAhuDa paMDiya paMDiya paMDiyA kaNu chaMDivi tusa kaMDiyA / atthe gaMthe tuTTho si paramatthu Na jANahi mUDho si // 85 // paMDita paMDita paMDita kaNAn tyaktvA tuSAni kaMDitAni / arthe graMthe tuSTaH asi paramArthaM na jAnAsi mUDhaH asi // akkharaDehiM jigavviyA kAraNu te Na muNaMti / vaMsavihatthA Doma jima para hatthaDA dhuNaMti // 86 // akSaraiH eva garvitAH kAraNaM ye na jAnaMti / vaMsayuktA: DoMbAH iva paraM hastAn dhunvaMti // NANa- tiDikkI sikkhi vaDha, kiM paDhiyAM bahueNa / jA suMdhukkI NiDDuhai, puNNu vi pAu khaNeNa // 87 // jJAna- aMgAra zikSaya mUrkha kiM paThitena bahunA / yA jvalitA niddahati puNyaM api pApaM kSaNena // sayalu vi ko vi taDapphaDai, siddhattaNahu taNeNa / siddhattaNu pari pAviyai, cittarhi NimmalaeNa // 88 // sakalaH api kaH api vyAkulIbhavati siddhatva - kRtena / siddhatvaM paraM prApyate cittasya nirmalatvena // kevalu mrala-parivajjiyau, jahiM so ThAi aNAi / tasa uri savu jagu saMcarai, parai Na koi vi jAi // 89 // kevalaM mala- parivarjitaM yatra saH tiSThati anAdiH / tasya udare sarvaM jagat saMcarati pare kaH api na yAti // appA appe pariTThiyau, kahiM mi Na laggai levu / savvu je dosu mahaMtu tasu, jaM puNu hoi acheu // 90 // AtmA Atmani pariSThitaH kutra api na lagati lepaH / sarve eva doSaH mahAn tasya yad punaH bhavati alepaH // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa joiya joeM laiyaiNa , jai dhaMdhae Na paDIsi / deha-kuDillI parikhivai , tuhuM temai acchesi // 91 / / yogin yogena gRhItena yadi mithyA-pravRttau na patiSyasi / deha-kuTI parikSiNoti tvaM tathA eva Aste // . are maNa-karaha ma rai karahi , iMdiya-visaya-suheNa / sukkhu NiraMtaru jehiM Na vi , muccahi te vi khaNeNa / / 92 // are manaH-karabha mA ratiM kuru iMdriya-viSaya-sukhe / sukhaM niraMtaraM yaiH na api muMca tAn kSaNena // tUse ma rUse ma kohu kare , koheM NAsai dhammu / dhamme NaTe Naraya-gai , aha gau mANusa-jammu / / 93 / / tuSya mA ruSya mA krodhaM kuru krodhena nazyati dharmaH / dharmena naSTena narakagatiH atha gataH mAnuSaH janmo // hattha-ahuTThahiM devaliya , vAlahoM NAhi pavesu / saMtu NiraMjaNu tarhi vasai , Nimmalu hovi gavesu // 94 // hasta-ardhacaturthe devakule bAlasya nahi pravezaH / zAMta: niraMjanaH tatra vasati nirmalaH bhUtvA gaveSaya // appA paraho Na meliyau , maNu moDevi sahasa tti / so vaDha joiya kiM karai , jAsu Na ehiya satti // 95 // AtmA parasya na melitaH manaH moTayitvA sahasA iti / sa: mUrkha yogI kiM karoti yasya na IdRzI zaktiH / / so joiu jo jogavai , Nimmale joiya joe| . jo puNu iMdiya-vase gayau , so iha sAvaya-loe // 96 / / saH yogI yaH yojayati nirmale yoge yogI / yaH punaH iMdriya-vazaM gataH saH iha zrAvaka-loke / / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 bahuyaI paDhiyaI mUDha para, tAlU sukkai jeNa / ekku ji akkharu taM paDhahu, sivapuri gammai jeNa // 97 // bahUni paThitena mUrkha paraM tAluH zuSyati yena / ekaM eva akSaraM taM paTha zivapure gamyate yena // aMto Natthi suINaM kAlo thoo vayaM ca dummehA / taM Navara sikkhiyavvaM jiM jara maraNa - kkhayaM kuNahi // 98 // aMta nAsti suptAnAM kAlaH stokaH vayaM ca durmedhAH / taM kevalaM zikSitavyaM yena jarA-maraNa-kSayaM karoSi // llikkhaNu itthI (?) bAhirau akulINau maha maNi Thiyau / tasu kAraNa ANI mAhU jeNa gavaMgaDa saMThiyau // 99 // nirlakSaNa: xxbAhyaH akulInaH mama manasi sthitaH / tasya kAraNe xx xx xx xx XX XX XX xx // ha saguNI piu NigguNau NillakkhaNu NIsaMgu / ekahiM aMgi vasaMtayahaM miliu Na aMgahiM aMgu // 100 // ahaM saguNA priya nirguNaH nirlakSaNaH niHsaMga: / eke aMge vasato militaM na aMgena aMgaM // , dohA - pAhuDa savvahiM rAyahaM chaharasahi paMcahi rUvahiM cittu / jAsu Na raMjiu bhuvaNayali so joiya kari mittu // 101 // , sarvai: rAgaiH SaDrasaiH paMcabhiH rUpaiH cittaM / yasya na raMjitaM bhuvanatale taM yoginaM kuru mitraM // , tava taNuaM mi sarIrayahaM saMgu kari TThiu jAhaM / tAhaM vi maraNadavakkaDiya, dusahA hoi NarAhaM // 102 // , xx api zarIrasya saMgaM kRtvA sthitaH yeSAM / teSAM api maraNa - prapAtaH duHsahaH bhavati narANAM // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA - pAhuDa dehe galaMta savu galai mai sui dhAraNa dheu / tarhi tehaIM vaDha avasarahiM viralA sumarahiM devu // 103 // dehe galati sarvaM galati matiH zrutiH dhAraNA dhyeyaM / tatra tAdRze mUrkha avasare viralA smaraMti devaM // ummaNe thakku jAsu maNu, bhaggau bhUvihiM cAru / jima bhAvaitima saMcarau, Na vi bhavu Na vi saMsAru // 104 // unmanasi sthitaM yasya manaH bhagnaH yathA bhAvayati tathA saMcaratu na api bhayaM na api saMsAraH // jIva vahateM Naraya - gai abhaya-padANeM saggu / , ve paha javalA darisiyA, jahiM bhAvai tahiM laggu // 105 // jIvAn hanatA narakagatiH abhayapradAne svargaH / dvau paMthAnau nikaTau darzitau yatra bhAvayasi tatra laga // sukkhaaDA dui divahaDaI, puNu dukkhahuM parivADi / hiyaDA hauM paI sikkhavami, cittu karijjahi vADi // 106 // sukhAni dvau divasau punaH duHkhAnAM paripATiH / hRdaya ahaM tvAM zikSayAmi kuryAH vRttiM // mUDhA dehu Na rajjiyai, dehu Na appA hoi / dehaho bhiNNau NANamau, so tuhuM appA joi // 107 // 18 mUDha dehena na rajyate dehaH na AtmA bhavati / dehAt bhinnaH jJAnamayaH taM tvaM AtmAnaM pazya / / jehA pANahaM jhuMpaDA, tehA puttie kAu titthu je Nivasara pANavai, tahiM kare joiya bhAvu // 108 // yAdRzaH pAnAnAM kuTIraH tAdRzaH putri kAyaH / tatra eva nivasati prANapatiH tatra kuru yogin bhAvaM // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa mUlu chaMDi jo DAle caDi , kahaM taho joabbhAseM / cIru Na vuNaNahaM jAi vaDhu , viNu oTTiyae kapAse // 109 / / mUlaM tyaktvA yaH zAkhAM Arohati kiM tasya yogAbhyAsena / cIvaraM na otuM yAti mUrkha vinA apavartite karpAse // savva-viyappahuM tuTTahuM , ceyaNa-bhAva-gayAhuM / kIlai appu pareNa sahu~ , Nimmala-jhANa-ThiyAhuM // 110 // sarva-vikalpAM truTyaMti cetanabhAvagatAnAM / krIDati AtmA pareNa saha nirmala-dhyAna-sthitAnAM // ajju jiNijjai karahulau , lai paI deviNu lakkhu / jitthu caDeviNu parama-muNi , savva gayA paya-mokkhu // 111 // adya jiyAt karabhaH gRhANa gRhANa tubhyaM dattvA lakSaM / yatra Aruhya paramamuniH sarve gatAH padaM mokSasya / karahA cari jiNaguNathalihiM , tava-villaDiya pagAma / visamI bhavasaMsAragai , ullUriyahi Na jAma // 112 // karabha cara jinaguNasthalyAM tapaHvellI prakAmaM / viSamA bhavasaMsAragatiH ullUri na yAvat // . tava dAvaNu vaya bhiyamaDA , sama-dama kiyau palANu / saMjamagharahaM umAhiyau , gau karahA NivvANu // 113 // tapaH dAma vrataM xxx zamadame kRtaH paryANaM / saMyama-gRhaM unmAthitaH gataH karabhaH nirvANaM // ekka Na jANahi vaTTaDiya , avaru Na pucchahi koi / aDDaviyaDDahiM DuMgarahiM , Nara bhaMjaMtA joi // 114 // ekaM na jAnAsi varmAnaM aparaM na pucchasi kaM api / viSamAtiviSameSu zaileSu narAH bhaMjaMtaH pazya / / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa vaTTa ju choDivi mauliyau , so taruvaru akayatthu / rINA pahiya Na vIsamiya , phalahiM Na lAiu hatthu // 115 / / vAnaM yaH tvaktvA mukulitaH saH taruvaraH akRtArthaH / zrAMtAH pathikAH na vizrAMtAH phaleSu na lAgitaH hastaH / / chahadaMsaNa-dhaMdhai paDiya , maNahaM Na phiTTiya bhaMti / ekku deu chaha bheu kiu , teNa Na mokkhahaM jaMti // 116 / / SaDdarzana-mithyApravRttau patitAnAM manasaH na naSTA bhrAMtiH / . ekaH devaH SaDbhedaH kRtaH tena na mokSaM yAMti / / appA millivi ekku para , aNNu Na vairiu koi / jeNa viNimmiya kammaDA , jai para pheDai soi // 117 / / AtmAnaM muktvA ekaH paraM anyaH na vairI kaH api / yena vinirmitAni karmANi yadi paraM vinAzayati saH api / / jai vArauM to tahiM je para , appahiM maNu Na dhrei| visayahaM kAraNe jIvaDau , NarayahuM dukkha sahei // 118 / / yadi vArayAmi tataH tatra eva paraM Atmani manaH na dharati / viSayAnAM kAraNena jIvaH narakAnAM duHkhAni sahate // jIva ma jANahi appaNA , visayA hosahiM majjhu / phala kiMpAkaho jema tima , dukkha karesahiM tujjhu // 119 / / jIva mA jAnIhi AtmanA viSayAH bhaviSyaMti mama / phalaM kiMpAkasya yathA tathA duHkhAni kariSyati tava / / visayA sevahi jIva tuhu~ , dukkhahu~ sAhi kaeNa / teNa NirAriu pajjalai , huvavahu jema ghieNa // 120 // viSayAn sevasi jIva tvaM - kRtena / tena nitAMtaM prajvalasi hutavahaH tathA ghRtena // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa asarIraho saMdhANu kiu , so dhANukku Niruttu / siva-tattiM jeM saMdhiyau , so acchai Niccitu // 121 / / azarIrasya saMdhAnaM kRtaM saH dhAnuSkaH nizcitaM / zivatattve yena saMdhitaM saH Aste nizcitaM / / hali sahi kAiM karai so dappaNu / jahiM paDibiMvu Na dIsai appaNu // dhaMdhavAlu yaha jagu paDihAsai / ghare acchaMtu Na gharavai dIsai // 122 / / halA sakhi kiM karoti tad darpaNaM yatra pratibiMba na dRzyate AtmanaH / mithyA-pravRttaM mama jagat pratibhAsate gRhe san na gRhapatiH dRzyate // jasu jIvaMtaho maNu muvau , paMceMdiyahiM samANu / so jANijjai mokkalau , laddhau pahu NivvANu // 123 // yasya jIvataH manaH mRtaM paMceMdriyaiH samAnaM / saH jJAyate muktaH labdhaH paMthAH nirvANasya // . kiM kijjai bahu akkharahiM , je kAle khau jaMti / jema aNakkharu saMtu muNi , tava vaDha mokkhu kahaMti // 124 / / kiM kriyate bahu-akSaraiH ye kAlena kSayaM yAMti / yena anakSaraM saMtaM . . . taM mUrkha mokSaM kathayaMti // chahRdaMsaNagaMthiM bahula , avarupparu gajjaMti / jaM kAraNu taM ikku para , vivarerA jANaMti // 125 / / SaDdarzanagraMthena bahavaH paraspare garjati / yad kAraNaM tad ekaM paraM viparItaM jAnaMti // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa siddhaMtapurANahiM veya vaDha , bujhaMtaha Nau bhaMti / ANaMdeNa va jA Na gau tA vaDha siddha kahaMti // 126 / / siddhAMtapurANAni vedaM mUrkha budhyatAM . . . bhrAMti / AnaMdena na yadA gataH tadA mUrkha siddhaM kathayaMti // . sivasattihiM melAvaDA , ihu pasuvAha mi hoi| bhiNNiya satti siveNa sihu , viralA bujjhai koi // 127 / / zivazaktyoH melanaM . . . . . . . . bhavati / bhinnA zaktiH zivena saha viralAH budhyanti ke api / / bhiNNau