Book Title: Dandakvichar
Author(s): Atmanandji Jain Sabha Bhavnagar
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005227/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargavAsI zrAvikAratna bAI pAravatIbAI zrIkailAsasAgarasUri jJAnamaki zrImahAvIra mAna ApaNa Aajlaksiaala zrImAnI jaina ArAdhanA kenTa kI. zrIkalAsasAgarasUri jJAnamani zrImahAvIra jaina ArAdhanA kendra lonA mAnigara, pi 300000 2 zrIkailAsasAgarasUri jJAnamakina zrImahAvIra jamA kilA kA ra mAyAko sagara * janma vikrama saMvat 1904nA bhAdaravA suda 4. vikrama saMvat 1964 nA 2ta zuddha 10. interational Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gavAsI. zrAvikAratna khAI pAravatIkhAInuM duka jIvana vRtAMta A pavitra pAravatIkhAIne janma vikrama savata. 1904 nA bhAdaravA mAsanI zukala caturthIe thayA hatA. A sAdhvI strInA janma ApaNA mAMgalya parva savatsarI parvanA rAja thayA thI temanA mAta pitAne atyaMta harSa thayA hatA jyArathI pAra vatI khAInI nirdoSa AlyAvasthAne mArabha thayA tyArathIja te manA pavitra AtmAmAM dharma zraddhAnA udbhava sahaja thayA hatA, temanu khALa jIvana vilakSaNu hatu. temanA vacanamAM madhuratA che vAi rahelI hatI. hRdayapara dhArmIkatAnI chApa jANe pUrva janmanA saskArathI sa'pAdita thaI hoya tema dekhAtI hatI. tesvabhAve bheALA ane aMtaHkaraNa ujjavaLa hatu. AvI AvI Uttama bhAvanAnA anubhava karatAM e khALamAyikA thaya vRddhi pAmatAM temane vivAha sa 1918nI sAlamAM mAMgarALa vALA zeTha motIca'deva caMdranI sAthe thayA hatA, je hAlamAM vidyamAna che. zeDha - tIcaMdabhAI paNa zuzila, mAyALu ane dharmaniSTha che. peAtAnI buddhibaLathI vepAramAM abhyudaya pAmI sArI lakSmI saxpAdana karI che ane peAtAnI manuSya janmanI sArthakatA aneka dhArmika kAcImAM lakSmIne sada vyaya karI karelI che. pavitra pAravatI khAI zeTha motIca'bhAinA gharamAM paga su tAMja sAtheja lakSmIne lAvyA hatA, eTale ke temanA nA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) gharamAM AvyA pachI zeThane vepAra kAryomAM lakSmInI vRddhi paNa thatI AvI hatI. .. pAravatI khAi jema jema prADha vayamAM AvavAnI ceAgyatA dharAvavA lAgyA, tema tema temanI manevRttimAM vividha jAtanA guNA sa`pAdana karavAnI IcchA pragaTa thatI hatI. temane svabhAva AnaMdI hatA. ane sAthe kSamA ane zAMtIneA guNa hatA ane khAsa karIne mATe guNu dayAne hatA ke jene laine garIba jaina ane bIjA leAkeAne dara varase hajAre rUpIyAnI khAnagI sakhAvata karatA hatA, te sivAya temaNe potAnI jIdaMgImAM tIrtha yAtrA saMgha sevA ane sAdhu sAdhvInI bhakita nimittamAM puSkaLa dravya kharacyuM che. jethI teo eka dharma murti hatA tema kahevAmAM ati kyAti bIlakula nathI, upara mujabanA dhArmika jIvananA sATha varSa purNa thayA; ane jema manuSyanI avicaLa sthiti rahetI nathI te mujaba vikrama sa'vata 1994nA kArataka mAsa Avye je vakhate pAravatIbAinA AyuHkarmanI avadhinA A chelle . mAsa hatA. peAtAnI chellI avasthAnA dIvasomAM potAnA pati temaja putrA vigerene tamAma prakAranI sUcanA karI paramAtmAnuM... maraNu karatAM cAlatI sAlanA kArataka suda 10 nA rAja pAtAnA pati cAra putrA vagere 100 mANasanA kuTuMbane pAchala mUkI A phAnI duninA tyAga karI A dharma parAyaNa AtmA A kSaNika dehu choDI dai sukRtanu phaLa bhogavavA 52 lAkamAM cAlyA gaye. zrI mAna gRhaMsyanA gharamAM ucharelI zrAvikAoe peAtAnu jIvana ye mArge sArthaka thaze e jANavu hoya te temaNe AvI AvI Uttama zrAvikAonu' alpa jIvana caritra vAMcI jovAnI ane tenu anukaraNa karavAnI, temaja duniyAmAM AvA je dRSTAMta rUpe Uttama namunAo ( zrAvikAo ) hoya temanu' avaleAkana karI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) temanA cAritra pramANe cAlavAnI preraNA karavA bhalAmaNu karIe chIe. svargavAsI pAravatI AInI pAchaLa temanA pati zematIcaMda devacaMda taraphathI rUA, 15000) nI moTI rakama dharma kAryane mATe vAparavAmATe arpaNa karela che jenA sadaupayogathI e svarga vAsI dharmAtmAne uddezIne uttama puNya sapAdana thaze. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ughAta zrI jaina darzana rUpa kalpavRkSane cAra anuga rUpa zA khAo che. jemAM dravyAnuga mukhya zAkhA che. A graMtha tene eka aMza che. A graMthanI avagUrI vikrama saMvata 157nnA varSa mAM zrI pATaNa zaheramAM zrI jina haMsasUrinA parivAranA viSe zrIdhavalacaMdra nAmanA upAdhyAyanA ziSya gajasAra nAmanA munie pUrNa karelI che. jenI suMdara ane zuddha prata amArA vAMcavAmAM AvatAM mAluma paDayuM ke A avasUrinuM saMskRta evuM te sarala ane rasika che ke, A graMthanuM adhyayana karanArane AnaMda sAthe kaMThAgra karavAnI jIjJAsA thAya tevuM che. jethI tenuM mULa tathA anya vari sAthe bhASAMtara karI prasiddha karavAmAM Avela che, jemAMdareka gAthA ane bhedanI vyAkhyA spaSTa ane saMkSipta svarUpamAM batA vavAmAM Avela che. AvA paThana pAThana karavA mATe atyuttama upagI dravyAnuM emanA graMthe amArA taraphathI prasiddha thatAM zrI AtmAnaMda prakAzanA grAhakene daravarSe bheTa ApavAmAM Ave che, te ja mujaba A varSanA grAhakone paNa bheTa ApavA mATe A graMtha pragaTa karavAmAM Avela che. zahera mAMgaroLanA vatanI ane dhaMdhA arthe hAlamAM muMbaImAM vasatA zeTha motIcaMda devacaMde pitAnI svargavAsI patni bAI pAravatI bAInA smaraNArthe A graMtha prasiddha karavAmAM eka sArI rakama A sabhAne bheTa Apela che. tethI temane khare khara dhanya vAda ghaTe che. kAraNa ke pitAnA priyajananuM jJAnadAna ApavAmAM ke tene uttejana arthe je smAraka karavuM tenAthI bIjuM koIpaNa uttama kArya hoI zake nahIM Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) A graMthanuM bhASAMtara karavAmAM temaja chapAvavAnI bAbatamAM puratI kALajI rAkhelI che, chatAM dadiSathI koIpaNa bhUla rahI gayelo mAluma paDe te sujJa jane sudhArI vAMcaze ane mApha karaze ane amane lakhI jaNAvaze evI vinaMtI che. vIra saMvata 2434 ) lI. AtmAnaMda bhuvana (zrI jena AmAnada sabho. - bhAvanagara Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namaH zrI pArzva nAthAya. daMDakavicAra. athavA, vicAra SaT triMzikA. ( svApajJa avacUrNi sahitA . ) zravacUrNi - zrIvAmeyaM mahimAmeyaM praNIdhAya bAladhIgamyAm / svopajJaM kUrve'haM vicAraSaT triMzikA vivRtim // 1 // A mahimAthI na mApI zakAya evA eTale aparimita mahimA vAlA evA zrIvAmAdevInA putra zrI pArzvanAtha prabhunuM dhyAna karI khAla buddhithI jANI zakAya tevI vicAra trizikAnI vapajJa avarNa huM kahyuM . 1 iha caturviMzatidarukeSu pratyekaM saMkSipta saMgrahaNI 24 padAnAmavatAraNaM cikIrSitaM taccAI dvijJati dvArA prakaTayannAda sUtrakRt sUtram A graMthamAM cAvIza daMDakamAM pratyeka daMDakanA saMkSepavAlA saMgrahaNInA cAvIza padmAnu avatAraNa karavAne iccheluM che, te advaita bhagavAnI vijJaptidvArAe pragaTa karatA sUtrakAra nIcenu sUtra cha Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) daMDaka vicAra. mUla. namiuMcauvIsa jiNe tassutta viyAra lesa de saNao daMDaka paehiM te ciya, thosAmi suNeha bho bhavyA // 1 // bhAvArtha-vIza jinene namaskAra karIne temanA Agama mAM kahelA je vicAre temAMthI lezamAtra kathana karavAne mATe daMDaka nAmanA covIza avasthAnanI sAthe huM temanI stuti karIza mATe ke bhale, tame sAMbhaLe che 1 che natvA manovAkAyaiH pradonUya namaskAra karIne eTale mana, vacana kAyAthI nagna thaIne : kAn ? ne namA2 zane? caturvizatijinAn / yAcI tArIne. . atra jarate sAMpratInAvasarpiNImAzrityAnyathAtItAnAgatakAlAH paMcadazakarmannUmIzca pratItya jinabahuttvApatteH atAneva jinAn stoSye / A bharatakhaMDamAM hAla cAlatA avasarNa kAlane AzrIne zrInaSabhAdika evIza jinene ja huM stavIza kAraNake nahIM te atIta anAgata kAle paMdara karmabhUmine viSe ghaNAM jine che, paraMtu AdinAtha vigere jinenI ja stuti karIza, kutaH Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. zA mATe temanI stuti karIza? teSAM sUtramAgamo jinAgamastaceda " sarIramogAhaNAya saMghayaNA" sametyAdirUpaM tasya vicAro vicAraNaM tasya lezo'zastasya dezanataH kthntH| te jina bhagavaMtanA sUtra je Agama-jinAgama eTale "zarIramogAhaNAya" tyA sUtra 35 2ma, tenAle vicAra tenA leza mAtra kahevAthI. kaiH saha ? te kenI sAthe stuti karIza? damakapadaiH zrInagavatyAdisUtrokta "nerazyAasu. rAI " ityAdi gAyAkramanibadaMrakasaMjhita 25 jiivsthaanH|| 67 5619 ne zrI bhagavatI vigere sUtramA nerazyA kahelaItyAdi gAthAomAM anukrame bAMdhelA daMDaka nAmanA cavIza jInA rathAnanI sAthe temane tavIza. zrRNuta no navyAH iti / he bhavya prANuo, te tame sAMbhalo. . (35216 mATe yu, te 3.) " apratibujhe zrotari vaktuvAcaH prayAMti vaiphalyaM "itivacanAt zrotRsaMmukhIkaraNArtha // 1 // "jo zrotA sAvadhAna thaIne sAMbhaLe nahIM te kahenAranuM vacana niSphala thAya che, evuM vacana che, mATe uparanuM vacana zretAone Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4), daMDaka vicAra. sanmukha karI sAvadhAna karavAne mATe kaheluM che. 1 atha daMDakanAmAnyAha have daMDakanA nAma kahe che. mUta. neraiA asurAI. puDhavAI beiMdiyAdau ceva / gabbhayatiriya maNussA, vaMtara joisiya ve mAcho 2 bhAvArtha-nArakIne eka daMDaka, asurAdi vigere daza nikA yanA daro daDaka, pRthvI vigere pAMca bhedavAlA jIvanA pAMca daMDaka, be iMdriya vagere traNa vikeleMdriya jInA traNa daMDaka, garbhaja evA tiryaMca ane garbhaja evA manuSyanA melIne be daMDaka, vyaMtaradevatA ne eka daMDaka, tiSyadevatAne eka daMDaka ane vaimAnikadevatAne eka daMDaka-e evIza daMDaka thayA. 