________________
શોષણના મુદ્દે પણ આજે ઘણી ચળવળો ચાલે છે. પોતાના શોષણને તો કોઈ સહન કરતા નથી પણ પરોપકારના ઉદ્દેશથી પણ આજે ઘણા ચળવળો ચલાવે છે. કોઈ દલિતો અને પછાતોનાં શોષણના મુદ્દે લડે છે. કેટલાક મજૂરી કરતા બાળકોને જોઈ બાલશોષણને નામે લડત ચલાવે છે. તો કોઈક સજ્જનો વળી મહિલા–શોષણને નામે કાર્ય કરે છે. પણ આવનારી આખી પેઢીનું શોષણ થાય છે તેની કોઈને લગીરે પડી નથી. આવતી કાલે આવનારી પેઢી જાણે આવવાની જ નથી તેમ સમજીને વર્તમાન પેઢી બેફામ બની છે. ગઈ પેઢી જો આ રીતે જીવી હોત તો વર્તમાન પેઢીની એ દશા થઈ હોત, જે આવતી પેઢીની થવાની છે.
પોતાને મળેલો પ્રાકૃતિક વારસો એબાપદાદા પોતાના માટે મૂકી ગયા છે તેમ સમજીને નહીં પણ આવનારી પેઢી પાસેથી ઉછીની લીધેલી ચીજ છે, જેને વ્યાજ સાથે ચૂક્વવાની છે એમ સમજીને વ્યક્તિએ પ્રકૃતિ સાથે વર્તવું જોઈએ.
અનાજની તંગી હોય તેવા સંયોગોમાં ઘરમાં સ્ટોર કરી રાખેલું વર્ષભરનું અનાજ દોઢ મહિનામાં પૂરું થઈ જાય તો ઘરનો માણસ તેનો કડક હિસાબ માંગે. દિવસમાં માત્ર ચાર કલાક પૂરતું જ પાણી આવતું હોય તેવા સંયોગોમાં ઘરમાં બે-ત્રણ ટાબરિયાઓ તોફાને ચડે અને વપરાશ માટે રાત્રે બારથી ચાર વચ્ચે ભરી રાખેલા પીપમાંથી પવાલાં ભરીને રમતગમતમાં એક બીજાને ભીંજવી દે, ત્યારે ઘરના વડીલ લાલ આંખ, તંગ ભવા અને ઊંચા હાથે રાડ પાડશે... “મુઆ! અક્કલ નથી ? અહીં પીવા માટે પાણીનાં ફાંફાં છે ત્યાં તમને પાણી ઉડાડવાનું સૂઝે છે !' અને એક જુસ્સાદાર હાથ, પાણીદાર ઝાટકા સાથે પાણીનો વેડફાટ થતો અટકાવે છે. નાદાન બાળકોની બાલિશ ચેષ્ટા બંધ કરાવી, તેમાં બાળકનો અજ્ઞાનજનિત થોડો આનંદ છીનવાયો ખરો પણ આખા ઘરની આવશ્યકતાઓ અકબંધ રાખવા તે જરૂરી હતું તેમાં બે મત નથી.
દીકરાને સેટલ થવા બાપે આપેલા દસ લાખ રૂપિયાને દીકરો અમનચમનમાં ઉડાવી મૂકે તો તે દીકરાને ઊડાઉ કહેવાય છે. નવા સીવડાવેલાં મોંઘાં કપડાં બીજે જ અઠવાડિયે ફાડી નાંખે તેવી વ્યક્તિને બેદરકાર કહેવાય છે. ઘરમાં નાંખેલો બલ્બ ઊડી જતા પહેલા પડી જાય તો નોકર બેપરવાહ કહેવાય છે. પાંચ વર્ષટકાવવાની સરકાર પણ જો છ મહિને