jehiM Na jANiyau , NiyadehahaM paramatthu / so aMdhau avarahaM aMdhayahaM , kima darisAvai paMthu // 128 // bhinnaH yaiH na jJAtaH nija-dehAt paramArthaH / saH aMdhaH aparANAM aMdhAnAM kathaM darzayati paMthA / joiya bhiNNau jhAya tuhuM , dehahaM te appANu / jai dehu vi appau muNahi , Na vi pAvahi NivvANu // 129 / / yogin bhinnaM dhyAya tvaM dehAt yaH AtmA / yadi dehaM api AtmAnaM jAnAsi na api prApnoSi nirvANaM // chattu vi pAi suguruvaDA , sayalakAlasaMtAvi / NiyadehaDai vasaMtayahaM , pAhaNa-vADi vahAi // 130 / / chatraM api prApya suguruH , sakala-kAla-santApe / nija-dehe vasataH , pASANa-vRtti xxx // mA muTTA pasu garuvaDA , sayala kAla jhaMkhAi / NiyadehahaM mi vasaMtayahaM , suNNA maDha sevAi // 131 // saH mahAn pazuH guruH sakalaM kAlaM / nija-dehe api vasataH zUnyAH maThAH sevyante / / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa rAyavayallahiM chaha-rasahiM , paMcahi rUvahiM cittu / jAsu Na raMjiu bhuvaNayali , so joiya kare mittu // 132 // rAga . . . SaDrasa: paMcabhiH rUpaiH cittaM / yasya na raMjitaM bhuvanatale taM yoginaM kuru mitraM // . toDevi sayala viyappaDA , apparhi maNu vi dharehi / sokkhu NiraMtaru tahiM lahahi , lahu saMsAru tarehi // 133 // troTayitvA sakalAn vikalpAn Atmani manaH api dhAraya / sukhaM niraMtaraM tatra labhase laghu saMsAraM tarasi // are jiya jiNavare maNu Thavahi , visaya-kasAya caehi / siddhi-mahApuri paisarahi , dukkhahuM pANiu dehi // 134 // are jIva jinavare manaH sthApaya viSaya-kaSAyAn tyaja / siddhimahApure praviza duHkhAnAM pAnIyaM dehi // muMDiya muMDiya muMDiyA , siru muMDiu cittu Na muMDiyau / cittaho muMDaNu jeM kiyau , saMsAraho khaMDaNu teM kiyau // 135 // muMDitaH muMDitaH muMDitaH ziraH muMDitaM cittaM na muMDitaM / cittasya muMDanaM yena kRtaM saMsArasya khaMDanaM tena kRtaM // appu karijjai kAiM tasu , jo acchai saMvvaMgao saMteM / puNNa-visajjaNu kAiM tasu , jo hali icchai paramattheM // 136 // AtmA kriyate kiM tasya yaH Aste sarvagataH . . . / puNya visarjanaM kiM tasya yaH halA . . . . // gamaNAgamaNa-vivaJjiyau , jo tailoya-pahANu / gaMgahe garuvae deu kiu , so saNNANu ayANu // 137 // gamanAgamana-vivarjitaH yaH trilokapradhAnaH / .... . . . devaH kRtaH saH sajJAnaH ajJAnaH // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dohA-pAhuDa puNNeNa hoi vihao vihaveNa mao maeNa mai-moho / mai-moheNa ya NarayaM taM puNNaM amha mA hou // 138 / / puNyena bhavati vibhavaH vibhavena madaH madena matimohaH / matimohena ca narakaM tad puNyaM asmAkaM na bhavatu // kAsu samAhi karauM ko aMcauM , chopu achopu bhaNivi ko vaMcauM / hala sahi kalaha keNa sammANauM jahiM jahiM jovauM tarhi appANau // 139 // kasya samAdhi karomi kaM arcayAmi spRzyaM aspRzyaM bhaNitvA kaM vaMcayAmi / halA sakhi kalahaM kena samAnaM yatra yatra pazyAmi tatra AtmA / jai maNi kohu karivi kalahIjai , to ahiseu NiraMjaNu kIjai / jahiM jahiM joyau tahiM Nau ko viu , hauM Na vi kAsu vi majjhu vi ko vi u // 140 // yadi manasi krodhaM kRtvA kalahyate tataH abhiSekaH niraMjanasya kriyate / yatra yatra pazyAmi tatra naiva kaH api khalu ahaM naiva kasya api mama na kaH api khalu // Namio si tAma jiNavara jAma Na muNio si dehamajjhammi / jai muNiu dehamajjhammi tA keNa Navijjae kassa // 141 // nataH asi tAvad jinavara yAvad na jJAtaH asi dehamadhye / yadi jJAtaH dehamadhye tataH kena namyate kasya // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa tA saMkappaviyappA kammaM akuNaMtu suhAsuhAjaNayaM / appasarUvAsiddhI jAma Na hiyae pariphurai // 142 // tAvad saMkalpavikalpA karma kurvaMtu sukhAsukhajanakaM / AtmasvarUpA siddhI yAvad na hRdaye parisphurati // gahilau gahilau jaNu bhaNai , gahilau ma kari khohu / siddhimahApuri paisarai , uppADeviNu mohu // 143 // unmattaH unmattaH janaH bhaNati unmattaH mA kuru kSobhaM / siddhi-mahApure pravizati utpATya mohaM // avadhau akkharu jaM uppajjai, aNNu vi kiM pi aNNAu Na kijjai / AyaI citteM lihe maNu dhArevi , suvau NiciMtiu pAya pasArevi // 144 // . . . . akSaraH yad utpadyate anyad api kaM pi anyAyaH na kriyate / etAni citte likha manaH dhRtvA svapitu nizcitaM pAdau prasArya // kiM bahueM aDavaDavaDeNa , dehu Na appA hoi|. dehaho bhiNNau NANamau , so tuhu~ appA joi // 145 / / kiM bahunA . . . deha: na AtmA bhavati / dehAt bhinnaH jJAnamayaH sa tvaM AtmAnaM pazya // potthA paDhaNe mokkhu kahaM , maNu vi asuddhau jAsu / bahuyArau luddhau Navai , mUla-TThiu hariNAsu // 146 // pustaka- paThanena mokSaH kutaH manaH api azuddhaM yasya / bahutaraM lubdhakaH nayati mUlasthitaH hariNasya / / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa dayA-vihINau dhammaDA , NANiya kaha vi Na joe / bahueM salila-viroliyaiM , karu coppaDau na hoi // 147 / / dayAvihInaM dharmaM jJAnI kathaM api na pazyati / bahunA salilaviloDanena karau snigdhau na bhavataH // bhallANa vi NAsaMti guNa , jahiM sahuM saMgu khalehiM / vaisANaru lohaho miliu , piTTijjai sughaNehiM // 148 // sajjanAnAM api nazyati guNAH yadi saha saMgaH khalaiH / vaizvAnaraH lohena militaH piTyate su-ghaNaiH // huyavahe NAi Na sakkiyau , dhavalattaNu saMkhassa / phiTTIsai mA bhaMti kare , chuDu miliyA khayarassa // 149 / / hutavahe . . . . Na zaktaM dhavalatvaM zaMkhasya / nAziSyati mA bhrAMti kuru yadi militaH khadiraM / / saMkhe samuddahiM mukkiyae , ehI hoi avattha / jo duvvAhahiM cuMbiyA , lAeviNu gale hattha // 150 // zaMkhasya samudrena muktena IdRzA bhavati avasthA / yaH . . . . cuMbita: lagitvA gale hastaM / / chaMDeviNu guNarayaNaNihi , agghathaDihiM ghippaMti / tahiM saMkhAhaM vihANu para , phukkijjaMti Na bhaMti // 151 // tyaktvA guNaratnanidhi . . . . kSipyate / teSAM zaMkhAnAM bhraSTatvaM paraM . . . . bhramaMti / / mahuyara suratarumaMjarihiM , parimalu rasivi hayAsa / hiyaDA phuTTivi ki Na muyau , DhaMDholaMtu palAsa // 152 // madhukara suratarumaMjaryAH parimalaM . . . . . hatAza / hRdayaM sphuTitvA kiM na mRtaH . . . . palAzaM / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 dohA-pAhuDa muMDu muMDAivi sikkha dhari , dhammahaM vaddhI Asa / Navari kuDuMbau meliyau , chuDu milliyA parAsa // 153 / / muMDaM muMDAvitvA zikSAM dhRtA dharme baddhA AzA / pratyuta kuTuMbaM melitaM yadi muktA parAzA / / NaggattaNi je gavviyA , viguttA Na gaNaMti / gaMthahaM bAhirabhiMtarihiM , ekku i te Na muyaMti // 154 // nagnatvena ye garvitAH . . . . Na gaNayaMti / graMthAnAM bahiH abbhyaMtare ekaM api to na muMcaMti // ammiya ihu maNu-hatthiyA , vijhaha jaMtau vAri / taM bhaMjesai sIlavaNu , puNu paDisai saMsAri // 155 / / mAtara etaM manaHhastinaM vidhye gacchaMtaM vAraya / tad bhaMjiSyati zIlavanaM punaH patiSyati saMsAre // je paDhiyA je paMDiyA , jAhiM mi mANu maraTTa / te mahilANa hi piDi paDiya , bhamiyaI jema gharaTTa // 156 / / ye paThitAH ye paMDitAH yeSAM api mAnaM garvaH / te mahilAnAM . . . . , patitAH bhrAmyate yathA araghaTTaH / / viddhA vammA muTThiiNa , phusivi lihihi tuhu~ tAma / jaha saMkhahaM jIhA lusivi , saDDa chalai Na jAma // 157 / / . . . . . . . . . muSTinA mRSTvA likhasi tvaM tAvad / . . . . . . . . . . . . . . . chalati na yAvad // pattiya toDahi taDataDahaM , NAI paiTThau uTTa / / eva Na jANahi mohiyau , ko toDai ko tuTTa // 158 / / patrANi bhanaksi traTanaTat yathA praviSTa uSTraH / evaM na jAnAsi mohitaH kaH bhanakti kaH bhaktaH // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 dohA-pAhuDa pattiya pANiu dabbhu tila , savvaI jANe savaNNu / jaM puNu mokkhahiM jAivau , taM kAraNu ku vi aNNu // 159 / / patrANi pAnIyaM darbhANi tilAH sarvANi jAnIhi . . . / yad punaH mokSe yAtavyaM tad kAraNaM kim api anyad // pattiya toDi ma joiyA , phalahiM je hatthu ma vAhi / jasu kAraNi toDehi tuhu~ , so siu etthu caDAhi // 160 / / patrANi bhaMjahi mA yogin phaleSu hastaM mA vAhaya / yasya kAraNe bhanaksi tvaM saH zivaH atra . . . || devaule pAhaNu titthe jalu , potthahiM savvahiM kavvu / vacchu ju dIsai kusumiyau , iMdhaNu hosai savvu // 161 / / devakule pASANaH tIrthe jalaM pustakAni sarvANi kAvyAni / vRkSaH yaH dRzyate kusumitaH iMdhanaM bhaviSyati sarvaM // titthaho tittha bhamaMtayahaM , kiM paNehA phala hUva / bAhiru suddhau pANiyahiM , abhitaru kima hUva // 162 // tIrthAt tIrthaM bhramatAM kiM phalAni bhUtAni / bAhyaM zuddha pAnIena abhyaMtaraM kiM . . . . || titthaho titthu bhamehi vaDha , dhoiu cammu jaleNa / ehu maNu kima dhoesi tuhu~ , mailau pAva-maleNa // 163 // tIrthAt tIrthaM bhramasi murkha dhautaM carma jalena / edat manaH kathaM dhovasi tvaM malinaM pApamalena / / joiya hiyaDae jAsu Na vi , ekku Na Nivasai deu / . jammaNa-maraNa-vivajjiyau , kima pAvai para-lou // 164 / / yogin hRdaye yasya na api ekaH api nivasati devaH / janma-maraNa-vivarjitaH kathaM prApnoti paralokaM // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa ekku suveyai aNNu Na veyai , tAsu cariu Nau jANahiM deva i| jo aNuhavai so ji pariyANai , pucchatahaM samitti ko ANai / / 165 / / ekaM su vetti anyad na vetti tasya caritaM naiva jAnaMti devAH / yaH anubhavati saH eva parijAnAti pRcchatAM . . . . . . kaH Anayati / / jaM lihiu Na pucchiu kaha va jAi , kahiyau kAsu vi Nau citti ThAi / aha guru-uvaeseM citti ThAi , taM tema dharaMtihiM kahiM mi ThAi // 166 // . yad likhitaM na pRSTaM kathituM zakyate kathitaM kasya api naiva citte tiSThati / atha gurUpadezena citte tiSThati tad tathA dharadbhiH kutra api tiSThati // kaDDai sarijalu jalahi-vipilliu , jANu pavANu pavaNapaDipilliu / bohu vibohu tema saMghaTTai , avara hi uttau tA Nu payaTTai // 167 / / niHsArayati saritjalaM jalaiH vipreritaM jAnIhi pramANa pavanapratipreritaM / bodhaH vibodhaH tathA saMgha . . . . avareH uktaM . . . . . . // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 dohA-pAhuDa aMbari vivihu saddu jo summai , tahiM paisarahuM Na vuccai dummai / maNu paMcahiM sihu atthavaNa jAi , mUDhA parama-tattu phuDu tahiM ji ThAi / / 168 // aMbare vividhaH zabdaH yaH zrUyate / tatra pravizata na kathyate durmatiH / manaH paMcabhiH saha astamane yAti mUDha paramatattvaM sphuTaM tatra eva tiSThati / / akhae NirAmae parama-pae , ajja vi lau Na lahaMti / bhaggI maNahaM Na bhaMtaDI , tima divahaDA gaNaMti // 169 // akSaye nirAmaye paramapade adya api layaM na labhaMte / bhagnA manasaH na bhrAMtiH tathA divasAn gaNayaMti // sahaja-avatthahe karahulau , joiya jaMtau vAre / akhae NirAmae pesiyau , saI hosai saMhAri // 170 // sahaja-avasthAyAM karabhaM yogin gacchaMtaM vAraya / akSaye nirAmaye preSitaH svayaM bhaviSyati . . . // akhae NirAmae parama-pae , maNu ghalleppiNu melleM / tuTTesai mA bhaMti kare , AvAgamaNaho velli // 171 / / akSaye nirAmaye paramapade manaH kSiptvA muMca / truTiSyati mA bhrAMtiM kuru AgamanagamanayoH vallI // emai appA jhAiyai , avicalu cittu dharevi / siddhi-mahApuri jAiyai , aTTha vi kamma haNevi // 172 // evaM eva AtmA dhyAyate avicalaM cittaM dhRtvA / siddhi-mahApure gamyate aSTa api karmANi hatvA / / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa akkhara-caDiyA masi-maliyA , pADhaMtA gaya khINu / ekka Na jANiya parama kalA , kahiM uggau kahiM lINu / / 173 / / akSarArUDhAH maSImalinitAH pAThayaMtaH vayaH kSINaM / ekA Na jJAtA parama-kalA kutra udgataH kutra lInaH / / ve bhaMjeviNu ekku kiu , maNaho Na cAriya villi / taho guruvaho hauM sissiNI , aNNahi karami Na lalli // 174 / / dve bhaktvA ekaM kRtaM manasaH na cAritA vallI / tasya guroH ahaM ziSyA anyasmin na karomi abhilASAM // aggae pacchae dahadihahiM , jahiM jovauM tahiM soi / tA mahu phiTTiya bhaMtaDI , avasu Na pucchai koi // 175 // agre pazcAt daza-dikzu yatra pazyAmi tatra saH api / tataH mama naSTA bhrAMtiH avazya na pRcchAmi. kaM api / / jima loNu vilijjai pANiyahaM , tima jai cittu vilijja / samarasihuvai jIvaDA , kAiM samAhi karijja // 176 / / yathA navanItaM vilIyate pAnIye tathA yadi cittaM vilIyet / samarasIbhUte jIva kiM samAdhi kuryAt // jai ikka hi pAvIsi paya , aMkaya koDi karIsu / NaM aMguli paya payaDaNaiM , jima savvaMga ya sIsu(?) // 177 // yadi ekaM api prApsyAmi priyaM akRtAnAM koTi kariSyAmi / . . . . . . . prakaTane tathA sarvAMgeSu pravizyAmi(?) // titthaho tittha bhamaMtayahaM , saMtAvijjai dehu / appeM appA jhAiyaI , NivvANaM pau dehu // 178 // tIrthAt tIrthaM bhramabhiH saMtApyate dehaH / AtmanA AtmA . . . nirvANe padaM dadata / / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA - - pAhuDa jo paiM joiuM joiyA, titthaiM tittha bhai / siu paiM sihuM haMhiMDiyau lahivi Na sakkiu toi // 179 // , yad tvayA dRSTaM yogin tIrthAt tIrthaM bhrAMtvA / zivaH tvayA tebhiH bhramaNaiH labdhuM na zaktaM tataH api / / mUDhA jovai devalaI loyahiM jAI kiyAI / , deha Na picchai appaNiya, jahiM siu saMtu ThiyAI // 180 // mUDha pazyasi devakulAni lokaiH yAni kRtAni / dehaM na prekSase AtmanaH yatra zivaH zAMtaH sthitaH // vAmiya kiya aru dAhiNiya, majjhaiM vahai NirAma / tahiM gAmaDA ju jogavA, avara vasAvai gAma // 181 // vAmA kRtA atha dakSiNA madhye vahati nirAmayaH / tatra grAmaM yaH yojayati aparaM vAsayati grAmaM / deva tuhArI ciMta mahu, majjhaNapasaraviyAli / tuhuM acchesahi jAi suu, parai NirAmai pAli // 182 // deva tvadIya ciMtA mama madhyAhnaprasaravikAle / gatvA suptaH pare nirAmae tvaM // tuTTa buddhi taDatti jahiM, maNu atthavaNahaM jAi / so sAmiya uvaesu kahe, aNNahiM devahiM kAI // 183 // truTyati buddhiH traTat iti yatra manaH astamanaM yAti / taM svAmin upadezaM kathaya atyaiH devaiH kiM // 32 sayalIkaraNu Na jANiyau, pANiya- paNNahuM bheu / appA paraho Na meliyau, gaMgaDu pujjai deu || 184|| sakalIkaraNa na jJAtaH pAnIya-parNAnAM bhedaH / AtmA parasya na melita: . pUjayati devaM // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 dohA-pAhuDa appA parahaM Na meliyau , AvAgamaNu Na bhaggu / tusa kaMDaMtahuM kAlu gau , taMdulu hatthe Na laggu // 185 / / AtmA parasya na melitaH Agamanagamane na bhagne / tuSaM kaMDayataH kAlaH gataH taMdulA haste na lagnAH // dehA-deule siu vasai , tuhaM deulaI Niehi / hAsau mahu maNe atthi ihu , siddha bhikkha bhamehi // 186 / / deha devakule zivaH vasati tvaM devakulAni pazyasi / hAsyaM mama manasi asti Iha siddha bhikSAyai bhramasi / vaNe deule titthahiM bhamahi , AyAso vi NiyaMtu / ammiya vihaDiya bheDiyA , pasulogaDA bhamaMtu / / 187 / / vane devakule tIrthAni bhramasi AkAzaM api pazyan / mAtar vighaTitA ajA pazulokaM bhraman // ve chaMDeviNa paMthaDA , viccae jAi alakkhu / taho phala veyaho ki pi Nau , jai so pAvai lakkhu // 188 / / dve tyaktvA paMthAnau aMtarAle gacchati alakSyaH / tasya phalaM vettha ki api naiva yadi saH prAptoti lakSaM // joiya visamI joya-gai , maNu vAraNahaM Na jAi / iMdiya-visaya ji sukkhaDA , titthaI vali vali jAi // 189 / / yogin viSamA yoga-gatiH manaH vArituM na yAti / iMdriya viSayaH eva sukhAni tatra punaH punaH yAti // baddhau tivaNu paribhamai , mukkau pau vi Na dei / dikkhu Na joiya karahulau , vivarerau pau dei // 190 / / baddhaH tribhuvanaM paribhramati muktaH padaM api na dadAti / pazya nanu yogin karabhaH viparItaM padaM dadAti / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 34 saMtu Na dIsai tattu Na vi , saMsArehiM bhamaMtu / khaMdhAvAriu jiu bhamai , avarADaihiM rahaMtu // 191 / / san na dRzyate tattvaM . . . . saMsAre bhraman / skandhAvArikaH jIvaH bhramati , aparATavyAM vasan // uvvasa vasiyA jo karai , vasiyA karai ju suNNu / valikijjau tasu joiyahi , jAsu Na pAu Na puNNu // 192 // udvasAn uSitAn yaH karoti , uSitAn karoti yaH zUnyAn / balikriye tasya yoginaH yasya na pApaM na puNyaM // kammu purAiu jo khavai , ahiNava pesu Na dei / aNudiNu jhAyai deu jiNu , so paramappau hoi // 193 // karma purAAgataM yaH kSapayati abhinavaM pravezaM na dadAti / anudinaM dhyAyati devaM jinaM saH paramAtmA bhavati / / visayA sevai jo vi paru , bahulA pAu karei / gacchai NarayahaM pAhuNau , kammu sahAu laei // 194 // viSayAn sevate yaH api paraM bahUn pApAn karoti / gacchati narakasya prAdhUrNakaH karma. . . . // kuhieNa pUrieNa ya chiddeNa ya khAramuttagaMdheNa / saMtAviJjai loo jaha suNaho cammakhaMDeNa // 195 / / kuthitena pUritena ca chidreNa kSAramUtragaMdhena / saMtApyate lokaH yathA zvA carmakhaMDena / / dekhatAhaM vi mUDha vaDha , ramiyaI sukkhu Na hoi| ammie muttahaM chiDu lahu , to vi Na viNaDai koi // 196 / / pazyatAM api mUDha mUrkha . . . . sukhaM na bhavati / mAtar mUtrasya chidraM laghu tataH api . . . . kaH api // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa jiNavaru jhAyahi jIva tuhu~ , visaya-kasAyaiM khoi / dukkhu Na dekkhahi kahi mi vaDha , ajarAmaru pau hoi // 197 / / jinavaraM dhyAya jIva tvaM viSaya-kaSAyAni . . . . / duHkhaM na pazyasi kutra api mUrkha ajarAmaraM padaM bhavati // visaya-kasAya caevi vaDha , appahiM maNu vi dharehi / cUrevi cau-gai Nittulau , paramappau pAvehi // 198 // viSayakaSAyAni tyaktvA mUrkha Atmani manaH dhAraya / cUrayitvA caturgatiM nizcitaM paramAtmAnaM prApnoSi // iMdiya-pasaru NivAriyai , maNa jANahi paramatthu / appA mellevi NANamau , avaru viDAviDa satthu // 199 // iMdriya prasara: nivAryatAM manaH jAnIhi paramArtham / AtmAnaM muktvA jJAnamayaM aparaH . . . . sArthaH // visayA ciMte ma jIva tuhuM , visaya Na bhallA hoti / sevaMtAhuM vi mahura vaDha , pacchae dukkhaI diti / / 200 / viSayAn ciMtaya mA jIva tvaM viSayAH varAH na bhavaMti / sevamAnAnAM api madhurAH mUrkha pazcAt duHkhAni dadaMti // visaya-kasAyahiM raMjiyau , appahiM cittu Na dei / baMdhevi dukkiya-kammaDA , ciru saMsAru bhamei // 201 // viSaya-kaSAyaiH raMjitaH Atmani cittaM na dadAti / baddhvA duSkRta-karmANi ciraM saMsAraM bhramati // iMdiya-visaya caevi vaDha , kare mohahoM paricAu / aNudiNu jhAyahi paramapau , to ehau vavasAu // 202 // iMdriya viSayAn tvaktvA mUrkha kuru mohasya parityAgaM / anudinaM dhyAya paramapadaM tataH eSaH vyavasAyaH // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa Nijjiya-sAso NipphaMda-loyaNo mukka-sayala-vAvAro / eyA vi avattha gao so joiu Natthi saMdeho // 203 / / . nirjitazvAsaH niSpaMdalocanaH muktasakalavyApAraH / etAM avasthAM gataH saH yogI nAsti saMdehaH // . tuTTe maNavAvAre bhagge taha rAyarosasabbhAve / paramappayammi appe pariTThie hoi NivvANaM // 204 / / truTite mana:vyApAre bhagne tathA rAgaroSasadbhAve / paramapade Atmani pariSThite bhavati nirvANaM // visayA sevahi jIva tuhu~ , chaMDivi appasahAu / aNNai duggai jAisihi , taM ehau vavasAu / / 205 / / viSayAn sevase jIva tvaM tyaktvA AtmasvabhAvaM / anyad durgatiM yAsyasi so eSaH vyavasAyaH // maMtu Na taMtu Na dheu Na dhAraNu , Na vi ucchAsaha kijjai kAraNu / emai paramasukkhu muNi suvvai , ehI galagala kAsu Na ruccai // 206 / / maMtra: na taMtraM na dhyeya na dhAraNaM naiva ucchvAsasya kriyate kAraNaM / evaM eva paramasukhaM muniH . . . . , ___ eSA . . . . kasya na rucyate / / uvavAsa visesa karivi bahu , ehu vi saMvaru hoi / pucchai kiM bahu vitthariNa , mA pucchijjai koi // 207 / / upavAsa vizeSAn kRtvA bahuH eSaH api saMvaraH bhavati / pRcchati kiM bahu-vistareNa mA pRcchayatAM kaH api // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 dohA - pAhuDa tau kari dahavihu dhammu kari, jiNabhAsiu supasiddha / kammahaM Nijjara eha jiya, phuDu akkhira maI tajjha // 208|| tapaH kuru dazavidhaM dharmaM kuru jinabhASitaM suprasiddhaM / karmaNAM nirjarA eSA jIva sphuTaM kathitaM mayA tvaM // . dahavihu jiNavarabhAsiyau, dhammu ahiMsAsAru / aho jiya bhAvahi ekkamaNu, jima toDahi saMsAru // 209 // dazavidhaH jinavara - bhASitaH dharmaH ahiMsAsAraH / aho jIva bhAvaya ekamanAH yathA troTayasi saMsAraM // , bhave bhave daMsaNu mala - rahiu bhave bhave karauM samAhi / bhave bhave risi guru hoi mahu, Nihaya- maNubbhava - vAhi // 210 // bhave bhave darzanaM malarahitaM bhave bhave karomi samAdhi / bhave bhave RSiH guruH bhavatu mama nihatamanaH udbhvvyaadhiH|| aNupehA bAraha vijaya bhAvevi ekkamaNeNa / rAmasIhu muNi ima bhaNai, sivapuri pAvahi jeNa // 211 // anuprekSAH dvAdaza api jIva bhAvayitvA eka- manasA / rAmasiMhaH muniH evaM bhaNati zivapurIM prApnoSi yena // iya pAhuDa - dohA samattA / , Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 38 dohA-pAhuDa (Gujarati Translation) AtmA ane parano bheda je darzAve che te guru sUrya che, guru caMdra che, guru dIpaka che, guru deva che. potAne AdhIna je sukha che tenAthI ja saMtoSa kara. he mUrkha ! pArakAnA sukhanI icchA karavAthI hRdayanI tarasa chIpatI nathI. je sukha viSaya-vimukhane AtmadhyAnamAM maLe che te sukha karoDa devIo sAthe krIDA karatA indrane paNa maLatuM nathI. viSayasukha bhogavatA chatAM je hRdayamAM (teno bhAva) dhAraNa karatA nathI te tarata zAzvata sukha meLave che - ema jinavaro kahe che. viSayasukha na bhogavatA chatAM je hRdayamAM (teno) bhAva dhAraNa kare che te nara bApaDAM zAlisikthanI jema narakamAM paDe che. ApattimAM ADoavaLo vilApa kare che, enAthI to duniyA ja rAjI thAya che. mana zuddha ane sthira thAya tyAre paramalokanI prApti thAya che. 6 jaMjALamAM paDela sakaLa jagata ajJAnavaza karmo kare jAya che, paNa muktinA kAraNarUpa (zuddha) AtmAnuM eka kSaNa paNa ciMtana karatuM nathI. 