2 sapta pRthivInArakANAmeko damakaH / nArInI sAta pRthvIone eka daMDaka che. navanapatInAmasurAdi dazadaza nikAyanedA daza saMvAdo bhavanapationA asura vigere daza nikAyanA bhedathI daza daMDaka che. pRthvyAdInAM pNc| pRthvI vigere pAMca bhedavAlA sthAvara jInA pAMca daMDaka che. vikalAnAM tryH| be iMdriya vigere vikaseMdriya jInA traNa daMDaka che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garnajatiryakamanuSyajyotiSkavaimAnikA ekaikadamakAzcaite sarve shv| garbhaja tiryaMca, garbhaja manuSya, jatiSI ane vaimAnikanA eka eka daMDaka che, e sarva malIne covIza daMDaka thAya che. iha sUdamA aparyAptakAzca prAyonAdhikriyaM te // // ahIM sukSma ane aparyApta che ghaNuM karIne lIdhelA nathI ? zarIrAdi caturviMzatihArANAM nAmasvarupaM gAthAhayenAha / have zarIra vigere covIza dvAronA nAmanuM svarUpa be gAthAthI kahe che. mUla. saMkhittayarIu imA, sarIra mogAhaNAya saMgha ynnaa| sannAsaM ThANa kasAya, lesa idiya du samugghA // 3 // diThI daMsaNa nANe, jo guvaogo bavAya cava NaThi i|||| pajjatti kimAhAre, saMnnIgai Agai vee||4|| bhAvArtha paheluM zarIradvAra, bIjuM avagAhanAdvAra, trIjuM, saMghayaNa / Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) raMjA vivAda dvAra, ceE saMjJAdvAra, pAMcamuM saMthAnadrAra, chaThuM karAyadvAra, sAtamuM sthAdvAra, AThamuM IdriyadvAra, navamuM dvisamuddhAdvAra, dasamuM dRSTidvAra, agIAramuM darzana dvAra, bAramuM jJAnadvAra, teramuM ajJAnaddAra, cAmuM yogadvAra, paMdaramuM upayogadvAra, soLamuM upAdvAra, sattaramuM cyavanadvAra, aDhAramuM sthitidvAra, ogaNIzamuM paryAdriAra, vIzamuM miAhAra dvAra, ekavIsamuM saMzadvAra, bAvIzamu gatidvAra, trevIsamuM AgatidvAra, ane vIzabhuM veda dvAra, A zarIra vagere jevIza dvArA sakSepathI kahelA che. 3-4 avacari ghAragAhA sugaMti chAragAyAdhyaM laghasaMgrahaNIsakamihaiSAmeva padAnAM vicAraNIyatvAt SaTtriMzikAyAM likhitaM / A be ra gAthA ladhu sagrahaNa nAmanA prakaraNamAMthI lIdhe. lI che, enA pade vicAravA gyA hovAthI ahIM A patrizikAmAM lakhelA che. vyAkhyAlezazca ythaa| tenI vyAkhyAne leza A pramANe che. svAnnAvikAzarIraM audArika ra vaikriya 2 AhAraka 3 taijasa 4 kArmaNa 5 nedAtpaMcadhA / 1 dArika, 2 vaikiya 3 AhAraka, 4 tejasa ane karmaNa -e pAMca bhedathI zarIra dvArA pAMca prakAranuM che. eSAcAvagAhanA nacyamAnaM jghnymdhymotkRsstthnerAtridhAne Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e zarIranI avagAhanA eTale zarIrana uMcAinu mAna te jadhanya madhyama ane UtkRSTa evA bhedathI Na prakAre che. karmakA prAyeNa sthiraracanA ziSaH saMdananaM tacca SoDhA / kama~graMthanA abhiprAya pramANe je sthira racanA eTale bAMdhA te sahunana cha prakAranu che. zanI ennatanI kahevAyache. te sa jan vajrazaSajanArAca 1 rupananArAca 2 nArAca 3 nArAca 4 kIlikA 5 sevArtta 6 jedAt / L 1 va RSabhanArAca, 2 RSabhanArAca, 3 nArAya, 4 arka, nArAca 5 kIlikA ane 6 sevAtta evA bhedathI cha prakAranuM che, saMhananAdilakSaNaM takazAstrAdavaseyaM / 3 te sahanana vigerenA lakSaNa lakSaNAne darazodhanArA zAstramAMthI jANI levA. saMjJAzcatasraH prahAra ? jaya 2 maithuna 3 parigraha 4 lakSaNAH athavA daza etAsveva krodha 5 mAna 6 mAyA 7 lona loka e ogha saMjJA 10 devAt // 4 // saMjJA cAra prakAranI che. 1 AhAra, 2 bhaya, 3 maithuna, ane 4 parigraha evA tenA nAma che, athavA enI aMdara pa krodha, 6 mAna, 7 mAyA, 8 lobha, 9 laka ane 10 eya e cha umeravAthI tenA dA bheda paNa thAya che. atha saMsthAnAni samacaturastra 1 nyagrodha 2 sAdi 3 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. vAmana 5 kuja, 5 huMma 6 nedAt Sar3avidhAni, 5 - 1 samaca, 2 nyadha, 3 sAdi, 4 vAmana, pakurja, 6 huMDa-evA dathI saMsthAna cha prakAranA che. kaSAyAzca dha 1 mAna mAyA 3 lonAzcatvAra 1.4 - dhodha, mAna, 3 mAyA ane 4 lebha e cAra kaSAya havAya che. lezyAH SaTkRSNa ? nIla 2 kApota 3 tejaH padma 5 zukla 6 rUpAH paramatratA vyalezyA avasthitA vicAryAH na nAvarUpAH 7 lezyAo cha che, 1 kRSNa, 2 nIla, 3 kAti, 4 teja, 5 padma ane 6 zukalarUpa, paraMtu e cha lezyAo ahIM dravyarUpa che ema samajavuM, bhAva rUpe nathI. iMDiyANi paMcasparzana 1 rasana 2 ghrA 3 cakuH / chAtra, 5 pANiA | 1 sparzana, 2 rasana (jIbha), 3 ghANa (nAsikA) 4 cakSu ane pautra (kAna) e pAMca IMdriya che. chau samudghAto samavahananamAtmapradezavikaraNaM samuddhAtaH sacAjIvaviSayo'cittamahAskaMdharUpaH anyo jiivvissyH| samudraghAta be prakAranA AtmAnA pradeza zarIrathI vikaraNa -bAhara nIkale che te samudraghAta kahevAya che. temAM je ajIva sabadhI samuddhAta che, acittane mahAkaMdha rUpa che ane bIje jIva saMbaMdhI samuddhAta che, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMha sivAra ? (8) ranaHHdhA | ve? sAya jANe, vejhabviy 4 tenaeya AhAre 6 / kevakhie 7 cevanave, jIvamaNu stANasatteveti // 1 // . - te sAta prakArano che - te nIce pramANe. 1 pahelI vedanA samudraghAta, 2 bIjI kaSAya samudhAta, 3 trIjI maraNa samuddhAta, 4 cothI vaikriya samudraghAta, 5 pAMcamI taiijasa samudUdhAta, 6 chaThI AhAra samudhAta, ane 7 sAtamI kevalI samudyAta che. -e sAta samudhAta manuSya ne hoya che. 1. dRSThistridhA mithyAtvasamyatkamizrannedAt / 10 // daSTi traNa prakAranI che 1 mithyAtva daSTi, 2 samyakatva hari, ane mizra daSTi. darzanaM catu 1 acaduz avadhi kevala nedAtU caturvighaM . A 1 cakSu darzana, 2 acakSu darzana, avadhi darzana, ane kevala darzana evA bhedathI darzana cAra prakAranu che. jhAnaM matizrutAvadhimanaHparyAyakevalannedAta vidhAre ?! 1 matijJAna, 2 zrutajJAna, 3 avadhijJAna, 4 mana:paryAyajJAna, ane pa kevalajJAna -evA bhedathI pAMca prakAranuM jJAna che.. atra jJAnasAhacaryAdanuktamapyajJAnaM grAhyaM taba vidhA matyajJAnaM zrutAzAnaM vinaMgajJAnarUpaM / 13 / ahI ajJAna kaheluM nathI te paNa jJAnanA sAhacaryathI grahaNa, Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) daMDaka vicAra. karavu. te 1 matyajJAna, 2 zrutAjJAna ane 7 vibhagajJAna ema traNa--prakAranu che. yogAH paMcadaza catu cAga panara prakAranAche, temAM manoyogaH / mane yoga cAra prakAra che, tathA te nIce pramANe che---- paTe paTo'yamityAdi ciMtayataH satya manoyogaH vajrane joine, " A vajra che " ema citavavu, e pehele satya manAyeAga kahevAyache. '' A ghaTe paTosya mityAdi ciMtayataH satyamano phonaH dhaDAnI aMdara " A vastra che " ema citavavu, te bIjo asatya mane cAga kahevAyache. nagare dArakapaMcake jAte paMca sapta dArakA jAtA ityAdyanuciMtayataH satyAmRSAmanoyogaH / kAi nagaramAM pAMca cheAkarA thayA hoya, te chatAM pAMca karA thayA ''. ema citavavu, te satyAbhruSA nAme trIjo manecAga kahevAya che. devadatto'yamityAdi ciMtayato'tyasAmRSA mano yogaH " A devadatta che ' ema citavavu, te asatyAbhraSA" nAme gAthA mane yAga kahevAyache. zratha vAcA catuSTayamAda / have cAra prakAranI vANI kaheche. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvikAra satyAsatyAsatyAmRSA asatyA'mRSA. iti nASAcatuSTayam / 1 satyA, 2 21satyA, 3 sayAmRSA, 4 25satyA mRSA. ye cAra prakAranI bhASA che. ghaTe ghaTo yamiti satyA 1 ghaTe paTo'yamityasatyA jIrNadhAnyarAzI bahu jIvAn dRSTvA sarve jIvA iti vadataH satyAmRSA mizrAparapayoyA 3 prAga no devadatta ityasatyA mRSA / etachAka catuSTayaM bhavati / 15ne , "20 4" ge paDasI satyAlASA. 2 ghaDAne "A vasUche " ema kahevu, te bIjI asatya bhASAka jIrNa thaI gayelA dhAnyanA DhagalAmAM ghaNI jIvAta joine "A badhA jIva che" ema kahevuM, e trIjI satyAmRSA bhASA, tenuM mizrA se mInu nAma 591 cha. 4 "vatta pA05 " sana kahevu, te asatyA amRSA nAme cAthI bhASA-evI rIte cAra prakAranI bhASA-vANa thAya che. atha tanusaptakamAha // have sAta prakAranA zarIra kahe che. audArika 1 audArika mizra 5 vaikriya 3 vaikriya mizra 4 AhAraka 5 AhAraka mizra 6 taijasa kArmaNa rUpaH saptadhA kAyayogaH / 15 / 1 dArika zarIra, 2 dArika mizrazarIra, 3kriya zarIra, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) daMDaka vicAra. 4 vaikriya mitra zarIra, 5 AhAraka zarIra, 6 AhAraka mizra, 7 taijasa kAmaNa zarIra~~~e sAta prakAre kAya yAga (zarIra) kahevAyache. upayogo dvidhA tatra jJAnAjJAnanedASTakarUpaH sAkAropayeogazcaturbhedada rUpo' payogaH saMyo ge dAvaza| 5 / upayAga be prakArane che. 1 sAkArApayAga ane 2 anAkArApayeAga, sAkAra:payoga jJAna ajJAnanA ATha bhe rUpache ane bIjo nirAkAra upayAga cAra bheda vAlA darzana rUpa che. te baMnenA bhedanA sAthe yAga karavAthI tenA khAra bheda thAyache. ekasamaye nRtpadyamAnAnAM vyavamAnAnAM ca sabhyeti dAdarya | 26 | 23 | eka samayane viSe utpanna thatA evA jIvA tenI sakhya ane eka samayane viSe cyavatA evA jIveAnI sakhyA, e upapAta ane cyavana nAme be dvAra jANavA. sthitirAyuSo jaghanyotkRSTamAnA / 10 AyuSyanI jadhanya ane utkRSTa mAna vAlI sthiti. zrAhArAdigrahaNazaktayaH paryAptayaH / ' AhAra vigerene grahaNa karavAnI zaktie te paryAptakahevAyache. tAzva SaT prahAra 1 zarIra 2 iMDiya 3 ' zvAsocchavAsa va jASA 5 manaH svarUpAH | 10 | te 1 AhAra, 2 zarIra, 3 indriya, 4 zvAsocchvAsa, 5 bhASA ane manaH--e cha pApti che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ke jIvAH katinyo digamya AgatamAhAra vyamAdArayaMtIti kimAhAraH / 20 / kayA kaI dizAmAMthI AvelA AhAra dravyane AhAra kare che? ema batAvavuM, e miAhAra dvArA kahevAya che. viziSTAH sNjhaastisrH| sa"jJAdvAranA viziSTa evI je sajJA te traNa prakAranI che. tatra yayA trikAlaviSayamartha jAnAti sAdIrghakAlikI samanaskAnAmeva - temAM jenAthI traNa kAlanA viSayanA artha jANI zakAya te pahelI dIrdhakAlikI sattA kahevAya che, te sattA pace driya paryApta ne| yacha. . ___yazca svadehapAlanAtoriSTavastuSu pravarta te ahitAca nivarttate vartamAnakAlaviSayaM ca ciMtanaM yasya tasya hetuvAdopadezikI saMjJA chIMjhiyAdInAmeva / / je jIva pitAnA dehanu pAlana karavA mATe potAne gamatA vastuomAM pravRtti kare ane ahita vastumAMthI nivRtti thAya, temaja tenu citavana vartamAna kAlane viSe rahyA kare tene bIjI hetuvAdopadezinI sattA kahe che. te saMjJA beridriya vagere jIvone ja hoya che. , yazca samyag dRSTiH kAyopazamikajJAna yukto yathAzakti rAgAdinigrahaparaH tasya dRSTivAdo Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) daMDaka vicAra. padezikI (31 / je jIva samyagadraSTi kSApa zamika jJAnavAle ane pitAnI banatI zaktivaDe rAga vigerene nigraha karavA mAM parAyaNa rahetA hoya tene trIjI dRSTi vAdapadezikI saMjJA hoya che. gatiH navAMtaragamanaM / 22 / bIjA bhavane viSe javuM, te gatidvAra kahevAya che. AgatiH paranavAt AgamanaM / 3 / para bhavamAMthI je AvavuM, te AgatidvAra kahevAya. vedazca strIpuMnapuMsakajedAt tridhA // 24 // zrI36, 53536, mane nasAve.