________________
અંતિમ સંગીત
પંકજ
" નાવિક, આપણે કયાં જઇએ છીએ ?”
‘દેવ, આપણે પાતાલ દ્વિષપુંજો તરફ જઇ રહ્યા છીએ.’
પ્રેમ, ત્યાં જવાથી શું લાભ થશે?'
દૈવ, લાભ કે હાનિને વિચાર હું કરી શકતા નથી. હું તે ફક્ત સમ્રાટની આજ્ઞાનું પાલન કરૂં છું.’
* સમ્રાટને પાતાલ દ્વિપકુંજો તરફ મને મોકલવાનું શું કારણ મળ્યું?
દેવ, એ બધી વિગત પાતાપપુંજમાં રહેતા આપણે ત્યાંના સેન્રી ધર્મચંદ્ર આપશે.' તૂતક પર ઊભા રહી વાતા કરતા નાવિકે એકાએક દૂરથી એક નાકાાત આવતું જોયું. તે ચમકીને મેલ્યા, ‘ કર્ણદેવ, તમે જરા ઊભા રહેા, હું મારૂં દૂરદર્શક યંત્ર લઈ આવું.’
નાવિક નીચે ગયા અને કર્ણદેવ ચૂપચાપ તૂતક પર ફરવા લાગ્યા. કર્ણદેવ ઉયિનીતા વાસી હતા અને એક સમર્થ ગાયક અને વાજિંત્રકાર હતા. તેના સંગીતમાં હ્રદય હતું અને વ્યથા હતી. એ સંગીત સાંભળવા માટે પશુપક્ષી પણ એકતાન થતાં. પ્રકૃતિ પણ શાંતપણે એના સંગીતને સાંભળતી. લાકવાયકા તા એને અનેક દિવ્ય ગુણાથી વિભૂષિત કરતી હતી. ક્રાઇ કહેતું કે એ સંગીતના ધ્વનિથી રાજપ્રાસાદને ભૂમિ પર પાડી શકતા હતા ત્યારે ક્રાઇ કહેતું કે તેાકાને ચઢેલા દુર્દાત મહાસાગર પણ એનું સંગીત સાંભળી શાંત થઇ જતા. એણે પેાતાની કળા પ્રતિષ્ઠાનના દરબારમાં રજૂ કીધી. સર્વે એની કળા પર મુગ્ધ થઈ ગયા. એકાએક એક દિવસે કર્ણદેવને સમ્રાટ તરફથી આજ્ઞા મળી કે, ‘તેણે અશોક નાવિકની નૌકામાં પ્રયાણ કરવું.' સમ્રાટની આજ્ઞાને માન આપી તે નૈકામાં ખેડે,
કણુ દેવે તૂતક પર ઊભા રહી તે આવતા નાકાપાતને ધારીને જોવાની ચેષ્ટા કીધી. થાડીવારે અશાક પણ નીચેથી દૂરદર્શક યંત્ર લઇને આવ્યા.
‘દેવ, આપણે ધણા ખાટા ફસાયા છીએ. આ ા મૂર રાક્ષસેાનું નાકાપાત છે, ’ શું કહે છે? '
દ્વા દેવ, એ જ મૂર્રા સમુદ્રમાં ભગવાન કૃષ્ણના સમયથી ઉત્પાત કરે છે. તે સમયે ભગવાન કૃષ્ણે એમના ભારે સહાર કીધા હતા, પરંતુ એ પુનઃ દુષ્ટતા કરવા લાગ્યા છે.'
' પણ હવે શું થશે?'
* ધ્રુવ, શાક ક્ષત્રિય છે, સંગ્રામથી બ્હીતેા નથી. જુઓ હું મારા માણસાને તૂતક પર ભેગા કરૂં છું. '
અશેકે રણશીંગડું કાઢી વગાડયું, સર્વે નાવિકા અને નૈકાના રક્ષકા તૂતક પર એકઠા થઈ ગયા. અશાક ખેલ્યા, · ભાઇ, આજે આપણા નૌકાપાત પર આક્રમણ કરવા
:
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