7 jyAM sudhI jJAna meLavato nathI tyAM sudhI putrapatnI AdimAM moha pAmela AtmA duHkho sahana karato lAkha yonimAM bhaTake che. potAnA ghara, parivAra, tana vagere ISTa na samaja. e badhAM to karmane AdhIna ane banAvaTI (kSaNika) che- ema AgamomAM yogIoe kA che. 9 mohane vaza thaI teM je duHkha che tene sukha ane je sukha che tene duHkha gaNDe tethI ja tuM mukti pAmyo nahIM. 10 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. dohA-pAhuDa - 12 dhana ane parivAranI ciMtAmAM tu mukti meLavI zakato nathI, to paNa te ne te ja vicAryA kare che ane temAM ja mahAsukha mAne che. he jIva ! ene gRhavAsa na samaja. e to pAparnu nivAsasthAna che, yame goThavelo atUTa pAza che. emAM saMdeha nathI. he mUDha ! saghaLu banAvaTI (kSaNika) che. tuM khAlI photarAM khAMDa mA. tarata ghara-parivAra choDI nirmaLa zivapadamAM Asakti kara. jeno nivAsa (nirvikalpa samAdhirUpa) AkAzamA che teno moha vilIna thaI jAya che, mana marI jAya che, zvAsa-nizvAsa tUTI jAya che ne kevaLajJAna pragaTa thAya che. (sAdhu)-veza to grahaNa kare che paNa bhogano bhAva tyajato nathI, jema sApe kAMcaLI mUkI dIdhI paNa je viSa che te mUkato nathI. 15 je muni viSayasukha choDIne pharI tenI icchA kare che te kezaluMcananI pIDA ane zarIra sUkavAnuM duHkha (vadhArAmAM) sahana karIne pharI saMsAramA bhaTake che. 14 17 viSayonAM sukho be divasanAM che, pharI pAchI duHkhonI paraMparA. e bhUlIne he * jIva ! tuM potAnA khabhe (ja) kuhADI na pherava zarIranuM vilepana kara, mardana kara, saMbhALa le ane ati mIThA AhAra de durjana para karelA upakAranI jema A badhuM nirarthaka che. 18 asthira, malIna ane guNahIna kAyA dvArA sthira, nirmaLa ane guNonA sAra rUpa kriyA jo thaI zakatI hoya to kema na karavI ? viSa sArUM, viSadhara nAga sAro, agni sAro, (are) vanavAsa, sevana paNa sAraM. (paraMtu) jinadharmathI vimukha mithyAtvIno sahavAsa nahIM sAro. 20 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA - pAhuDa mULa guNane UkheDI nAkhIne uttara guNane je vaLagyA rahe che te DALI cUkyA vAMdarAnI jema bahu nIce paDIne nAza pAmyA samajavA. 21 AtmAne nitya ane kevaLajJAnamaya svabhAvavALo jANyo to pachI he mUDha ! zarIra upara anurAga zAne karavo joIe ? 22 40 corAsI lAkha yoni madhye ahIM evI koI jagyA nathI ke jyAM jinavacanano lAbha na pAmanAro jIva bhaTakyo na hoya. 23 jenA manamAM jJAna pagaTyuM nathI tevo muni sakaLa zAstra jANato hovA chatAM, karmanA kAraNone utpanna karato hovAthI sukha pAmato nathI. 24 he abodha jIva ! tuM tattvane UMdhuM samajyo che ke karmanirmita bhAvanetuM AtmAnA bhAvo kahe che. 25 " , huM goro huM huM zAmaLo huM huM judA judA varNavALo chaM, hu pAtaLo chu, huM jADo chu - evaM he jIva ! na mAna. 26 na tuM paMDita che ke na mUrkha na tuM samRddha che ke na daridra. na tuM koIno guru che ke na ziSya. e badhI to karmanI vicitratA che. 27 na to tuM kAraNa che ke na kArya, na to svAmI che ke na dAsa. he jIva ! tuM zUrapaNa nathI ke kAyara paNa nathI, uttama nathI ke adhama paNa nathI. 28 puNya ke pApa, kALa ke AkAza, dharmAstikAya ke adharmAstikAya cetanabhAva choDI (AmAnuM) eka paNa he jIva ! tuM nathI. na to goro ke na zAmaLo. - evaM tAruM rUpa jANa. - - 29 na tuM eke raMgano che. na pAtaLo ke na jADo 30 huM uttama brAhmaNa nathI, na to vaizya chu. nathI kSatriya ke na zeSa (zudra); puruSa, napuMsaka ke strI nathI - evaM vizeSa jANa. 31 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 dohA-pAhuDa huM taruNa chu, vRddha chu ke bALaka chu , zUra chu , daivI paMDita chu , kSapaNaka (digaMbara), vaMdaka (bauddha) ke zvetAmbara muni chu - evaM badhuM vicAra mA. 32 dehanA jarA-maraNa joIne he jIva ! tuM gabharA nahIM. je ajarAmara parama brahma che tevA AtmAne oLakha. dehane jarA-maraNa saMbhave che. dehanA ja vividha varNa hoya che. dehane ja roga thAya che. tuM jANI le ke mAtra dehane ja jAti hoya che. 34 jarA, maraNa, roga, jAti ke varNa AtmAne che nahIM ke thatAM nathI. e nakkI jANa ke jIvane (AmAMnI) eke saMjJA hotI nathI. 35 ' jo karmanA bhAvane AtmA kaheto hoya to tuM paramapada pAmIza nahIM ane 'pharI saMsAramA bhamIza. jJAnamaya AtmabhAva sivAyano bIjo bhAva to parabhAva che. te choDIne he jIva ! tuM zuddha sva(Atma) bhAvanuM dhyAna kara. varNavihIna ane jJAnamaya svAtmanI bhAvanA je kare che te ja zAMta, niraMjana ane ziva che. temAM ja anurAga karavo joIe. 38 tribhuvanamAM jinadeva dekhAya che, jinavaramAM A tribhuvana (samAyela) che. jinavaramAM sakaLa jagatanuM darzana thAya che. mATe e bemAM kaMI bheda na karavo joIe. 37 39 jinane jANo, jinane jANo - ema (koI) kahe che. paNa he sakhi ! jo jJAnamaya AtmA dehathI bhinna che e jANI lIdhuM to bIjuM zu jANavAyU~ bAkI rahyu ? 40 . jinane vaMdana karo, jinane vaMdana karo - ema (koI) kahe che. paNa he sakhi ! paramArtha jANI lIdhA pachI potAnA dehamA vase che tene ahIM koNa vaMdana kare? Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 45 dohA-pAhuDa he jogI ! baMdhana kADhI nAkhI (manarUpI) karabhane muktapaNe pharavA de. jenuM akSaya nirAmaya(paramAtmA)mAM mana gayuM che tevo jJAnI mANasa saMsAramA kema Asakta thaI zakaze? pAMca indriyonA viSayamAM DhIlo na thA. bene roka - eka to jIbhane kAbumA rAkha ane bIjuM parAI strIne viSe saMyama kara. 43 pAMce (indriyarUpI) baLadane tuM aTakAvI zakyo nahIM tethI (muktirUpI) naMdanavanamAM tuM jaI zakyo nathI. teM na AtmAne jANyo che, na parane - ema ja muni banI beTho che. 44 he sakhi ! (tArA) priyatamane bahAranA pAMcano neha lAgyo che. je khala jaIne 'para' ne maLyo hoya te pAcho Ave tema dekhAtuM nathI. mana jyAre nizciMta thaIne ciMtana kare che tyAre bodha pAme che. ane te nizcita tyAre thAya che jyAre Atmatattvane anAtmatattvathI juduM pADe che. . je AgaLa jotA rastA para cAlyA che temanA pagamAM kacaDAI kAMTA bhoMkAya to bhale bhoMkAya. temAM temano doSa nathI. 47 (manane) mUkI de, mokaLu mUkI de, jyAM phAve tyAM javA de, siddhi mahAnagarImA pesavA de. harSa ke viSAda na kara. 48 mana paramezvaramAM maLI gayuM che, paramezvara manamAM. banne samarasa thaI rahyAM che. pUjA konI karUM? 49 paramezvara devanI pUjA kyAMka (anyatra) jaIne kema karAya? je zivaparamAtmA sarvAMgamAM vasela che te kema visArAya ? 50 ...... (?) je para che te para ja che. para tattva AtmA na hoya. huM dAjhaM chu , te bacI jAya che (te jovA chatAM) paNa pArcha vALIne joto nathI. 51 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 dohA-pAhuDa he mUDha ! saghaLu vinazvara che, anazvara kaMI nathI. jIva gayo, jhupaDI (deha) na gaI - e dAkhalo jo. 52 dehamaMdiramA zakti sAthe je deva vase che, temAM koNa zakti ane koNa ziva te bheda he jogI ! tuM jaladI zodhI kADha. 53 je jIrNa thato nathI, marato nathI, janmato nathI, je paramAtmA anaMta, tribhuvanasvAmI, jJAnamaya che te nizcaya ziva che. 54 ziva vinA zakti kArya karavA samartha nathI, ziva zakti vinA. bannene jANyAthI mohavilIna samagra jagata jANI levAya che. 55 jyAM sudhI te judo ja jJAnamaya bhAva tArA lakSamAM na Ave tyAM sudhI tAruM ajJAnamaya, hatabhAgI citta bApaDaM saMkalpa-vikalpa karatuM rahe che. 56 nitya, nirAmaya, jJAnamaya, paramAnaMdasvabhAva paramAtmAne jeNe jANI lIdho che tene bIjo koI bhAva raheto nathI. ame eka jinadevane jANyA, anaMta devone jANI lIdhA. tyAre te mohamAM mohita thayelo dUra dUra bhaTakato rahe che. 58 jenA hRdayamAM kevaLajJAnamaya AtmA vase che te traNe lokamAM mukta che. tene pApa lAgatuM nathI. baMdhananA kAraNarUpa koI paNa vastune je muni vicArato nathI, bolato nathI ke Acarato nathI te kevaLajJAnathI tejasvI zarIravALo paramAtmA deva che. 60 aMtaratama mana meluM hoya to bahAranA tapathI zuM? cittamAM koI niraMjananI dhAraNA kara ke jethI melathI mukta thaI zake. viSaya-kaSAyomA jatAM manane niraMjanamAM sthira karavU eTaluM ja muktinuM kAraNa che, nahIM ke bIjAM koI taMtra-maMtra. 62 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 65 dohA-pAhuDa he jIva ! jo khAto-pIto (bhogo bhogavato) tuM zAzvata mukti meLave evaM hoya to RSabha bhagavAne sakaLa indriya-sukhono tyAga zA mATe ko hato?. 63 he mUDha ! A deha-NaM mahilA tane tyAM sudhI satAve che jyAM sudhI tAru citta niraMjana parama tattva sAthe ekAkAra thatuM nathI. 64 __ sarva vikalpone haNanAruM jJAna jenA manamAM sphuratuM nathI, saghaLI vastune dharma kaheto te zAzvata sukha kevI rIte meLave ? jenA sakaLa ciMtAothI mukta cittamAM paramAtmA vase che, te AThe karma haNIne parama gati pAme che. he mUDha ! guNanilaya AtmAne mUkIne bIjAnuM dhyAna je dhare che tevA ajJAnabharelAne kevaLajJAna kyAthI thAya ? 67 AtmA ja mAtra darzana ane jJAnarUpa che, bIjaM saghaLu to vyavahAra . he / jogI ! je traNe lokanA sArarUpa che evA te ekanuM ja dhyAna dharavU joIe. 68 AtmA ja darzana-jJAnamaya che, bIjuM badhuM to prapaMca. e jANIne he yogIo ! mAyAjALa choDo. 69 jagatilaka (jagabhUSaNa) AtmAne mUkIne je paradravya(pudgala)mAM ramaNa kare che te ajJa (mithyAjJAnI) che. mithyAdRSTine mAthe zuM zIMgaDA hoya che ? 