-mana:4Are dvArache.4 atha etAni dhArANi 25 daMDakeSu avatArayIta e vIza dvAra vaza daMDakanI aMdara ghaTAche. tatra tAvat zarIrachAraM kathyate // temAM prathama zarIra dvArA kahe che. mUla cau gabbha tiriya vAusu, maNuANaM paMca sesa tisriiraa| thAvara cauge duhao, aMgula asaMkha bhA gataNU // 5 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( 21 ) bhAvArtha-garbhaja tiryaMca ane vAyu kAya-ebe da DakAmAMaudArika, vaidiya, tejasa ane kArmaNae cAra zarIra hoya che. manuSyanA eka daMDakamAM AdArika, vaikriya, taijasa, kArmaNa ane AhAraka-e pAMca zarIra hoya che ane bAkInA ekavIza daDakomAM traNa zarIra hoya che eTale devatAnA tera daMDaka ane nArakIne eka-e cAda daDakamAM vaikriya, taijasa ane kArmaNa etraNa zarIra hoya che tathA eka vAyu kAya vinA cAra sthAvaranA cAra daMDaka temaja traNa vikaseMdriyanA traNa daDaka-e sAta daDakane viSe dArika, vaijaka ane kArpaNa -e traNa zarIra hoya che, vanarapati kAya zivAya bIjA cAra rasthAvarane viSe utkRSTathI ane jaghanyathI ema be prakAranuM zarIra che te agulanA asakhyAtamA bhAga pramANe hoya che. 5 avacUrNI 'kuvvayaNe bahu vayaNaM ' iti prAkRtalakSaNena garnajatiryakavAyvozcatvAri zarIrANi navaMti saMnna va eva na navaM tyeveti nizcayaH evaM sarvatrApi jJeyaM / e prAkRta vyAkaraNanA niyamathI dvivacanamAM bahu thAya che tethI garbhaja tiryaMca tathA vAyunA cAra zarIra thAya che ema saMbhava chatAM na ja thAya, e nizcaya che, evI rIte badhe ThekANe jANI levuM. AhArakatyAgena kadAcitnayokriyakaraNe na ca caturNA sNtvH| te garbhaja tiryaMca ane vAyu kAyane AhAraka zarIrano tyAgathI ane kadAcita vaikriya zarIranA kavAthI cAra zarIrane saMbhava che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) daMDaka vicAra. manuSyANAM paMcApi / manuSyanA eka daMDakamAM dArika, vaidiya, tejasa, kArpaNa , ane AhAraka-e pAMca zarIre hoya che. zeSA daMDakA strishriiraaH| bAkInA ekavIza daMDakanA ane traNa zarIra he che. 'audArikayuktAnyAM vaikriyayuktAbhyAM vA teja sakArmaNAcyAm / dArika sarIre yukta athavA vaikriya zarIre yukta evA taijasa ane karmaNa zarIrenI sAthe te jANavuM. (itI prathama dvAra) sthAvaracatuSke thivyaptejovAyurUpe uhatotti chAnyAM prakArAnyAM jaghanyotkRSTarUpAnyAM aMgulA saMkhyannAgamAnA tanuH / - pRthvI, apU teja ane vAyurUpa cAra sthAvarane viSe utkRSTa ane jaghanya e be prakAre aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga pramANe zarIra hoya che. __ yadyapi bAdarANAM vAtAgnyap zivInAM zarI. rANi mithoMgulAsaMkhyaguNavRkSAni tathApi yathokta mAnAnyeva / / 1 nArakIne eka daMDaka ane devatAnA tera daMDaka-e cada daDamAM-vaeNkriya, tijasa ane kArpaNa- e zarIra che. vAyukAya vinA cAra sthAvaranA cAra daMDaka temaja traNa vikaseMdriyanA traNa daMDaka-e sAta daMDakane viSe dArika, taise ane karmaNa-e traNa vArI heyache. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAra. ( * ) joke khAdara evA vAyu, agni, jala ane pRthvI~e cAra sthAvara zarIra paraspara agulanA asa MkhyAta guNe vadhatA che, tApaNa temanuM mAna je kahelache, te pramANeja che. p mUla. savvesaMpi jahannA, sAhAviya aMgulassa saMkhasso / ukkosa paNasayadhaNu, neraiyAsattahaththasurA // 6 // bhAvAva-sarve bAkInAvIza daMDakaneviSe paNajadhanyathI zarIranu'mAna svabhAvika agulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM che, ane temAM utkRSTathI zarIranuM mAna nArakInA daMDakamAM pAMcasA dhanuSyanuM che ane devatAnA tera ThaMDakamAM zarIranuM mAna sAta hAthanuM che. 6 avacUrNi zeSAnAM sarveSAM viMzati daMDakajIvAnAM / bAkI rahelA sarva viza daMDakanA jIvAnA ( zarIranu" mAna. ) svAnAvikasya maulasya zarIrasya jaghanyAvagA danA gulasyAsaMkhyAto jAgaH / jadhanyathI svAbhAvika mUla zarIra--Ara bhatI velAye--tenuM mAna agulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM che. utkRSTataH punaH paMcazatadhanuruccA nairayikAH / utkRSTathI nArakInA eka daDakane viSe zarIranI UMcAInu mAna pAMcase dhanuSyanu che. surAH saptadastoccAH / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) daMDaka vicAra. devatAnA tera Dake zarIranuM mAna sAta hAthatu che. ta mUla. gabbhatiri sahassa joyaNa, vaNassai ahiya joyaNa sahassaM / nara iMditigAU, be iMdiya joyaNe bAra || // 11911 bhAvArtha--ganaja tiryaMcamAM zarIranu MmAna eka hajAra ceAjanatu che, pratyeka vanaspati kAya jIveAnA zarIranuM mAna eka hajAra ceojanathI kAMika adhika che. garbhaja manuSya ane teriMdri veAnA zarIranu mAna traNa gAunu che ane be iMdriya jIveAnA zarIranuM mAna khAra yeAjananuM che. 7 avacUrNi garbhajatirazcAM matsyAdonAM yojanasahasraM / garbhaja tiryaMca je maya vagere jIve tenA zarIranuM mAna eka hajAra yojananu che. ahIM sAte nArInuM juduM' juduM zarIra na samajavuM. sAtamI nArake pAMcasA dhanuSya, chaDIe aDhIse dhanuSya, pAMcamIe ` savAsA dhanuSya, ceAthIe sADIbAsaTha dhanuSya, trIjIe savAekatrIza dhanuSya, khIe sADApa`dara dhanuSya, ane peDhulIe pANIA dhanuSya ane cha AMgala. e pramANe samajavuM devatAmAM pehelA tathA bIjA devalAka sudhI sAtahAthanuM, trIjA ceAthAmAM cha hAthanuM, pAMcamA tathA chaThThAmAM pAMca hAthanuM, sAtamAM tathA AThamAmAM cAra hAthanuM, navamA ane dazamA agIyAramA te bhAramAmAM traNa hAthanu nagna veyaphamAM e hAthanu ane pAMca anuttaramAM eka hAyanuM zarIra samajavuM. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDaka vijAra ( 11 ) vanaspateH sAdhika yojana sahasraM tadUrddha tu pRthvI vihAra: | pratyeka vanaspati kAyanA jIvonA zarIranu mAna eka hajAra caiAjana jhAjherU che. te uparAMta pachI pRthvInA vikAra che. narA strIM diyA : trigavyUtoccAH / manuSya ane traNa iMdriyeAvAlA veAnA zarIranu mAna UMcA imAM traNa gAunu che. dvIMdiyA : joyarAbArati dvAdaza yojanotrayAH // 7 // be indriyavAlA jIveAnA zarIranuM mAna khAra caijana sudhItu che. 7 mUla: joyaNamegaM cauriM, di dehamucattaNaM sue. maLiyuM / veDavvivaya dehaM puNa aMgulasaMkhaM smaahaMme // 8 // bhAvArtha-cAra iMdriyavAlA jIvonA zarIranuM UMcAinu mAna eka ceAjananu che, ema sUtrane viSe kahelu che. vaikriya zarIrane valI AraMbhatI velAye eka agulanA sakhyAtamA bhAga hoya che. : 8 caturiMDiya dehaM uccatvena yojanamekaM zrute prajJApanAdau naNitamuktaM cAra iMdriya vAlA chAnA zarIranI UMcAinu mAna eka ceAjananuM prajJApanA vigere sUtramAM kahelu che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) raMja vivA. prastAvAdAha cAlatA prasaMge je je daMDake vaidiya zarIra che, tenuM pramANakahe che uttara vaikriyadeI punaH AraMnne prAraMnne gulasaMkhyAtanAgamAnaM vaidiya zarIra te valI AraMbhamAM eTale viNA karatI velAye pehelA samayamAM aMgulanA saMkhyAmAM bhAga jeTaluM hoya che. natkRSTaM tu tyAra pachI utkRSTa eTale jyAM sudhI ane keTaluM vadhe ? tenuM pramANa kahe che. mUla devanaraahiyalarakaM,tiriyANAM navayajoyaNasayAI dugaNaM tu nArayANaM, bhaNiyaM veavviyasarIraM // 9 // bhAvArtha devatA eka lAkha jananuM vaikriya zarIra vika, manuSya eka lAkha nathI adhika vaikriya zarIra viyurve, tiryae navojana sudhInuM vakriya zarIra vikrve, ane nArakIo te pitAnA zarIrathI bamaNuM vaikriya zarIra virSe 8 -labdhi vaikriya zarIriNo jIvato'tarmuhurtA parato na vaikriya zarIre'vasthAnamasti / labdhithI vaikriya zarIravAla chavane aMtarmuhUrta pachI vaikriya zarIramAM avasthAna hetuM nathI. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( 2 ) punaraudArikazarIrasyAvazyaM pratipatte riti / kAraNake, pharIthI tene AdArika zarIranI avazya prApti che. vaizyi zarIranI vipharvaNA kayA daMDakanA jene keTalA kAla sudhI rahe che, te kahe che - mUva. aMttamuhuttaM nirae. muhUttacattAri tiraya maNu devesu adamAso, ukkosa viuvvaNA kAlo + 10 che. nArInA daMDakane viSe vaikriya zarIranI vikavaNA aMtamuhUrta sudhI rahe che. tiryaMca ane manuSyanA daMDakane viSe cAra muhUrta (eka pahera) sudhI vikriya zarIranI vikarvaNA rahe che ane devatAonA daMDakane viSe a mAsa sudhI vaikriya zarIra rahe che. (pachI visarAla thaI jAya che.) A vikarvaNAne utkRSTa kAla jANa. 10 iti vacana sAmarthyAt aMtarmuhUrta catuSTayaM teSAM dezabaMdha ityucyate tanmatAMtaramityavaseyaM / upara pramANe kahelA vacana che, tenA sAmarthyathI cAra ata muhUrta sudhI temane deza baMgha che ema je kahe che, te kaI bIjA mata pramANe che ema jANavuM. tRtIyaM saMhananadhAramAha have trIjuM saMdhayaNa dvAra kahe che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. mala. thAvarasuraneraiyA, assaMghayaNA ya vigala vadA / saMghayaNa chagAM gabbhaya, naratirie suvi mu nayatraM // 1 // ( 12 ) bhAvArtha sthAvaranA pAMca daMDaka, devatAnA tera daMDaka, nArakInA eka k / daMDaka-e sarva AgaNIza daMDakanA jIva che. saMdhayaNathI rahita hAya che. be iMdriya ane cAridriya-e vikale driyanA traNa daMDakane viSe eka sevAnta sahanana hoyache ane garbhaja manuSya ane garbhaja tiryaMca jIvanA e daMDakane viSe cha sadhayaNa che, ema jANyu* 11 avacUri sthAvarasura nairayikAH saMhanana rahitAH grasthyanAvAdeva / sthAvaranA pAMca, devatanA tera ane nArInA eka-e egaNIza daMDakanA jIvA sadhayaNathI rahita che,kAraNake, temanAmAM asti ( hADakA ) hotA nathI. caH samuccaye kiM samuccinoti / ahiM r zabda samuccaya arthamAM che, eTale zu' samuccaya kare che? te kahe che. 1 jyAM hADa mAMsa hAya, tyAM sadhayazru heyache, te ogaNIza daMDa ke hADa mAMsa hAtA nathI. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMja vivAra. ( rara ) saiddhAMtikamatena surAnArakAzca prathamasaMha ninaH / siddhAMtanA mata pramANe devatA ane nArInA daDakAne jIve pahelI saMdhayaNavAlA che, vikalAH sevArtA iti asthisaMbaMdhamAtrasaMha nnvNtH| vikaTriyanA daMDakanA jIva sevA eTale mAtra ari ! (hADakA)nA saMbaMdhanI saMdhayaNavAlA che. garnajanaratirazvoH saMhananaSaTakaM jJAtavyaM // 11 // garbhaja manuSya ane garbhaja tiryaMcanA daMDakanA jIne che saMdhayaNa che ema jANavuM. 