________________
(૧૫)
ગુણ, ગુણ-અગુણ, અગુણ ગુણ, ભવ ગુણ, શીલ ગુણ, ભાવ ગુણ એમ પંદર ભેદ થયા તે ટુંકાણમાં કહ્યું. હવે સૂત્ર અનુગમ વડે સૂત્ર ઉચ્ચારતાં નિક્ષેપ નિર્યુક્તિના અનુગમ વડે તેના અવયવને નિક્ષેપ કરતાં ઉપઘાત નિર્યુકિતને અવસર છે–તે ઉદેશા વિગેરેના દ્વારની બે ગાથા વડે જાણવા. હવે સૂત્રને સ્પર્શ કરનારા નિર્યુકિતને અવસર છે, તે નામ સ્થાપના સુગમને છોડીને દ્રવ્યાદિકને કહે છે.
a Tળે રદ જિs, ગુorn કૉપિ મ રોણા सच्चिते अञ्चिते, मीसंमिय होइ दव्वमि ॥ नि. ग.
દવ્યગુણ તે દ્રવ્ય તેિજ છે. પ્રશ્ન શા માટે? ઉત્તરગુણેને ગુણપદાર્થમાં તેજરૂપે સંભવ થાય છે.
શંકા=વ્ય અને ગુણમાં લક્ષણ અને વિધાનના ભેદથી ભેદ છે. તેજ કહે છે. દ્રવ્ય લક્ષણ ગુણપર્યાયવાળું દ્રવ્ય છે. વિધાન પણ ધર્મ, અધર્મ, આકાશ, જીવ, પુકૂળ વિગેરે છે. દ્રવ્યની વ્યાખ્યા કહી; અને ગુણની વ્યાખ્યા કહે છે. દ્રવ્યને આશ્રયી સાથે રહેનારા ગુણ છે, અને તેનું વિધાન જ્ઞાન, ઈચ્છા, કેશ, રૂપ, રસ, ગંધ, અને સ્પર્શ વિગેરે છે, તે પિતાનામાં રહેલા ભેદે કરીને જુદા છે. આચાર્યનું સમાધાન–એ દેષ નથી; કારણકે, દ્રવ્ય સચિત્ત અચિત્ત, અને મિશ્ર ભેદથી જુદાં છે, તેમાં ગુણ છે તે, તેજસ્વરૂપે