70 jagatilaka AtmAne mUkIne he mUDha ! anyanuM dhyAna na dhara. jeNe marakatamaNine jANyo che tene kAcanI kaI gaNatarI ? 71 he mUrkha ! zubha pariNAma (zubha bhAva)thI dharma ane azubhathI adharma thAya che. e banneno tyAga karanAra jIva janma (bhava-bhramaNa) pAmato nathI. 72 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 dohA-pAhuDa he jogI ! karma potAnI jAte ja ekaThAM thAya che ane potAnI jAte ja chUTAM paDe che, emAM zaMkA nathI. caMcaLa svabhAvanA musApharonAM te vaLI gAma vasatAM haze? 73 jo tuM duHkhathI Darato hoya, to bIjA jIvane mATe (paNa) juduM na vicAra. talanA photarA jevaDo kAMTo ya vedanA jarUra kare che. 74 AtmA dvArA AlocanA karatAM pApa kSaNamAtramA nAza pAme che. sUrya ekalo kSaNamA timirasamUhano nAza kare che. 75 he jogI ! jenA hRdayamA eka ja parama deva vase che te janmamaraNarahita banI paramalokane pAme che. 76 * je pahelAMnAM karmone naSTa kare che, navAMne pravezavA deto nathI, je parama niraMjanane name che, te paramAtmA bane che. 77 AtmA tyAM sudhI pApanuM pariNAma anubhave che, tyAM sudhI karmabaMdha kare che, jyAM sudhI nirmaLa thaIne parama niraMjanane jANato nathI. 78 vaLI, darzana-jJAnamaya AtmA niraMjana paramAtma deva che. he mUDha ! ema samajI le ke AtmA ja sAco mokSamArga che. 79 (loko) tyAM sudhI kutIrthomAM paribhramaNa kare che, tyAM sudhI dhUrtatA kare che, jyAM sudhI gurukRpAthI dehamA rahelA devane oLakhatA nathI. 80 lobhamAM mohita thayelo tuM tyAM sudhI viSayomAM sukha mAne che, jyAM sudhI gurukRpAthI avicaLa bodha meLavyo nathI. 81 jenAthI vizeSa bodha (AtmajJAna) Upaje nahIM evA traNe lokane pragaTa karanArA jJAnathI paNa (jIva) bahirjAnI ja rahe che. pariNAme tevU jJAna paNa azubha ja che. 82 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 dohA-pAhuDa tenI dRDha maryAdA AMkI levI joIe , jevU bhaNAvavAmAM Ave tevU ja karbu joIe. ane vaLI Amatema gamanAgamana nahIM karavU joIe. tenAM karmo ApoApa nAza pAmaze. 83 tattvonuM vyAkhyAna karanAra DAhyAe (potAnA) AtmAmAM citta dIdhuM nahIM. jANe dANA vagaranAM ghaNAM photarAM saMgharyA ! 84 paMDitonA paMDita ! dANA choDIne teM photarAM ja khAMDyAM ! graMthonA arthamAM tuM saMtoSa pAmyo. tuM mUDha che, tuM paramArtha jANato nathI. 85 ___akSaromAM (graMthajJAnamAM) je garva kare che te kAraNa (paramArtha) jANatA nathI. jema hAthamAM vAMsa dhAraNa karela caMDALa kevaLa (samajyA vinA) hAtha dhuNAve che. 86 ___88 he mUrkha ! bahu bhaNyAthI zaM? jJAnarUpI agni peTAvatAM zIkha, ke je saLagatAM puNya ane pApa bannene kSaNamAM ja bALI de che. 87. siddhatva mATe sahu koI valakhAM mAre che, paNa siddhatva cittanI nirmaLatAthI pAmI zakAya che. kevaLajJAna maLarahita (nirmaLa) che. jyAM te anAdi jJAna rahe che te uramAM sarva jagatano saMcAra thAya che, kaMI enAthI para rahetuM nathI. 89 AtmA AtmAmAM sthita thAya che. koI(karma-maLa)no lepa ene lAgato nathI. tyAre tenA je saghaLA mahA doSo che teno uccheda thaI jAya che. 90 he jogI ! joga laIne jo jaMjALamAM paDIza nahIM to dehakuTi nAza pAmaze, tuM temano tema rahIza. __ 91 ___ are manarUpI karabha ! indriya-viSayonA sukhamAM Asakti na kara. jemAM niraMtara sukha nathI evA te viSayone kSaNamAM choDI de. 92 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 96 dohA-pAhuDa na rAjI thA, na rIsa kara, na krodha kara. krodhathI dharma nAza pAme che. dharma naSya thavAthI narakamAM gati thAya che. ane ema manuSya-janma eLe jAya che. 93 sADA traNa hAthanI derI che. temAM vALano ya praveza (zakya) nathI. zAMta niraMjana (deva) temAM vase che. nirmaLa thaIne (tene) zodhI kADha. thaina (tana) zAdhA kADha. 94 manane tarata pArcha vALIne AtmAne anya tattvomAM maLavA na de.- jenI ATalIya zakti na hoya te mUrkha yogI zuM karavAno hato? 95 __ he jogI ! te jogI che je nirmaLa yogamAM manano saMyoga karAve. paNa je indriyone vaza thAya che te to A lokamAM pazu ja che. - he mUDha ! jenA(uccAraNa)thI tALavU sukAI jAya evaM ghaNuM bhaNyo. paNa jenAthI zivapuri jaI zakAya tevo eka ja akSara che - te bhaNa. 97 zAstrono pAra nathI, samaya thoDo che ane ApaNe durbuddhi chIe. mATe te ja zIkhavU joIe je janmamaraNano kSaya kare. 98 nirlakSaNa, strIbAhya ane akulIna evo (priyatama) mArA manamAM sthira thayo che. tenA mATe ........ (?) ANI che. jethI ......... (?) 99 huM saguNa chaM ane priyatama che nirguNa, nirlakSaNa, ni:saMga. eka ja zarIramAM vasanArA amArA benuM aMgathI aMga na maLyuM ! 100 jenuM citta jagatamAM pAMca rUpomAM, cha rasomAM ane sarva rAgomAM raMgAyu nathI -- he jogI ! tene mitra banAva. 101 jenA zarIramAM tapa thoDo saMga karIne sthira thayuM che tevA narone paNa maraNano tApa asahya hoya che. 102 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa deha gaLI jAya che tyAre badhuM gaLI jAya che - matijJAna, zrutajJAna, dhAraNazakti ane dhyeya. tyAre evA avasaramAM he mUrkha ! viralA ja deva- smaraNa kare che. 103 bhogothI bhAgeluM jenuM suMdara mana icchAonI pelI pAra sthira thayuM che te jyAM phAve tyAM pharI zake che. tene bhaya nathI, bhavabhramaNa nathI. 104 jIvono vadha karavAthI narakagati ane abhayapradAna karavAthI svarga - A be joDiyA rastA darzAvyA che. jyAM phAve tyAM cAlo. 105 sukha be divasanAM che, pharI duHkhonI paraMparA. he hRdaya ! huM tane zIkhavU chu - (sAcA) raste citta lagADa. 106 he mUDha ! dehamAM Asakta na tharbu joIe, deha AtmA nathI. dehathI bhinna evA jJAnamaya AtmAne tuM jo. 107 . jevU caMDALanuM jhupaDaM tevI apavitra(?) kAyA che. tyAM ja prANapati vase che. he jogI ! tyAM dhyAna kara. 108 thaDa choDIne je DALe caDe te yogAbhyAsa kevI rIte karavAno hato? he mUDha ! kAMtyA vinAnA kapAsamAMthI kapaDu kevI rIte vaNI zakAya? 109 jenA sarva vikalpo tUTI gayA che, je caitanya-bhAvane pAmyo che, je nirmaLa dhyAnamAM sthira thayo che, teno AtmA paramAtmAnI sAthe ramaNa kare che. 110 Aja tAre lakSa ApIne (manarUpI) karabhane jItI levo joIe ke jenA para caDIne parama muni sarva gamanAgamana(janma-maraNa)thI mukta bane che. 111 . bhavabhramaNanI viSama gatino jyAM sudhI teM nAza nathI ko tyAM sudhI he mana-karabha ! jinaguNarUpI vADImAM taparUpI velIo icchA mujaba cara. 112 taparUpI dAmaNa, vratarUpI taMga ane zamadamarUpI palANa karyu. saMyamarUpI gharamAMthI utkaMThita thaIne karabha nirvANa pAmyo. 113 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa eka to vATa jANatA nathI, bIjuM koIne pUchatA nathI. DuMgaramAM ADAavaLA AthaDatA mANaso jo. 114 rasto choDIne (rastAthI dUra) je vRkSa mahoryu te eLe gayuM, (kAraNa) thAkyA musApharone visAmo na maLyo ke na phaLa hAtha lAgyAM. 115 cha darzananI jaMjALamAM paDIne mananI bhrAMti bhAMgI nahIM. eka devanAM cha rUpa karyAM, tethI mokSamAM jatA nathI. 116 eka potAnI jAtane choDIne anya koI verI nathI, jeNe (pote) karma utpanna karyAM che (ane) te ja karmano nAza karI zake che. 117 jo vAruM chu to paNa tyAM (viSayamAM) ja jAya che, paNa AtmAmAM mana lagaDato nathI. viSayanA kAraNe jIva narakanAM duHkho sahana kare che. 118 he jIva ! ema na mAnIza ke 'mArA viSayo mArA thaze.' kiMpAkaphaLanI jema te tane duHkha Apaze. 119 he jIva ! tuM viSayo- sevana kare che. jema ghInA saMgathI agni prajvaLe che tema duHkha ApanAra tevA viSayonA saMgathI tuM atyaMta duHkhI thAya che. 120 jeNe azarIra(Atmatattva)nuM zarasaMdhAna karyu te sAco dhanurvidyAno nipuNa kahevAya. jeNe zivatattvanI sAthe saMdhAna karyu e nizcita rahe che. 121 he sakhi ! te darpaNa zuM kAmanuM jemAM potAnuM pratibiMba dekhAya nahIM ? mane A jagata eka jaMjALa bhAse che, (jyAM) gharamA rahevA chatAM gharadhaNI dekhAto nathI! 122 jenuM mana pAMce indriyo sahita marI gayuM che tene jIvato chatAM mukta jANavo. teNe nirvANano mArga meLavI lIdho che. 123 kALa jatAM nAza pAme evA ghaNA akSaro(zAstra)thIzuM? je rIte anakSara banAya evA padane jANaH he mUDha ! tene mokSa kahe che.. 124 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 50 cha darzananAM zAstro laIne (loka) anyonya khUba garne che. je hetu che te to eka ja che paNa (loka) viparIta svarUpe samaje che. 125 . he mUrkha ! siddhAMta-purANone samaja. samajanArane bhrAMti rahetI nathI. je nizcaya AnaMdapUrvaka gayo tene siddha kahe che. .126 ziva ane zaktino meLApa to A jagatamAM pazuomAM paNa hoya che. paNa zakti zivathI bhinna che te to koI viralA ja samaje che. 127 potAnA zarIrathI paramAtmA judo che e jeNe jANyuM nathI tevo aMdha bIjA aMdhone mArga zuM dekhADe? 128 he jogI ! dehathI judA tArA AtmAnuM dhyAna kara . jo tuM dehane AtmA mAnato hoya to nirvANa pAmI zakIza nahIM... 129 moTuM chatra meLavIne (chatradhArI rAja banIne) paNa tuM saghaLo samaya saMtApamAM rahe che. potAnA dehamA rahenArAne mATe tuM pASANanAM maMdiro banAvarAve 130 ...........(?), saghaLo samaya tuM saMtApamAM rahe che. potAnA dehamA rahenArAne (zodhavA) mATe tuM khAlI maTha sevana kare che ! 131 he jogI ! jagamAM rAganA prasArathI, cha rasathI ane pAMca rUpathI jenuM citta raMgAyuM nathI tene mitra banAva. 132 saghaLA vikalpo choDIne AtmAmAM mana lagADa, temAM tuM niraMtara sukha meLavIza, zIghra saMsAra tarI jaIza. . 133 are jIva ! viSaya-kaSAya choDIne jinavaramAM mana sthira kara, to tuM duHkhane vidAya karI siddhirUpI mahAnagarImA praveza karIza. . 134 he muMDitonA ya muMDita ! teM mAthu mUMDyuM paNa citta na mUMDyuM. jeNe cittanuM muMDana karyu teNe saMsAranuM khaMDana karyu. 135 che! Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa - je sarvAMga vyApta che tene kAje AtmA zuM kare? je paramArthanI icchA rAkhe che tene puNya-visarjananuM zuM kAma che ? 136 je traNa lokamAM pradhAna che te to gamanAgamanathI rahita che. tethI jeNe paththarano moTo deva banAvI besAryo che te jJAnI (gaNAto) hovA chatAM ajJAna che. 137 puNyathI vaibhava maLe che, vaibhavathI mada thAya che, madathI mativyAmoha thAya che, matimohathI narakanI prApti. tevU puNya amane na hojo. 138 ____ konuM dhyAna karUM? kone pUju ? spRzya-aspRzya kahIne kone chetarUM? sakhi! kalaha konI sAthe karUM? jyA jyAM jouM tyAM tyAM potAnI jAta (ja najare paDe) che. 139 . jo manamA krodha karIne kalaha karAya to niraMjanano abhiSeka karavo. (to jaNAze ke) jyAM jyAM joyuM tyAM koI nathI. huM koIno nathI, koI mAru nathI. 