11 caturtha sNjhaahaarmaah| cothuM saMjJA dvAra kahe che. mUla savvesiM cau dahavA, saNNA savve surAya ca 32 5 naratiri cha saMThANA; haMDA vigaliMdi nerajhyA che 1ra che bhAvArtha. | sarva vIza daMDakane viSe (AhAra, bhaya, maithuna ane pari. graha) e cAra saMjJA haiya che athavA daza (kAma, krodha, mAna, mAyA, bha, zeka, dha ane upara kahelI cAra ) saMjJa heya che. savA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) daMDaka, vicAra. tera ThaMDakanA devatA samacatura saMsthAnane dhAraNa karanAra hAya che. manuSya ane tiryaMca-e be daMDakane viSe cha saMsthAna hoyache, vikaleMdriyanA traNa daMDakamAM ane nArakInA daMDakamAM ekaja kuMDaka saMsthAna hAyache. 12 avacUrNI saMjJA sarvajIvAnAM catasro dazavA / sarve daMDakAnA jIvAne cAra athavA daza saMjJAo hoyache. keSAMcinnRNAM SomazApi paramabvAnna vivakSitaM / keTalAeka manuSyAne zALa paNa sa'jJA hoche, paraMtu apapaNAMthI te kahevAne IMaeluM nathI. paMcamaM saMsthAnadvAramAha / pAMcamuM saMsthAna dvAra kaheche. sarve surAzca bhImo bhImasena iti nyAnena samacaturasra saMsthAnAH / bhIma geTalu AlavAthI jema bhImasena samajAyache, tema sarva devatAe eTala' kahevAthI devatAnA tera kaDakanA jIvA sama cArasa saMsthAnavAlA che. naratiyaicau paTsaMsthAnau / manuSya ane niyaMca-be daMDakanA jIva cha saMsthAnavAlA hAyache. vikaleMpriya nairayikA iMDasaMsthAnAH // 12 // vikaledriyanA traNa daMDaka ane nArakInA eka phreMDaphae yA daMDaka rahuDa saMsthAnavAlA hAyache, Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra ( 2 ) sthirANAMSar3avidha saMsthAna rAhitye 'pi saMsthAnAnAM AkAranedatvAdeva etaccharIrAkArAnAha | sthAvaranA pAMca daMDakanA chA cha prakAranA sasthAnathI rahita che, te chatAM saMsthAnAne AkAranuM bhedapaNuM haiAvAthIja temanA zarIranA AkAra kaheche-- mUha. nANAviha dhayasUI, bubbuyavaNa vAu teu a pakAya / puDhavI masUra caMdA, kArA saMThANao bhaNiyA // 32 // bhAvArthe. vanaspati kAyanA daMDakane viSe jAta jAtanA AkAra hAyache, vAyukAyanA daMDakamAM dhvajAnA jevA AkAra hAyache, teukAyanA daMDakamAM sAyanA jevA AkAra hAyache, akAyanA daMDakamAM parapATAnA jevA AkAra hAyache, ane pRthvIkAyanA daMDakamAM masara nI DhAlanA jevA ane caMdranA jevA AkAra hAyache, e pramANe saMsthAne bhagavatI pramukha siddhAMta viSe kahelA che. 13 avacUrNi nAnAvidha, ? dhvanaH vatAvyA, g sUcI, maiM yubudaakaaraanni krameNa vanaspativAyutejo'pkAyArI rAdhi Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) vivAra nAnA prakAranA AkAra, 2 dhvaja eTale patAkA, 3 sUcI seya, ke parapoTAnA AkAro anukrame vanapati, vAyukAya, te ukAya ane apakAya jIvanA zarIranA heya che. .... pRthvI aImasUrAkArA jaNitA jagavatyAdau / pRthvIkAyane AkAra adhImasUranI dAla jevo che, ema bhAga- vatI vagere siddhAMtamAM kaheluM che, SaSTaM kaSAyahAramAha. che kaSAya dvAra kahe che. mUra. samvepi caukasAyA, lesagaM gabhatiriya maraNa che nArayateuvAU, vigalA vemANiya tilesA te 14 bhAvArtha sa cavIza daMDakonA jIvana viSe, kedha, mAna, mAyA ane lebha-e cAra kaSAya hoya che, garbha tiryaMca ane garbhaja manuSya--e be daMDane viSe cha lezyAo hoya che. vikalaiMdriyanA traNa daMDaka ane vaimAnika devatAnA eka daMDakane viSe kRSNa, nIla ane kApota-e traNa leyAo hoya che. 14 . . avadhULi. sarvepi jIvAH catuH kssaayvNtH| Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMda vivAra. (27 ) sarve vIza daMDakana che kedha, mAna, mAyA ane lobha-e cAra kaSAyavAlA heya che. niH kaSAyAzca kecana manuSye / manuSyamAM keTalA eka kaSAya vagaranA jIvo hoya che. saptamaM lezyAhAramAha. - sAtamuM leNyAdvAra kahe che. lezyASaTkaM grnjtirygmnussyessu| garbhaja tiryaMca ane garbhaja manuSyamAM cha vezyAo heyAche. nArakatejovAyuvikalA vaimAnikAzca trileshyaaH| nArakI, teukAya, vAyukAya, traNa vikeleMdriya ane vaimAnika devatAo traNa lezyAvAlA hoya che. prathama hitAyayoH pRthivyoH kApotA / pahelI ane bIjI nArakanI bhUmimAM kApita lezyA che. tRtIyasyAmupari kApotA adho niilaa| trIjI nArakInI bhUmimAM upara kepita lezyA ane nIce nIla leDyA che. paMkAyAM nIlA dhUmAyAM nIlA kRSNA ca / cethI paMkA nArakImAM nIla glezyA ane pAMcamI mAM nArakImAM nIla ane kRSNa lehyA che, SaSTI saptamyoH kRSNA eva / chaThI ane sAtamI nArakamAM kRSNa lehyA che. tathA saudharmezAnayostejaH kaTapatraye padmA lA Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) saMta vivAra. takAdiSu zuklA eveti / tathA sAdhama ane izAna deva lekamAM tejalezyA che traNa kapa (devaka) mAM paDyA lezyA che ane lAMtaka vageremAM zukala legyA che. 14 3. joisiyateulesA, sesA savvevi hu~ti vATelA iMdiyadAraM sugama, maNuyANaM satta samu dhAyA 16 . bhAvArtha tiSka denA daMDakane viSe te ja vezyA haiya che ane bAkInA daza bhuvanapatinA daza daMDaka, agIyAramo vyaMtara devatAne daMDaka bArame pRthvI kAyane, terame apakAyane, codame vanarapati kAyano daMDaka-e badhA daMDakone viSe paNa kRSNa, nIla, kApata ane teja-e cAra lezyAo hoya che. ane AThamuM iMdriyadvAra sugama che ane navamA samudhAta dvAramAM manuSyanA eka daMDakane viSe vedanA vigere sAta samudhAta heya che. 15 avacarNi jyotiSkAH kevalaM tejoleshyaavNtH| ja tiSka devanAone phakata tejalezyA hoya che. zeSAH sarve'pi pRthivyapavanaspatinavanapati dhyaMtarAzcatuHzyA nvNti| Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. Pier bAkInA paNa pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya, bhavanapati ane vyaMtara devatAo cAlezyA vAlA hoya che. tejo lezyAvaMtAM keSAMcidevAnAM nUjalavaneSUtpA. dAt kiyatkAlaM tallezyAsaMnnavaH / tejalezyAvAlA keTalA eka devatAo pRthvI, jala ane vanamAM utpanna thAya che, tethI keTaleka vakhata sudhI temane te lezyAne saMbhava che. iMDiyadhAraM sugamaM / (288) nidvAra sugamache. navamaM samudghAtahAramAha. navamuM samuddhAta dvAra kahe che. manuSyeSu sapta samudghAtAH manuSyanA eka daMDakamAM vedanAdika sAtasamughAta haiyache sapta samudghAtAnAM naamaanyaah| te sAte samuddhAtanA nAma kahe che. mUla. veyaNa kasAyamaraNe, veuvviya teya eya . AhAre / kevaliya samugghAyA, satta ime hu~ti saMnnINaM / 16 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) daMDaka vicAra. bhAvArtha pahelI vedanA samuddhata, bIjI kaSAyasamudhAta, trIjI maraNa samudyAta, cothI vaikriya samudUdhAta, pAMcamI taijasa samuddhAta, chaThI AhAra samudhAta ane sAtamI kevalI samuddhAta-e sAte samudyata saMjJI paMceMdriya manuSyane hoya che. (A gAthA sugama che, tethI avaguNa nathI.) mUka. egidiyANa kevala, teu AhAraga viNAu vAri ! te viuvviya vajjA, vigalA sannINa te vi 17 bhAvArtha ekaMdriya vaikriya vAyukAya jIvone pehalI kevalI, bIjI tijasa ane trIjI AhAraka-e traNa samuddhAtane varjIne bAkInI eka vedanA, bIjI kaSAya, trIjI maraNa ane ethI vaikriya e cAra samuddhAta hoya che te cAramAMthI eka vaikriya samudUdhAta ne varjIne eka vedanA, bIjI kaSAya trIjI maraNa-e traNa samughAta vAyukAyanA daMDaka vinA bAkInA cAra sthAvarane cAra daMDakane viSe he che. temaja vikaseMdriyanA traNa daMDakamAM paNa te traNa samughAta hoya che ane saMjJI paMceMdriya evA garbhaja manuSyane te te sAte samudraghAta haiyache. 17 - ke 1 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ''''''' daMDaka vicAra (deg'') mUrchA. paNagabbhatiri suresu, nArayavAUsu cauratiya se se / vigala dudiTThI thAvara, mityattI sesatiya TvI|| 18 |.. 32 bhAvArtha garbhaja tiryaMcanA eka daMDaka ane devatAnA tera IMDAne viSe peThelI AhAraka ane bIjI kevalIe e samuddhAtane laIne bAkInI pAMca samuddhAta hAyache. nArakIne eka daMDaka, ane vAyukAyanA eka daMDaka-e bane daMDakane viSe peDhulI vedanA, bIjI kaSAya trIjI maraNu ane cothI vaikriya--e cAra samuddAta hAyache ane zeSa eTale eka vAyukAya vinA bAkInA cAra sthAvara jIvAnA cAra da Dakane viSe eka vedanA bIjI kaSAya ane trIjI maraNae traNa samuddhAta hoyache. vikaledriyanA traNa daMDakane viSe mithyA dRSTi ane samyag dRSTi-e e dRSTi hAyache. tathA sthAvaranA pAMca daMDakane viSe temaja samUoima manuSyamAM paNa mithyA daSTi hoyache ane bAkInA je daMDaka rahayA eTale eka nArakI, eka garbhaja tiryaMca, eka garbhaja manuSya ane tera devatAnA--e maLIne seALa daMDakane viSe samya- - katva, mithyAtva ane mitra- e traNe dRSTi hAyache. 18 savapUrti. garbhaja tiryakusurayo: paMca 1 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) za vivAra garbhaja tiryaMcanA eka daMDakamAM ane devatAne tera daMDakane viSe AhAraka tathA kelI zivAya pAMca samuddhAta hoya che. nArakavAyvozcatvAraH nArakInA eka daMDakamAM ane vAyukAyanA eka daMDakamAM vedanA, kaSAya, maraNa ane vaikriya e cAra samudhAta hoya che. zeSa sthAvare vikale ca trayaH samud ghAtA: srvtrAnukrame che vAyukAya zivAya bAkInA cAra sthAvara onA cAra daMDakane viSe vedanA, kaSAya ane maraNa--e traNa samuddhAta hoya che, e sarvamAM anukrame jANavuM. dazamaM dRsstticaarmaah| dazamuM daSTidvAra kahe che. vikaleSu dRSThichikaM samyatkamithyAtvarUpaM / vikaseMdriyane traNa daMDakane viSe mithyA dRSTi ane samyagu. dRSTie be draSTie heya che. sthAvarA mithyAtvinaH pAMce sthAvaranA daMDakane viSe mithyA dRSTi hoya che. zeSA: tiryaksuranArakanarAH tridRSTayaH samyam mithyAtvamizrasaditA nvNti| . uparanA ATha daMDakane mukI bAkI rahelA eka nArakIne, eka . garbhaja tiryaMcane eka garbhaja manuSyane ane tera devatAnA malI seLa daMDakane viSe samyakatva, mithyAtva ane mizrae traNa dRSTi hoya che, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra athaikAdazaM drshndhaarmaah| have agIyAramuM darzana dvArA kaheche. mUDha. thAvarabitisu acaraku, cauriMdisu tadugaM su.mAyA maNuA cau daMsaNiNo, se sesu tigaM tigaM maLaze 12 bhAvArya pRthvI vigere pAMca sthAvaranA pAMca daMDaka, be Idriyane eka daMDaka teMdriyane eka daMDaka, ema sAta daMDakane viSe acakSudarzana hoya che. caturiMdriyane viSe catu darzana ane asahya darzana-bane darzana, siddhAMtane viSe kahelA che. manuSyanA eka daMDakane viSe cakSu eca avAdha ane kevala e cAra daIne hoya che ane bAkInA eTale tera devatAnA eka nArakIne ane eka pacaMdriya tiryaMcanA-ema panara daMDane viSe cakSu, acahyuM ane avadhie traNa-traNa karIne siddhAMtane viSe kahelA che. 19 avacUANa