________________
સ્પીડલિમિટ કરતાં વધુ વેગ પકડતી ગાડી અકસ્માત સર્જી શકે છે. કેપેસિટિ કરતા વધુ વજન ઊંચકતી લિફ્ટ હોનારત ઊભી કરે છે. ક્ષમતાથી અધિક વજન ઊંચકતી ક્રેનની સાંકળ તૂટી પડે છે. તેમ, ગજા બહારનો ખર્ચ,ચિંતા, નાદારી, અપ્રતિષ્ઠા, અપયશ જેવી અનેક ઉપાધિઓ નોંતરે છે. આવકનું રેગ્યુલેટર ખર્ચનું ગતિનિયંત્રણ કરે છે. અંગ્રેજીમાં એક સરસ વાક્ય છે : “Be contented:Needs can be met, wants never.”જરૂરિયાતો ભિખારીની પણ પૂરી થઈ શકે છે. ઈચ્છાઓ તો ચક્રવર્તીની પણ પૂરી થતી નથી.
સ્વતંત્ર રીતે ખર્ચ નક્કી કરતું મન, ઊંચા આંકડા સર કરી લેતું હોય છે. પણ શાસ્ત્રકારો આવકની સાંકળે ખર્ચને બાંધી દેવાની રૂડી સલાહ અર્પે છે. છૂટું કૂતરું ગમે તેટલું ફરી શકે પણ સાંકળે બંધાઈ ગયા પછી કૂતરાનું પરિભ્રમણક્ષેત્ર સાંકળની પેરિફરી જેટલું જ રહેવાનું.
ઓછી આવક પહેલેથી જ એક પ્રકારના આત્મસંયમને ઘડી આપે છે. બહેકતી મનોવૃત્તિઓનો સંક્ષેપ થતો જાય છે. જીવનમાં સાદગીનો વૈભવ અનાયાસ પ્રાપ્ત થાય છે, સુખશીલતા દૂર થાય છે, શરીર ખડતલ અને પરિશ્રમી બને છે.
ખર્ચ પ્રમાણે આવક ઊભી કરવામાં અજંપો ને અસલામતી છે. આવક મુજબ ખર્ચને ફ્લેક્સિબલ રાખવામાં શાંતિને સલામતી છે. પછેડી હોય તેટલી સોડ તાણવાની ઉક્તિમાં શાંતિમય જીવનની આદર્શ ફોર્મ્યુલા છુપાયેલી છે.
પેટ સમાના અન્ન લે, તન સમાના ચીર જિનકો કછુઅ ન ચાહિએ, ઉનકા નામ ફકીર
૯૧
