________________
વિસ્તૃતીકરણ અને ભારે સૂક્ષ્મીકરણ થયું છે.
માત્ર રોટલી, દાળ, ભાત ને શાકની થાળી હવે રોજીંદી ઘટના મટીને ચેઈન્જ ખાતરની ક્યારેકની ઘટના બની ગઈ છે. નાસ્તામાં ખાખરો અને દૂધ કે જમણમાં માત્ર રોટલો ને છાશ કે દાળભાતથી ચલાવી લેતો માનવી આજે બ્રેડ, પાઉં, જાતજાતનાં બિસ્કિટ્સ, ચિપ્સ, ચેવડા, કેલોગ્સના કોર્નફ્લેક્સ, જાતજાતનાં જંકફૂડ, ઢગલાબંધ આઈસ્ક્રીમો, પાર વગરના જ્યુસ અને ઠંડાપીણાંઓમાં અટવાયો છે.
બધા જ ખોરાક મળી શકે એવું એક સ્થળ આજે મળી શકે નહીં. પ્રસંગે ક્યારેક ફરસાણ રૂપે બનતાં ઢોકળાં કે કચોરીના પણ આજે ડઝનબંધ પ્રકારો તૈયાર થયા છે. જ્યુસ સેન્ટરો જુદાં ને આઈસ્ક્રીમ પાર્લરો જુદાં. ગુજરાતીઓને પંજાબી ડિશ જોઈએ છે, પંજાબીને ચાઈનીઝ અને ચાઈનીઝને વળી ગુજરાતી. પહેલા કરતાં જીભની લંબાઈ જરાય વધી નથી પણ સ્વાદ ઘણું માઈલેજ કવર કરી ગયો છે.
પૂર્વના માનવીની વાનગીઓની વાર્ષિક સંખ્યા હવે દૈનિક બની ગઈ છે. પહેલાનો માણસ રોજ જેટલી વાનગીઓ આરોગતો, એટલા પ્રકારના તો આજે તંબોલ ને અથાણાં ઓછાં પડે છે. બત્રીશ પક્વાન્નની વાતો પૂર્વે ય હતી પણ તે ક્યારેકની ઘટના હતી અને રોજની ઘટના રૂપે આવો વૈભવ કોઈ ઉદાર શ્રીમંતોને ત્યાં જ હતો. આજે મુસીબત એ છે કે આ વૈવિધ્ય જનસામાન્યના ચસ્કા વધારે છે. માણસ પ્રકૃતિને જોઈને આહાર કરવાને બદલે પ્લેટ જોઈને આહાર કરતો થયો છે. પરિણામે પ્રકૃતિ અને પૈસો બે ય બગડે છે અને ત્યાગનો અભ્યાસ નહીં કેળવેલા માનવીને છેવટે ડોક્ટરની કડક સૂચના મુજબ ફરજિયાત ત્યાગ પર ઊતરવું પડે છે. જાતજાતની વેરાયટીઝ જોઈને માણસ ભૂલી જાય છે, કે ભોજન જરૂરી છે, સ્વાદ નહીં.
ભૂખ ભાંગવા ભોજન જોઈએ તેમ, અંગ ઢાંકવા કપડું જોઈએ તેમાં બેમત નથી. પણ કપડાંની જરૂરિયાતો શરીર કરતાં સેંકડો ગણી વિસ્તરી છે. ઉનાળામાં ઝભ્ભા અને બાંડિયા. શિયાળામાં સ્વેટર, શાલ, મફલર, મોજાં અને કાનટોપી. ચોમાસામાં છત્રી, રેઈનકોટ અને જાકીટ.
સ્કૂલના ડ્રેસ જુદા, સ્પોર્ટ્સના ડ્રેસ જુદા ને ચાલુ વપરાશના જુદા.
૬૩
