________________
માનવી આખું જીવન વ્યતીત કરી શકે છે. વાસ્તવમાં આવી સ્કીમ માર્કેટિંગનું (ક્યારેક તો ગ્રાહકના ખિસ્સાથી આગળ વધીને તેની ગરદન પર ફરી વળતું) એક ધારદાર શસ્ત્ર છે. તેમાં માનવતા માની લેવાની ભૂલ ભાગ્યે જ કોઈ કરી શકે.
નીચલો વર્ગ હપ્તા પદ્ધતિમાં ફસાય છે તો ઉપલો વર્ગ ક્રેડિટ કાર્ડ જેવી લાલચમાં આવી જાય છે. વસ્તુ ગમી જવા છતાં, ખરીદી વખતે ગણીગણીને પૈસા આપવાના હોય તો માનવી હજી ક્યાંક અટકી જાય. પણ ખરીદી કરી લીધા પછી, ક્રેડિટ કાર્ડના પ્રતાપે બિલ આપોઆપ ચૂકવાઈ જતું હોવાથી ઘણીવાર ખ્યાલ પણ આવતો નથી કે ક્રેડિટ ખાતાનો આખો આંક ડેબિટ થઈ ગયો. સૌજન્ય : ક્રેડિટ કાર્ડ.
થનારી નુકસાનીઓનો અંદાજ હોવા છતાં, તે નુકસાની જો નજર સામે થતી ન હોય તો તેનાથી અટકવું મુશ્કેલ બને છે. આ એક માનવીય મનોદશાનું લક્ષણ છે. મોટું જોખમ સાથે લઈ ગયા વિના મોટી ખરીદી કરી શકવાની સવલતનો મોહ બચતને મોટો જખમ પહોંચાડે છે.
વ્યાપારીએ તો આજે માલ વેચવાનો હોય છે, તે માટે તે જાતજાતના નુસખાઓ શોધી લે છે. ગ્રાહક માટે તે વસ્તુની ખરીદી જરૂરી છે કે નહીં તે સેલ્સમેને જોવાનું રહેતું નથી. તેની તકેદારી ગ્રાહકે રાખવાની રહે છે.
અંગ્રેજીમાં એક મજાનું વાક્ય છે : Have a tailormade budget. ઘરખર્ચને માપસર
રાખો.
આંખના ચશ્મા માપ કરતાં મોટા હોય તો નાક નીચે સરી પડે છે.
આંગળીના માપ પ્રમાણે જ વીંટી લવાય છે.
શરીરના બાંધા પ્રમાણે જ શર્ટ ખરીદાય છે.
કમ્મરના ઘેરાવા મુજબનું જ પેન્ટ સિવડાવાય છે.
પગના માપ અનુસાર જ પગરખાં પહેરાય છે.
માપ મુજબની વસ્તુ લેવા જતાં ક્યાંક મનગમતી ડિઝાઈન કે પોત જતાં કરવા પણ પડે. બધે માપ અને પ્રમાણનો આગ્રહ રાખનારો માણસ ઘરખર્ચ અંગે ‘અમાપ’નો આગ્રહી
૫૭