140 he jinavara! jyAM sudhI dehanI aMdara ja rahenAra tane na jANyo tyAM sudhI tane namyo. jyAre dehamA rahelAne jANyo tyAra pachI koNa kone name ? 141 zubha-azubha karma karavA chatAM tyAM sudhI manamAM saMkalpa-vikalpa rahe che, jyAM sudhI hRdayamAM Atma-svarUpanI siddhinI jhAMkhI thatI nathI. 142 'ghelo' 'dhelo' ema tane ghelA loka kahe che. enAthI gabharAIza mA. mohane ukhADIne siddhi-mahAnagarImA praveza kara. 143 saMpUrNa avadha(ahiMsA)nuM vrata AcaravAmAM Ave, vaLI kaMI paNa anyAya na karavAmAM Ave - ATaluM cittamAM lakhI ane manamAM dhAraNa karI paga pasArIne nizciMta thaI suo. 144 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 dohA-pAhuDa 52 jhAjhaM AIavaLu bolavAthI zaM? he jogI ! deha AtmA nathI. dehathI judo jJAnamaya te ja tAro AtmA samaja. jenuM mana azuddha hoya tene pothIo paDhavAthI paNa mukti kyAthI maLe ? vadha karanAra zikArI paNa bahu vAra (?) haraNAMne name che.. . 146 he jJAnI yogI ! kyAMya dayA vinAno dharma hoya nahIM. pANIne khUba mathavAthI paNa hAtha cIkaNA na thAya. 147 durjanonA saMgathI bhalA mANasonA guNa paNa nAza pAme che. loDhAnI sAthe maLavAthI agni paNa ghaNathI pITAya che. . 148 zaMkhanI dhavalatA agni paNa dUra karI zakato nathI, paraMtu kheranI sAthe maLatAM ja e dhavalatA nAza pAme che emAM zaMkA nathI. 149 samudra dvArA tyajAyelA zaMkhanI e avasthA thAya che ke enA gaLAmAM hAtha nAkhI ene mAchIo cuMbana kare che. guNaratnanidhi samudrane choDI javAthI ene kAMThe pheMkAvU paDe che. tyAM zaMkhonI avasthA evI thAya che ke temane phukAvU paDe che, emAM zaka nathI. 150-51 he madhukara ! kalpatarunI maMjarInI sugaMdhI AsvAdIne have khAkharAmAM bhamavA lAgyo ? he hatAza ! haiyu phATIne tuM marI kema na gayo? 152 mAthu muMDAvyuM, coTI dhAraNa karI, dharmanI AzA bAMdhI, mAtra kuTuMba choDyu paNa pArakAnI AzA na choDI (to dharmanI AzA kyAM vadhI?) 153 nagnatA, je abhimAna kare che, vagovAyAM chatAM je samajatA nathI, te bAhya ke AMtarika eke baMdhanane kApI zakatA nathI. 154 he bhAI! A manarUpI hAthIne AMdhaLI doTathI roko. te zIlarUpI vADI mAMgI nAkhaze ane pharI saMsAramA paDaze. 155 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 160 je bhaNelA che, je paMDita che, je moTA garva dharanArA che, te paNa strIonA cakkaramA raheMTanI jema bhame che. 156 kakkAnA akSarone mUThIthI bhUsIne tuM tyAM sudhI lakhyA karIza jyAM sudhI zaMkhanI jIbha ... (?) lUchIne na .........(?) 157 tuM taDataDa pAMdaDAM toDe che - jANe UMTa peThaM! paNa he mUDha ! tuM e nathI jANato ke koNa toDI rahyaM che, koNa tUTI rahyaM che ? 158 pAMdaDu, pANI, tRNa ke tala-badhAMne tArA jevA ja jANa. paNa mokSamAM jenAthI jaI zakAya te kAraNa to koI juduM ja che. 159 he jogI ! pAMdaDIo toDa mA, phaLane ya hAtha na lagADa. jenA mATe tuM toDe che e zivane ja ahIM caDAvI de. devaLamAMno paththara, tIrthamAnuM pANI, pustakamAMnuM sakaLa kAvya ke phUlyuphAlyuM je vRkSa dIse che- saghaLu iMdhaNa thaze. tIrthe tIrthe bhamanArAne zuM phaLa maLyu ? bAhya zarIra pANIthI zaddha thayu. aMdara zuM thayuM ? tuM tIrthetIrthamAM bhame che. he mUrkha ! cAmaDI to pANIthI dhoI, pAparUpI melathI meluM banelaM A tAruM mana kevI rIte dhoIza? he jogI! jenA hRdayamAM eke ya deva vasato nathI te janmamaraNathI mukta thaI parama-loka kevI rIte pAme? 164 eka (tene) sArI rIte jANe che, bIjo nathI jANato. tenuM caritra devo paNa nathI jANatA. je anubhave che te ja jANI jAya che. pUchanArAne saMtoSa koNa Ape? 165 161 162 ___ 163 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 166 167 168 je koI rIte lakhyo lakhAya tema nathI, kahyo kahevAya tema nathI, kIdhelo koIne cittamA raheto nathI, te guru-upadezathI cittamAM dRDha thAya che. tevI rIte tene dhAraNa karatAM badhe rahela che. samudre dhakelelA pANIne nadInuM pANI kheMce che, bhAre jahAjane pavana hiloLe caDAve che, tema ja bodha ane vibodha athaDAya che tyAre bIjI ja vAta banavA lAge che. AkAzamAM vividha zabdo je saMbhaLAya che tyAM tenA paDaghAmAM koI durvicAra Avato nathI, mana pAMce (indriyo) sAthe asta pAme che. he mUDha ! khare tyAM ja parama tattva rahela che. akSaya, nirAmaya, paramagatimAM Aja sudhI lavaleza paNa jANato nathI, mananI bhrAMti bhAMgI nathI. jematema dahADA gaNe che. 169 he jogI ! svAbhAvika bhAvamA jatA (manarUpI) UMTane roka. akSaya, nirAmaya, paramagatimAM mokalela te potAno saMhAra pote ja karaze. 170 akSaya, nirAmaya paramagatimAM manane dabAvIne mUkI de. (to) AvAgamana(saMsArabhramaNa)nI velI tUTI jaze. - temAM zaMkA na kara. 171 ema cittane avicaLa karIne AtmA dhyAna karAya to AThe karma haNIne siddhi-mahAnagarImA javAya. 172 kALA akSara vAMcatAM vAMcatAM nAza pAmyA to ya eka parama vidyA na jANI ke kyAM Ugyo ane kyAM lIna thayo ! 173 ___ (jeNe) be bhAMgIne eka karyAM, mananI velIne poSI nahIM te gurunI huM ziSyA chaM. bIjAnI khuzAmata na karUM. 174 AgaLa, pAchaLa, daze dizAmAM jyAM jouM tyAM te ja che. tyAre mArI bhrAMti bhAMgI. have koIne pUchavU nathI. 175 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 178 179 dohA-pAhuDa mIThu jema pANImAM ogaLI jAya che tema citta jo (AtmAmAM) gaLI jAya to (evA) samarasa banelA jIvane samAdhinuM zuM kAma? jo tuM eka ja padane pAmIza, huM (tArA mATe) apUrva kautuka karIza. jema AMgaLI dekhAtAM paga ane mastaka dekhAtAM sarvAMga zarIranI dhAraNA thaI zake che. (?) 177 tIrthe tIrthe bhaTakanArAne zarIrasaMtApa ja maLe che. AtmAthI AtmAnuM dhyAna karIne nirvANamAM Daga de. he jogI! jene jovA mATe tuM tIrthe tIrthe bhame che te ziva to tArI sAthe ja cAle che. to ya tuM tene pAmI zakyo nahIM ! he mUDha ! lokoe racelA devaLo tuM jue che paNa potAnA deha(rUpI devaLane to joto nathI ke jyAM zAMta ziva rahela che ! 180 ___ DAbI bAju ane jamaNI bAju gAma vasAvyAM, madhyamAM zUnya. tyAM gAmaDuM je jANe te bIjuM gAma vasAve che. 181 ___he deva! mane to (savAra), bapora ane sAMja tArI ciMtA che. (jyAre) tuM to parama nirAmaya sthAnamAM jaIne sUI rahIza. 182 buddhi jyAM taDa daIne tUTI jAya ne mana jyAM AthamI jAya - he svAmi ! evA devano upadeza karo. anya devothI zuM? 183 sakalIkaraNa jANyuM nahIM, pANI ne parNano bheda na jANyo, AtmAne paramAtmA sAthe meLavyo nahIM (ke Atma-anAtmane chUTA pADyA nahIM) ne paththarane deva tarIke pUje cha ! 184 AtmAne paramAtmAmAM meLavyo nahIM, bhavabhramaNa bhAMgyu nahIM. photarAM khAMDatAM kALa gayo, tAMdula hAtha lAgyA nahIM ! 185 . Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 che! dohA-pAhuDa deharUpI devaLamAM ziva vase che (ane) tuM (bAhya) maMdiromAM zodhe mArA manamA hasavaM Ave che ke tane maLeluMja che ane (tenI) tuM bhIkha mAMge 186 tuM vana, devAlaya ane tIrthomAM bhame che, AkAzane ya nihALato (phare che). aho ! varuo chUTA paDyA che (ane) pazuo bhamI rahyAM che ! (?) 187 banne rastA choDIne lakSya vagarano vacce jAya che! jo te lakSya meLave (to paNa) bemAMthI eka (mArganuM) kaMI phaLa tene maLaze nahIM. 188 ___he yogI ! yoganI gati viSama che. manane aTakAvI zakAtuM nathI. indriya-viSayanAM je sukho che temAM pharI pharI (mana) pArcha jAya che. 189 bAMdhela traNa lokamAM phare che, mukta karela eka Daga paNa cAlato nathI! he jogI! jo, (manarUpI) karabha viparIta kArya kare che ne ?! 190 saMsAramA bhamatAM na satya ke na tattva (jIvane) dekhAya che. jIva (potAnI pAMca indriyonI) phoja sAthe eka aTavIthI bIjI aTavImAM bhamato rahe che! ujjaDane je vasatIvALA kare che ane je vasatIvALAne ujjaDa! - te jogInI balihArI, jene nathI pApa ke puNya. 192 je pahelAMnAM karmano nAza kare che, navA karmane pravezavA deto nathI, pratidina jinezvara devanuM dhyAna kare che te paramAtmA bane che. 193 ____ bIjo je viSaya seve che ane ghaNAM pApa kare che te karmanA kAraNe narakano mahemAna bane che. - 194 jema cAmaDAnA TukaDAthI kUtarAne saMtApa bhogavavo paDe che tema saDelA padArtho ane kSAra-mUtra-gaMdhathI bharelA chidra dvArA loko saMtApa pAme che. 195 191 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 dohA-pAhuDa he mUDha ! dekhanArane ramaNa karavAthI paNa sukha nathI thatuM. aho ! nAnakaDu mUtranuM chidra to ya kone saMtApatuM nathI ? 196 he jIva ! viSaya-kaSAyo choDIne tuM jinavara dhyAna kara. to kyAMya tane duHkha dekhAze nahIM ane tuM ajarAmara pada pAmIza. 197 viSaya-kaSAya choDIne he mUrkha ! AtmAmAM mana lagADa. (to) cAre gatino nAza karIne anupama paramapada pAmIza. * 198 indriyonA prasaraNane nivAravAmAM jaM he mana! paramArtha samaja. jJAnamaya AtmAne choDIne bAkInA zAstro prapaMcajALa che. . 199 he jIva! tuM viSaya- ciMtana na kara. viSayo sArA nathI. sevana vakhate mIThA lAge che, paNa he mUDha ! pAchaLathI te duHkha Ape che. 200 viSaya-kaSAyomAM mohita thaI je AtmAmA citta deto nathI te pApakarmo bAMdhIne lAMbA kALa sudhI saMsAramA bhramaNa kare che. 201 indriya-viSayo choDIne he mUrkha! mohano tyAga kara. pratidina paramAtmAnuM dhyAna kara. to e (sAco) udyama kahevAya. 202 zvAsa jitanAro, animiSa netravALo, saghaLI kriyA choDI dIdhelo - evI avasthA pAmelo te yogI che. emAM saMdeha nathI. 203 jyAre manano vyApAra tUTI jAya, rAgadveSa- astitva nAza pAme ane AtmA paramAtmAmAM sthira thaI jAya tyAre nirvANa thAya che. 204 he jIva ! tuM Atma-svabhAva choDIne viSayo- sevana kare che, tethI tuM anya durgatimAM ja jaIza - e evo udyama che. 205 na maMtra, na taMtra, na dhyAna, na dhAraNA ke na zvAsocchvAsanuM kaMI kAma che. ema ja muni parama sukha pAme che. A garabaDa koIne ya gamatI nathI. 206 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahA. "3 . dohA-pAhuDa 58 bahu viziSTa upavAsAdika karavAthI saMvara thAya che. bahu vistArathI pUchavAthI zaM? koIne pUcha nahIM. 