sthAvaraThIMiiyeSu kevlmckudrshn| pAMca, sthAvaranA pAMca daMDaka, be iMdriyane eka daMDaka ane teMdriyane eka daMDaka-e sAta daMDakane viSe kevala akSa darzana heyache.. , Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. caturriiiyeSu tad dvikaM cakuracakurUpam caturiMdriyanA daMDakane viSe cakSudarzana ane cakSudarzanabaMne hoya che. zrute karmagraMthAdau naNitaM / zrata eTale karma graMtha vageremAM kaheluM che, mnussyaashcturdrshninH| manuSyane cAre darzana heya che. zeSesu suranArakatiryadu trikaM trikaM darzanasya cakuracakravadhirUpaM / 10 zeSa eTale bAkI rahelA deva, nArakI ane tiryaMcane cakSudarzana, asurzana ane avadhi darana-e traNa traNa darzana heya che. chAraghyaM smkmaah| jJAna dvArA ane ajJAna dvArA e be bAramuM ane teramuM dvAra kahe che. mUla. annANa nANa tiya tiya, suratiri niraNa thire anANadugaM / nANanANa duvigale, maNue paNa nANa tia . nANA // 20 // - lAvArtha. devatAnA tera daMDaka, tiryaMcanuM eka ane nArakInuM eka Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( 1 ) da'Daka-e panara dAMDakane viSe traNa ajJAna ane traMNa jJAna paNa hAya che, eTale mithyA dRSTi jIte matiajJAna, zruta ajJAna ane vibhagajJAna e traNa ajJAta hoya che ane samyak dRSTi jIvane matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna-e traNa jJAna hAya che. sthAvara chatranA pAMca daDakane viSe smRti ajJAna ane zruta ajJAna e be ajJAna hoya che. vikalendriya chatranA traNa daMDakane viSe jJAna ane ajJAta bane hAya che eTale matijJAna tathA zruta jJAna ane gatiajJAna tathA zrutaajJAna hoyache. ane manuSyanA eka 'Dakane viSe matijJAna vagere pAMca jJAna ane mati ajJAna vagere traNa ajJAna haiAya che. 20 avaLa. dvaMdvaikavannAvAt suratiryag niraye ajJAna trika jJAnatrikaM ca navaMti samyaktkaprAptau / mutirthaniye e padamAM ekavadbhAva keMdra samAsa thAyache, deva, tiya ane nArakInA DhaMDakamAM traNa jJAna ane traNa ajJAna paNa hAyache; kAraNa ke, jyAre samyakatvanI prApti thAya, tyAre traNa jJAna paNa thai zake che. sthire ajJAna | dvakaM / sthAvara jIvanA pAMca daMDakamAM mati ajJAna ane zruta ajJAna e be ajJAna hoya che. yadyapi jUdakavanaMva saiddhAMtikamatena samyakka vatA devAnAM teSUtpAde sAsvAdana sadbhAvAcca zruta matI bhavataH paraM nehA dhikRte ', Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra che : jeke siddhAMtanA mata pramANe te pAMca sthAvaramAM pRthvI kAya, akAya ane vanarapati kAyanA daMDakamAM samyakatvane vamana karanArA devatAo temAM utpanna thAya che, tyAre sAsvAdananA sadbhAvathI teone tyAM zrutajJAna tathA matijJAna thAya che, paraMtu te ahIM mAnelA nathI. vikale jnyaanaajhaanyorttikm| vikaseMdriyanA traNa daMDakane viSe be jJAna ane beajJAna haiya che manuSyeSu paMcajJAnAni trIpayajJAnAni navaMti / manuSyanA eka daMDakamAM pAMcajJAna ane traNa ajJAna hoya che. caturdazaM yogdvaarmaah| have caudamuM yoga dvAra kahe che. mUra ikkArasa suranirae, tiriesu tera pannara mAsu . vigale cau paNavAe, jogatiyaM thAvare hoi | 21 che bhAvArtha. devatAnA tera daMDaka ane nArakInuM eka daMDaka-e cida daMDakamAM . satyamaga vigere mananA cAra yoga, satya vacana lega vigere vacananA cAra ane vaidiya, taijasa ane kAmaNa e traNa kAthAnA vega maLI agIyAra ga thAya che. tiryaMcanA eka daMDakamAM AhAraka kAya che. ane AhArakamizra kAga-e be gavarjIne bAkInA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra ( 2 ) tairayeAga hAyache, manuSyanA eka daMDakamAM panara cAga hoyache, vikale driyanA traNa daMDakamAM audArika kAya cAya, dvArika mizrakAya yoga, kAmaNa kAyayeAga ane asatyA mRSA vacana ce!ga e cAra cAra hAyache vAyukAyanA eka daMDakamAM AdArika kAyayeAga, AdArika mizrakAya yAga, ane kAmaNu kAya yAga, vaikriya kAya yAga, vaikriya mizrakAya cega ane kAmaNa kAyayoga-e pAMcayeNa hoyache. ane vAyukAya zivAya pRthvI vigere cAra sthAvaranA cAra daMDakamAM audArika kAca yoga, AdArika mizra kAyayoga ane kAryaNa kAyayeAga-e traNa ceAga hoyache. 21 savapUrti. pradArikadvikAhArakadvikAbhAvAt suranira yayorviSaye ekAdaza yogAH / eTale AdArika kAyayeAga ane dArika mizrakAya ceAga AdArika che ane AhAraka che eTale ahAraka kAya yAga ane AhAraka mizrakAya cAga-e cAra yAganA abhAvathI devatAnA terA Dakane viSe nArakInA eka daMDakane viSe badhA maLIne agIyAra yoga haiAyache. tiryakku trayodaza / tiryaMcanA eka daMDakamAM tera yoga hoya che, keSAM cidvai kriyalabdhisaMjJave tat dvikasaMbhavAt / keTalA eka tiryaMcane vaikriyalabdhi thavAnA saMbhava DhAvAthI te ane ceAganA sabhava che. paMcadaza manuSyeSu / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) daMDaka vicAra. manuSyanA eka daMDakamAM panara yoga hoya che. vikale audArikachikakArmaNAMtimannApArUpaM yogacatuSkaM / vikalaiMdriyanA traNa daMDakamAM dArika kAyayoga, dArika mizra kAyama, kArmaNa kAyaNa ane asatyAmRSA vacanaga-e cAra vega hoya che. ujavAte dAiividizA vAyukAyanA eka daDakane viSe AdAraka kAyega, dArika mizra kAga, vaikriya kAyayoga, vaikriya mitrakAra ane karmaNa kAga-e pAMca yaMga hoya che. yogatrikaM sthAvaracatuke navati / pRthvIkAya vagere sthAvaranA cAra daMDakamAM dArika kAyoga, dArika mizra kAyayoga ane kAmaNa kAga-e traNa vega hoya che. 21 pNcdshmupyoghaarmaah| panAmuM upayoga dvAra kahe che. uvaogA maNuesu, bArasa nava niriya tiriya devesu / vigaladuge paNa chakaM, cauriMdisu thAvare tiyo . rara . Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( 3 ) bhAvArtha manuSyanA eka daMDakamAM bAra upaga hoya che. nArInA eka daMDakamAM, tiryaMcanA eka daMDakamAM ane devatAnA tera daMDakamAM mana:paryava jJAna, kevala jJAna, ane kevala darzana e traNa upayoga zivAya bAkInA nava upayoga hoya che. vikadriyanA be daMDakane viSe eTale beMdriya ane te iMdriya-e be daMDakane viSe matijJAna zrutajJAna, matijJAna, dhRtarAna ane acakSu darzana-e pAMca upaga heya che. cAridriyanA daMDakane viSe cha upaga hoya che eTale uparanA pAMca upagamAM chaThuM cakSudarzana meLavatA che upayoga thAya che. ane sthAvaranA pAMca dadakane viSe matiajJAna, zrataajJAna ane cakSudarzana-e traNa upayoga hoya che. rara avacUrNi manuSyeSu chAdaza napayogAH / manuSyanA eka daMDakane viSe bAra upaga hoya che. aSTau sAkArAzcatvAro nirAkArAH / temAM ATha sAkAra upaga che ane cAra nirAkAra upaga che. ___ ete eva manaHparyAyakevalajJAnakevaladarzana rahitA nava nirayatiryag devessu| e bAra upayogamAMthI mana:paryAya, kevala jJAna ane kevala darana-e traNa Upaga zivAyanA bAkInA nava upaga nArakInA eka daMDakamAM, tiryaMcanA eka daMDakamAM ane devatAnA tera daMDakamAM hoya che. vikalachike matizrutimatyajJAnazrutAjhAnA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ), daMraka vicAra. cakudarzanarUpAH pNcopyogaaH| - vikaseMdriya eTale beMdriya ane teMdriyae be daMDakane viSe mati jJAna, zruta jJAna, matya jJAna, bhRtA jJAna ane acakSu dInae pAMca upaga hoya che. caturiMiiyeSu paMcapUrvoktAH cakSurdarzanasahitAH ssddupyogaaH| - cAridriyanA daMDakane viSe upara kahelA pAMca ane temAM . cakSudarzana meLavatAM cha upaga hoya che. sthAvare trikam / sthAvaranA pAca daMDakamAM matijJAna, zrutajJAna ane acakSudarzana-etraNa Upayoga hoya che. SomazaM saptadazaMca saMkhyAhAramAha / seLayuM ane sattaramuM saMkhyA dvAra kahe che. mUla saMkhamasaMkhA samae, gabbhayatiri vigala nAraya suraay| maNuA niyamA sakhA, vaNaNaMtA thAvara asaMva 23 bhAvArtha garbhaja tiryaMcane eka daMDaka, vikaseMdriyanA traNa daMDakanArIne eka daMDaka ene devatAnA tera daMDaka e sarva maLI aDhAra Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( * ) daMDakanA jIva eka samayamAM saMkhyAtA athavA asa khyAtA upajatA lAbhe che. garbhaja manuSyanA eka daMDakane viSe eka samayamAM nizcayathI sakhyAtA jIva upatA lAbheche ane pAMca sthAvaramAM helA vanaspatikAyanA eka daMDakane viSe eka samayamAM anaMtAjIva upajeche ane bAkInA cAra sthAvaranA jIvAnA cAra daMDakane viSe eka samayamAM asaMkhyAtA jIva upajeche. 23 avacUrNi caturdazarajjAtmake'pi loke ekasmin samaye utpadyamAnA niyameti padaM sarvatra grAhyaM tena niyamAnizcayena garbhaja tiryak vikalanArakasurAzca eko dvau trayodaza viMzatiryAvatsaMkhyAtA zrasaMkhyAtAH prApyaMte natvanaMtAH / A caiAda rAja leAkamAM paNa eka samayanI aMdara garbhaja tirya'ca, vikalendriya, nArakI ane devatAnA maLI aDhAra daDakAnA jIvA ahiM (niyamathI) e pada sarva ThekANe levu' eTale nizcayathI eka, be, traNa, daza, vIza, ema sa MkhyAtA athavA asaMkhyAtA Upajeche-upajatA lAbhe che, anaMtA upajatA nathI. manuSyAstu niyamAtsaMkhyAtA eva / manuSyanA eka daDakanA jIva nizcayathI sakhyAtAja upaje che. vanaspatayo'naMtAH / vanaspati kAyanA daMDake anaMtA jIva Upaje che. nisaMkho nAgo prAMtajIvo cayaie ' " Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra iti vacanAt zeSAzcatvAraH sthAvarAH asaMkhyAtA eva na saMhayatA navAgaMtA. 22 ... "nitya cAra sthAvaranA jIvomAM asaMkhyAtamo bhAga anaMta jIvavAlo upaje che." evuM zAstranuM vacana che, tethI bAkInA cAra rasthAvaranA jIvo asaMkhyAtAja che, teo saMkhyAtA nathI tema anaMtA nathI. 23 prastAvAdAha / cAlatAM prasaMgathI te kahe che. asannI nara asaMkhA, jaha uvavAe taheva cvnnevi| bAvIsa sagati dasa vA, sa sahassa ukkiTha vAuM . 