________________
વચ્ચે આવક ઘટતી જાય અને મોંઘવારી વધતી જાય છે તેવા સમયે લાગે કે બે બાજુની સળગતી મીણબતીનું નામ માનવ' છે.
આજ કરતાં પણ આવતી કાલ વધુ ભયંકર જણાય છે. જે મંદ જરૂરિયાત નહીં રાખે તે જરૂરિયાતમંદ બનવાનો. મોંઘવારી રોજ નવા વિક્રમો સર્જે છે અને પોતે જ પોતાના વિક્રમો તોડે છે. આવા સમયે માણસ જરૂરિયાતો ઘટાડવાને બદલે જરૂરિયાતો સંતોષવા વ્યાજે પૈસા લઈ આવે છે. સગવડ કદાચ મળી જાય પણ પછી ધીમા ઝેર જેવા વ્યાજ અને દેવાના ટેન્શનનો તે ભોગ બને છે. ઉઘરાણીઓથી કંટાળીને છેવટે કોકને ચૂકવી દે છે. વખત જતાં, ઘરનો દરવાજો ખોલતા પણ તે અચકાય છે, આવેલા ફોન ઉપાડતાં ય ગભરાય છે, ઘરની બહાર નીકળતા ય શરમાય છે. ઘરે હોવા છતાં વારંવાર તેણે બહાર ગયા છે નો દાવ ખેલવો પડે છે. ઓછા કે વધતા અંશે પૈસાવિષયક ચિંતાઓથી કોણ નથી ઘેરાયું ? કો'ક ને લેવાના છે, નીકળતા નથી. કોકને દેવાના છે, અપાતા નથી. કો’કને જોઈએ છે, મળતા નથી. આ ભયંકર જીવનસંઘર્ષો વચ્ચે પેલી નાજુકચિત્તસમાધિનું શું? અંકલેશની આગમાં સમાધિ ખાખ થઈને હવામાં ઊડી જાય છે. નાની વાતમાં પણ ઘરનાને તે વારંવાર ઢીબેડે છે. માનસિક સમતુલા જળવાતી નથી. ડિપ્રેશન જેવા રોગોથી માંડીને આત્મહત્યાના પ્રમાણમાં ગજબનો વધારો થતો જાય છે.
નિત્ય જિનપૂજા–સામાયિક-પ્રતિક્રમણની આરાધના કરનારને પણ અજંપાનો પાર નથી. મોંઘવારી, અસલામતી, બેરોજગારી અને માંદગીની ચંડાળ-ચોકડીએ ચિત્તસમાધિની ગળચી દબાવી દીધી છે. ચિત્ત અસ્વસ્થ હોવાથી આલોકમાં અસમાધિ છે, તો પરલોકનું શું? પળે –પળ થતું દુધ્ધન શું પરલોકમાં સદ્ગતિ અપાવશે ? ભવયાત્રાને ટૂંકાવશે કે વધારશે ? તો શું પ્રચંડ પુણ્યરાશિના વ્યય દ્વારા પ્રાપ્ત થયેલો માનવભવ એળે જશે ?
કોઈના રોટલા કે ઘરબારની ચિંતા અહીં કરવાનો ઉપક્રમ નથી. પરંતુ રાત-દિન કાળજાને કોરી ખાતી ચિંતાઓને કારણે વિશાળ ગૃહસ્થવર્ગ અજંપો, અશાંતિ અને અસમાધિનો ભોગ બન્યો છે. આ વિષમ પરિસ્થિતિમાં સાઈક્રિએટિસ્ટના ક્લિનિકો દર્દીઓથી ઊભરાય છે. ગુનાખોરી અને ગુંડાગીરી વધવાથી પોલીસ કસ્ટડીઓ અને
