________________
(૩૨
એ ઇંદ્રિય વિગેરે વિકલે ન્દ્રયનીકાચ સ્થિતિ સખ્યાતા હજાર વર્ષની છે. પંચેન્દ્રિય, તિય‘ચ, તથા મનુષ્યની કાયસ્થિતિ સાત આઠ ભવ છે.
પણ તે બધાની ભવસ્થિતિ નીચે મુજબ છેઃ——
પૃથ્વીની ખાવીસ હજાર પાણીની સાત હજાર, વાયુની ત્રણ હજાર, વનસ્પતિની દશ હજાર વર્ષની ઉત્કૃષ્ટિ સ્થિતિ છે. અગ્નિકાયની ત્રણ રાત્રીદિવસ છે; એ ઇન્દ્રિય શખ વિગેરૈની, ખાર વર્ષની છે, ત્રણ ઇન્દ્રિય કીડી વિગેરેની સ્થિતિ ઓગણપચાસ દિવસની છે, ચા૨ ઇન્દ્રિય “ભમરા વિગેરેની છ માસની છે, પાંચ ઇન્દ્રિય તિર્યંચ, તથા મનુષ્યની ત્રણ પયાપમની છે, દૈવ, તથા નારકીની સ્થિતિ ભવસ’બધી તેત્રીસ સાગરાપમની છે, અને એકવાર ત્યાં ઉત્પન્ન થયા પછી લાગલાગટ ઉત્પત્તિ નથી; માટે કાયસ્થિતિ એકજ ભવની ગણાય. આ ઉપર જે સ્થિતિ બતાવી છે, તે કાયસંબધી, તથા ભવસ બધી અન્ને પ્રકારે ઉત્કૃષ્ટ જાણવી જઘન્યથી તેા બધાની સ્થિતિ અંતર્મુહુર્ત્તની છે, પણ નારકી, દેવતાની ભવસ્થિતિ દશ હજાર વર્ષોંની છે. આ બધુ કાળને આશ્રયી કહ્યું; અથવા અધાસ્થાન તે સમય આવલિકા, મુહુર્ત્ત મહારાત, પક્ષ, માસ, ઋતુ, અયન સંવત્સર, યુગ, પલ્યોપમ, સાગરાપમ, ઉત્સર્પિણી, અવાપણી, પુજ્ઞળપરાવર્ત્તન, અતીત, અનાગત, એમ બધા કાળરૂપે જાણુવુ.