24 . bhAvArtha ? - manuSyanA daMDaka mAMhelA je asaMjJI manuSya eTale saMmUchima manuSya che, te eka samayamAM asaMkhyAtA upaje che. jevI rIte A covIza daMDakane viSe eka samayamAM upajavAnI saMkhyA kahI tevI ja rIte te vIza daMDakanI aMdara eNvavAnI saMkhyA viSe paNa jANI levuM. teukAya zivAyanA pRthvIkAya vigere cAra sthAvaronA daMDakane viSe anukrame bAvIza, sAta, traNa, ane dazahajAra varSanuM utkRSTa AyuSya jANavuM.eTale pRthvI kAyane viSe bAvIza hajAra varSanuM AyuSya, apUkAyane viSe sAta Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. hajAra varSanuM AyuSya, vAyukAyane viSe traNahajAra varSanuM AyuSya ane vanaspati kAyane viSe dazahajAra varSanuM AyuSya jANavuM 24 avacUrNi saMjJino narA nRtpadyamAnA asaMkhyAtA labhyate / asajJI manuSya eTale samUha~ma manuSyanA daMDakanA jIvA asaMkhyAtA UpajatA lAbhe che. atraiva prtideshmaah| ( 42 ) ahiM atideza kahe che. yathopapAtAraM saMkhyAmAzritya vyAkhyAtameva cyavanadvAramapyava sAtavyaM samAnatvADupapAtacyavanayoH / vI rIte sa MkhyAne AzrIne A upapAta dvAranI vyAkhyA karavAmAM AvI che, tevIja rIte cyavana dvAra paNa jANI levu kAraNake, upapAta ane cyavana e ba Mne dvAra sarakhAja che. aSTAdazaM yuramAha / aDhAramuM AyuSyanI sthitinuM dvAra kahe che. agre sthitaM zrAyuritipadaM sarvatrAnuvarttanIyama / Ayu e pada Agala rahelu che, te sarvai ThekANe joDavuM. tena pRthivyAH dvAviMzati varSasahasrANi utkRSTa mAyuriti sarvatra yojyam / tethI pRthvIkAyanA daMDakanA jIvAtu UtkRSTa AyuSya khAvIzuM hajAra vaSaeNnu che, ema sarva ThekANe joDI devu udakasya sapta / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( &* ) daMDaka vicAra. akAyanA daMDakanA jIvanuM UtkRSTa AyuSya sAta hajAra varSanuM che. vAyostrINi / vAyukAyanA daMDakanA leAnu UtkRSTa Apyu traNa hajAra varSanuM che. vanaspaterdazavarSasahasrANi / vanaspati kAyanA daDakanA jIvAnu UtkRSTa dazahajAra varSanuM AyuSya hAya che. 24 mUla tidiNaggiti palAu, naratirisuranirayasA garatitIsA / vaMtara pallaM joisa, varisalarakAhiyaM paliyaM // 26 // bhAvArtha agnikAya jIvAtuM utkRSTa AyuSya traNa divasanu jAvuM. manuSya ane tiryaMca e be daDakane viSe traNa pApamatu AyuSya jANavuM. devatA ane nArakInA daMDakanA jIvonI UtkRSTa AyuSyanI sthiti tetrIza sAgaropamanI jANavI vyaMtara devatAnuM AyuSya eka paThyopamanuM jANavuM ane jayotiSadevatAnu AyuSya ekalAkha varSa adhika pacepamanuM jANavuM temAM caMdranuM AyuSya ekalAkha varSe adhika eka paceApamanu samajavu ane sUryanuM AyuSya eka hajAra varSe adhika eka paklyopamanuM samajavuM. 25 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (45) avacUrNi agnestrINi dinaanyaayuH| agnikAya jenuM utkRSTa AyuSya traNa divasanuM che. __ garnajatiryaganarAH tripalyAyuSaH / garbhaja manuSya ane tiryaMcanA jIvanuM AyuSya traNa pa9pamanuM che. devakurvAdiSu suranArakANAM trystriNshtisaagropmaani| devakurU vigeremAM devatA tathA nArakInA jIvonuM AyuSya tetrIza sAgaropamanuM che. vyaMtarANAM pasyopamam / vyaMtara devatAonuM AyuSya eka palyopamanuM che. jyotiSAM varSaladAdhikaM pasyopamam / tiSI devatAonuM AyuSya ekalAkha varSathI adhika eka palyopamanuM che. asurANAmAyuH sthitimAha / asura kumAra devatAnA AyuSyanI sthiti kahe che. mUla. asurANa ahiya ayaraM, desUNa dupallayaM nava nikaae| bArasa vAsuNu padiNa, chammAsukicha vigalA u // 26 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra bhAvArtha asurakumAra nikAya saMbaMdhI devatAnA daMDakane viSe eka sAgarepamathI kAMIka adhika AyuSya jANavuM. ane bAkInA nava nikAyanA devatAnuM AyuSya kaika UNA evA be palyopamanuM AyuSya jANavuM vikaseMdriyamAM beMdriyanuM bAra varSanuM, tedriyanuM ogaNa pacAza divasanuM ane cAriMdriyanuM chamAsanuM AyuSya jANavuM, e AyuSyanI utkRSTa rithati samajavI. 36 avacUrNi asurANAM camarAdInAM kiyatApyadhikaM ataraM sApaman. asura eTale camara vigere devatAnuM AyuSya, kAMIka adhika evA sAgaropamanuM che. - zeSe nikAyanavake dezonapalyopamAdhikam / bAkInA nava nikAya devatAonuM AyuSya eka deze uNA evA be pApamanuM che. ___ dakSiNa dizAmAzritya aIpalyopamaM uttarasyAM tu dezonapalyopame / - dakSiNa dizAne AdhIne benuM ardha palyopamanuM AyuSya samajavuM ane uttara dizAne AzrIne eka deze uNA evA be palyopamanuM AyuSya samajavuM. hIDiyANAM hAdazavarSANi / , beiMdriya jIvonuM AyuSya bAra varSanuM samajavuM Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( 30 ) trIM diyANAmekonapaMcAzaddinAni / teriMdriya jIvAtuM AyuSya ogaNapacAza divasetu' samajavu, caturiMDiyANAM SaemAsA natkRSThamAyuH / cAridriya jIvAnu UtkRSTa AyuSya mAsanu samajavu. naktotkRSTA sthitiH / A AyuSyanI utkRSTa sthiti kahelI che. atha jaghanyAM tAmevAda | have AyuSyanIjadhanya sthiti kahe che. mUla puDhavAi dasapa yANaM, aMtamuhuttaM jahanna Au dva dasasahasa varisaThiI, bhavaNAiva niryviNtriyA // 27 // bhAvArtha pRthvI vigere daza daMDaka eTale sthAvaranA pAMca daMDaka, vikale'driyanA traNa daMDaka, tiryaMca paMcendriyanA eka daDaka ane manuSyane eka haDaka--e daza daMDakane viSe jadhanyathI AyuSyanI sthiti aMtamuhUrtonI jANavI bhatranapatinA daza daMDaka, nArInA eka daDaka, anenyatara devatAnA eka daMDaka-e khAra daDakane viSe jadhanyathI AyuSyanI sthiti dazahAra varSanI jANavI. 27 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) daMDaka vicAra. avacUrNi sthAvarapaMcakavikalatrikatiryaknarANAmaMtarmuhUH jaghanyAyuH sthitiH| pAMca sthAvara, traNa vikeleMdriya, eka tiryaMca ane eka manuSyae daza daMDakane viSe jaghanyathI AyuSyanI rithati aMtamuhUrtanI jANavI. navanAdhipanarakavyaMtarA jaghanyato dazasahastrasthitikA nvNti| bhavanapatinA daza daMDaka, nArakane eka daMDaka ane vyaMtara devatAne eka daMDaka-e bAra daMDakane viSe jadhanyathI AyuSyanI sthiti dazahajAra varSanI jANavI. 27 __ atha vaimAnikAnAmAyuH sthitimaah| have vaimAnika devatAonI AyuSyanI sthiti kahe che. mUla vemANiya joisiyA, palla tayarchasa AuA huAta / suranaratiri niraesa, chapajjatti thAvare cau gaM // 28 // bhAvArtha vaimAnika devatAnA daMDakane viSe jaghanyathI eka palyopamanuM AyuSya thAya che ane tiSa devatAnA daMDakane viSe jaghanyathI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta ja vivA, (vs); eka palyopamanA AThamA bhAga jeTaluM AyuSya thAya che. devatAnA tera daMDaka, manuSyane eka daMDaka, tiryaMcane eka daMDaka, ane nArakIne eka daMDaka-e seLa daMDakane viSe cha paryApti hoya che ane sthAvaranA pAMca daMDakane vize bhASA ane mana-e be paryApti zivAya bIjI cAra paryApti hoya che. 28 avacUrNi vaimAnikA jyotiSikAzca jaghanyataH kameNa eka paDhyopamASTanAgAyuSo navaMti / vaimAnika devatA ane jatiSI devatA anukrame jaghanyathI eka papama ane eka pApamanA AThamA bhAganI AyuSya vAlA hoya che, eTale vaimAnika devatAnA daMDakanuM jaghanyathI eka papamanuM ane jyotiSI devatAnA daMDakanuM eka pAmanA nAATha bhAganuM AyuSya hoya che. aaukonaviMzatitama paryAptidhAramAha / have ogaNIzamuM paryApti dvAra kahe che. .. suranaratiryanirayeSu paryApteSu SaTparyAptayo navanti / pAryAta evA devatA, manuSya, tiryaMca ane nArakInA daMDakane viSe cha paryAddhio hoya che. sthAvare AhArazarIraiMDiyazvAsobAsarUpaM pa. ryApticatuSkaM / pRthvIkAya vigere pAMca sthAvaronA pAMca daMDakamAM AhAra, zarIra, iMdriya, ane zvAsocchavAsa e cAra paryApta hoya che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparyAptA apijIvAparyAptitrayaM samApyaiva tri - aparyAsI jIva paNa traNa paryApti pUrI karIne ja mRtyu pAme che, te pahelA mRtyu pAmatA nathI, 28 vigale paMca pajattI, chadisi AhAra hoisa vai iaa paNagAi pae bhayaNA, aha sannitiyaM bhaNi sAma 21 bhAvArtha vikaseMdricanA traNa daMDakane viSe mana paryApta zivAyanI bAkInI pAMca pati haiya che. sarva covIza daMDakane viSe chavizi eTale cAradizA, nIcenI dizA ane uMcI dizA-e chadizAne AhAra hoya che. ane pRthvI kArya vigere pAMca sthAvaranA daMDakane viSe bhajanA che eTale che dizine AhAra heya ane na paNa hoya te pachI have huM traNa saMzAnuM dvAra kahIza. 29 avacUrNi, pUrvoktaM paryApticatuSkaM nASAparyAptyadhikaM vikaleparyAptipaMcakam / upara kahela AhAra, iMdriya ane zvAsozvAsa-e cAra Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijA ( e che paryAptimAM bhASA payApti adhika-umeratAM vileMdriyanA traNa daMDane viSe pAMca paryapti hoya che. atha viMtrita mahArAjA have vIsamuM AhAradvAra kahe che. sarveSAM jIvAnAM padika AhAro navati / sarva-covIza daMDakanA jIvane chadizAne AhAra hayache. sarve jIvA dikSaTkasthAnAhArapudgalAna gR. hNtiitilaavH| bhAvArtha e cheke, savajI chadizAnA sthAnenA AhAranA pudgalene grahaNa kare che. paMkSi icAre rAjAnA pAMca sthAvaranA jIvanA daMDakane viSe bhajanA che. yathA lokAtartijIvAnAM paMcadikaH / jemake lekanI aMdara rahenArA jIvone pAMca dizine AhAra ja hoya che. lokaniSkUTasthAnAM tricturdikH| lekanA nikUTa bhAgamAM rahelA jIvone traNa dizi tathA cAra dizine AhAra heya che, 29 iviMs IST have ekavIsamuM saMjJAdvAra kahe che. atha saMjhAtrikaM namiSyAmi / have huM traNa saMhA kahI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. mUla cauvihasuratiriyesuM, niraesu adIha kAlagI sannA / vigale heuvaesA, sannA rahiyA thirA savve // 30 // ( 12 ) bhAvArya. cAra prakAranA devatA eTale bhavanapati, vyaMtara, caiAtiSI ane vaimAnika e cAra prakAranA devatAnA tera daDakane viSe, tiryaMcanA eka daDakane viSe ane nArakInA eka Dha'Dakane viSe-e panara da'DakamAM dIrdhakAlikI saMjJA DhAyache. vikalendriyanA traNa daMDakane viSeeka hetupadezikI' sa'jJA hoyache ane pAMca sthAvaranA pAMca daDakane viSe eka saMjJA haiAtI nathI. 30 avacUrNi caturvidhasuratiryakku nirayeSuca dIrghakAlikI saMjJA 5 cAra prakAranA devatAonA tera daMDakane viSe, tiryaMcanA eka daMDakane viSe ane nArInA eka daDakane viSe dIrdhakAlikI 1 amuka kAma karyuM, amuka kAma kare ane amuka kAma karIzaema atIta, anAgata ane vartamAna--e traNekALanu jJAna te dIrdhakAlikI AjJA kahevAyache. 2 vartamAnakALane viSe iSTa vastumAM pravRtti ane aniSTa vastuthI nivRtti karavAmAM je viSaya jJAna DhAya te hetupazikI sa'nA kahevAya che. A sattAvALAne kAMika mane jJAna hAyache. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (53) saMjJA hoya che. ___dIrgho'tItAnAgatavartamAnaviSayaH kAlo jheyo yasyA iti vyutptteH| dIdhuM eTale bhUta bhaviSya ane vartamAna viSayI kALa jemAM jANavAne che, te dIrdhakAlikI saMjJA kahevAya che. evI tenI vyutpatti thAya che. vikale hetUpadezikI sNjnyaa| vikaleMdriyanA traNa daMDakane viSe hetUpadezika saMjJA heya che. kiMcinmanojhAnasahitA vartamAnaviSayA saMjJe. tyrthH| kAMIka mane jJAna sahita evI vartamAnakALa viSayI saMjJA te hetUpadezikI saMjJA kahevAya evo teno artha che. viziSTatatsaMjhAtrayarahitAH sarve sthirA jheyaaH| badhA sthAvara eTale pAMca sthAvaranA pAMca daMDakanA che viziSTa evI traNa saMjJAthI rahita che, ema samajavuM. 