________________
१२८
स्थानानसूत्रे
इत्थं सिद्धिं निरूप्य सम्प्रति सिद्धिमन्तं निरूपयति- ' एगे सिद्धे ' इत्यादि । सिद्धः सिध्यति रम = कृतकृत्योऽभवदिति सिद्धः, सेधतिस्म-अगच्छत अपुनराष्ट्रच्या लोकाग्रमिति वा सिद्धः सितं=बद्धं कर्मध्मार्त = दग्ध येन स इति निरुक्तरीत्या सिद्ध: । सिद्धच कर्मप्रपञ्चरहितः । स च एकः = एकल संख्याविनिष्टः । एकत्वं च द्रव्यातया बोध्यम् । पर्यायार्थतया त्वनन्तत्वमपि । अथना - सिद्धानामनन्तत्वेऽपि सिद्धत्वरूप सामान्यमाश्रित्यैकत्वं बोध्यम् ।
उस द्रव्यार्थता की अपेक्षा से एकसंख्याविशिष्ट कहा गया है तथा पर्यायार्थता की अपेक्षा से सिद्धि में अनन्तता है ।
अथवा — कृतकृत्यता का नाम सिद्धि है लोकान का नाम सिद्धि है अणिमादिकों का नाम सिद्धि है फिर भी सामान्य की अपेक्षा इस में एकता है ऐसा जानना चाहिये
सिद्धि का निरूपण करके अप सूत्रकार सिद्धिवाले का निरूपण करते हैं-" एगे सिद्धे " जो कृतकृत्य हो चुके हैं अपुनरावृत्तिरूप से जो लोकके अग्रभागमें पहुँच चुके हैं । अथवा बद्धकर्मो को जिन्होंने दग्ध कर दिया है वे सिद्ध हैं । ऐसे वे सिद्ध कर्म प्रपञ्च से रहित होते हैं सिद्ध में एकता पार्थना की अपेक्षा से कही गई है, ऐसा जानना चाहिये तथा पर्यायार्थता की अपेक्षासे अनन्तता भी कही गई है। हम प्रकार के सिद्धों में अनन्ता होनेपर भी सामान्यरूप सिद्धस्वरूप को लेकर एकता सिद्धों में प्रकट की गई है ।
➖➖➖
ણામથી પિરણત થયેલેા હૅત્રાથી તેને તે દ્રવ્યાતાની અપેક્ષાએ એક કહેલ છે. પીયાતાની અપેક્ષાએ તે સિદ્ધિમાં અનતતા છે
अथत्रा–नृतमॄत्यतानुं नाम सिद्धि थे, सोक्षयनुं नाम सिद्धि छे, अधिમાર્દિકનું નામ સિદ્ધિ છે, છતાં પણ સામાન્યની અપેક્ષાએ તેમાં એકત્વ સમજવુ જોઇએ
સિદ્ધિનુ નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર સિદ્ધોનું ( સિદ્ધિમાં ગયેલા આત્માभानुं नि३पशु रे छे" एगे सिद्धे " ने नृत्यनृत्य यह गया है, ले લેાકના અગ્રભાગમા પહેાંચી ગયા છે, જેમનુ ત્યાથી સંસારમાં પુનરાગમન થવતું નથી, એવાં જીવેને સિદ્ધ કહે છે અથવા બઢકર્મીને જેમણે ખાળી નાખ્યા છે તે સિદ્ધ કહેવાય છે. એવાં તે સિદ્ધો કમ પ્રપચથી રહિત હોય છે. સિદ્ધમાં દ્રવ્યાતાની અપેક્ષાએ એકતા પ્રકટ કરી છે અને પોયા તાની અપેક્ષાએ અન તતા પણ કહી છે. આ પ્રકારે સિદ્ધોમાં અનંતતા હૈાવા છતાં પણ સામાન્યરૂપ સિદ્ધ સ્વરૂપની અપેક્ષાએ સિદ્ધોમાં એકતા પ્રકટ કરવામા આવી છે.
