________________
આ શરીર અંતે ત્યાજવા યોગ્ય છે. ઉપરથી દેખાતું મને હર પણ ભીતરથી કેવું બીભત્સ છે, જેમ છિદ્ર યુક્ત મદિરાને ઘડે, તેમાંથી ટપ ટપ ટપકતાં મદિરાનાં ટીપાનાં સંગથી અશુચિ થયેલે બહારના ભાગ કે દુર્ગધમય છે. તે બહારના ભાગને પવિત્રતર માટીથી મસળીને તેને ગંગાજળથી બહવાર માર્જન કરવા છતાં પવિત્ર થઈ શકતું નથી. તેમ પ્રાણીઓની કાયા મહા બિભત્સ, દુર્ગધનીય હાડકાં, લેહી, માંસ, વિષ્ટા, મૂળના ઢગલારૂપ હોવાથી ગમે તેટલા અત્તર, પાવડર, સ્મો વિગેરેથી શુદ્ધ થઈ શકતી નથી.
અરે..મેહ થી મૂઢ બનેલા પ્રાણીઓ વારંવાર શુદ્ધ જળથી અત્યંત સ્નાન કરે છે. તેમ મલ અને અશુચિથી ભરેલા દેહને ચંદનથી લેપે છે તેમ કરી પિતાની જાત ને નિર્મળ થયેલી માને છે પણ તે શુદ્ધ (નિર્મળ) થઈ શક્તા નથી. કારણ કે ઉકરડે શું તે રીતે સ્વચ્છ થઈ શકે ખરા? જેમ કપુર વિગેરે સુંગધી દ્રવ્યોથી વાસિત કરેલું લસણ પણ સુગંધિ બનતું નથી. ઉપકાર કરવા છતાં દુર્જન સજજનતાને પામતું નથી. તેમ આ મનુષ્યનો દેહ બાહ્યથી રૂપવંત હોવા છતાં પિતાની સ્વાભાવિક અણુચિને તજ નથી. નાશવંત એ નાશવંત જ. તે વળી આ દેહ કેવું છે? તે કુમાર દર્શાવે છે. જેને સવેગ પામીને પવિત્ર વસ્તુઓ પણ જલ્દી અપવિત્ર થઈ જાય છે. તેમ જાણવા છતાં જીવે અશુચિના કારણભૂત શરીરને પવિત્ર કરવાને ભ્રમ છે કે ભારે પીડા