30 maNu ANa dIhakAliya, divhIvAovaesi .. A kevi| paja paNa tiri maNuMaJciya, cauviha devesu gacchaMti // 31 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra bhAvArtha manuSyanA eka daMDakane viSe dIrdhakAlikI saMjJA hoya che. ane keTalA eka (zAda pUrva dhArI vigere) ne draSTivA dopa dezikA nAmanI saMjJA paNa hoya che. paryApta paMcedriya ane paryApta manuSyanA be daMDakanA che cAra prakAranA devatAnA tera daMDakane viSe nice karIne jAya che. 31 apacUrNi s Ata daSTivA potAnI saMjJA hoya zAnAM rIlivarI saMjJA manuSyanA eka daMDane viSe dIrdhakAlikI saMjJA hoya che. dRSTivAdopadezikI kAyopazamikA disamyakta saritA Ii keTalAeka lApasamika vigere samyaka sahita hevAthI, temane daSTivAdezikI saMjJA hoya che. paMceMzyitiryaMco'pyetatsaMjhAyuktA navaMti / paMcendriya tiryaMcanA jIvone paNa e saMjJA hoya che. kecit paramaTayatvAnna vivkssitaaH| keTalAeka te ghaNoja alpa jIva hevAthI teo ahIM kahevAne icchA nathI. lihaali saalih lillaah| - have bAvIzamuM gatidvAra ane grevIsamuM A gatidvAra kahe che. paryApta eMDyiAzca tiryaMco manujAzca cturvighapu jAti Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. (44) paryAptA paceMdriya tiryaMca ane paryAptA manuSya e be daMDakanA jIveA bhavanapati vigere cAra prakAranA devatAonA tera daMDakane viSe jAya che. na zeSajIvAH / bAkInA je jIvA rahyA, te devatAnA tera daDakane viSe jatA nathI. e devatAnA tera daMDakane viSe AgatidvAra kaeNhyuM. 31 iti devAnA mAgati dvAram / atha devAnAM gati dvAramAha / have devatAonA DhaThaMDakane viSe gatidvAra kaheche. . saMkhAu pajja paNidi, tiri naresu taheva pa nare bhUdaga patteyavaNe, eesuciya surAgamaNaM // 225 bhAA saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA pAtA evA pacendriya tiryaMca, manuSya, pappA pRthvIkAya, akAya ane pratyeka vanapatikAya--e pAMca IMDakanA jIvonA viSe nizce daitAnuM gamana thAyache, eTale taradaMDakanA devAe cyavIne e pAMca daDaphanAM hai upaje che, phara avacUrNi saMkhyAtAyuH paryApta paMceMyi tiryagnareSu / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ). daMDaka vicAra. saMkhyAtA AyuSyavALa paryAptA paMcepriya evA tiryaMca ane manuSyane viSe. tevA temaja pryaaptaanuudkprtyekvne| paryApta pRthvIkAya, apakAya, ane pratyeka vanaspatikAyanA jene viSe eteSveva surANAmAgamanamutpAdo navati / eTale e pAMca daMDakamAM devatAonuM Agamana eTale Utpatti thAya che. iti sureSu gtyaagtii| evI rIte devatAnA tera daMDamAM gatidvAra ane AgatidvAra samajavA. 32 | nArANa gatyAtI praThThiA , - have nArakInA jIvanA gatidrAra ane AgatidvAra kahe che, pajjatta saMkhagabbhaya, tiriyanarA nirayasattage naMti che nirauvahA eesu uvavajjati na sesesu ne rUrU saMkhyA . bhAvArtha saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA gaja ane paryAptA evA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. ( kaccha ). tiryaMca ane manuSya-e be daMDakanA jIva sAte nArakInA daMDakane viSe jAya che. ane te nArakImAMthI nIkaLelA evA te nArakInA jIva, saMkhyAtA AyuSyavALA paryAptA evA manuSya ane tiryaMca e be daMDakane viSe upaje che, bAkInA daMDakane viSe te upajatA nathI. 33 __ avacUrNi. paryAptasaMkhyAtAyuSo garnajatiyagnarAHnarakasapta ke yaaNti| paryAptA ane saMkhyAnA AyuSyavALA garbhaja tiryaMca ane manuSyae be daMDakanA jIva sAta nArakamAM jAya che. asanni khalu paDhamamiti vacanAt asaMjhino'pi prazramAM pRthivIM yaavdyaaNti| asaMsI jIva nicethI pahelI vAra sudhI jAya evuM zAstranuM vacana che, tethI asaMjJI jIva paNa pehelI nArakI sudhI jAya che. paraM teSAmiha nAdhikRtatvAt / paraMtu te ene ahIM adhikAra nathI (tethI ahiM kaheluM nathI.) - naravadAudRnAzva nIvA patady tiryaGnareSUtpadyate na zeSeSu jiivessu| narakamAMthI nIkaLelA jIva e kahelA lakSaNavAlA eja tici ane manamAM Utta thAya che bAkInA jIvamAM utpanna thatA nathI. iti nAraka gtyaagtii| evIrIte nArakanA jInuM gatidvAra tathA AgatidvArA jANavuM 33 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 58 ) daMDaka vicAra. atha pRthvyapUvanaspatInAM gatyAgatI Aha / have pRthvIkAy, pkAya ane vanaspatikAyanuM gatidvAra tathA AgatidvAra kaheche. mUla. puDhavI Au vaNassai, majje nArayavivajji - yAjIvA / savve uvavajjaMti, niyaniyakam mANumANeNaM // 34 // bhAvArtha pRthvIkAyuM, akAya ane vanaspatikAya e traNe daDakanI madhye sAta nArInA eka daDakanA chatra zivAya mAchInA trevIza daMDakanA sarva jIvo pAta peAtAnA karmanA anumAnathI utpanna thAyache.-eTale je jIve jevA kanai karyA hAya, te teve rathAne apane che. 34 avacarNi. pathivyapavanaspatikAyamadhye nAraka vivarjitAH sarve trayoviMzatidaMDakasthA jIvA nRtpadyate / pRthvIkAya apakAya ane vanaspatikAyanA traNa daMDakanA jIvAmAM nArakI zivAnA sarva trevIza daMDakamAM rahelA jIvA Utpanna thAyache. nija nijayathA kRtakAritAnumoditakarmaNAma numAnena / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rma daMDaka vicAra. ( 12 ) pita pitAnI jema karelA, karAvelA ane anudelA karmanA anumAnathI. nijanija iti vadatA sUtratA svayaM kRtaM karma tujyate na parakRtamityAveditam / sUtrakAre mULamAM " nija niMga " e pada mukeluM che, te UparathI ema jaNAvyuM che ke, pote kareluM karma bhegavAya che, bIjAe kareluM bhogavAtuM nathI. karmAnumAneneti satkarmaNA zunasthAne asatka. sthAne che rU | sUtrakAre mULamAM " vAnanumAna " e pada mukeluM che, te uparathI ema jaNAvyuM che ke, satkarma karavAthI zubharathAnamAM ane naThAruM karma karavAthI azubhasthAnamAM utpanna thAya che, 34 eteSAmeva gtihaarmaad| e upara kahelA traNa daMDakanuM gatidvAra kahe che. mU0. paDhavAi dasa paesu, paDhavI AU vaNassaI naMti vaDhavAi dasa paNa hiya, teU vAUsu uvavA mo. 36. bhAvArtha pRthvI vigere daza pada eTale pAMca sthAvara, traNa vikaseMdriya eka manuSya ane eka tiryaMca-e daza daMDakane vile pRthvIkAya, Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) ravivAra. akAya ane vanaspatikAya-e traNa daMDakanA jIva jAya che. pRthvI vagere dazapadanA dazeda DakamAMthI nIkaLelA che teukAya ane vAyukAyane viSe utpanna thAya che. 35 | saMvarthi . : tasyaiva daMgakatrayasya jIvAnAM gatihAramAha / . te pRthvI, eane vanaspatikAyanA traNa daMDakenA jInu gatidvAra kahe che. .. pRthivyAdidazapadeSu anukramasthitiSu pRthivyap vanaspatijIvA yaaNti| - pRthvI bagere daza pada ke je anukrame rahelA che, temAM pRthvIkAya, apUkAya ane vanaspazcikAyanA jI jAya che. na naarksurevityrthH| nArakI tathA devatAnA daMDakane viSe teo jatA nathI. iti pathyapavanaspatInAM gtyaagtii| epramANe pRthvIkAya apakAya ane vanaspatikAya daMDakanA jInuM gatidvAra tathA AgavidvAra kahyuM. tejovAdyorAgatihAramAda / have te UkAya ane vAyukAya jIvonuM AgatidvAra tejovAdyorviSaye pRthivyA didazapadecyaeva ntpcajo nIvAra che rU5 / teukAya ane vAyukAyane viSe pRthvIkAya vagere dazapadathI ja jIva utpanna thAya che, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. atha tejovAyorgatimAha / have teUkAya ane vAmukAya jIvAnu gatidvAra kaheche. mUtyu. teU vAU gamaNaM, puDhavI pamuhamma hoi paya savane puDhavAi ThANa dasagA, vigalAI tiyaM tiha naMti // 36 // ( 12 ) bhAvArtha tekAya ane vAyukAya-ebe daMDakanA jIvAnu Agamana pRthvIkAya vagere pAMca sthAvara, traNavikaledriya, ane eka tiryaMca paMcendriya-e navapadanAM thAyache. pRthvI vagere daza sthAna eTale pAMca sthAvara, traNa vikalendriya, eka tiryaMca paMcedri ane eka manuSya-e daza rathAnakanA jIva cyavIne vikaledriyanA traNa daDakane viSe aveche ane traNe vikaledriyanA chatra marIne e Upara kahelA DhA daMDakamAM jAyache. 36 navai. tejovAdyorAgamanaM pRthivIpramukhe padanavake nteUkAya ane vAyukAya jIvAnu` Agamana pRthvI vagere nava 56mAM thAyache. vati iti tejovAyugattyAgatI | evI rIte teUkAya ane vAyukAya jIvAnu gati dvAra tathA Agati dvAra kahyuM. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ). daMDaka vicAra. vikaleMDiyAH pRthivyAdidaza sthAnenya evotpA te mRtvAca tatraiva yAMti nAnyatra / vikalaMdriyanA traNa daMDakanA jIvo pRthvI vagere daza rathAnamAMthI utpanna thAya che ane mRtyu pAmIne tyAMja jAya che. bIje jatAM nathI. iti vikalagatyAgatI // 26 // e pramANe vikendriya jIvanuM gatidvAra taNA AgatidvAra che. azra garnajatiryagamanuSyAnAM gatyAgatI paah| have garbhaja tiryaMca tathA garbhaja manuSya--e be daDakanA jIvanuM gatikAra tathA AgatikAra kahe che. gamaNAgamaNaM gabhaya, tiriyANaM sayalajIva TAImsa savvattha jaMti maNuA, teuvAuhiM no jaMti che 37 che. bhAvArtha ga bhaja tiryaMcanA daMDakanA jIvo badhA jIvana sthAnamAM eTale vIze daMDakamAM jAya che ane temAMthI Ave che ane garbhaja manuSyanA daMDakanA che AvIne vIze daMDakamAM jAya che ane teukAya ane vAyukAya zivAya bIjA bAvIza daMDakanA jIva Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra (63) AvIne manuSyamAMhe Ave che. 37 avacUrNi garnajatiryaMco mRtvA caturviMzatidamakeSu yAMti / garbhaja tiryaca jIva mRtyu pAnIne vIze daDakamAM jAya che. caturvizatidaMmakenyazcotpadyate / ane cevize daMDakamAthI utpanna thAya che, iti garnajatiryaG gtyaagtii| evI rIte garmaja tiryaMcanA jIvanuM gatidvAra ane A gatidvAra kahyuM. manujA manuSyAH sarvatra yAMti / manuSya badhA vIze daMDakamAM ja che. sarvatreti vacanabalAt caturvizatidamakajIveSu kAlaketrasaMhananasanAveca lihAvapiyAMti / mUlamAM sarvatra evuM pada mukeluM che, tenA balathI vIza daMDakanA jIvanamAM ane kAla, kSetra tathA saMdhayaNane vega thatAM teo siddhimAM paNa jAya che. AyAMtazca manujAstejovAyuvarjitecyo chAviM. zatidaMDakecyaH samAyoti / tyAMthI avIne AvatA manuSya teUkAya ane vAyukAya -e be daMDaka zivAya bAkInA bAvIza daMDakamAMthI Ave che. iti samarthite savistaraM gatyAgati hAre / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) daMDaka vicAra. evI rIte gatidvAra ane AgatidvAra vistArathI kahevAmAM AvyA. atha caturviMzaM vedadvAramAha / have cAlIzamu vedaddAra kaheche. mUla veyatiyatirinaresu, itthI puriso acaDAveha muresu / thira vigala nAra esu, napuMsaveo havAiego // 38 // bhAvArtha paMcendriya tiryaMca ane manuSyae be daMDakane vize srIveda purUSave ane napusakaveda--e traNe vaidya lAdhe che. bhavanapati, vyaMtara, jyAtiSI ane vaimAnika--e cAra prakAranA devatAnA tera daMDakane viSe napuMsaka vedaH zivAya strIveda ane purUSavedae be veda lAbhe che. pAMca sthavaranA pAMca daMDaka, vikaleMdriyanA traNa daMDaka ane nArakInA eka daMDaka--e tera daMDakane viSe eka napusaka vedaja hAyache. 