________________
વ
स्थाना सूर्य
नवभ्पङ्गादिभिः तस्याम्यापितुः सुप्रतिकरं सु-सुखेन प्रतिक्रियते प्रत्युपक्रियत इति सुप्तिकरं - प्रत्युपकारं कर्त्तुं शक्यं भवति मत्युपकारः कृतो भवतीत्यर्थः धर्मस्थाप नस्यैव महोपकारत्वात्
1
उतञ्ज - " संमत्तदायगाणं, दुप्पडियारं भवेसु बहुए । सव्वगुणमेलिया हिवि, उबगारसहस्सकोडीहि ||१| छाया - सम्यक्त्वदायकानां, दुष्प्रतिकरं भवेषु बहुकेषु । समीलिताभिरपि उपकार सहस्रकोटीभिः ॥१॥ अनेकभत्रकृतसर्वगुणमुक्तोपकारसह कोट्यपेक्षया श्रेष्ठमिति भावः ।
सम्यक्त्वधर्मदान
निरामय (कर्मरोग रहित ) बने हैं इत्यादि रूप से और समझावे और भेदानुभेद से उस धर्मका निरूपण करे यदि वह इस तरह से उन्हें समझा बुझाकर जिनप्रणीत धर्म में स्थापित कर देता है तो अवश्य ही वह उनके उपकार का प्रत्युपकार कर्त्ता हो जाता है क्यों कि जिनधर्म में स्थापित यह एक बहुत बड़ा उपकार है भले ही अभ्यङ्गादि लगाने से, उत्तमोत्तम भोज्य वस्तुओं के खिलाने से शरीर का पोषण हो जाय परन्तु आत्मा का पोषण नहीं होता है आत्मा का पोषण तो जिनधर्म के सेवन से ही होता है और जो ऐसा करता है वह अपना, पर का और दोनों का
घड़ा उपकार करता है - यही बात इस कथन से सूत्रकार ने प्रदशित की है। कहा भी है- ( सम्मत्तदायगाणं दुप्पडियारं ) इत्यादि । तात्पर्य इसका यही है कि सम्यक्त्वदायक पुरुषोंका अनेक भवमें सर्वगुणધના કરીને આત્મલાભ ( મેક્ષ ) પ્રાપ્ત કર્યાં હાય. તેણે ભેદાનુભેદ્યપૂર્ણાંક તેમની પાસે આ ધનું નિરૂપણુ કરવું જોઇએ. આ રીતે તેમને સમજાવીને જો તે તેમને જિનપ્રણીત ધર્મમાં સ્થાપિત કરી શકે છે, તે નૈ રીતે તે અવશ્ય તેમના ઉપકારના ખલે વાળી શકે છે. કારણ કે કોઈ પણ વ્યક્તિને જૈન ધમમાં સ્થાપિત કરવી એજ તેનાપર મેાટામાં મેટો ઉપકાર કર્યાં ગણુ ય છે, ભલે અભ્ય ગાદિ લગાવવાથી અને ઉત્તમ ભેાજન ખવરાવવાથી શરીરનું પાષણ થતું હોય, પણ તેના દ્વારા આત્માનું પોષણ તે નથી જ થતું આત્માનુ પોષણ તે કેલિ–પ્રરૂપિત જૈન ધર્મની આરાધનાથી જ થાય છે તેથી એવું કરનાર વ્યક્તિ પેાતાનું અન્યનું અને ઉભયતુ. કલ્યાણુ કરી શકે છે. એ જ વાત આ કથનથી સૂત્રકારે અહીં પ્રકટ કરી છે. કહ્યું પણ છે કે
" सम्मत्तदायगाणं दुप्पडियारं " इत्यादि.
આ કથનને ભાષાથ નીચે પ્રમાણે છે-અનેક ભવમાં સયુકત કરાયેલા કરારા ઉપકારથી પણ સમ્યકત્લદાયક પુરુષના ઉપકારના ખલા
