________________
જીવન ઝરણ
प्रभा
અમદાવાદમાં સોમચંદ શેઠને ત્યાં જાગીરદારો પોતાની વિપુલ સમૃદ્ધિ જમે મૂકી જતા. પરિણામે કેટલાક વેપારીઓ ઈર્ષાથી બળવા લાગ્યા ને તેમણે શેઠને ફસાવવાને નિર્ણય કર્યો.
એક પ્રસંગે શેઠની બધી જ મૂડી વ્યાપાર અંગે પરદેશ ગયેલાં વહાણોમાં રોકાઈ ગયેલી જોઈ વેપારીઓએ એક જાગીરદારને પાણી ચડાવ્યું. ને શેઠને વૈભવ ખલાસ થઈ જવાની તૈયારીમાં છે કહી, જાગીરદારના હિતવી તરીકે તેમણે તેને તેના સવા લાખ રૂપિયા તરતજ ઊંચકી લેવાની સલાહ આપી.
જાગીરદારે શેઠ પાસે નાણાં માગ્યાં. શેઠ વસ્તુસ્થિતિ તરતજ પારખી ગયા. તેમણે હિમત જાળવી રાખી પૂછયું:
રોકડ નાણું જોઈએ કે હૂંડી?”
“દૂછી જ આપેને.” જાગીરદારને નાણુ જોઈતાં નહેતાં. તેને તે શેઠની પરીક્ષા જ કરવી હતી.
શેઠે રડતાં રડતાં ધોળકાના નામાંકિત વેપારી સવચંદના નામ પર હૂંડી લખી નાંખી. તેમને આશા હતી કે એકાદ અઠવાડિયામાં વહાણો આવી પહોંચશે અને તે ઝડપથી ધોળકા નાણાં મેકલાવી દઈ શકશે. પણ શેઠનાં વહાણોને ઢીલ થઈ. ને બીજી બાજુ જાગીરદાર હૂંડી લઈને સવચંદની પેઢીએ પહોંચ્યા. શેઠે અજાણુ અક્ષરની હૂંડી જોઈ મુનિ પાસે જૂના ચેપડા તપાસરાવ્યા. પણ સેમચંદ શેઠના નામે એક પાઈ પણ જમે નહતી.
સવચંદે હૂંડીનું બારીકાઈથી નિરીક્ષણ કર્યું. તેમણે કાગળ પર લખનારનાં આંસુ પારખ્યાં. ને એક દુઃખમાં ભીડાયેલ વેપારીને બચાવી લેવાને તેમણે જમીનદારને તરતજ સવાલાખ રૂપિયા ચૂકવી આપ્યા.
મોડે મોડે પણ સેમચંદનાં વહાણે અખૂટ મૂડી સાથે પરદેશથી આવી પહોંચ્યાં. તે સાથે જ હૂંડી સ્વીકરાઈ ગયાના સમાચાર પણ તેમને જાગીરદાર મારફત મળી ચૂક્યા. સોમચંદ સવચંદની ઉદારતાથી અંજાઈ ગયા. તે નાણાંનાં ગાડાં ભરી ધોળકા પહોંચ્યા. તેમણે સવચંદ શેઠને બમણું મૂડી આપવા માંડી. પણ સવચંદે જે વ્યાપારિક ભાવનાથી પોતે તે નાણાં આપેલાં તેને હવે, તે મૂડી પાછી લઈને ધોઈ નાંખવાની ચોકખી ના કહી.
ને તે મૂડી “સવા-સોમ” ના નામે શત્રુંજય પર મદિર બંધાવવામાં વપરાણી.
જગદેવ પરમારની કીર્તિ પર મહેલા તલપતિ પરમદદેવે તેને પોતાની રાજસભામાં આમં. જગદેવ તે આમંત્રણને સ્વીકાર કરી પરમદદેવને મળવાને ગયા. તે પ્રસંગે દ્વારપાળે જ્યારે કુંતલપતિને તેના આવ્યાના સમાચાર આપ્યા ત્યારે રાજસભામાં એક સ્વરૂપવતી વારાંગના નમ-નૃત્ય કરી રહી હતી. જગદેવનું નામ સાંભળતાં જ તે અંગ પર વસ્ત્ર ઓઢી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
