________________
૧૪ - સુવાસ : જાન્યુઆરી ૧૪૧ મેળાપથી તે મધુરતય અને પ્રોઢ લાગણીના પ્રભાવે અન્ય પ્રેષનાં અમીવર્ષણથી સંસ્કૃતિની અનુપૂર્તિ સધાય. એ સાધનાની સફળતા અને લગ્નની આવશ્યકતા આવકારદાયક મનાય છે. લગ્નસંસ્થાનું એ ભૂલાઈ ગયેલું ગૌરવ પુનઃ સ્થાપિત કરી, સ્ત્રી પોતાની સંપૂર્ણ પસંદગી અનુસાર લગ્ન કરી, કૌટુમ્બિક જીવનની ફરજો અને જવાબદારીઓ આપમેળે અનુભવવા સ્વતંત્ર બને એ હેતુ સ્ત્રીનવિષયક હીલચાલમાં પ્રાધાન્ય ભોગવે છે.
નારીની પ્રગતિપ્રેરક હિલચાલને છેલ્લો છતાં અતિ અગત્યને ઉદ્દેશ માતૃત્વને લગતો છે. સમાજના ભાવિ નારિક તરીકે નિર્માણ થયેલ સન્તાન તરફ, કુદરતી રીતે, માતૃપ્રેમ ઢળે છે. એ પ્રેમના અમીવણના પ્રતાપે માતા પિતાના જીવનને ધન્ય માની ગેરવવંતી બને છે. જૂના સમયની પરિસ્થિતિને અનુસરી તે સમયે માતૃત્વ ફરજિયાત હતું. એટલું જ નહિ, માતૃત્વ ધારણ કરવાની આનાકાની કરવાનો સ્ત્રીને બિલકુલ હક્ક ન હતો. સમાજની અત્યારની પ્રગતિ, અવનવીન આદર્શો અને સર્વોત્તમ સંસ્કૃતિના સમયમાં નારીના ઉપર ફરજિયાત માતૃત્વ લાદવામાં આવે એ ઠીક નથી. એટલે વર્તમાન નારી મયિાત માતૃત્વની માગણી કરે છે.
આ રીતે, પુરુષ અને સ્ત્રી વચ્ચે સામાજિક, આર્થિક અને રાજકીય તફાવત દૂર કરવા ઉપરાંત નારી પોતાના પગ ઉપર ઊભી રહી નવીન તકને અપનાવવા તૈયાર થાય, એ હેતુથી વર્તમાન સ્ત્રીજીવનની પ્રગતિવિષયક પ્રવૃત્તિ પિતાનું કાર્ય ધપાવે છે. એ જવલંત જાગૃતિની અનોખી પ્રગતિમાં આવશ્યક મૂલ્યાંકન આંકવામાં આવે તે નારીજીવનની હત્ત્વાકાંક્ષાની અભિવૃદ્ધિ નીપજે, આત્મવિશ્વાસ વધે અને સમાજના માનનીય તેમજ જવાબદાર સભાસદ તરીકેનું સ્થાન સ્ત્રીને પ્રાપ્ત થતાં સમસ્ત સમાજની પ્રગતિ પ્રેરક પ્રવૃત્તિમાં આવકારદાયક ઉમેરો થાય.
નાવિકને :
તારા પથના છેને દૂર કિનાશ
પથિક દ્વરે જા ! શ્રમિતને હિય ન દેશ-સીમાડા
દૂર સુદૂરે જા! દીપક નાવને જાય જે બૂઝી, પ્રાણની તારી ત સં કેરી; અ અંગે ચેતન ભરી,
- આશ કિનારે જા ! જસી જાય દૂરનાં પાણી ઘેરાં, છેલ્લી તારી નાવડી ખાયે ફેરા
પ્રભુલાલ શુકલ ધસમસે કદી પૂરનાં પાણી,
પારુષના પથે જા ! પ્રલયના જ્યારે વાય કે,
રે! તારી હેપ્લીના શઢ તૂટે, છેલું હલેસુંયે હાથથી છૂટે,
હેડી છોડતે ના ! કદી તારી આશા ડૂબી જાયે, ઓ રે ! તારી સાધના અફળ થાયે, ના તારી નાવડી નાની,
શ્રદ્ધા ઘાટે જ !
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