38 avacUrNi vedatrikaM tiryaG nareSu | paMcendriya tiryaMca ane manuSyane viSe srIveda, purUSaveda ane napuMsakaveda---- traNe veda hAyache. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. strIvedaH puruSavedazca caturvidhasureSu / cAra prakAranA devatAnA tera daMDakane viSe strIveda ane purUSada be vedaja hoya che. sthiravikalanArakeSu napuMsakaveda eka eva navati / pAMca sthAvara, traNa vikaseMdriya ane nArakInA eka daMDakamAM eka napuMsaka vedaja hoya che. 38 __ ana saMkSiptasaMgrahaNIgAthAhayAnuktamapi sopayogitvAsiicajIvAlpabadutvaM dayate / have saMkSipta saMgrahaNInI begAthAmAM kahyuM nathI, te paNa kAMIka upayogI hovAthI enuM alpa bahuva dvAra darave che, mUla, . pajjamaNubAyaraggI, vemANiya bhavaNaniraya vitriaa| joisacaupaNatiriA, beiMdiya teMdiyabhUA u // 39 // vAu vaNassai ciya, ahiyA ahiyA kameNa me huti| savvevi ime bhAvA, jiNA mennNtsopttaa||40 bhAvathI sarvathI thoDA garbhaja paryApta manuSya che, tethI bAdara agnikAyanA jIva adhika che, tenAthI vaimAnika devatA adhika che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( (1 ) daMDaka vicAra. ', tenAthI bhatranapatinA daza daMDakanA jIva adhika che, tenAthI sAta nArakInA jIva adhika che,tenAthI nyatara devatA Adhaka che, tenAthI yAtiSa devatA adhika che, tenAthI corIndriya jIva adhika che, tenAthI paceMdriya tiryaMcanA jIva adhika che, tenAthI beindriya jIva adhikache, tenAthI tairidriya jIva adhika che, tenAthI pRthvIkAyanA jIva adhika che, tenAthI aSThAyanA jIva adhika che, tenAthI vAyukAyanA jIva adhika che, tenAthI vanaspatikAyanA jIva adhika che--evI rIte anukrame eka ekathI adhika jANavA. 40 avacUrNi pajjutipadaM bAyaratipadaMca vadataH sUtrakRto' yamAzayo yadadaM paryAptabAdarajIvaviSayamevAlpabadutvaM vadiSyAmi no paryAptasUkSma viSayamiti / k{ pajja bAyara e be pada kahenArA sUtrakAranA evA Azaya che, je A alpa bahuta dvAra paryAptA ane bAdara jIva sabadhI che te huM kahIza, aparyAptA ane sUkSma jIva saMbaMdhI kahIza nahIM. st saMsAre stokaH paryAptamanuSyAH / A saMsAramAM paryApta manuSyanA jIvo sarvathI gheADA che manuSyenyo bAdarAgnijIvAH zrasaMkhyAtaguNAH / manuSyanA jIvAthI bAdara agnikAyatA chava asa Mkhya gaNAche. yo vaimAnikA zrasaMkhyAtaguNAH / te khAdara agnikAyanA jIvAthI vaimAnika devatA asaMkhya gaNAyache, yo javanapatayo saMkhyAtaguNAH / e vaimAnika devatAthI bhavanapati devatA asaMkhyAtA guNavALA che. dd Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra. enyo nArakA asaMkhyAtaguNAH / bhavanapati devatAthI nArakInA chatra asa MkhyAtA guNavALA che. enyo vyaMtarA asaMkhyAtaguNAH / nArakInA vAthI jaMtara dhruvatA asakhyAtA guNavALA che. enyo jyotiSkAH saMkhyAtaguNAH / e vyaMtara devatA AthI janmyAtiSI devatAo sakhyAtA guNavALAche. emyazcaturiMDiyAH saMkhyAtaguNAH / jyotiSI devatAothI corIndriya jIvAkhyAtA guNavALAche. enyaH paMceMziyA stiryaco vizeSAdhikAH / ( 10 ) e cArIdriya jIvothI pa Mcadri tiryaMcanA chatra vizeSa adhika che. enyo hIMdiyA vizeSAdhikAH / padriya tiryaMcanA chatrAthI adriya chatra vizeSa adhika che. enyastrIMdiyA vizeSAdhikAH / beMIMdriya jIvathI teMdriya jIva vizeSa khAdhaka che. enyaH pRthvI kAyA vizeSAdhikAH / teMdriya jIvothI pRthvIkAya jItra vizeSa adhika che. tato'pakAyA vizeSAdhikAH / pRthvIkAya jIvothI akAya jIva vizeSa adhika che. apakAyakebhyo vAyukAyakA asaMkhyAtaguNAH / akAya jIvathI vAyukAya jIva asaMkhyAtA guNavALA che. tato vanaspatayo'naMtaguNAH / ;; te vAyukAya jIvathI vanaspatikAya jIva anaMta gaNA che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) ) daMDaka vicAra. saMkhyAtaguNena zrasaMkhyAtaguNena anaMtaguNenaca yathAsaMbhava mimeM jIvAH krameNAdhikA javaMti I te gAtA grAmI asa khyAtA guNathI ane ' $'; anaMta guNathI jema sabhave tema anukrame adhika thAyache are karo jinAn stauti / have graMthakAra jinezvarAnI stuti kare che. sarve'pi ca ime pUrvoktA jAvAH teSu teSu jIvasthAnakeSu gamanAgamanarUpAH hejinAH mayA jave - matA anaMtazaH anaMtakRtvaH prAptAH yathA mayA tathA nyairapi jIvaiH 1 nnnb # ..... hai jinezvara bhagavata, A saMsAramAM anaMta vAra bhamatA evA meM te te veAnA sthAnAmAM javA AvavA rUpa evA pUrve kahelA sarve bhAve ( banAvA ) ana Mta vAra prApta karelA che jevI rIte meM prApta karelA che, tevI rIte bIjA jIveAe paNa prApta karelA che. etena svAminaH puraH svaduHkhaM niveditaM 1 A kahevAyI graMthakAre prabhunI AgaLa peAtAnuM duHkha navezvetuM karela che. 40 atha tamivacanalakSaNAM prArthanAmAha / have graMthakAra te jIvanA sthAnamAM rahelA gamanA gamanarUpa bhAvamAMthI chuTavA mATe prArthanA kare che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra (69) mUla saMpai tumha bhattassa, daMDagapayabhamaNabhagga hiyyss| daMDaniyavirahasulahaM, lahu mama diMtu murakapa yaM // 41 // kAvArtha hejinezvare, hamaNA e covIza daMDaka rUpa padamAM bhramaNa karavAthI jenuM mana bhagna thaI gayuM che evA A tamArA bhaktane manodaDa, vacanadaMDa ane kAyadaMDa- e traNe daMDanA virAmathI sulabha evuM mokSa pada mane satvara Apo. 41 __ avacUrNi de jinA iti padaM pUrvasthitamihApi gRhyate / tena he jinAHsaMprati iha nave navatAM naktasya trikaraNazudhyA naktimataH / tethI he jine, saMprati eTale hamaNAM A bhavane viSe tamAre bhakta eTale mana, vacana ane kAyAnI zuddhi vaDe tamArI bhakti vALA e. damakapadeSu sUkSmabAdaraparyAptAparyAptarUpeSu / bramaNaM punaH punargatyAgatirUpaM tasmAjagnaM nivRttaM hRdayaM manoyasya evaMvidhasyamama vijnyptikrtuH| zramaNa eTale vAraMvAra javuM AvavuM. temAthI jenuM hRdaya Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (70) ravivAra bhagna thayeluM che e vijJapti karanAra je huM tene. daMmatrikAt manovAkkAyAnarthapravRttirUpAdiratAnAM sulanaM suprApaM dNmtrikvirtsulsN| mana vacana ane kAyA arthamAM pravartAvA rUpa traNa daMDathI virAma pAmelA purUSane sulabha eTale sArI rIte prApta karI zakAya evA. mokSapadaM laghu zIghraM navaMto dadatu vitaraMtu // 4 // mokSapadane tame zIvra Ape. 41 graMthakAraH svanAma kathayati / graMthakartA pitAnuM nAma kaheche. aDha. siri jiNahaMsa muNIsara, rajje siridhavala caMdasIseNa / gajasAreNa lihiyA, esA vinnatti appahi cA che kara che bhAvArtha jJAnAcAra vagerenI lakSmIthI yukta evA zrI jinaherA nAmanA AcAryanA rAjyane viSe zrI dhavalacaMdra nAmanA UpAdhyAyanA ziSya gajasAra nAmanA munie zrI vIra zAsananA nAyakane pitAnA AtmAnA hitane arthe A vijJApta racelI che. 42 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daMDaka vicAra avacUrNi zrIjinadaMsasUrinAmAno ye zrI jinasamudasUri paTTapratiSTitAH munIzvarAH kharataragacchAdhipatayaH / zrI jina samudra sUrinA paTTa upara beThelA zrI jinahusa sUri nAmanA kharatara gacchanA adhipati je AcAryuM. teSAM rAjyaM gacchAdhipatyalakSaNaM tasmin / teonu rAjya gacchanu adhipatipaNuM tene viSe. vijaya siddhAMtika ziromaNInAM zrIdhavalacaMgaelInAM ziSyeNa saMvignapaMritAnayodayagaNi lAlitapAlitena gajasAragaNinA nAmnA sAdhunA / vijaya siddhAMtIomAM zire maNi rUpa zrIdhavalacadra gaNInA ziSya ane sa MvegI paMDita abhadayagaNIe lAlanapAlana karelA gajasAra gaNi nAmanA sAdhue eSA vicAra triMzikArUpA zrItIrthakRtAM viruptirlikhite tipadenau chatyaM parihRtaM / A vicAra trizikA rUpa zrI tIrthaMkare.ne vijJapti lakhelI che. lakhelI che e padathI mathakAre peAtAnuM uddhRtapaNu choDI dvIdhu che. ( 71 ) yA pUrva yaMtra patratayA likhitA tataH sugama tAyai sUtratayA guMphitA ityarthaH / yadnA pUtra ( pahelA ) yatraputra rUpe lakhelI ane tepachI sugamatAne mATe sUtra rUpe gucelI che. evA artha paNa thAya. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 72 ) daMDaka vicAra. kiNnuutaa| te vicAra patrizikA kevI che? AtmahitA anena navati hi dharmaH zrotuH savasyaikAMtato hitshrvnnaat| AtmAne hitakArI che. eTale enAthI ekAMte hitanuM zravaNa karavAthI sarva zretAne dharma thAya che. bruvato'nugrahabujhyA vaktustvekAMtato navantIti sUktaM sthApitam / anugraha buddhivaDe vaktA-kahenArane ekAMte dharma thAya che. e pramANe sArI rIte kaheluM rathApita kareluM che. 42 nidhimunizaraMdusaMvallipIkRtA pattane'vacUrNi riym| saMzodhyA dhImadbhirmatvedaM bAlacApalyam // 1 // bhAvArtha saMvata 1578 nA varSamAM pATaNa nagarane viSe A avacagI lakhelI che. tene bAlakanI capalAyamAnI buddhimAna purUe zeAdhI levI. 1 iti damakaprakaraNasyAvaNiH samAptA / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhipatram azuda praNIdhAya zuH praNidhAya pRSTa paMkti, kUrve - .. sannA saMgaNa vipriya -dAtridhA arka 13 20-21 "r 2, BHO sannAsaM gaNa vikriya -dAtridhA arTa daraze samudraghAta jtyasA mRSA saMkhya digmya saMjJA hetuvAda padezinI avatArayIta veaviya vakriya -'tarmuhurtA aMta ad 12 daze samughAta asatya mRSA saMkhyA dignya sa zA hetuvAdopadezikI avatArayati venaviya vaidiya -tirmudurtA P FREE bhaMta PORT aMta Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DevalaM uggaM 2 3 22 4 22 8.15-16 24 13 25 26 10 31 4 dahA gAM saMdhayaNa --narasA nyAnena -pakAya saMpi mityattI naNiya catudazana darzaninaH niraNa javatti vamatA yoya daMdaka, napayAga rajjAtmaka nica asurANa dhathayuM -naraMsA nyAyena -pakAyA savvavi mivRttI nANayaM cakSudazana darzinaH nirae navati vamatAM yoga daMDaka 334 34 6 34 16 35 13 35 22 Serving Jinshasan 094587 gyanmandir@kobatirth.org amurANaM 45 17