207 tapa kara, jinabhASita suprasiddha dazavidha dharmanuM pAlana kara. e ja karmanI nirjarA che. he jIva ! A meM tane sAcuM kA. 208 he jIva! jinavarapraNIta ahiMsApradhAna dazavidha dharmarnu ekacitte ciMtana kara ane ema tuM saMsArane toDa. 209 mane bhave bhave nirmaLa darzana ho , bhave bhave samAdhibhAva ho. bhave bhave mananI vyAdhine haNanAra RSi mArA guru ho. __ he jIva ! ekAgra manathI bAra bhAvanAonuM ciMtana kara. rAmasiMha muni kahe che ke enAthI tuM zivapurIne pAmIza.. 210 211 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa dohA-varNAnukramaNikA . (Index of the First Pada) 173 - 51 155 '.58 134 171 175 ___92 144 211 121 74 98 79 168 199 202 akkharacaDiyA masimiliyA akkharaDehi ji gavviyA akhae NirAmae paramapae ajja vi akhae NirAmae paramapae maNu aggae pacchae dahadiharhi ajju jiNijjai karahulau aNupehA bAraha vi jiya aNNu ji jIu ma ciMti tuhu~ aNNu NiraMjaNu deu paru aNNu tuhArau NANamau .aNNu ma jANahi appaNau atthi Na ubbhau jaramaraNu athireNa thirA maileNa NimmalA anto Natthi suINaM appA appe pariTThiyau appAe vi vibhAviyaI appA kevalaNANamau appA daMsaNaNANamau appA daMsaNu kevalu vi appA paraho Na meliyau maNu appA parahaM Na meliyau AvAgamaNu appA bujjhiu Niccu jai appA millivi ekku para appA millevi guNaNilau appA millivi jagatilau jo appA millivi jagatilau mUDha appA millevi NANamau appAyattau jaM je suhu appu karijjai kAiM tasu abhitara citti vi mailiyaI ammie jo paru so je paru ammiya ihu maNu-hatthiyA amhahiM jANiu eku jiNu are jiya jiNavare maNu Thavahi are maNakaraha ma rai karahi avadhau akkharu jaM uppajjai asarIraho saMdhANu kiu aMto Natthi suINaM aMbari vivihu saddu jo summai AbhuMjaMtA visayasuha AehiM aDavaDa-vaDavaDahiM . ArAhijjai xxx devu iMdiyapasaru NivAriyaDa iMdiyavisaya caevi vaDha upalANahi joiya karahulau uppajjai jeNa vibohu Na vi ummaNe thakku jAsu maNu ammUlevi te mUla guNa uvavAsa visesa karivi bahu uvvali coppaDi ciThTha kari uvvasa vasiyA jo karai ekka Na jANahi vaTTaDiya ekku suveyai aNNu Na veyai emai appA jhAiyai kaDDai sarijalu jalahi-vipilliu kammahaM kerau bhAvaDau kammu purAiu jo khavai...parama kammu purAiu jo khavai...aNudiNu karahA cari jiNaguNathalihiM kAsu samAhi karauM 82 104 29 207 18 22 117 70 192 114 165 172 167 36. 77 193 112 71 61 139 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 129 189 164 195 76 16 43 154 141 30 140 kiM kijjai bahu akkharahiM 124 ki bahueM aDavaDavaDeNa / kuhieNa pUrieNa ya chiddeNa kevalu malaparivajjiyau khaMtu piyaMtu vi jIva jai gamaNAgamaNavivajjiyau 137 gahilau gahilau jaNu bhaNai 143 guru diNayaru guru himakiraNu gharavAsau mA jANi jiya ciMtai jaMpai kuNai Na vi chattu vi pAi suguruvaDA 130 chahadaMsaNagaMthi bahula 125 chahadaMsaNa-dhaMdhai paDiya 116 chaMDeviNu guNarayaNaNihi 151 jai ikka hi pAvIsi paya 177 jai maNi kohu karivi jai vArauM to tahiM je para jarai Na marai Na saMbhavai jasu jIvaMtaho maNu muvau jasu maNe NANu Na vipphurai kammahu~ 24 / jasu maNe NANu Na vipphurai savva 65 jasu maNe Nivasai parama-pau. 66 jaM dukkhu vi taM sukkhu kiu jaM lihiu Na pucchiu kaha va jAi 166 jaM suhu visayaparaMmuhauM jiNavaru jhAyahi jIva tuhuM 197 jima loNu vilijjai pANiyahaM 176 jIva ma jANahi appaNA jIva vahaMteM Narayagai 105 jeNa NiraMjaNe maNu dhariu je paDhiyA je paMDiyA 156 jehA pANahaM jhupaDA tehA 108 joiya joeM laiyaiNa 118 * joiya bhiNNau jhAya tuhuM joiya visamI joyagai joiya hiyaDae jAsu Na vi joiya hiyaDae jAsu paru joNihi lakkhahiM paribhamai jo paiM joiuM joiyA jo muNi chaMDivi viyasasuhu Dhillau hohi ma iMdiyahuM NaggattaNi je gavviyA Namio si tAma jiNavara Na vi gorau Na vi sAmalau Na vi tuhaM kAraNu kajju Na vi Na vi tuhaM paMDiu mukkha Na vi Na vi bhuMjaMtA visayasuhu NANatiDikkI sikkhi vaDha Niccu NirAmau NANamau NijjiyasAso NiphaMdaloyaNo NillakkhaNu itthIbAhirau tau kari dahavihu dhammu kari taruNau bUDhau bAlu hauM tava taNuaM mi sarIrayahaM tava dAvaNu vaya bhiyamaDA tAma kutitthaI paribhamahiM tA saMkappaviyapyA tAsu lIha diDha dijjai titthaho titthu bhamaMtayaha kiM titthaho titthu bhamaMtayahaM saMtA0 titthaho titthu bhamehi vaDha tihuyaNe dIsai deu jiNu tudRi buddhi taDa tti jahiM tuTTe maNavAvAre bhagge taha tUse ma rUse ma kohu kare toDevi sayala viyappaDA 203 . .99 208 .32 102 113 00 83 162 178 163 119 39 62 183 204 93 133 91 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 147 48 209 135 153 180 182 107 161 103 109 llh 14 da 132 81 84 158 160 159 dayAvihINau dhammaDA dahavihu jiNavarabhAsiyau dekhatAhaM vi mUDha vaDha deva tuhArI ciMta mahu devaule pAhaNu titthe jalu deha galaMtahaM savu galai gehamahelI eha vaDha dehahi ubbhau jaramaraNu dehaho pikkhivi jaramaraNu dehAdeule jo vasai dehAdeule siu vasai dhaMdhae paDiyau sayalu jagu pattiya toDahi taDataDahaM pattiya toDi ma joiyA pattiya pANiu dabbhu tila paMca baladda Na rakkhiyA paMcahiM bAhiru NehaDau paMDiya paMDiya paMDiyA pAvu vi appahiM pariNavai puNNu vi pAu vi kAlu Nahu puNNeNa hoi vihao potthA paDhaNe mokkhu kahaM baddhau tihuvaNu paribhamai bahuyaiM paDhiyaI mUDha para bohivivajjiu jIva tuhaM bhallANa vi NAsaMti guNa bhave bhave daMsaNu malarahiu bhiNNau jehiM Na jANiyau maNu jANai uvaesaDau maNu miliyau paramesaraho mahuyara suratarumaMjarihiM maMtu Na taMtu Na dheu Na dhAraNu mA muTTA pasu garuvaDA 45 millaho millaho mokkalau muMDiya muMDiya muMDiyA muMDu muMDAivi sikkha dhari mUDhA jovai devalaI mUDhA dehu ma rajjiyai mUDhA sayalu vi kArimau NikkA0 mUDhA sayalu vi kArimau mA mUlu chaMDi jo DAle caDi mokkhu Na pAvahi jIva tuhu~ mohu vilijjai maNu marai rAyavayallahiM chaharasahiM loheM mohiu tAma tuhuM vakkhANaDA karaMtu vuhu vaTTa ju choDivi mauliyau vaTTaDiyA aNulaggayahaM vaNe deule titthaI bhamahi vaNNavihUNau NANabhau varu visu visaharu varu jalaNu vaMdaho vaMdaho jiNu bhaNai vAmiya kiya aru dAhiNiya viddhA vammA muTThiiNa visayakasAya caevi vaDha visayakasAyahiM raMjiyau visayasuhA dui divahaDA visayA ciMte ma jIva tuhaM visayA sevai jo vi paru visayA sevahi jIva tuhaM chaMDivi visayA sevahi jIva tuhaM dukkhahaM vujjhaho vujjhaho jiNu bhaNai ve chaMDeviNu paMthaDA ve bhaMjeviNu ekku kiu saiM miliyA saI vihaDiyA sappeM mukkI kaMculiya 115 47 187 38 29 138 146 190 181 157 198 201 17 200 Pio 194 148 210 128 205 120 46 40 49 188 174 206 73 131 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 184 88 110 sayalIkaraNu Na jANiyau sayalu vi ko vi taDapphaDai savva-viyappahuM tuTTahaM savvahiM rAyahiM chaharasahi sahaja-avattharhi karahulau saMkhe samuddahiM mukkiyae saMtu Na dIsai tattu Na vi siddhaMtapurANahiM veya vaDha siva viNu satti Na vAvarai sivasattihi melAvaDA 101 170 150 sukkhaaDA dui divahaDaI suhapariNAmahi dhammu vaDha so joiu jo jogavai so Natthi iha paeso hauM gorau hauM sAmalau hauM varu baMbhaNu Na vi vaisu hauM saguNI piu NigguNau hattha ahuTThahaM devaliya hali sahi kAI karai huyavahe NAi Na sakkiyau 191 126 55 122 127 149 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa NOTES 3. The variant ferupt shows a later phonological development according to which 37 preceding is changed to g. Compare Old Guj. sfers < SGUIST < 5GHIT, 5411 < 37M< 3461107 < 375119. citaMtAha~ (pp. 291) for citaMtaha. Metrically also with the reading the Pada would be short by one Matra. P-TE happiness that depends upon others. devihi koDi ramaMtu. Here koDi = koDii. In later Ap. and Old Guj. the instrumental singular ending following an i-stem is omitted. 37595-9595. bablings and prattlings. A reduplicative formed from vaDavaDa i.e. baDabaDa (Guj. baDabaDa , itself a reduplicated onomatopoeia). EVET. The original meaning is 'useless bothersome activities and undertakings of the practical life. Compare DKG. p.136. Later on it come to mean business undertaking'. Turner 6727. 8. The emendation kalattahi is supported by the variant kalattahaM. 9, 13, 52 gifta = onlara 'artificial, artifically created' as correctly understood by Caillat. 11. ag. Here = fa < 3719 seems out of place. The text seems to be corrupt. We require something like a fe falfacile E FOT773. 7. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 dohA-pAhuDa 23. As noted by Jain this Gatha is taken from Kundakunda's Bhavapahuda (v. 47). Dhurudull = duMdulla = Sk. bhram 24. This verse is the same as no. 65. So also v.76 = 164 ; v.77 = 193, v.101 = 132. v.37. This verse is reconstructed using the following version : akkhara caDiyA masi-miliyA pADhaMtA gaya khINa / ekka Na jANI parama kala kahiM uggau kahi lINa // . (Pahuda-doha, 173) pattaM (sk. patram ). Manuscript, hence text. usAriu. Pk. ussAra 'to give an intensive course of religious instruction ; 'to teach within a day instructions usually requiring several days of teaching'. (forms : ussArita, ussAraNa, ussAra. maliu = Sk mRditam . gaya in D. P. emended as vaya i.e. vau, Sk. vayas . 54. compare aMgahi aMgu na miliu hali ahareM aharu na pattu / pia joaMtihe muha-kamalu evaMi surau samattu // (Siddhahema, 8, 4, 332/2) Niddae gamihI rattaDI daDavaDa hoi vihANu // (Siddhahema, 8, 4, 330/2 cd) 87. tiDikkI. live carcoal' Guj. taDako 'sunshine, sun's heat'. _109. oTTie. Guj. oTaq, 'to card (Cotton)' Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 v. 114. DuMgarahaM, Nara bhaMjaMtA joi / 14. 49. v. 198. Nittulau . in cUrivi caugai Nittulau paramappau pAvehi / Nittulau = nizcitam See Paumacariu-1, under Word-index. Some Verses common or parallel between DP. and DK. Compare with this iMdiu jattha vilIa gau NaTThau appa sahAvu / tau hale sahajANaMdataNu phuDu puMchahi guru- pAu | DK. 26. 98. Compare tiaDDa ciMpi joiNi dei aMkavAli / caryAgIti, No. 4, 1.1) aDDa 'transverse ( Turner, 189 ), Guj. ADu-treDuM 'Crosswise, transverse'. Compare : viaDDa caMpi joiNi dai aMkavAli / 104. v. 84-85. Compare with these With pujja caDAvauM kassa ko pujjai, kaha pujjiai kavalaM- kulisa-ghaTThe karaho viAli // (Caryagiti, 4) dohA - pAhuDa Compare (d) Compare DK 147 paMDia saala sattha vakkhANahiM, dehahiM buddha vasaMtu Na jANahiM / gavaMNAgavaMNu Na ekku vi khaNDiu, tau Nilajju bhaNai hauM paNDiu // DK. 71. Compare aMto Nattha suiau NaTThau kAlu duiau / eku - vi so jANevvau jeNa kamma - sau x x x // DK 128 u bhava NauNivvANaahiM Thiau DK 138 ab tabbeM bhava- NivvANahi mukkaa 32 d. