________________
(૧૦૦)
તેટલાજ કાળમાં નિપાવે છે, અને તે પાંચ ઇન્દ્રિયા સ્પ રસ ઘ્રાણુ ચક્ષુ અને શ્રોત્ર એમ છે. તે પણુ દ્રવ્ય અને ભાવ એમ દરેક એ ભેદે છે. તેમાં દ્રશ્ય ઇંદ્રિય નિવૃત્તિ અને ઉપકરણ એમ બે ભેદે છે. નિવૃત્તિ પશુ અંતર અને બાહ્ય એમ એ લેકે છે.
જેનાથી નિર્વાહ થાય તે નિવૃત્તિ છે. અને તે કાનાથી નિર્વાહ થાય છે. ? તેના ઉત્તર-કમ વડે નિર્વાહ થાય છે.
તેમાં ઉત્સેધ ( લેાકમાં વપરાતુ માપ આંગળીનુ ) અંગુળના અસંખ્યેય ભાગ જેટલા શુધ્ધ આત્મ પ્રદેશના પ્રતિનિયત ચક્ષુ વિગેરે ઇંદ્રિયાના સ્થાન વડે જે વૃત્તિ અંદર રહેલી છે તે નિવૃત્તિ જાણવી.
>
તે તે આત્મા પ્રદેશમાંજ ઇંદ્રિયના વ્યપદેશ ( ને ભજનાર જે પ્રતિનિયત સ’સ્થાન વાલે નિર્માણ નામના પુદગળ વિપાક વાલી ( ક પ્રકૃતિવડે ) વર્ષાંક (સુતાર માફ્ક ) વિગેરે વિશેષ રૂપવાલા (ઇંદ્રિય વિભાગ) અને અંગોપાંગ નામના કમવડે બનાવેલ જે છે તે બહારની નિવૃત્તિ જાણવી.
(આ ઉપર જે વર્ણન કર્યું તે શરીરની અંદર અને બહાર જયાં જે ઇંદ્રિય રહેલી છે તેનુ બંને પ્રકારનું વર્ણન બતાવ્યું અહારની ઇંદ્રિયા દરેકની દેખાય છે પણ અંદરની તે આત્મ જ્ઞાની જાણી શકે છે.) ઉપરની બતાવેલી નિવૃત્તિ એ પ્રકારની