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 105. Compare pANi vahaMteM Niraya-gai jIva-dayae puNu saggu / beNNi-vi panthA kahia maI jahiM jANasi tarhi laggu // DK. 19 122. Compare ekka-gharahiM Thia mahila maNUsAu ekku Na dIsai bhaNa sahi kisuN| DK. 155 ab. 147.b. with ko pujjai kaha pujjiai Compare pujja caDAvauM kassa 173. is from DK. which reads pattamusAriu masi-miliu pADhaMtA vau khINu / . jANiu teM Navi parama-pau kahiM uiau kahiM lINu // 37 175. is from DK. which reads aggae pacchae dasa-disihaM, jaM jaM jovagi so-vi| evaMhi niTThiabhaMtaDI NAhu Na pucchami ko-vi // 48 Variants : abbahi NAha bhAnti tuTTia , (bhoTa); daha dihahi jo jo dIsai tatta so / ajjahi taiso bhanti ebbe mA puccha koI // (bAgacI) 176. is from DK. which reads jivaM loNu vilijjai pANiyahiM , tivaM jai cittu vilAi / appA dIsai parahi saduM tattha samAhie kaaiN|| 42 and also DK. 57 which reads buddhi viNAsai maNu marai , tuTTai jahiM ahimANu / so mAAmau paramu kalu , tahiM kiM bajjhai jhANu // 183 compare DK. which reads jAvaMhiM maNu atthamaNu jAi taNu tuTTai baMdhaNu / tAhi samarasahi majjhe Nau suddu Na baMbhaNu // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185. 190 dohA-pAhuDa This is from DK. 50 which reads ___ appA parahiM Na melaviu gavaMNAgavaNa na bhagga / - tusa kuTuMteM kAlu gau cAula hatthe Na lagga // compare DK. 89 which reads badhdhau gacchai dasa-disihiM mukko Niccalu ThAi / evaMi karahA pekkhu sahi vivariu mahu paDihAi // This is from DK. 129 which reads Nijia-sAso NipphaMda-loaNo mukka-saala-viAro / jo eAvattha-gao so joI tthi saMdeho // is from DK. 39 which reads maMtu Na taMtu Na dheu Na dhAraNa savva-vi re vaDha vibbhama-kAraNa / asamalu cittu ma jhANe kharaDahoM suhe acchaMte ma appaNu jhagaDaho // 203. 206. Some verses common or parallel between DP. and PP. with variants noted 2. DP.3 = PP. 117 ___Variant jaM suha visaya-parammuhau DP. 39. jaM muNi lahai aNaMtu suhu PP. 119 DP.7 = PP. 225. Compare YS.52 : dhaMdhai paDiyau sayalu jagi Navi appA hu muNaMti / tahiM kAraNi e jIva phuDu , Na hu NivvANu lahaMti // It should be noted that YS. 52 a b c d are the same as YS 53 ___bcd. DP. 8 = PP. 256 Variant : lakkhaiM (PP.) for lakkhahiM (DP.) kalattahiM (PP.) for kalattaiM (v.1. kalattahaM) (DP.) 3. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA-pAhuDa 4. DP. 9 = PP. 257 Variant : jIva ma jANahi appaNau~ (PP.) aNNu ma jANahi appaNau (DP.) joihiM dimu (PP.). joihi si? (DP.) 5. DP. 11 = PP. 258 Variant : mukkhu (PP.). mokkhu (DP.) gharu pariyaNu (PP.) dhaNu pariyaNu (DP.) to vari ciMtahi (PP.; v.1. tA paru) to i viciMtahi (DP.) pAvahi mokkhu (PP.) pAvai sokkhu (DP.) 6. DR.12 = PP. 281. Variant : NissaMdehu (v.1. NIsaMdehu ) (PP.) Na vi saMdehu (DP.). 7. DP.13 = PP.262. Variant : bhullau yaM (v.1. mA) tusa kaMDi (PP.) maM phuDu tuhuM tusa kaMDi (v.1. khaMDi) (DP.) siva-pahi (PP.). siva-pai (v.1. pahi) (DP.) 8. DR.14 = PP. 301. Variant : pariNamai (PP.) pariNavai (DP.). 9. DP.17 = PP. 274 Variant : visaya-suhai~ be (PP.) visayasahA dui (v.1. suhaiM) (DP.) appaNa-khaMdhi (v.1. appA0) (PP.) appA-khaMdhi (DP.) 10. DP.18 = PP.285 Variant : dehaha~ sayala Nirattha gaya jimu dujjaNi uvayAra (v.1. sayalu vi dehe Nirattha gaya jiva dujjaNa-uvayAru) (PP.) sayala vi deha Nirattha gaya jiha (v.1. jaha) dujjaNa-uvayAra (DP.) Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 dohA-pAhu 11. DR.23 = PP.67 . Variant : tti (PP.). iha (DP.). joNi-lakkha (PP.) lakkha joNi (DP.). Na lahaMto (PP.) alahaMto (DP DuluDullio (PP.) duradullio (v.1. duru0 ) (DP.) 12. DR.25 = PP.81 Variant : jiu micchatteM pariNamiu (PP.) bohi-vivajjiu jI tuhaM (DP.) muNei (PP.) muNehi (DP.) appA' (PP.) appANa (v.1. appaNA) (DP.). 13. DR.26 = PP.82 Variant : sAmalau (v.1. sAvalauM) (PP.) sAmalau(v.1. sAvala (DP.). ji (PP.). mi (v.1. ji) (DP.). vaNNu (PI vaNNi (v.1. vaNNu) (DP.) mUDhau maNNu 14. DP.21 ab = PP.93 ab Variant : 37041 (PP.) U-fa TE (DP.) 15. DP.27 c = PP.91 a __Variant : appA guru Navi sissu (v.1. sIsu) Navi (P __Navi guru koi-vi sIsu (DP.) 16. DP.27 d = PP.93d Variant : aNNu vi (PP). savvaiM (v.1. savvu i) (DP.) 17. DR.28 = PP.91 Variant : appA guru Navi sissu (v.1.) sIsu Navi (PP.) Na-vi tuhaM kAraNu kajju Na-vi (DP.) hoi Navi (PP.) jIva Na-vi (DP.) 18. DR.29 = PP.94 ___Variant : dhammAdhammu vikAu (PP.) dhammu ahammu Na kAu (I appA hoi Na vi (PP.) jIva Na hohi tuhaM (DP Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dohA - pAhuDa 19. 20. 21. 22. 23. DP.31 = PP. 83 Variant : vaisu hau~ (PP.) Na-vi vaisu (DP.) hau~...hau~ (PP.) Nau...Na-vi (v.1. Nau) (DP.) hau~ maNNai mUDhu visesu (PP.) Na-vi ehau jANi visesu (DP.) 25. DP.32 = PP.84 Variant : rUyaDaMu (PP.) bAlu hauM (DP.) DP.34 = PP.72 DP.33 = PP.73 Variant : dehaha~ (PP.) dehaho (DP.). dharehi (PP.) karehi (DP.) Variant : dehaha~ (PP.) dehahi (DP.) DP.35 = PP.71 mUDhau maNNai savvu (PP.) ehau ciMti ma savvu (DP.) 24. DP.37 = PP.76 Variant : liMga - vi (PP.) liMgaI (DP.) dehaha~ roya viyANi (PP.) dehaho royA jANi (DP.) dehaha~ liMgu vicittu (PP.) dehahi liMgaI mitta (DP.) 70 niyami appu viyANi (PP.) Nicchai appA jANi (v. 1. appu viyANi) (DP.) jIvaha~ ekka (PP.) jIvaho Nekka (DP.) Variant: aNNu (PP.) avaru (DP.) bhAvahi appa - sahAu (PP.) jhAyahi (v. 1. jhAyahi ) suddha-sahAu (DP.) DP.49 = PP. 126 Variant : bIhi vi samarasihUvAhaM (PP.) biNNi-vi samarasihui rahiya (DP.) Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 26. 27. 28. 29. 30. 31. DP.52 = PP.263 Variant : joiya (PP.) mUDhA (DP.) jIvi jaMti kuDi Na gaya (PP.) jIva jaMta Na kuDi gaiya (DP.) ihu (PP.) iu (v. 1. ihu) (DP.) DP.57 = PP.17 Variant : NiraMjaNu (PP.) NirAmau (DP.) DP.62 = PP.127 Variant : aNNu Na (PP.) avaraI (DP.) DP.67 = jo ehau so saMtu (PP.) appA bujjhiu jeNa paru (DP.) muNijjahi (PP.) Na aNNu hi (v.1. aNNahi ) (DP.) = PP.296 Variant : NANamaDa (PP.) guNa - Nilau (DP.) DP.68 = PP.98 viyaMbhiyahaM kiu (PP.) vimIsiyahaM kahaM (DP.) Variant : savvu (PP.) sayalu (v. 1. savvu) (DP.) ji (PP.) su (DP.) DP.71 = PP.209 Variant : NANamau ( PP.) jaga - tilau (DP.) citti Na laggaha aNNu (PP.) mUDhamajhAyahi aNu (DP) dohA - pAhuDa maragau jeM (PP.) jiM (v.1. jeM) maragau (DP.) tahu~ kacceM kau gaNNu (PP.) kiM kaccahu gaNNu (DP.). tahu Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 dohA-pAhuDa 52. DR.72 = PP.201 Variant : para (PP.) vaDha (DP.) suddha Na baMdhai kammu (PP.) pAvai jIu Na jammu (DP.) 33. DR.74 = PP.325 Variant : joiya ciMti ma kiMpi (PP.) aNNu ji jIu ma ciMti. (DP.) bIhau (PP.) bIhau (v.1. bhIyau) (DP.) 34. DP.77, DP.193 = PP.168 Variant : purakkiu (v.1. purAiu) (PP.) purAiu (DP.) saMgu mueviNu jo sayalu uvasama-bhAu karei (PP.) parama-NiraMjaNu jo Navai so paramappau hoi (DP.y.77) aNudiNu jhAyai deu jiNu so paramappau hoi (DP.193) 35. DR.80 = YS. 41 Variant : karei (YS.) karaMti (DP.) appA deu muNei (v.1. dehahaM deu muNei) (YS.) dehahaM deu muNaMti (DP) 36. DP.95 = PP.295 Variant : Hiffa (PP.) Hiffa (DP.) joeM (PP.) joiya (DP.) 37. DR.101 = PP.310 Variant : jaMtu (PP.) cittu (DP.) cittu NivArivi jhAhi tuhu~ appA deu aNaMtu (PP.) jAsu Na raMjiu bhuvaNayali so joiya kari mittu (DP.) 38. DP.105 = PP.261 Variant : vahaMtaha~ (PP.) vahati (DP.) darisiyA (PP.) darisiyaI (DP.) ruccai (v.1. bhAvai) bhAvai (DP.) Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 dohA-pAhuDa 39. DP.107 = PP.289 Variant : joiya dehu pariccayahi (PP.). mUDhA deha ya rajjiyai (v.1. racciyai) (DP.) dehu Na bhallau (PP.) deha Na appA (DP.) deha-vibhiNNau (PP.) dehahaM bhiNNau (DP.) 40. DR.139 = Ys.40 Variant : kosu (YS.) kAsu (DP.) karivi (Ys.) bhaNivi (DP.) jahiM kahiM (v.1. jahiM jahiM ) (YS.) jahiM jahiM (DP.) .. 41. DR.147 = PP.204 Variant :NANa-vihINaha~ mokkha-pau jIva ma kAsu-vi joi (PP.) dayAvihINau (v.1. vihUNau) dhammaDA NANiya kaha-vi Na joi (DP.) 42. DR.148 = PP.241 Variant : bhallAha~ (PP.) bhallANa (DP.) jaha~ saMsagga (PP.) jahiM sahu saMgu (DP.) teM piTTiyai (PP.) piTTijjai su (DP.) 43. DR.161 = PP.264 Variant : deulu deu-vi sAtha guru titthu-vi veu-vi kavvu (PP.) devali pAhaNu titthi jalu putthaI savvaiM kavvu (DP.) vacchu (PP.) vatthu (DP.) 44. DP.186 = YS.43 Variant : deu jiNu (YS.) siu vasai (DP.) jaNu devalihiM Niei (YS.) tuhuM devalaI Niehi (DP.) paDihAi (YS.) maNi asthi (DP.) bhamei (YS.) bhamehi (DP.) Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 dohA-pAhuDa 45. DP.189 = PP.272 Variant : saMThavaNa (PP.) vAraNahaM (DP.) titthu ji (PP.) titthaI (v.1. titthu ji ) (DP.) 46. DP.192 = PP.298. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H. C. Bhayani (b. 1917) has published several Apabhraisa texts and studies (including Svayambhu's Paumacariu) so far, besides many research works in the areas of Sanskrit, Prakrit, Apabhramsa language and literature, Gujarati literary criticism and Folkliterary studies. R. M. Shah (b.1938) has colla-borated with H. C. Bhayani in editing Vasudeva-hindi (Madhyama-khamda) and Silopadesamala-balavabodha. He has edited the Vilasavaikaha and a collection of the Samdhikavyas (Samdhi-kavyasamuccaya). Pritam Singhvi has published some research and popular works relating to Jainism and Apabhraisa literature. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Parsva International Series 1997 bArahakkhara-kakka of mahAcaMdra muni Ed. H. C. Bhayani, Pritam Singhvi 2. gAthA-maMjarI Ed. H. C. Bhayani 3. dohANupehA Pritam Singhvi 1998 1998 anekAntavAda : Pritam Singhvi sadayavatsa-kathAnaka of Harsavardhanagani 1999 Ed. Pritam Singhvi ANaMdA of AnaMdatilaka 1999 Ed. H. C. Bhayani, Pritam Singhvi